PURE CHILD oktober 2019 by Pure Child

PURE CHILD

EEN BAANBREKENDE VISIE OP OPVOEDING VOOR KINDEREN VAN NU

DIGITAAL MULTIMEDIA MAGAZINE VOOR DE KINDEREN VAN NU JAARGANG 8 NR. 4 Oktober 2019

THEMA

✶ ✶ ✶ ✶ ✶ ✶ ✶ ✶

HOOG

BEGAAFDHEID MEER DAN EEN SLIM HOOFDJE HOOGBEGAAFD? IK ZIE HET NIET VERRIJKING voor SIGNALERING HOOGBEGAAFDE MOEDER aan het WOORD ONTWIKKELINGSVOORSPRONG BIJ PEUTERS HEEN en weer SCHAKELEN van DENKEN NAAR VOELEN KIESKEURIG BIJ HET ETEN HOOGBEGAAFD EN ALLES VERLOREN Extra voorleesverhaal: Prinses Fortia ontdekt speelelfenland - deel 9

Pure Child oktober 2019

u we die mooie zomer weer achter de rug hebben en de natuur zich naar binnen keert, ligt hier voor jou een bijzondere editie van Pure Child. De herfst is de perfecte tijd van het jaar om aandachtig te lezen, want zoals we reeds meerdere keren hebben aangegeven, willen we het kind en zijn opvoeding benaderen vanuit een zeer brede invalshoek. Dat kan voeding zijn, psychologie en natuurlijk ook onderwijs. Onze intentie is te onderzoeken hoe we alle latente groeimogelijkheden in het kind kunnen optimaliseren zodat het alle kansen krijgt in het hoogtechnologische tijdperk dat voor ons ligt. Alle opvoeders worden daarbij gezien als betrokken partij. Belangrijk is ook dat ouders, overheden, wetenschappers, leraren en experten bereid zijn uit hun comfortzone te stappen in het belang van het kind. In dit nummer besteden we aandacht aan hoogbegaafde kinderen. Je zal ontdekken dat hier heel wat misverstanden en vooroordelen over bestaan Niet in het minst in de context van onderwijs, net dat domein waar het hoogbegaafde kind uitgedaagd wordt door onder meer onbegrip van leerkrachten en directies,

2-PURECHILD 10 | 2019

Beste lezer! om maar te zwijgen van onderwijsinstanties, die hierop nog steeds geen adequaat antwoord hebben gevonden om deze kinderen professioneel te omkaderen. “Vlaanderen moet schitteren en ambiteus zijn,” zei Jan Jambon bij het aankondigen van het nieuw regeerakkoord. Wel, dan heeft de nieuwe hoogbegaafde generatie iets om zijn tanden in te zetten, denken wij hier bij Pure Child. Aan ons zal het alvast niet liggen om de uitdaging aan te gaan, al was het maar om al die jongeren en jongvolwassenen een modern platform te geven, zodat ze hun dromen en ambities beter kunnen waarmaken.

Waarom zo veel aandacht besteden aan hoogbegaafdheid? Hoogbegaafden denken niet alleen anders (buiten de statusquo) en sneller, ze voelen zich ook anders dan hun leeftijdsgenoten. Dat gevoel bekruipt hen al vaak bij hun eerste stapjes in de kleuterklas. In vele gevallen kan het een bron van problemen zijn: verveling, demotivatie, onderprestaties en de opbouw van frustraties zijn maar een aantal frequent voorkomende moeilijkheden. Misschien is jouw oogappel ook hoogbegaafd? Dan is dit nummer een goed begin om je kennis tijdens de donkere herfstavonden alvast wat bij te schaven. 

Pure Child oktober 2019

“Een kind met bijzondere gaven en talenten presteert niet altijd goed op school, maar het zorgt ervoor dat wij anders naar de wereld leren kijken. En dat op zich maakt deze kinderen zo bijzonder waardevol.“ (vrij vertaald – Chuck Grassley)

What’s it like tob e highly gifted? Jong Engelstalig meisje aan het woord met Nederlandse vertaling https://www.youtube.com/watch?v=eILm-k4B6Pg&list=PL2kTKtY_w8U GfpNEeGkwy24kDmRmvg747&index=4 Is mijn baby hoogbegaafd? https://www.youtube.com/watch?v=vY2JJTdTCiE Waarom behalen zo veel hoogbegaafden geen diploma? https://www.youtube.com/watch?v=oFCLdJVoHVg Ongewoon hoogbegaafd https://www.youtube.com/watch?v=llVsTYHSrFQ De drie hoogbegaafden https://www.youtube.com/watch?v=1dMnMXjW3FU Emoties bij Hoogbegaafde kinderen https://www.youtube.com/watch?v=6Z4SsYJKl8g Hoogbegaafdheid op de basisschool https://www.youtube.com/watch?v=Xy0VYuoIvT0

Magdalena Troch Rudy Van Damme

PURECHILD 10 | 2019-3

Inhoud Inspiratie

Mindfulness

02 05 06 10 26 32 50 61

82 86 88 90

Voorwoord + filmpjes: Tekst: Een brief voor alle ouders Kunstwerk: Het hoogbegaafde kind Tzolkind: Gele mens Sehonaa helende tekening Gelukkig zijn: Openstaan WIJTIJD Tektst: kind aan het woord

Inzicht 08 12 18 28 34 38 46

Hoogbegaafd: meer dan een slim hoofdje Hoogbegaafd??? Ik zie het niet Verrijking voor Signalering Ontwikkelingsvoorsprong bij peuters Verbindend communiceren voor meer harmonie Hoogbegaafd en alles verloren Druk, drukker, drukst

Ouder aan het woord 22 Een hoogbegaafde moeder aan het woord 42 Hoogbloeier: interview met moeder Onderwijs 54 58 62 66 68

Mozart en de WISC Interview Directie: De Pi-klas Onderwijskundige aan het woord 5 vragen van kleuterleidsters Tip van de kleuterjuf

4-PURECHILD 10 | 2019

Schakelen van denken naar voelen Yogaoefening: De olifant en de houthakker Meditatie: Het bijzondere koninkrijk Massage happykids: herfstblaadjes+de spin

Gezondheid 74 Kieskeurig bij het eten? 78 Venkelgerecht 80 Bloesemremedies: anders begaafd Creatief zijn 96 Kompas maken 98 Herfstbladeren - loslaten Bio-diversiteit 92 Spelen in het bos Boeken 105 In de kijker:

100

Voorleesverhaal: Prinses Fortia deel 9

• Een andere kijk op hoogbegaafdheid 106 • Succesvol begeleiden van kinderen en jongeren • De begeleiding van hoogbegaafde kinderen 107 Voor kinderen: • Ada Dappers • Ik ben ik • Anders is niet minder goed

Pure Child oktober 2019

Een brief aan alle ouders

Geef me niet alles wat ik vraag.   Soms vraag ik alleen om te weten hoeveel ik kan krijgen. Roep niet naar mij, als je roept heb ik minder respect voor je.  Daarbij leer je mij dan ook te roepen, en dat wil ik niet.  Geef niet altijd bevelen.  Als je me iets vraagt in plaats van te bevelen zal ik het vlugger en liever doen.  Doe wat je belooft, om het even of het goed of slecht is.  Als ik beter lijk dan een ander, zal die eronder lijden en als ik slechter lijk zal ik eronder lijden. Verander niet om de haverklap van mening over wat ik moet doen.  Beslis, en hou je aan die beslissing. Laat mij m’n eigen weg gaan. Als je alles in mijn plaats doet, zal ik het nooit leren.  Vertel me geen leugens en vraagt mij ook nooit om te liegen, zelfs niet om uit een probleem te geraken. Bij leugens voel ik mijn niet goed, ik verlies dan mijn geloof in wat je zegt. Wanneer ik iets verkeerds doe, vraag dan niet steeds waarom.  Soms weet ik dat zelf niet.  Wanneer je je vergist hebt, geef dit dan toe. Dat zal mijn geloof in jou versterken en het zal me leren mijn eigen vergissingen toe te geven. Leer me de natuur en de medemens kennen en liefhebben. Het heeft geen zin ervan te leren op school, als ik er bij jullie niets van zie. Wanneer ik je een probleem voorleg, zeg dan niet: “Ik heb geen tijd.” of “Dat heeft geen belang.” Probeer me te begrijpen en te helpen.  Zie mij graag en zeg het me! Ik heb graag dat je het zegt, ook al vind je dat niet nodig.

Van jullie kinderen PURECHILD 10 | 2019-5

6-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

PURE CHILD ontmoette de Vlaamse kunstenaar Walter Bruneel, die zijn energetisch werk in ons PURE CHILD magazine wil delen. Wij doen dit graag, omdat kunstwerken soms zoveel meer vertellen.

Voor deze editie doopte PURE CHILD dit werk:

Het Hoogbegaafde KIND Het kind dat deze kwaliteit draagt wordt vaak niet begrepen in deze wereld. Jammer want zij zijn de kinderen van de toekomst. Zij hebben elk zo een unieke en bijzondere gaves de belangrijk zijn voor de evolutie van deze wereld. Het is zo belangrijk dat wij deze kinderen de kans geven Om hun bijzondere talent te helpen ontwikkelen, om samen met hen “out of the box” te durven denken. Onze oude manieren van denken als mens zijn verleden tijd. Het is nu tijd om naar hun wijsheid te durven luisteren en hen uit te dagen, hen te begeleiden tot de mooiste versies van zichzelf. Onze manier van opvoeden: “Ik ben de volwassene en jij bent het kleine kind die niets weet, dus jij luistert naar mij. De juf of meester of ouder die spreekt en het kind dat alleen mag luisteren en uitvoeren wat van hen verwacht wordt”. Deze instellingen zijn voorbij. Dit werkt niet meer en dat is de reden waarom er op dit moment zoveel opvoedingsproblemen zijn. Deze bijzondere kinderen dagen ons volwassenen uit om verder horizonten te ontdekken en om dit samen te doen. De ouder en het kind, de leerkracht en het kind, om samen te ontdekken en te groeien wat het is om een uniek mens te zijn. Hoe we samen deze wereld mooier en beter kunnen maken vanuit ieder zijn uniek zijn. Laat ons samen deze kinderen de kans geven om hun bijzondere talenten te ontplooien.

Meer info: www.waltgraphics.com - walterbruneel888@gmail.com

PURECHILD 10 | 2019-7

Pure Child oktober 2019

HOOGBEGAAFD

meer dan een slim hoofdje Hoogbegaafdheid komt gelukkig meer in de actualiteit dan vroeger. Je mag stilaan eens boven het maaiveld van het Vlaamse landschap kijken, toch hoor je in de volksmond nog vaak: “Gemakkelijk zeker, zo’n een slim kind in huis?” Wie hoogbegaafden vastpint als slimme kinderen (haantje de voorste met de vinger steeds in de lucht, tienen op zijn rapport en braaf alle oefeningen maken) mist het gros van wat deze kinderen in wezen zijn. Deze kinderen zijn anders en meer.

8-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Antenne

Slapende leeuwen

We hebben allemaal een antenne op ons hoofd waarmee we alle mogelijkse prikkels ontvangen: een parfum, een knuffel van onze partner, een oersaaie film, een boeiend boek, het gras onder je voeten, de adrenaline op de looppiste, enz. Bij iedereen is deze anders afgesteld en zeker bij deze kinderen. Kortweg gezegd: hoe intelligenter, hoe fijner hun voelsprieten zijn. Wanneer er wat fout loopt, zijn deze kinderen niet ontgoocheld, maar zijn ze geraakt tot in het diepste van hun ziel. Wanneer ze geïnteresseerd zijn, zitten ze met hun hoofd op een andere planeet. Wanneer ze geen zin hebben om iets te doen, dan walgen ze ervan. Ze spelen geen spel, ze spelen de slag van Waterloo. Ze willen niet goed zijn, maar perfect. Alles is scherper, harder, emotioneler. De drijfveer van hun doen en laten is niet noodzakelijk hun intelligentie, maar hun emoties.

Ik noem ze weleens “Mijn slapende leeuwen”. Er schuilt een grootsheid in deze kinderen die we na een tijdje niet meer kunnen zien. Maar door onze schoolstructuur, die hun nieuwsgierigheid wegneemt, kunnen ze niet meer antwoorden op de vraag: “Wat wil jij nu weten?” Wanneer de nieuwsgierigheid wegvalt, zit het emotioneel voor hen niet juist meer. Belangrijk voor hen is dat wij, volwassenen, hen laten aanvoelen dat ze niet alleen zijn met deze bijzondere gave, dat we hen uitdagen hun niveau, dat we hun nieuwsgierigheid opnieuw grenzeloos kunnen aanwakkeren. Hen erkennen voor wie ze zijn en niet voor wat ze kunnen, is al een stap in de goede richting. Hierdoor kunnen wij deze slapende leeuwen terug wakker schudden. Mooi toch, zo’n kind dat schaterlachend googelt: “Waarom katten bang zijn van hun eigen spiegelbeeld?”

Nieuwsgierig zijn Hoogbegaafde kinderen zijn zéér nieuwsgierig. Maar wat is nieuwsgierigheid? Het is een drang om dingen te weten, te ontdekken en je kennis met elkaar te verbinden tot iets nieuws. Het is ook gebaseerd op emotie. Zonder emotie is er geen nieuwsgierigheid. De emotie “Wow! Iets nieuws! Boeiend!” is van nature aanwezig bij deze kinderen. Toch zorgen heel wat omgevingsfactoren voor het wegvallen van deze emoties en dus van nieuwsgierigheid. Zoals het niet erkennen van hun hoogbegaafdheid, niet inspelen op hun leerhonger, het gebrek aan aangepaste sociale contacten met anderen die zijn zoals zij, steeds moeten bewijzen wat ze kunnen (ik ben hoogbegaafd, dus ik moet alles weten). Het belang van deze emotie zien we vooral en zeer uitgesproken terug bij uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen. Geschat wordt dat één op de 1.000 kinderen (uitzonderlijk) hoogbegaafd is. Dit lijkt op het eerste gezicht weinig. Toch wil dat zeggen dat er in elke school, in iedere klas een hoogbegaafd kind zit. De emotionele band met de schoolse leerstof valt jammer genoeg snel weg, omdat er vaak weinig diepgang is en een traag tempo. Er is te weinig ruimte voor creativiteit en systemisch denken. Hierdoor vervreemden deze kinderen van het klasgebeuren. Waar een gemiddeld kind door de leerstof wandelt, zitten zij in vijfde versnelling op hun bromfiets.

Tips voor een hoogbegaafd kind: Lees je in. Wat betekent hoogbegaafd zijn? Houd de communicatie met de school open. Ga een gesprek aan en zoek naar gepast verrijkingsmateriaal. Zoek soortgenootjes. Er zijn heel wat initiatieven die het sociale contact met andere hoogbegaafde kinderen aanmoedigt. Prikkel hen. Er staat een hele wereld op hen te wachten. Zoek een sport of creatieve hobby die bij hen past. Er is meer dan enkel het hoofdje. Ze kunnen gemakkelijk verdwalen in die drukke hersenpan.  Els de Wit - begeleidt talentvolle, (uitzonderlijk) hoogbegaafde kinderen en jongeren tijdens de schooluren vanaf vier jaar in vier provincies. www.talentvol.be - info@talentvol.be

Talentvol PURECHILD 10 | 2019-9

INNERLIJK KIND SPEL

PRENTEN LEERBOEK

INNERLIJK KOMPAS

Je licht- en schaduwkwaliteiten nodigen je uit om heel en puur mens te worden. Met behulp van deze kaartenset ontdek je jouw 20 oereigenschappen en wat in jezelf graag omarmt wil worden.

Elk kind verlangt ernaar zichzelf te zijn, om gehoord en gezien te worden vanuit zijn kern. Met behulp van dit boek ontdekt hij, vanuit de Mayakalender, o.a. zijn kernkwaliteit en creatiekracht.

Vanuit je geboortedatum geeft dit kompas jou, of je kind, informatie over het plan dat bij je ziel hoort. Je krijgt inzicht in je talenten, levensthema, valkuil, hulpbron en bedoeling hier op aarde.

DE MAYA-KALENDER door Sandra Bolte Als Kinder-en Jeugdtherapeut, coach en trainer begeleidt Sandra vanuit de oude wijsheid van de Maya's ouders en kinderen. De energie van hun kalender is dagelijks actief. Je ontdekt het waarom van jullie samenzijn en hoe je jezelf Ă¨n je kind bekrachtigd. Vanuit verbinding met je innerlijk kompas word je stuurman van je leven. De door haar ontwikkelde producten bieden inzicht in een weg waarin hoofd en hart samengaan. Onze kinderen willen niets liever dan dat wij weer vanuit (zelf)liefde, vrij en puur leven. En onze eigen plek innemen in het gezin!

www.tzolkind.nl

WWW.TZOLKIND.NL

INFO@TZOLKIND.NL info@tzolkind.nl

Pure Child oktober 2019

HOOGBEGAAFD? Ik zie het niet!

Pleidooi voor een brede blik op hoogbegaafdheid en het belang van een goede samenwerking tussen ouders en leerkrachten. eze jongen, hoogbegaafd? Dat laat hij nochtans niet zien,” hoor ik leerkrachten vaak zeggen als ik aangeef dat hun kind hoogbegaafd is. Niet alleen leerkrachten denken dat ze hoogbegaafdheid kunnen herkennen. Deze term en het feit dat men niet ziet wat men denkt te moeten zien, roept vaak emoties en onmacht op. Helaas gebeurt het maar al te vaak dat ouders en leerkrachten door hun verschil in perceptie tegenover elkaar staan. En dat is erg jammer, want daarmee is het kind natuurlijk niet geholpen. In dit artikel leg ik je uit waarom er zo veel misverstanden ontstaan over hoogbegaafdheid, hoe je een hoogbegaafd kind kan herkennen en wat

12-PURECHILD 10 | 2019

je als ouder en leerkracht kan doen opdat zo’n kind zich begrepen voelt en gelukkig is.

Opschepperij? “Jij ziet vast veel ouders die hun kind op een voetstuk zetten,” is een opmerking die ik regelmatig hoor, maar niets is minder waar. Ouders die me contacteren, hebben vaak al heel wat hindernissen genomen om ervoor te zorgen dat hun kind zich goed voelt en/of met plezier naar school gaat. Als ouders daar niet in slagen, verzamelen ze de moed om hulp in te roepen. Ze spreken dan hun vermoeden uit dat hun kind meer kan dan het laat zien en zeggen dat dit misschien de reden is waarom het niet gelukkig is. “En nee, hoogbegaafd zal het zeker niet zijn,” zeggen ze, want dat vinden ze vaak niet eens belangrijk en ze willen vooral niet opscheppen. Het enige wat ze willen, is dat hun kind weer gelukkig wordt.

Pure Child oktober 2019

Misvattingen Zowel hoogbegaafde kinderen als hun ouders hebben veelal een grote hekel aan de term ‘hoogbegaafdheid’, want het roept weleens torenhoge verwachtingen op. Er zijn nog steeds mensen die denken dat dit soort kinderen altijd topprestaties behalen, maar dat is zeker niet altijd het geval. Dit kan ondermeer te maken hebben met hun persoonlijkheidskenmerken. Er is namelijk een essentieel verschil tussen hoogbegaafde en hoogintelligentie kinderen. En dat hangt niet af van de hoogte van hun IQ, zoals vaak wordt gedacht.

Meer dan intelligentie Waarom spreken we van hoogbegaafd in plaats van slim, intelligent, talentvol of meerbegaafd? Iedereen is het erover eens dat een hoge intelligentie niet volstaat om hoogbegaafdheid te omschrijven. Binnen het onderwijs is het meest gehanteerde model dat van de wetenschappers Renzulli en Mönks. Volgens het Drieringenmodel van Renzulli moeten hoogbegaafde mensen de volgende drie persoonlijkheidskenmerken hebben: buitengewone capaciteiten, creativiteit en motivatie. Mönks breidde dit model uit tot het Meerfactorenmodel. Hij gaat ervan uit dat de mens per definitie een sociaal wezen is, wat betekent dat er een goede wisselwerking moet zijn met gezin, school en vrienden. Je moet immers zelf voldoende sociaalvaardig zijn en op een positieve manier kunnen omgaan met anderen, terwijl anderen jou ruimte en kansen moeten geven. MEERFACTORENMODEL SCHOOL

VRIENDEN

MOTIVATIE

CREATIVITEIT

Een IQ van 130 of meer, een vroege ontwikkeling, uitblinken op meerdere gebieden, gemakkelijk kunnen leren, goed (causale) verbanden kunnen leggen, goed analyseren, denksprongen maken, een hoog abstractieniveau hebben, een hoge mate van zelfstandigheid en een brede interesse hebben, alsook een bijzonder gevoel voor humor zijn kenmerken van hoogbegaafdheid. Men verwacht deze kenmerken vooral in het onderwijs, maar als ze altijd zichtbaar waren, zou het eenvoudig zijn om hoogbegaafde kinderen te herkennen en uit te dagen, zodat ze passende prestaties zouden halen. In de praktijk blijkt dit echter vaak anders te lopen.

Persoonlijkheidskenmerken: het ‘zijnsluik’ Dat hoogbegaafde kinderen niet altijd topprestaties tonen, kan onder meer te maken hebben met hun persoonlijkheid, ook ‘zijnskenmerken’ genoemd. In heel wat wetenschappelijke modellen ligt de nadruk vooral op de cognitieve elementen van hoogbegaafdheid, maar wetenschappers en psychologen zijn er inmiddels gelukkig wel van overtuigd dat er ook sprake is van bepaalde overeenkomstige persoonlijkheidseigenschappen. Prof. dr. Kieboom, auteur van ‘Hoogbegaafd, als je kind (g) een Einstein is’, vat deze kenmerken samen in het zijnsluik. Dit bevat vier bijzondere kenmerken, zoals hieronder weergegeven:

Perfectionisme – faalangst Perfectionisme is onlosmakelijk verbonden met hoogbegaafdheid. Hoofbegaafden leggen zichzelf hoge doelstellingen op, wat kan leiden tot faalangst en vluchtgedrag, waarbij ze plots bepaalde dingen niet meer doen of voortijdig opgeven. Denk maar aan de kleuter die niet (meer) wil kleuren of schilderen, niet omdat het niet meer van kleuren houdt of het niet kan, maar omdat hij een beeld heeft van hoe de kleurplaat er uiteindelijk moet uitzien en waaraan hij denkt niet te kunnen voldoen.

Rechtvaardigheidsgevoel HOGE INTELLIGENTIE HOOG BEGAAFD

GEZIN

Voor hoogbegaafde kinderen zijn regels, gemaakte afspraken en beloftes erg belangrijk. Als deze zonder goede reden verbroken worden, leidt dit tot discussies. Hoogbegaafde kinderen zijn vaak erg begaan met onrechtvaardige wereldgebeurtenissen of rampen zoals aardbevingen, bedreigde diersoorten en armoede. Ze uiten hun rechtvaardigheidsgevoel ook in idealisme.

PURECHILD 10 | 2019-13

• Eindeloze discussie • Confrontatie met gezaghebbers

• Zeer hoge lat • Faalangst • Fouten maken

en vaak zeer kritisch. Ze leggen de lat hoog voor zichzelf én voor anderen, kunnen erg volhardend zijn en bij hun overtuiging blijven. Ze hebben ook een goed geheugen voor wat anderen in hun ogen fout hebben gedaan en zullen zich in de strijd die daarop kan volgen niet gemakkelijk gewonnen geven.

Afwijkend van de norm of een eigen ontwikkeling?

perfectionisme

rechtvaardigheids gevoel

ZIJNSLUIK hoogsensitiviteit

• Intense indrukken en waarneming • Eerdere confrontatie met gevaar en angst • Grotere emotionele intensiteit • Scannen van personen

kritische ingesteldheid

• Hoge zelfreflectie • Pijnlijke eerlijkheid: verschil maken tussen vorm en inhoud

ZIJNSLUIK

Bron: Dineke Sinke+ Tessa Kieboom

Hooggevoeligheid Hooggevoeligheid kan psychomotorisch, zintuigelijk, intellectueel, beeldend en emotioneel tot uiting komen. De emotionele intensiteit en overweldigende energie die hooggevoelige kinderen ervaren, kun je moeilijk over het hoofd zien. Soms leiden hun intense waarnemingen en belevingen tot grote angsten. Ze zijn vaak banger en ongeruster dan andere kinderen en zijn zich beter bewust van wat er zou kunnen gebeuren. Ze doorzien zaken sneller, maar door hun gebrek aan levenservaring missen ze realiteitszin. Voorts lijken ze snel dingen te overdrijven en afwijzingen moeilijk te vinden.

Bovenstaande kenmerken leiden nog regelmatig tot de misvatting dat het gedrag van hoogbegaafde kinderen iets abnormaals is, wat dan weer kan leiden tot foute diagnoses zoals ADHD of ASS. De Poolse psychiater Kamierz Dabrowski (1902 – 1980) deed veel onderzoek naar de ontwikkeling en het gedrag van hoogbegaafde kinderen. Zijn theorie van positieve integratie toont dat hun ontwikkeling niet afwijkt van de norm, maar dat ze een eigen ontwikkeling doormaken.

Elk kind is anders Zoals ieder kind verschilt van alle andere, zo verschillen ook hoogbegaafde kinderen van elkaar. Als je niet alle kenmerken herkent, is het niet vreemd dat je twijfelt of een kind wel hoogbegaafd is. Zo verzuchtte een bezorgde moeder in mijn praktijk: “Uit de test bleek dat mijn kind hoogbegaafd is, maar elk weetjesboek dat ik aandraag slaat hij af en hij is helemaal niet geïnteresseerd in schoolse zaken. Als hij iets moet leren waarvan hij het nut niet inziet, merken we dit in de leerresultaten. Hij behaalt trouwens echt geen hoge scores op de Cito, hoor.” Deze moeder zag over het hoofd dat haar zevenjarige zoon extreem geïnteresseerd was in voetbal. Hij kende alle voetballers van alle Europese clubs bij naam en wist exact in welke positie ze speelden en aan hoeveel interlands ze hadden deelgenomen. Hij had een zeer groot strategisch inzicht, maar bij eenvoudige Cito-vragen dacht hij op een te complex manier, waardoor hij uiteindelijk het verkeerde antwoord gaf. Ook van leerkrachten hoor ik regelmatig bedenkingen bij testuitslagen, zoals: “Deze leerling heeft geen doorzettingsvermogen. Hoe kan hij dan hoogbegaafd zijn?” Dus nee, niet elk hoogbegaafd kind haalt torenhoge cijfers of is geïnteresseerd in wetenschap en techniek. Elkeen heeft zijn eigenheid.

Kritische instelling

Onderpresteren

Hoogbegaafde kinderen zijn erg opmerkzaam

En zo kan het ook gebeuren dat hoogbegaafde

14-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Tips die helpen bij de ontwikkeling van een hoogbegaafd kind: • neem als leerkracht de signalen van ouders en kind ernstig • onderzoek bij opstandig of teruggetrokken gedrag wat de reden kan zijn • werk samen, streef dezelfde regels na, communiceer op dezelfde manier met het kind • werk vanuit een gezamenlijk plan met heldere en haalbare doelen • leg afspraken vast om misverstanden te voorkomen • indien nodig, vraag hulp aan iemand die gespecialiseerd is in hoogbegaafdheid • erken hoogbegaafdheid, ook als het kind dit niet duidelijk laat zien • spreek tegen het kind zoals je wil dat er tegen jou wordt gesproken • blijf rustig wanneer de emoties van het kind hoog oplopen • bied ruimte voor creativiteit, zelfstandigheid en autonomie • benader het kind coachend, geef hem feedback, stel hem vragen die uitnodigen tot nadenken • bied een verrijkend lesstofprogramma aan met weinig herhaling en hogere denkorde-opdrachten • zorg ook thuis voor uitdagingen en prikkel het kind zodat het zichzelf leert uitdagen • geef het kind inzichten in de leerdoelen en afspraken (topdown) • bied het kind mogelijkheden om met ontwikkelingsgelijken in contact te komen en samen te werken. kinderen zich op school reeds na korte tijd anders gaan gedragen Ze passen zich aan, scannen razendsnel wat er van hen verwacht wordt en proberen dan te voldoen aan de verwachtingen. Maar ze kunnen ook opstandig worden omdat het onderwijsaanbod niet bij hen past. Het hoeft jullie als ouders dus niet te verwonderen als op school een beeld wordt geschetst van je kind dat niet klopt of wanneer zijn gedrag niet wordt goedgekeurd. Ouders en leerkrachten kunnen hierover lijnrecht tegenover elkaar gaan staan, wat uiteraard niet goed is voor de ontwikkeling van het kind.

binding aan te gaan met het kind. Je hoort dan veel sneller wat het nodig heeft om weer met plezier naar school te gaan, wat een positief effect heeft op iedereen. 

