Opening
Vredeskerk
Protestantse gemeente te Goes
Bezit u (veel) vastgoed? Vraag naar onze 10 jaar garant meerjarenplannen. Wij ontzorgen u graag in uw complete onderhoud. Maatwerk oplossingen voor particulieren, bedrijven, instellingen, scholen, kerken etc.
Professionals van nature K WA L I T EI T S S CH I L D ER S SI N DS 1 9 02
ilders Kwaliteitssch sinds 1902
Sint Maartensdijk Telefoon 0166 663 804 Kapelle Telefoon 0113 340 235 www.schildernoom.nl
Vlissingen Telefoon 0118 310 076
VOORWOORD Zaterdag 18 april 2015 wordt de Vredeskerk geopend. Zondag 19 april 2015 nemen we het geheel vernieuwde kerkgebouw in gebruik. Met een feestelijke dienst op deze ochtend markeren we het begin van een nieuwe periode voor de Protestantse gemeente te Goes. Eind 2011 heeft de kerkenraad een commissie ingesteld om zich te buigen over de toekomst van onze gemeente. Het advies Inspiratie voor innovatie heeft veel in beweging gezet. Met de vernieuwing van de Vredeskerk is het advies ook tastbaar geworden.De kerkenraad is buitengewoon dankbaar voor de inzet van velen bij deze verbouwing, het voorspoedige verloop ervan en het aansprekende resultaat. Met de bedrijven die hieraan stuk voor stuk hard hebben gewerkt, zijn wij ook gepast trots.
Colofon Uitgave ter gelegenheid van de opening van de Vredeskerk te Goes. Met dank aan alle betrokkenen. © 2015 - PKN Goes Concept & Realisatie DMARC | www.dmarc.nl
Mooier dan vrij naar het Gezang 971 kan ik het niet zeggen: “Wees verblijd, met het huis voor Hem bereid. Maar het grote werk is hiermee niet gedaan, ’t zal om onszelve gaan.” De kerkenraad kijkt er naar uit u ook in de Vredeskerk te ontmoeten en met elkaar vorm te geven aan ons geloof. Harry van Waveren Preses
3
INHOUDSOPGAVE Verbouwing Vredeskerk
7
Tijdsverloop verbouwing
8
Fierloos Architecten
13
Bouwbedrijf Van de Linde
15
Afronding verbouwing
16
Interieurontwerp Green dot Design
19
Diaconie, kerk en samenleving
20
De koster
23
Predikanten en kerkelijk werker
25
Identiteit van de gemeente
26
Lied open dag
27
Gebruik Vredeskerk en Grote Kerk
28
Betrokkenen aan het woord
31
Praktische informatie & gegevens
36
INLEIDING Het is meer dan 40 jaar geleden dat in Goes een kerkgebouw door één van de voorgangers van de Protestantse gemeente is geopend. Alle reden dus om deze bijzondere gebeurtenis ook op papier vast te leggen. In dit boekje komen diverse betrokkenen aan het woord. Bedrijven die in belangrijke mate hebben bijgedragen aan de Vredeskerk. Een aantal gemeenteleden die hun expertise hebben ingezet om samen met de bouwers tot een goed resultaat te komen. En natuurlijk de mensen die straks in belangrijke mate het gezicht van onze gemeente bepalen in het gebouw: de predikanten en de koster. Ook krijgt u een kijkje achter de schermen van de bouw door foto’s gemaakt op verschillende momenten.
