The Future of Business Technology 2020

Verschijningsdatum: Juni 2020 Uitgave van Dutch IT-channel en Executive-People

‘Leaders of InnovatIon’ Met medewerking van Rocking Robots

■ Voorwoord Leaders of innovation geven de toekomst vorm Beste lezer, Hierbij presenteer ik namens het team van Dutch IT-channel met trots de derde editie van The Future of Business Technology / Leaders of Innovation.

In deze speciale uitgave leest u inspirerende interviews met thought leaders op het gebied van innovatie, met extra aandacht voor AI. Dit is allemaal tot stand gekomen in samenwerking met Rocking Robots van Marco van der Hoeven.

Door de onstuitbare opmars van AI en robotics raakt technologie meer dan ooit de hele maatschappij, van mensen en bedrijven tot overheid en zorg. Tegelijk biedt het ongekende kansen om te innoveren. Zo leest u in een interview met Gartner analist Pieter den Hamer hoe AI een partner wordt voor menselijke beslissers. Een ander interessant topic is de delicate kwestie in de relatie tussen mens en machine. In hoeverre vertrouwen mensen robots en AI, en wat betekent dat? Marisa Tschopp, psychologe en AI-onderzoekster bij het Zwitserse Scip AG gaat daar in een interview verder op in. Verder gaan we in op de onderliggende infrastructuur die AI mogelijk maakt die vooralsnog vaak buiten beschouwing blijft. AI vereist cloud, en clouds met voldoende volwassen AI-functies die alleen te vinden zijn bij enkele grote Amerikaanse en Chinese aanbieders zoals Microsoft Azure, Amazon Web Services (AWS), Google Cloud, IBM, Oracle en Alibaba. Michiel Steltman, directeur van de Stichting Digitale Infrastructuur Nederland (DINL) pleit in een interview daarom voor beleid rond cloud, om daadwerkelijk het potentieel van AI voor de Nederlandse economie te benutten.

smarter 365 .

.

Jouw IT meetbaar sneller eenvoudiger veiliger Met Smarter 365 kun jij sneller, eenvoudiger en veiliger (samen)werken met een Microsoft Modern Workplace. Je krijgt direct inzicht in de kosten en trends per gebruiker, team en applicatie.

Daarnaast kun je eenvoudig jouw IT-omgeving beheren door zelf gebruikers aanof af te melden en groepen te definiëren. Ook kun je snel en geautomatiseerd een digitale werkplek uitrollen op diverse devices, volgens alle compliancy richtlijnen.

Zo kun je overal en altijd veilig (samen)werken.

Probeer het gratis! Inclusief 30 dagen Microsoft 365 licentie. Registreer je via eshgro.nl/smarter-workplace.

Uiteraard staan er nog veel meer interessante artikelen in met thought leaders van diverse partijen. Alle artikelen zijn ook te lezen op de speciale Future of Business Technology sectie van onze websites dutchitchannel.nl en executive-people.nl.

Het Future of Business Technology event, dat eerder al was verschoven van juni naar 10 september, zal vanwege de overheidsmaatregelen en de onzekerheid omtrent het coronavirus (COVID-19) dit jaar niet door gaan. Aangezien er op het moment van schrijven nog geen duidelijk uitzicht is wanneer er concreet weer grotere evenementen mogen plaatsvinden, heeft Dutch IT-channel besloten pas weer een nieuwe planning te maken, zodra het gevaar van het coronavirus is geweken. De gezondheid van de bezoekers, partners en medewerkers hebben de hoogste prioriteit.

In 2021 komen we terug met het vierde Future of Business Technology project met hopelijk een mooi en spraak­ makend afsluitend event.

Veel leesplezier!