Henriette Dekker, Echa-specialist hoogbegaafdheid

Passend onderwijs Om te voorkomen dat je kind onderpresteert, is het belangrijk dat zijn hoogbegaafdheid vroegtijdig wordt vastgesteld, zodat het een passende begeleiding en onderwijsaanbod krijgt. Dat is maatwerk en dus is een goede samenwerking tussen ouders en leerkrachten cruciaal. Zo zie ik dat sommige hoogbegaafde kinderen met een maatwerkprogramma binnen het reguliere onderwijs prima gedijen, terwijl anderen pas tot bloei komen in een gespecialiseerde school. In beide gevallen is de sleutel tot succes een goede verstandhouding tussen het kind, de ouders en de leerkracht. Herken je je kind in de genoemde patronen en zie je dat het niet gelukkig is en vastloopt? Maak dan een afspraak met de leerkracht, zodat je voorkomt dat je emoties onnodig hoog oplopen. Ben je leerkracht? Neem de ouders dan ernstig en luister naar wat ze over hun kind vertellen. Hierdoor zal het kind zich sneller openstellen, wat het voor jou als leerkracht gemakkelijker maakt om de ver-

www.smartease.nl Geraadpleegde en aanbevolen literatuur: Althuizen, M., Boer de E. (2014). Een andere kijk op hoogbegaafdheid. SWP Uitgeverij B.V. Daniëls, S., Ph. D., Piechowski, M., Ph. D. (2008). Living with Intensity. Great potential press. Gerven van, E. (2002) Zicht op hoogbegaafdheid. Boom. Kieboom, T. (2015). Hoogbegaafd, als je kind geen Einstein is. Lannoo. Kieboom, T., Venderickx K. (2017). Meer dan Intelligent. Lannoo Koenderink, T. (2016). De 7 uitdagingen voor onderwijs aan cognitief getalenteerde kinderen. Novilo Kuipers, J., (2018) Kei in hoogbegaafdheid, Eduforce Mönks, F., Ypenburg I, (2011) Hoogbegaafdheid bij kinderen. Boom Webb, J. Amend, E.(2013). Misdiagnose van hoogbegaafden. Koninklijk Uitgeverij van Gorkum B.V.

PURECHILD 10 | 2019-15

Beestig lekker* (*ook voor grote mensen) Biologische ingrediĂŤnten

http://www.ecobiscuits.be/sites/default/ files/eco-biscuits_film_nl.mp4 vegan gecertificeerd

Bij de chocolade variant is de chocolade zonder suiker en

utz gecertificeerd!

gezoet met graan- en vruchtenstropen

Verkrijgbaar

in alle natuurwinkels

BE-BIO-02 EU/Non EU Agriculture

16/01/17 12:28

www.ojibwa.be

Pure Child oktober 2019

VERRIJKING vòòr signalering

Een van de meest gestelde vragen is: “Moet mijn kind getest worden?” Met de wetenschap dat elke test een momentopname is en slechts een indicatie geeft, moet je je afvragen waarom je je kind zou testen, maar soms heb je als ouder van een hoogbegaafd kind zo’n test toch nodig. Bijvoorbeeld wanneer je aan de school wil bewijzen dat je kind wel degelijk hoogbegaafd is, want zo’n test is het enige waar een school naar kijkt. Het kan echter ook nodig zijn als de school dat opmerkt, maar jij het als ouder niet wil geloven.

18-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

oordat de school met je kind in actie gaat met een meer verrijkend programma, moeten ze met een IQ-test bewijzen dat het zo is. Als een verrijkingstraject niet aanslaat en alle didactische aanpassingen die je normaal doet voor een hoogbegaafde leerling niet lukken, moet je inzicht hebben in het intelligentieprofiel om effectief te weten wat de sterktes en zwaktes zijn van dit kind, zodat je daar kunt op inzetten. Bewijs en inspelen op sterktes en zwaktes zijn de enige noodzakelijkheden voor een intelligentiemeting.

Testen op verschillende leeftijden “Er zijn geregeld discussies waarbij beweerd wordt dat hoogbegaafde baby’s, peuters en kleuters niet bestaan. De ontwikkelingsvoorsprong zou tijdelijk zijn: een kind loopt voor op een onderdeel en de rest staat op een laag pitje. Groeien gaat in sprongetjes,” wordt weleens gezegd. Bij kleuters wordt vaak aangegeven dat som mige op een test veel sterker naar voren kunnen komen dan ze op oudere leeftijd blijken te zijn. Wanneer wij als expert echter vaststellen dat een kleuter een ontwikkelingsvoorsprong heeft, blijkt zo’n kind zelden niet hoogbegaafd te zijn. Wanneer je op lagere schoolleeftijd een intelligentietest afneemt, hebben kinderen veel minder een idee waarom je dat doet. Het is misschien weleens ongewoon dat ze in een vreemde omgeving komen, met een onbekende persoon die de test afneemt. Maar als je het een beetje leuk en gezellig maakt, dan vinden zeker de wat sterkere kinderen dat ze een fantastische dag hebben gehad, want ze hebben uitdagende oefeningen gekregen. Meestal is dat al een vrij juiste inschatting van hun intellectuele capaciteit, zeker wanneer de test afgenomen is met die mate van kennis van zaken en expertise voor die leeftijd. Maar waar je tot de leeftijd van tien, elf vrij onschuldig kunt meten, keert dat om zodra de puberteit arriveert.

Voorkom verdriet Het is naar mijn mening belangrijk om vroeg te weten of er van hoogbegaafdheid sprake is, omdat je veel sneller het juiste referentiekader hebt van waaruit je moet reageren als ouder of als kind zelf, om gewoon in je leven gelukkig te

Hoogbegaafdheid vroeg signaleren is belangrijk. Dan heb je veel sneller het juiste referentiekader als ouder, leerkracht en als kind zelf, om gewoon gelukkig te kunnen zijn. Tessa Kieboom kunnen zijn. Ik zie te veel volwassenen die op de leeftijd van 40 of 50 jaar zeggen: “Ik had het moeten weten, iemand had het mij moeten vertellen. Ik heb zo veel verdriet gehad, ik heb zo veel dingen in mijn leven niet begrepen die nu plots als puzzelstukjes in elkaar vallen.” Dit moet gewoon stoppen. Zeer veel volwassenen krijgen daar nog bij dat wanneer ze er zelf achterkomen en er met hun ouders over praten, ze te horen krijgen dat die ouders het altijd hebben geweten, want dat ze jaren eerder getest waren op school.

Niet durven, toch doen Deze kinderen willen vaak iets kúnnen, maar niet léren. Gamen, animaties maken, sporten, uitdagingen krijgen op school. Ze willen het alleen als ze het meteen kunnen. Hoe zorg je dat het kind toch durft te beginnen aan iets wat hij nog niet kan? Er zijn verschillende dingen die daarbij kunnen helpen. Denk aan het verhaal van Carol Dweck over de fixed and growth mindset. Bespreek dit samen en laat hen erop reageren. Je merkt als ouder heel snel wanneer je een kind hebt dat weinig of geen inspanning hoeft te leveren om toch goede resultaten te halen. Je kan dan als ouder zeggen: “Als je nu niet gaat oefenen of studeren, dan ga je het nooit leren en dan kun je niet studeren.” Maar dat is het slechtste wat je kan doen, want je kind kan er niets aan doen dat hem iets in no time lukt, dat hij iets flitsend snel kan. Het is niet verkeerd dat je zonder inspanningen toch een goed resultaat kan behalen. Wat moet je wel laten weten als ouder of leerkracht? Erken dat het nu lukt en dat het later las-

PURECHILD 10 | 2019-19

Pure Child oktober 2019

tiger zal worden. De feedback of coaching van het kind moet vooral daarop gericht zijn: “Goed dat je erin slaagt om met weinig inspanning zo’n mooi resultaat te behalen. Maar schrik niet als je vroeg of laat inspanningen zal moeten leveren om dezelfde resultaten te behalen. Studeren zal dan tijd gaan kosten. Tijd die je er nu niet in hoeft te steken, tijd waarin je iets anders kunt doen.”

Geen paniek bij een slecht cijfer Als je dat op die manier communiceert vanaf pakweg acht jaar, is er geen enkel probleem wanneer je kind voor het eerst een slecht cijfer haalt op de middelbare school. Dan kun je het, inmiddels waarschijnlijk een tiener, namelijk heel duidelijk vertellen: “Nu is het moment gekomen waarop je een andere manier moet gebruiken dan je gewend bent.” Een ouder of leerkracht hoeft niet te mopperen of een preek af te steken en het kind op die manier bang te maken. Het is beter om te accepteren dat je kind nu nog geen moeite hoeft te doen. Bereid het dus voor op verandering. Op een dag komt die onvoldoende wellicht. Dan kun je zeggen: “Goed, dit doet zich voor, nu is het moment gekomen om te leren studeren. Nu kun je met leertips aan de slag en beginnen oefenen. Ontdek wat voor jou werkt.” Het is opmerkelijk hoeveel vertrouwen dit een kind kan brengen.

Studietips Er zijn veel programma’s waarin kinderen extra manieren aangereikt krijgen om te kunnen leren. Denk bijvoorbeeld aan mindmappen of schema’s maken. Maar als een hoogbegaafd kind geen materie heeft die moeilijk genoeg is om die tips op toe te passen, dan vraagt het zich af waar een mindmap goed voor is, want hij onthoudt het zo ook wel. Als je een goedwerkende plusklas* organiseert, kun je leerstof aanbieden die hij niet direct begrijpt en kan hij bepaalde leermethodes toepassen. Dat kunnen dezelfde studietips zijn als in de reguliere klas, maar dan met materie en inhoud die hem verplichten die studietips effectief uit te proberen.  Tessa Kieboom www.exentra.be Tekst verkregen van 248media uitgeverij www.248media.nl * Een plusklas is een klas waar hoogbegaafde kinderen van een bepaalde school samen les krijgen. Ze krijgen er moeilijkere opdrachten of extra vakken zoals vreemde talen. Lees heel het relaas van Tessa Kieboom in het boek: MIJN HOOGBEGAAFDE PUBER

Prof. dr. Tessa Kieboom is een autoriteit op het vlak van hoogbegaafdheid. Ze levert pionierswerk op het gebied van de ontwikkeling, aanpak en begeleiding van vele duizenden hoogbegaafde jongeren en volwassenen en is bestuurder van Exentra vzw, een expertise- en begeleidingscentrum rondom hoogbegaafdheid in Antwerpen. Ze schreef veelgeprezen boeken over hoogbegaafdheid, zoals Meer dan intelligent – De vele gezichten van hoogbegaafdheid bij jongeren en volwassenen en De Hoogbegaafdheid Survivalgids. Meer dan intelligent

Uitgever: Lannoo ISBN: 9789401446884

Hoogbegaafd

Uitgever: Lannoo ISBN: 9789401406901

De Hoogbegaafdheid survivalgids Uitgever: Pelckmans ISBN: 9789059326118

20-PURECHILD 10 | 2019

Dit boek geeft antwoord op vragen als: – Waarom doet mijn hoogbegaafde puber zo sloom/brutaal/chaotisch? – Hoe weet ik wat er omgaat in mijn hoogbegaafde puber? – Waarom hebben sommige hoogbegaafden juist een prima puberteit? – Hoe bereiken wij samen een leefbare puberteit?

‘Aanvullend op de vele publicaties over hoogbegaafdheid blinkt dit nuttige en mooi vormgegeven werk uit doordat het geheel vanuit de praktijk is geschreven’ Recensie NBD - Biblion

Suzanne Buis

€ 20,95 | Hardcover ISBN 9789079603473 Suzanne Buis (Alkmaar, 1973) is zelf hoogbegaafd. Ze publiceerde tientallen kinderboeken, zoals de series over Floortje Bellefleur en Lizzy. De droomdenker helpt om met kinderen te praten over hoogbegaafdheid, hoogsensitiviteit en beelddenken. Voor volwassenen schreef ze onder andere Mijn hoogbegaafde kind en ik, waarin ouders van hoogbegaafde jonge kinderen hun verhaal doen. Naast het schrijven van boeken geeft Suzanne presentaties en trainingen voor ouders, leerkrachten en kinderen.

www.248media.nl

RUBRIEK: OUDERS AAN HET WOORD

PUUR Alicia,

een hoogbegaafde moeder aan het woord Wanneer precies het woord ‘hoogbegaafd’ in ons leven kwam, kan ik me eerlijk gezegd niet meer herinneren, maar het zal ergens tussen het derde en vijfde levensjaar van ons zoontje zijn geweest, toen het ons begon op te vallen dat hij wat anders was dan andere kinderen van zijn leeftijd. Hij sprak al vrij snel in volzinnen, kon op tweejarige leeftijd puzzels leggen van 100 stukjes, was erg geïnteresseerd in onderwerpen die niet bij zijn leeftijd pasten, kon vóór zijn vierde al lezen, had een uitzonderlijk goed geheugen en had reeds op zeer jonge leeftijd interesse in schaken, om maar een paar voorbeelden te noemen. 22-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

anaf het moment dat de term hoogbegaafdheid zijn entree deed, begon ik van alles te verslinden over dit onderwerp. Hoe meer ik hoorde en las, hoe meer herkenning ik vond, niet alleen met betrekking tot onze zoon, maar ook voor mezelf. Ineens vielen puzzelstukjes op hun plaats en kon ik een groot gedeelte van mijn eigen levensloop verklaren. Het is nog steeds niet gemakkelijk om hoogbegaafdheid te definiëren, maar tegenwoordig neemt men algemeen aan dat mensen met een IQ van meer dan 130 anders denken (zoals sneller en bredere verbanden zien, dingen combineren, op een andere manier leren) en dingen anders (intenser) beleven dan de gemiddelde persoon.

Plafondscore Eerst wilden we onze zoon niet laten testen, omdat we bang waren dat het label van hoogbegaafdheid hem zou kunnen schaden. Maar toen ik merkte hij sinds hij naar school ging steeds minder vrolijk en minder gemotiveerderd was, drong de noodzaak zich op. De uitslag van de test toonde aan dat hij uitzonderlijk hoogbegaafd (= 145+) was, wat me toch even deed schrikken. De gespecialiseerde psycholoog die hem testte, vermoedde dat hij een nog hoger IQ had dan de plafondscore die in Nederland wordt gehanteerd, wat betekent dat zijn werkelijk IQ nog steeds onbekend is. Toen ik opgroeide, was er weinig tot niets over hoogbegaafdheid bekend. Ik kan het mijn ouders dus niet kwalijk nemen dat ze niet goed wisten hoe ze met mij moesten omgaan of wisten wat goed voor mij geweest zou zijn. Daarbij kwam ik er pas als volwassene achter dat ik niet de enige hoogbegaafde in onze familie ben. Voor ons was dit eigenlijk gewoon de standaard. In ons gezin heerste de opvatting: “doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg” en je mocht vooral niet naast je schoenen gaan lopen. Onze ouders en grootouders waren nogal overheersende types, dus naar kinderen (van welke leeftijd dan ook) werd niet echt geluisterd.

Autonomie is belangrijk Dit doe ik met mijn zoon helemaal anders. Ik luister naar hem. Autonomie is heel belangrijk

Sensitieve, hoogbegaafde kinderen die niét (h)erkend noch uitgedaagd worden, kunnen op verschillende manieren reageren. Zo kunnen ze zeer opstandig tot agressief worden of zich juist erg terugtrekken en soms zelfs zelfmoordgedachten krijgen. voor hoogbegaafden en ze kunnen het al op jonge leeftijd aan. Over het algemeen leggen ze de lat erg hoog, zeker voor zichzelf. Ze hebben een groot gevoel voor verantwoordelijkheid en een zeer sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel, wat het soms lastig maakt in deze onrechtvaardige wereld. Daarbij zijn ze zéér veelzijdig, terwijl de maatschappij de nadruk legt op focussen op één ding tegelijkertijd.

Aangeboren gevoeligheid Ook hooggevoeligheid speelt een grote rol in het leven van hoogbegaafden, want dat zijn ze bijna allemaal. Dit houdt in dat ze een aangeboren gevoeligheid hebben voor prikkels van allerlei aard zoals licht, geluid, naden, labels in

PURECHILD 10 | 2019-23

Pure Child oktober 2019

kleding, maar bijvoorbeeld ook voor energieën. Deze intensieve opname van zo veel prikkels in het eigen lichaam kan ervoor zorgen dat ze sneller moe en/of overprikkeld geraken, waardoor ze regelmatig nood hebben aan rust om te herstellen. Gelukkig weten we tegenwoordig steeds meer over hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit, maar we hebben nog een lange weg te gaan. Zo zijn er bijvoorbeeld nog maar erg weinig leerkrachten die deze kinderen kunnen herkennen, wat voor heel wat problemen zorgt.

Toegespitst onderwijs Sensitieve, hoogbegaafde kinderen die niét (h)erkend noch uitgedaagd worden, kunnen op verschillende manieren reageren. Ze kunnen bijvoorbeeld zeer opstandig tot zelfs agressief worden of zich juist heel erg terugtrekken en soms zelfs zelfmoordgedachten krijgen. Daarom is het enorm belangrijk dat ze toegespitst onderwijs krijgen met lessen die hun denkvermogen uitdagen en véél minder (tot geen) herhaling van de leerstof.

Hoogbegaafde personen zijn zo oprecht nieuwsgierig, gevoelig en openminded, dat je ze met recht ‘puur’ kunt noemen. Alicia 24-PURECHILD 10 | 2019

Deze kinderen leren op een heel andere manier dan er op onze scholen les wordt gegeven. Het gevolg van de ‘schoolschade’ die ze hierdoor oplopen, kunnen een grote, negatieve invloed hebben op de rest van hun leven. Ze kunnen hierdoor ook flink gedemotiveerd geraken of hun ooit zo grote lust om te leren (tijdelijk) verliezen. En van de destructie van zulke mooie eigenschappen word ik erg verdrietig. Want… hoogbegaafde personen zijn zó oprecht nieuwsgierig, gevoelig en openminded dat je ze met recht ‘PUUR’ kan noemen!

Nog een slotwoord: Als moeder van een hoogbegaafd kind pleit ik ervoor dat leerkrachten dit soort kinderen begrijpen, zodat ze op de juiste manier gezien en ondersteund kunnen worden.  Alicia Wil je meer weten over hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit? Lees dan eens mijn artikelen en gedichten op www.puuralicia.nl of volg me op LinkedIn, Facebook, Instagram, Pinterest of Twitter onder PuurAlicia. Wil je gebruik maken van mijn veelzijdige talenten? Kijk dan eens op puurpuik.nl of dedilemmadokter.nl.

Herfstactie van 1 november tot 31 december:

Wordt nu abonnee van PURE CHILD

EN KRIJG EEN BOEK CADEAU! Neem voor 31 december 2019 een JAARABONNEMENT op de PAPIEREN VERSIE van PURECHILD. Ben je bij de eerste 5? Dan ontvang je het boek: Hoogbegaafd opvoeden in de praktijk van Tania Gevaert. Hoogbegaafd opvoeden in de praktijk vertrekt van Tania’s eigen hoogbegaafd opvoeden en heeft zij gekoppeld aan recent wetenschappelijk onderzoek. Zij haalt 3 specifieke types aan van hoogbegaafdheid: Profoundly Gifted, Twice Exceptionality en Creatively Gifted. “Elk kind is uniek! Dat ervaarde ik ook met mijn eigen kinderen. Ik streefde er niet alleen naar om gelukkige kinderen op te voeden, maar zocht ook steeds naar hoe ik hen kon laten groeien in hun talenten.“ Tania Gevaert is psychotherapeut (Korzybski Instituut en AIHP), auteur en trainer en gespecialiceerd in hoogbegaafdheid. Meer info: www.samenslimmergroeien.be

Ontvang gedurende een jaar ons tweemaandelijks magazine PURE CHILD (5 edities) door 50 € te storten op BE39 6528 5215 8119 (dit is inclusief verzendkosten!) Geef bij overschrijving je correcte adres op, zodat de magazines (en eventueel het boek) veilig in jouw brievenbus belanden.

Stuur snel een mail naar: info@purechild.be

Pure Child oktober 2019

Wat is de sehonaa techniek? De Sehoona-techniek is een nieuwe, zachte zelf-hulp en transformatiemethode. Ik heb ze in de eerste plaats voor mezelf, voor mijn kinderen en mijn dichte familie ontwikkeld, later ook om andere mensen te helpen.

Wat houdt dit in? De aanpak is heel eenvoudig: je werkt met een set van tekeningen die een zachte energie uitstralen. Hun vormen en kleuren werken onmiddellijk in op je onderbewustzijn en helpen je emoties en blokkerende gedachten los te laten. Je kiest zelf de tekeningen die je aanspreken. De transformatie gebeurt door naar de tekeningen te kijken en door met je handen een aantal eenvoudige bewegingen te maken. Elke tekening is rond en behandelt een bepaald thema zoals emoties loslaten, vrijuit spreken, jezelf zijn, loslaten, genieten, enz. Het zijn telkens transformaties waar iedereen op de ene of andere dag door gaat.

Voor wie? • Ouders die hun kinderen willen helpen om gelukkiger te zijn, hun eigenwaarde te versterken, hun talenten naar buiten te brengen. • Studenten die faalangst of concentratieproblemen hebben. • Hooggevoeligen die zich afvragen hoe ze zich beter kunnen voelen.

26-PURECHILD 10 | 2019

• Jongeren die op zoek zijn naar zichzelf. • Volwassenen die rust en verdieping zoeken. • Grootouders die hun kleinkinderen willen helpen. • Leerkrachten die de sfeer in hun klas willen verbeteren. • Therapeuten die nood hebben aan een extra techniek. • Volwassene die vragen hebben omtrent de zin van hun leven. • Mensen die een trauma of een diepe kwetsuur willen verzachten. Kortom iedereen die deze techniek toepast wordt er rustig en blij van. Charlotte Bosteels maakt de tekeningen. Ze is in 2008 gestart en blijft maar tekeningen bijmaken. Er bestaan twee sets van 52 kaarten met een begeleidend boekje. Kaarten te koop bij: www.sehoona.be mail: info@sehoona.be

Pure Child oktober 2019

H el en d e teken in g en vo or jo n g eren

Rad van kennis en wijsheid

Laat je inspireren door het hogere weten. Je draagt dit in je hart. PURECHILD 10 | 2019-27

28-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Ontwikkelingsvoorsprong

bij PEUTERS

De peutertijd, de periode tussen grofweg anderhalf en vier jaar, is een periode waarin veel ontdekt wordt en een kind zich enorm snel ontwikkelt. Het begint verbaal steeds vaardiger te worden en de interactie met zijn ouders komt nu echt op gang. Het kind wordt steeds zelfstandiger en ontdekt dat het invloed kan hebben op zijn omgeving. Het ontdekt de wereld. Deze leeftijdsfase is in gezinnen ook een erg intensieve periode en stelt het geduld en de inventiviteit van de ouders danig op de proef.

at maakt het opvoeden van een peuter met een ontwikkelingsvoorsprong dan zo anders? Het is wellicht vooral de intensiteit waarmee deze peuters de wereld ontdekken, hun opvoeding extra intensief en bijzonder maakt. Het geeft veel vreugde om te zien hoe ze net sponzen zijn die alles opzuigen. Ze gaan daarin verder dan leeftijdgenootjes met een gemiddelde intelligentie. Het stelt hun ouders voor bijzon dere uitdagingen, zoals bijzonder veel tijd en energie in de opvoeding van hun energieke kindje.

Kenmerken van peuters met een ontwikkelingsvoorsprong: • Een hoog energieniveau Deze kinderen hebben enorm veel energie en hebben vaak minder slaap nodig. Ze stoppen meestal sneller met hun middagslaapje en hebben veel behoefte aan uitdagingen en prikkels. Ze ondernemen graag en veel ouders zullen deze vragen herkennen: “Mama, papa, wat gaan we vandaag doen? Waar gaan we vandaag heen?” Ze genieten van nieuwe dingen en zijn ook lichamelijk vaak zeer actief.

• Een uitstekend concentratievermogen en oog voor details Deze kinderen kunnen zich langer concentreren. Veel ouders vertellen dat ze lang met iets bezig kunnen zijn dat hun interesse heeft. Wat mij opgevalt, is dat deze kinderen vaak al jong erg gespecialiseerd bezig zijn. Ze kiezen iets uit en onderzoeken daar alle details van. Zo willen ze bijvoorbeeld steeds hetzelfde boek lezen of herhalen ze steeds hetzelfde liedje om het volledig te doorgronden en te analyseren. Ze doen deuren steeds opnieuw open en dicht om te begrijpen hoe het systeem werkt en zijn daar soms weken op gefocust. Pas als ze het helemaal kennen of begrijpen, gaan ze naar het volgende. Aan de andere kant zijn ze vaak uitgekeken op nieuw speelgoed zodra ze het onder de knie hebben. Ouders hebben vaak het gevoel dat de leeftijdsindicatie op speelgoed niet klopt. Hun kinderen spelen immers met speelgoed dat bedoeld is voor oudere kinderen.

• En grote leerhonger en nieuwsgierigheid: Peuters met een ontwikkelingsvoorsprong hebben een oneindige behoefte om te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit. Naarmate ze ouder worden, blijkt dit ook steeds meer op verbaal gebied. Ze gaan namelijk veel vragen stellen. Dit kan voor ouders erg vermoeiend zijn, maar het is ook bijzonder om te zien hoe de puzzelstukjes voor hun kind steeds meer op hun plaats vallen. Zo’n kind heeft ook reeds vroeg een goed

PURECHILD 10 | 2019-29

Pure Child oktober 2019

begrip van oorzaak en gevolg en legt daarom ongewone verbanden. Het is bijna een basisbehoefte om dingen te begrijpen. Daarom zullen veel ouders van peuters met een ontwikkelings-voor sprong automatisch aanvoelen dat het belangrijk is veel uit te leggen, ook als het gaat om afspraken en regels. Als ze dit niet doen, wordt hun kind opstandig en boos. Uitleg vergt moeite en tijd, maar hun kind gaat er wel beter door meewerken.

heeft met hun vermogen tot analyseren, en het leggen van verbanden tussen oorzaak en gevolg. Hierdoor kan een kind al jong kritisch naar zichzelf en naar anderen kijken en heeft het al vroeg een gevoel van zelfbewustzijn en eigenheid. Het uitdagen van gezag kan dan worden gezien als een vorm van testen en experimenteren.

• Een goed geheugen en analytisch vermogen

Peuters met een ontwikkelingsvoorsprong geven al jong blijk van een rijk gevoelsleven, maar ook van het vermogen om zich in te leven in een ander. Ze nemen scherp waar en ouders zullen de ervaring hebben dat hun kind bijzonder goed aanvoelt hoe de ouder zij hun zijn vel zitten en hierop anticiperen. Deze peuters zijn vaak zeer sensitief en kijken in een nieuwe omgeving vaak eerst de kat uit de boom. Als ze merken dat anderen niet authentiek reageren, maar een spelletje spelen, zullen ze in hun schulp kruipen. Daarnaast zijn ze vaak opvallend goed in staat om emoties zoals boosheid, angst en verdriet bij zichzelf en anderen te herkennen en te benoemen. Ze worden ook vaak in andere kinderen teleurgesteld, omdat ze hoge vriendschapsverwachtingen hebben en al jong besef hebben van loyaliteit.

Deze kinderen hebben een bijzonder geheugen. Ze kennen al snel de weg in hun leefomgeving, wat getuigt van een goed oriëntatievermogen. Ze kunnen vaak goed bouwen met duplo en dingen op driedimensionale wijze nabouwen. De meeste kennen al op jonge leeftijd letters, cijfers, kleuren, dieren, liedjes en boekjes uit het hoofd en kunnen beter tellen dan andere kinderen van hun leeftijd. Ze herinneren zich gebeurtenissen van maanden of zelfs jaren eerder, en ze weten feilloos wat je hen hebt beloofd, wat het soms lastig maakt als dingen anders gaan dan gepland. Ze hebben ook een grote behoefte aan weten wat er gaat komen. Ze beseffen al snel dat een week opgebouwd is uit dagen en een jaar uit maanden. Ze begrijpen ook snel het verschil tussen dag en nacht en tussen ochtend, middag en avond en hebben inzicht in begrippen zoals morgen en gisteren. Het geeft hen rust als ze weten welke dag het is of wat ze morgen gaan doen, want dan begrijpen ze de wereld weer een stukje beter. Hoewel alle peuters nieuwsgierig zijn en de ‘waarom-vraag’ stellen, kenmerkt het kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong vooral dat zij blijven doorvragen en het naadje van de kous willen weten. Zij laten zich dan ook niet snel afschepen met een eenvoudig antwoord.