Ten slotte willen we natuurlijk ook iets vertellen over onze gemeente. Waar staat de Protestantse gemeente voor en wat doen wij zoal. Natuurlijk ook praktische informatie over het nieuwe gebouw. We hebben dit boekwerkje kunnen uitgeven dankzij de betrokken bedrijven. Het onderstreept de prima samenwerking met hen in het afgelopen half jaar. Flip Homburg Scriba 5
www. wooninterieurlavoir .nl info@wooninterieurlavoir.nl
Maandag t/m vrijdag: 10.00 tot 17.30 uur Zaterdag: 10.00 tot 17.00 uur Van Cittersweg 2a-4 • 4341 RC Arnemuiden • Tel: 0118606905
DE VERBOUWING Om kerk te kunnen zijn anno 2015 is besloten tot een grote verbouwing voor het kerkgebouw op de hoek van de Bergweg en J.D. van Mellestraat. De eerste stap betrof de keuze van de architect. Uit 3 Goese bureaus heeft de kerkenraad gekozen voor Fierloos architecten. Een ontwerp met een geringe uitbreiding, het in zijn waarde laten van de beeldbepalende buitengevel van de kerkzaal, maar met een sterk verbeterd grondplan. Voor de inrichting van de binnenruimte is gemeentelid Janine Pieters – de Groene van Green dot Design gevraagd. Met een voorlopig definitief ontwerp is het gesprek aangegaan met de aannemer: J. van de Linde.
Het bouwbedrijf heeft in 1956 de Oosterkerk gebouwd en verzorgt nadien het onderhoud. Gekozen is om te werken met een bouwteam: vragen, problemen en onverwachtse situaties worden met elkaar besproken en zo veel mogelijk met elkaar opgelost zonder extra kosten. Gaandeweg zijn de andere partners er bij betrokken op basis van prijs – kwaliteit beoordelingen. Het resultaat mag er zijn. De voormalige Oosterkerk is nauwelijks meer herkenbaar. Tijdens de open dagen waren de reacties zonder uitzondering positief. De foto’s en teksten in dit boekwerkje geven een kijkje achter de schermen van de tot standkoming van de Vredeskerk. 7
VAN OOSTERKERK NAAR VREDESKERK. EVEN EEN PAAR BEELDEN VAN DE OOSTERKERK ZOALS HET WAS.
VOOR DE START VAN DE VERBOUWING. NOG EVEN TERUGKIJKEN NAAR WAT WE ACHTERLATEN!
9
PLANNEN SLOPEN AFBREKEN REPAREREN OPBOUWEN AFWERKEN
USB klok
11
FIERLOOS ARCHITECTEN Het is de taak van de architect om plekken te creëren die de relatie van mensen onderling en van de mens tot zijn omgeving tot uitdrukking brengen. In dit kerkgebouw is het ontmoeten en de onderlinge relatie van de bezoeker hét uitgangspunt geworden. De voormalige Oosterkerk was een kerkzaal met enkele bij ruimten en gangen met weinig onderlinge samenhang. De positie van de entree van het gebouw was niet duidelijk en donker. Door de entree te verplaatsen, en een ontmoetingsruimte te creëren die alle ruimten verbindt, ontstaat een open toegankelijk gebouw.
Overzichtelijk voor gebruikers én flexibel doordat de verschillende bijzalen bijgetrokken kunnen worden bij de kerkzaal. Als de architectuur de gebruikers of bezoekers tot elkaar kan brengen, dan is het gebouw geslaagd! Wij wensen de Protestantse gemeente Goes veel succes bij de ingebruikname van de Vredeskerk. Fierloos Architecten
13
Bou w B e d r i j f van d e L i n d e aLBert PLesmanweg 19 4 4 6 2 g C g o e s • t e L . 0 1 1 3 22 1 0 4 0 i n fo @ j va n d e L i n d e . n L
BOUWBEDRIJF VAN DE LINDE Al meer dan 60 jaar een vertrouwd familiebedrijf. Bouwbedrijf Van de Linde is een (h)echt familiebedrijf: een bedrijf met hart voor de zaak, de klanten en de medewerkers. In 1956 betrokken bij de bouw van de Oosterkerk en in 2015 bij de vernieuwde Vredeskerk. Wij zijn breed georiënteerd, van bedrijfspand tot woning en van nieuwbouw tot restauratie. Door de verschillende specialismen van onze medewerkers zijn wij van alle markten thuis. Eigen timmerfabriek Onze vakmensen maken in de eigen timmerfabriek talloze maatproducten zoals kozijnen, trappen, deuren, dakkapellen, etc. Deze werkwijze drukt de projectprijs, terwijl ze het bouwproces versnellen.
