Incretus mei carriere issue by QBDBD

INCRETUS HET VERENIGINGSBLAD VAN QBDBD

CARRIÈRE ISSUE

EEN DAG STAGIAIR BIJ ANKER & ANKER ROOS GEURTS: De Secretaris van QBDBD PARIJSVERSLAG WIN TWEE BIOSCOOPKAARTJES VOOR EEN FILM NAAR KEUZE!

De Juridische Faculteitsvereniging aan de Vrije Universiteit

MEI 2015 / Jaargang 19 / N.02

INHOUDSOPGAVE Algemeen 5 Redactioneel 6 Woord van de Secretaris – Roos Geurts 7 Quiz: Maak kans op twee bioscoopkaartjes voor een film naar keuze! 8 Oui Oui, QBDBD a étés à Paris!

Opinie 12 Zo haal je meer uit je studie! 14 Suits or Solace? De realiteit van Nederlandse advocaten in Common Law Landen…

Verdieping 18 Het recht op compensatie bij vertraging. 21 ‘Die stok dat zijn wij! De lat, die bepaal jij!’ 29 Money, the biggest motivator? 33 Godslastering: de een zijn dood is de ander zijn brood

Overig | INCRETUS 2015

Student in Amsterdam 36 Waarom de goudvissenjongen het wint van de keukenprinsesjes; de clichés van de hospiteerhorror. 39 Dance the day away! Festivals in Amsterdam

Carrière 42 Waarom ik hier wil werken… Een dag stagiair bij Anker en Anker… 46 De eerste indruk bij solliciteren; kledingetiquette binnen de bedrijfscultuur. 48 Waarom in Amsterdam blijven als Europa zoveel meer te bieden heeft!

Overig 25 Fotopagina QBDBD

Beste lezer, Er resteren ons nog maar enkele maanden tot het collegejaar weer eindigt. Dit houdt voor sommigen van ons in dat ze de vakantie kunnen ingaan met een diploma op zak. Anderen hebben een begeerde stageof studieplek weten te bemachtigen bij een kantoor of bij een universiteit in het buitenland. Weer anderen zullen beginnen aan hun eerste ‘grote mensen’ baan! Gehesen in een gloednieuwe maatpak, nieuwe Van Lier schoenen aan de voeten en met een aktetas onder de arm, zullen zij beginnen aan de carrière waar zij de afgelopen jaren hard voor hebben gewerkt. De één gaat het gemakkelijker af dan de ander, maar waar een wil is, is een weg!

De redactie is hard aan het werk gegaan om uit te zoeken wat zich tegenwoordig afspeelt op de arbeidsmarkt. Er komt onder andere een artikel aan bod over de verschillende mogelijkheden en trajecten die men kan doorlopen om te werken in Amerika en Engeland. Ben jij nog niet op dat punt van je leven beland en wil je nu slechts een tijdje in het buitenland studeren? Blader dan door naar het artikel over de studiemogelijkheden in enkele Europese Landen. Voor dat het zover is, hebben we eerst gelukkig (!) nog de zomermaanden. Tijd voor festivals, vakanties en zomerliefdes! In het katern ‘Student in Amsterdam’ vind je een overzicht met festivals in Amsterdam.

De student anno 2015 heeft al een moeilijke taak aan het studeren op zich. Niet omdat de studies zo ontzettend moeilijk zijn geworden, maar omdat er verwacht wordt dat studenten kunnen jongleren met tien ballen tegelijk. Wil men een goed betaalde baan? Dan moet je je ontwikkelen op alle gebieden en jezelf omtoveren tot een homo universalis. Dat het een moeilijke taak is, betekent echter niet dat het onmogelijk is of dat het onredelijk is om dat van de huidige generatie studenten te vragen. Wie mee wil doen met de grote spelers, moet daar wel het één en ander voor overhebben.

Terugkomend op het thema van deze editie, kan ik iedereen aanraden om zich tijdens de studie al te ontwikkelen op verschillende gebieden. Dit kan bijvoorbeeld door het doen van een bestuursjaar. Naast dat het een geweldig jaar zou zijn, ontwikkel je ook verschillende vaardigheden. Voor mij en mijn bestuursgenoten betekent het helaas dat het einde van een geweldig en intensief jaar nadert. Een jaar dat ik beschouw als een van de leukste jaren uit mijn leven. Het is echter tijd om het stokje door te geven. Durf jij het aan om dit stokje over te nemen? Meld je dan voor 6 mei aan voor het 124e bestuur der QBDBD!

Hard werken loont, maar je moet ook een gestructureerd plan hebben of in ieder geval weten wat jouw werkelijke interesses zijn om iets te bereiken. Uiteraard heeft niet iedereen het doel om een kantoorbaan te vinden, waarbij men lange dagen moet maken. De meesten die studeren hebben echter wel een bepaald doel en om jullie allemaal een beetje op weg te helpen, presenteren wij de Carrière issue.

Voor nu wens ik jullie namens de gehele redactie veel leesplezier toe!

Tahmina Faez Hoofdredacteur Incretus & bestuurslid Media/ Externe betrekkingen 2014-2015

INCRETUS 2015

| Algemeen

Beste lezer, De langstuderende ambitieuze student klinkt als een contradictio in terminis. In onze maatschappij zijn ‘lang studeren’ en ‘ambitie’ mijlenver van elkaar verwijderd. In de jaren ’80 was dit duidelijk anders. Vooral als we kijken naar onze politieke leiders. Neem Wouter Bos die aan de Vrije Universiteit studeerde van het jaar 1981 tot aan het jaar 1988 of een Mark Rutte die ook zeven jaar over zijn studie deed. Maakt het feit dat deze twee gedreven politieke leiders beiden zeven jaar over hun studie deden hen minder ambitieus? Carrièregericht zijn of ambitie hebben betekent in algemene zin ‘het streven naar een bepaald doel’. En in meer specifieke zin het streven om een bepaalde taak of functie beter uit te oefenen. Het idee heerst dat ambitie direct gelinkt is aan ‘het druk hebben’. Je merkt het ook aan de manier van ‘small talk’. Indien iemand anders vraagt hoe het gaat, krijg je vaak als response ‘ja super druk!’. Dit is niet eens een goed antwoord op de vraag, aangezien drukte geen emotie is, maar dat terzijde. Mijns inziens is het verband dat door het overgrote deel van de mensen wordt gelegd tussen ambitie en drukte niet de juiste. Dat zal ik hieronder kort uiteen zetten. Uit de politiek klinkt duidelijk het geluid dat er effectief en efficiënt gestudeerd moet worden. Studenten die hier te lang over doen worden afgestraft. Te lang studeren komt immers niet overeen met carrièregerichte studenten. Per 1 september 2015 treedt de nieuwe regeling met betrekking tot de studiefinanciering in werking. De basisbeurs wordt voor nieuwe studenten volledig afgeschaft en maakt plaats voor een lening. Snel afstuderen wordt dus beloond, immers als je niet te lang studeert, zul je ook een beperktere lening hoeven te betalen de vele jaren na je studie. Het beeld dat de politiek schetst komt ook overeen met het beeld dat de media al enige tijd aanneemt over ‘generatie Y’. Generatie Y bestaat volgens verschillende media uit een groep jongeren die het liefst niets wil en lui is. De vorige generaties hebben enorm veel opgebouwd en wij zouden hier niets mee doen. Mijns inziens staat de hedendaagse student echter voor een groot aantal moeilijke afwegingen. Feit is dat er vanuit het bedrijfsleven een enorme vraag is naar ambitieuze studenten die naast de nodige werkervaring, het jaartje studeren in het buitenland, een bestuursjaar, twee stages, goed ontwikkelde hobby’s ook een 8, het liefst hoger, gemiddeld staan. Het is een moeilijke taak voor de student om dit alles in de geplande vier jaar voor elkaar te krijgen. Het lijkt mij dat studenten die graag aan al deze ‘voorwaarden’ willen voldoen, juist enorm ambitieus zijn en verder kijken dan hun neus lang is. De politiek slaat de

Algemeen | INCRETUS 2015

plank enorm mis door de schijnreden te geven dat de invoering van deze maatregel direct gelinkt is aan de ambitie van de student. Zelf ben ik niet de meest ‘perfecte’ student, ik zal niet binnen vier jaar mijn gehele studie hebben afgerond, maar ik zal los daarvan een scala aan ervaring hebben opgedaan en heel goed weten welke richting ik in de toekomst op wil gaan. De vereniging heeft hierbij een zeer grote invloed op mij gehad. Door deelname aan de verschillende studiereizen en activiteiten, maar ook door ervaring op te doen in commissiewerk en het nu nog lopende bestuursjaar. Deze verschillende factoren hebben ervoor gezorgd dat ik juist met de jaren steeds ambitieuzer ben geworden met betrekking tot mijn toekomst. Het feit dat ik wellicht een jaartje langer over mijn studie doe, doet hier niets aan af, maar draagt daaraan juist bij. Daarnaast blijkt ook uit onderzoek van de Universiteit Leiden dat studenten die lid zijn van een vereniging hun studie over het algemeen met meer succes doorlopen dan hun medestudenten! Ik raad het eenieder dan ook ten zeerste aan om vooral alle kansen om je heen aan te grijpen. Wellicht met commissiewerk of een bestuursjaar bij QBDBD, immers komen de sollicitaties voor het 124ste bestuur der QBDBD er binnenkort aan! Roos Geurts Secretaris 2014-2015

QUIZ Lever de antwoorden in in de bestuurskamer (IN 2B-91) en maak kans op twee bioscoopkaartjes voor een film naar keuze!

1. De zwarte en witte kleur van een toga hebben

7. Waar mag je de huidige voorzitter van QBDBD

O Zwart voor de afwijzing van ijdelheid, wit voor neutraliteit O Wit voor maagdelijkheid, zwart voor de duivel O Wit voor goddelijkheid, zwart voor de mortaliteit O De scheiding van machten, waarbij zwart staat voor

O Nacho’s met avocadodip O Chickenwings O Warme chocomelk O Niets, slaap is heilig

2. Tot welk jaar gold er in Nederland de

8. Wie worden er bedoeld met ‘staande

O 1713 O 1813 O 1843 O 1781

O Officieren van Justitie O Ministers O Kamerleden O De wettige echtegenote van de Koning

3. Wat is op dit moment het favoriete fris van Roos

9. Wat is materiële schade?

beide een betekenis, waar staan deze voor?

uitvoerende macht en wit voor de wetgevende macht

juryrechtsspraak?

Geurts, de secretaris van QBDBD?

O Ice tea Green O Aloë Vera met honing O Cola O Geen, ze drinkt alleen water

voor wakker maken?

magistratuur’?

O Schade die je aan een materiaal verricht O Schade die je veroorzaakt O Alleen in geld uit te drukken schade

4. Hoe lang is bestuurslid Media/Externe

10. Geoffrey Brugman, bestuurslid Studiefaciliteiten

O 1,59 m O 1,50 m O 1,65 m O 1, 57 m

O De fiets O De auto O De scooter O Het openbaar vervoer

5. Wat zijn de plichten van een werknemer?

11. Hoeveel bijnamen heeft Robin Keyner,

betrekkingen?

O Werken O Doen wat je baas zegt O Het werk verrichten, aanwijzingen opvolgen, goede

komt het liefst naar de VU met:

bestuurslid AJB?

O Het werk verrichten, aanwijzingen opvolgen, durven

O2 O3 O4 O1

6. Wat is de volledige naam van de huidige

12. Van welk land nam Japan eind 19e eeuw nagenoeg

O Robin de Meester O Robin Pieter-Jan de Meester O Robin Aden de Meester O Robin Anthony de Meester

O De Verenigde Staten O China O Nederland O Duitsland

werknemer zijn

je mening te geven

Penningmeester van QBDBD?

onveranderd het burgerlijk wetboek over?

INCRETUS 2015

| Algemeen

OUI O U I, QBD BD A É T É S À PAR IS!

Bij de eerste vergadering van de activiteitencommissie waren wij er al meteen over uit: wij gaan naar PARIJS! Hoe we dit moesten bewerkstelligen was een tweede. Parijs bleek toch duurder te zijn dan we in eerste instantie dachten… Na lang onderhandelen hebben wij toch het vervoer en verblijf kunnen regelen en zijn we op zoek gegaan naar juridische activiteiten. Na lang rondmailen, bellen en postduiven sturen, waren wij klaar met een eerste opzet van het programma. Wij zouden het parlement en de Universiteit van Sorbonne bezoeken en daarnaast verscheidene NGO’s aandoen. Helaas konden door de recente gebeurtenissen omtrent Charlie Hebdo en de gijzelingen in Parijs niet alle activiteiten doorgaan die wij hadden opgezet. Desondanks hebben wij geprobeerd een zo goed mogelijk programma op te stellen. Een aantal maanden na het ontstaan van het idee was het eindelijk zo ver! Op 26 februari verzamelden we vroeg bij station Amsterdam Duivendrecht om ons klaar te maken voor een lange maar gezellige busreis naar Parijs. Om alvast in de stemming te komen werden de nodigde croissantjes genuttigd en kon onze reis echt beginnen. Na acht uur in de bus gezeten te hebben, kwamen wij aan in Parijs bij station Gallieni. Vanaf dit punt moesten wij onze reis voortzetten met de metro. In tegenstelling tot Amsterdam, is het metronetwerk van Parijs erg groot met 16 verschillende lijnen en dat neemt dan even tijd tot je eraan gewend bent. Zeker als je met dertig personen tegelijkertijd naar binnen moet! Helaas is het voorgekomen dat iemand tussen de deuren bleef vastzitten, maar gelukkig niet met ernstig letsel tot gevolg. De trip werd voortgezet naar het Woodstock hostel waar wij de komende dagen zouden verblijven. Dit hostel ligt midden in Montmartre, een van de meest bruisende wijken van Parijs en het had een prachtig uitzicht op de Sacre Coeur.

Algemeen | INCRETUS 2015

De tweede dag beloofde druk te worden. Het werd afgetrapt met een bezoek aan UNESCO. UNESCO is een organisatie van de Verenigde Naties die bijdraagt aan vredesopbouw, armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling en interculturele dialoog door onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie. Daar aangekomen, merkten we al dat UNESCO zwaar bewaakt was. Eenmaal binnen kregen wij het slechte nieuws dat er eerder die ochtend een bommelding was gedaan: alle activiteiten van die dag bij UNESCO waren gecanceld! Hieruit en uit het feit dat we meerdere malen op straat werden aangesproken door argwanende politieagenten, werd duidelijk dat de Fransen nog in de greep waren van de wrede gebeurtenissen begin dit jaar.

“Wij gaan naar Parijs”

We kijken terug op een leerzame, maar bovenal gezellige reis. Als tweede activiteit stond een rondleiding door de Conciergerie op de planning. De Conciergerie maakt deel uit van het Paleis van Justitie en vervulde vroeger de rol van staatsgevangenis en zetel van de graaf. Marie-Antoinette van Oostenrijk en Maximilien de Robespierre hebben hier gevangen gezeten. Hun cellen zijn tegenwoordig te bezichtigen als kapelletjes met portretten en persoonlijke voorwerpen. Het was een erg indrukwekkende grote zaal met een rijke historie. Vervolgens brachten wij een bezoek aan de oudste universiteit van Europa, de Universiteit van Sorbonne. Deze universiteit is opgericht in 1160 en huisvestte onder andere studenten als Johannes Calvijn en Thomas van Aquino. We kregen een rondleiding waar wij leerden over de historie van de universiteit, mede aan de hand van levensgrote muurschilderingen. Wat wij zeer interessant vonden, is dat je op uitwisseling kan, zowel voor minorvakken als voor een masteropleiding. De derde dag was het tijd voor een cultureel programma. Een reis naar Parijs is natuurlijk niet compleet zonder een bezoek te brengen aan de Eiffeltoren en daar

de bijbehorende selfies te maken. Na deze activiteit was er ruimte voor vrije tijd. De leden hebben dit benut door onder andere een bezoek te brengen aan de plek waar Napoleon begraven ligt en de Catacomben, een verzameling van ondergrondse begraafplaatsen. Deze dag bevatte onze laatste avond van de studiereis en dat hebben we doorgebracht door het Parijse nachtleven te ontdekken en hebben wij zo de Franse hiphop-scĂ¨ne van dichtbij meegemaakt. Na drie dagen was het helaas weer tijd om naar huis te gaan. Enkelen hebben genoten van een echt Frans ontbijt in een van de leuke straatjes van Montmartre, terwijl anderen deze laatste dag gingen shoppen op de Champs-Ă&#x2030;lysĂŠes. Om 17.00 uur hebben wij onze koffers weer ingeladen in de bus en zijn we vertrokken naar Amsterdam. We kijken terug op een leerzame, maar bovenal gezellige reis. En de weekreis naar Boedapest wordt vast minstens zo leuk! Door: Laurien Reinalda en Shanne Klaassen

INCRETUS 2015

| Algemeen

CMS is voortdurend op zoek naar talent. CMS is voortdurend op zoek naar talent. Met onze 3.000 juridische professionals hebben wij wereldwijd een top 10 positie in de zakelijke juridische dienstverlening. Het is onze ambitie om deze positie door groei verder uit te bouwen. Cliënten als Atos, ASR, BT, Coca Cola, E.ON, Rabobank en Volkswagen vertrouwen op CMS als hun internationale juridische business partner. Wij helpen hen bij het realiseren van hun ambities en dat doen wij ook voor jou. CMS – Your World First.

KANTOORPROFIEL CMS biedt haar cliënten gespecialiseerd, business-gericht juridisch en belastingadvies vanuit 52 steden wereldwijd, waaronder Amsterdam en Utrecht. Wij onderscheiden ons door onze diepgaande betrokkenheid en onze kennis, ons begrip van onze cliënten, hun business en de sectoren en landen waarin we actief zijn. Onze expertisegebieden zijn: Banking & Finance, Commercial Law, Competition & EU, Consumer Products, Corporate/M&A, Criminal Law, Dispute Resolution, Employment & Pensions, Energy, Hotels & Leisure, Infrastructure & Project Finance, Insolvency & Restructuring, Insurance, Intellectual Property, Lifesciences, Real Estate & Construction, Tax, Technology, Media & Communications.