• Een sterke wil en behoefte aan zelfstandigheid: De peutertijd is een periode waarin een kind ontdekt dat hij macht kan uitoefenen over de wereld om hem heen. Het wil voortdurend ontdekken wat het zelf kan. Door dingen zelf te doen, ervaart het een gevoel van competentie en krijgt het een gezond zelfbeeld. Peuters met een ontwikkelingsvoorsprong lijken dit nog sterker te hebben dan anderen. Ze willen alles zelf doen en nemen niet snel iets aan van jou als ouder. Ik krijg vaak de vraag waarom dit zo typisch is voor hoogbegaafden. Ik denk dat het te maken www.lifeprojects.be

30-PURECHILD 10 | 2019

• Emotionele gevoeligheid:

• Ander spelgedrag: Kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong hebben vaak een bijzonder complexe manier van spelen. De meeste peuters laten in hun spel maar één spelthema zien en verrichten een bepaalde handeling steeds op dezelfde manier. Peuters met een voorsprong zijn vaak in staat verschillende thema’s door elkaar te gebruiken en verschillende handelingen achter elkaar te doen. Dit levert een complex fantasiespel op. Ze spelen bijvoorbeeld een complete dag met Playmobil en betrekken daarbij hun ouders, die een bepaalde rol moeten vervullen. Ze begrijpen actie en reactie. Voorbeeld: “Ik ben boos” (actie) “en dan ga jij heel hard huilen” (reactie).  Willemien Schollaart www.dotado.info

(H)eerlijk gefilterd

WATER Water is bron van ons leven. Alle organen en alle processen in ons lichaam hebben vocht nodig om te kunnen functioneren. Van te weinig vocht tot ons nemen is bekend dat dit allerlei effecten kan hebben. Denk hierbij aan verzuring van het lichaam en vermoeidheidsklachten. Als je weet dat je voldoende vocht tot je moet nemen dan is het ook belangrijk dat dit zoveel mogelijk vrij is van vervuilende stoffen. Als deze stoffen niet in je lichaam komen dan hoeven ze ook niet uitgescheiden te worden en hebben ze ook geen effect op je gezondheid.

Met een Aqualine/AQV waterfilter ben je in staat om gemiddeld 99% van de vervuilende stoffen uit drinkwater te filteren. Het gaat dan onder andere om micro-plastics, chloor, fluor, chemicaliĂŤn, metalen, medicijnen, hormonen, pesticiden. Onze systemen filteren niet alleen maar bootsen ook de natuur na. Zo voegen ze mineralen toe en vitaliseren het water bij het uittappen.

Bamboe drinkflessen Om het (h)eerlijke gefilterde water mee te kunnen nemen bieden we bamboe flessen aan. Uit 1 stuk bamboe gemaakt en van Deens design.

Meer weten: www.optimaalwater.be www.optimaalwater.be

Pure Child oktober 2019

GELUKKIG ZIJN

k hoor bij deze woorden het lied van Raymond Van het Groenewoud: “Gelukkig zijn, daarvoor wil ik alles geven...” ‘Gelukkig zijn’ dat telt voor groot en klein.

Leo Bormans, schrijver van ‘The world book of Happiness’ en tevens de ambassadeur van Geluk en Levenskwaliteit, bracht de voorbije jaren prachtige boeken voor volwassenen en voorleesboeken voor kinderen uit. De twee vorige jaren hebben wij in ons PURE CHILD magazine hiervan heel wat tips mogen delen uit het voorleesboek GELUK voor kinderen. Wij hebben bovendien Leo Bormans als inspirerende spreker op ons eerste PURE CHILD-symposium ontvangen. We delen opnieuw uit uit zijn opvolgboek GELUK voor kinderen: VRIENDSCHAP. Dit voorleesboek is bedoeld voor kinderen tussen 4 en 12 jaar. De geluksvogels nemen ons weer mee op hun avontuur. We volgen 10 vogels die

telkens een nieuwe eigenschap ontdekken van goede vrienden:

32-PURECHILD 10 | 2019

• elkaar aanmoedigen • vriendelijk zijn • samenwerken • elkaar helpen • nieuwe vrienden maken • samen leuke dingen doen • Je veilig voelen bij elkaar • graag samen zijn • OPENSTAAN VOOR ELKAAR

• elkaar aanvullen

Pure Child oktober 2019

De vogels bestaan echt en vertonen meestal ook in het echte leven eigenschappen die in het verhaal aan bod komen. Elk verhaal in dit boek is een kans om het samen met kinderen te hebben over de ingrediënten van oprecht geluk en warme vriendschap. Goede vrienden hebben en een goede vriend zijn, is belangrijk voor een gelukkig leven. Leo Bormans laat het in al zijn lezingen en workshops duidelijk horen:

“Het is belangrijk dat kinderen leren gelukkig zijn. Ook al kunnen wij, volwassenen, vaak meer leren van kinderen dan zij van ons. Opvoeden zou standaard als doel moeten hebben: het vormen van kinderen die gelukkig zijn.” In PURE CHILD geven wij in elke nieuwe editie alvast één tip en één opdracht. Veel vriendschapsgeluk, Magdalena Troch  Ontdek alle boeken op deze website:

www.degeluksvogels.com

TIP 9: Vrienden zijn open naar elkaar Vertel aan je kind hoe jij een vriend hebt leren kennen dankzij een andere vriend van jou? Hoe ging dat precies? Noem iemand bij wie jij graag bent. Wat maakt hem of haar zo bijzonder? DOEN: Spreek met je vrienden af dat je voor elkaar een gekke schuilnaam mag bedenken. Dit blijft (voorlopig) een geheim tussen jullie. Hoe kun je bevriend worden met vrienden van jouw vrienden? Wat zouden jullie samen kunnen doen, zodat jullie elkaar kunnen leren kennen?

PURECHILD 10 | 2019-33

Pure Child oktober 2019

Verbindend communiceren voor meer harmonie

Twee krachtige methodes om gemakkelijker met elkaars verschillen om te gaan, thuis en in de klas

We leven in mooie tijden waarin niet meer aan één norm moet voldaan worden en alle eigenheden een naam krijgen: hoogbegaafdheid, hooggevoeligheid, ADHD,… Deze benamingen helpen om je kind beter te begrijpen en het erkenning te geven voor bepaalde delen van zijn of haar identiteit. Eén van de uitdagingen van deze tijd in gezinnen en scholen is om met al die verschillen respectvol om te gaan en verbindend te communiceren in plaats van ergernissen, verkeerde interpretaties en onbegrip op te roepen. 34-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

ls hoogbegaafde erger je je misschien aan het feit dat je vriend(in) niet vlug mee is in jouw creatieve oplossing en verhaal, omdat jij door je snelle manier van denken soms stappen overslaat. Een rationele ouder ergert zich misschien aan de gevoeligheid van zijn hooggevoelig kind, waardoor het zich gekwetst voelt. Ieder heeft zijn eigen manier van interpreteren en communiceren en dus is het belangrijk om een soort ‘lijm’ te vinden, een manier die makkelijker verbinding kan leggen tussen verschillende persoonlijkheden en wrijvingen helpt vermijden. Door deze verbindende communicatiemethodes kan je gemakkelijker met elkaar omgaan en is er ondanks onze verschillen meer harmonie.

De vier stappen van verbindende communicatie

(Model van geweldloze communicatie van Marshall B. Rosenberg)

Zou je graag op een respectvolle en krachtige manier communiceren? Zou je graag duidelijk weten wat je belangrijk vindt en wat je hiervoor nodig hebt? In discussies, ruzies of wanneer je je onbegrepen voelt, is de manier waarop je communiceert erg belangrijk om een situatie te ontmijnen en terug dichter bij elkaar te komen. Verbindende communicatie is een krachtige techniek om op een duidelijke en respectvolle manier een boodschap over te brengen. 1. Wees je bewust van hoe je je voelt Erken hoe je je voelt en begeleid je kind hierin. Geef ruimte aan emoties en leer ze beschrijven. Als we ons gevoel uitdrukken, is er meer kans dat er begrip voor is. Als we onze gevoelens niet op waarde schatten, doen anderen dat wellicht ook niet. Je kwetsbaar durven uiten, is belangrijk en net een kracht. 2. Bekijk neutraal wat er is gebeurd Deze tweede stap is soms de moeilijkste. Hoe onderscheid je feiten van perceptie? Wat is het verschil tussen “Je doet je best niet voor mij” en “Je hebt voor de tweede keer deze week de tafel niet op tijd gedekt”? Iemand die steeds te laat komt, is misschien vergeetachtig of heeft moeite met zich organiseren. Het heeft niet noodzakelijk iets met jou te maken.

Feiten van perceptie onderscheiden, is dus zeer belangrijk. 3. Weet wat je nodig hebt van de ander Weet wat je nodig hebt en dus wat jouw behoeftes zijn. Ga (eventueel samen met je kind) na wat je nodig hebt in je relatie met de andere met betrekking tot wat er is gebeurd. Maak je nood ook duidelijk (zie stappenplan). Zo ziet de ander bijvoorbeeld waarom je verveeld bent met een bepaalde situatie en ontstaat de mogelijkheid dat deze zijn of haar noden uit. Pas dan wordt een echt gesprek mogelijk over het vervullen van elkaars behoeftes, kan een irritatie verdwijnen en een conflict opgelost worden.

TIP: Download de gratis Wat heb ik nodig oefening via www.krachtkits.be 4. Spreek je boodschap uit via geweldloze of verbindende communicatie Jij of je kind formuleert de boodschap in vier stappen (bepaal eventueel op voorhand samen hoe jullie het gaan verwoorden):

Ik voel me... (beschrijf het gevoel).

Wanneer… (beschrijf de feiten zonder interpretatie, oordeel of beschuldiging).

Ik heb nood aan... (beschrijf de noden en eventuele waarden).

Wil je…of zou je willen… (beschrijf zonder iets te eisen hoe jij iets wil en waarop ze ja of nee kunnen antwoorden).

Voorbeeld: “Ik ben bezorgd wanneer jij niets laat weten. Ik vind het belangrijk te weten dat je veilig bent. Wil je dus een sms sturen wanneer je daar vertrekt?” Hoe meer jij deze verbindende manier van communicatie toepast, hoe meer kinderen het uit zichzelf zullen overnemen.

TIP: Leer jouw behoeftes en waarheden kennen en leer meer over deze verbinden de communicatiemethode via de gratis online training op www.krachtkits.be/ gratis-online-training-krachtspiegel

PURECHILD 10 | 2019-35

Pure Child oktober 2019

Extra tips om gemakkelijker verbindend te communiceren

1 . . Vel samen met je waarneming geen oordeel

We zijn snel geneigd samen met een waarneming meteen ook een oordeel te vellen, vooral als we ons gekwetst voelen. Maar in plaats van mee te werken, gaan de anderen in verdediging, voelen ze zich beschaamd of schuldig. Als we onze waarneming dus combineren met een oordeel, kan dit escaleren tot ruzie. Door altijd vanuit de ik-persoon te spreken hoe jij het waarneemt en hoe je je daarbij voelt, komt de boodschap anders over en kan de ander het makkelijker ontvangen. Dus niet: “Jij doet…, jij bent zo…, jij wil altijd…” dat niemand verantwoordelijk is 2 . . Weet voor de gevoelens van een ander Door je kinderen dit te leren, geef je hen een belangrijke boodschap mee. Je vermijdt dat ze zich verantwoordelijk voelen voor jouw geluk en gevoelens. Door niet te proberen iedereen gelukkig te maken door aan hun behoeftes trachten te voldoen, blijf je dichter bij jezelf en leer je je eigen verantwoordelijkheden opnemen. Soms wordt gedacht dat geweldloze communicatie betekent dat je altijd liefdevol en vergevingsgezind moet zijn, maar dat klopt niet. Je mag gerust eens boos, ongerust, verdrietig of jaloers zijn. Schuif de schuld echter niet op iemand anders. Wat je ervaart, wordt beïnvloed door vroegere ervaringen of bepaalde gevoeligheden die eigen zijn aan jou.

3 . . Neem boodschappen niet altijd te persoonlijk

Achter elke commentaar en elk negatief gedrag zit een onvervulde behoefte. Dit heeft vaak niets met jou te maken, maar met hoe de ander zich voelt, en hij onbewust of bewust iets van jou verwacht om een behoefte te vervullen. Leer kinderen dat anderen hen enkel pijn kunnen doen als ze geloven wat hen wordt gezegd, en dat wat niet waar is iets zegt over de pijn en het gevoel van die persoon, maar niet over henzelf. Het is belangrijk dat kinderen een nee of boosheid niet altijd persoonlijk nemen of als afwijzing zien. Als je de onvervulde behoefte van de ander kan zien, weet je wat er echt omgaat in die persoon.

36-PURECHILD 10 | 2019

verbinding en respect IIMeer door kringgesprekken

Iedereen is uniek en anders en wil ook dat dit wordt gezien. Als kinderen merken dat ze gezien of gehoord worden, zijn ze meer geneigd om mee te werken en gaat de communicatie gemakkelijker. Er ontstaat geen onderhuidse spanning en ze vervallen niet in negatief gedrag. Als volwassenen en kinderen tonen wat er binnenin hen leeft, merken ze erkenning in elkaars verhalen en ontstaat er meer respect en verbinding. Houd daarom regelmatig een klas- of gezinsgesprek. Niet zozeer een gesprek over hoe de dag is verlopen, maar een gesprek waarbij iedereen de gelegenheid krijgt iets te vertellen over wie ze zijn, wat ze denken, hoe ze zich voelen of waarnaar ze verlangen. Het doel van zo’n gesprek is dat iedereen zich gehoord en gezien voelt. Vaak is vervelend gedrag of negatieve communicatie een manier om aandacht te krijgen en zit het kind met iets waarbij het zich niet gehoord voelt. Iedereen kan aan bod komen, iedereen krijgt tijd om zijn zegje te doen, wat niet altijd evident is in een klas of gezin waar je met een mix zit aan extraverte en introverte persoonlijkheden. Stille kinderen worden uitgenodigd om zich te laten horen. Zij die altijd het woord nemen, leren om te luisteren en geduldig op hun beurt te wachten. Ook kinderen die moeilijk voor zichzelf opkomen, krijgen hierdoor de kans om zich veilig te voelen om zich te uiten. Op deze manier creëer je dus meer veiligheid, vertrouwen en verbondenheid in de klas of thuis.

Pure Child oktober 2019

Hoe ga je te werk? 1) In de klas wordt zo’n gesprek in kleine groepjes gehouden van 4-5 leerlingen. In een klein groepje spreken, voelt veiliger dan voor een hele klasgroep. Thuis doe je het met de hele gezin of met twee. 2) Jij als begeleider beslist over een basisvraag, een thema. Je kan zelf een thema kiezen of iets bespreken naar aanleiding van wat er in de groep of in het gezin gaande is, gebeurtenissen in de wereld of passend bij een thema uit je lessen van dat moment. 3) Je duidt een timekeeper aan, die de tijd in het oog houdt, want iedereen krijgt evenveel tijd. Wanneer iemand spreekt, luisteren de anderen met volle aandacht.

4) Nadat iedereen op zijn of haar beurt heeft gesproken, mag er een bekrachtigende zin worden gezegd om iets te bevestigen wat je knap vond aan zijn of haar verhaal. 5) Belangrijk is dat je hen leert om het verhaal van de ander te laten zijn. Het is niet de bedoeling dat er advies, tips of commentaar gegeven wordt. 6) Afsluiten in groep doe je met een dankbaarheidsrondje, waarbij ieder om de beurt zegt waarvoor hij of zij dankbaar is. Dat duurt één minuutje en dan is het afgerond. Als je hier wekelijks een half uurtje mee bezig bent, zorg je voor een sfeer van erkenning en verbondenheid.

TIP: Je kan in plaats van een thema te kiezen ook de gratis communicatiekaartjes gebruiken met interessante vragen die een goede start kunnen zijn voor een verbindend kringgesprek. Surf naar www.krachtkits.be/magazine en download het nieuwe, gratis online magazine dat ouders, leerkrachten en coaches inspireert om het verschil te maken bij kinderen en hen te begeleiden naar meer zelfvertrouwen en veerkracht. Je kan de communicatiekaartjes achteraan in het magazine vinden, ze printen en meteen aan de slag gaan met jullie kringgesprek.

Meer lezen: ‘Geweldloze communicatie’ door Marshal B. Rosenberg Meer info: Ontdek meer krachtige methodes om verbindend te communiceren via de online training ‘Spiegelkracht’. Je kan bijvoorbeeld het Kansmakersspel thuis of in de klas spelen en samen in co-creatie oplossingen bedenken voor elk probleem. Of probeer de Irritatieweg!wijzer om ergernissen positief om te buigen. En er is nog veel meer! Surf voor meer informatie naar: www.krachtkits.be/spiegelkracht Tekst en fotografie: Katrien De Keyzer, met dank aan modellen Evelien en haar mamma Nathalie van nooitmeeropdieet.be

PURECHILD 10 | 2019-37

Pure Child oktober 2019

Hoogbegaafd en ALLES VERLOREN?

38-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Regelmatig kom ik ze tegen, de pubers en jongeren die het hebben opgegeven. Vaak zijn ze depressief, verslaafd aan games, ze roken joints en school hebben ze opgegeven of ze bungelen er wat bij. Heel vaak hebben ze ook een diagnose gekregen omdat het maar niet lukte. ADD en Asperger scoren daarbij hoog. De wanhoop en lijdensdruk zijn erg hoog en meestal is er al van alles geprobeerd. In veel gevallen is er minimaal één schoolniveau lager afgestroomd. Het begin onderwijs was meestal gymnasium of VWO en het is geen uitzondering dat de pubers eveneens vastlopen op het VMBO en dat de jongeren helemaal niet een diploma hebben gehaald of met hangen en wurgen en veel creatieve ingrepen een soort van diploma.

Wat is er aan de hand met de drop outs?

eel vaak gaat het hier om hoogbegaafde en vaak introverte hooggevoelige kinderen, vaak jongens. Ooit zijn zij heel enthousiast begonnen aan hun schoolcarrière. Ze merkten al snel dat ze al veel wisten en veel konden. Ze merkten ook op dat het akelig was als je iets niet wist of dat het saai was om aan onderwerpen die niet je interesse hebben, aandacht te besteden. Meestal kregen ze veel complimentjes en feed back om hun slimheid. En dan durf je geen fouten te maken of te laten zien dat je iets niet weet. Omdat het ook vaak goed gebekte en ‘eigenwijze’ kinderen zijn met een grote woordenschat en een schijnbare assertiviteit, strooien ze zand in de ogen van de mensen in de omgeving. Ze maken veel kabaal als ze iets niet willen en zorgen ervoor dat ze vooral mogen doen wat ze leuk vinden. Afhankelijk van het temperament trekken andere kinderen zich langzamerhand terug. Beide keren wordt er niet tegemoet gekomen aan wat ze werkelijk nodig hebben. Veel kinderen mochten en mogen extra taken doen en krijgen uitdagende lesstof. Hierdoor krijgen ze vaak meer van hetzelfde, maar oefenen ze geen competenties die later heel hard nodig zijn.

Wat gebeurt er op het voortgezet onderwijs? Zo komen deze kinderen al dan niet met extra aandacht door het basisonderwijs. Vaak gaat

het in het eerste jaar van het voortgezet onderwijs nog best goed, maar in de jaren erna komt de klad erin. Het lukt niet meer om op geheugen goede cijfers te halen en er staan lessen op het programma die vreselijk saai, oninteressant en onzinnig zijn. Regelmatig voelt een dergelijk kind zich ook niet zo thuis tussen de klasgenoten en voelen ze zich door leerkrachten niet begrepen. En dat alles is een fatale mix. Het kind, inmiddels puber, heeft geen idee hoe het de lesstof op moet pakken, weet niet hoe het zichzelf kan motiveren en hoe het kan doorzetten en uithouden van onaangename taken en situaties, voelt zich buitengesloten en keert zich vaak af leerkrachten en klasgenoten. In eerste instantie komen er nieuwe kansen op lager onderwijs, maar hier voelt deze leerling zich vaak alleen maar nog meer buiten de boot vallen. Dit is vaak het begin van jarenlange (gezins) ellende met een puber op een kamer vastgekleefd aan de computer of opgaand in een groep rokende en drinkende pubers. Of afwisselend eenzaam computeren of negatief en destructief groepsgedrag.

Wat gebeurt er in de hoofden van deze kinderen? Wat mij telkens weer opvalt bij deze kinderen als ik ze als puber of jongere in de praktijk krijg is de eenzaamheid en vooral de ervaren zinloosheid en betekenisloosheid. Zij voelen zich al jong niet aangesloten bij de leertaken en ook bij andere kinderen missen ze vaak net de boot. Omdat ze meestal in eerste instantie wel veel lawaai maken, wordt er tegemoet gekomen aan hun behoefte op intellectueel gebied. En zo komen ze de basis schooltijd door. Op het

PURECHILD 10 | 2019-39

Pure Child oktober 2019

Ouders eisen in hun wanhoop dat hun kind ‘extra’ krijgt, maar ik vrees dat met alleen extra en meer van hetzelfde het kind steeds verder afdrijft. voortgezet onderwijs moeten ze presteren en zich echt gaan voegen naar het onderwijsmodel en flexibel omgaan met verschillende lessen en aan algemene eisen voldoen. Omdat ze de basisvaardigheden missen die noodzakelijk zijn voor goed presteren lopen ze vast. En weer ervaren ze zinloosheid, betekenisloosheid en wordt de eenzaamheid groter. Maar wat vooral gaat wringen is het zelfbeeld. De meningen van anderen worden geïnternaliseerd. Ik hoor hen over zichzelf zeggen dat ze a-sociaal, arrogant, lui, dom, zwak, negatief, onverschillig en regelmatig ook dat ze add of asperger zijn. Met de nadruk allemaal op ZIJN in plaats van hebben of doen. Dit alles heeft tot gevolg dat met name het zelfrespect zwaar onder druk staat en mogelijk is dat het zwaarst van alles.

Hoe voorkomen we dat alles verloren gaat? Gelukkig zorgt het leven er zelf voor dat alles ook weer een andere wending krijgt zo is mijn ervaring. De meeste jongens (toch weer die jongens) zie ik na hun 25e uiteindelijk ergens terecht komen waar ze beginnen te bloeien. Maar de pijn, eenzaamheid en verdriet is vaak groot geweest en schrijnend aan de oppervlakte blijven kleven. En bij al deze jongeren moet ik vaak diep zuchten en had ik ze gegund dat ze die pijn op hun 4e, 6e of 9e jaar hadden mogen hebben. Ook dan doet het pijn en verdriet, maar 10, 20 of 30 jaar later is er al een diep en groot gat geslagen in het zelfrespect en het zelfvertrouwen. En dat is een rau-

40-PURECHILD 10 | 2019

we open wond die makkelijk weer open gaat. Nog vaker slaat de angst mij om het hart als ik tijdens de opleidingen hoor over alle aandacht voor hoogbegaafde kinderen en hoe hier mee wordt omgegaan om hen passend onderwijs te bieden. Ouders eisen in hun wanhoop dat hun kind ‘extra’ krijgt, maar ik vrees dat met alleen extra en meer van hetzelfde het kind uiteindelijk verder afdrijft. Wat deze kinderen nodig hebben is het trainen van het starten van activiteiten die niet altijd leuk zijn, het leren volhouden van aandacht bij deze taken, flexibiliteit, tegenslagen incasseren, fouten mogen maken, gemaakte planningen uitvoeren, tijd leren indelen, het geheel, maar ook vooral de delen overzien en stap voor stap uitvoeren en doelgericht doorzettingsvermogen. Dit worden de zogenaamde executieve functies genoemd. Hierdoor leren ze zichzelf slijpen en winnen ze aan zelfvertrouwen en zelfrespect. Want we willen toch dat ieder kind zijn potentieel waarmaakt en daarvoor zijn de competenties van de executieve functies belangrijker dan het IQ. Inmiddels is het mijn overtuiging dat een kind met een gemiddeld IQ, maar met goed ontwikkelde bovengenoemde vaardigheden kan promoveren aan de universiteit op ieder gebied die het maar WIL. Het kind echter met het hoge IQ die nooit deze competenties heeft geoefend en vooral zinloosheid ervaart en uit verbinding is met andere jongeren, zal struikelen op ieder onderwijs. Laten we dus alsjeblieft voorkomen dat de kinderen uitvallen door hen te zien en naar ze te luisteren, maar ook vooral door hen te stimuleren om ervaringen op te doen die niet gemakkelijk zijn. En hen daarin steunen en stimuleren opdat ze zichzelf leren kennen als een waardevol persoon. En jij prachtige jongeman die zaterdag zo openhartig was. Dank je wel want je liet mij weer opnieuw inzien hoe belangrijk het is dat wij kinderen zien in wie ze zijn en wat ze werkelijk nodig hebben. Dan kunnen wij hen al heel jong stimuleren om hun potentieel waar te maken door hen te laten leren wat ze zo moeilijk vinden. Opdat we deze kinderen niet verliezen en zij leren hun zelfrespect op te bouwen. Tea Adema https://teaadema.nl

info@purechild.be

Pure Child oktober 2019

HOOGBLOEIER Interview met Zoë Van Den Troost door Patricia Smet Als netwerker ken ik veel mensen. Zoë Van den Troost heb ik ontmoet bij Vlinderwijs vzw, waar ze vrijwillig actief was. Momenteel werkt ze bij Hoogbloeier Gifted Academy, een expertise- en opleidingcentrum rond hoogbegaafdheid. Graag deel ik in dit artikel haar verhaal en kennis met jullie.

42-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Wat is Hoogbloeier? Hoogbloeier is een netwerk van professionelen die het verborgen potentieel van hoog- en meerbegaafde kinderen en volwassenen zichtbaar maakt, ze zin doet krijgen in leren en ze evenwichtig en gelukkig maakt. Hoogbloeier Gifted Academy leidt professionelen op en geeft hen continue vorming door een kwalitatieve, wetenschappelijk onderbouwde omkadering te bieden om met hoogbegaafden te kunnen werken. Hoogbloeier en Hoogbloeier Gifted Academy laten geen talenten verloren gaan in onze maatschappij!

voor mij de laatste poging om een antwoord te vinden in mijn lange zoektocht met betrekking tot haar welzijn. Een kleuter zoekt niet, maar geeft gewoon bepaalde dingen aan. Het is de ouder die de verantwoordelijkheid moet opnemen.

Wanneer merkte je veranderingen in haar gedrag?

Dat is in principe niet noodzakelijk. Meestal komen de experten in aanraking met dit thema omwille van hun eigen verhaal of dat van hun kinderen. Dat was ook voor mij het geval. Al draag ik vele kenmerken van hoogbegaafd zijn, toch werd ik zelf nooit getest. Ik heb mijn hele leven weinig zelfvertrouwen gehad en zou dus niet willen beweren dat ik hoogbegaafd ben.

De uitdagingen rond het sociaal en emotioneel welzijn van mijn dochter begonnen op het moment dat ze naar de kleuterschool begon te gaan. Ze geraakte erg gefrustreerd over kleine dingen en werd zeer prikkelbaar. Vanaf toen waren dagelijkse huilbuien en woedeaanvallen schering en inslag. Ik gaf haar elke dag opnieuw de ruimte om te ontladen en dit volgens de Aware Parenting-Methode. Ik ben er toen van uitgegaan dat haar gedrag te maken had met haar (hoog)gevoeligheid. Toen ze strijd begon te leveren over wel of niet naar school gaan, begon ik me ernstige vragen stellen. Het grootste deel van onze vrije tijd samen bestond uit de verwerking van de emotionele overbelasting die ze van school meebracht.

Wat is typisch voor hoogbegaafdheid?

Verklaar je nader...

• Men kan hoogbegaafdheid reeds op erg jonge leeftijd opsporen. Denk maar aan alerte pasgeboren baby’s, die reeds lijken te reageren op wat je zegt. • Hoogbegaafde kinderen hebben vaak een breed en gevarieerd interessegebied of focussen zich op één enkel onderwerp dat ze bijna tot in de perfectie beheersen. • Vaak weten deze kinderen al heel veel zonder dat iemand hen dat ooit heeft uitgelegd, omdat ze snel verbanden leggen. • Ze kunnen zich enorm goed concentreren en doen dit vaak reeds op erg jonge leeftijd. • Ze komen ook wijs en volwassen over. • Hoogbegaafden hebben vaak een hoge ethische en morele standaard en een uitgesproken rechtvaardigheidsgevoel. • Hoogbegaafdheid kan men niet aanleren, maar een hoogbegaafde persoon kan zodanig onderpresteren dat het niet meteen zichtbaar is dat hij een hoog IQ heeft.