VCA-gecertificeerd VCA staat voor Veiligheid, Gezondheid en Milieu (VGM) Checklist Aannemers en is bedoeld om het aantal ongevallen te verminderen. Uw voordeel - (Ver)Bouwen zonder zorgen en met Bouwgarant - Kostenbesparing door korte lijnen en efficiënte (ver)bouwbegeleiding - Een vakkundige en klantgerichte aanpak van uw woonwens - Een professionele, betrouwbare én VCA-gecertificeerde Zeeuwse bouwer.
ONDERTUSSEN WORDT ER NOG FLINK DOOR足足 GEWERKT EN IS DE KERK BIJNA KLAAR...
HET EINDRESULTAAT KUNNEN WE HIER NOG NIET LATEN ZIEN. KOM 18 APRIL NAAR DE OPENING ZODAT U DE VREDESKERK KUNT ZIEN EN ERVAREN! 17
Beatrixlaan 20 4461 PN GOES 06 10 03 60 60 www.greendotdesign.nl info@greendotdesign.nl
GREEN DOT DESIGN Green dot Design maakt inspirerende inrichtingsontwerpen voor zakelijke en particuliere klanten. Janine Pieters - de Groene, eigenaar van het bureau, vertaalt wensen en ambities van opdrachtgevers in verrassende, toepasbare, betaalbare en maakbare ontwerpen. Enthousiasme en liefde voor het vak, stellen haar steeds in staat om met vernieuwende ideeĂŤn en inrichtingen te komen. gehouden met de ontmoetingsfunctie van de Voor de Vredeskerk nam kerk, tevens is er rekening gehouden met de Janine als inspiratiebron het multifunctionaliteit van de ruimtes. De Vredesprachtige glas-in-lood raam in kerk is een plaats geworden waar jong en oud de kerkzaal. Dit zou de basis elkaar ontmoeten. worden voor het kleurgebruik van het inrichtingsontwerp. Het resultaat is een moderne prettige kerk waar iedereen zich welkom zal voelen. Blauwe, paarse en warme roodtinten vinden we terug in Heeft u interesse? de inrichting. In het inrichMaak vrijblijvend een afspraak voor een tingsontwerp is er rekening kennismakingsgesprek.
19
Diaconie, kerk en samenleving Voldoen aan de oproep van Christus om de naaste dienstbaar te zijn, dat is de belangrijkste drijfveer van de diaconie bij alles wat zij doet. Werkgroep Kerk in Actie richt zich daarbij op projecten en organisaties buiten onze eigen gemeente. Momenteel is dat een project in Oeganda. “When Rains Fail Women Initiative�, om vrouwen weerbaarder te maken. Daarvoor hebben we het instituut Mossawa in Haifa gesteund, dat zich beijvert voor de onderdrukte Palestijnen in Israel en in de bezette gebieden.
Regelmatig helpen we een kindertehuis in Sri Lanka en diverse initiatieven in het buitenland mogen op een eenmalige bijdrage rekenen. Binnen de eigen gemeente helpen we natuurlijk de mensen met een concrete hulpvraag. Daarnaast organiseren we activiteiten voor oudere alleenstaanden. De gezamenlijke noodopvang in Goes, voedselbank de Bevelanden en de kerstpakkettenactie van het Leger des Heils mogen op onze vaste steun rekenen. Al enkele jaren werken we ook mee aan een kerstmaaltijd voor inwoners van het AZC.
Duurzaam en bewust leven Nederland telt steeds meer kerken die kiezen voor duurzaam en bewust leven. De GroeneKerkenactie brengt deze kerken en hun inspanningen in kaart. Om van elkaar te leren en anderen enthousiast te maken. Wij zijn voornemens om aan te sluiten bij dit duurzame initiatief. Elk jaar willen we een stap zetten om als kerkgemeenschap een beetje duurzamer te worden. De eerste actie die in voorbereiding is, is een rommelmarkt voor zonnepanelen op het dak van de Vredeskerk. Groene energie: goed voor de schepping en goed voor de portemonnee van de kerk. Dan blijft er geld voor pastorale zorg en omzien naar elkaar.