CARRIÈREPERSPECTIEF Onze filosofie ‘Your World First’ is gebaseerd op drie belangrijke kenmerken die ons kantoor typeren: Client-centric, World vision, Performance-driven. Onze juristen werken vanuit deze filosofie en worden daartoe door ons opgeleid en ondersteund. Wanneer je start bij CMS neem je deel aan de CMS Academy met daarin de speciaal ontwikkelde TrainingsCarrousel met juridisch inhoudelijke en vaardigheidstrainingen. Samen met andere stagiairs doorloop je dit gevarieerde programma gedurende je stageperiode, waarbij je veel kennis en contacten opdoet. Ook neem je tijdens en na je stage deel aan het internationale CMS Core Curriculum, een programma van opleidingen en trainingen voor jong talent van CMS, dat steeds in een ander land gehouden wordt. Je leert er je internationale kantoorgenoten kennen, waarmee je in de dagelijkse praktijk samenwerkt. Deze kom je ook tegen tijdens onze internationale events, zoals de CMS Football Cup die elk jaar plaatsvindt. Daarnaast kun je, na je stage, via ons internationale secondment programma een periode bij een CMS-kantoor in het buitenland werken. Zo bieden we je zo een prima basis om jouw ‘world vision’ te verbreden.

Overig | INCRETUS 2015

Bij CMS werk je snel zelfstandig aan zaken, maar ook in teams met ervaren kantoorgenoten aan uitdagende kwesties. We ondersteunen je daarbij door innovatieve kennissystemen en een professionele staf en wij bieden je uitstekende arbeidsvoorwaarden. Wie bij CMS werkt is dus ‘in good company’ en krijgt alle ruimte voor een mooie carrière. Kwaliteit is in onze markt een gegeven. Daarom leggen wij de lat hoog en is de selectie streng. We kijken niet alleen naar je kennis, maar vooral ook naar je persoonlijkheid, drijfveren en motivatie. Wij investeren immers veel in je wanneer je bij ons kantoor komt en verwachten daarom hetzelfde van jou.

ST U D E N T STAG E ? SOLLICITEREN?

Zit je in de eindfase van je studie Nederlands, Notarieel of Fiscaal recht en wil je kennismaken met CMS tijdens een achtweekse studentstage? Mail ons dan een korte motivatie met de gewenste periode en de rechtsgebieden van jouw voorkeur, samen met je CV en cijferlijst. Ondernemende advocaat-stagiairs, kandidaat-notarissen of junior belastingadviseurs die direct willen meebouwen aan het succes van CMS kijken op www.cms-dsb.com of chatten of bellen met onze HR-adviseurs.

CO N TACT Mirna Lever, adviseur HRM Mirna.lever@cms-dsb.com 030-2121122 www.cms-dsb.com

ZO HAAL JE MEER UIT JE STUDIE! Waarom studeer ik? Wat moet ik na mijn studie gaan doen? Hoe bereid ik mij voor op de arbeidsmarkt? Hoe haal ik het maximale uit mijn studietijd? Dit zijn vragen die ik mijzelf al een tijdje afvraag en ik kan mij voorstellen dat ik niet de enige ben die deze vragen heeft. Aan het einde van dit stuk zal ik pogen om een antwoord te formuleren op deze vragen.

Het is best lastig om een antwoord te vinden op de reden waarom iemand studeert. Elke student heeft immers zijn eigen beweegredenen om te beginnen aan een academische opleiding. Zo zijn er studenten die vanuit hun opvoeding hebben meegekregen dat studeren een logische stap is binnen in â&#x20AC;&#x153;het levenâ&#x20AC;?, maar er zijn natuurlijk ook studenten die beginnen aan een studie omdat ze een bepaald einddoel voor ogen hebben. 1 Over het algemeen wordt studeren vooral gezien als de voorbereiding op een toekomst waarin een student zich onafhankelijk kan voortbewegen. Deze voorbereiding op de toekomst is misschien vrijwillig begonnen door de student, maar dat maakt deze voorbereiding nog niet geheel vrijblijvend. Het is belangrijk om jezelf op de best mogelijke manier voor te bereiden op de toekomst die je voor jezelf ziet of zou willen zien. 2 Ondanks dat studeren gezien wordt als de voorbereiding op de toekomst, volgt uit de voorbereiding niet per se wat de toekomst van een student zal zijn. Het kan vrij lastig zijn om voor jezelf een toekomst te bedenken. Dat komt ook omdat het grootste deel van onze studie theoretisch van aard is. Dit zorgt er helaas voor dat enkel studeren eigenlijk geen volledige voorbereiding is op de praktijk van het werken. 3 Ongeacht de vraag wat je zou willen doen na de studie, is het belangrijk dat je zo goed als mogelijk voorbereid bent om daadwerkelijk aan de slag te gaan. En zodoende komen we bij de volgende vraag.

Opinie | INCRETUS 2015

HOE BEREID IK

MIJZELF VOOR OP DE ARBEIDSMARKT?

Bij het uitstippelen van de voorbereiding op de arbeidsmarkt is het belangrijk om rekening te houden met de huidige economische laag conjunctuur. Door de huidige staat van onze economie heerst er een krapte op de arbeidsmarkt. Kort gezegd houdt dat in dat er veel meer werkzoekende zijn in onze sector, dan dat er vacatures zijn. Voor bedrijven is dit geen slecht nieuws, omdat zij nu uit een grote groep werkzoekende (lees: afgestudeerden) de beste kandidaat kunnen kiezen. 4 5 Voor de werkzoekende heeft dit tot gevolg dat het belangrijk is om jezelf als individu te onderscheiden van de massa, bijvoorbeeld door jezelf te innoveren.

Hoe bereid ik mijzelf voor op de arbeidsmarkt?

Het is mogelijk om jezelf op verschillende manieren te onderscheiden. Belangrijk hierbij is dat de concentratie ligt bij dingen die jou daadwerkelijk interesseren. Zo heeft het geen zin om je bijvoorbeeld voor drie verschillende commissies tegelijkertijd in te schrijven, als je op voorhand al weet dat de type werkzaamheden jou niet zullen aanspreken. Je zal dan met tegenzin deze werkzaamheden moeten uitvoeren, waardoor niet alleen je concentratie verslapt en je de commissie mogelijk benadeeld, maar je ook geen plezier zal beleven aan iets wat juist een fantastische aanvulling op je studentenleven kan zijn. Mijn persoonlijke voorkeur gaat overigens uit naar het beperkt houden van het aantal verschillende werkzaamheden buiten mijn studie, zodat ik mij volledig kan concentreren en het uiterste uit de potentie van de door mij gekozen werkzaamheden kan halen. In aanvulling op bovenstaande durf ik uit te spreken dat ik het zonde zou vinden als ik mij niet volledig kon concentreren op dit bestuursjaar. Met dit bestuur proberen wij de professionele lijn van het vorige bestuur te continueren en zelfs uit te breiden. Zo hebben wij dit jaar dan ook nog meer activiteiten gepland dan voorgaande jaren. Daarnaast hebben wij dit bestuursjaar te maken met een aantal onverwachte, maar grootse projecten, zoals natuurlijk de verhuizing. Uiteindelijk vergt dit jaar van al onze bestuursleden ongelooflijk veel tijd en concentratie en ik ben dan ook blij dat ik door mijn keuzes veel tijd en concentratie kan besteden aan de vereniging. Omdat je toekomst meer vraagt dan alleen studeren, is de beste voorbereiding op de arbeidsmarkt, een studietraject waarin je het volgen van colleges moet combineren met praktijkervaring opdoen en het uitoefenen van verschillende werkzaamheden in bijvoorbeeld vrijwilligerswerk of bij een vereniging. Zo zorg je ervoor dat je jezelf ontwikkelt, onderscheidt en zelfs innoveert naar een nieuwe en meer ervaren persoonlijkheid. Dit gezegd hebbende, wil ik graag terugkomen op de vraag hoe je het meeste uit je studietijd kan halen. Dit is een vraag die, in mijn ogen, voor een groot deel overlap heeft met de vorige vraag. De overlap volgt voornamelijk uit het feit dat het maximale uit je studietijd onlosmakelijk verbonden is met het opdoen van nieuwe ervaringen, het vergaren van nieuwe kennis, het ontmoeten van nieuwe vrienden en bovenal het genieten van al het moois dat het studentenleven ons te bieden heeft. Een laagdrempelige manier om jezelf te verrijken is door deel te nemen aan de grote verscheidenheid aan activiteiten en zelfs studiereizen die buiten de studie om worden aangeboden, zoals bij onze vereniging het geval is. Het kan echter geen kwaad om verder te kijken en ook buiten het voor jou bekende op zoek te gaan naar nieuwe ervaringen, zoals door plaats te nemen in een commissie of bestuur. Concluderend kan gezegd worden dat je als student ongelooflijk veel mogelijkheden hebt om jezelf te ontplooien, mogelijkheden die je eigenlijk niet mag laten

liggen. Grijp de mogelijkheden aan om jezelf voor te bereiden op het leven na de universiteit en zorg dat je daarbij nooit uit het oog verliest dat de studententijd leuk moet zijn, het is immers voor velen de leukste periode uit hun leven.6

Omdat je toekomst meer vraagt dan alleen studeren Als laatste wil ik meegeven hoe ik invulling heb gegeven aan mijn studententijd. Naast het doen van verschillende commissies en het deelnemen aan bijzonder veel activiteiten en studiereizen buiten het door de universiteit georganiseerde om, heb ik afgelopen jaar ook de keuze gemaakt om te solliciteren voor een plekje in het bestuur van de oudste en leukste juridische faculteitsvereniging van Nederland. De keuze om te solliciteren kwam niet voort uit de wens om mijn c.v. te voorzien van een grote impuls. Voor mij was het vooral de kans om wat terug te geven aan de vereniging die al jaren lang mij elk jaar wederom opnieuw laat genieten van mijn studententijd. Naast dat ik het ontzettend leuk en uitdagend vind om dit bestuursjaar te doen, heeft het mij ook een hoop opgeleverd. Zo leer ik veel nieuwe dingen en ontmoet ik nog meer nieuwe mensen. Het is oprecht een verrijking van mijn studentenleven gebleken en ik ben dan ook een beetje somber als ik mij bedenk dat het jaar alweer bijna voorbij is. Het is misschien niet onopgemerkt gebleven, maar dit is alweer de periode dat wij op zoek gaan naar een nieuw kandidaat-bestuur. Als je op zoek bent naar een waardevolle aanvulling op je studentenleven, zin hebt om je volledig te storten op een avontuur en daarbij ongelooflijk veel nieuwe dingen te leren en mensen te ontmoeten, dan kan ik je van harte aanbevelen om te solliciteren voor het bestuur van QBDBD. Door: Geoffrey Brugman

Bestuurslid Studiefaciliteiten 2014-2015

1. http://www.carrieretijger.nl/opleiding/ho/mbo-hbo/goede-motieven 2. http://www.rug.nl/next/solliciteren/voorbereiden/ 3. http://www.scientologycourses.org/nl/courses-view/study/step/1.html 4. G. Waasdorp en B. van Krimpen, Arbeidsmarktontwikkelingen Q1-2014, Kansen en knelpunten op de Nederlandse arbeidsmarkt, P.14 http://www.lhh.nl/ nl-NL/kenniscentrum/Documents/Kansen-en-knelpunten-Nederlandse-arbeidsmarkt-Q1-2014.pdf 5. UWV, Welke beroepen bieden kansen? Overzicht van krapte- en overschotberoepen, P.5 https://www.werk.nl/xpsitem/wdo212424 6. http://www.studentenplein.nl/

INCRETUS 2015

| Opinie

SUITS OR SOLACE? De realite it va n N e de r l a n ds e a dv oc at e n in Com m on La w La n de n …

Zwierig loop ik tussen de gebouwen, mijn louboutins klikken op de straat. De statige gebouwen geven schaduw aan de gele taxi’s, die toeterend over de weg gieren. Ik haal cappuccino bij dat tentje op de hoek en neem er een bagel bij voor de lunch. Dan betreed ik het gebouw, het is ongelofelijk indrukwekkend. Advocaten in strakke pakken lopen haastig langs me heen, maar ik merk het niet. Hier heb ik naartoe gewerkt, hier wilde ik altijd al zijn; ik ben te diep in gedachten verzonken om te merken wat er om me heen gebeurd. Een mix tussen extreem verzonken en extreem gefocust zorgt voor mijn vegetatieve staat. Ik ben er klaar voor. Ik ga het doen. Gespannen, maar ik ben er klaar voor om... wakker te worden. Het is geen geheim dat ik al jaren droom van New York, ook al eindigt die droom steeds op dezelfde manier. Sinds ik op jonge leeftijd verslingerd raakte aan een advocatenserie, waar de personages over witte trappen van de Supreme Court renden, wilde ik al een bezoek brengen aan de Big Apple. De woorden “Law”, “Truth” en “Equity”, welke de gevel van de Supreme Court sieren, staan nog in mijn geheugen gegrift. Of natuurlijk het over dramatische, geïdealiseerde en onrealistische

Opinie | INCRETUS 2015

Suits; misschien niet erg realistisch, maar het doet ook niet af aan mijn droom. Maar daar bleef het niet bij. Na een minor in Engeland was het hek van de dam; ik kwam erachter dat het open element van het common law system zoveel ruimte biedt voor creativiteit, iets wat me altijd al trok in het recht. En zo komt het dat ik droom van een carrière in een stad waar ik nog nooit ben geweest.

FOREIGN LEGAL C O N S U LTA N T S

Dus ging ik op onderzoek uit. Ik schrijf dit voor iedere student, die ook maar een seconde overweegt om zijn of haar beroep uit te oefenen in een common law land. Veel van mijn kennis deed ik op tijdens het afgelopen jaar. Ik deed mijn minor in Sheffield, UK, waar ik eerder een stuk over schreef in de Incretus. Nu ben ik terug, maar ondanks deze ervaring heb ook ik nog wat vragen. Want in hoeverre staat een Nederlandse graad een sprankelende carrière in de weg? Wat zijn eigenlijk de carrière opties voor Nederlandse studenten in common law landen? Er zijn verschillende mogelijkheden om aan de bak te komen in het buitenland, maar meestal begint het verhaal met behalen van een Nederlandse graad. Een standaard bachelor Nederlands recht, een specialisatie in de vorm van een master en een beëdiging als advocaat na de beroepsopleiding zijn vaak grondvereisten. Deze weg vraagt dus om enige ervaring, maar dat opent ook deuren. Met een Nederlandse specialisatie is het namelijk niet ongebruikelijk om bijvoorbeeld Amerikaanse cliënten advies te geven over Nederlands recht. Toch zijn je Nederlandse papieren dan niet voldoende; in de Verenigde Staten is er een tweede beëdiging nodig, ook al wordt er alleen advies gegeven over foreign law. Na de beëdiging draag je de titel “Foreign Law Consultant”. Het gebruikelijke “Bar exam” is in New York hier niet voor nodig, maar er zal een

nodige stapel papierwerk aangeleverd moeten worden, waarvan bewijsstukken van de advocaten beëdiging in het thuisland bovenaan staan. Ook zijn er nog andere randvoorwaarden, zo moet een applicator bijvoorbeeld ouder dan 26 zijn en een aanbevelingsbrief van een firma of hoogste rechter uit Nederlandse jurisdictie bijvoegen. Een vereiste dat niet mis is, maar volgens de Amerikanen overtuigt dit van algemene geschiktheid en dient kwaliteit garantie.

“Er zijn verschillende mogelijkheden om aan de bak te komen in het buitenland” Samen met New York staat de state California bekend als de ideale plek in de VS om een licentie te behalen, maar er zit een significant verschil in mijn droomstad en de zonovergoten Amerikaanse staat, namelijk het kostenplaatje. In NYC zal het aanvragen van een Foreign Legal Consultant licentie geheel kosteloos zijn, waar daar in California een slordige $1100 tegenover staat. Daarbij komt dat Nederlandse kantoren vaker een vestiging in de Big Apple dan California hebben, waardoor het makkelijker is om door te groeien vanuit een warme thuishaven in plaats van onderaan te beginnen. En zelfs als dat nog niet doorslaggevend is; de advocatensalarissen in NYC liggen gemiddeld hoger dan in de rest van het land.

INCRETUS 2015

| Opinie

Maar dat is een behoorlijk lange weg om aan te timmeren, wat niet volledig strookt met mijn ideale “Ik-start-mijn-carriere-in-de-stad-van-mijn-dromen” plaatje. Een advocatenopleiding, ervaring opdoen en mensen laten geloven in jouw doen en kunnen, kost tijd. Tijd waar niet iedereen het geduld voor heeft. Het is dus overduidelijk dat als je mocht nadenken over een carrière in de Verenigde Staten, je passie daadwerkelijk hier moet liggen. Mocht je geen foreign legal licentie willen behalen, dan mag je geen advies geven of direct in contact komen met Amerikaanse cliënten.

LEGAL LONDON De weg dichter bij huis is in dit geval ook de snellere. Ik stel wat vragen bij The School of Law in Leeds, UK, om te kijken wat de mogelijkheden zijn voor Nederlandse advocaten in het Verenigd Koninkrijk. De Registered European Lawyers (of kortgenoemd REL’s) zijn vergelijkbaar met de Foreign Law Consultants, maar hebben het voordeel van de eenheid van de Europese Unie. Zij kunnen een verzoek doen na drie jaar praktiseren van UK recht, om toegelaten te worden als solicitor in de UK. Maar hoe praktiseert iemand het UK recht, als er geen achtergrond is van UK recht? Een lastig vraagstuk, waardoor het misschien realistischer is om bij de basis te beginnen. In de UK is het namelijk qua diploma’s anders geregeld dan bij ons. Een advocaat in het Verenigd Koninkrijk hoeft niet noodzakelijk een bachelor Engels recht behaald te hebben, het is zelfs gebruikelijker om eerst een graad in politicologie, sociologie of filosofie te behalen alvorens aan een conversion traject te beginnen. Met dit conversion course, Graduate Diploma of Law (GDL), volg je een jaar kernvakken uit het Engels recht. In deze vakken heb je geen vrije keuze en ook je minorruimte wordt vooraf voor je ingevuld. De course omvangt onder andere contracten- en ondernemingsrecht. Veel Engelse conversion course studenten zoeken vooraf een kantoor waarbij zij werkzaam zouden willen zijn. Ze volgen hier een traineeship, waaruit na een goede afsluiting een beurs voortvloeit. Deze beurs vergoedt meestal zowel de GDL (12.000 pond per jaar, eenjarig programma) als LPC (15.000 pond per jaar, eenjarig programma) en ook over de cost of living wordt gepraat, waaronder bijvoorbeeld huisvesting valt. Na het behalen van deze diploma’s treedt de student in dienst van de betalende firma. Dit kan werkelijk interessant zijn voor Nederlandse studenten omdat zij enkel over een bachelor diploma hoeven te beschikken. Vanuit de GDL doen zij een Legal Practice Course, wat eerder een beroepsopleiding is dan een master specialisatie. Masters zijn heel duur en worden hier daarom ook puur gezien als een optie voor hen die graag onderzoek op juridisch gebied willen verrichten. De kosten die komen kijken tijdens deze twee kapitaalintensieve jaren worden niet enkel

Opinie | INCRETUS 2015

gedekt in het geval van nationale studenten, ook internationale studenten maken een kans op een beurs. De “Magic Circle firms”, de vijf beste firma’s in London, hebben zeker interesse in internationale studenten, waarschijnlijk door de kennis over een andere jurisdictie. Als ik om advies vraag bij de School of Law geven zij aan dat het vooral belangrijk is om een ijzersterke applicatie te schrijven. Geef hierbij goed aan wat precies de meerwaarde is van een buitenlandse student en wat jouw kennis kan doen voor de firma waar je graag zou willen werken. Maak je klaar voor een flinke lading competitie, want daar wordt het systeem in de UK door gekenmerkt. Ook krijg ik bij The School of Law in Leeds de mogelijkheid om met junior-associates te spreken over het stagiaire leven bij een van de Magic Circle firms. Ze vertellen me over hun dagelijkse leven. Per firma verschilt het gigantisch of er een sterke hiërarchie heerst, net zoals dat in Nederland per kantoor verschilt. Wel grijnzen ze als ik vraag hoe lang zo’n werkdag voor hen nou eigenlijk duurt. “Nobody has a personal life during a LPC…” Juist. Zoiets had ik al verwacht als ik mijn medestudenten in Sheffield moest geloven. De aannameprocedure lijkt wel wat op die in Nederland, maar dan on steroids. Bij een standaardprocedure horen een uitgebreide aanmeldingsbrief, CV (waarbij cijfers vanaf de 7,5 eigenlijk pas in je voordeel werken), assessment, eerste gesprek, tweede gesprek, derde gesprek, twee Academische aanbevelingsbrieven en een psychologische test. De beste van de beste worden geselecteerd. Daar staat ook een goede beloning tegenover; een eerstejaars stagiaire verdient bij de best betalende firma in London het luttele bedrag van 100.000 pond per jaar (kleine 140.000 euro). Dat er zoveel competitie heerst in de juridische sector is geen geheim, het wordt zelfs gemotiveerd door sommige. Zo zei een leraar tijdens mijn tijd in Sheffield; ‘’Take a good look around you. You are surrounded by your competition, and only one can be the best.”