Het schoolverhaal was tegenstrijdig met het thuisverhaal, wat ons niet gerustgestelde. Op school werkte ze namelijk volop mee in de klas. Zowel zelfstandig werk als groepswerk verliepen uitstekend en ze was een leiderstype, wat bij iedereen in de smaak viel. Ondanks alles viel haar directe manier van praten bij de leerkrachten niet altijd in goede aarde. Ze stelde enerzijds vele dingen in vraag en anderzijds stelde ze ook bijzondere vragen, zoals: “Wat zou er gebeuren er als Rapunzel uit de toren viel? De prins hangt immers aan haar lange haren, en aangezien een man meestal groter en zwaarder is dan een vrouw, is de kans reëel dat hij haar uit de toren trekt.” Uiteindelijk is dit toch een erg logische en goede redenering, nee?

Zijn alle experten bij Hoogbloeier (zelf ook) hoogbegaafd?

Hoe ben je in aanraking gekomen met hoogbegaafdheid? Zelf ben ik voor het eerst in aanraking gekomen met hoogbegaafdheid toen ik mijn dochter in de derde kleuterklas liet testen. Deze stap was

Op die manier ging het nog een jaartje door. Noch haar leerkracht, noch de zorgleerkracht of het CLB hebben ooit een verwijzing gemaakt naar hoogbegaafdheid. Jammer, want in de eerste kleuterklas maakte ze al puzzels voor kinderen van 7-8 jaar. Ze sprak ook vlot twee talen en kon altijd nauwkeurig verwoorden hoe ze zich voelde en wat er innerlijk speelde. Ze was bovendien ontzettend creatief en had een grote algemene kennis en honger naar nog meer. Ze keek bijvoorbeeld liever naar docu-

PURECHILD 10 | 2019-43

Pure Child oktober 2019

mentaires dan naar tekenfilms. Er bestaat nog steeds veel onwetendheid over hoogbegaafdheid, maar op school waren er geen problemen en dus heeft het schoolteam de piste van hoogbegaafdheid nooit bewandeld.

Wanneer ontdekte je dat je dochter hoogbegaafd was? Haar emoties werden sterker en haar angsten namen toe. Ze was ontzettend kritisch geworden ten opzichte van zichzelf en van anderen, en ze had bijna alle dagen buikpijn. Naarmate de tijd verstreek, werden ook onze weekends en vakanties opgeslorpt voor de verwerking van de emoties van een steeds ontevredener kind. Mijn partner en ik hebben toen besloten er samen op uit te trekken en de tijd te nemen om uit te pluizen wat er aan de hand was. Na drie weken in het buitenland hebben we ons kind terug herkend. We hebben tranen gelaten van geluk toen we haar stilaan weer zagen openbloeien. Ze leerde zwemmen en fietsen tegelijkertijd (dingen die voordien onmogelijk waren, want dat “kon ze niet”), ze leerde een hele hoop nieuwe woorden in twee voor haar onbekende talen en ze speelde met kinderen die minstens vier jaar ouder waren dan zij. Na drie maanden rondtrekken, stapte ze vol levensvreugde en hernieuwd vertrouwen een nieuwe school binnen. De mensen om haar heen herkenden haar nauwelijks. En wij hadden onze dochter terug! Nadat ook op deze school moeilijkheden ontstonden, besloten we er geen gras meer over te laten groeien en gingen we meteen op zoek naar andere pistes. Toen iemand ons aansprak over hoogbegaafdheid, hebben we haar laten testen. Op die manier kregen we antwoord op al onze vragen en kregen we de bevestiging dat ook alle zijnskenmerken klopten. Onze dochter is gewoon normaal hoogbegaafd met alle kenmerken die erbij horen. We hadden de oorzaak van het probleem eindelijk gevonden en begonnen met een concrete aanpak..

Welke aanpak werkt momenteel goed? Momenteel geven we haar een nieuwe uitdaging. Dat is vaak tegen haar zin in, want ze heeft zich de afgelopen jaren leren aanpassen aan haar klasgenootjes, waardoor ze de gewoonte had aangenomen om minder goed te presteren. Haar vaste mindset is “ik kan het niet”, maar dat proberen we nu om te buigen naar “ik kan het nog niet”. Als je nooit een inspanning hebt moeten leveren, weet je ook niet wat

44-PURECHILD 10 | 2019

het is en ga je het liever uit de weg. Ik ben erg dankbaar dat haar school openstaat en bereid is zich hierin te verdiepen. Haar leerkracht biedt verrijkingsmateriaal aan en differentieert waar ze kan. Ook voor buitenschoolse activiteiten proberen we dit toe te passen. Zo vonden we een dansschool waar de kinderen ingedeeld worden volgens hun niveau en niet volgens leeftijd. Op de muziekschool mocht ze een jaartje overslaan. Het is zoals oprichtster Sabine Sypré van Hoogbloeier zegt: “Je kan niet beter worden als je niet wordt uitgedaagd”. Onderwijs op maat is niet alleen belangrijk voor leerlingen die achterblijven, maar ook voor leerlingen aan de andere kant van het spectrum. In elke klas zijn één van de zes kinderen meerbegaafd. Ook zij hebben nood aan een leerkracht die in staat is hun educatieve behoeftes te herkennen, te begrijpen en gepast te reageren. We hebben als ouders en leerkrachten de plicht om de talenten van deze kinderen te stimuleren en te helpen ontplooien. Ik weet dat niet elke hoogbegaafde per se een Einstein moet zijn, omdat er wel zes verschillende hoogbegaafde types bestaan, maar we hebben allemaal baat bij talenten die benut en ingezet worden!

Dus je ogen zijn opengegaan? Ik ben me gaan verdiepen in dit thema. Door een oudercursus te volgen, vielen heel wat puzzelstukjes op hun plaats. Dankzij het werk bij Hoogbloeier Gifted Academy zijn mijn ogen nu helemaal opengegaan. Na het volgen van de verdiepings- en (binnenkort) expertopleiding weet ik pas écht wat er allemaal speelt en kreeg ik ook meer inzicht in mijn eigen functioneren. 

Bedankt Zoë voor dit openhartige interview! Meer weten over hoe je een hoogbegaafd kind herkent? Neem een kijkje op www.giftedacademy.be Vraag jij je ook af of jij/ jouw kind hoogbegaafd bent/is? Kijk dan op www.hoogbloeier.be.

Patricia S. – bezielster E.L.L.E www.ear thlifeloveenergy.com

Doordachte humor

Onderpresteren

Buitengewoon goed geheugen

Sensitief

Hoog rechtvaardigheidsgevoel Perfectionistisch Doordachte humor Breed scala aan interesse’s Onderpresteren

Leergierig

Asynchrone ontwikkeling

Sensitief

HOOGBEGAAFD?

Perfectionistisch Autonoom

Snelle & slimme denker

Hoog rechtvaardigheidsgevoel

Opvallend taalgebruik en -ontwikkeling

Asynchrone Nadenken over de zin van het levenontwikkeling Nieuwsgierig

Breed scala aan interesse’s

Leergierig

Intense energieniveau’s

Buitengewoon goed geheugen

Hoge mate van betrokkenheid

HOOGBEGAAFD? Plezier in het creëren

Autonoom

Opvallend Empathie

Intense energieniveau’s

Snelle & slimme denker

taalgebruik en -ontwikkeling

Nadenken over de zin van het leven

Hoge mate van betrokkenheid Plezier in het creëren Empathie

Voor ouders Voor kinderen en jongeren Voor scholen en professionelen Voor volwassenen

Voor

www.hoogbloeier.be www.hoogbloeier.be www.giftedacademy.be www.giftedacademy.be ouders

Voor kinderen en jongeren

Nieuwsgierig

Pure Child oktober 2019

Druk, drukker, drukst! hoogbegaafd opvoeden is een topprestatie Hoogbegaafde kinderen zijn drukke kinderen, ze hebben bakken vol energie en houden ervan om geĂŤntertaind te worden. Wie kan dit beter dan hun ouders? Maar ook jij hebt weleens behoefte aan rust, dus hoe hou je dat vol?

46-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

k heb drie kinderen, inmiddels twintigers. Ik blik regelmatig nog terug op onze drukste jaren. Mijn man en ik werkten beiden voltijds. Ik had een zaak waardoor ik een iets vrijere agenda had, maar werkte ook enkele jaren in loondienst. Ik heb toen in ieder geval écht leren plannen. Het fijne was dat we het elkaar gunden om aanwezig te zijn op die activiteiten van de kinderen die we zelf aangenaam vonden. Natuurlijk ben je trots op je sportende kind, maar ik vond het geen meerwaarde om twee keer per week de wedstrijd in het weekend op de tribune door te brengen. Zeker niet omdat onze dochters op hetzelfde moment hun eigen activiteiten hadden. Papa vergezelde de ene naar het basket, mama bracht de andere naar de dansles en ging met de jongste naar de bib of naar een speelplein. Het was erg moeilijk om het allemaal ingepland te krijgen. Ik vraag me soms nog af hoe we dat toen hebben geklaard. Onze kinderen hadden veel verschillende interesses én een groot uithoudingsvermogen. Het ene kind had behoefte aan veel activiteiten, het andere deed alles liever iets rustiger. We hadden er eentje in huis dat genoot van samenzijn, de ander had bijna alle aandacht nodig om te kunnen focussen. Het was vaak een evenwichtsoefening en soms was het thuis drukker dan op het werk.

Een haalbare planning is alles! Je hoogbegaafde kind heeft wel 100 interesses en wil die liefst ook allemaal tegelijkertijd ondernemen. Kiezen is verliezen in de hoofden van deze bezige bijtjes. Jij als ouder kunt hierin wat sturing aan brengen.

Drie tips om het ritme van je hoogbegaafde kind vol te houden

Maak een goede planning

Een haalbare planning is alles, écht alles. Je hoogbegaafde kind heeft wel 100 interesses en wil die liefst ook allemaal tegelijkertijd ondernemen. Kiezen is verliezen in de hoofden van deze bezige bijtjes en het is aan de ouder om hierin wat sturing aan te brengen. Durf hen dus gerust te begrenzen. Je kan nu eenmaal niet tegelijkertijd op zwemles gaan en voetballen, een wedstrijdplan volgen en meerdere keren per week op muziekles gaan, met daarnaast ook nog eens tekenles en een schaakgroep. Met meerdere kinderen in huis is het vaak handig om de rollen te verdelen: wie gaat met wie naar waar? Je mag hierin keuzes maken die binnen jouw interessegebied vallen en waar je zelf ook nog wat aan hebt. Ik heb vaak met een koffietje in de hand bij het zwembad zitten lezen en ik ging één keer in de drie maanden mee naar het basket. Ik nam ook deel aan de muziekles (de Suzuki-methode) en zocht met de jongste de speelpleintjes in de buurt op, waar een van de anderen een activiteit had. Als het even kan, is het best wel fijn om de grootouders in te schakelen, maar dat kon bij ons niet, want die stonden in onze familie niet achter het activiteitenaanbod van de kinderen. Wij organiseerden ons werk zo veel mogelijk in functie van onze kinderen en dat brengt me naar tip 2.

Reserveer je partnertijd

Na een hele poos merkten we dat er van samen uit eten gaan of eens een film meepikken geen sprake meer was. Dit waren zeer gesmaakte momenten voor ons, maar het kwam er gewoon niet meer van. Tegen dat onze drie kinderen in bed lagen, waren wij zelf ook moe. Een babysit regelen stond niet op onze planning en om in de namiddag zomaar iemand op te bellen om ‘s avonds in te springen, dat kun je wel een keertje doen, maar daar maak je best geen gewoonte van. Daar kwam nog bij dat geen van onze kinderen uit huis wilde slapen, niet bij de grootouders en al zeker niet op kamp. Onze kroost was er dus altijd. We planden heel wat voor ons werk en het gezin, en onze eigen planning schoot er gewoonweg bij in. Tot ik van een Nederlandse collega deze tip kreeg: Leg gewoon een moment vast met je man en laat

PURECHILD 10 | 2019-47

Pure Child oktober 2019

dat steevast doorgaan. Eén keer per maand is niet overdreven, zo vonden wij. We legden het vast en... moesten de eerste keer al na een uur huiswaarts keren voor een brullend kind. Daar ging onze filmavond. Een frietje was net gelukt. In ons gezin werd heel wat aan de overlegtafel besproken en we besloten ook dit te bespreken. De kinderen vonden het prima en bedachten voor ons zelfs een aantal leuke uitjes. Het ging nog steeds niet maandelijks door, maar er zat wel snel regelmaat in. En onze kroost kwam ook met een eigen voorstel: me-time.

Doe eens iets met één van de kinderen

Mogelijk herken je dit: het lijkt alsof hoogbegaafde kinderen geen broer of zus willen en eigenlijk het allerliefst enig kind zouden zijn, want dan zou alle aandacht altijd naar hen gaan. Bij ons was het net zo. Als ik bovenkwam, stonden ze op een rijtje om elk hun verhaal te doen. Stel dat er eentje net wat langer tijd nodig had om het te vertellen, dan was nummer twee boos en liep nummer drie weg. Ook bij onze gezinsactiviteiten was het vaak een hele opdracht om iets te bedenken waar ze allemaal iets aan hadden. Hun verschil in tempo (los van hun leeftijd) kwam daar nog bij. Het ene kind wilde iets met een hoog activiteitsgehalte, het andere zocht iets om in alle rust en stilte van te genieten en de derde wilde spectaculaire, snelle en vooral erg uitdagende dingen doen. We gingen samen op zoek naar voorstellen en vroegen wat ze met mama of papa wilden doen. Het werden heerlijke momenten, die bovenop de andere gezinsmomenten een echte meerwaarde gingen betekenen. Het heeft onze kinderen geleerd dat ze elk zichzelf mogen zijn. Nu ze volwassen zijn, ga ik daar graag mee door. Ze wonen uiteraard allemaal op hun eigen plek, maar zelfs nu doe ik met elk van hen nog heel verschillende dingen. En ondertussen krijg ik ook wel eens een aanbod op mijn maat: “Mama, ik weet dat jij dit leuk vindt, dus ik dacht ...” Heerlijk! 

Mag ik je veel plezier wensen in het hoogbegaafd opvoeden, maar je ook mee geven dat je best je grenzen bewaakt? Zorg goed voor elkaar en neem de tijd om samen te genieten!

Tania Gevaert www.samenslimmergroeien.be Tania Gevaert is psychotherapeut (Korzybski Instituut en AIHP), auteur en trainer. Tania heeft zich gespecialiseerd in hoogbegaafdheid en onderpresteren aan Radboud Universiteit en is al 12 jaar zaakvoerder van Samen Slimmer Groeien, waar ze diagnostisch, oplossingsgericht en ontwikkelingsgericht werkt met kinderen, jongeren,

48-PURECHILD 10 | 2019

€25,90

ONTDEK DE SUCCESFORMULE! Slim Onderpresteren Aanpakken De Basisschool Editie

Doctoraatskandidaat Ophélie Desmet (Purdue University, USA) schreef samen met ECHA Gifted Education Specialist Tania Gevaert een nieuw boek en handig werkboek aan de hand van haar prijswinnend onderzoek naar onderpresteren en de aanpak ervan! www.samenslimmergroeien.be Nu verkrijgbaar op www.samenslimmergroeien.be

Pure Child oktober 2019

RUBRIEK:

Wanneer was de laatste keer dat je echt speelde met je kind? Wanneer bulderen jullie samen nog eens van het lachen? Zit je vaker dan je wil toegeven met je gedachten bij het werk tijdens zogenaamde quality time? Als ouders worstelen we weleens met de combinatie van werk, vrije tijd en opvoeden. Vaak danken we dat kwaliteitstijd ligt in vakanties, feesten of geplande activiteiten. Toch zijn het de kleine momenten die bepalen wat we meedragen van onze jeugd. WijTijd gaat over samen-zijn en samen-doen met je kind. In 50 thema’s belicht het boek telkens 5 kansen die voor het grijpen liggen om een band te smeden- zonder dat je extra tijd voor moet vinden! Soms grappig, vaak voor de hand liggend en altijd haalbaar. Zonder ‘moet-jes’ en niet-jes, maar met veel magie en groeikansen. ONT-MOETEN EN GE-NIETEN De woorden ‘moeten’ en ‘niet’ zijn radicaal uit de WijTijd-woordenschat geschrapt. Deze creatieve keuze en oefening leverde veel meer op dan een boek zonder dit woordpaar. De taal die we gebruiken, geeft immers vorm aan de realiteit die we construeren, en een wereld zonder m**ten en n**t voelt een stuk aangenamer aan. Enkel in citaten en deze tekst werden de woorden wél gebruikt – gereduceerd tot ‘m**ten’ en ‘n**t’, in navolging van de notatie van enkele

50-PURECHILD 10 | 2019

andere maatschappelijk minder aanvaarde woorden.

“M**t just niks.” Een van de meest populaire T-shirts van het Ministerie van Unieke Zaken draagt bovenstaand citaat. ‘Niks m**ten’ is duidelijk iets wat leeft in onze maatschappij. Toch nemen we het woord vaker in de mond dan we denken. Het tegen overgestelde van m**ten is mogen. Mogen suggereert een optie, een ‘moge’lijkheid, een kans,

… met andere woorden de vrijheid om te kiezen. Een vrijheid waarin een zee van kansen ligt om creatief en ongedwongen in het leven te staan. Als een ouder en kind in een relatie van ‘mogen’ met elkaar omgaan, ontstaan er meer kansen om elkaar te ont-moeten, rekening houdend met andermans keuzes en zich bewust van het effect ervan. Natuurlijk zijn er gevallen waarin m**ten absoluut aan de orde is. Zo m**t je zonder enige twijfel je huis verlaten als het in brand staat. Gelukkig zijn dagelijke situaties zelden zo dramatisch en kunnen we gerust wat vaker mogen.

“Maak alles vast met ge-niet-jes.” Het mooiste voorbeeld van ‘n**t’ vind je in het zwembad: “N**T LOPEN”. Het staat er in koeien van letters op alle deuren en muren, en een strenge redder gewapend met een fluitje roept elke enthousiasteling tot de orde. Toch zie je veel kinderen lopen in het zwembad. Hoe dat kan? Eenvoudig: kinderen horen geen ‘n**t’, alleen maar ‘lopen’. Neem zelf maar eens de proef op de som. Zeg: ‘n**t morsen!’, en er wordt gegarandeerd gemorst, ‘n**t springen’ en er wordt duchtig op en neer gewipt. Kinderen horen echt alleen het actieve werkwoord. Als ouders durven we daardoor weleens denken dat kinderen n**t luisteren. Jammer, want eigenlijk kunnen kinderen heel goed luisteren. Dat heb je vast al ontdekt als je een verhaal voorleest of een activiteit uitlegt. Om kinderen aan te zetten tot ander gedrag, is het dan ook beter om te benoemen wat je wil dat er wél gebeurt. Zoals: “we wandelen in het zwembad’, ‘hou je soepbord recht’ of ‘laat ons even stil staan als een stokstaartje.’ Wie was het ook weer die zei dat een n**t behoort in een nietjesmachine?

“Er zijn maar weinig dingen, als ze er al zijn, die de kracht van woorden evenaren.” Natuurlijk weten we dat stoppen met m**ten en n**t geen makkelijke opdracht is. Toch geloven wij sterk dat het positieve beklemtonen in je taalgebruik, de kans vergroot dat het juiste ook gebeurt. En dat bewust omgaan met taalgebruik resulteert in onmiddellijk voelbare effecten in het gedrag van kinderen. Wanneer er minder m**t maar meer mag, kunnen ze bewustere keuzes maken en daar zelf de verantwoordelijkheid voor dragen. Zo geven we hen de kans om op te groeien tot verantwoordelijke mensen in het leven. We hopen dat dit je mag inspireren om meer te ge-niet-en en ont-moetwww.bjornaccoe.be en met je kind! 

Pure Child mag doorheen dit schooljaar verschillende ‘WijTijd‘ tips gebruiken. Voor deze editie kozen wij de TIP:

Brief aan jezelf

Je kind heeft net als jij dromen en verwachtingen, maar de toekomst lijkt soms nog ver weg. Door het een brief aan zijn of haar toekomstige ‘Ik’ te laten schrijven, breng je die iets dichterbij en leert je kind ook het ‘Nu’ beter vatten. Wanneer het neerpent wat het later voor zichzelf wil, geeft het veel prijs over hoe het zich voelt en waar het belang aan hecht. Een dergelijke brief kan zelfs een soort bucketlist worden, met de stappen die het- samen of alleen – de komende dagen, weken, maanden of jaren wil zetten. Voor ons als ouder zijn periodes van tien jaar behapbaar, maar voor kinderen kan dat een eeuwigheid lijken. Focus daarom eerder op kantelmomenten, zoals het eerste middelbaar, een verjaardag, de zomervakantie, kerstmis enz. Björn Accoe Creatief directeur/ oprichter van Ideekids en papa van drie Wij TIJD: https://www.youtube.com/ watch?reload=9&v=tBrw6IUtAY

PURECHILD 10 | 2019-51

Zie je de bomen door het bos niet meer in de drukte en in alle moetens? Verlang je om werkelijk even rust in jezelf te ervaren en tegelijk je talenten en passie te versterken? Maak dan kennis met de

met Briony Vanden Bussche

Future Teacher & Student Flow • om rust en inspiratie zelfs in drukte te ervaren • om zelfvertrouwen te versterken en faalangst om te polen • om versneld te leren en te transformeren Locatie: Stekene Datum: Zondag 24 nov van 14u-17u - Prijs: €20 - inschrijven: info@purechild.be Briony Vanden Bussche is oprichter van een holistische basisschool, was 5 jaar directeur in deze school, is trainer en coach en ontwikkelt nieuwe methodes voor onderwijs en business.

Wil jij graag de vrijheid om je eigen middelbare schoolcarrière en examens te plannen?

Ontdek de 12+ Academy in Antwerpen Educatie, sociaal-emotionele ontwikkeling, intuïtie en ondernemerschap hand in hand... 12plus@educatethefuturenow.com 12plus@educatethefuturenow.com Tel: 0483 30 32 07

RUBRIEK: ONDERWIJS

Pure Child oktober 2019

Mozart en de WISC Brussel, oktober 1763. Een 7-jarige jongen probeert een nieuwe melodie uit op zijn klavecimbel. Hij heeft de muziek zelf geschreven, zoals hij al veel vaker muziekstukken heeft gecomponeerd. Normaalgesproken heeft hij het ook druk met optreden. Maar nu is hij in afwachting van een uitnodiging van prins Karel van Lotharingen. Die heeft alleen veel meer aandacht voor jagen dan voor een muzikaal wonderkind. En dus heeft Wolfgang alle tijd om zijn compositie af te maken

eel liefhebbers van klassieke muziek noemen Mozart vandaag de dag een muzikaal genie. Je zou ook kunnen zeggen dat hij op het gebied van muziek een zeer hoge begaafdheid heeft. Dat klinkt als een hele normale uit-

54-PURECHILD 10 | 2019

spraak omdat het hier om een wereldberoemd wonderkind gaat. Maar eigenlijk is het een hele opvallende constatering. Want stel nou dat Wolfgang pak em beet 250 jaar later geboren zou zijn. En dat een van zijn ouders na een paar jaar zou zeggen; â&#x20AC;&#x153;Ik denk dat onze zoon wel eens uitzonderlijk begaafd

Pure Child oktober 2019

zou kunnen zijn.” Dan is er een grote kans dat de leerkracht van Wolfgang zijn toetsresultaten er bij zou pakken om te kijken of hij een beetje goed scoort op taal en rekenen. Misschien dat de zorgcoördinator bij het gesprek aanschuift en adviseert om de jonge Mozart een IQ-test te laten doen. Dat Mozart uitzonderlijk goed piano kan spelen, daar zou waarschijnlijk niet of nauwelijks over worden gesproken.

Aanpassen aan de rest Het huidige onderwijssysteem is in veel opzichten geen ideale plek voor hoog- en meerbegaafde kinderen. Van leerlingen wordt immers vaak verwacht dat ze zich aanpassen aan de rest van de klas. Dan raken ze al snel gefrustreerd dat ze niet de juiste intellectuele voeding vinden en krijgen. Andersom kan er ook veel druk zijn van buitenaf en ook vanuit het kind zelf om te excelleren waardoor er faalangst ontstaat en waardoor het kind gaat onderpresteren. School draagt daar vaak aan bij door te focussen op de dingen goed doen en geen fouten maken. Het gevolg is vaak een heel laag zelfbeeld bij leerlingen.

‘Klassieke’ intelligentie Er zijn gelukkig ook scholen waar wel aandacht wordt besteedt aan kinderen die extra uitdaging nodig hebben. Dat is een welkome verbetering maar toch maken deze scholen wel vaak dezelfde denkfout als de meeste scholen. Ze koppelen begaafdheid aan schoolresultaten en IQ-testen. Dat zijn immers zaken die je kunt meten en wat je kunt meten kun je in overzichtelijke richtlijnen en procedures gieten. Maar al die toetsen richten zich voornamelijk op de schoolse, klassieke definities van intelligentie; verbale, mathematische en ruimtelijke intelligentie. Een IQ-test, zoals de WISC*, kijkt vaak maar beperkt naar creativiteit bijvoorbeeld. Het meet geen zelfkennis of leiderschapsvaardigheden. Kinderen die op hele jonge leeftijd al diepgaande gesprekken hebben met volwassenen, kunnen op een IQ-test heel gemiddeld scoren doordat ze toevallig niet goed zijn in cij-

Stel nou dat Wolfgang 250 jaar later geboren zou zijn?

ferreeksen of omdat hun verwerkingssnelheid niet zo hoog ligt. En de jonge Mozart zou misschien wel zoveel punten laten liggen op op het gebied van verbale begaafdheid dat zijn totale IQ allesbehalve uitzonderlijk zou blijken te zijn.

Mozart anno 2019 Het onbetwiste muzikale genie zou in ons huidige denken over intelligentie misschien wel helemaal niet herkend worden als een leerling die extra uitdaging nodig heeft’. Geen plusklas voor Wolfgang dus. Hoe zou de jonge Mozart functioneren als hij anno 2019 in een klaslokaal van een Belgische of Nederlandse school zou zitten? Zou hij zichzelf zo hebben kunnen ontwikkelen? Zou hij, na schooltijd uiteraard, veel tijd hebben gehad voor componeren en muziek maken? Zou hij braaf zijn best hebben gedaan in de hoop een plekje te bemachtigen op het conservatorium? Of zou hij gefrustreerd en gedesillusioneerd geraken, de moed opgeven en uiteindelijk boekhouder worden?

Meervoudige intelligentie Howard Gardner introduceerde in 1983 de theorie van de meervoudige intelligentie. Intelligentie kan zich volgens hem op heel veel gebieden voordoen. Op het gebied van rekenen en taal, maar ook op het gebied van zelfkennis, of moreel gedrag. Dat is allemaal een stuk lastiger om te meten en dus zie je die dingen niet snel terug in een schooltoets of IQtest. Omdat je het niet goed kunt meten is de theorie van Gardner lastig te bewijzen in wetenschappelijke zin. Toch zouden alle onderwijzers wat mij betreft deze theorie mogen toepassen in de klas. Op die manier zou er ruimte komen voor de talenten van alle kinderen in de klas.

PURECHILD 10 | 2019-55

Pure Child oktober 2019 Ik zet het hier voor je op een rijtje:  Verbale intelligentie: het lezen van een boek, verhaal of gedicht schrijven, het gesproken woord begrijpen.  Logisch-mathematische intelligentie: wiskundige problemen oplossen en logisch redeneren  Ruimtelijke intelligentie: van de ene plaats naar de nadere komen, wegenkaart lezen, reiskoffers optimaal in de kofferbak passen  Muzikale intelligentie: een lied zingen, muziekinstrument bespelen, de structuur van een muziekstuk begrijpen, een muziekstuk componeren  Lichamelijke intelligentie: alles wat te maken heeft met bewegen: dansen, baketbal spelen, kilometers lopen...  Natuurlijke intelligentie: aangetrokken tot planten, dieren en natuurlijke fenomenen zoals het weer. Overeenkomsten en verschillen daarin waarnemen.  Interpersoonlijke intelligentie: sociale vaardigheden, relaties met anderen begrijpen, gedrag, gevoelens en motieven van de anderen begrijpen.  Intrapersoonlijke intelligentie: zelfkennis en zelfbewustzijn, m.a.w. zichzelf begrijpen.

56-PURECHILD 10 | 2019

Dat zou ontzettend goed zijn voor het zelfbeeld van kinderen die minder goed scoren op de klassieke schoolvakken. Het zou fijn zijn, omdat kinderen ruimte krijgen om zelf te ontdekken waar hun interesses liggen en waar ze goed in zijn. En het schept ruimte voor leerlingen die een hoge begaafdheid hebben op een ander gebied dan breuken of spelling. Op een school waar meervoudige intelligentie erkent wordt zou Mozart gezien worden als een geniale leerling. Bovendien kunnen veel hoogbegaafde kinderen hun ei vaak niet voldoende kwijt in schoolse taakjes. Zij zijn, nog meer dan andere kinderen, uitvinders en wetenschappers voor wie de hele wereld een plek is waar je constant iets nieuws kunt ontdekken. Als we kinderen vanuit dat perspectief benaderen ontstaat er vanzelf ruimte voor alle vormen van begaafdheid. Een Lazuli Kindercoach weet heel goed hoe hen professioneel te begeleiden. Met als resultaat een generatie die weet wat het kan en wil. Hoe mooi zou dat zijn?  Eva Storm * WISC: Een IQ test voor kinderen van 6-17 jaar met normen voor het hele Nederlandse taalgebied.