21
Keuken in Vredeskerk geleverd door:
Tulp Keukens Goes Nobelweg 226 4462 GK Goes T: 0113 - 216 230
WWW.TULPKEUKENS.NL
DE KOSTER Voor de mensen die mij nog niet kennen: ik ben Simon van Keulen en de afgelopen 10 jaar koster/beheerder van de Oosterkerk geweest. Dit werk doe ik met veel plezier. Voor iedereen is het nieuwe kerkgebouw een verandering. Zeker ook voor mij. Van buiten is het gebouw nog herkenbaar, maar de grote verandering zit van binnen.
Ik hoop dat we elkaar ontmoeten in de nieuwe kerk. En dat we er samen iets moois van maken zodat iedereen zich thuis mag voelen. En uiteraard onder het genot van een lekker bakje koffie. Tot in de Vredeskerk! Groet, Simon
23
AANNEMINGSBEDRIJF VAN SABBEN
BUITENRIOLERING MACHINAAL STRAATWERK GRONDWERK GRAVEN BOUWPUTTEN DRAINAGE KABEL- EN LEIDINGWERK HOUTEN DAMWANDCONSTRUCTIES AANLEG RECREATIETERREINEN ONKRUIDBESTRIJDING GLADHEIDBESTRIJDING ZAAIEN- ROOI EN SPITWERK DELVEN EN RUIMEN VAN GRAVEN
Ambachtsweg 6 4458 DA ’s-Heer Arendskerke tel. 0113-563551 vansabben@zeelandnet.nl
www.aannemingsbedrijfvansabben.nl
PREDIKANTEN EN KERKELIJK WERKER Als dominees en kerkelijk werker vormen we ĂŠĂŠn team. We hebben gemeen dat we vreugde putten uit de Bijbel en samen met mensen binnen en buiten de kerk willen zoeken naar God. Straks doen we dat in en vanuit de Vredeskerk en de Grote Kerk. Over de vormgeving en invulling van kerkdienNatuurlijk hebben we ieder sten overleggen we regelmatig, ook met andere onze eigen persoonlijkbetrokkenen daarbij. We geven en krijgen daarin heid, geloofsbeleving en de ruimte om herkenbare accenten te zetten. capaciteiten. Daarmee Verscheidenheid kenmerkt onze gemeente, maar willen we samen de Heer gelukkig is er zo veel meer dat ons bindt. We en onze gemeente dienen. kijken er naar uit u en jullie te ontmoeten! We verdelen de taken op het terrein van catechese, toerusting en bestuur. Nelleke van der Linden, Aarnoud Jobsen, Titia Valk, Rob Kamermans. 25
Identiteit van de gemeente De Protestantse gemeente te Goes is op de eerste plaats een geloofsgemeenschap. Onze gemeente omvat een groep heel verschillende mensen. Van jong tot oud. Honderden gemeenteleden bezoeken elke zondag de kerkdiensten: voor de uitleg van de Bijbel en de viering van de liturgie, voor verdieping en enthousiasme, om samen te zingen en te bidden, voor bezinning en stilte, en zeker ook om elkaar te ontmoeten. Anderen volgen het gemeenteleven via het kerkblad of beluisteren de diensten via de kerk tv en komen soms eens binnenlopen bij een activiteit. Wij zijn blij en dankbaar dat zoveel mensen op hun eigen wijze bijdragen aan onze gemeente. We zijn trots op onze twee kerkgebouwen: de monumentale Grote Kerk en de vernieuwde Vredeskerk. We doen ons best om 贸贸k kerk naar buiten te zijn: naar andere kerken, naar de samenleving van Goes en naar Gods wijde wereld. We willen getuigen in woord, daad en gemeenschapszin. Omdat we geloven in gerechtigheid en vrede.
Lied 971 Lied bij de opening en ingebruikname van de Vredeskerk Lied 971 Zing een nieuw lied voor God de Here Zing een nieuw lied voor God de Here en wees van harte zeer verblijd. God wil alhier met ons verkeren, hier wordt een huis voor Hem bereid. Hij heeft de hand en het verstand gezegend voor het werk, de bouw van Christus kerk. God wil aan ons telkens weer tonen dat hij genadig is en trouw. Dat Hij met ons samen wil wonen, geeft ons de moed voor dit gebouw. Maar niet met steen en hout alleen is ’t grote werk gedaan. ’t Zal om onszelve gaan. De heilige Geest geeft taal en teken. Christus deelt al zijn gaven uit. De Vader zelf wil tot ons spreken en elk verstaat wat het beduidt. Wees ons nabij en maak ons vrij in dit uw heiligdom. Kom, Here Jezus, kom!