“Take a good look around you. You are surrounded by your competition, and only one can be the best.”

B E R E A DY F O R T H E B A R Een conversie cursus zoals in de UK bestaat, is voor de Verenigde Staten niet mogelijk, maar een soort gelijk programma bestaat wel. De eerder genoemde staten, New York en California, bieden de optie om een Bar Exam af te leggen na het behalen van een LL.M, wat een masterprogramma is aan een Universiteit in Amerika. Hierin sta je vrij om te kiezen wat voor vakken je wilt volgen, maar vaak worden dit vakken in het ondernemingsrecht. De klassen bestaan voornamelijk uit juristen met werkervaring, aangezien masterprogramma’s duur zijn. Het zal geen uitzondering zijn dat zo’n dergelijk programma $50.000 kost en er een zware toelatingsprocedure is. Een oplossing kan liggen in het aanvragen van een studiebeurs bij een kantoor in Nederland. Er zijn enkele Zuidas kantoren die dit aanbieden, maar nogmaals, de competitie zal niet mis zijn. Echter, als je al beslist hebt dat dit je passie is, in hoeverre kan die lange weg je dan tegen staan?

Ikzelf droom nog even verder over een carrière in New York. Het is duidelijk dat het niet makkelijk is; zowel voor de VS als voor de UK zijn de programma’s intensief en zijn de hoge bijkomende kosten voor de gemiddelde student niet makkelijk bij elkaar te schrapen. Een studiebeurs, aangeboden door firma of Universiteit kan een uitweg bieden, maar er zal één ding niet veranderen. Het blijft hard werken. Om nog maar niet te beginnen over de uren die eraan komen voor jouw droomkantoor in London of New York. De associaties die ik sprak bij de School of Law waren er nog mild onder, maar het is overduidelijke dat werkdagen van 15 uur of meer niet ongebruikelijk zijn. Zelfs al is het een lichtpuntje aan het eind van de tunnel; hij is er wel en ik heb besloten wat ik ermee wil doen. New York, I am coming for you.

Door: Kaylee Zournas

INCRETUS 2015

| Opinie

HET RECHT OP C O M P E N S AT I E BIJ VERTRAGING

Met het vliegtuig op vakantie. Het aanbod wordt groter, de bestemmingen lijken dichterbij en met prijsvechters als Ryan Air of Easy Jet lijken stedentrips en vakanties steeds sneller te worden geboekt. Maar zo’n driedaagse stedentrip kan al snel in duigen vallen door een fikse vertraging of annulering van de vlucht. In 2014 werden maar liefst 5745 vluchten vertraagd of geannuleerd, wat neer komt op 133.000 passagiers die recht hebben gehad op een vergoeding. 1 Maar waar heb je dan precies recht op?

“IN 2014 WERDEN MAAR LIEFST 5745 V L U C H T E N V E R T R A A G D O F G E A N N U L E E R D.”

Verordening (EG) 261/2004 tot vaststelling van gemeenschappelijke regels inzake compensatie en bijstand aan luchtreizigers bij instapweigering en annulering of langdurige vertraging van vluchten, is gemaakt om de passagiers een betere bescherming te bieden en het aantal passagiers dat wordt geweigerd dient omlaag te worden gebracht. 2 Tevens dient het ontstane ongemak voor passagiers als gevolg van annuleren van vluchten te worden verminderd. De Verordening is van toepassing op passagiers die zijn geweigerd tegen hun wil en op passagiers wiens vlucht geannuleerd, dan wel vertraagd is (art. 1).

OP WELKE VLUCHTEN? Volgens art. 3 lid 1 en 2 is de Verordening van toepassing op passagiers die vertrekken vanaf een luchthaven van een lidstaat waarop het verdrag van toepassing is

Verdieping | INCRETUS 2015

en op passagiers die vertrekken vanaf een derde land naar een luchthaven op het grondgebied van een lidstaat. Dus als je een retourticket van Amsterdam naar Thailand met de KLM boekt, is de Verordening zowel op de heen- als de terugvlucht van toepassing.

INSTAPWEIGERING,

ANNULERING EN VERTRAGING Stel nu dat je op het vliegveld staat maar de vlucht blijkt overboekt te zijn. In art. 4 lid 1 is bepaald dat de luchtvaartmaatschappij allereerst moet kijken of er vrijwilligers zijn die hun boeking willen opgeven. Deze vrijwilligers hebben vervolgens recht op terugbetaling van hun ticket, of op een andere vlucht. Indien zich niet voldoende vrijwilligers melden, mag de luchtvaartmaat-

schappij passagiers tegen hun wil weigeren (art. 4 lid 2). Deze geweigerde passagiers hebben recht op compensatie, recht op terugbetaling of een andere vlucht en recht op verzorging. Dit geldt ook indien de vlucht wordt geannuleerd. De hoogte van de compensatie is afhankelijk van de lengte van de vlucht; €250 voor alle vluchten tot en met 1500 km en €400 voor alle intracommunautaire vluchten3 langer dan 1500 km en de vluchten tussen de 1500 en 3500 km. Voor alle overige vluchten heeft de passagier recht op €600 compensatie.4

“VOOR ALLE OVERIGE V LU C H T E N H E E F T D E PA S S A GIER RECHT OP €600 COMP E N S AT I E ”

En hoe zit het bij vertraging? Uit de Verordening volgt niet dat een passagier recht heeft op compensatie bij langdurige vertraging, maar het Hof van Justitie heeft hierover in de zaak Sturgeon een uitspraak gedaan. In deze zaak hadden de Sturgeons bij Cordor een retourvlucht geboekt van Frankfurt-Am-Main naar Toronto. De terugvlucht stond gepland op 9 juli 2005 om 16:20 uur. Na het inchecken werd aan de passagiers echter verteld dat de vlucht was geannuleerd. Hierop hebben de passagiers de bagage opgehaald en hebben zij de nacht doorgebracht in een hotel. De volgende dag hebben ze opnieuw ingecheckt bij een vlucht met het-

zelfde vluchtnummer maar kregen ze andere zitplaatsen. Op 11 juli 2005 arriveerden de passagiers dan eindelijk in Frankfurt-am-Main. De Sturgeons waren van mening dat hier geen sprake was van vertraging, maar van een annulering van de vlucht. De totale vertraging was opgelopen tot 25 uur. In eerste aanleg is de vordering van de Sturgeons afgewezen waarop ze beroep hebben ingesteld bij het Bundesgerichthof. Het Bundesgerichthof heeft het Hof van Justitie twee prejudiciële vragen gesteld. De eerste vraag luidde of art. 5 jo. art. 2 sub l en 6 zo moeten worden uitgelegd dat een vertraging van 22 uur bij vertrek, een vertraging is in de zin van artikel 6? Het Hof van Justitie heeft deze vraag ontkennend beantwoord en heeft beslist dat een vertraagde vlucht, ongeacht de duur van de vertraging, niet als geannuleerd kan worden beschouwd wanneer zij volgens de oorspronkelijke planning van de luchtvaartmaatschappij wordt uitgevoerd.5 Op de tweede prejudiciële vraag, namelijk of er recht op compensatie bestaat in geval van vertraging, oordeelde het Hof van Justitie dat de reiziger aanspraak kan maken op deze compensatie wanneer zij hun eindbestemming drie uur of later dan de oorspronkelijk geplande aankomsttijd bereiken, zoals vermeld in art 7.6 Volgens het Hof van Justitie verschillen passagiers van vertraagde vluchten nauwelijks van passagiers van geannuleerde vluchten. Zij leiden beide immers schade, namelijk tijdsverlies.7 De passagiers van vertraagde vluchten en geannuleerde vluchten dienen daarom niet verschillend van elkaar te worden behandeld.8

INCRETUS 2015

| Verdieping

BUITENGEWONE

INSTAPWEIGERING EN BUITEN-

Alleen wanneer er sprake is van ‘buitengewone omstandigheden’ bestaat, net als in het geval van annulering, geen recht op compensatie. Van buitengewone omstandigheden is meestal geen sprake als de reden van de vertraging is gelegen in een technisch mankement.9 Dit volgt uit het Wallentin-Hermann arrest waarin mevrouw Wallentin-Hermann bij Alitalia voor haar echtgenoot en dochter een vlucht had geboekt vanuit Wenen, via Rome, naar Brindisi (Italië). Ze zouden op 28 juni 2005 om 6.45 vertrekken en daar om 10.35 aankomen. Maar vijf minuten voor vertrek werd door Alitalia meegedeeld dat de vlucht wegens ‘een ingewikkeld motordefect in de turbine’ was geannuleerd. Dit defect was de avond voor vertrek geconstateerd tijdens een controle. De vraag die aan het Hof van Justitie werd voorgelegd was of er sprake is van buitengewone omstandigheden bij een technisch probleem aan het vliegtuig. Het Hof van Justitie heeft hier geoordeeld dat er alleen dan sprake is van een buitengewone omstandigheid als de omstandigheden verband houden met een gebeurtenis die niet inherent is aan de normale uitoefening van de activiteit van de betrokken luchtvaartmaatschappij, en zij hierop geen daadwerkelijke invloed kan uitoefenen wegens de aard of de oorsprong van die gebeurtenis.10 Technische problemen die worden ontdekt tijdens de onderhoudsbeurt worden beschouwd als inherent aan de uitoefening van de activiteit van de luchtvaartmaatschappij.11 Ook de botsing van een vliegtuig met een mobiele vliegtuig trap is geen buitengewone omstandigheid.12

In het Finnair/Lassooy arrest ging het om passagiers waarvan de vlucht op 28 juli 2006 om 11.40 was geannuleerd wegens stakingen op de luchthaven. Finnair had besloten om latere vluchten te reorganiseren zodat de passagiers niet lang hoefden te wachten. De passagiers van de vlucht op 28 juli zijn op 29 juli om 11.40 teruggevlogen. Hierdoor konden een aantal passagiers, die op 29 juli om 11.40 zouden vliegen, niet mee. Zij zijn op 30 juli teruggevlogen naar Helsinki. Onder laatstgenoemde passagiers was ook de heer Lassooy. Hij vorderde compensatie op grond van art. 4 jo. 7. Volgens het Hof van Justitie valt deze reorganisatie onder het begrip instapweigering en de buitengewone omstandigheden op de eerdere vlucht leiden tot een compensatieplicht voor de geweigerde passagiers.16

OMSTANDIGHEDEN

Wanneer is er dan wel sprake van een buitengewone omstandigheid? Het Hof van Justitie gaf in de Wallentin-zaak al een aantal voorbeelden, namelijk het bekend worden met een verborgen fabricagefout met gevolgen voor de vliegveiligheid, terrorisme en sabotage. Hier heeft de luchtvaartmaatschappij volgens het Hof van Justitie geen invloed op.13 In de zaak McDonagh/Ryanair Ltd heeft het Hof van Justitie geoordeeld dat de sluiting van het Europese Luchtruim wegens de vulkaanuitbarsting op IJsland in 2010 ook kan worden gekwalificeerd als een buitengewone omstandigheid. 14 Verder heeft de Nederlandse rechter twee keer geoordeeld over de vraag of een aanvlieging met een vogel valt onder buitengewone omstandigheden. In beide zaken heeft de rechter bepaald dat dit valt onder een buitengewone omstandigheid.15 In de zaak Eglitis Ratnieks/Letland was op het moment van vertrek het luchtruim gesloten vanwege het uitvallen van radar- en luchtvaartsystemen. De oorzaak hiervan was gelegen in stroomonderbrekingen.

Verdieping | INCRETUS 2015

GEWONE OMSTANDIGHEDEN

HET RECHT OP VERZORGING Bij langdurige vertraging hebben passagiers recht op verzorging (art. 9). Dit betekent dat je als passagier gratis maaltijden en verfrissingen krijgt en recht hebt op twee telefoongespreken of telex, fax- of e-mailberichten. De maaltijden en verfrissingen moeten in redelijke verhouding tot de wachttijd staan. Dit recht kan echter beperkt of geweigerd worden indien het verlenen hiervan voor extra oponthoud zorgt.17 Daarnaast wordt hotelaccommodatie aangeboden in de gevallen waarin een of meer nachten verblijf noodzakelijk is en het daarbij behorende vervoer tussen de luchthaven en de plaats het hotel. Als je meent dat je recht hebt op compensatie op grond van de Verordening kan je zelf de luchtvaartmaatschappij benaderen. Mocht je hier geen zin in hebben, dan kan je altijd nog een commercieel bureau inschakelen dat tegen een vergoeding achter de claim aangaat. Een retourtje naar Indonesië deze zomer wordt dan toch weer een stuk goedkoper dus pak je koffer maar in! Door: Rosalie Meijs

1. Zie voor statistieken:http://www.euclaim.nl/in-de-pers/euclaim-statistieken-luchtvaart-2014-opgepakt-door-nederlandse-media. 2. Verordening 261/2004, overweging 9. 3. Vluchten binnen de EU. 4. Verordening 261/2004, art. 7. 5. HvJ EG 19 november 2009, gevoegde zaken C-402/07 en C-432/07 overweging 39. 6. HvJ EG 19 november 2009, gevoegde zaken C-402/07 en C-432/07 overweging 57. 7. HvJ EG 19 november 2009, gevoegde zaken C-402/07 en C-432/07 overweging 54. 8. HvJ EG 19 november 2009, gevoegde zaken C-402/07 en C-432/07 overweging 60. 9. HvJ EG 22 december 2008, zaak C-549/07 overweging 25. 10. HvJ EG 22 december 2008, zaak C-549/07 overweging 23. 11. HvJ EG 22 december 2008, zaak C-549/07 overweging 24. 12. ECLI:EU:C:2014:2377. 13. HvJ EG 22 december 2008, zaak C-549/07 overweging 26. 14. Hvj EU 21 januari 2013, nr. C-12/11 r.o. 34. 15. Ktr. 25 januari 2011, LJN BT8394 en Ktr. ’s-Gravenhage 7 februari 2011, LJN BP8066 16. HvJ EU 4 oktober 2012, zaak C-22/11, overweging 27 en 30. 17. Verordening 261/2004, considerans 18.

‘DIE STO K DAT Z I J N WIJ! DE LAT, D I E B EPA A L J I J’ ‘Die stok dat zijn wij! De lat, die bepaal jij’. In een reclame voor een onderwijsinstelling waar een groep mensen in een zakencentrum rondloopt met een polsstok wordt deze zin uitgesproken. In toenemende mate bieden werkgevers hun werknemers een opleiding aan om de lat binnen het bedrijf zo hoog mogelijk te leggen. De kosten van de opleiding worden in die gevallen vergoed door de werkgever. Daarbij bestaat echter wel de angst bij werkgevers dat de scholingskosten voor de werknemer zich niet terugbetalen doordat de werknemer voortijdig uit dienst treedt.1 Om deze investering af te dekken en om te voorkomen dat werknemers vroegtijdig een einde maken aan hun dienstverband, kunnen werkgevers een studiekostenbeding met werknemers overeenkomen. Doorgaans wordt in een dergelijk beding bepaald dat, indien het dienstverband binnen een bepaalde termijn wordt beëindigd, de werknemer de door de werkgever geïnvesteerde bedrag in scholing (gedeeltelijk) moet terugbetalen.2 Ondanks het feit dat het studiekostenbeding geen wettelijke regeling kent, wordt de werkgever tot op zekere hoogte beperkt ten aanzien van het terugvorderen van studiekosten en moet hij zich houden aan een drietal eisen die in het Muller/ Van Opzeeland-arrest uit 1988 zijn geformuleerd.3 Daarbij worden in dit arrest drie aanvullende (rand)voorwaarden geformuleerd die van belang zijn voor de vraag of een studiekostenbeding rechtsgeldig is. Echter, de criteria uit het Muller/ Van Opzeeland-arrest worden niet door alle rechters consequent toegepast.4 Vanwege de hoge kosten van een opleiding en de vele eisen waaraan een studiekostenbeding moet voldoen, kunnen werkgevers in het huidige rechtsstelsel nog overwegen om geen scholing aan te bieden aan hun werknemers. Per 1 juli 2015 komt daar verandering in met de invoering van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ). In deze wet is een scholingsverplichting voor werkgevers opgenomen. De invoering van deze wet heeft tot gevolg dat het huidige arbeidsrecht drastisch komt te veranderen, ook wat betreft de scholingskosten. Onder bepaalde voorwaarden kunnen deze kosten in mindering worden gebracht op een eventueel uit te keren vergoeding die werkgevers verschuldigd zijn aan werknemers, wanneer de werkgever het dienstverband beëindigt. Deze vergoeding wordt ook wel de transitievergoeding genoemd. Hoe verhouden deze wijzigingen in het arbeidsrecht zich tot het studiekostenbeding?