Lazuli Kindercoach & Jongerencoach worden? Onze Visie?

Wie is de bezieler van Lazuli?

Hoe? We leiden volwassenen op tot Lazuli Kinder- & Jongerencoach... een gids op persoonlijk en spiritueel niveau. Kinderen hebben eigenlijk geen probleem maar hebben wel last van omgevingsfactoren nl. onze beperkende overtuigingen en schoolsystemen. Wil je dat ze gelukkig ĂŠn succesvol zijn, dan is een coach het allermooiste geschenk dat je hen kan geven. Zo groeien ze van A naar B en uiteindelijk tot Z ... en zelfs nog verder.

3 14 jaar ervaring als Trainer & Coach, 3 25 jaar ervaring met kinderen & jongeren

Bewuste Volwassenen, Gelukkige Kinderen & Jongeren!

Als Lazuli Kindercoach leer je o.a.: 3 hoe je beter omgaat met emoties zoals boosheid en angst; 3 hoe je beperkende overtuigingen kan transformeren naar succesvolle; 3 hoe je met taal- en taalpatronen de neurologie kan veranderen; 3 hoe je gedrags- en leerproblemen, aanpakt, scheiding-, rouw & verlies; 3 hoe het kind zelf de oplossing in zich zelf kan vinden. Kinderen zijn heel kwetsbaar, dus weten wat je doet is een must!

Eva Storm, pionier en bedenker van de Lazuliwijs ÂŠ methode

(alle soorten etiketten, HSP, indigo- & kristalenergie).

3 Mama en pleegouder De trainingen:

Eva legt in haar gecertificeerde trainingen de nadruk op het leren van professionele coachingstechnieken maar nog meer op het verhogen van je bewustzijn. Kinderen geven niet

zomaar de sleutel tot hun innerlijke belevingswereld. Enkel aan hen die een voorbeeld zijn en reeds op zielenniveau staan. Als Lazuli Kindercoach leg je daarom een traject af waarbij je onvoorwaardelijk leert te communiceren vanuit verbinding. Hierdoor is elke coaching een diepgaande heling.

Wens je op een holistische manier met de nieuwe generatie kinderen om te gaan, dan nodig ik je uit op onze Gratis Open Lesdag of maak een afspraak met Eva.

https:/ /lazulitraining.be/gratis/ https://lazulitraining.be/gratis/

Pure Child oktober 2019

INTERVIEW: MET DE SCHOOLDIRECTIE

De PI-klas ‘Mijn juf begrijpt me weer niet mama.’ ‘Mevrouw al onze leerstof is op, uw dochter kan eigenlijk in het eerste niets meer leren, het tweede dan maar?’ ‘Mama ik wil niet meer naar school.’

Uitspraken zoals deze stapelen zich de voorbije jaren steeds maar verder op, moedeloos werden we ervan. Het huidige onderwijssysteem is niet afgestemd op de noden van een hoogbegaafd kind. En om zelf een school op te richten ben ik (nog) niet beslagen genoeg. Toen hoorden we over de ‘Pi-klas’, een zorgklas voor hoogbegaafde kinderen in het lager onderwijs in het Sint Michielscollege te Brasschaat. Een nieuwe wereld ging open. Onze oudste vond haar interesse in school, met vallen en opstaan, terug. We spraken met de bezielster van dit initiatief, Petra Vertenten, tevens directrice van de school. Mevrouw Vertenten is zelf moeder van 5, waaronder 3 hoogbegaafden en had reeds ervaring in onderwijs voor hoogbegaafden in Nederland. 58-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Manon: Wat heeft u ertoe aangezet om de Pi-klas op te richten? Mevr. Vertenten: In onze eigen school kregen we te maken met een relatief grote groep leerlingen die uitzonderlijk begaafd waren, en waarvoor de differentiatie in de klas niet voldoende uitdaging bood. Vanuit mijn ervaring in Nederland ben ik gaan onderzoeken of de mogelijkheid bestond een gelijkaardig initiatief op te zetten in onze school. Samen met enkele professoren uit België en Nederland werd uitgezocht of dit mogelijk was. Ook het kenniscentrum inzake hoogbegaafdheid, Novilo uit Nederland werd mee ingeschakeld. We hebben heel wat hordes moeten nemen, op school en daarbuiten, denk maar aan de onder wijsinspectie, geschikte leerkrachten vinden, enz.

Manon: Welke noden zijn er anders bij een hoogbegaafde leerling? Mevr. Vertenten: Hoogbegaafden hebben vaak moeite met het aanvaarden van autoriteit en zijn sterk zelfsturend. Dit is enerzijds een kracht, maar wordt niet steeds getolereerd in de klas. Denk maar aan wiskunde, ze maken soms een oefening op een andere manier, maar de leerkracht verlangt de aangeleerde methode. Dat geeft een hoop frustratie en kan leiden tot o.a. schoolmoeheid bij het kind. Daarnaast maken ze te weinig gebruik van hun executieve functies (hogere denkprocessen die je gebruikt om te plannen en activiteiten aan te sturen), ze teren een stuk op hun intelligentie. Dat zorgt vaak voor problemen bij het verderzetten van studies.

Manon: Hoe werkt de Pi-klas? Mevr. Vertenten: In de Pi-klas werken we met het systeem van top-down onderwijs, i.p.v. het klassieke bottum-up onderwijs. Bottum-up onderwijs vertrekt vanuit het aanleren d.m.v.instructie, gaat leerstof herhalen om ze te automatiseren en daarna volgt de toets.

gewone leerstof sneller verwerken, wordt het aanbod aangevuld met vakken zoals o.m. gebarentaal, schaken, Spaans, programmeren,… afhankelijk van hun leeftijd. We zetten sterk in op het ontwikkelen van de executieve functies, vaardigheden die ze in het latere leven ook moeten aanspreken. Daarom werken ze veel zelfstandig, waardoor ze zelf leren inschatten wat hun capaciteiten zijn. En werken ze enkele projecten uit die ze voorstellen in de klas. Ze kunnen hierbij steeds beroep doen op hulp van de leerkracht.

Manon: Ik kan me voorstellen dat dit heel wat vraagt van de leerkracht? Mevr. Vertenten: Het is inderdaad en hele uitdaging om voor een klas hoogbegaafden les te geven. Net omwille van hun zelfsturende karakter ben je eerder een coach dan een leerkracht. Het draait meer om kinderen opnieuw te leren leren dan effectieve instructie en aanbrengen van nieuwe kennis. Onze leerkrachten volgden dan ook bijscholing en we zitten heel regelmatig samen om te overleggen en bij te sturen. Daarnaast moeten we erover waken dat leerkrachten niet overvraagd worden, door ons systeem van pre-toetsing heeft elk kind immers zijn eigen traject. Bovendien zitten de kinderen met verschillende leerjaren in de klas, ook dat vraagt een flexibiliteit van de leerkracht.

Manon: Is dit een systeem dat in elke school zou geïmplementeerd moeten/ kunnen worden? Mevr. Vertenten: Omwille van de hoge concentratie aan hoogbegaafden hier op school zag ik de groeiende noodzaak om een aparte zorgdifferentiatieklas op te richten. Het doel als school blijft immers om kinderen te hebben die met plezier komen. Maar niet elke school heeft de middelen of voelt de noodzaak om hiervoor een aparte klas in te richten en biedt liever ondersteuning binnen de eigen klas.

Manon: bedankt voor uw tijd!

In de Pi-klas draaien we dit systeem om, de leerling wordt eerst getoetst. Op basis daarvan wordt bekeken wat al dan niet gekend is, en waarbij de leerling nog instructie nodig heeft. Instructie is kort, daarna volgt zelfstandig verwerken van de leerstof. De leerkracht fungeert als het ware als coach in de klas. De leerstof is dezelfde als aangeboden in onze gewone klassen. Omdat ze deze

PURECHILD 10 | 2019-59

Pure Child oktober 2019

Besluit: Werken met een klas vol hoogbegaafden is niet voor iedereen weggelegd. Maar de leerkrachten die hier voor de klas staan, zijn alvast overtuigd. Hun klas is even uitdagend voor leerkracht als leerling. Ze gaan samen op zoek, naar een andere manier van onderwijs. Ze tasten af, sturen bij, zien het soms even niet, maar genieten tussen het harde werk door van ‘hun klas’. Ze zien kinderen ontplooien, helemaal openbloeien en groeien in het mens zijn. Kritische stemmen zeggen dat een klas vol hoogbegaafden geen goed idee is. Een concentratie van intelligentie en bijbehorende problemen bieden geen doorsnee van de maatschappij. De kans dat deze kinderen zich beter zouden voelen dan anderen is volgens hen groot. Maar laat net het tegendeel waar zijn. De dynamiek die groeit in deze klassen in eentje van tolerantie en begrip voor elkaar. Kinderen spelen over leeftijden heen, spreken over wat hen bindt, en nemen opnieuw initiatieven. Veel leerlingen voelen het aan als een verademing, hier mogen en kunnen ze zichzelf zijn. In de klas wordt gesproken over hoogbegaafdheid, ze krijgen tools aangereikt om ermee om te gaan, zoals bv. mindfulness. Ze krijgen de kans om te spreken over

wat hen boeit, en bovenal gaan ze op ontdekking…op ontdekking naar wie ze zijn. Als ouder en therapeut kan ik een initiatief als dit enkel maar toejuichen. Het laat zien dat het ook anders kan. Maar ik stel me wel de kritische vraag of ons huidige onderwijssysteem nog aangepast is aan de noden van onze kinderen. De dynamiek die ontstaat in een klas als deze toont volgens mij aan dat we de nieuwe generatie kinderen niet mogen onderschatten. Hun onderling begrip, hun grenzeloze nieuwsgierigheid, eerlijkheid en enthousiasme doen me soms twijfelen aan huidige leermethodes. Geef ze de ruimte om te exploreren, coach ze in het leven i.p.v. ze enkel te onderwijzen in kennis. Want ze zijn onze toekomst, zij zijn de leraren van morgen.  Manon Wellens Bezielster Gardevias,

www.centrumnieuwetijdskinderen.be Met dank aan Petra Vertenten, leerkrachten en leerlingen van de Pi-klas voor hun medewerking.

Enkele kinderen aan het woord: “Ik vind de Pi-klas leuk omdat ik met kinderen zit die hetzelfde systeem hebben in hun hoofd als ik.” “Urenlang naar de les luisteren is saai, want hoogbegaafden begrijpen vaak alles sneller, hier hoeft dat gelukkig niet.” “Ik voel me hier heel goed tussen andere hoogbegaafden, de Pi-klas is echt geweldig, echt waar.” “We worden meer uitgedaagd en krijgen extra vakken. In een gewone klas moeten we vaak andere kinderen helpen als we klaar zijn, hier hoeft dat niet.” “Wij denken sneller, en hier heb je altijd iets te doen.”

60-PURECHILD 10 | 2019

Hoogbegaafd kind aan het woord Ik zou graag willen dat je de wil zag In mijn ogen De wil om te leren, de wil om iets te mogen Ik zou graag willen dat je de onrust voelt In mijn leven. De onrust om van alles en niets De onrust om te willen en te kunnen geven Ik zou graag willen dat je de emotie zag In mijn lijf en leden De intense woede, de blijdschap en het groot verdriet De emotie in het nu en die uit mijn klein verleden Lieve juf, ik zou graag willen dat je me zag zoals ik ben, zo mooi en zo intens Me kon voelen, horen en zien, als een bijzonder mens Lieve juf, ik zou zo graag willen dat je me ziet en dat je weet, dat ik zoveel meer kan en intens veel voel Lieve juf, begrijp je misschien nu wat ik bedoel? Esther de Boer

Uit het boek: Een andere kijk op hoogbegaafdheid

Pure Child oktober 2019

Onderwijskundige aan het woord

Over hoogbegaafd-zijn, executieve functies en gefoefel met TESTEN Hoogbegaafd… ik heb het nog steeds een beetje moeilijk met het etiket, omdat ik mezelf eigenlijk heel gewoon vind en niet méér of hoger of beter dan andere mensen. Ik ben mezelf ook heel gewoon, met alle positieve maar ook minder fijne kantjes. Ik ken mezelf niet anders dan dat ik ben. En toch werkt mijn brein blijkbaar niet zo gewoon, het werkt net dat beetje anders… 62-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Onderwijsstructuren en systemen Ik heb het lang niet willen zien, maar na 25 jaar onderwijservaring kan ik niet anders meer dan het onderkennen, mede in het belang van kinderen en jongeren die ondanks hun grote verstandelijke vermogens hun draai niet vinden in ons onderwijssysteem. Want voor hoogbegaafden zijn de structuren en systemen in het onderwijs lang niet ideaal. Iedereen erkent dat er diverse wegen zijn die naar Rome leiden, maar in het onderwijs telt er vaak maar één juist antwoord, een te volgen protocol, een voorgeschreven werkwijze, … Dat brengt orde en structuur en komt velen ten goede. Maar laat net dat ook vaak de creatieve en alternatieve manier van denken van hoogbegaafden beknotten. Hoogbegaafden zijn gewone mensen zoals jij en ik, maar ze denken en leren wel anders, net als ik…

Botsen tegen muren

Hoogbegaafde leerlingen hebben dikwijls nood aan het totaalplaatje, terwijl op school de leerstof in kleine, behapbare delen wordt gepresenteerd.

Hoogbegaafde leerlingen die schijnbaar probleemloos hun basisonderwijs doorlopen, al dan niet met een jaar overslaan of in plus- of kangoeroeklas, botsen in het secundair onderwijs plots tegen een aantal muren. Ineens blijkt hun beproefde aanpak om leerstof op te nemen en nadien weer te reproduceren niet meer toereikend. Sommigen hebben nooit geleerd bewust iets te verwerken, in te oefenen of in te studeren, omdat ze gewoon alles ‘mee’ hadden van in de les. Bepaalde vaardigheden die noodzakelijk zijn om tot succesvol en effectief leren en studeren te komen, ontbreken omdat ze nooit eerder nodig waren en dus ook nooit getraind werden.

ren van de planning al van bij het begin in het water valt, hoewel de to-do’s op zich wel zeer goed gepland waren. Zelfs bij leerlingen wiens taakinitiatie en planning goed lukken, loopt het soms fout, want wat ben je met op tijd beginnen en je planning nauwgezet volgen als je vijf à zes keer je werk moet onderbreken, omdat je niet goed georganiseerd bent en je rekenmachine op school ligt, je nog even een potlood moet zoeken en je lat ook al onvindbaar blijkt. Executieve functies staan niet op zichzelf, maar haken in elkaar vast, zoals je merkt.

Executieve functies

Hefbomen gebruiken

Die zogenaamde executieve functies, Dawson en Guare1 onderscheiden er elf, blijken cruciaal in het verwerven van studievaardigheden: respons-inhibitie, werkgeheugen, emotieregulatie, volgehouden aandacht, taakinitiatie, planning en prioritering, organisatie, timemanagement, doelgericht gedrag, flexibiliteit en metacognitie. Neem nu als voorbeeld planning/ prioritering: we zien leerlingen die perfect een uitstap of een feest kunnen plannen, maar de transfer naar hun studiewerk niet maken, omdat dat in hun aanvoelen buiten hun werkelijkheid staat. We zien ook leerlingen die zeer goed hun studiewerk kunnen plannen, maar er door een weinig ontwikkelde taakinitiatie niet toe komen te beginnen met een taak, waardoor het uitvoe-

Het komt er dus op aan uit te zoeken welke van die executieve functies al sterk zijn, en deze als hefboom te gebruiken, en tegelijkertijd de minder sterk ontwikkelde alsnog te trainen om een zo goed mogelijk resultaat neer te zetten. Hierbij is het belangrijk te beseffen dat de hersenontwikkeling op dit vlak niet af is en doorloopt tot ongeveer 25 jaar, en bij hoogbegaafden soms tot de leeftijd van 40 jaar. Een beetje mildheid en geduld is dus zeker op zijn plaats.

Op zoek naat het totaalplaatje Hoogbegaafde leerlingen verwerken de leerinhouden ook op een heel andere manier. Ze hebben dikwijls nood aan het totaalplaatje, ter-

PURECHILD 10 | 2019-63

Pure Child oktober 2019

wijl op school de leerstof in kleine, behapbare delen wordt gepresenteerd. Vaak willen leraren hen ook met de beste bedoelingen allerlei efficiënt bevonden studietechnieken aanleren, maar blijken die technieken door hun doelgerichtheid juist af te doen aan het studieplezier en de leergoesting. Hoogbegaafden zouden ruimte moeten krijgen om te onderzoeken wat voor hen werkt en om te experimenteren met verschillende aanpakken, maar binnen het uurrooster en lesprogramma op school is daar meestal niet de tijd voor.

Theorie koppelen aan praktijk Bijkomend issue is dat door hun andere manier van denken hoogbegaafden ook niet zomaar eender wat aan van iedereen aannemen. Onderzoek van Oosterveen2 wijst uit dat zij vooral leren van leraren die boven de leerstof staan, die de theorie kunnen koppelen aan de eigen praktijkervaringen en daar ook nog eens boeiend over kunnen vertellen. Topdocenten dus, die in de perceptie van de hoogbegaafde leerling authentiek en geloofwaardig zijn, hun leerinhouden ten volle, in de breedte en in de diepte beheersen én als coherent geheel kunnen overbrengen. Zo zijn er zeker en vast heel wat in ons onderwijs, maar er zijn er ook andere, en als leerling heb je niet te kiezen… Een goede relatie met de leraar blijkt in elk geval een must voor hoogbegaafde jongeren om tot leren te komen, en daar kan wél iedereen alert voor zien en werk van maken, ongeacht de vooropleiding of functie.

Het nut van testen Tot slot wil ik, mede uit eigen ervaring, nog even ingaan op het probleem van vragenlijstjes en testen met het oog op studie- en beroepsoriëntering en later de loopbaankeuzes. Er is op zich zeker niets mis met dergelijke testen en elke goed afgenomen test levert mogelijk wel een stukje informatie en feedback op waar je over kan reflecteren, kortom waar je wat mee bent. Alleen… veel hoogbegaafden zijn meester in het naar hun hand zetten van dergelijke testen, ze doorzien de vragenlijstjes en vullen hun antwoorden in volgens de gewenste uitkomst van dat moment. Het is bijzonder jammer dat ze op die manier geen écht beeld krijgen, alleen een bevestiging van eigen momentane inzichten, en zodoende de eigen blinde vlekken in stand houden. Een gemiste kans!

64-PURECHILD 10 | 2019

Basistalenten Daarom verdiepen Inge, mijn projectpartner in Campus Cuesta vzw, en ikzelf ons tegenwoordig in de KernTalenten van Danielle Krekels3. Bij het onderzoek naar je persoonlijke talentenpakket wordt aan de hand van fotomateriaal, gesprekken en eigen herinneringen teruggegaan naar je kindertijd. Je oorspronkelijke interesses en je authentieke spelgedrag als kind – vooraleer je beïnvloed werd door onderwijs en andere contextfactoren – vormen de basis van je unieke pakket aan talenten en levert bijzonder interessante informatie op die je bij andere testen riskeert te mislopen. Met je eigen voorgeschiedenis, geïllustreerd en gestaafd door onbewust vastgelegde elementen, kan je zelfs als hoogbegaafde weinig ‘foefelen’.

Talent ontwikkeling en coaching: een WIN-WIN! Hoogbegaafd of niet, net als onze hersenontwikkeling zijn onze talentontwikkeling en persoonlijke groei nooit af. Inspelen op wat je nu aan begaafdheid, competentie en talent hebt, een doorstart durven maken na moeilijkheden en een leven lang genieten van bijleren, zijn aan de orde voor iedereen. Net als in mijn coaching en trainingspraktijk kan ik mijn expertise en passie voor onderwijs en persoonlijke ontwikkeling nu ook kwijt in de co-study-place van Campus Cuesta vzw. Hier begeleiden we o.a. jongeren op het vlak van executieve functies en studievaardigheden en ondersteunen we hen om succesvol het secundair onderwijs te doorlopen. Binnenkort nemen we er studie- en carrière-oriëntering bij en ook onze opleiding tot Cuesta –coach is in volle ontwikkeling. Een brein als het mijne staat nooit stil, en wanneer ik het ten goede van anderen kan gebruiken, word ik er als mens ook gelukkig van. Mooie win-win! Hilde De Vleeschouwer info@campuscuesta.org www.campuscuesta.org

1 Oosterveen, S. (2013) in ‘Hoe leren hoogbegaafden?’ – Hoogbegaafde volwassenen. Zet je gaven intelligent en positief in. Redactie: Noks Nauta & Rianne van de Ven, Utrecht, 2017. 2 Dawson P. & Guare, R. (2012) – diverse publicaties 3 Krekels, D. (2018) – https://www.coretalents.eu/nl/ wat-brengt-een-kerntalentenanalyse-jou

www.248media.nl

Pure Child oktober 2019

5 vragen van kleuterleidsters

over ontwikkelingsvoorsprong wetenschappelijk benaderd… Vanuit mijn ervaring in het onderwijs als zorgcoördinator, krijg ik vaak de kans van Hoogbloeier Gifted Academy om studiedagen te geven aan kleuterleidsters rond het thema kleuters met ontwikkelingsvoorsprong. Hieronder bundel ik de 5 meest gestelde vragen en probeer ik daar een wetenschappelijk onderbouwde verklaring of oplossing voor te vinden. Vraag 1: Hoe signaleer ik de knappe kleuters in mijn klas? Het detecteren van knappe kleuters is niet altijd evident. Ieder schooljaar krijg je ongeveer 6 weken de tijd om een kleuter te zien in al zijn capaciteiten. Een kleuter met ontwikkelingsvoorsprong is naast heel intelligent meestal ook heel creatief in zijn antwoorden en ideeën. Bovendien kunnen ze voor bepaalde onderwerpen heel sterk gemotiveerd zijn en voor andere helemaal niet. (cfr. Model van Mönks) Meestal zijn knappe kleuters heel perfectionistisch van aard en eerder faalangstig. Ze hebben

66-PURECHILD 10 | 2019

een groot rechtvaardigheidsgevoel en kennen vaak al regels van spelletjes die andere kleuters nog niet begrijpen. (cfr. Zijnskenmerken van Kieboom en Venderickx) De meeste kleuterleidsters geven aan dat deze kleuters een heel ruime woordenschat hebben. Als men goed observeert zie je dat kleuters vanaf een jongere leeftijd al aan echt rollenspel doen en hun spel coöperatiever is dan bij de andere kinderen. Bij het opvallen van een combinatie van boven staande kenmerken wordt de kans steeds groter dat u een cognitief getalenteerd kind in je klas hebt.

Pure Child oktober 2019

Vraag 2: De ouders zeggen vaak dat hun kind zoveel kan, hoe komt het dat ik dit in de klas niet zie? Zoals hierboven vermeld, heb je niet zo een lange periode om ontwikkelingsvoorsprong bij een kleuter te detecteren. Na 6 weken passen ze zich aan aan de groep en weten ze precies wat de norm is: wat ze precies moeten kunnen en wat helemaal niet. Tonen in de klas wat ze eigenlijk allemaal kunnen, vinden ze dan niet meer nodig. Ze zijn meestal niet graag anders dan de anderen en door bijvoorbeeld te tonen dat je al kan lezen in de 2de kleuterklas, distantieer je jezelf sowieso al van de groep.

Vraag 3: Hij/zij is emotioneel niet zo sterk… Cognitief getalenteerde kleuters ontwikkelen heel asynchroon. Waardoor sommige delen van hun ontwikkeling ver voor zit, zoals de taal, het denken… Het (hoog)gevoelige deel van hoogbegaafde kinderen zorgt er voor dat ze naar de buitenwereld heel jong kunnen overkomen. Bovendien passen ze zich snel aan aan de omgeving (cfr. 6 weken) waardoor ze precies dezelfde soort emoties uiten als de kinderen rondom hen. Heel vaak zien wij peuters die op school starten een terugval maken in hun ontwikkeling omdat zij niet meteen iemand vinden die op hetzelfde niveau zit als hen. (cfr. C. Brainbridge)

Vraag 4: Wat doe ik met een knappe kleuter die vervelend doet tijdens kringmomenten? Meestal wordt eerst het vervelende gedrag gezien en pas nadien de onderprikkeling die hierachter zit. Dit vooral bij het creatief rebelse profiel van hoogbegaafde kinderen. (cfr. 6 profielen van hoogbegaafde kinderen - Betts en Neihart)

terhand van de juf, de doorgever van de micro… Ook kan het handig zijn om de knappe kleuters dan te groeperen en al een lastig denkwerkje voor te schotelen, zo wordt er meteen iets gedaan met de honger en beginnen zij de dag op een positieve manier.

Vraag 5: Nemen we niet een deel van hun kindertijd af als we kleuters versnellen? Sommige kleuters zijn ‘uitgekleuterd’ na 3 kleuterjaren. De kinderen van oktober, november en december als geboortemaand moeten het op school ook stellen met 3 kleuterjaren. In de kleuterklas is leren vooral spelen, vermits cognitief sterke kleuters sneller linken leggen en dus ook sneller leren, zijn zij ook sneller uitgespeeld. (cfr. Aan de slag met slimme kleuters - E. Van Gerven) Er moet natuurlijk bij iedere versnelling naar de volledige ontwikkeling van het kind gekeken worden en hier mag zeker niet over 1 nacht ijs gegaan worden, maar kinderen tegenhouden om ze nog wat meer te laten spelen is niet altijd positief voor hun verdere ontwikkeling. Willen jullie graag nog meer antwoorden op jullie vragen of verder aan de slag in jullie klas of school met kleuters met ontwikkelingsvoorsprong? Kijk dan snel op www.giftedacademy.be voor de data van nascholingen rond kleuters of boek een pedagogische studiedag voor jouw school.  Els Gudders Zaakvoerder Meer Mij www.meermij.be

Vele kleuters kunnen en kennen de routine van de kalender/ kring al zodanig goed, dat ze hier helemaal geen uitdaging in vinden. Dan storen ze hun buur, prutsen ze, vallen ze van de bank… Het allerlaatste wat zij dan nodig hebben zijn opmerkingen over hun gedrag. Ze hebben eerder nood aan erkenning en vulling. Een taak als secretaris kan een mogelijkheid bieden, het brengen van het raadseltje van de dag, de rech-

PURECHILD 10 | 2019-67

Pure Child oktober 2019

Kleuters met een ontwikkelings-

voorsprong zijn er in alle kleuren van de regenboog:

Verlegen of heel vrij, enthousiast

of teruggetrokken, heel sociaal of

veel betrokken in conflicten, op de

voorgrond tredend of juist faalangstig. Dit maakt het lastig om deze kinderen te signaleren.

Maar één ding is van groot belang deze slimme kleuters willen door jou gezien en gehoord worden.

In hun hoofd zit de vraag: “Snapt de juf wat ik nodig heb om te kunnen leren en groeien?”

Tips van een kleuterjuf 68-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

raag eens aan de kinderen wat zij graag die jaar willen doen, waarover zij willen leren. Kleef een groot blad tegen de muur of bord en schrijf het neer of teken op een blad wat de kleuters aanbrengen. En maak er een mooie poster van.

Het mooie is dat bij slimme kleuters de sociale ontwikkeling vaak al zover ontwikkeld is dat je met hen een wederkerige relatie kunt hebben. Door regelmatig naar de poster te verwijzen, maak je duidelijk dat je probeert om rekening te houden met hun vragen. De kleuter krijgt hierdoor vertrouwen in jou, als juf en in zichzelf. Hij voelt zich hierdoor erkent. Je kan dit voor de

E en puz zelju f Een knuffeljuf

hele klasgroep doen, maar ook voor de individuele kleuter. Zo ontdek je reeds heel wat over de kleuter(s) en kan je hen beter begeleiden. Daarnaast kan je ook aangeven dat jij ook iets van de slimme kleuter verwacht. Bijvoorbeeld: “Ik ga jou veel leren over de planeten omdat je dit zo leuk vindt. Maar ik ga je ook leren hoe goed dat jij je handen kan gebruiken, dus we maken ook een knutselwerkje.” Zo maak je duidelijk afspraken en laat je voelen dat je rekening houdt met zijn eigen talent, interesse, maar dat het ook belangrijk is om andere dingen die belangrijk zijn in het leven te leren. Zo komt er bij het kind meer openheid en kan het kind op een positieve manier leren.  Magdalena Troch

Een juf die goed kan tekenen

Wat willen jullie graag leren van de juf? Wat voor juf willen jullie?