27
De Grote of Maria Magdalenakerk en Vredeskerk: een prachtig duo Met de opening van de Vredeskerk mogen we als Protestantse gemeente twee kerkgebouwen gebruiken: de Grote Kerk en de Vredeskerk. Denk hierbij eens aan het gebruik in de bergen: in de zomer leef je op een prachtige plek hoog op een berghelling. In de winter tref je elkaar in het dal. Verschillende plekken, verschillende gebouwen, maar beiden met geweldige mogelijkheden.
Zo ongeveer is het gebruik bedacht voor onze kerken: van juni tot en met september en op hoogtijdagen kerken we in de Grote Kerk en daarbuiten in de Vredeskerk. Alle morgendiensten vangen om 10.00 uur aan. Voor en na de dienst is er gelegenheid om elkaar te ontmoeten en koffie of thee te drinken.
Het orgel van de Grote of Maria Magdalenakerk te Goes werd gebouwd van 1641-1643.
Naast de kerkdiensten zijn er nog vele activiteiten. Hiervoor is de Vredeskerk ons kerkelijk centrum. Denk aan: vergaderingen, jeugdactiviteiten, gezamenlijk eten, ouderencontact of gewoon even binnenlopen. Het gebouw geeft ook volop mogelijkheden voor nieuwe activiteiten. De Grote Kerk met het prachtige orgel heeft een bijzondere aantrekkingskracht op burgers en bezoekers van de stad Goes. Waar mogelijk spelen we daar op in. Flip Homburg
29
BETROKKENEN AAN HET WOORD In vers 1 van lied 971 staat ‘Hij heeft de hand en het verstand gezegend voor het werk, de bouw van Christus kerk.’ Zo hebben we het als kerkenraad de afgelopen maanden ervaren. Ook de burgerlijke gemeente is ons ter wille geweest. De bedrijven komen op verschillenBinnen en buiten de kerkelijke gemeente hebben we de plekken in dit boekje aan bod. Een aantal geweldig veel medewerking van de mensen, die mee hebben geholpen laten hier van zich horen. gekregen om in korte tijd de vernieuwing van de VredesDe kerkenraad is alle vrijwilligers in dit proces kerk te realiseren. Gemeente buitengewoon veel dank verschuldigd. leden hebben hun talenten ingezet om de verbouwing Zonder jullie was dit niet mogelijk geweest. Het is bijzonder om te ervaren dat het woord vlot en goed te laten verlovan de Heer ook in deze tijd inspireert om te pen. En ook de betrokken bouwen aan Christus kerk. bedrijven hebben geregeld een stapje extra gezet om het resultaat nog mooier te laten Harry van Waveren Flip Homburg Preses Scriba worden. 31
‘Toost ter gelegenheid van de oplevering’.
BETROKKENEN AAN HET WOORD “De verbouwing van Oosterkerk naar Vredeskerk is een intensieve tijd geweest. Een periode waarin veel vragen waren en veel vergaderingen. Gelukkig hebben we alles in goede harmonie kunnen bespreken. De vrede in het bouwteam is gehandhaafd.”
De Vredeskerk wordt heel mooi. En ik vind het geweldig dat ik vanuit mijn vakgebied – via mijn werkgever en als gemeentelid - nu een bijdrage kan leveren. Een vakbekwaam elektricien is niet zo vaak nodig in de kerk.