“ECHTER, DE CRITERIA UIT HET MULLER/ VAN OPZEELAND-ARREST WORDEN NIET DOOR ALLE R E C H T E R S C O N S E Q U E N T T O E G E PA S T.”

INCRETUS 2015

| Verdieping

HET MULLER/ VAN

OPZEELAND-ARREST De Hoge Raad heeft in het Muller/ Van Opzeeland-arrest uit 1988 bepaald dat een studiekostenbeding rechtsgeldig kan worden overeengekomen, aangezien de werkgever pas voordeel kan hebben van een geschoolde werknemer nadat de scholingsperiode waarin salaris werd doorbetaald, is afgelopen.5 In deze zaak ging het om een vordering tot terugbetaling van studiekosten in ruime zin. Muller (werkgever) had zijn werknemer Van Opzeeland aangeboden om een opleiding te volgen voor stuurman grote sleepvaart. Er werd overeengekomen dat gedurende de opleiding Van Opzeeland vrijgesteld was van zijn reguliere werkzaamheden, maar wel zijn normale loon kreeg doorbetaald. Voorts was overeengekomen dat, indien het dienstverband tussen Muller en Van Opzeeland binnen tien jaren na beëindiging van de opleiding zou eindigen, Van Opzeeland de volledige studiekosten moest terugbetalen of pro rata.6 Nadat van Opzeeland kort na de beëindiging van de opleiding op staande voet werd ontslagen, vorderde Muller terugbetaling van de volledige studiekosten. Hieronder konden naar mening van Muller ook loon, gratificaties, vakantiebijslag en sociale lasten over de opleidingsperiode worden verstaan (studiekosten in ruime zin). De lagere rechters wezen slechts studiekosten in engere zin toe.7 De Hoge Raad ging hier niet in mee en overwoog dat het systeem van de wet zich niet zonder meer verzet tegen een beding waarbij de werknemer zich ertoe verplicht om, indien de dienstbetrekking tussen de werkgever en werkne-

Verdieping | INCRETUS 2015

mer tijdens of voortijdig na de opleidingsperiode eindigt, het loon over die periode terug te betalen.8 De Hoge Raad heeft wel enige voorwaarden gesteld waaraan een dergelijk beding moet voldoen: het moet gaan om een beding dat ‘’a. de tijdsspanne vaststelt gedurende welke de werkgever geacht wordt baat te hebben van de door de werknemer tijdens diens studiewerkzaamheden verworven kennis en vaardigheden, b. bepaalt dat de werknemer, indien de dienstbetrekking tijdens of onmiddellijk na afloop van de studieperiode eindigt, het loon over die periode aan de werkgever zal moeten terugbetalen en c. deze terugbetalingsverplichting vermindert naar evenredigheid van het voortduren van de dienstbetrekking gedurende de onder a. bedoelde tijdsspanne.’’9 Daarbij heeft de Raad nog drie aanvullende (rand)voorwaarden gesteld die van belang zijn voor de beoordeling van de rechtsgeldigheid van een studiekostenbeding. Ten eerste mag een studiekostenbeding niet conflicteren met andere wettelijke bepalingen, zoals de wet minimumloon. Ten tweede dient de werknemer de terugbetalingsregelingen en haar consequenties aan de werknemer duidelijk uiteen te zetten. Ten derde kunnen redelijkheid en billijkheid meebrengen dat de werkgever onder omstandigheden geen studiekosten kan terugvorderen, indien de werkgever zelf het initiatief tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst heeft genomen.10 Door het ontbreken van een wettelijke regeling worden de voorwaarden uit het Muller/ Van Opzeeland-arrest door lagere rechters niet altijd even consequent toegepast. Dit is gebleken uit verschillende uitspraken die na dit arrest zijn verschenen.11

BEPERKENDE WERKING

VAN DE REDELIJKHEID EN BILLIJKHEID

In het arrest Muller/Van Opzeeland-arrest overwoog de Hoge Raad voorts dat een werkgever in strijd met de redelijkheid en billijkheid handelt, wanneer hij zelf het initiatief tot beĂŤindiging van de arbeidsovereenkomst heeft genomen. Aan deze voorwaarden wordt in lagere rechtspraak veelvuldig getoetst. Daarbij wordt echter naar meer omstandigheden gekeken dan het in het arrest geformuleerde geval en kunnen opvattingen van rechters over wat redelijk en billijk is enigszins uiteenlopen.12 De kantonrechter te Dordrecht kwam voor de vraag te staan of een werkgever met een beroep op een studiekostenbeding terugbetaling van studiekosten mag vorderen, terwijl hij dat niet gedaan heeft bij ex-werknemers. Nu de werkgever niet had kunnen aantonen dat er geen sprake is van onderscheid ten aanzien van het terugvorderen van studiekosten tussen de eerder vertrokken werknemers en de werknemer in kwestie, oordeelde de rechter dat in deze zaak het terugvorderen van studiekosten in strijd was met de redelijkheid en billijkheid.13 In een recentere zaak heeft de kantonrechter te Arnhem eveneens de vordering tot terugbetaling van studiekosten afgewezen omdat deze in strijd was met de redelijkheid en billijkheid. In casu had de werknemer

een opleiding tot planeconoom gevolgd. Echter, deze opleiding volgde de werknemer niet aan een onafhankelijk onderwijsinstituut, maar het betrof een interne opleiding. Volgens de kantonrechter vallen de inspanningen van de werkgever, waaronder het intern opleiden van werknemers, onder de normale investeringen die een goede werkgever behoort te doen.14 Wanneer de criteria uit het Muller/ Van Opzeeland-arrest buiten beschouwing worden gelaten krijgen de redelijkheid en billijkheid, bij de beoordeling over het al dan niet terugbetalen van studiekosten een grotere rol. Dit is terug te zien in lagere rechtspraak.15 Hoewel de beĂŤindiging van de arbeidsovereenkomst op initiatief van de werknemer was gebeurd, werd in de navolgende zaak het beroep op een studiekostenbeding verworpen door de kantonrechter te Rotterdam, omdat het initiatief tot beĂŤindiging van de arbeidsovereenkomst aan de werkgever viel toe te rekenen. De kantonrechter kwam tot dit oordeel door interpretatie van een bepaling in het studiekostenbeding.16 In deze zaak bestond er een arbeidsconflict tussen Werkgever FEVD en werkneemster De Boer. De Boer meldde zich als gevolg van dit conflict ziek. FEVD had als reactie hierop brieven verstuurd met de mededeling dat De Boer ander werk zou moeten zoeken. In eerste instantie wees De Boer deze mededeling van de hand, maar nam twee maanden later ontslag. De partijen waren overeengekomen dat de werknemer het gehele bedrag van de cursuskosten aan de werkgever diende terug te betalen, indien het dienstverband binnen twee

INCRETUS 2015

| Verdieping

jaren na het voltooien van de cursus op initiatief van de werknemer zou worden beëindigd.17 FEVD had voor De Boer de kosten van twee cursussen vergoed en vorderde terugbetaling van de cursuskosten, nu de beëindiging van de arbeidsovereenkomst volgens FEVD was geschied op initiatief van De Boer. De kantonrechter ging hier niet in mee en was van oordeel dat de beëindiging van het dienstverband was gebeurd op initiatief van FEVD. De rechter interpreteerde de term ‘initiatief’ in de studieovereenkomst en kwam tot het oordeel dat niet op te maken viel dat De Boer het initiatief tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst had genomen. FEVD was begonnen De Boer aan te dringen om ander werk te zoeken waarna De Boer uiteindelijk elders een baan had aanvaard en haar ontslag had ingediend. FEVD ging hiermee akkoord. Het dienstverband was in onderling overleg ten einde gekomen, terwijl als initiatiefnemer tot de beëindiging, de werkgever eerder dan de werkneemster in aanmerking kwam. FEVD kon van De Boer geen terugbetaling van de studiekosten vorderen, aldus de kantonrechter.18 Ten aanzien van de toepassing van de voorwaarde dat een terugbetalingsregeling niet mag conflicteren met bijzondere wettelijke bepalingen, zoals de WML, zijn rechters consistent gebleven. Hierover zijn geen tegenstrijdige uitspraken te vinden in de rechtspraak. Dit in tegenstelling tot de toepassing van de voorwaarde dat bedingen door werkgevers duidelijk aan de werknemer moet worden uiteengezet. Deze voorwaarde werd door de kantonrechter te Middelburg nader ingevuld, namelijk dat onzorgvuldigheden in de formulering van een beding voor rekening van de werkgever komen. Dit is ook het geval bij onduidelijkheden over een bepaald begrip in een beding. Tevens wordt deze voorwaarde in de lagere jurisprudentie verschillend toegepast. Onduidelijkheden in de formulering van bedingen kunnen door rechters taalkundig worden uitgelegd, waarbij de bewoordingen in het beding prioriteit verdient. Naast de taalkundige uitleg kan een rechter een studiekostenbeding subjectief uitleggen waarbij de bedoelingen van partijen een rol spelen. Hierbij wordt door rechters het haviltex-criterium toegepast. Wanneer de criteria uit het Muller/ Van Opzeeland-arrest buiten beschouwing worden gelaten krijgen de redelijkheid en billijkheid, bij de beoordeling over het al dan niet terugbetalen van studiekosten, een grotere rol. Dit valt terug te zien in de lagere rechtspraak. Terugbetalingsregelingen kunnen worde begrensd door de redelijkheid en billijkheid. Aan deze voorwaarden wordt in lagere rechtspraak veelvuldig getoetst. Echter, daarbij wordt naar meer omstandigheden gekeken dan de in het arrest geformuleerde geval en dan blijkt dat de toepassing die rechters aan deze voorwaarden geven enigszins uiteenlopen. Opvattingen van rechters kunnen verschillen over wat wel en niet redelijk is.

Verdieping | INCRETUS 2015

Met de invoering van de WWZ komt er geen wijziging ten op opzichte van de mogelijkheid tot het overeenkomen van terugbetalingsregelingen tussen de werkgever en werknemer. Het studiekostenbeding kan nuttig zijn naast het in mindering brengen van bepaalde scholingskosten op grond van de WWZ, omdat bepaalde kosten onder omstandigheden niet in mindering kunnen worden gebracht op een eventueel uit te keren transitievergoeding. De wetgever heeft inmiddels al nieuwe concepten en is een beetje doorgedraafd, maar hopelijk houdt de rechter het hoofd koel!

“DE WETGEVER HEEFT INMIDDELS AL NIEUWE CONCEPTEN EN IS EEN B E E TJ E D O O R G E D R A A F D , MAAR HOPELIJK HOUDT DE RECHTER HET HOOFD KOEL!”

Door: Baris Duvan

1. Dekker e.a. 2008, p. 173. 2. Een studiekostenbeding wordt soms ook in een aparte studieovereenkomst, een personeelsreglement of bij cao geregeld. 3. HR 10 juni 1983, NJ 1983, 796. 4. Rote, ArbeidsRecht 2011/58, p.27. 5. HR 10 juni 1983, NJ 1983, 796, r.o 3.1. 6. HR 10 juni 1983, NJ 1983, 796, r.o 3.2. 7. Onder studiekosten in engere zin worden vergoedingen verstaan die bijvoorbeeld bestaan uit reiskosten, kosten van het studiemateriaal, inschrijfkosten en examenkosten. 8. HvJ EG 19 november 2009, gevoegde zaken C-402/07 en C-432/07 overweging 60. 9. HR 10 juni 1983, NJ 1983, 796, r.o 3.1. 10. HR 10 juni 1983, NJ 1983, 796, r.o 3.1. 11. Van Aalst, ArbeidsRecht 2004/4, p.8. 12. Van Aalst, ArbeidsRecht 2004/4, p.12. 13. Rb. Dordrecht (ktr.) 24 augustus 2006, ECLI:NL:RBDOR:2006:AY6951, r.o. 4.2. 14. Rb. Arnhem (ktr.) 15 februari 2013, ECLI:NL:RBONE:2013:BZ1987, r.o. 4.3. 15. Zekic, TRA 2010/35, p. 6. 16. Rb. Rotterdam (ktr.) 7 mei 2002, ECLI:NL:RBROT:2002:AG7900, r.o. 4.7. 17. Rb. Rotterdam (ktr.) 7 mei 2002, ECLI:NL:RBROT:2002:AG7900, r.o. 2.3. 18. Rb. Rotterdam (ktr.) 7 mei 2002, ECLI:NL:RBROT:2002:AG7900, r.o. 4.11.

LEZING INTERNATIONAL CRIMINAL COURT: De eerste lezing dit jaar die georganiseerd is door QBDBD.

MEET THE COURT:

Commissie Externe Betrekkingen had een informatieve middag georganiseerd waarbij verschillende sprekers vertelden over de functies en mogelijkheden binnen de rechterlijke macht.

RODE KRUIS:

Met de Activiteitencommissie op bezoek bij het Rode Kruis waarbij we een lezing kregen over het Humanitair oorlogsrecht en een interessante documentaire keken.

INCRETUS 2014

| Overig

COLLEGE PARTY: Beerpong en Redcups zoals bij de Amerikaanse college parties! Dit was de borrel met als thema College Party!

ROARING TWENTIES: Geheel in de sfeer van de Jaren 20 vond het gala plaats op 14 januari and it was Roaring!

Overig | INCRETUS 2014

BAKING SALE REISCOMMISSIE 1-2: De Commissie organiseerde een baking sale in het Initium om geld op te halen voor stichting Move.

WEEKENDREIS NAAR PARIJS: Een onvergetelijke weekendreis georganiseerd door de Activiteitencommissie naar Parijs.

INCRETUS 2014

| Overig

EJC AFTERTENTAMENBORREL:

Een borrel georganiseerd door het Eerstejaarscollectief voor medestudenten in Café d’overkant!

EJC-OM:

Het Eerstejaarscollectief is met ongeveer 20 studenten langsgegaan bij het OM in Amsterdam en heeft daarna ook een rechtszaak mogen bijwonen.

LEZING INTERNET, RECHT EN METADATA EN HET BEZOEK AAN DE RECHTSWINKEL AMSTERDAM: De tweede lezing georganiseerd door de Lezingencommissie, waarbij dhr. Van Den Hoven Van Genderen de spreker was.

Overig | INCRETUS 2014

MONEY

THE BIGGEST MOTIVATOR?

Waar voorheen geld en status grote motivatieprikkels waren om te excelleren in je carriĂ¨re, lijkt het erop dat de hoge salarissen en grote bonussen heden ten dage afgestraft worden. Steeds vaker worden het als taboes gezien om geld als grootste motivatieprikkel te zien en om veel te verdienen. In deze bijdrage wordt de wetgeving omtrent het matigen van salarissen dan wel belonen van topfunctionarissen behandeld.

DE KLOOF TUSSEN RIJK EN ARM STEEDS GROTER De afgelopen jaren zien we aan steeds meer krantenkoppen dat de kloof tussen rijk en arm groter wordt. Tevens is iedereen bekend met de Franse econoom, Thomas Piketty, die ontdekte dat de economische ongelijkheid sinds de jaren 80 flink toeneemt in de wereld. Ondanks dat in Nederland de inkomensverdeling relatief stabiel en gelijk is gebleven, lijkt de kloof tussen rijk en arm bij de vermogens steeds groter te worden. De rijkste 1 procent van Nederland bezit maar liefst 24 procent van het private vermogen. Hierbij kan gedacht worden aan aandelen, banken spaarrekeningen, huizen en andere bezittingen. Tijdens de crisis is het vermogen van de top gegroeid.1 Daarnaast lijken rijk en arm in Nederland elkaar nauwelijks tegen te komen.2 Het Sociaal en Cultureel Planbureau (hierna: SCP) meent dat de aanpak van ongelijkheid een urgente opgave is.3 Het lijkt erop dat de politiek zich actief opstelt om deze ongelijkheid tegen te gaan. Iedereen is bijvoorbeeld wel bekend met de Balkenende-norm. Deze vrijwillige norm die ontstaan is in 2006 houdt in dat openbare bestuurders in Nederland niet meer mogen verdienen dan 130 procent van een ministersalaris. Aanleiding naar deze norm was het feit dat men verontwaardigd was over het ontstaan van de hoge salarissen en vergoedingen in de publieke sector. De actieve opstelling vanuit de regering ging verder, want er werd daarnaast wetgeving ingevoerd om de beloningen van topfunctionarissen te matigen.

INCRETUS 2015

| Verdieping

W E T NO R ME R I NG TOP I NKO ME NS De hoge inkomens van topbestuurders kregen veel publieke aandacht. Illustratief hiervoor is bijvoorbeeld de ophef over de ontslagvergoeding ter waarde van €300.000 van een bestuursvoorzitter van het Langeland ziekenhuis, waardoor dat in financiële nood was terechtgekomen. Aldus werd de discussie omtrent de inkomens van topfunctionarissen opgevoerd en ontstond vanuit de politiek en de maatschappij de behoefte om de buitensporige beloningen te matigen.4 Zodoende is sinds 1 januari 2013 de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (hierna: WNT) van toepassing.5 Aanleiding van deze wet was dus de uitdrukkelijke aandacht voor de inkomens van topfunctionarissen in de publieke en semi-publieke sectoren. De regering had grote zorgen over de ontwikkelingen en de hoogte van de beloningen die uitgedeeld werden. Met de invoering van WNT moet de bezoldiging in de publieke en semipublieke sector genormeerd en gemaximeerd worden. De regering is van mening dat indien een organisatie een publieke taak heeft die bekostigd wordt met publieklijk geld, hun bestuurders evenwichtig oftewel maatschappelijk verantwoord betaald dienen te worden.6 Het uitgangspunt van de WNT is dan ook dat een strikter regime hoort te gelden naarmate een sector een meer publieke karakter heeft.7 Tot de publieke sector behoren alle krachtens publiekrecht opgerichte rechtspersonen, behoudens de uitzondering in artikel 1.2 WNT. Van de WNT zijn de ministers,

Verdieping | INCRETUS 2015

de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, gedeputeerde staten van de provincies, de commissaris van de Koning, burgemeesters en wethouders van de gemeenten, leden van het dagelijks bestuur van deelgemeenten en het dagelijks bestuur van een waterschap of de Rijksvertegenwoordiger uitgezonderd. De WNT is ook van toepassing op de semi-publieke sector. Of een rechtspersoon of instelling tot de semi-publieke sector hoort, hangt af van een viertal criteria; is de desbetreffende instelling een rechtspersoon met een wettelijke taak? Ontvangt de rechtspersoon of instelling inkomsten uit publieke middelen? Dient de rechtspersoon of instelling een publiek of algemeen belang? Is de rechtspersoon of instelling werkzaam in een concurrerende marktomgeving? Deze criteria zijn niet zwart-wit en behoren in samenhang te worden toegepast. Voorts is op grond van artikel 1.1 sub b WNT de WNT alleen van toepassing bij topfunctionarissen. Onder een topfunctionaris wordt de hoogste leidinggevende binnen de organisatie verstaan, het zijn dus de hoogste functionarissen die belast zijn met de dagelijkse leiding of de hoogste ondergeschikten. Uit de jurisprudentie blijkt dat in vier uitspraken in 2013 werknemers het standpunt innamen dat hij geen topfunctionaris was in de zin van de WNT. In deze zaken ging het echter steeds om personen die onderdeel waren van de hoogste bestuurslaag binnen de organisatie of dat het personen waren die belast waren met de dagelijkse leiding. In geen van deze zaken werd dan ook aangenomen dat geen sprake was van een ‘topfunctionaris’, omdat de WNT een duidelijk materieel begrip hanteert.8 De WNT kent drie bezoldigingsregimes. Namelijk het beloningsmaximum, de sectorale bezoldigingsnorm

en de openbaarmakingsverplichting. Artikel 2.3 WNT schrijft dat de bezoldiging van een topfunctionaris gemaximeerd wordt tot de Balkenende-norm, namelijk 130% van een ministersalaris. Het bezoldigingsmaximum is opgebouwd uit vier onderdelen, waarbij de WNT voor elk onderdeel een maximaal bedrag vaststelt.9 Per 1 januari 2014 is de maximale bezoldiging €230.474. Het is dus niet mogelijk om met andere bonussen dan wel andere beloningen boven dit bedrag uit te komen. Daarnaast moet de bezoldiging van topfunctionarissen openbaar worden gemaakt via de website www.topinkomens.nl. Op grond van de WNT heeft de minister vergaande bevoegdheden. Hij kan namelijk de werkgever en de topfunctionaris dwingen om betalingen die in strijd zijn met de wet ongedaan te maken. Indien nodig kan dit zelfs met een last onder dwangsom. Voorts legt de WNT-meldings- en informatieverplichtingen neer bij accountants, pensioenfondsen, de Belastingdienst en verzekeraars.10 Met de invoering van de WNT zendt de regering een duidelijk signaal uit, namelijk dat de bezoldiging in de publieke en semi-publieke sector aan banden is gelegd. Bezoldiging in deze sectoren dient maatschappelijk verantwoord te zijn naarmate het publieke belang wordt gediend. De regering wilt dit doel graag nastreven, zodanig dat de minister op grond van de WNT zelfs handhavend kan optreden indien in strijd met de WNT wordt gehandeld.