Een juf die muziek kan spelen juf e v e li t Een iet roep n die

Die mij helpt om letters te lezen

Leuke juf

uf E en j r telt die ve en lanet p e d over

Een juf die met ons meespeelt e f di u j E en l e er t m e n en r ek e

die f u j n e E rijpt g e b j i m

Een juf die mooi kan zingen PURECHILD 10 | 2019-69

I VOED

CIJN

P O C R AT E

ALS ME DI

De gezonde energieboost van Amanprana, onmiddellijk en langdurig 0% GERAFFINEERDE SUIKERS • 0% CHEMISCHE ZOETSTOFFEN • VEEL ANTIOXIDANTEN Onmiddellijke een langdurige energieboost nodig? De nieuwe generatie energiedranken is er. De jarenlange kennis van Amanprana op het gebied van energiedranken is gebaseerd op de ervaring van Michael Phelps die dertien Olympische medailles bij elkaar zwom. Zijn sportdrank: cacao. Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat cacao onmiddellijk energie levert en zorgt voor uithouding en snel herstel.

Cacao Kids & Sports is heerlijk en vooral geschikt voor actieve jongeren en sportprestaties. Aan het begin van de school-, werk- of sportdag zorgt Cacao Kids & Sports voor de nodige onmiddellijke en langdurige energie. Zonder geraffineerde suiker, zonder chemische zoetstoffen. De kokosbloesemsuiker bevat veel antioxidanten en geeft kinderen en sporters geen suikerdips. Kinderen vinden het superlekker!

Heb je energie nodig voor sport, studie, werk, spel, prestaties, concentratie? Of wil je alert en alert blijven? Amanprana biedt Cacao Kids & Sports voor tieners en atleten. Voor volwassenen hebben we Cacao & Café Ethiopia.

Cacao & Café Ethiopia bevat Café Ethiopia en guarana om alert te zijn. Café Ethiopia is de koningin van de Arabica koffies. En guarana geeft al eeuwen natuurlijke energie aan de inheemse bevolking van het Braziliaanse Amazonegebied. Voor volwassenen die een flinke opkikker kunnen gebruiken.

Amanprana is een klein familiaal bio-bedrijf. ‘Voeding als medicijn’, ‘Red de Zee’, ‘Doe niet op je huid wat je niet eten kan’ en het ‘cradle to cradle’ kringloopproces staan hoog in het vaandel. Etiketten en lijm zijn composteerbaar. Verpakking in glas of papier, nooit plastic. Alleen de beste kwaliteit. Ingrediënten traceerbaar. We verkiezen fairtrade: de telers zijn onze helden.

www.amanprana.eu Info & anmelden Newsletter: www.amanprana.eu

AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT

Kies bewust

NANNYcare geitenmelk hét alternatief voor koemel k

Geitenliefde NANNYcare geitenmelk is afkomstig van geiten die leven op kleinschalige boerderijen in het prachtig groene en schone Nieuw-Zeeland. De boeren verzorgen de geiten met liefde en verwennen ze met speciaal geselecteerd vers voer zoals gras, raaigras, cichorei, klaver en alfalfa. Dit geeft de geitenmelk van NANNYcare een heerlijk zachte en romige smaak. * Rolklaver – deze bijzondere Lotus corniculus - draagt veel namen, waaronder ‘Tirel Tunge’ in het Noors, wat beteJij wilt het beste voor je kindje en maakt bewuste keuzes. Is je kindje toe aan opvolgmelk en wil je liever geen kent: de tong van een koemelk geven? Als het gaat om flesvoeding is NANNYcare hét alternatief. meisje. De gelijknamige ET GOED bloesemremedie RolNI NANNYcare flesvoeding op basis van geitenmelk heeft een pure klaver is in Zwitserland gemaakt, deels samen basis van onbewerkte, volle geitenmelk. Voor de geitenmelk van GARANTIE met kinderen. NANNYcare is bewust gekozen voor melk afkomstig van geiten EL Zoals veel andere BerenD TERU uit het prachtig groene, geïsoleerde en schone Nieuw-Zeeland. hol-Bloesemremedies is Bovendien kiest NANNYcare liever voor lactose als natuurlijke hij een bijzondere steun voor ouders en kinderen aanvulling van het koolhydraatgehalte, dan voor glucosesiroop, om samen te groeien, te sucrose of maltodextrine. Dat maakt NANNYcare geitenmelk een helen en te spelen. LEES DE VOORWAARDEN

Pure Child oktober 2019

milde voeding die je met een gerust hart aan je kindje kunt geven!

Wil je meer weten? https://lazulitraining.be/gratis/ Neem dan contact op www.nannycaregeitenmelk.nl Ook ontdekken wat geitenmelk voor jouw kindje doet? Bekijk de voordelen op ww.nannycaregeitenmelk.nl. met Dorothee in Het Berenhol, + 31/ 024-3607967 of geschikt BELANGRIJK: Borstvoeding wordt in het algemeen beschouwd als de beste voeding voor zuigelingen, ook na 6 maanden. NANNYcare Opvolgmelk is uitsluitend om voor specifieke doeleinden te worden gebruikt als voeding voor zuigelingen die ouder zijn dan 6 maanden, als onderdeel van een gevarieerde en gezonde voeding. www.het-berenhol.com

Het mag niet worden gebruikt als vervanging van moedermelk gedurende de eerste zes levensmaanden en is ook niet geschikt voor zuigelingen jonger dan 6 maanden.

HEERLIJKE

DI P S

VOO R DE

FOOD FOR FREEDOM

KIDS !

Beschikbaar in jouw biowinkel @hobbit_veganfood

Hobbitnv

info@hobbit.be - www.hobbit.be

Pure Child oktober 2019

RUBRIEK: GEZONDHEID • Fysiek • Mentaal • Emotioneel • Spiritueel

PURECHILD 10 | 2019-73

Pure Child oktober 2019

RUBRIEK: VOEDING

KIESKEURIG BIJ HET ETEN?

74-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Voer je iedere dag tijdens de maaltijd strijd met je hoogbegaafde kind? Je bent niet alleen. Er zijn veel ouders van hoogbegaafde, zintuiglijk gevoelige kinderen, die hiermee te maken hebben. Het kan erg frustrerend en verontrustend zijn als je kind weigert de maaltijd te eten dat je hebt bereid, maar als je meer informatie zoekt over voedselselectiviteit of sensorische prikkelverwerking bij hoogbegaafde kinderen, zal je in het Nederlands weinig informatie vinden. Informatie over sensorische prikkelverwerking richt zich voornamelijk op aanraking en beweging, maar zintuiglijke gevoeligheid (de theorie van Dabrowski) wordt nergens vernoemd. In dit artikel vind je een samenvatting van wat in Engelstalige literatuur en onderzoeken is te vinden. Voedselweigering en -aversie bij hoogbegaafde kinderen

waarom het zo vasthoudt aan negatief gedrag rond voedsel.

Bij hoogbegaafde kinderen kom je meestal deze twee soorten voedselweigering tegen: 1. zintuiglijke voedselaversie (de meest voorkomende); 2. Voedselselectiviteit.

Wat is voedselselectiviteit?

Aanwijzingen voor zintuiglijke voedselaversie De manier waarop een kind reageert op bepaalde soorten voedsel geeft een aanwijzing of het om een zintuiglijke voedselaversie gaat of niet. Als je kind regelmatig het volgende negatieve gedrag vertoont, kan het zijn dat het een zintuiglijke voedselaversie heeft: • grimassen • kokhalzen • spugen • overgeven • voedingssoorten, voedingsgroepen en zelfs merken generaliseren • alleen bepaalde soorten voeding eten • boos worden als het ongewenste voedsel in aanraking komt met zijn bord

Karakteristieken van hoogbegaafdheid en zintuiglijke voedselaversie Veel hoogbegaafde kinderen hebben te maken met angsten, perfectionisme en een laag zelfbeeld, die vaak voortkomen uit een gevoel van isolement en niet begrepen worden. Hoogbegaafde kinderen zijn vaak gevoelig voor textuur, zicht, smaak, geur, geluid en licht. Dit kan vanaf jonge leeftijd een belangrijke impact hebben op hun relatie met voeding. Als je je kind volledig begrijpt –de eigenaardigheden, zintuiglijke issues, zorgen en angsten– zal je beter begrijpen

Voedselselectiviteit is de consumptie van een abnormaal beperkt aantal voedselsoorten. Technisch gezien kan je elk kind dat minder voedsel eet dan normaal selectief noemen, maar deze term wordt specifiek gebruikt voor kinderen die één of meerdere voedselgroepen volledig mijden. De vier voedselgroepen zijn granen, eiwitten (vlees, vis, gevogelte, eieren, noten, gedroogde bonen en erwten), fruit, groente, en melkproducten.

Het verschil tussen een zintuiglijk gevoelige eter en een selectieve eter Zintuiglijk gevoelige kinderen eten een beperkte hoeveelheid voedsel uit elke voedselgroep (dat voor hun zintuigen aanvaardbaar is). Ze eten meestal minstens één ding uit elke groep en hebben beter gebalanceerde diëten dan selectieve eters (wel melk, maar geen kaas; wel kip, maar geen rundvlees; wel brood, maar zonder zaadjes). Kinderen die selectief zijn, hebben een afkeer van meerdere soorten voedsel. Ze zullen bijvoorbeeld alle granen mijden, alle soorten vlees, alle koude etenswaren, alle rood gekleurde etenswaren, alle knapperige etenswaren, alle fruit en groenten, en ga zo maar door. Veel voedselselectieve kinderen eten slechts enkele dingen. Een typisch voedselselectief dieet zal pizza, kipnuggets, melk en niets anders bevatten.

Extreme gevoeligheid: superproever met een superneus Als je wat rondvraagt, zul je merken dat hoogbegaafde kinderen veel meer kunnen ruiken dan

PURECHILD 10 | 2019-75

Pure Child oktober 2019

andere kinderen. Op een verjaardagsfeestje kan je kind bijvoorbeeld zeggen dat iemand rokerig ruikt of ruikt het zelfs het kleinste spoor van chocolade nadat iemand dat gegeten heeft. Deze uitzonderlijke gevoeligheid voor geur leidt ertoe dat je kind een superproever is. Onderzoek toont aan dat het erg gebruikelijk is voor hoogbegaafde kinderen om hooggevoelig te zijn voor smaak en geur. Dit kan betekenen dat voor hen het voelen, proeven en ruiken van bepaalde soorten voedsel overweldigend kan zijn en erg moeilijk om mee om te gaan. Hun hooggevoelige zintuigen van reuk en tast vinden het proeven, kauwen en uiteindelijk doorslikken van bepaald voedsel dat voor hen onaangenaam is van samenstelling, geur of smaak, erg moeilijk.

Eetproblemen bij hoogbegaafde kinderen Doordat hoogbegaafde kinderen alles veel intenser ervaren, worden ook geuren, structuren, smaken en kleuren veel intenser ervaren dan bij anderen. Het kan lijken dat je kind zich aanstelt als hij bijvoorbeeld geen stoofvlees wilt eten, maar dat hoeft niet zo te zijn. Je kind kan de geur van het vlees oprecht walgelijk vinden, omdat die té sterk wordt ervaren. Het kan ook zijn dat hij de verschillende voedselwaren op zijn bord chaotisch vindt. Dat kan komen door felle kleuren, meerdere kleuren door elkaar, te veel licht (het bord is bijvoorbeeld te wit) of te veel maaltijdcomponenten met een verschillende textuur. Kinderen die overgevoelig zijn voor geuren, zullen bijvoorbeeld vaak vinden dat het eten stinkt. Ze houden niet van sterk ruikende voedingsmiddelen zoals vis, spruiten, oude kaas en ze eten liever koude gerechten dan warme, omdat die minder sterk ruiken. Ze mijden tijdens de maaltijd ook mensen met een sterke lichaamsgeur of parfum of willen de potten en pannen niet in de buurt tijdens het eten (Fondelli, 2008).

Wat te vermijden? De enige voedselgroep die zonder risico vermeden kan worden, is melkproducten. De stoffen in melkproducten kunnen ook gevonden worden in de andere drie voedselgroepen en in zonlicht, maar een kind dat geen melkproducten eet, moet een goede hoeveelheid voedsel van de andere drie groepen eten om te compenseren voor het gebrek aan melkproducten. Het kind moet ook een goede bron van vitamine D hebben, bijvoorbeeld door zonlicht of door vitaminepillen. Geen enkele andere voedselgroep kan vermeden worden zonder gezondheidsrisico, maar er zijn wel individuele etens-

76-PURECHILD 10 | 2019

waren die vermeden kunnen worden. Vlees, bijvoorbeeld, zolang er goede bronnen van eiwit ten in het dieet zitten. Een kind dat geen fruit eet, maar wel veel groenten, kan nog steeds voldoende voedingstoffen binnenkrijgen. Een kind dat geen brood eet, maar wel granen, kan nog steeds voldoende koolhydraten binnenkrijgen.

Controlezaken Hoogbegaafde kinderen kunnen een bijzonder sterke wil hebben. Wanneer ze uitgedaagd worden om hun negatieve gedrag te veranderen, worden ze vaak nog tegendraadser. Als je je hoogbegaafde kind wilt helpen, is een holistische benadering aangewezen. Je moet begrijpen dat deze kinderen complexe cognitieve, sociale, emotionele en disciplinaire behoeftes hebben.

Strategieën om zintuiglijke voedselafkeer te beperken (M. Andis, 2002) • Laat je kind omgaan (spelen) met eten met zoveel mogelijk verschillende samenstellingen. Laat het ook helpen bij het koken. • Ga zo vaak mogelijk met het hele gezin rustig zitten tijdens het eten. • Maak etenstijd leuk en niet stressvol. • Geef het goede voorbeeld en eet niet de hele dag door, waardoor je zelf geen trek hebt in koken of een warme maaltijd. • Schep niet te veel op het bord van je kind (één volle lepel per leeftijdsjaar). • Geef niet meer dan drie verschillende voedselsoorten per keer. • Voer je kind nooit onder dwang. • Als je kind kokhalst na bepaald voedsel, bied

Pure Child oktober 2019

het dan een paar weken later opnieuw aan. Afleiding tijdens de maaltijd kan angst helpen verlichten, zoals praten over dingen die gebeuren of zullen gebeuren, naar muziek luisteren, enz. Je kan ook de techniek van voedselverandering proberen, waarbij je langzaam de hoeveelheid van ‘acceptabel’ voedsel opbouwt. Als je kind bijvoorbeeld een droog biscuitje wil eten, bied dan ook gefaseerde crackers aan, dan knäckebröd, droge toast, toast met boter, toast met smeerkaas, een belegd broodje met zelfgekozen beleg. Hetzelfde kun je doen met ander voedsel en drank. Volg steeds een bepaald patroon, zodat je de inname van alle voedselgroepen kan garanderen en controleren. Houd in de gaten dat je kind voldoende voeding binnenkrijgt om goed te kunnen groeien (en niet alleen in de breedte). Voedselverandering moet altijd dezelfde vorm, kleur en samenstelling hebben om te kunnen slagen. Dit is gebaseerd op het idee dat nieuw voedsel veilig moet zijn, bekend en dus acceptabel. Doe niet aan overreden, vleien of omkopen om je kind aan het eten te krijgen (je bent tenslotte niet de heks uit Hans en Grietje!). Dit kan uiteindelijk een wapen worden dat je kind zal gebruiken om meer controle te krijgen. Geef het niet elke dag hetzelfde soort voedsel. Leg uit hoe saai dat is, zeg dat er nog veel andere soorten eten bestaan waaruit hij kan kiezen en dat voedsel van steeds dezelfde soort zijn lichaam niet kan voorzien van de nodige voedingsstoffen.

Hoe help je een voedselselectief kind met zijn selectiviteit? Kinderen met voedselselectiviteit kunnen geholpen worden door een gedragspsycholoog die hen bepaalde gedragsstrategieën aanleert. Bepaal eerst samen welke etenswaren en voedingsstoffen niet in het dieet zitten. Daarna stelt de psycholoog een lijst op met etenswaren die je kind moet eten, hij bepaalt welke interacties de selectiviteit versterken en welke interacties het kunnen ontmoedigen. Daarna kunnen nieuwe etenswaren geïntroduceerd worden. De psycholoog leert de ouders welk gedrag helpt bij de acceptatie van nieuw voedsel en helpt hen deze technieken toe te passen.

Hoe help je een kieskeurige eter? Er is geduld en herhaling nodig om een kieskeurige eter minder kieskeurig te maken. Probeer verschillende presentaties en recepten (rauw, gekookt, etc.) maar verwacht niet dat je kind iets eet als jij het ook niet lust!

Oudere kinderen en tieners Blijf je kind aanmoedigen om gezond te eten. Vooral tieners eten veel ongezond voedsel, maar onderzoek wijst uit dat wanneer ouders het goede voorbeeld blijven geven, hun kinderen meer fruit en groenten eten en ander gezond voedsel dan hun leeftijdsgenoten.

Kan voedselselectiviteit leiden tot een eetstoornis? Nee. De onderliggende oorzaak én de behandeling zijn anders. Jongeren met een eetstoornis zijn geobsedeerd door hun uiterlijk en hun gewicht. Ze hebben psychologische hulp nodig om hun zelfbeeld te verbeteren en controle over hun leven te krijgen. Voor ze anorexia of bulimia krijgen, hebben ze geen voorgeschiedenis van voedselselectiviteit. Ze vermijden voedselgroepen alleen om de hoeveelheid calorieën of vet in hun dieet te verminderen en zijn alleen voedselselectief om gewicht te verliezen.

Zijn vegetariërs voedselselectief? Dat hangt af van de persoon. Iemand die van alle voedselgroepen eet, maar de beslissing heeft genomen om geen vlees meer te eten, is niet voedselselectief. Iemand die altijd een afkeer voor vlees heeft gehad en daarom vegetarisch is geworden, kan voedselselectief zijn. Heeft deze persoon een behandeling nodig? Nee, behalve als hij of zij deze afkeer wil overwinnen.  Renata Hamsikova ECHA Specialist in Gifted Education IEKU Advies www.ieku.nl Referenties • Andis, M. (2002). Tips for Parents: Questions and Answers about Food Selectivity • NAGC – Sensory Food Aversion and Gifted Children • Webb, J.T., Amend, E.R. (2004) Misdiagnosis and Dual Diagnoses of Gifted Children and Adults: ADHD, bipolar, OCD, Asperger’s, depression, and other disorders, Great Potential Press. • Winner, E. (1996). Gifted Children: myths and realities, Basic Books

PURECHILD 10 | 2019-77

RUBRIEK: SAMEN GEZONDE LEKKERNIJEN MAKEN

Venkel

Een bekende herfstgroente is venkel! Deze witte groentesoort heeft een frisse smaak en zit boordevol mineralen. Venkel werkt immers goed tegen spijsverteringsproblemen, is een goed medicijn tegen oogziekten en zou helpen bij de aanmaak van moedermelk. Het is daarbij niet lastig om iets lekkers klaar te maken met venkel! Ingredienten (4 pers.) goede klomp kokosvet of boerenboter 3 tenen knoflook + 1 grote rode ui 2 venkels 400 ml passata of tomaten blokjes kruiden: curcuma, verse tijm, ras el hanout, verse basilicum 400 gram bio kip of seitan bijvoorbeeld deze van Amanprana

Bereiding

(Door Snipper de look en de ui en stoof minder dierlijke deze in vet. producten te eten en voor Snij 400 g seitan in blokjes en meer plantaardig te kiezen, laat dit 5 min stoven. Snij de venkels in blokjes, en voeg pak je meteen vier belangrijke ze toe aan de pan. Voeg problemen tegelijk aan. Je spaart de passata of tomaten blokjes toe het milieu, je zorgt voor een betere en breng op smaak met voedselverdeling in de wereld, je curcuma, ras el hanout, gezondheid vaart er wel bij en verse tijm. Laat dit gerecht gedurende 1 u op een natuurlijk zullen ook de dieren zacht vuurtje stoven. je dankbaar zijn.) Werk af met verse basilicum en

laat nog 5 minuten verder garen. Je kan hierbij zilvervliesrijst eten of volkoren penne of gekookte aardappelen of â&#x20AC;Ś Dit gerecht is rijk aan smaak en een bom aan bouwstoffen zowel voor lichaam, brein als voor je hart! Slow cooking is een vorm van voorvertering. Lang bereide gerechten maken mensen gelukkig. Smakelijk! ď&#x201A;˘ Christel Stevens - www.3-isone.com

78-PURECHILD 10 | 2019

happy as a baby

Soms hebben kleine kinderen spijsverteringsmoeilijkheden zoals voeding en maagzuur die vanuit de maag naar de slokdarm terug stroomt.

Flacid poeder is een zeer efficiĂŤnt, volledig natuurlijk werkend product, die snel een oplossing biedt! De ruim uitgeteste formule bevat de gekende Johannesbroodboompitmeelgompoeder in combinatie

Flacid poeder Johannesbroodpitmeel

met plantenextracten van koriander, zoethout, kardemom en wilde kamille. Deze voorkomen oprispingen en dragen bij tot een heel goede spijsvertering.

Koriander Zoethout Kardemom

Kies voor een snelle, veilige en eenvoudige oplossing!

Wilde kamille

Verkrijgbaar in de betere natuurwinkel en via de webshop www.vitamina.be Voor een winkel in jouw regio zie www.vitamina.be www.vitamina.be Vragen? info@vitamina.be info@vitamina.be

Pure Child oktober 2019

RUBRIEK: BLOESEMREMEDIES

Hoogbegaafd, anders begaafd Hoogbegaafdheid is een term die vaak onterecht gekoppeld wordt aan heel slim zijn. Door deze misvatting streven sommige ouders ernaar om hun kind hoogbegaafd te noemen. De vraag blijft dan ook waarom ouders hun kinderen als hoogbegaafde willen zien.

igenlijk is hoogbegaafdheid een verzamelwoord voor een aantal persoonskenmerken die ervoor zorgen dat sommige mensen op een andere manier denken en handelen dan anderen. Hoogbegaafde kinderen denken vaak sneller en anders. Door hun IQ denken ze over

80-PURECHILD 10 | 2019

bepaalde zaken zeer diep na, waardoor ze zich anders voelen dan hun leeftijdsgenoten. Dit onaangename gevoel kan verveling, demotivatie, frustraties en het gevoel er niet echt bij te horen tot gevolg hebben. Het is alsof ze in een andere wereld leven en zich niet herkennen in leeftijdsgenoten. Vooral het gebrek aan intelligente uitdaging en het opbouwen van angsten kunnen een valkuil zijn in hun schoolse resultaten, waardoor ze niet aan de verwachtingen kunnen voldoen. De school moet zich hiervan bewust zijn en trajecten ontwikkelen om het

Pure Child oktober 2019

kind uit te dagen door bijvoorbeeld moeilijkere oefeningen. Daarnaast moet er aandacht zijn voor sociale en persoonlijke ontwikkeling om te vermijden dat het kind afwijzend of onverschillig gaat staan tegenover de school. Een hoogbegaafd kind heeft een uitzonderlijk talent dat goed begeleid moet worden. De erkenning is belangrijk op school en in de dagdagelijkse opvoeding door de ouders.

Bloesemremedie in de kijker

Enkele tips:

Living Lights Stock Divine Diamand

• erken je kind in zijn vragen en kennis • beantwoord de vragen van je kind of zoek de antwoorden samen op • accepteer dat je kind het soms beter weet • geef je kind boeken en reportages die bij zijn interesses passen • sluit activiteiten aan bij zijn/haar interesses • ga op zoek naar lotgenoten of verenigingen die aansluiten bij je kind • duik samen in creativiteit • zoek uitwegen in het doolhof van het overmatige denken, door bijvoorbeeld samen een creatief werkstuk te maken en er een intuïtieve verklaring aan te geven • zorg dat de verwachtingen van je kind realistisch zijn en luister naar het niveau dat hij aangeeft • praat over zijn angsten, erken ze en besteed aandacht aan zijn emotionele ontwikkeling • zoek een school waar ze aandacht schenken aan kind en het de juiste begeleiding geven.

Als de gestelde eisen hoog zijn en je behoefte hebt aan een vooruitziend creatief talent, is gebrek aan duidelijkheid het laatste wat je kunt gebruiken. Hier is tenslotte de helderheid die je wilt en nodig hebt in tijden van twijfel of wanneer je beslissingen moet nemen.

Verbanden zien in één oogopslag

Het spreekt voor zich dat een bloesemremedie persoonsgebonden is. Het wordt volledig op maat afgestemd. Een remedie maken, vraagt de nodige tijd en een duidelijk inzicht in de persoon waarvoor het wordt gemaakt. 

Wanneer we het kind erkennen in zijn waarden, krijgt het de kans om zijn hoogbegaafd talent te ontwikkelen. Dit gebeurt door de juiste ondersteuning, sturing, aanwezigheid, geduld, vertrouwen en zachtheid. Een zachte aanpak is een vereiste bij de creatieve en gevoelige hoogbegaafde. Naast het analyseren en verbanden leggen, bezitten zij over een gevoelige en creatieve kant. Ze zien verbanden in één oogopslag, maar kunnen hierin verdwalen. De creativiteit is meestal een uitgangspoort om in de mallenmolen van het denken te stappen.

Nederlandse Bloesemremedie – Paarse dovenetel Wanneer je chaotisch bent, helpt paarse dovenetel om duidelijkheid in deze chaos te scheppen wanneer je te veel opziet tegen dingen die je moet doen en erover gaat piekeren.

Yana stock – chakra 2 Wanneer onze emoties vastzitten, kan onze creativiteit moeilijker stromen. Met deze remedie wordt er terug stroming gebracht in oude en vastzittende patronen. Secret tree – Crystal Fountain Een remedie die je leert om verbinding te maken met je innerlijke diepste zelf. Om je talenten te leren ontdekken, ze te ontwikkelen en te leren luisteren naar je innerlijke verlangens.

Meer informatie: www.golden-bottle.com Jurgen Bex

Deze kinderen ondervinden vaak onbegrip van hun omgeving en voelen zich hierdoor anders. Anders zijn betekent alleen dat ze niet behoren tot het grijze gemiddelde. Het is de kunst om als begeleider hun unieke eigenschappen kracht mee te geven, zodat ze zich niet langer onbegrepen of genegeerd voelen, wat uitsluiting en pesten neutraliseert.

PURECHILD 10 | 2019-81

Pure Child oktober 2019

Heen en weer schakelen van denken en doen naar voelen en zijn

82-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Een talent kan een valkuil zijn. Je zou kunnen zeggen dat hoogbegaafde kinderen goed zijn in denken. Sommigen zijn goed in voetbal, anderen in muziek, schaken of gamen. Ze denken diep en snel na, leggen onverwachte verbanden en stellen zich overal vragen bij, ze gaan door tot ze weten en begrijpen. Dat is een prachtig talent, maar het kan ook een gigantische valkuil zijn.

olwassenen hoor je ook vaak getuigen over ‘dat hoofd dat maar niet stopt’, slapeloze nachten door het vele gepieker, het steeds doormalen van eindeloze gedachtestromen. Stel je eens voor dat je dit reeds als kleuter ervaart. Je kijkt rond en ziet al die zorgeloze kinderen van jouw leeftijd die de gevaren niet zien, die jij wel ziet. Het zijn kinderen die geen vragen stellen, die jij wel hebt. Of ze stellen vragen die voor jou zo logisch dat zijn dat ze je in verwarring brengen. Zo’n kind voelt zich al snel onveilig, niet thuis, onbegrepen en gaat twijfelen aan alles en vooral aan zichzelf. “Wat klopt hier eigenlijk en wat klopt niet?”

Is het waar? In feite heeft een hoogbegaafd kind een opmerkzame eigenschap, namelijk zijn grote nieuwsgierigheid. En dan bedoel ik nieuwsgierigheid om iets vanuit verschillende perspectieven te onderzoeken zonder meteen aan te nemen dat er slechts één waarheid is. Ouders en leerkrachten kunnen dat best vermoeiend vinden. Het is gemakkelijker als kinderen gewoon een eenvoudige waarheid aannemen, maar hoogbegaafde kinderen kunnen dat niet. Ze zien veel te veel mogelijkheden. De meesten onder ons hebben wat oefening nodig om deze houding aan te leren. We zijn het gewoon om een vast idee te vormen. We horen of lezen iets en geloven het. We nemen het simpelweg aan voor waar. De realiteit is natuurlijk veel genuanceerder, met veel meer mogelijke, niet onder-

zochte, waarheden. Maar voor onze hersenen is dit het gemakkelijkst en meest energiezuinig. Dat is menselijk, maar wel mindless. Het is dan ook bevrijdend om na wat oefening plots in te zien dat een belemmerende overtuiging slechts een starre visie was, die weleens vanuit een andere hoek bekeken mag worden. Dat is mindful zijn voor je overtuigingen. Voor hoogbegaafde kinderen die minder geneigd zijn zich tevreden te stellen met een eenvoudige aanname, is het wellicht een beetje alsof ze wakker zijn tussen slaapwandelende leeftijdsgenoten.