Witold Kepinski, Editor in Chief & Director Content Dutch IT Channel

■ C olofon Future of Business Technology ‘Leaders of Innovation’ is een uitgave van Dutch IT-channel B.V. Verschijningsfrequentie 1 keer per jaar

Operations Manager Monique Vreeswijk m.vreeswijk@dutchitchannel.nl telefoon: 06 - 281 17 617

Directeur uitgever Rob de Kleijnen rdekleijnen@dutchitchannel.nl telefoon 06-402 36 803

Sales Marc Jongbloed m.jongbloed@dutchitchannel.nl telefoon: 06 - 437 53 759

Hoofdredacteur Witold Kepinski redactie@dutchitchannel.nl Twitter: @witoldkepinski Linkedln: linkedin.com/in/witoldkepinski Telefoon 06- 410 03 906

Partner Manager Yvonne Bansagi y.bansagi@dutchitchannel.nl telefoon: 06 - 235 30 399

Redactie: Marco van der Hoeven, Teus Molenaar, Diederik Toet, Dick Schievels, Anne van den Berg en Johan van Leeuwen

Vormgeving en fotobewerkingen John Buys, Villa DTP Drukwerk Ten Brink, Meppel Dutch IT-channel B.V. Kantoor en correspondentieadres: Nieuwe Parklaan 17, 2597 LA Den Haag www.dutchitchannel.nl www.executive-people.nl Deze uitgave is met de grootste zorg samengesteld. Desondanks kunnen er (druk) fouten of onvolledigheden in voorkomen.

Hiervoor aanvaardt de uitgever geen enkele aansprakelijkheid. Overname van artikelen na goedkeuring van Dutch IT-channel B.V.

Eindredactie Michel Rolvink Fotografie Wim van IJzendoorn

Eshgro BV • Bereklauw 7 • 5831 PE Boxmeer • Postbus 61, 5830 AB Boxmeer • +31 (0) 485 - 47 61 93 • info@eshgro.nl • www.eshgro.nl T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 3 ]

■ I nhoud

T h e

F u t u r e

o f

48

Voorwoord

3

Magie en realisme rond innovatie met robots en AI Marco van der Hoeven, Rocking Robots

6

AI bestaat niet zonder cloud

50

Leiden in innovatie: nu belangrijker dan ooit!

Vincent Verbiesen, Protinus IT

8

Van tevoren zien welke capaciteit je nodig hebt Renne Bots (L), Barry Schiffer, eG Innovations

52

Michiel Steltman, DINL

Zijn machines te vertrouwen?

Marisa Tschopp, Scip AG

10

Arrow Electronics wil de haas van de marathonlope r zijn Bart van Rheenen, Arrow ECS

54

Minder complexiteit stelt organisaties in staat om sneller te innoveren Kenneth del Rio van Heese, VMware

14

Noodzaak Internet Interpol groeit Eugene Kaspersky, Kaspersky

56

Crises bieden kansen, maar kijk niet alleen naar de korte termijn Stephan Leferink, Progress

16

AI wordt een partner voor menselijke beslissers Pieter den Hamer, Gartner

58

De meeste bedrijven willen wel innoveren, maar weten niet hoe Marcel Dunk, Bert Neef, Insight

18

Innovatie begint met een goed fundament Ronald van Heek , Mark de Groot, BP Solutions

60

Rust nooit op je succes, anders verlies je je innovatiekracht Oliver Menzel, Maincubes

20

DVN Case: We willen zo efficiënt mogelijk produceren Marcel Boon, DVN

62

Werk samen tegen crimineel gebruik van AI Irakli Beridze, UNICRI

22

Low code maakt innovatie mogelijk Johan den Haan, Mendix

64

Innovatie is slimmer, sneller en flexibeler werken Henry Barenholz, Workday

24

Wij laten AI werken voor klanten Clemens Esser, Jeroen Bronkhorst, HPE

66

Innovatie is zorgen dat mensen willen leren Jeffrey de Graaf, Jelle Wieringa, KnowBe4

26

Naar een werkplek zonder technologie Peter van Leest, Citrix

68

Met 2500 patenten in cloudtechnologie hebben we mogelijkheden zat

28

Nederland blijft anders werken na coronacrisis Eric Segers, Ingram Micro

70

Tech Data ziet het kanaal veranderen en speelt daar op in Patrick Steenssens, Marc van Ierland, Tech Data