Piet Filius, lid bouwteam
Eddy Geers
De binnenkant van de Vredeskerk moet vrede uitstralen. Veel licht en fijne kleuren zorgen voor een vrolijk, vredig kerkgebouw waar je graag wilt binnenkomen. Volgens mij is dat heel goed gelukt. Willemien Homburg, lid interieurcommissie Als team hoopvol bouwen aan een nieuwe plaats van samenkomst, de Vredeskerk. Dat was mijn drijfveer. Paul Jobse Voor mijn werk in de sociale woningbouw heb ik er altijd scherp op gelet dat er zo gebouwd werd dat er in de toekomst geen onnodige onderhoudskosten zouden komen. Die ervaring heb ik nu ingebracht bij het beoordelen van werktekeningen en in de uitvoering. Gelukkig is besloten om ook de kerktoren aan te pakken, want een kerk zonder klok is een kerk zonder ziel. Bas van der Schelde
Samen leven, samen vieren, Grote Kerk, Vredeskerk iedere zondag samen kerken gemeenschap versterken. Henny en Adriaan van Noord Onder de bezielende leiding van Piet en Janine mochten wij het vernieuwde ‘huis’ van de kerk inrichten. Het ging over stoffen, kleuren en goede WiFi, maar ook over de verhalen achter de liturgiekleden en -kleuren en hoe we ‘De Hoogte’ en de ‘Oosterkerk’ toch een beetje terug kunnen blijven zien. Ik hoop dat we hiermee hebben bijgedragen aan het gevoel dat deze kerk een thuis is van ons allemaal. Johanna van Saane Tot mijn pensioen heb ik diverse functies in de bouw vervuld. Daarvan heb ik 34 jaar als opzichter bij een tweetal architecten bureaus gewerkt. Om als lid van het bouwteam een bijdrage te leveren bij het omvormen van de Oosterkerk naar de Vredeskerk heeft mij veel voldoening gegeven. Op deze positie (als vertegenwoordiger van de opdrachtgeefster) in het bouwproces te staan was nieuw voor mij. Dingeman de Feiter
33
Wij verzorgden alle technische installaties: verwarming, ventilatie, sanitair, elektro- & beveiligingstechniek.
Dienstenpakket Klimaattechniek: - Verwarming - Ventilatie - Luchtbehandeling - Airconditioning
Elektrotechniek: - Licht- & krachtinstallaties - Data- & zwakstroominstallaties - Overspanning- & bliksembeveiliging - NEN3140-inspectie
Meet- & regeltechniek:
Beveiligingstechniek:
- Domotica toepassingen
- Inbraakbeveiliging
- Meet- & regelsystemen
- Brandbeveiliging
- Gebouwbeheersystemen
- Toegangscontrolesystemen
- Afstandbeheer
- Ontruimingsinstallaties
Technisch Beheer & Service:
- Gevarenmanagementsystemen - Observatiesystemen (CCTV)
- Technisch beheer - Onderhoud (met 7x24-service)
Sanitair/GaWaLo:
- Migratie & renovatie
- Sanitair - Infrastructuur voor gas & water - Loodgieterswerk
www.synto.nl
- Legionella-preventie
Relisound &VISION
Geluid • AVE Luidsprekers • AVE Automatische mixers • Opname apparatuur • Ringleiding Projectie • Beamer • LCD Scherm • Projectiescherm • Besturing KerkTV / Kerktelefoon • Camera • Video mixer • Besturing • Streamit Verhuur
T: 0113-229519 I: www.relisound.nl E: info@relisound.nl A: Smithweg 1.28 4462 HC Goes
PRAKTISCHE INFORMATIE Protestantse gemeente te Goes Vredeskerk Ds. W.H. van der Vegtplein 2 4461 NC Goes 0113 216 281
Koster Simon van Keulen simonvkeulen@gmail.com 06 220 360 68
Grote of Maria Magdalenakerk Singelstraat 21 4461 HZ Goes 0113 211 908
CoĂśrdinatie kosters Carla Straayer straayer@zeelandnet.nl 0113 213 536
Predikanten / kerkelijk werker ds. Aarnoud Jobsen, 211188 ajobsen@zeelandnet.nl ds. Rob Kamermans, 233077 kamermans@kpnplanet.nl ds. Nelleke van der Linden, 222440 nellekevdlinden@zeelandnet.nl Titia Valk – Colijn, 343614 titiavalk@hetnet.nl Kerkelijk bureau zie Vredeskerk
www.protestantsgoes.nl