Wat kan mindfulness hen bieden? Is een hoogbegaafd kind dan zo mindful? Niet echt, al mag het dan wel nieuwsgierig zijn. Het verliest zich in willen weten en begrijpen. Het is vooral de twijfel, de verwarring en het onbegrip van anderen die voor heel veel gepieker, stress, onzekerheid en een onveilig gevoel zorgen. Een belangrijk aspect van mindfulness is de balans vinden en de aanvaarding van het niet-weten.

Maar wat betekent dat? Wanneer je naar de wereld kijkt vanuit het nietweten betekent dat niet je niets weet, maar dat je begrijpt dat je niet alles kunt en hoeft te weten. Het is een open houding ten opzichte van het leven. Alles verandert voortdurend en het is mindful jezelf er steeds weer aan te herinneren te kijken naar wat hier en nu werkelijk is. Zonder te fantaseren over wat zou kunnen zijn, wat was of wat je liever wil dat er zou zijn. Je kunt niet weten wat het volgende moment brengt. Alles wat leeft, verandert. Het stroomt. Je kunt wel aan kansberekening doen, maar het echt zeker weten? Dat is meestal onmogelijk. Nieuwsgierigheid, maar tegelijkertijd ook nietweten, helpt om mee te vloeien met die veranderlijkheid van het leven. Je accepteert dit gegeven. Dat is heel lastig voor hoogbegaafde kinderen, die zoveel stappen verder denken en grip willen krijgen op het ongrijpbare. We kunnen hen helpen dit in te zien en zo kunnen ze ook wat zachtheid brengen in het feit dat ze zo een grote leerhonger hebben.

Evenwicht in denken en voelen Snelle denkers hebben vaak een minder goed contact met hun lichaam. Je zou kunnen zeggen dat hun bovenste energiecentra erg actief zijn en de onderste onderontwikkeld. Hun hoofd

PURECHILD 10 | 2019-83

Pure Child oktober 2019

is in het vluchtige, in de ether, in de wolken. Ze zitten niet stevig in de materie, geaard, op de grond. Een belangrijke aanpak bij hoogbegaafden om meer evenwicht te vinden, is dus om de aandacht te brengen naar het voelen en dus het contact met hun lichaam te vergroten.

Schakelen van doen en denken, naar voelen en zijn

ook hun talenten inzetten om het denkproces te exploreren en hen helpen om de werking van hun lichaam te leren kennen. Dat vinden ze vast heel interessant en verhelderend. Je kan hen ook stimuleren om hun uitzonderlijke talent te relativeren en er wat humor in te brengen. Zoals we in een meditatie weleens liefdevol hoofdschuddend zeggen: glimlach naar je monkey mind en zeg “wat jij toch allemaal doet”! 

De eenvoudigste methodes hiervoor zijn yoga, adem- en zintuigspelletjes. Je kan tegelijkertijd

Tamara Cuypers www.tamaracuypers.be

Spel: ontmoet je monkey mind Je kan dit in groep doen of met zijn twee. Vertel de kinderen over de vele duizenden gedachten die we hebben op één dag. Vergelijk gedachten met de vele takken in de jungle. Je aandacht is als een aapje dat van tak naar tak slingert. Om dit te demonstreren, kun je een spelletje spelen. De kinderen mogen elk om beurt het eerste woord dat in hun hoofd opkomt uitspreken na het horen van het vorige woord. Er is dus geen associatie met het allereerste woord. Het is ook niet de bedoeling na te denken over wat iemand zegt of waarom hij dat zegt. Ze letten alleen op het eerste woord dat in hun hoofd opkomt, al begrijpen ze zelf soms niet waarom dat woord opkomt. Doe het de eerste keer niet te snel. Na een aantal keer kun je hen uitdagen sneller te antwoorden. Jij zegt bijvoorbeeld “boom”, het volgende kind zegt dan bijvoorbeeld “hangmat”, het volgende zegt “touwen”, het volgende zegt “springtouw”, dan speelplaats, school, huiswerk, schrift, boek, verhaal, sprookje, prinses, erwt, soep, tomaten, spaghetti,… Spreek je verbazing uit hoe jullie van boom via speelplaats en prinses bij spaghetti kwamen. Dat is jullie monkey mind. Gedachten komen vanzelf, je kiest niet om te denken. Maar je kan wel leren kiezen welke gedachten je volgt. En daar gaat het om. Hoe bewuster kinderen worden dat hun gedachten iets zijn wat ze wel of niet kunnen volgen, dat ze zelfs kunnen oefenen welke gedachten ze meer willen hebben en welke minder, hoe beter ze leren omgaan met onaangename gedachten en gevoelens. De volgende keer vind je hier een meditatie om je monkey mind te trainen.

84-PURECHILD 10 | 2019

Druk? Stress? Futloos? Moe? Kom tot ontspanning en verhoog je energiepeil met

Ashwagandha PLATINUM

BIO

Indiase ginseng

• verhoogt de stressbestendigheid • ontspant bij geestelijke belasting en bevordert het inslapen • vermindert vermoeidheid en zwakte door een drukke levensstijl • verhoogt het energiepeil, het fysiek en geestelijk prestatievermogen • bevordert het geheugen, aanleren en concentratievermogen • ondersteunt het mannelijke en vrouwelijke voortplantingssysteem 60 V-caps.: €16,95

ASHWAGANDHA PLATINUM van Mannavital is een biologisch concentraat van de “Indiase ginseng”, gestandaardiseerd op 5 % withanoliden (KSM-66®). De gunstige werking van ASHWAGANDHA PLATINUM bij spanning en vermoeidheid is aangetoond in 13 gerandomiseerde, placebogecontroleerde klinische studies.

Mannavital voedingssupplementen van absolute topkwaliteit voor een doelgerichte aanpak Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels - tel. 0032 56 43 98 52 - info@mannavital.be - www.mannavital.be info@mannavital.be - www.mannavital.be

Pure Child oktober 2019

RUBRIEK: YOGA voor OUDER EN KIND

Joseph Renzulli stelde in 1975 vast dat er meer nodig is dan een hoge intelligentie om over hoogbegaafdheid te spreken. In zijn model zijn bijzondere capaciteiten, motivatie en creativiteit betrokken. De psycholoog Franz Mรถnks voegde drie omgevingsfactoren aan het model toe: het gezin, de school en de vrienden/klasgenoten. Met een ondersteunende en stimulerende omgeving kan het kind zijn potentieel ten volle laten groeien.

linkt logisch maar dat is niet altijd zo evident. Talent kan verloren gaan als de omgeving vanuit onbegrip reageert. Wanneer de omgeving het talent van hoogbegaafde kinderen niet herkent of erkent, leren zij om zichzelf te ont-kennen. Motivatie en doorzettingsvermogen hangen nauw samen. Wat beweegt je? En wat heb je nodig om niet af te haken en je te gaan aanpassen?

Creativiteit gaat over de mate waarin je het vermogen hebt om zelf oplossingen en methodes te vinden voor opdrachten en problemen. Hoogbegaafde kinderen kunnen opvallend snel inzichten verwerven en verbanden leggen. De ervaringen die ze hebben opgedaan in andere situaties nemen ze heel gemakkelijk mee naar een nieuwe situatie. Gekoppeld aan hun vermogen van sterk associatief verbanden leggen, betekent dit dat ze vaak met verrassende antwoorden uit de hoek komen. Deze creativiteit vereist een zekere vrijheid om te mogen afwijken van de gebaande paden. Ze volgen niet altijd de vooraf uitgestippelde weg. Maar rebellen zijn het niet, het zijn gemotiveerde creatievelingen.

86-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Twee yogahoudingen die een combinatie zijn van een staande houding met een vooroverbuiging: de olifant voor jongere kinderen en de houthakker voor oudere kinderen. Een staande houding zorgt namelijk voor een stevig fundament, waardoor je vanuit die positie alle kanten op kunt bewegen. De vooroverbuiging bevordert dan weer het leegmaken van je hoofd en kalmeert het zenuwstelsel. Zo kun je zelfzeker stappen zetten in de juiste richting, je weg gaan, olifantenpaadjes* maken. *Olifantenpaadjes zijn vernoemd naar de typische eigenschap van olifanten om altijd de kortste weg te kiezen, waardoor een zichtbaar pad in de begroeiing wordt uitgesleten. Als je de beweging koppelt aan een krachtige uitademing (‘Ha.’), dan helpt dat om los te laten.

DE OLIFANT

Sta stevig op je voeten, benen iets uit elkaar. Stamp een aantal keren je voeten stevig op de mat. Kruis je vingers in elkaar en buig voorover. Duw op je voeten en strek, terwijl je rechtop komt, je armen boven je hoofd. Hou even vast en laat los. Herhaal dat een drietal keer.

Zet je voeten stevig op de mat. Zet je voeten iets uit elkaar. Je knieën zijn ontspannen. Breng een milde spanning in je bovenbenen. Trek je navel zachtjes wat naar binnen. Breng je schouderbladen lichtjes naar elkaar toe. Lift je hart. Richt je hoofd op, sluit je ogen en doe je mondhoekjes omhoog. Adem een aantal keer rustig in en uit en voel jezelf stevig, maar ontspannen staan. Open je ogen, hou je blik zacht. Kruis je vingers in elkaar alsof je een bijl vasthoudt. Adem in en strek je armen naar boven. Adem uit en ‘Ha.’, je laat je armen los en buigt helemaal voorover. Blijf even in die houding. Adem in, duw je voeten stevig in de grond, breng je armen weer naar boven en ‘Ha.’, adem uit, laat los ... Herhaal dat een drietal keer. Kom zachtjes terug rechtop staan. Sluit je ogen, lift je hart, mondhoekjes omhoog en voel na ...

Famke en Vanessa voor www.kinderyogaliga.be

DE HOUT HAKKER YOGA

voor ouder en kind: https://youtu.be/iho3NlWRoPU

PURECHILD 10 | 2019-87

Pure Child oktober 2019

MEDITATIE

De zin van meditatie Kinderen worden rustiger. Ze weten hoe ze hun adem kunnen gebruiken om zich te ontspannen. Ze komen vaak minder uit bed met piekergedachten. Het brengt hen dichter bij zichzelf en bevordert het zelfvertrouwen.

Het bijzondere

KONINKRIJK Zoek even een aangename plek waar je kind kan liggen of makkelijk in kleermakerszit zit. Adem beiden (verteller en diegene die de meditatie ondergaat) eerst enkele keren diep in en uit. Doe dit met de ogen dicht en beide handen op de buik, zodat je bewust wordt van de adem in je lichaam. Wordt ook even bewust van hoe je zit of ligt. Daarna kunnen de armen opnieuw naast je leggen je houdt je ogen dicht.

De verteller vertelt: Er was eens een heel bijzonder koninkrijk met aan de top een koningin en een koning met bijzondere gaven en talenten. In hun afsprakenboek of wetboek staat dat de mensen alleen maar van elkaar mogen houden en helpen. Ze mogen alleen maar ontwerpen maken van huizen, kleine bedrijven, voertuigen enz. die het koninkrijk alleen maar mooier en beter kunnen maken in respect en met liefde voor de natuur en alle andere wezens. Er is dus niets dat dit rijk kan vervuilen. In dit koninkrijk bestaat geen geld want alles is voor iedereen en van iedereen maar wel met respect voor elkanders privacy en uniek zijn.

88-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Waar ben jij goed in? Weet jij welke eigenschappen jou bijzonder en uniek maken. Wat vinden mensen prettig aan jou? Wat zou eerst bij hen in het hoofd opkomen, wanneer ze aan jou denken? Sta eens even stil bij jouw mooie eigenschappen … en … voel … “Wauw, ik kan dit echt goed! Hierin ben ik echt bijzonder.” Wees dan maar heel fier op jezelf … Kan je de liefde voelen stromen voor jezelf? Wordt maar helemaal blij met jezelf. Nu ben jij die koning of die koningin geworden van jouw eigen koninkrijk. De verteller stopt en laat diegene die in mediatie is nog even na genieten. Daarna vraag je om de tenen en de vingers te bewegen, even uit te rekken en de ogen te openen. Zeg nu nog even luidop: “ Ik hou van mezelf. Ik ben blij met mij met mijn unieke zijn.”  Magdalena Troch

Stel je deze wereld eens voor. Alleen maar mensen die elkaar waarderen, waar ieder zichtzelf kan zijn en waar het goed is om te leven. De mensen bewonderen elkaar en vinden elkaar de moeite waard. Kijk… zie je ze rondlopen? Kijk eens naar hun gezichten. Iedereen straalt zoveel liefde uit dat er geen plaats is voor lelijke woorden en ellende. Iedereen weet dat hij of zij over bijzondere kwaliteiten beschikt en dat ze elkaar nodig hebben. Ieder is uniek en bijzonder met zijn eigen gave of talent en dat is goed!

PURECHILD 10 | 2019-89

RUBRIEK: HAPPY KIDS MASSAGE Pure Child mag dit schooljaar lang enkele massage oefeningen delen uit het “Happy kids massage boek” van Corina Elzenaar.

Herken je dat? Je kind of de kinderen waaraan je les geeft hebben last van: • Concentratieproblemen • Problemen op school/slechte prestaties • Slapen slecht • Hebben een vol hoofd • Kunnen weinig onthouden • Overprikkeld zijn, snel geïrriteerd • Impulsief /storend gedrag • Hebben te veel energie (ADHD) • Vragen negatieve aandacht • Hebben weinig vriendjes

Je hebt al meerdere dingen geprobeerd. Wil liever geen medicatie gebruiken? Wil wel graag je kind helpen, maar weet niet hoe? Misschien is massage niet het eerste waaraan je denkt wanneer je deze problemen ziet. Toch is het een manier die gemakkelijk is in te zetten om de bovengenoemde problemen te verminderen of zelfs te verhelpen of voorkomen. Uit meerdere onderzoeken is al gebleken dat een regelmatig massage, die overigens gewoon over de kleding heen gegeven kan worden bijdraagt aan een goede gezondheid.

5 basisregels voor het geven van een Happy Kids Massage • Vraag altijd toestemming of je mag masseren, ook al is het je eigen kind • Vraag waar je mag masseren of waar je niet mag masseren. • Ga nooit over grenzen! “Nee” is nee, maar kijk ook naar alternatieven wat eventueel wel kan • Zorg dat zowel de gever als de ontvanger rustig zijn Masseer bijvoorbeeld nooit net na een ruzie • Masseer nooit bij koorts “Kindermassage is in deze tijd zo’n waardevolle aanvulling voor een gezonde opvoeding en ontwikkeling. Er lijkt nog steeds taboe te zijn op massage/aanraking. Ik hoop met Happy Kids Massage de drempel lager te maken. Dit kan zelfs in groepen en klassikaal omdat het over de kleding heen gegeven wordt.“ Corina Elzenaar Moeder van twee dochters en oma. (Alle drie met levensuitdagingen als PDD-Nos, HSP en kleindochter was premature met een chronische darmafwijking.) Massage therapeut/ uitbaatster wellnesscentra/ creativiteits wellness award 2012 gewonnen/ Auteur van het boek: Happy Kids Massage

90-PURECHILD 10 | 2019

www.happykidsmassage.nl

RUG MASSAGE Het kind legt zich makkelijk neer op zijn buikje of in kleermakerszit of zittend op een krukje

DE POMPOEN ENspin DE SPIN De pompoen en de door Lanoye AnnickHERFSTTAFEL De pompoen is rond. De pompoen is rond Hij heeft als ogen, Hij heefttwee tweedriehoeken driehoeken als ogen Een driehoek driehoek als Een alsneus, neus, En een een griezelige griezelige mond. En mond. In de de pompoen pompoen woont In woonteen eenspin. spin

Paddestoelen in inhet hetgras. gras Paddenstoelen

Lekker stampen in een plas.

Lekker stampen in een plas

Vallendeblaadjes, blaadjes, wind Vallende wind en regen. en regen.

Ons tegen. Onshou houjejeniet niet tegen.

Die kruipt zijn huisje. Die kruiptvrolijk vrolijkrond rondinin zijn Soms eens loopt hij vrolijk naar de top. huisje. Somserop. eropOof lopend vrolijk naar de top Eikels, kastanjes en dennenEikels, enhet dennenappels zoek appelskastanjes zoeken in bos. je even even langs langs hem hem loopt, loopt, zit hij voordat je het weetâ&#x20AC;Ś. Als je viavoordat je arm, over schouders, hij je hetjeweet... via je op je rug! arm, over je schouders, op je rug!

Wees maarniet nietbang, bang, want hij Maar wees Gekleurde blaadjes liggen Gekleurde blaadjes liggen op het mos. gaat naar zijn huisje terug. opterug. het mos. want snel hij gaat daarna alweer snel naar zijn huisje door Lanoye Annick

Alles doen we in een tas.

Vooreen eenherfsttafel herfsttafel in de Voor in de klas. klas.

PURECHILD 10 | 2019-91

Pure Child oktober 2019

RUBRIEK: BIODIVERSITEIT

SPELEN in het bos

92-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Kinderen die vaak in het bos en de natuur spelen, zijn over het algemeen gezonder. Ze hebben minder last van aandoeningen aan de luchtwegen, ontwikkelen een betere motoriek en hebben een groter uithoudingsvermogen. Spelen en leren in het bos en de natuur prikkelt de fantasie, stimuleert de creativiteit en ondernemingszin, biedt volop de gelegenheid tot verwondering, en leidt tot spontane ontdekkingen en inzichten in ecologische relaties. Door in de natuur te zijn en te spelen, ontwikkelen kinderen een sterke verbondenheid met de natuur, die ook op latere leeftijd nog blijft doorwerken. Als een complete generatie jongeren het contact met de natuur verliest, zal de hele samenleving daar de nadelige gevolgen van dragen (cfr. ‘Laatste kind in het bos’ van R. Louv). Waar mag ik spelen? Je mag sowieso in elk bos op de paadjes spelen. In speelzones mag je van de paden afwijken en overal spelen. En ook in bossen en natuurgebieden waar geen speelzones zijn afgebakend, kan je spelen. Je hebt dan wel de toestemming van de eigenaar nodig (voor privébossen) of een machtiging van het Agentschap voor Natuur en Bos (voor openbare bossen).

Regels in het bos Spelen in speelbossen mag, maar blijf wel op de paden om geen schade aan te richten aan kwetsbare plantensoorten en de rust van de bosbewoners zo weinig mogelijk te verstoren. (Uitzonderingen zijn speelzones) Gooi geen afval in het bos, maar in de daarvoor voorziene vuilnisbakken. Neem je afval mee naar huis als er geen vuilnisbakken staan en denk eraan te sorteren. Maak geen vuur in het bos of in een straal van 100m rond het bos. Voor een kampvuur kan je een uitzondering krijgen. Vraag hiervoor minstens 35 dagen op voorhand een machtiging aan bij het Agentschap voor Natuur en Bos en check bij je gemeente of er een lokale regelgeving is (politie, brandweer). Maak goede afspraken met de kampuitbater. Voor meer informatie over een machtiging en basisregels voor een veilig kampvuur, zie de website van de Ambrassade. Houd honden altijd aan de leiband. Door hun enthousiaste geblaf en gehol kunnen ze de bosdieren opjagen en hun rust verstoren. Pluk geen planten. Sommige zijn zeldzaam

en komen misschien alleen in dat bos voor. Houd het rustig, speel geen luide muziek en houd geen roepconcert, want dan verstoor je de rust van de dieren en de omwonenden. Bovendien is het veel leuker om stil te zijn in het bos. Je hoort er zo veel verschillende geluiden. Wil je er toch een activiteit met veel lawaai laten doorgaan, vraag dan toestemming aan de gemeente, zeker als het tussen 22 uur en 7 uur plaatsvindt. De verstoring van de nachtrust in een bos kan immers worden beboet. Vang nooit dieren in het bos. Betreed het bos enkel overdag, tussen zonsopgang en zonsondergang. Vraag voor nachtspelen speciale toelating aan de boseigenaar. Zaag geen bomen om en beschadig geen struiken of andere planten. Breek je kamp af voordat je het bos verlaat, zeker als je hiervoor touwen hebt gebruikt. Als je dit niet doet, laat je onnatuurlijke materialen achter die bovendien gevaarlijk kunnen zijn voor mens en dier. En zo blijft het voor de volgende groep ook nog leuk om een eigen kamp te bouwen! En dan rest je nu nog veel speelplezier!  Voor meer informatie: https://www.bosplus.be/nl/bosspelletjes https://www.bosplus.be/l/library/download/ urn:uuid:e381203e-165f-45eb-968b-e4e2023b0a7e/ van_tak_tot_tak_met_friedel_en_krak.pdf?

PURECHILD 10 | 2019-93

NIEUW

DEMO

B kashi starter

stuinierders Ideaal voor stad10 pc

keukenemmer

50 pc

Bokashi starter + keukenemmer, dé start voor de geslaagde fermentatie van keukenresten tot waardevolle plantenvoeding.

GRATIS bokashi starter*

* bij aankoop van een set bokashiemmers ontvang je 1 bokashi starter (2kg) gratis - Actie enkel geldig op de demodagen

Hoe

Heel eenvoudig, alles kan erin!

Waarom

Geen geur, geen rotting, maar wel goud voor jouw grond

Resultaat

Minder afval, Meer leven, meer voeding = >>> JOUW EIGEN GRONDFABRIEK !

EM Agriton bvba • Nieuwkerkestraat 19 • 8957 Mesen / Messines, België

www.agriton.be www.agriton.be

Een faire prĳs

Onze Bio Sh project in op abrikozen ko me Tu ze een fai rkĳe. Hierbĳ wo n van een biolog rden de bo isc re voor hun prĳs eren voo h hand-in-handruitbetaa vruchten ld en krĳge . n

n vruchten

Streekeige

k gelegd de nadru pen wordt iënten en een Shop sap red Voor de Bio en vruchten en ing ctie en verdeeig du op streek ord mogelĳke pro een bĳdrage aan er zo verantwokochte fles sap is h in Vlaanderen zic ling. Per ver g Natuurpunt die . de verenigin natuurbescherming r de voo et inz

Sociale econom

it en n: te kwalite p voordele or de bes o o v h S js ri io p B te Uw rk: de juis 0 p huisme van € 5,0 • BioSho e sociale balans. opcheque o d k e n o g a a n e n e r ee erlaagde : spaar voo en vast v rt e a n a a k a p n o ikele • BioSh n: merkart sterprijze p o nh S io •B ks van ee g bij 12 stu in rt o k prijs. % rting: 10 kartonko tuur• BioShop duct n uw na advies va ig d n u k s zelfde pro e s: altijd d

dig advie • Deskun pecialist. s oeding s v

selkilometers

BioShop confi ture De een sociale onderne n en siropen worden gepr lĳke handel com ming in de Westhoek die oduceerd bĳ De Groene Kan s, biologische land bineert. De Groe moeilĳk aan de bouw en eerslag kunnen. Onzne Kans geeft werk aan men Havelaar keur merk zo steunen e bio confituren en siropen sen die elders drag we ook de boer en in het zuiden. en het Max

Beperkte voed

voor walnoten BioShop kiest Moldavië om uit Europa, uit Wĳ kiezen voor precies te zĳn. es land omdat dit Oost-Europe eters daardoor de voedselkilom zĳn. veel beperkter afkomstig De walnoten zijn ect dat proj van een mooi avische honderden Mold re bete gezinnen een biedt. levensstandaard

Boere

ncoöp

Boekweit en bĳen

r van een Benedictĳne eit komt uit Duitsland Onze BioShop boekw wt om de bĳenteelt te versterken die door abdĳ die boekweit verbou bedreigd wordt. uw niet-biologische landbo Boekweit bloeit de hele zomer door, een waar stuifmeelparadĳs voor

eratie

Onze Bi coöper oShop qu in Vroege atie (ANAPQ oa is afkom handel r verkochten UI) in Boliv stig van ee n boer ar op de en die de de boeren ië. enze opko markt hun qu in een doorve chte inoa leggen coöperatie rkochten. n en voor ee aan D ku in eige en krĳgen nnen ze nu oor zich te n veelvoud ze n ve Zo blĳf fabriek vo een betere zelf contra renigen or ct t de m pr eerwaa de verwerki ĳs. ANAPQ en vast ng en rde vo UI zorg de or de t boeren export. zelf.

ANAP

QUI

de bĳen.

Uw biologische verswinkel vindt u in: Borgerhout • Bornem • Brussel • Eupen • Gent • Hamme • Malmedy Merchtem • Neerpelt • Ninove • Oostende • Oudenaarde Schilde • Sint-Amandsberg • Stekene • Turnhout • Wilrijk

www.bioshop.be

REACTIES VAN PURECHILD LEZERS Ik ben heel tevreden met het PURE CHILD magazine en ik leg mijn dubbeltje nu ter inzage in de leraarskamer. Als het aan mij lag gaf ik graag aan al mijn collega ‘s en ouders van mijn kleuters een boekje!

Had ik als jonge leerkracht maar zo een magazine gezien met zulke onderwerpen. Dankzij jullie PURE CHILD magazine voel ik me niet alleen en het geeft steun te weten wat er allemaal al gebeurd ,dat er meerdere mensen zijn die zo denken, dan voel ik mij niet zo anders...

Jeetje, wat een prachtig magazine! Ik deel jullie visie volkomen. Als we de kinderen gaan respecteren, we leren hen ‘heel’ te laten, (en dat is voor ons volwassenen een hele reis) dan zullen zij hun hart kunnen volgen en alles anders doen!

Wat een rijk magazine! Wat een mooi en leerrijk magazine!

Ik ben laaiend enthousiast ! Wanneer kan ik mijn abonnement verlengen? Ik zou er geen willen missen.

Pure Child oktober 2019

Uit het boek: Wolvenkinderen wolvenkinderen.com

96-PURECHILD 10 | 2019

PURECHILD 10 | 2019-97

Pure Child oktober 2019

CREATIVITEIT met Heppie Mie

HERFSTBLADEREN - LOSLATEN In de herfst toont de natuur een kleurenpalet van oranje, rood, groen, zelfs goud. De bomen laten hun bladeren los. Zij tonen ons hoe makkelijk het is om iets los te laten.

1. Doe een korte wandeling in de natuur en ontdek die kleurenpracht. Ga op zoek naar herfstbladeren. Verzamel ze in een tasje en neem ze mee. 2. Geef jezelf een stiltemoment cadeau. Zet een rustig muziekje op. Zet je goed. Sluit je ogen, luister en geniet.

3. Teken de herfstbladeren na met tekenpotlood. 4. Schilder ze met waterverf. 5. Vereenvoudig ze en vul ze op met patronen in een fijne zwarte stift. 6. Misschien heb je de smaak te pakken en wil jij nog een andere techniek 7.

uitproberen? Daag jezelf uit. Wat ontdekte jij tijdens deze oefeningen? Is er iets wat jij mag loslaten?