30

Innovatie: bij gelijke geschiktheid wint het product dat het makkelijkste te bedienen is Richard Jonker, Netgear

72

Innovatie met robots voor, tijdens en na de crisis Maurits Houck, UiPath

32

Intelligente netwerken hebben veel te bieden

74

Innovatie is geen kunstje, het moet in je bloed zitten Anton Loeffen, Eshgro

34

Innovaties componeren met bestaande samples Niels Beckers, Enable U

76

Naar de cloud met NetApp betekent heel veel keuzevrijheid Oscar Wijnants, NetApp

36

Nu doorpakken met Nederlandse digitaliseringsstrategie Stijn Grove, DDA

78

IT als vitale beroepsgr oep: Zonder ons geen digit ale werkplek Enrico de Boer, Interxion

38

Bedrijven hebben een centraal brein nodig

80

Wees niet bang voor AI Reportage WaiTalk

40

Innovatie is een mindset Hans ten Hove, Datto

82

Dell Technologies: Innovatie is een constant gegeven Jeannine Peek, Dell Technologies

44

Meer compute met een aantal klikjes, AVL investeert in selfservice automation Roel Sijstermans, Antoni van Leeuwenhoek

84

Kansen en bedreigingen van innovatie Eugene Tuijnman, SLTN

46

Maak ruimte voor innovatie voor de lange termijn Edwin Kanis, Axians

86

Vincent Visser, IBM

[ 4 ]

Innovatie is van IT-collega’s weer helden maken Sunil Dutt, Nutanix

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Steven Blees, Juniper

Derk-Jan Brand, PEGA

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 5 ]

Magie en realisme rond innovatie met robots en AI Het verschijnsel Deus ex Machina is het onverwachte einde van een klassiek Grieks toneelstuk, waarbij een god neerdaalt op het podium om het verhaal te besluiten. In een variant hierop is het ook de titel van een van de beste films over AI en robotics, Ex Machina.

Het zou nu een goede metafoor kunnen zijn voor de manier waarop tijdens de coronacrisis

Marco van der Hoeven

wordt aangekeken tegen de mogelijkheden van technologie. Soms realistisch, maar soms ook met veel te hooggespannen verwachtingen.

D

e coronacrisis is een enorme klap voor de economie.

Ook de technologie wordt hard geraakt, op allerlei gebieden. Een van de eerste zeer zichtbare donkere wolken was het afzeggen van het Mobile World Congress in Barcelona dit voorjaar, met alle gevolgen voor de economie van de Spaanse stad van dien op het gebied van inkomsten en werkgelegenheid. Daar kwamen snel de wereldwijde lockdownmaatregelen achteraan, met tot nu toe niet te overziene gevolgen. Onlangs werd weer een groot evenement afgezegd, het met 170.000 deelnemers grootste IT-evenement ter wereld, Dreamforce in San Francisco. Ook hier weer met grote gevolgen voor de lokale economie.

Nu is het instorten van de markt voor fysieke evenementen slechts een van de meest direct zichtbare gevolgen van de crisis voor de IT. Het effect van de crisis op vraag, aanbod en de tussenliggende supply chain zal pas veel later duidelijk worden.

COVID-19 heeft echter ook onverwachte neveneffecten op de technologiemarkt. Al snel bleken de lockdownmaatregelen een ongekende stimulans voor collaboratie-diensten als Zoom en Teams. Ook AI en robotics staan plotseling volop in de belangstelling, bij een veel breder publiek dan voorheen.

■ D e

reddende app

De coronacrisis heeft bij overheid en bedrijfsleven razendsnel voor een breed scala aan problemen gezorgd, van wetenschappelijk onderzoek naar het virus tot uitvoeren van steunmaatregelen. Voor alle problemen is ondertussen wel een oplossing in technologie gezocht, soms terecht, soms ondoordacht. Sinds het uitbreken van de coronacrisis heeft technologie daarom volop gefigureerd in het nieuws, zowel positief als negatief.