W E T BE LO NI NG S BELEID F I N A NCI Ë L E O NDE RN E M I NG E N Naast dat de topinkomens in de publieke en semi-publieke sectoren zijn genormeerd, lijkt het erop dat ook het beloningsbeleid van banken aan banden wordt gelegd. Niet geheel onlogisch, want naar aanleiding van de financiële crisis staat de financiële sector behoorlijk in de schijnwerpers. Men is van mening dat het onverantwoorde beloningsbeleid van financiële ondernemingen onder andere hebben geleid tot de crisis.11 Zodoende moet ook de financiële sector er aan geloven, want momenteel ligt bij de Eerste Kamer het wetsvoorstel Wet beloningsbeleid financiële ondernemingen (hierna: Wbfo) om een bonusplafond van 20 procent voor alle medewerkers in de Nederlandse financiële sector in te voeren. Aanleiding naar deze wet is dat het kabinet naar een duurzame en aan de reële economie dienstbare financiële sector wilt streven. Een strikt beloningsbeleid levert een bijdrage aan dit streven. Daarbij komt dat het kabinet van mening is dat een relatief hoge variabele beloning in de financiële sector kan leiden

tot uit het oog verliezen van andere relevante belangen, zoals het klantbelang en risico’s die in de financiële sector spelen.12 Met dit wetsvoorstel wordt de Wet op financieel toezicht ingrijpend gewijzigd en worden er tal van regels geïntroduceerd die financiële ondernemingen verplichten tot aanscherping van het beloningsbeleid. Een essentieel onderdeel van het wetsvoorstel is de introductie van het wettelijk beloningsplafond. Hierdoor kunnen medewerkers een variabele bonus van maximaal 20 procent krijgen. Gegarandeerde bonussen, bonussen die werknemers kunnen krijgen zonder dat er een prestatie tegenover staat, worden geheel verboden. Daarbij is er ook een verbod op variabele beloningen indien een financiële instelling staatssteun geniet. Tevens worden buitensporige vertrekvergoedingen ook beperkt. De maximale vertrekvergoeding bedraagt 100 procent van de reguliere vaste beloning op jaarbasis. Er is gekozen voor deze methode om te voorkomen dat in de toekomst excessieve vertrekvergoedingen worden uitgekeerd om de beloningen te compenseren. Daarbij is een vertrekvergoeding uitgesloten indien iemand verwijtbaar tekortgeschoten is. Tevens is een vertrekvergoeding uitgesloten indien iemand vrijwillig vertrekt. Daarbij verplicht de Wbfo financiële instellingen om bonussen van alle medewerkers aan te passen en zelfs terug te vorderen indien sprake is van schending van beroepsnormen of wanneer de medewerker verantwoordelijk is voor grote verliezen. Vanuit de Nederlandse Vereniging van Banken is er kritiek op het voorstel. Zij zijn zich net als minister Dijsselbloem bewust dat de financiële sector toe is aan vernieuwing en verbetering, echter rechtvaardigt dit niet het Nederlandse draconische beloningsbeleid dat sterk afwijkt van het Europese beleid.13 Met dit wetsvoorstel zal Nederland het strengste beloningsbeleid van Europa hebben.

CARRIÈRE MAKEN OM ... ? Waar vroeger geld en status de grootste motivatieprikkels waren om carrière te maken, lijkt de motivatieprikkel geld steeds meer een taboe. Het komt steeds meer ter discussie staan. Vanuit de politiek is ook steeds meer een grotere roep om excessieve beloningen en salarissen tegen te gaan. Het lijkt erop dat de financiële crisis de regering op scherp heeft gezet en middels wetgeving de problematiek omtrent buitensporige beloningen en bonussen wilt reguleren en zelfs handhaven. Naar mijn mening is de WNT een goede zaak, immers het gaat hier om publieke dan wel semi-publieke sectoren. Er wordt vaak een publiek belang nagestreefd en vaak is ook sprake van publiek geld. Ter illustratie,

INCRETUS 2015

| Verdieping

het is bijvoorbeeld wrang dat topfunctionarissen bij woningcorporaties buitensporige beloningen hebben gekregen terwijl de corporaties zelf steeds meer in zwaar weer terecht kwamen. Daarbij hebben dit soort corporaties ook een publieke taak. Ten aanzien van de Wbfo steken er toch enkele vraagtekens en kritische punten op. Wederom ben ik van mening dat indien een financiële instelling staatssteun geniet, deze geen variabele beloningen mag uitdelen. Het zou onrechtvaardig zijn als een financiële instelling amper zijn hoofd boven water kan houden en dus steun krijgt van de staat, maar dan vervolgens wel excessieve beloningen aan medewerkers uit worden gedeeld. Op de overige punten van de Wbfo valt te bezien of de wetgever de juiste weg inslaat. Het gevaar kan nu namelijk ontstaan dat aanstormend talent Nederland verlaat en de beloning ergens anders opzoekt. Nederland zal dan veel kennis verliezen. Tevens ben ik ook van mening dat beloningen en bonussen topfunctionarissen scherp en gemotiveerd houdt. Daartegenover sta ik niet geheel negatief ten aanzien van een beloningsplafond. Het maximum salaris binnen de Balkenende-norm is nog altijd een bedrag waarvan je een heel goed belegde boterham kunt smeren. Wel denk ik dat een dergelijke constructie wel collectief zal moeten worden aangegaan. Dit zou betekenen dat andere landen en andere sectoren hetzelfde beloningsbeleid moeten hanteren. Immers zo voorkom je het weglopen van talent. Anders zal voor die groep het gras altijd groener zijn aan de overkant! Door: Gul Taspinar

1. http://www.volkskrant.nl/economie/kloof-tussen-arm-en-rijk-groeit-snel-in-nederland~a3832426 2. http://nos.nl/artikel/2008557-rijk-en-arm-in-nederland-komen-elkaar-nauwelijks-tegen. html 3. Sociaal en cultureel rapport 2014/33, Verschil in Nederland. 4. S.A. Durve, ‘Een jaar WNT in de praktijk’, Arbeidsrecht, 2014/18. 5. Stb. 2012, 538. 6. Kamerstukken II 2010/11, 32 600, nr. 3. 7. Kamerstukken II 2010/11, 32 600, nr. 3, p.9. 8. Kantonrechter Maastricht 6 december 2013, ECI:NL:RBLIM:2013:9733; Kantonrechter Eindhoven 22 oktober 2013, ECLI:NL:RBOBR:2013:5863, ECLI:NL:RBOBR:2013:5864; Kantonrechter Breda 27 september 2013, ECLI:NLRBZWB:2013:6796. 9. T. Barkhuysen, D.F. Berkhout, M. Claessens, Wet normering topinkomens; Tekst & Commentaar, Deventer Kluwer 2014, p 52. 10. S.A. Durve, ‘Een jaar WNT in de praktijk’, Arbeidsrecht, 2014/18. 11. S.M. Kroner-Rosmalen, ‘Beloningsbeleid in de financiële sector anno 2012’, Tijdschrift ondernemingsrechtpraktijk, 2014/501. 12. Kamerstukken II 2014/15, 33 964, nr. 3. 13. http://www.volkskrant.nl/dossier-archief/dijsselbloem-strengste-bonusbeleid-in-europa~a3551957/

Verdieping | INCRETUS 2015

GODS LA ST ER I NG : D E EEN Z I J N D O O D I S D E A N DE R Z I J N BR O O D

Godslastering, ook wel blasfemie genoemd, is zo oud als de geschiedenis van het monotheïsme1 zelf.2 In de twintigste eeuw was het lasteren van God vooral het werk van vrijdenkers en communisten die zich sarcastisch over religie uitten. Met als gevolg dat het smalend lasteren van God werd verboden in artikel 147 in het Wetboek van Strafrecht. Het artikel bleek echter een dode letter en werd in 2014 geschrapt. Toch blijft godslastering het onderwerp van discussie. Vooral na de aanslagen op het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo laait het debat over blasfemie opnieuw op. Opvallend is dat het verbale geweld tegenwoordig veel fanatieker lijkt te zijn. Niet alleen de inzet en de toon van het kwetsen is intenser geworden, maar ook de reactie van de gekwetste hierop.3

GODSLASTERENDE COMMUNISTEN In de Middeleeuwen werd in Nederland de godslastering voor het eerst strafbaar gesteld. Tijdens de Verlichting ging men hier anders over nadenken en werd het lasteren van God niet als strafwaardig gedrag aangemerkt.4 Ook bij het vaststellen van het Wetboek van Strafrecht in 1881 werd blasfemie niet strafbaar gesteld. De toenmalige minister van Justitie Modderman was van mening dat het straffen van blasfemie geen taak was voor de strafrechtwetgever. God weet namelijk zelf zijn rechten te handhaven en daar zijn geen menselijke wetten voor nodig.5 Vanaf 1930 veranderde

de gedachte over de strafbaarstelling van blasfemie. De christelijke gemeenschap in Nederland werd opgeschrikt met communistische leuzen als ‘Godsdienst is opium van het volk’. De Tribune, het blad van de Communistische Partij Holland, ging nog iets verder met de antichristelijke propaganda door een dag voor Kerstmis een oproep te doen om het kerstfeest af te schaffen. Maar de maat was echt vol toen de Tribune in 1932 spotprenten ging plaatsen van onder meer Petrus aan de hemelpoort met de tekst: ‘God alleen voor oorlogszaken te spreken’. Als reactie hierop werd het blad uit alle openbare leeszalen geweerd. Daarnaast verbood de toenmalige minister van justitie Jan Donner smalende godslastering in artikel 147 in het Wetboek van Strafrecht.6

“GOD WEET NAMELIJK ZELF ZIJN RECHTEN TE HANDHAVEN EN DAAR ZIJN GEEN MENSELIJKE WETTEN VOOR NODIG”

INCRETUS 2015

| Verdieping

SMALENDE GODSLASTERING VAN ARTIKEL 147 SR Met de invoering van het artikel wilde de toenmalige minister de godsdienstige gevoelens van de burgers in de openbare orde beschermen. De delictsomschrijving van het eerste lid van artikel 147 Sr luidt als volgt: ‘Met gevangenisstraf van ten hoogste drie maanden of geldboete van de tweede categorie wordt gestraft: hij die zich in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, door smalende godslasteringen op voor godsdienstige gevoelens krenkende wijze uitlaat’. Het moet hier dus gaan om een uitlating. Deze kan mondeling zijn, bij geschrift of afbeelding. Gebaren, zoals het bespuwen van een Christusbeeld, vallen onder ‘feitelijkheden’ en niet onder uitlatingen. Smalende godslastering kan volgens het artikel niet door ‘feitelijkheden’ worden begaan.7 Onder geschrift valt alles wat men kan lezen. Dit is niet alleen beperkt tot gedrukte teksten, maar ook teksten op muren, wegdek en spandoek. Al deze uitlatingen moeten openbaar zijn gedaan, dus op een toegankelijke plaats voor het publiek. Daarnaast moet de uitlating op voor godsdienstige gevoelens krenkende wijze zijn gedaan. Met krenken wordt het naar beneden halen van God bedoeld. Als laatste vereiste moet er sprake zijn van smalen.8 Godslasteren op zich is namelijk niet strafbaar, het lasteren moet smalend zijn. Het bestanddeel ‘smalen’ gaat over de intentie van de godslasteraar. De verdachte moet willens en wetens de persoon van God op een verachtelijke manier belachelijk maken en zich daarop diep vernederend uitlaten. In de term ‘smalend’ zit dus het vereiste opzet. Oftewel: ingeblikt opzet. Opvallend is dus dat de lasteraar alleen strafbaar is als hij onvoorwaardelijk opzet op het smalen heeft gehad. De reden dat smalende godslastering enkel bewezen kan worden met de zware gradatie van opzet, en dus niet bijvoorbeeld met voorwaardelijk opzet, is omdat de wetgever alleen zeer grove spot strafbaar heeft willen stellen om te voorkomen dat serieuze discussies over God onder blasfemie zouden vallen. Zo’n wetenschappelijk debat of discussie van eerlijke overtuigingen betreft namelijk de vrijheid van meningsuiting en mag niet in de sfeer van het strafrecht terechtkomen.9

“DE VERDACHTE MOET WILLENS EN WETENS DE PERSOON VAN GOD OP EEN VERACHTELIJKE MANIER BELACHELIJK MAKEN EN ZICH DAAROP DIEP V E R N E D E R E N D U I T L AT E N .”

Verdieping | INCRETUS 2015

HET EZELPROCES Tot veel vervolgingen heeft artikel 147 Sr. niet geleid: in zijn 82-jarig bestaan slechts negen veroordelingen. In 1934 was er een veroordeling voor de uitspraak ‘Een God die de tuberculosebacil heeft geschapen, is geen God maar een misdadiger’. Dit leidde tot een vervolging van een boete van dertig gulden.10 Het belangrijkste arrest waar artikel 147 Sr. centraal stond, betreft het Ezelproces uit 1968. In een brief in DIALOOG, een tijdschrift voor homofilie en maatschappij en in de roman ‘Nader tot U’ beschreef schrijver Gerard Reve hoe hij de liefde zou bedrijven met God, wanneer die gereïncarneerd als ezel op aarde zou terugkomen. Eén van de geschreven uitlatingen waarvoor Reve zich wegens smalende blasfemie voor strafrechter moest verantwoorden:11 ‘ Als God zich opnieuw in de Levende Stof gevangen geeft, zal hij als Ezel terugkeren, hoogstens in staat een paar lettergrepen te formuleren, miskend en verguisd en geranseld, maar ik zal Hem begrijpen en meteen met Hem naar bed gaan, maar ik doe zwachtels om Zijn hoefjes, dat ik niet teveel schrammen krijg als Hij spartelt bij het klaarkomen.’12 De uitlatingen van Reve leidden tot geschokte reacties en tot vragen in de Tweede Kamer. Mede op verzoek van de schrijver zelf kwam er een vervolging. Reve wilde namelijk in het strafproces de gelegenheid hebben zich te ontdoen van de aantijgingen een godslasteraar te zijn. De rechtbank ontsloeg de schrijver van alle rechtsvervolging. De passages waren weliswaar godslasterlijk, maar hadden geen smalend karakter. Zowel de officier van justitie als Reve gingen in hoger beroep. Dit keer voerde Reve zelf zijn verdediging en pleitte voor een einde aan de bemoeizucht van de overheid met de vrijheid van meningsuiting. De enige plaats waar strafbare godslastering thuishoorde was volgens Reve de prullenmand. Volgens het hof had de schrijver met zijn passages geen opzet om te smalen. Het hof sprak hem daarom vrij. Uiteindelijk kwam de zaak terecht bij de Hoge Raad. Door de Hoge Raad werd benadrukt dat voor het bewijzen van het bestanddeel ‘smalend’ het niet alleen moet gaan om een diepgaand denigreren van God, maar dat de verdachte ook de intentie moet hebben gehad om te smalen. In de term ‘smalende’ werd het opzet tot uitdrukking gebracht. Ook de Hoge Raad spreekt Reve, net als het hof, vrij.13

“ D E E N I G E P L A AT S WA A R STRAFBARE GODSLASTERING THUISHOORDE WAS VOLGENS R E V E D E P R U L L E N M A N D.”

OPINIEMAKERS Sinds het Ezelproces was artikel 147 Sr. een slapend wetsartikel. Het obstakel van het lastig te bewijzen ‘smalen’ leek het openbaar ministerie te ontmoedigen om nieuwe vervolgingen te starten.14 Het debat over godslastering laaide wel steeds op, maar dit leidde niet tot veroordelingen. De Bond tegen het Vloeken deed nog een poging om columnist en regisseur Theo van Gogh veroordeeld te krijgen, nadat hij in HP/De Tijd ‘christenhonden’ had betiteld als de ‘supportersvereniging van die rotte vis van Nazareth’. De poging faalde. Na de moord op Theo van Gogh in 2004 door moslimextremist Mohammed B. kwam blasfemie opnieuw in opspraak. De toenmalige minister van Justitie Piet Hein Donner – de kleinzoon van minister Jan Donner die art. 147 Sr had ingevoerd - wilde het artikel aanscherpen om radicalisering tegen te gaan. Er werd namelijk een verband gelegd met de moord en de vaak schokkende en kwetsende uitlatingen over religie door Van Gogh. Dit leidde tot een publieke discussie vooral onder filmmakers, filosofen, columnisten en cartoonisten. Deze opiniemakers pleitten voor vrijheid van meningsuiting en wilden bescherming voor deze vrijheid. Uiteindelijk werd in 2009 een wetsvoorstel ingediend tot afschaffing van artikel 147 Sr. Volgens de indieners is het van belang dat er in de samenleving zoveel mogelijk ruimte is voor vrijheid van meningsuiting. Botsing van argumenten en opvattingen kunnen juist het debat van levensbeschouwelijke kwesties in de samenleving verdiepen. Daarnaast meenden de indieners dat het wetsartikel niet past in het idee van de gelijke behandeling. Door het artikel lijkt het of de wetgever godsdienstige gevoelens extra wil beschermen en dat is onwenselijk.15 Uiteindelijk werd in maart 2014 het verbod op smalende godslastering uit het Wetboek van Strafrecht geschrapt. De afschaffing van het artikel houdt overigens niet in dat gelovigen niet meer beschermd worden door de wet. Gelovigen die zich beledigd voelen kunnen nog altijd een beroep doen op artikel 137c Sr, waarin godsdienstdiscriminatie verboden wordt.