98-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

Sonja Van de Wal auteur: Heppie Me Beeldend groeibegeleider & (be)Tekenaar HEPPIE MIE COACHING www.heppiemie.be

PURECHILD 10 | 2019-99

Pure Child oktober 2019

Prinses Fortia ontdekt

Speelelfenland Weet je nog, het kwartet avonturiers ziet er nu uit als hun krachtdieren of andere helpers. Ook hun vrienden, elfen en kinderen, hebben zich eigenzinnig opgeleukt voor het grote Goudschatfeest. In alle rust genieten ze van een grastafel vol met lekkere sapjes en hapjes. Vervolgens presenteren de durfals zich beurtelings, midden in het vierkant van twee reuzeberken en twee grote vuren, daar waar de Linker– en de Rechterbeek samenstromen. Ze vertellen waarom ze op reis gaan en wie ze graag meevragen. Wanneer ze die helpers luidkeels uitnodigen wordt het alras een dolle boel. Een wolf en een panter grauwen sluipend door het duister; Gloriana drentelt kwiek heen en weer, net als oom Ferdi tijdens zijn verbluffende voordrachten en overal tussendoor dolt een zeemeermin, kwikzilverig… Steeds meer fraaie figuren swingen rond de vuren, aanzwellend snel. Al doende raken ze wel toe aan een plons. Wauw, wat een waterballet! En dan de draaikolk bij maanlicht…

100-PURECHILD 10 | 2019

Net zo sprookjesachtig loopt het feest af: alle kinderen logeren samen in een maxibed van dekens en tapijten, uitgerold over een grasveld. Gloriana wordt superblij wakker. Ont spannen noteert ze haar nieuwe belevenissen. Plots gaat het rap; de beruchte graafmachine van koning Schismus blijkt in aantocht, over de hoofdweg bovenlangs Speelelfenland. Daarom vertrekken de waaghalzen al binnen het uur. Roodoor en Tiralla zullen hun een sluiproute tonen, via een oude tunnel onder de weg door. Eerst volgen ze de rivier stroomopwaarts, over het strand met de blubberbaden en verder onderlangs steeds ruiger gebergte

Door de oude dwergentunnel

Zoinnnggg!!” Een bonte flits, schuin van boven. De pijl boorde zich in een boomstronk naast het pad, een metertje vóór de goudzoekers. Het vlaggetje eraan wapperde nog na. “GOEDE REIS EN VEEL GELUK!” lazen de helden. Lichtelijk overdonderd blikten ze op. Arlette, wie anders, grijnsde hun toe vanaf een rotspunt. Via een slingertouw daalde ze af, keurig vóór haar nieuwe vrienden landend. “Wow!” zei Fortia. “Hoe kom jij zo rap hier? Net was je nog...” Maar Kruisboogmeisje fluisterde: “Ssst… laat je niet horen. Ja, bovenlangs gaat sneller, als je de bruggetjes en zwiertouwen weet te vinden. Jullie reis is geheim, maar je dacht toch niet dat jullie zómaar wegkwamen? Wij vinden het allemaal keitof wat jullie doen voor Speelelfenland en we steunen jullie graag. Loop maar eens mee als je wilt.” Verrast volgden de vrijbuiters de pezige amazone met de imposante boog en stoere strepen roestbruin, van haar oren via de oksels verder omlaag, links en rechts langs opzij helemaal doorlopend tot haar hielen. Nog even omzichtig stappen voorbij een steile granieten wand en weerom verbreedde zich het pad tot een strand, ditmaal hobbelig en straf stijgend naar… Moesten de jonge herder en zijn adellijke vriendinnen al hebben gemeend dat ze Speelelfenland kenden, dan zakten hun kaken toch wel vér. Vóór, links, schuin omhoog… overal opende zich een klimzwierbloemenduikparadijs. Aan de sfeer waren ze aardig gewend: plezant zomerweer, wild water en bizar gesteente, weelderig begroeid; nergens grote mensen, wel her en der sterke blije kinderen en elfen; geen kleren, nu ook geen stoefkostuums en maar weinig verf; het was niet alle dagen feest. Hoewel? Te vieren viel er nog steeds genoeg, alleszins ook op die derde plek. Hier zag je maxibomen noch blubberbaden; wel een

wirwar aan rotspieken, als ware het een giga dakloze druipsteengrot, met de bodem steeds woester en steiler hellend, schots en scheef, gelijk op met de rivier, daar meer een baaierd van water, neerruisend over grillige terrassen; geitenpaadjes en stapstenen van uitsteeksel naar groentebed langs ravijnen, indrukwekkend diep en toch veilig, want alom binnen handbereik zwierden wortels en lianen, touwladders en vangnetten, over duikrotsen via zonnebloemen naar boomhutten, ja, zelfs naar een gans grotfort, gewaagd gebouwd rond de holen in de steile cascadehelling. Aan weerszijden van de waterval stond een uitkijkpost op een zandstenen piek, precies even hoog en gekoppeld via dubbele kabels met katrollen. Bungelend aan je handen belandde je vliegensvlug van bovenop een toren onderaan de andere, zwierend door een nevelwolk, rakelings langs een watergordijn, laag genoeg voor een plezante plons. Je kroop uit het bassin, klom de tweede toren op, trok de andere katrol aan een lijntje terug omhoog en begon opnieuw. Ook kon je de spannende touwbrug nemen die beide torentransen rechtstreeks verbond, met uniek panorama tot hoog bovenin de zich almaar vernauwende cascadekloof. Of je wiedde je aardbeien in de luwte van een klimmuur; je oefende een hellinkje op je eenwieler, lag lui op je rug, kijkend naar komiek springerige steenbokjes of schilderde een joekel van een portret op een oud laken, gespannen over glad graniet, of… Het ging maar door, overal in de rondte en tegen de berg op, een puur natuurlijk superatelier in alle dimensies van grenzeloos speelplezier. Fortia en Mas omhelsden elkaar ontroerd; ook Gloriana bleef maar dromerig staan kijken, terwijl Arlette en Agilo arm in arm stralend grijnsden. Roodoor en Tiralla twinkelden. “Als ik dat eerder had geweten...” zei Fortia met een langgerekte zucht.

PURECHILD 10 | 2019-101

Pure Child oktober 2019

“Jammer dat we eerst een schat moeten vinden,” reageerde Mas droog. Zijn lief knikte heftig: “Ja! Nu weet ik nóg zekerder waarom dat moet. En we komen terug!” “O ja, over één weekje al.” Agilo klonk zorgeloos, maar of dat helemaal klopte? Intussen begonnen de kinderen op de avonturenhelling hen op te merken. Ze stopten met schommelen, plukken of klauteren en kwamen in alle rust naar de reizigers toe, om hun veel kracht, geluk en bovenal plezier toe te fluisteren, vaak tijdens een warme omhelzing. Prompt hervatten ze hun spel, ergens in dat bonte doolhof van rotsplanten, touwbouwsels en beeldige beekterrasjes, alles in dezelfde aangename rust. Langzaam kloofopwaarts voerde het pad, doorheen een veld met klaprozen en anemonen, die juist werden begoten door een groepje kinderen en elfen. Ook zij wensten de waaghalzen zachtjes goede reis, evenals dat goudgeel gevleugelde meisje bij haar gemozaïekte boomhut, de jolige zwarte broertjes die een vlot bouwden, die stoere tienermeiden, klaar voor alweer een duik… het ging maar door. Zoveel toffe wensen en dan al die knuffels; even kreeg Glory de kriebels. Niet wéér adorerende Diri’s! Wanneer ze achter haar moeder aan in een open koets door Zonnestad toerde, wisten brutale Diri’s met ogen vol mateloze bewondering soms een zoom van haar robe te beroeren. Brrrr! Verder raakte niemand haar ooit aan, hooguit de dames die haar uren hielpen met complexe kledij. Aan de knapen op dansles dacht ze expres niet. Gelukkig merkte ze in Speelelfenland duidelijk verschil: al die knuffels, hoe nat soms ook, waren zo lief, zo warm… recht uit het hart. Met elke omhelzing voelde ze zich lichter en sterker, haast dansend in een veld van kracht.

102-PURECHILD 10 | 2019

Allemaal toffe vrienden, weer die stroom van wild plezier, die ze ‘s nachts had ontdekt in de kolk. Al haar nieuwe vrienden wilden dolgraag hun keileuke land behouden en leefden dus enorm mee met de reis. Behalve knuffels kreeg Gloriana ook kleine cadeautjes: een paar bloemen, een lekker hapje voor onderweg, een zelfgemaakte talisman voor een veilige terugkeer… Ook haar kompanen Mas en Fortia bloeiden op door alle aanmoediging en anders Agilo wel. Steeds hoger klommen ze, tot in de spannendste uithoek van Speelelfenland. Nog wees Arlette hun de weg, maar het moment van haar afscheid kwam. Ook zij omhelsde de reizigers warm: “Tot het Speeljewensfeest.” En weg was ze, in een mum van tijd terug omlaag zwierend. Verbluft staarde Gloriana haar na, een bruine flits, zigzaggend door de kloof, over bruggetjes en langs lianen, tot ze in de groene diepte uit beeld verdween. Nog een ruim eind bóven hen liep de hoofdweg van Andrommië naar Solipsië en ook naar ZuidZonneland, die ze moesten zien te vermijden. Dat was nogal een klus. Niet toevallig werd het oude dwergenpad langs de bovenrivier weinig gebruikt, vooral omdat de kloof zich even rap vernauwde als verruigde. Soms moesten ze over straffe kletsnatte keien klauteren, pardoes tegen een fris watergordijn op. Mas was zo slim geweest een rol touw mee te nemen. Ze knoopten zich voor de veiligheid in een rij aan elkaar. Dapper bereikten ze samen steeds een volgend steunpunt. Zo ploeterden ze zeker een uur door. Nog mazzel dat de kloofwanden genoeg schaduw boden, die warme dag. Evengoed waren ze onderhand aardig toe aan een duik. Tot hun verrassing kon dat, voorlopig voor het laatst, in een traag, iets dieper stukje stroom. Ze spatten het zweet van elkaar af. Mas plaagde: “Je wordt al wat minder zwart, Forty.” “Ja,” grinnikte Agilo, “meer een grijze panter.” “Of een grijze wolf,“ lachte Gloriana. “Ggggrrrrrr!” Masculus trok haar omver en ze begonnen te stoeien. Een golf lef, dwars door haar lijf. In één keer duwde ze hem onder. Dat liet hij niet op zich zitten. Roodoor, Fortia en Agilo bemoeiden zich er subiet tegenaan. Tiralla schoot in de lach, maar merkte toch op: “Een beetje rustig alsjeblieft, weten jullie nog?” “Hoezo?” Proestend wees Mas naar het uitbundig overhangende groen vlak boven hen. “De weg loopt véél hoger en het bos is hier hartstikke dicht; dat horen ze niet. En ze zien ons zéker niet.” Tiralla volgde zijn blik: “Ik denk dat je gelijk hebt. Hierboven begint al de eerste pas en die

Pure Child oktober 2019

is knap hoog. Toch kun je je verkijken op geluiden, zeker in de bergen. Maar ik snap dat jullie graag wat dollen na al dat gesjouw. Dus geniet gerust nog een poosje.” Na die woorden ravotten ze vanzelf wat tammer. Joelen hoefden ze ook niet zo hard meer. Comfortabel in de zon droogden ze op, behalve Tiralla en Gloriana, die liever de koelte kozen. Ze dronken nog een flinke slok en vulden hun flessen bij. Toen hervatten ze hun tocht, gestadig klimmend over een uitdagend pad, slingerend tussen een steile rotswand en een ravijn. Fortuinlijk voor beginnende helden waren in barsten in het basalt zwaar verroeste pinnen gehamerd, verbonden door sisalkabels, stug van het weer maar nog bruikbaar als leuning. Naar linksboven zag je top noch hemel, vanwege zinderend veel gebladerte. Diep rechtsonder fonkelde de stroom, jeugdig wild. Ook al waren de gelukzoekers weer veilig aan elkaar geknoopt, niet allen doorstonden de beproeving even juichend. Fortia hield zich plotseling opvallend koest en Agilo huiverde van binnen. Mas echter stapte onverstoorbaar voort; hij was wel iets gewend. Net zo’n diepe kloof doorsneed de Woeste Vlakten, nabij zijn vroegere woonplek, dus voordat hij en zijn familie naar het paleis verhuisden. Hoogtevrees stond niet in zijn woordenboek, dat hij trouwens ook niet had. Al wat hem van pas kwam, onthield hij zó wel. Gloriana liep knap kranig, voor iemand die voetreizen zó weinig gewoon was. De rugzak trok pijnlijk aan haar schouders, ze had een paar blaren en begon moe te worden. Toch gaf ze geen kik. De ontsnapping aan haar moeders gouden kooi verleende haar onvermoed veel vuur, net als de vriendschap met die toffe kinderen. Vooral Agilo zag ze graag, zijn zachte bruine gezicht met sprankelogen, vol lachrimpels of juist mysterieus. Die lange zwarte vlechtjes, afhangend tot onder zijn middel, links of rechts, juist naar zijn goesting; zoveel charmanter en plezanter dan de stijfgepoederde pruiken van Rombouth en zijn baronnetjeskliek. Ook Arlette, met haar haviksblik, schietkunsten en verbluffende acro batiek, interesseerde de prinses. Welk een verschil met de jongedeernen op het Illustere Etiquette College. En dan dat superspeelland! Zou ze durven, op zo’n toren klimmen? Hangend aan haar armen omlaag zoeven? Op zo’n hoge schommel in een grote boog dwars over de kloof zwieren, door de nevels, dicht langs de waterval? Nog kon ze zich dat moeilijk voorstellen, maar toch, eerst de schat vinden en dan, ja, ze wilde alles uitproberen!

Terwijl ze doelbewust doorstapte, begon Tiralla te fluisteren: “Over een kwartiertje komen we bij de tunnel. Het is belangrijk dat jullie die goed voorbereid ingaan. Op zich niks aan de hand; de tunnel is recht en ruim, met een vlakke bodem, je loopt er zó doorheen. Maar pas op: het kan je gebeuren dat bepaalde gedachten die in je opkomen, daarbinnen worden versterkt. Vooral angstgedachten; gelukkig ook positieve en plezante.” “Hoe kan dat?” vroeg Agilo. “In een asgrauw verleden werd de tunnel uitgehouwen op commando van een dwergentiran die leed aan schrikbarende grootheidswanen. Ik noem zijn naam liefst nooit meer.“ Tiralla wapperde driemaal met haar vleugels. “Alles moest van hem steeds groter en groter. Bovendien was hij panisch bang voor aanslagen, dus liet hij diep in deze bergrug een kolossaal fort bouwen. Deze tunnel was daar maar een klein stukje van, ooit bedoeld als nooduitgang naar twee kanten, afhankelijk van waar de aanval kwam. Een inktzwarte magiër had zijn beschermingskunst erop botgevierd. Elke indringer die maar een spoortje angst liet blijken, kon het wel schudden. Soms letterlijk; zelfs als ze heelhuids wisten te ontsnappen, bléven ze maar rillen en rillen. Nog doen er balladen de ronde over hoe jonge kerngezonde lieden binnen de kortste keren ten prooi vielen aan… nee, dat bespaar ik jullie graag. Het is allang niet meer aan de orde. Al duizenden manen geleden werd de dictator verslagen door een leger van dwergen, kobolden en kabouters. Na plundering van het fort zijn alle toegangen definitief vergrendeld. Enkel de tunnel werd gespaard en bovendien ruimer en gladder gemaakt, handig voor buurtbewoners om rap de bergen over te steken, zeker vroeger, voor de pasweg bestond. We kennen hem nu als de Blikkerbergtunnel. Je snapt meteen waarom wanneer je er weer uitkomt. Als je goed bent voorbereid, stap je er zó doorheen, in alle rust en veiligheid. Zelf heeft de tiran namelijk de eindstrijd niet overleefd en zijn vloek is zo grondig mogelijk opgeheven, dankzij vele plezante tovenaars en heksen. Dat doen ze nog steeds op bepaalde dagen, met sterke magie voor zelfvertrouwen en bescherming. Je kunt daar gerust op bouwen. Maar let op: wie gevoelig is voor duistere oude bezweringen, kan daar toch nog iets van merken. Hoe en wat, verschilt per persoon; dat hangt namelijk samen met je verwachtingen. Wat dat betreft komt het goed uit dat we nu dit pad volgen; de Blikkerbergtunnel is een prima voorbereiding op het Drakenbos. Ik ben wel benieuwd wat jullie

PURECHILD 10 | 2019-103

Pure Child oktober 2019

binnen zoal beleven.” “Mevrouw,” vroeg Glory, “en als we nu de hoofdweg hadden genomen?” “Oh, dan hadden wij een andere proef voor jullie in gedachten,” glimlachte Tiralla, “aan het begin van het Mosgrauwe Woud.” “Wat voor proef?” “Dat ga ik je nu niet verklappen, anders denk je er mogelijk teveel over na, terwijl die proef waarschijnlijk niet eens meer nodig is als jullie goed door de tunnel komen.” De prinses van Zuid-Zonneland knikte wat bedenkelijk. Even later hielden ze halt. Tiralla wees iets verder langs het pad: “Zien jullie die scheve rotspiek? Daar gaan we scherp links en vlak na de bocht begint de tunnel. Nu is het dus zaak goed voorbereid te zijn. Willen jullie het touw losmaken? Vanaf hier loop je een eindje op jezelf. Weliswaar gaan we zo samen, netjes na elkaar, de tunnel door; toch draait het nu allereerst om wat JIJ zelf denkt en wilt. Zet alsjeblieft voor jezelf nog eens precies op een rijtje waarom je dit nu doet. Hou je doel helder voor ogen terwijl je door de tunnel stapt. Het zal donker zijn, maar we hebben twee toortsen, toch Agilo?” “Jazeker.” Hij haalde ze tevoorschijn en Mas stak ze aan met zijn vuurslag. Hun kalme gloed scheen een meter of tien het halfronde duister in. Tiralla fluisterde: “Ik vlieg voorop. Agilo, wil jij mij volgen met een fakkel? Dan Gloriana en Masculus. Fortia, loop jij als laatste met de tweede toorts? Roodoor, sluit jij de rij? Jij ziet goed in het donker en kunt ons waarschuwen bij gevaar van achteren. Stap rustig, hou twee passen afstand aan en blijf je voortdurend zo krachtig mogelijk concentreren op je motivatie. Waarom ben je nu op reis? Uiteraard kun je om hulp en bescherming vragen, je weet nu wel aan wie. Juist in situaties als deze kunnen je helpers van onschatbare waarde zijn, mits je er tijdig aan denkt hen uit te nodigen. Doe dat nu liefst in stilte, hooguit fluisterend; dat werkt vaak zeker zo krachtig en is bovendien veiliger.” Gloriana vroeg peinzend: “Mevrouw, deed iedereen bij de waterval daarom ook zo stil?” “Zeker,” glimlachte de wijze elf. “In ons ganse Klusland maken we liefst zo min mogelijk kabaal. Niet altijd hoor; wanneer we wedstrijdjes doen over de hangbruggen is het wel anders, maar gewoonlijk genieten we van rust, bij klussen en sporten die draaien om voorzichtigheid en precisie. Zijn jullie er nu klaar voor of heb je nog vragen?”

104-PURECHILD 10 | 2019

Alle vier toonden zich moedig stilzwijgend bereid. “Bravo, jeugdige mensenhelden. Ik ben zeker dat jullie ook dit karwei glansrijk zullen klaren. Nogmaals, stap rustig, blijf je vanzelf concentreren op je doel en hou je voorganger goed in het oog. Ook belangrijk: onthoud alles wat je onderweg opvalt. Beleef je misschien iets merkwaardigs? Je weet dat de tunnel recht, ruim en glad is. Toch kan hij voor sommigen even heel anders lijken, op wat voor manier dan ook. Mocht dat gebeuren, onthoud het dan. Maak er in je fantasie een filmpje van en bewaar dat op een veilige plek in je geheugen. Is ook dat helder?” “Ja hoor.” Fortia klonk lichtelijk ongeduldig. Ook haar reisgezellen stonden te popelen. “Mooi,” zei Tiralla. “Agilo, wil je me volgen?” Twee passen later stapte Gloriana in zijn lichtkring. Voet voor voet, krachtig en omzichtig. In gedachten zwom ze rond en rond in de glinsterzwarte kolk. Ze rolde door het koele gras met een stel vrienden, smulde van vlierkoekjes, eekhoorntjesbrood en warm gekruid zwartebessensap... weer liep haar het water in de mond. Voet voor voet, alles ging van een leien dakje, tot...??

Blijft de tocht door de tunnel zo simpel? Vinden de durfals ook daarna het juiste pad of raken ze toch een spoor bijster? En hoe is de toestand in het paleis, met twee spoorloos vermiste prinsessen? Je ontdekt het spoedig in:

Deel 10

Bijster veel sporen Hein van Elteren

http://bo-en-de-babes.nl/ reeds-verschenen/

Pure Child oktober 2019

BOEK in de kijker!

Een andere kijk op hoogbegaafdheid Auteurs: Mariken Althuizen Esther de Boer - Nathalie van Kordelaar Uitgeverij: SWP Amsterdam ISBN 978 90 8850559 1

r bestaat geen vastomlijnde definitie over hoogbegaafheid. Probleemstelling nummer één. Want wat is hoogbegaafdheid? En ‘dé hoogbegaafde’ bestaat niet. Hoogbegaafdheid is wellicht een van de meest verkeerd begrepen termen uit onze moderne samenleving. Het begrip wordt snel geassocieerd met ‘heel slim’ zijn, met uitzonderlijke resultaten op school, met ronkende diploma’s die leiden naar tot, de verbeelding sprekende jobs. De werkelijkheid is anders. Hoogbegaafdheid is het verzamelwoord voor een aantal persoonskenmerken die maken dat iemand anders denkt en handelt dan de mensen rondom hem. Hoogbegaafdheid kan alleen al daarom meer problemen met zich meebrengen dan je op het eerste gezicht zou vermoeden. Dit is onder andere, een paar van de inzichten die dit boek wil meegeven aan de lezer. Met andere woorden, een paar misverstanden uit de weg ruimen, als het over het containerbegrip ‘hoogbegaafdheid’ gaat. Bij hoogbegaafdheid denken we in eerste instantie aan moeilijke concepten kunnen begrijpen en aan snel kunnen denken. Maar bij hoogbegaafdheid hoort ook overspoeld raken door prikkels (net zoals bij hooggevoeligheid en het Autistisch Breedspectrum). En je noodgedwongen aanpassen omdat het lijkt alsof je echte ik niet past binnen de sociale normen. Dat hebben de auteurs allen zelf ervaren en vanuit deze ervaringen beschrijven zij - en bepleiten zij - een andere kijk op hoogbegaafdheid. Vanuit dit kader worden een aantal belangwekkende thema’s besproken: intelligentie, gedrag, prikkelverwerking, onderwijs, een andere kijk op onderzoek en tests. Ook komt de stand van zaken vanuit de wetenschap aan bod en noteren zij een staalkaart aan ervaringen van jongere en oudere hoogbegaafden. Aan het slot van elk hoofdstuk geven de auteurs uitgebreide tips en adviezen aan ouders, leerkrachten en kinderen om beter om te leren gaan met hoogbegaafdheid. We leren aan de hand van anekdotes in het boek specifiek een aantal hoogbegaafde kinderen kennen en hun ervaringen in de praktijk. Ervaringen in de praktijk, waardoor nuance wordt aangebracht ten opzichte van het theoriegedeelte van het boek. Want wat merken we? Het gaat bij hoogbegaafdheid niet om prestaties. Het gaat er zelfs niet om dat je het beste uit hoogbegaafden haalt. De auteurs willen duidelijk maken dat hoogbegaafdheid gaat om je ‘zijn’ dat zich ontwikkelt in de loop van je leven. En met de opgedane inzichten uit dit boek kun je je ‘zijn’ sturen in de richting die jij wilt. Daarmee heeft de titel van het boek zijn nut bewezen.

PURECHILD 10 | 2019-105

Pure Child oktober 2019

BOEKen in de kijker! De begeleiding van hoogbegaafde kinderen

Auteur: James T.Webb- Edward R.Amend- Janet L.Gore-Arlene Devries Uitgeverij: Van Gorcum ISBN: 978 90 232 5126 2

indelijk een boek waar hoogbegaafdheid van alle kanten wordt belicht. Een belangrijk hoofdstuk wordt gewijd aan communicatie, alsook de rol van emoties bij hoogbegaafde kinderen. En hoe we deze kinderen blijvend (!) kunnen motiveren. Ook het fenomeen ‘onderpresteren’ komt aan bod. Veel ouders van hoogbegaafde kinderen voelen zich onzeker omdat zij onbekend zijn met wat hoogbegaafdheid inhoudt en op welke wijze zij hun kind kunnen begeleiden zonder een positieve ontwikkeling in de weg te staan.

Volgens de achterflap is dit wereldwijd het meest gelezen en hoogst gewaardeerde boek over opvoeding van getalenteerde, creatieve en begaafde kinderen.

Succesvol begeleiden van hoogbegaafde kinderen en jongeren

Auteur: Carl D’hondt & Hilde Van Rosse Uitgeverij: Garant ISBN 978-90-441-3593-0

n dit boek voor gevorderden in de thematiek hoogbegaafdheid geven de auteurs bijzondere aanwijzingen voor het succesvol opvoeden en onderwijzen van hoogbegaafde kinderen en jongeren. Zij ontdekten onder meer dat hoogbegaafdheid veelal te maken heeft met het vinden van een goede balans tussen twee tegenstrijdige kenmerken. Deze balansproblematiek raakt niet alleen de hoogbegaafde persoon zelf, maar komt ook terug in het onderwijs en de opvoeding van deze kinderen. Dit wordt terdege besproken in het hoofdstuk over de balanstheorie van hoogbegaafdheid.

De auteurs hebben meer dan 30 jaar ervaring in de begeleiding van hoogbegaafde kinderen en jongeren, hun ouders, leerkrachten en begeleiders. Zij pleiten voor opvoeding tot zelfdiscipline en het creëren van open communicatie met deze kinderen. Geheugeneconomie op school krijgt een extra accent. Ook de uitgebreide bijlagen rond uitstelgedrag, zelfvertrouwen, perfectionisme, vlijt, zelfspraak en beloning verschaffen bijzondere inzichten.

106-PURECHILD 10 | 2019

Pure Child oktober 2019

BOEKen voor kinderen! Ada Dappers

Auteur: Andrea Beaty Uitgever: Nieuwezijds ISBN: 9789057125126

Stel je veel vragen? Is waarom je favoriete woord? Vind je het leuk om te zoeken naar antwoorden of om proefjes te doen? Dan ben je een wetenschapper, net als Ada Dapper. Doe mee met Ada Dapper en word een topwetenschapper. Bouw een onderwaterkijker. Kweek planten in je eigen tuin of op je balkon. Volg de fasen van de maan. Ontwerp een voertuig dat rijdt op duurzame energie. En doe en ontdek nog veel meer! Dit grote werken knutselboek bevat meer dan 40 leuke activiteiten om dingen te ontdekken, te tekenen of te maken. Jonge wetenschappers krijgen de kans om alle favoriete wetenschappen van Ada te leren kennen ¬ van plantkunde tot sterrenkunde en scheikunde, en alles daartussenin.

Ik ben ik

Auteur: Mira Lobe Uitgever: De Vier Windstreken ISBN: 9789051162912

Ik ben ik, vertelt het vertederende verhaal van een geruit beestje met lange flaporen en een bonte staart. Hij vraagt zich af wie hij is en vergelijkt zichzelf met allerlei dieren. Maar steeds blijkt dat hij niet hetzelfde is. Tot hij bedenkt: Ik ben gewoon ik. Kinderen leren door dit boek dat ze uniek zijn en dat iedereen mag zijn wie hij is. Zo helpt Ik ben ik hun zelfvertrouwen te vergroten. - Prachtig op rijm vertaald. Voorin staat hoe je heel gemakkelijk zelf dit geruite beestje kunt maken. Op de schutbladen (voor en achter) staat een eenvoudige werktekening om zelf een ‘ik-ben-ik’ te maken. Lieve uitgave die jonge kinderen. Laat zien dat iedereen anders is, dat dit goed is en dat je blij mag zijn met wie je zelf bent.

Anders is niet minder goed

Auteur: J. Rawlinson, Lynne Chapman Uitgever: Vries-Brouwers ISBN: 9789053417621

Anders is niet minder goed. Ezel Anders vindt het niet leuk op school. Vooral de les koppig zijn is niets voor hem, het zit niet in zijn aard en hij ziet er het nut niet van in. Helaas valt dat niet te bespreken met zijn juf en dus krijgt hij het heel moeilijk als hij opdrachten moet doen voor dat vak; dat ondermijnt zijn zelfvertrouwen. Maar als er een dam doorbreekt en de ezels doorgaan met hun koppigheidtraining, is het Anders die een oplossing bedenkt en hen redt van de verdrinkingsdood. Niet alleen stijgt Anders’ gevoel, ook door de andere ezels wordt hij in het vervolg met respect benaderd en vanaf dat moment is er op het lesrooster naast de gewone vakken altijd een keuzemogelijkheid voor ezels met een andere belangstelling. Origineel prentenboek waarin duidelijk wordt dat iedereen uniek is en dat anders zijn geen reden is er niet bij te mogen horen

PURECHILD 10 | 2019-107

Wil je dit boek ook graag in je boekenkast? Stuur een mail naar info@purechild.be

voor

Kijk op:

https://www.youtube.com/watch?v=iDpaZLxv2Ss

https://www.facebook.com/ PureChildDutch/ Verschijnt 5x per jaar. Digitaal is kosteloos. Papieren abonnenment kost 50€ (incl. portokosten) Vrijwillige bijdragen zijn welkom.

info@purechild.be www.purechild.be Magdalena Troch Rudy Van Damme Daniëlla Sloots

PURE CHILD LIKE ONS OP FACEBOOK! Neem ook een kijkje op PURE FOOD FOR CHILDREN https://www.facebook.com/ groups/135512829829146/

Alicia Puur, Bjôrn Accoe, Charlotte Bosteels, Christel Stevens,Corina Elzenaar, Els de Wit, Els Gudders, Eva Storm, Henriette Dekker, Hein van Elteren, Jurgen Bex, Katrien De Keyzer, Mannon Wellens, Magdalena Troch, Patricia Smet, Renata Hamsikova, Sonja Van de Wal, Sandra Bolte, Rudy Van Damme, Tamara Cuypers, Tea Adema, Tessa Kieboom, Vanessa en Famke, Vanessa Lauwers, Willemien Schollaart

info@purechild.be