Ook na de afschaffing van het smalende blasfemieverbod, blijft het debat over godslastering oplaaien. En het debat is misschien wel heftiger dan ooit. Vooral na de aanslagen op de cartoonisten van het Franse satirische blad Charlie Hebdo, is godslastering bijna elke week onderwerp van discussie in de media. Tegenwoordig is het niet de wet die de uittingsvrijheid van de opiniemaker probeert te beperken, maar juist de gekwetste gelovige probeert de mond te snoeren van critici door middel van radicale reacties. De vrijheid om je kritisch te uitten over religie, is een doorn in het oog van sommige gelovigen. Maar voor opiniemakers is dit juist de uitoefening van hun beroep. Met als risico dat ze deze vrijheid met de dood moeten bekopen. En daarbij is het spreekwoord ‘de een zijn dood is de ander zijn brood’ wel erg toepasselijk. Door: Manouk van der Heiden

1. Van Dale: het geloof aan één enig god. 2. B.A.M. van Stokkom, H.J.B. Sackers en J.-P. Wils, ‘Godslastering, discriminerende uitingen wegens godsdienst en haatuitingen’, WODC, 2007, p. 36. 3. B.A.M. van Stokkom, H.J.B. Sackers, J.-P. Wils, ‘Godslastering, discriminerende uitingen wegens godsdienst en haatuitingen, WODC, 2007, p. 19. 4. M. van Schaik en J. Doomen, ‘De toekomst van godslastering’, NJB, afl. 30, pp. 2110-2116, zie p. 2110. 5. Stb. 1881, 35; in werking getreden op 30 januari 1886. 6. J. de Ruiter, ‘Drie maal godslastering in het parlement’, Jaarboek Parlementaire Geschiedenis, 2005, pp. 40-49, zie p. 40 en 41. 7. J.W. Fokkens (red.), in: Noyon/Langemeijer & Remmelink, Wetboek van Strafrecht, Artikel 147 (Smalende godslastering). 8. Van Dale: Geringschattend (minachtend) spreken. 9. B.A.M van Stokkom, H.J.B. Sackers, J.-P. Wils, ‘Godslastering, discriminerende uitingen wegens godsdienst en haatuitingen’, WODC, 2007, p. 90 t/m 97. 10. B.A.M van Stokkom, H.J.B. Sackers, J.-P. Wils, ‘Godslastering, discriminerende uitingen wegens godsdienst en haatuitingen’, WODC, 2007, p. 98 en 99. 11. NJ 1968, 373 (Ezelproces). 12. G.K. van het Reve, ‘Brief aan mijn bank’, DIALOOG, 1965-1, p. 20-21. 13. B.A.M van Stokkom, H.J.B. Sackers, J.-P. Wils, ‘Godslastering, discriminerende uitingen wegens godsdienst en haatuitingen’, WODC, 2007, p.104 en 105. 14. B.A.M van Stokkom, H.J.B. Sackers, J.-P. Wils, ‘Godslastering, discriminerende uitingen wegens godsdienst en haatuitingen’, WODC, 2007, p.106. 15. Kamerstukken II, 2009/10, 32203, nr. 3 (MvT), p. 6.

INCRETUS 2015

| Verdieping

WAAROM DE GOUDVISSENJONGEN HET WINT VAN DE KEUKENPRINSESJES; D E C L I C H É S VA N D E H O S P I T E E R H O R R O R

Ik hang een beetje moedeloos over mijn laptop heen. Voor de zoveelste keer lees ik praktisch gezien hetzelfde berichtje. Het enige wat verschilt, is de naam onder het doelloze gebral. Zuchtend ga ik door de berichten heen totdat mijn ogen pijn doen en ik het echt niet meer aan kan. In hoofdletters wil ik mensen een berichtje terugsturen en vragen hoe ze hebben kunnen denken dat ze zojuist het ideale hospiteerbericht hebben geschreven? Hoe konden ze denken origineel te zijn? Ik voel het verlangen, maar ik doe het niet. Ik kan namelijk nog herinneren hoe ik twee jaar geleden standaard berichtjes rondstuurde. Een beetje bang om origineel te zijn, dus noemde ik de kwaliteiten op waarvan ik dacht dat het ontvangende huis ze zou waarderen. Nu ligt het anders; sinds een tijdje selecteer ik de hospitanten voor mijn huis, omdat dat met een groep van twintig personen amper te doen is. Maar zoals Rob Geus het zou zeggen, terwijl hij teleurgesteld zijn hoofd schudt “man, man, man”. Kansloos noem ik het nog net niet, want met een beetje creativiteit is het niet zo moeilijk om te ontsnappen uit de hospiteerhorror. Dus daar komt hij dan; de lijst met de 5 ergste hospiteerclichés.

1: “IK HOUD VAN KOKEN”

2: “IK HOU VAN SCHOONMAKEN”

Een van mijn grootste ergernissen. Of alle andere variaties hierop, zoals “ik kan bijdragen door een lekkere maaltijd te koken!”. Om de een of andere reden is er ooit besloten dat een chef-kok als huisgenoot een waardevolle toevoeging zou zijn. Ik houd zelf van lekker eten, dus het idee daar achter snap ik nog. Maar laten we wel eerlijk zijn; een stel boontjes in de pan gooien en aardappelen bakken is niet koken, dat is een maaltijd bereiden. En ondanks dat ik volgens de afgelopen tien hospiteeravonden nu alleen maar top chefs in huis zou moeten hebben, zag ik van de week nog iemand ketchup met droge pasta eten onder het mom van “vanavond een avondje gezond”. Daarnaast hebben de meeste studenten, ook al huist er een Jamie Oliver in hun lichaam, simpelweg geen geld of geen zin om moeite te doen. Het resultaat? Er wordt bar weinig gekookt in mijn huis, maar we zijn waarschijnlijk wel goed voor 30% van de pizza omzet van de dichtstbijzijnde AH. Probeer je in dit opzicht niet anders voor te doen dan dat je bent. Houdt jij werkelijk van koken en sta je als een prinses iedere avond in de keuken? Neem dan wat lekkers mee en laat zien dat dit geen loze woorden zijn! Twee linkerhanden achter het fornuis? Geef dit dan toe, de meeste studenten zullen zich met je kunnen identificeren.

Het begint altijd zo mooi. Je woont je eerste week in een studentenhuis. Netjes ruim je achter jezelf op en pak je nog wel even dat afwasje van iemand anders mee (want het staat er toch en jij bent hieperdepieper want je woont op jezelf! Hoera!). Maar na een aantal weken begint dit gevoel van onbeheersbaar enthousiasme lichtelijk op de achtergrond te raken. Je afwas begint een beetje te stapelen en je schone was blijft iets langer in de machine. Langzaam druip je af van schoonmaakmonster naar medeplichtige aan de vuilnis criminaliteit. Hoe het komt dat je niet altijd zo gedreven blijft op hygiënisch vlak als in het begin? Omdat je simpelweg niet van schoonmaken houdt, nee, je wilt ergens heel graag wonen en bent bereid daar je wensen een beetje op aan te passen. Iedere keer krijgen wij weer berichten waarin staat dat mensen streng toezien op een klinisch schone leefomgeving. Maar vaak wordt men meegesleurd in het gedrag van bewoners die al wat langer op onze gang wonen. De oplossing? Let heel goed op de staat van het huis als je komt hospiteren en weet wat je huisgenoten van je verwachten. Is het aanrecht steriel en kan je van de vloer eten? Dan is dit de ideale plek voor de echte schoonmaak lovers. Zo niet, wees realistisch en vertel niet dat je iedere twee dagen je koelkast schoonmaakt (want kom op, doet iemand dit?).

Student in Amsterdam | INCRETUS 2014

3: “IK HOU VAN

GEZELLIGHEID, MAAR HEB OOK MIJN EIGEN LEVEN”

Ik denk zelf dat deze cliché af en toe zelfs boven voorgaande clichés uitstrijkt. En eerlijk gezegd snap ik het ook. Je wilt leuke, lieve en enthousiaste huisgenoten waar je leuke dingen mee kan doen, maar wilt niet verplicht iedere avond thuis op de bank zitten. Naast het feit dat dit, naar mijn idee, in weinig huizen gebeurd (bij mij in ieder geval niet) is het natuurlijk wel belangrijk om eerlijk te blijven over “wat mijn eigen leven” inhoudt. Hoe kan jij leuke dingen doen met je huisgenoten als je 6,5 van de 7 dagen van huis weg bent door je twee studies, drie commissies, sportbestuur, werk, vrijwilligersfunctie, dispuut en wekelijkse bezoek aan je ouders? Juist, dat wordt moeilijk. Voorkom teleurstellingen van jezelf en toekomstige huisgenoten en vermijd deze gruwelijke cliché.

4: “IK HOU VAN

TECHNOFESTIVALS EN ANDER HIPPE VERSCHIJNSELEN.”

Ja, ja, we weten het nu wel. Je bent heel leuk en je houdt van iets waar eigenlijk 90 procent van alle studenten ook van houdt; bier drinken op een festival met je bol in de zon en een lekker deuntje op de achtergrond. Maar tenzij het huis een strikte richtlijn heeft (we nemen alleen mensen aan die naar ….festival gaan), zeg je hier dat je eigenlijk hetzelfde bent als de 100 andere ontvangen berichtjes. What to do? Voor compleetheid kan je dit vermelden, maar noem vooral ook de wat persoonlijkere hobby’s of weetjes. Zo woont er op dit moment een huisgenoot bij ons die uitgenodigd werd door zijn sterke bericht. Hij zou een makkelijk persoon zijn om mee te wonen, zijn goudvis houdt het namelijk ook al 8 jaar met hem uit! De overjarige goudvis bestaat(!), maar bleek uiteindelijk van zijn zus te zijn. Toch was dit in het berichtje een leuk weetje, wat hem onderscheidde van de massa. Dus hou jij van bordspelletjes, parasailen, kakkerlakken, peren, Disney, speel je nog met Barbies of heb je een andere onwerkelijke capaciteit? Vermeld het!

INCRETUS 2014

| Student in Amsterdam

5: “MAAR IK GA NIET MEER

VERTELLEN, NODIG ME MAAR

UIT VOOR DE HOSPITEERAVOND DAN ZAL JE HET ZIEN!”

Iemand heeft op een dag ooit besloten dat dit een leuke, “kekke”, afsluiter was voor een hospiteerbericht. Maar weetje waarom je het bericht schrijft? Omdat mensen al willen voorselecteren wie er bij hun in het huis komt wonen. Ze willen in het berichtje al kunnen lezen of je bij het huis past. Bijdehandse opmerkingen waarin je niet meer informatie wil geven en een beetje pusht om uitgenodigd te worden, werken veelal niet. Als ik een berichtje lees wil ik het liefst alles weten; hoe oud ben je, wat studeer je, waarom wil je bij ons komen wonen, waarom woon je (nog niet) op jezelf, waarom denk je dat je bij ons in het huis past, enzovoort? Maar als we je uitnodigen, na drie zinnen in een berichtje met de opmerking dat we er wel achter komen bij de hospiteeravond, is dom. Het is een beetje zoals naar de slager gaan, zeggen ‘’doe maar iets’’, en dan thuis erachter komen dat het kippenvlees is terwijl je niet van kip houdt. Geef dus altijd een beetje informatie en houdt het niet achter alsof je een speciaal ‘piece of leverage’ bezit.

Student in Amsterdam | INCRETUS 2014

DE WAARHEID Oh, oh, oh… hospiteren is geen pretje. Sommige van ons worden het de eerste keer, anderen moeten maanden lang zoeken voordat ze eindelijk hun stulpje hebben gevonden in het overbevolkte Amsterdam. Waar dat aan ligt? Bijna niets is zo subjectief als hospiteren. Nadat je berichtje aandachtig is doorgekamd, moet je namelijk nog de hospiteeravond overleven. Deze verschillen natuurlijk per huis. Sommige nemen het heel serieus, voor anderen is het gewoon een formaliteit; iets wat moet gebeuren. Vaak kan je wel zien aan de hoeveelheid aanwezige huisgenoten, hoe betrokken en hecht de groep is. Word je maar niet uitgekozen bij dat studio-paleisje op de prinsengracht? Overweeg ook eens andere opties. Na drie maanden op mezelf wonen kwam ik er bijvoorbeeld achter dat ik helemaal niet hou van alleen zijn en vertrok ik naar een studentencomplex wat ik voorheen verafschuwde. Hier woon ik al twee jaar met veel plezier (en nee, ik heb nog nooit ontbeten met bier en we bouwen ook geen tronen van kratten, hoewel dit me dan wel weer leuk lijkt). Wees je zelf, sta open voor nieuwe dingen en in naam van alle huizen die ooit een nieuwe huisgenoot (hebben) moeten kiezen, vermijd alsjeblieft de doorgewinterde hospiteerclichés. Door: Kaylee Zournas

DA N C E T H E DAY A W AY ! FESTIVALS IN AMSTERDAM Het lekkere weer is op komst en wat is er dan heerlijker dan met de voetjes van de vloer te gaan, met een biertje in de hand, genietend van de eerste zonnestralen op een festival. Tegenwoordig zijn er jaarlijks meer dan 300 verschillende festivals in Nederland waar je uit kan kiezen! Dit lijstje is samengesteld om jouw wat ideeën te geven over de leukste festivals dit jaar!

WAT: S HO E LE SS O PE N AIR WAN N E E R : DE EXACTE DATUM IS NOG

WAT: COSTA DEL S OU L WANNEER: DE EXACTE DATUM IS NOG

Lekker met je blote voeten in het zand, op sloffen of sokken op de dansvloer, je kan het zo gek niet bedenken tijdens het festival Shoeless Open Air. Schop je schoenen uit en geniet deze zomer onder het genot van een drankje en muziek op strand Blijburg. Maar liefst twee dagen lang kan je dansen op de lekkerste beats, voornamelijk bestaande uit house, deep house en electro. Gemiddeld trekt het evenement 1700 mensen! Heb jij zin om hierheen te gaan? Houd dan de website en de facebook van Shoeless Open Air goed in de gaten aangezien de tickets hard gaan!

Ook dit festival zal plaatsvinden op het strand Blijburg. In de lente van 2015 kan je tijdens techno, soul, disco, house, wereldmuziek en optredens van verschillende singer-songwriters weer genieten van het stadsstrand. Op vijf podia zullen gedurende twee dagen meer dan 100 dj’s, live acts en kunstenaars hun opwachting maken. Het festival start om 12:00 uur en gaat buiten door tot 24:00 uur, daarna verplaatst het feest zich naar binnen tot 03:00 uur. Costa del Soul onderscheidt zich van andere festivals doordat je er ook kan kijken naar kunst en kan rondlopen op een markt. Natuurlijk hebben ze ook lekker eten, en wie weet net als vorige jaar weer een Endless Summer Cocktailbar. Bekijk te zijner tijd de website van Costa del Soul voor meer informatie en de kaartverkoop.

ONBEKEND, MAAR HET VALT TUSSEN 01 MEI 2015 – 31 JULI 2015.

INCRETUS 2014

| Student in Amsterdam

WAT: A DAY AT THE PAR K WA N N E E R : 11 JULI 2015 T I J D : 1 1 : 00 – 23: 00

WAT: DEKMA NT EL FEST IVA L WANNEER: 3 0 JULI 2 0 1 5 – 0 2 AUGUST U S 2 0 1 5

Het park is natuurlijk lekker in de zomer, maar tijdens het festival A Day at the Park kan je er nog extra van genieten. Op 11 juli 2015 verandert het Amsterdamse Bos in een sprookjesachtige dansvloer. Internationale artiesten betreden de vijf podia, er is theater, lekker eten en een wijnbar(!). Terwijl jij ligt te relaxen in het gras en luistert naar (deep-)house, melodieuze techno, dance en disco, heb je alles binnen handbereik om er een geslaagde dag van te maken. Voor €52,50 mag jij één van de 15 000 partypeople zijn die danst tot middernacht op de muziek van o.a. Erick Morillo, Mr. Polska (live),Umek, Sunnery James & Ryan Marciano en meer!

Het Bos is een favoriete locatie voor een festival in de zomer, want ook Dekmantel vindt jaarlijks plaats in het Bos. Maar dit jaar gaat Dekmantel een stapje verder. Niet alleen het Amsterdamse bos maar ook de Melkweg en het Muziekgebouw aan ’t IJ worden omgetoverd tot festivallocaties! Daarnaast wordt er een nacht extra aan het begin toegevoegd! Ja, je leest het goed! Dit jaar zal op 30 juli in het muziekgebouw aan ’t IJ de opening plaatsvinden wat betekent dat je een hele nacht meer krijgt! Dus zorg dat je de dagen na het festival een week vrij bent om bij te komen, want dat zul je nodig hebben. Er wordt voornamelijk house en techno gedraaid. De tickets voor dekmantel kosten €42,(exlusief servicekosten). Als je besluit naar dit festival te gaan, voel je het in je portemonnee, maar laat dat je er niet van weerhouden! De line-up bestaat tot nu toe uit meer dan 40 mensen en dat aantal blijft groeien!

Student in Amsterdam | INCRETUS 2014

WAT: VO LTT LOVE S SUMMER WA N N E E R : 29 AUG USTUS 20 1 5 T I J D : 1 1 : 00 – 23: 00

WAT: ST RA F_WERK FEST IVA L WANNEER: 2 2 AUGU ST U S T I JD: 1 2 :0 0 – 2 3 :0 0

Voltt loves Summer, we love Voltt! Dit jaar zal in de zomer alweer de tiende editie van het zonnige elektronische muziekfestival Voltt Loves Summer op de NDSMWerf in Amsterdam plaatsvinden! Het belooft een jubileum te worden waar je je kleinkinderen maar niets over vertelt! Volt trekt jaarlijks zo´n 15 000 feestgangers en is daarmee één van drukstbezochte festivals van Nederland! Geniet de meest uiteenlopende soorten techno terwijl je met een cocktail in de hand tussen de drie podia en over een vintagemarkt loopt. Kijk op de facebookpagina van Voltt voor meer informatie.

STRAF_WERK staat bekend om de meest onvergetelijke edities. Deze zomer is er voor de derde keer weer een mooi STRAF_WERK festival. Sportvereniging Westsite gelegen op Sportpark Riekerhaven, is met haar prachtige sportvelden de ideale plek voor dit leuke festival. Het programma bestaat uit de meest fantastische binnen- en buitenlandse acts, opkomend talent en bijzondere live- artisten. Verdeeld over vier area’s kan je terecht voor de vetste house acts van dit moment. Er wordt van house tot deep house gedraaid dus een geweldige dag is gegarandeerd! De line-up bestaat onder andere uit Jamie Jones, Hot Since 82, Skream, Henrik Schwarz (live) en Julio Bashmore! Kijk op hun Facebook voor de volledige line-up en koop snel je tickets voor het uitverkocht is!

Door: Saskia Roeters van Lennep

WAT: VA LTIFE ST WA N N E E R : 5 SE PTE MBE R 20 1 5 Valtifest is een kleurrijk en vrolijk festival dat plaatsvindt in het eerste weekend van september op de NDSMwerf in Amsterdam Noord. Elk jaar is er een festivalthema, waar iedereen zich strikt aan houdt. Op dit moment is dat nog niet bekend, maar het belooft weer waanzinnig te worden! Valtivest staat garant voor een lekkere line-up vol dance, electro, house, dubstep, hiphop en punk. Er is zelfs een opvallende catwalkshow en er zijn kleurrijke performances. Bekijk de website voor meer informatie over de kaartverkoop en outfit- inspiratie!

INCRETUS 2014

| Student in Amsterdam

WAAROM IK HIER WIL WERKEN E E N DA G S TA G I A I R B I J A N K E R E N A N K E R

Ik wil OOK het strafrecht in. Hoe lang ik dat al weet? Een jaar of anderhalf.. Vind ik niets anders leuk dan? Jawel hoor, sociaal recht is leuk, staatsrecht is leuk… maar ik wil het strafrecht in. Zo ben ik ook in de minor forensische criminologie gerold en heb ik voor detentierecht contact opgenomen over het thema “levenslang” bij Anker en Anker. Ben destijds bijzonder vriendelijk en adequaat geholpen. Nu zag ik de kans omdat dit het editienummer is over carrière, te schrijven over werken bij Anker en Anker, omdat ik er zou willen werken..

CONTACT

DE ZITTING

…Dus schreef ik een mail naar het kantoor, mocht ik wellicht een dagje meelopen om daar over te schrijven? Ja, dat mocht! Er werden zelfs talrijke leuke initiatieven voorgesteld. Na verloop van tijd hebben mr. Wim Anker en ik afgesproken om elkaar te ontmoeten bij een zitting in dit deel van het land ( Noord-Holland). Vervolgens kon ik een dag op kantoor komen.

Wat voor zitting was dit nou? Nou, een TBS- verlengingszitting, daar is –meestal- helaas weinig eer te behalen. Die dag liep het anders. Cliënt heeft omennabij 10 jaar geleden zijn vrouw om het leven gebracht, de moeder van zijn 3 kinderen. Hij heeft naast zijn straf een Tbs-maatregel opgelegd gekregen, die zoals u vast weet, na 2/3e van de straf ten uitvoer wordt gelegd. Het ging goed met de cliënt, hij hield zich aan de maar liefst

Carrière | INCRETUS 2014

17 voorwaarden die aan hem werden gesteld, deed het prima bij de reclassering en zijn persoonlijkheidsstoornissen (in cluster B en C, de dramatisch/emotioneel/ impulsief -en angstige persoonlijkheidsstoornissen) waren vervaagd dan wel niet meer bestaande. De officier wilde het toch nogmaals voor laten komen. Meester Anker was nerveus, de zitting liep enorm uit, 2 uren extra wachten voor cliënt en advocaat. De familie van de cliënt was er alsmede de familie van het slachtoffer. Het was een erg beladen sfeer, niet gek uiteraard, gezien het onderwerp. Mr. Anker, de reclasseringsmedewerker, de psycholoog en de officier kwamen aan het woord. De officier was overtuigd, en vroeg dan ook de maatregel niet wederom te verlengen. Na kort beraad waren de rechters tot dezelfde conclusie gekomen. Maar geen gelach, geen gejuich, “geen overwinning”, wel tranen bij de familie van het slachtoffer. Strafrecht biedt geen soelaas voor elk probleem. De families werden onder begeleiding van politie naar buiten geëscorteerd, de inmiddels Ex-Tbs-gestelde werd achterom weggevoerd. Wij zijn onder het motto “rather be safe then sorry” ook achterom weggeleid. Strafrechtadvocaten zijn, op zijn zachtst gezegd, niet altijd geliefd bij menigeen.

EEN DAG OP KANTOOR Ik ben vandaag om kwart voor 2, de middag van 17 maart, dichtbij kantoor beland. Ik kom vandaag niet zo vroeg, omdat mijn `begeleider´ voor vandaag, - mr. Wim Anker-, eerst langs moest bij een cliënt die woensdag bij het Gerechtshof dient te verschijnen. Ik zeg bewust ‘dichtbij’, want in eerste instantie loop ik gewoon het pand voorbij. Ik word teruggestuurd en dan zie ik het, “Anker en Anker” op de gevel. Het is geen statig grachtenpand, iets wat ik in eerste instantie verwacht. Eenmaal binnen word ik door de secretaresse verwezen naar een wachtkamer. Het is een warme wachtkamer, in een warm historisch pand. Ik probeer beneden wat gebarentaal te leren van een pamflet, dan komt mr. Anker aan. Hij is rustig, anders dan op de eerste zitting. Mr. Anker vertelt me over het pand. Saskia van Uylenburg – je weet wel, de vrouw van Rembrandt- is in dit pand geboren, zij was dochter van een burgemeester. Dat trok mr. Anker en mr. Anker, ook zij zijn namelijk zonen van een burgemeester. Er wordt mij verteld dat er nog elementen zijn in het pand die uit de 16e eeuw stammen. We gaan naar zijn werkkamer. Ik krijg drinken aangeboden, het aantrekkelijke is dat hier nog alles met de hand gezet wordt, wil je koffie? – dan zul je het koffiezetapparaat ( koffiekan) moeten aanzetten-. In dit pand is geen Cimbalé te vinden noch een Douwe Egberts-machine. Wat ook opvalt is dat niet overal Ipads aanwezig zijn, nergens het - geringel, getingel, geflikker en gepiep - van zeer moderne apparatuur, sterker nog: bij mr. Anker op de kamer is helemaal geen computer

aanwezig. Dat lost voor mij een mysterie op waarom ik altijd mail kreeg van de assistente en nooit via mr. Anker’s persoonlijke mail, die is er gewoonweg niet! Deze afweging brengt een bepaalde rust met zich mee, zoals men wel eens ziet bij ondernemers, “mail kijken is geen echt werk”. In de werkkamer is het gezellig en warm. Aan de muur hangen veel platen; weidevogels, roofvogels, eenden en bosgebied. Er is ook een aantal opgezette dieren, waaronder een eekhoorn, fazant en een hertenkop. Ik vraag of mr. Anker natuurliefhebber is, net als ik. “Ja, dat is hij”, eenmaal gepensioneerd wil hij dan ook wel een aantal geiten, kippen en ezels, in Friesland uiteraard. Hier mogen de dossiers nog gewoon op de grond gegooid worden om uit te zoeken, fijn! En herkenbaar. Mr. Anker gaat zich vanmiddag focussen op een zaak die aanstaande woensdag voorkomt. Ik ben aanwezig. “Wat wil ik zien?” vraagt hij. Gewoon, de dagelijkse gang, geen interviewstijl. Dat is prima. Woensdag staat een heer terecht in hoger beroep voor doodslag. In eerste aanleg heeft deze heer 7 jaren onvoorwaardelijke celstraf gekregen plus TBS mèt dwangverpleging. Mr. Anker wil graag de TBS verwijderd hebben. Er moet één en ander uitgezocht worden over recidiverisico’s in verband met het gevaarscriterium dat nodig is om een TBS met dwangverpleging te rechtvaardigen. Mooi, dat is iets waar ik WEL iets over weet! De studie betaalt zichzelf uit. Nu kan ik ergens van dienst zijn, ergens helpen, dat vind ik een fijn idee. Ik bel voor informatie, want op mijn IPhone is het programma “rechtsorde” niet te doen en zoals ik al eerder heb genoemd, er is geen pc! Door het bellen weet ik welke jurisprudentie er is, ik laat het boven uitprinten bij juridisch medewerker mr. De Vries. Ik houd een kletspraatje en ondervind weer de warme sfeer die het gehele kantoor uitstraalt, ik voel me in ieder geval thuis. Beneden – bij mr. Anker- wordt druk gewerkt, het gemis aan een pc heeft geen invloed op de werkdruk die er is, die is enorm. In dit kantoor wordt trouwens mijn mening op prijs gesteld, het wordt fijn gevonden dat ik jurisprudentie haal en elementen onderstreep, er wordt geluisterd en men wordt gewaardeerd, er zijn geen grote ego’s aanwezig. Ik ben kennelijk niet de enige die dit zo voelt, want iedere medewerker die ooit aangenomen is, is daar blijven werken ( op één persoon na die op wereldreis is gegaan, maar dat telt niet echt). Ondanks alle drukte weet mr. Anker me nog de punten aan te reiken voor de lezing vanavond, een boekje over het pand, verscheidene artikelen èn een conceptpleitnota. De punten voor de lezing zijn trouwens onveranderlijk, het kantoor handelt vanuit een visie die men voordraagt en verduidelijkt aan de hand van wisselende voorbeelden zo´n 2 maal per week ( alsof het nog niet druk genoeg was). De punten zijn te vinden op ankerenanker.nl, maar in feite gaan ze over bijstand voor iedere verdachte die aanklopt, ongeacht de kosten, ongeacht de daad maar wel onder leiding EN aanwijzing van de behandelend advocaat.

INCRETUS 2014

| Carrière

Door de tijdsdruk word ik door mr. Anker en een vriend afgezet bij een eetcafé in Akkrum. Mr. Anker gaat nog wat dingen regelen en ik kan even eten voor de lezing begint. Ik ben in een leuk cafétje terecht gekomen, krijg een goede maaltijd en speel een potje biljart met wisselende gasten en de barman. Voor ik het weet is het uur om en word ik weer opgehaald door mr. Anker en chauffeur dhr. Tom. We rijden naar Meppel, daar zal de lezing plaatsvinden, in een café voor een relatief grote groep ondernemers.

DE LEZING In Meppel aangekomen gaan we met zijn drieën het café in. Het is rumoerig. Mr. Anker begint met de lezing en haalt inderdaad de 5 vaste kernwaardes aan van het kantoor, maar ook andere dingen passeren de revue. Uit de voordracht komt naar voren de liefde voor zijn broer en kantoorgenoot ( alhoewel het arsenaal grappen daarover ook niet mis is), de moeilijkheden die men ondervindt doordat men of de advocaat met de verdachte vereenzelvigt of dat men vindt dat sommige verdachten geen recht hebben op verdediging en hoe het kantoor voor eenieder openstaat – op slachtoffers na- . Er wordt veel gelachen – niet onterecht- terwijl het wel om zeer schrijnende voorbeelden gaat. Zo loopt het kantoor - vanwege het verdedigen van cliënten- aan tegen vele bedreigingen waaronder doodsbedreigingen, die het kantoor raken of het privéleven. Er worden ook ruiten ingegooid bij het kantoor. Frappant, men zou eens politieagenten moeten beledigen of bedreigen of aldaar de ruiten ingooien, diegene heeft dan per direct een aanklacht tegen zich gericht en zal moeten voorkomen bij de rechter. Maar dit geldt niet voor advocaten, deze beroepsoefenaars vallen klaarblijkelijk -volgens sommigen- in de kring waarbij dit gedrag gerechtvaardigd is. Er wordt ook nog verteld over kosten en baten van het kantoor, alsmede over het feit dat de advocaat altijd fel, strijdlustig en creatief moet zijn. In iedere strafzaak staat de advocaat in feite met 3-0 achter. Het OM kent een groot parket met veel medewerkers en opsporingsambtenaren, terwijl de advocaat alleen beschikt over zijn secretaresse en het vaak moet klaarspelen met niet altijd het meeste bewijs in handen.

Carrière | INCRETUS 2014

In de pauze besluit ik te gaan, nog voor de vragenronde. Ik moet eens op huis aan, Friesland is ver weg van mijn bedstee in de kop van Noord-Holland. Het was een geslaagde dag.

SOLLICITEREN? Het kan zijn dat je nu denkt, dit past bij mij! Dit kan gelden voor het kantoor zelf of je wilt gewoon strafpleiter zijn. Er zijn wat punten die ik tevoren met je deel, zodat je – willens en wetens- je kunt richten op een carrière als strafpleiter.

»»

Onthoud; het is zwaar werk, niet alleen arbeidsintensief ( 80 uren per week komt voor, dames en heren) maar het neemt ook een tol op je emoties.

»»

Je wordt geen miljonair - of misschien iets minder gechargeerd- grootvermogend. De helft van de klanten of meer, is geen betalende klant en de overheid betaalt niet grof uit.

»»

Je moet over een dikke huid beschikken; belediging, bedreiging en vernieling horen ook bij je beroep, niet alleen professioneel maar ook op je privéleven gericht.

»»

Je moet met je kop boven het maaiveld uitsteken, daarmee bedoel ik dat je bijzonder dient te zijn. Het strafrecht is klein en er zijn weinig mogelijkheden om aangenomen te worden in het strafrecht als advocaat-stagiair, tenzij je dus uitsteekt. Dus ga voor die goede cijfers, maar ga ook rondkijken, pleiten, stagelopen en netwerken en wees succesvol en opvallend.

»»

Je moet passen bij het kantoor waar je wilt solliciteren, verwittig jezelf hiervan door bijvoorbeeld een lezing bij te wonen of langs te gaan. Maar… als je de passie in je hebt, ga er dan voor en laat je niet weerhouden door het bovenstaande.

OVER ONDERGETEKENDE Door deze dagen ben ik bevestigd in wat ik vond, ik wilde als strafpleiter werken en ook graag bij Anker en Anker - eigenlijk ben ik door deze dagen nog meer overtuigd van mijn doelen en ambities-. Het is een warm, maar druk kantoor waar 23 personen werken waaronder 9 juristen. Het is – naar mijn mening- begrijpelijk dat niemand daar ooit zijn baan opzegt. Het is in ieder geval een kantoor waar ik me zou thuis voelen. Of ze blij waren met mij is een geheel andere vraag en het is dan ook niet aan mij die te beantwoorden. Toch hoop ik dat mijn gezelschap als prettig en als niet belastend is ervaren. Ik heb nagedacht over twee zaken die naar voren kwamen uit de lezing:

1. Mensen reageren vaak impulsief, denk eerst

– minstens 10 seconden- na voordat je reageert. Nu ben ik het gedeeltelijk met die stelling eens. Toch denk ik dat er uit impulsieve ideeën vaak ook mooie en gewaagde zaken voortkomen die meer dan eens leiden tot succes, bij dreiging, angst en tentamens is vaak de eerste gedachte/ reactie ook de beste. In geval van opinies uitdragen en gesprekken voeren is het even stilstaan en nadenken een aan te raden optie en ik zal in die situaties deze raadgeving ook meedragen.

2. Het is de tegenwind die de vlieger doet stijgen.

Kortweg, je excelleert juist door tegenslag. Het is een inspirerend gezegde en handig om te onthouden op het moment waarop je wel je uiterste best doet, maar alles op het moment tegenzit ( of tegenwerkt).

Ik hoop dat ik jullie een goed beeld heb kunnen geven van een andere mogelijkheid die je hebt als jurist op de arbeidsmarkt en dat wellicht voor sommigen van jullie het perspectief voor de toekomst verbreed is. Door: Rebecca Karen de Groot

INCRETUS 2014

| Carrière

DE EERSTE INDRUK BIJ SOLLICITEREN; KLEDINGETIQUETTE BINNEN DE BEDRIJFSCULTUUR Niemand kan ontkennen dat een eerste indruk al gevormd is nadat iemand de deur door komt en je een hand heeft gegeven. Wat kan ik me ergeren als iemand een slap handje geeft. En nu ben ik geen werkgever of hoge piet, maar moet je nagaan. Een slappe hand staat gelijk aan geen ruggengraat hebben. Voor mij dan. Als je binnenkomt geef je iemand een ferme handdruk, niet te slap maar ook niet te stevig. Je staat rechtop met beide voeten op de grond en houd je rug recht. Nu heb ik het nog alleen over de handdruk bij een kennismaking, maar wat veel mensen nog steeds niet begrijpen is dat kleding zeker een even grote rol speelt bij de eerste indruk. Het gezever over dat mensen naar het innerlijk kijken, je kwaliteiten en je cijfers kan meteen de prullenbak in. Wat een onzin. Iedereen kijkt naar hoe je er uit ziet, voornamelijk bij een eerste indruk. Het blijkt dat de eerste indruk bij een sollicitatiegesprek veruit voor het grootste deel is gebaseerd op je lichaamstaal, waaronder houding, gezichtsuitdrukking, stemgebruik en kleding. Daarnaast spelen inhoud en persoonlijke kwaliteiten natuurlijk ook een rol bij een sollicitatiegesprek, maar daar hebben we het nu niet over. Wat kleding betreft kan iedereen de basis zelf bedenken: gepoetste schoenen, lichaamshygiëne, gestreken kleding (voor en achter, ook als je een jasje over je hemd aan hebt) etc. maar daarbuiten zijn er nog zoveel mensen die de mist in gaan met de kleur van hun das of de lengte van een rok.

Carrière | INCRETUS 2014

Voor de mannen: je das, en zeg vooral niet stropdas, is aan de voor- en achterkant even lang. Je hebt een dunne, enkele knoop in je boord. De dubbele windsor is uit. Je das hoeft niet perfect recht te zitten. Je das is tussen de 6 en 8 cm breed, komt tot net boven je broek en heeft het liefst geen opvallende kleur of rare printen. Een zwarte effen das is voor begrafenissen. Als je geen riem draagt, dan heb je ook een broek zonder lussen aan. Je jasje. Het jasje moet aansluiten bij de nek, mag niet te ruim zijn bij de schouders en moet de billen bedekken. Een jasje is 2 knoops, het mooiste is 2 ½ knoops met de halve knoop in de rever van je jas, maar met 2 knopen zit je save. Je middelste/ hoogst bruikbare knoop doe je dicht als je staat en open als je zit. Zorg er voor dat de kraag van je jas niet wijkt en dat je geen gepunte revers kiest. De rever van je jasje moet afgesneden zijn. Gepunte revers, evenals schoudervulling, zorgen voor meer dominantie. Als je niet snapt wat ik waar ik het over heb, dan moet je je er zeker nog even in verdiepen voordat je je op een sollicitatiegesprek kan vertonen. De lengte van je mouw is zo lang dat je 1 tot 2 centimeter manchet van het hemd toont. Wat hemden betreft zit je met een wit hemd nooit fout. Alle andere hemden zijn ooit gemaakt voor mensen die zich niet elke dag een schoon hemd konden veroorloven. Met een enkele manchet in de mouw van je hemd zit je save. Een dubbele manchet is snel te chique. Een goed hemd heeft geen borstzak en zo lang dat hij niet

telkens uit je broek kruipt. Je pak zelf is blauw, antraciet of grijs. Zorg ervoor dat je pak niet te klein of te groot is. Een pak moet precies goed zitten. Streepjes zijn uit. Geruite jasjes zijn voorbehouden aan mensen van de Rabobank, evenals zwarte pakken zijn voorbehouden aan chauffeurs, obers en begrafenissen. De uiteinden van de pijpen moeten rusten op de schoen. Een broek moet aan de achterzijde vanuit de knieholte in een loodrechte lijn naar beneden vallen. Als hij breekt weet je dat hij te lang is, dus precies daarvoor moet de broekpijp stoppen. De voorkant rust daardoor met een enkele knik op de schoen. Je sokken onder je pak zitten zo hoog dat je nooit been ziet. Ook niet als je knielt, fietst of een trap op loopt. Je sokken hebben de kleur van je pak, zwart of blauw. Witte sokken worden alleen gedragen door ING- bankiers. Zo zijn ook zwarte schoenen voor bankiers, bruine voor advocaten, puntige schoenen voor makelaars en vierkante neuzen voor niemand. Dus pick and choose. Tot slot; scheer je. Baarden zijn not done, ook niet tijdens deze vreselijk hype. Horloges hebben altijd een leer bandje en zijn niet te bling bling. Je horloge, manchetknopen en eventueel trouwring zijn de enige sieraden die je als man kan dragen. Zorg dat je geen sleutels of andere dingen in je

zakken hebt, hiervoor neem je een mooie leren aktetas mee. Daarin zit ook altijd pen en papier, je moest eens weten hoeveel mensen zelfs dat nog vergeten. Over je pak draag je een wollen mantel. Geen Gaastra of andere sportieve jas, tenzij je bij het ministerie werkt. Als laatste draag je niet te veel gel in je haar en kan je het beste met de taxi of ov naar je sollicitatiegesprek gaan om nare geurtjes te voorkomen. Voor vrouwen komen bovenstaande etiquette redelijk overeen. Een vrouw draagt niet te veel make- up en parfum, net zoals een man niet te veel gel in hoort te doen. Verder is het voor een vrouw ook belangrijk dat je kleding goed past en vooral niet te strak, maar ook zeker niet te wijd zit. Je nagels en haar zijn schoon en je draagt geen nepnagels, nepwimpers, nep haar of iets anders dat nep is. Ook draag je absoluut geen felgekleurde, fluoriserende lippenstift of nagellak. Vrouwen dragen geen mantelpakken, dat is voor studentenbesturen of stewardessen. Draag iets wat past bij de functie waarvoor je solliciteert en vooral niet te open en bloot is. Vermijd laag uitgesneden blousejes en kleding van doorzichtige materialen. Je rok of nette jurk mag niet te kort, maar op de knie is ook weer heel conservatief. Probeer een tot twee vingers boven je knie als maatstaf aan te houden. Je kleding is net als bij een man rustig en effen, gestreken en niet faal. De kleuren zwart, blauw, grijs en antraciet als basis zijn het beste. Je blouse of net shirtje het liefst wit/crĂ¨me of eventueel een rustige kleur of met lichte print. Voor hoofddoeken geldt hetzelfde als voor de das van een man; ze zijn elegant en bevatten geen poespas. Als vrouw draag je altijd hakken, ook al ben je twee meter lang. Zorg dat ze nooit te hoog maar ook zeker niet te laag zijn. Draag geen open schoenen of hoge laarzen, maar mooie pumps. Investeer in een paar schoenen van goede kwaliteit. Goedkope schoenen doen pijn, ogen cheap en gaan niet lang mee. Zorg er dan ook voor dat je klassieke schoenen koopt en niet met een trend mee gaat. Als je een panty draagt, draag je doorzichtige, geen van boven de 30 denier. Voor een vrouw geldt eveneens dat een horloge van goede kwaliteit moet zijn en geen versleten bandje mag hebben. Probeer niet te veel accessoires te dragen, maar subtiele klassieke sieraden kunnen mooi zijn. Over je kleding draag je een nette lange mantel. Zorg er tot slot voor dat je een mooie leren tas bij je hebt waar je A4 formaat papier en een pen in kwijt kan. Nu wordt waarschijnlijk niet verwacht dat iedereen van elk detail op de hoogte is, maar met bovenstaande tips kan je gegarandeerd goed voor de dag komen en zal je wat je kleding betreft een vlekkeloze eerste indruk maken. Door: Saskia Roeters van Lennep

INCRETUS 2014

| CarriĂ¨re

WAAROM IN AMSTERDAM BLIJVEN ALS E U R O PA Z O V E E L M E E R T E B I E D E N H E E F T ! Je zal er vast en zeker wel eens over gehoord hebben of misschien dat het zelfs wel een keer je gedachten is gepasseerd: studeren in het buitenland! Het Nederlandse studentenleven is je hoogstwaarschijnlijk al zeer bekend en het gaat voorspoedig. Om je horizon te kunnen verbreden, kun je ervoor kiezen om een tijdje te studeren in het buitenland. Hiermee kun je een andere cultuur, taal en land proeven. Men kiest er om verschillende redenen voor om naar het buitenland te gaan. Zo is studeren in het buitenland een academische uitdaging doordat je kan studeren aan een topinstelling van jouw vakgebied en je leert vanuit een internationale context te kijken naar vraagstukken. Daarnaast vinden werkgevers een internationale ervaring een pre. Als laatste maak je zelf een grote persoonlijke ontwikkeling door wat een unieke ervaring geeft. Maar dan… Waar moet je dan heen? In dit artikel zal ik een aantal landen beschrijven waar je heen zou kunnen gaan en waarom je juist naar die landen zou moeten gaan. Je zou er bijvoorbeeld voor kunnen kiezen om een jaar naar Madrid te gaan. Aan de Universidad Autónoma de Madrid (UAM) is er de mogelijkheid om je rechtenstudie te verrijken. De UAM ligt een half uur reizen van het centrum van Madrid vandaan. De campus is opgebouwd uit verschillende aspecten. Zo heeft elke faculteit zijn eigen gebouw, zijn

Carrière | INCRETUS 2014

er restaurantjes, zwembaden en tennisbanen. Belangrijk is wel om er rekening mee te houden dat het spreken van de Spaanse taal het studeren gemakkelijker maakt. Als we de ervaringen van andere Nederlandse studenten moeten geloven, dan is de Spaanse mentaliteit van werken niet verzonnen. Een tentamen strafrecht bestaat bijvoorbeeld uit een letterlijke overhoring van het wetboek, zonder arresten en dergelijke. Daarnaast is de definitieve inschrijving voor vakken pas 3 weken na aanvang van het semester. Hierdoor kan het nog wel eens zijn dat je een vak uitkiest dat niet doorgaat. Maar als je interesse hebt in de zon, het hippe uitgaansleven, de flamenco en het ‘beste voetbal van Europa’, pak dan je koffers en vertrek naar Spanje! Wist je bijvoorbeeld dat er bijna 13.000 tapas bars in Spanje zijn? Of dat je er met Oud en Nieuw om twaalf uur bij iedere klokslag een druif wordt gegeten? Of dat Spanje een kustlijn heeft van meer dan 5.000 kilometer?

“A A N D E U N I V E R S I D A D AUTÓNOMA DE MADRID (UAM) IS ER DE MOGELIJKHEID OM JE R E C H T E N S T U D I E T E V E R R I J K E N .” Een totaal ander land is Zweden. Zweden is een stuk kouder dan het eerder genoemde Spanje, maar het is een land dat het zeer goed doet bij de Nederland-

se studenten. Dit heeft mede te maken met het zeer hoge niveau van onderwijs dat gegeven wordt in een open, informele atmosfeer. Je moet er hier wel rekening mee houden dat er hoge eisen gesteld worden. Zweden is een prachtig land met veel grote, ongerepte natuurgebieden. Het is een van de meest welvarende en ontwikkelde landen ter wereld met een parlementaire monarchie. Onderwijs staat hoog op de agenda in dit land, waar ze dan ook veel geld aan uitgeven. Bijna 35 procent van de Zweden heeft een hoge opleiding genoten. Studeren aan een Zweedse universiteit is (grotendeels) gratis. De staat betaalt namelijk het onderwijs. Je moet wel inschrijfgeld en boeken betalen, maar er is vaak de mogelijkheid om een beurs te krijgen. Je zou bijvoorbeeld naar de Faculteit der Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Stockholm kunnen gaan. Deze studie biedt studenten een brede variatie van vaardigheden en stelt hen in staat om te kiezen uit vele loopbaantrajecten. Studeren in Zweden betekent dat je seminars en klassen hebt waarin niet meer dan 35 studenten zitten. Hierdoor worden studenten actief gestimuleerd om mee te doen in de klassen. De meeste onderwerpen hebben ook een aantal praktische elementen zoals een korte essay of gesimuleerde procedures die uitgevoerd worden in een authentiek ingerichte court room. Studeren in Zweden betekent dus dat je academisch uitgedaagd wordt en dat je kan genieten van een zeer uiteenlopende natuurgebieden met evenzo uiteenlopende groepen mensen. Wist je bijvoorbeeld dat Zweden ruim 9 miljoen inwoners heeft en dat de bevolkingsdichtheid maar 20 inwoners per km2 is? Of dat de noordelijke ligging van Zweden gezegend is met extreme, wereldberoemde lichteffecten, die reizigers van uit de hele wereld aantrekken?

“ Z W E D E N B E T E K E N T D U S DAT JE ACADEMISCH UITGEDAAGD W O R DT E N DAT J E KA N G E N I E T E N VAN EEN ZEER UITEENLOPENDE N AT U U R G E B I E D E N M E T E V E N ZO UITEENLOPENDE GROEPEN M E N S E N .” Wie houdt van de macho-mannen, de prachtige vrouwen en natuurlijk het voetbal, kan er ook voor kiezen om naar Italië te gaan. Dit prachtige mediterrane land met een lange geschiedenis, prachtige natuur en een heerlijke keuken kan het helemaal zijn voor jouw buitenland ervaring. Italië heeft veel bouwwerken uit het Romeinse Rijk, kunstschatten, de paus en niet te vergeten de maffia! Helaas is het wel lastig dat de meeste studies in het Italiaans gegeven worden. Dit is zeker jammer als je geen Italiaans spreekt. Maar niet getreurd, bij de masteropleidingen is het aanbod in Engels onderwijs stukken groter. Je kan er natuurlijk altijd voor kiezen om eerst een tijd een Italiaanse taalcursus te volgen in Italië. Op die manier kan je nog veel meer van het Italiaanse leven genieten omdat je er langer zit. Een ander

voordeel is dat de universiteiten relatief goedkoop zijn. Er zijn verschillende universiteiten met wie de Erasmus School of Law een internationale samenwerking mee heeft. Dit zijn bijvoorbeeld: Università degli studi di Milano-Bicocca, Università degli studi di Roma La Sapienza en Università deli studi di Bolgona waarbij de plaatsnamen redelijk duidelijk zijn. Wist je dat er in Italië meer bezienswaardigheden van de Wereld erfgoedlijst van UNESCO te vinden zijn dan in welk ander land ter wereld? En wist je dat de pizza Margherita vernoemd is naar een Italiaanse koningin? Als je juist op zoek bent naar een unieke culturele en sociale ontdekkingstocht in een relatief onbekend deel van Europa, dan kan je zien dat een land als Polen een aantrekkelijke bestemming voor jou is. Een groot voordeel is dat de kosten bescheiden zijn en dat het aantal Engelstalige programma’s stijgt. Neem bijvoorbeeld de universiteit in Krakau. Deze behoorde, al wel een tijdje geleden, in de 17e en 18e eeuw tot de academische top van Europa. Ze weten hier dus wel hoe het moet! De Jagiellonian University is de meest gerenommeerde universiteit uit de regio. Polen kent een zeer rijke cultuur. Het grootste deel van het land is vlak, maar er zijn twee bergketens te vinden in het Zuiden. Als je daarnaast ook een student bent die van architectuur houdt, dan zit je goed in Polen. Polen kent namelijk een prachtige architectuur van kastelen, paleizen, houten kerken en moderne sportarena’s. Het onderwijssysteem, ook voor de rechtsscholen, is solide. Het kan een van de meest veelbelovende landen worden om een wettelijke graad in te krijgen. Wist je dat in de Poolse toiletten geen bekend tekentje staat van een mannetje of een vrouwtje? In plaats daarvan zie je soms alleen een cirkel of een driehoek op de deur staan. Een rondje voor vrouwen en een driehoek voor mannen. Of dat Krakau het decor was van de film Schindler’s List? Of dat je heel goedkoop op wintersportvakantie kan in Polen? Zo zie je maar weer dat ons werelddeel ontzettend veel te bieden heeft! Van Noord naar Zuid en van Oost naar West, overal in Europa heb je verschillende mogelijkheden om te studeren. Naast deze vier landen zijn er natuurlijk nog vele andere goede universiteiten, maar in dit artikel hoop ik een indruk te hebben gegeven van wat die landen zoal te bieden hebben. Maak daar zeker gebruik van nu het nog kan en onderschat je mogelijkheden niet. Naast de leuke tijd die je er beleeft, vergroot je ook je netwerk en daarmee vergroot je je kans op een baan later. Tijd dus om je koffer te pakken en de wereld te verkennen! Door: Megan Merkens

INCRETUS 2014

| Carrière

C O LO F O N Incretus is het verenigingsblad van QBDBD, de Juridische Faculteitsvereniging van de Vrije Universiteit en verschijnt drie keer per jaar. Editie Jaargang 19, Nummer 02 April 2015

Move organiseert projecten waarin studenten en kinderen uit aandachtswijken elkaar en elkaars leefwereld leren kennen en de kans krijgen hun talenten verder te ontwikkelen. Samen krijgen zij het eigenaarschap en de verantwoordelijkheid over het bedenken en uitvoeren van een kortlopend project. Tijdens een Move project nemen de studenten een kijkje in het leven van de kinderen en andersom. Ze brainstormen samen over vragen als ‘Wat kan de wijk leuker maken?’, en ‘Hoe kunnen wij samen de wijk leuker maken?’ Dit resulteert in een concreet project. Voorbeelden hiervan zijn muurtekeningen, het plaatsen van bankjes, een duistere hangplek pimpen of een wijkfeest organiseren. The sky is the limit! WE RK W I J ZE Onze kortlopende projecten bestaan uit twee onderdelen: een verbindende activiteit en een wijktraject. Tijdens de verbindende activiteit nemen de studenten de leerlingen een dagje mee in hun leefwereld. In het wijktraject brainstormen de kinderen en studenten samen over wat er beter kan in de wijk. ON Z E MI SS IE Wij dromen van een stad vol Movers; kinderen, studenten en andere bewoners die mogelijkheden zien, samen ondernemen in de wijk en hun ideeën tot werkelijkheid maken. ON Z E V I S I E Tijdens onze projecten verbinden wij studenten en kinderen aan elkaar. Zij krijgen het eigenaarschap en de verantwoordelijkheid over het bedenken en uitvoeren van hun eigen plan. Doordat zij zich samen inzetten voor de buurt leren ze elkaar kennen, ontwikkelen ze hun talenten en kunnen zij met trots terugkijken op een concreet resultaat.

ISSN 1875-4783 Drukkerij Drukbedrijf.nl Vormgeving Alexander Dahms Hoofdredacteur Tahmina Faez Eindredactie Baris Duvan Redactie Saskia Roeters van Lennep Megan Merkens Kaylee Zournas Gulsen Taspinar Manouk van der Heiden Rebecca Karen de Groot Rosalie Meijs Overige bijdrage Roos Geurts Geoffrey Brugman Telefoon (020) 5986244 E-mail qbdbd.rechten@vu.nl Website www.QBDBD.nl/incretus Redactieadres QBDBD t.a.v. Tahmina Faez Kamer 2B-91 De Boelelaan 1077 1081 HV Amsterdam Met dank aan Alle bestuursleden en sponsoren die deze Incretus mede mogelijk hebben gemaakt. Advertentieverkoop Voor inlichtingen over adverteren kunt u contact opnemen met Robin de Meester, (020) 5986244. Disclaimer Hoewel dit magazine zorgvuldig naar beste weten wordt samengesteld, kan de uitgever niet instaan voor de juistheid of de volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op de in dit magazine gegeven informatie. De redactie aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de gepubliceerde advertenties; evenmin houdt het opnemen van advertenties en industriële informatie een aanbeveling in. De inhoud van de artikelen vertegenwoordigt niet noodzakelijkerwijs de mening van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken niet te plaatsen of te wijzigen. Abonnementen Een abonnement is onderdeel van het lidmaatschap van QBDBD. Het QBDBD-lidmaatschap kan op elk gewenst moment ingaan door een ingevuld inschrijfformulier met pasfoto in te leveren bij QBDBD. Een adreswijziging dient tenminste 3 weken van te voren worden doorgegeven. Opzegging van het lidmaatschap dient minimaal 1 maand voor aanvang van het nieuwe collegejaar te gebeuren door uw QBDBD-pas met begeleidende brief waarin u uw lidmaatschap opzegt sturen naar QBDBD. Bij niet-tijdige opzegging wordt het lidmaatschap stilzwijgend voor een jaar verlengd. Heeft u vragen en/of opmerkingen omtrent uw abonnement en/of lidmaatschap neemt u dan contact op met Liselotte Stoelinga (020) 5986244. Persoonsgegevens QBDBD legt van haar leden in het kader van haar dienstverlening gegevens vast. Deze gegevens kunnen worden gebruikt om leden te informeren over relevante producten en diensten van QBDBD en derden. ©2015 QBDBD/Incretus Het is niet toegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van de redactie, door de redactie gepubliceerde artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen.

Overig | INCRETUS 2014