De Nederlandse overheid heeft hierin een twijfelachtige rol gespeeld. In een goedbedoelde poging om de besmettingen met het coronavirus te volgen stelde Minister Hugo de Jonge voor in ijltempo een app te ontwikkelen om op basis van Bluetooth-

[ 6 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Auteur: Marco van der Hoeven

technologie mensen en eventuele besmetting met het virus te volgen. De terecht geprezen openheid bij het overhaaste ontwikkelproces had als neveneffect dat de onkunde van de overheid in de omgang met technologie pijnlijk duidelijk werd.

■ Technologie

als panacee

De beslissing waardoor het project gedoemd was te mislukken is een klassieke fout: de regering ging op voorhand uit van een bepaalde technologie, in dit geval een app op de smartphone die moest werken met Bluetooth. Het uitgangspunt was niet de onderliggende vraag. Met ook nog eens een deadline van twee weken. Dit bleek al snel onhaalbaar: Bluetooth is helemaal niet geschikt voor nauwkeurige contactregistratie, de beoogde productietijd was onrealistisch en er bleek grote weerstand te bestaan tegen de gevolgen van de surveillance met een app.

Dit laatste aspect plaatste de ethische kant van AI plotseling midden in het publieke debat, eveneens een van de onverwachte neveneffecten van de coronacrisis.

In Nederland bleek de ethische discussie effect te hebben, maar de coronacrisis laat zien dat er veel landen zijn die een ander idee hebben over de relatie tussen privacy en mensenrechten aan de ene kant en de vergaande surveillancemogelijkheden van technologie. China heeft bijvoorbeeld geen enkel probleem met het inzetten van robots en camera’s bij het in de gaten houden van de eigen bevolking. En de politie van Tunesië stuurde een robot de straat op om fysiek te controleren of mensen zich tijdens de lockdown wel buiten mochten bevinden.

■ R obots

komen te hulp

De crisis heeft ook geleid tot veel positieve toepassingen van robotics. Zo worden in verschillende landen fysieke robots ingezet om het medische personeel te ondersteunen bij het verplegen van coronapatiënten. Een greep uit de recente aankondigingen: zo levert het Chinese PuduTech een robot

aan Chinese ziekenhuizen die coronapatiënten eten brengt.

Het Deense bedrijf UVD Robotics heeft een robot op de markt gebracht die zelfstandig ziekenhuiskamers kan desinfecteren met UV-licht. En in de Verenigde Staten maakt de bezorgdrone van Alphabet-dochter Wing een flinke groei door.

In Nederland zijn het vooral de softwarerobots die in korte tijd hun waarde hebben bewezen tijdens de crisis. Robotic Process Automation (RPA) zit duidelijk in de lift, zeker nu steeds meer praktijkvoorbeelden laten zien hoe een robot, of virtuele medewerker, het werk van mensen leuker en makkelijker maakt.

■ S a ai

werk

‘Haal de robot’ uit de mens, is een uitspraak die vaak wordt gebezigd bij RPA. Dat blijkt in praktijk ook, omdat de robot

saai en repetitief werk, vaak met grote volumes, overneemt.

Onvermoeibaar, zonder klagen. Luchtvaartmaatschappij Transavia bijvoorbeeld werd bij het uitbreken van de crisis geconfronteerd met het verwerken van talloze annuleringen en wijzigingen. Dat heeft de luchtvaartmaatschappij kunnen opvangen door binnen zestien uur een robot neer te zetten om dit af te handelen.

Ook de decentrale overheid kreeg door de coronacrisis te maken met een enorme piek in administratieve werkzaamheden. Een deel van de steunmaatregelen van de overheid, zoals de Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers (TOZO), wordt uitgevoerd door gemeenten. Op verschillende gemeentehuizen, waaronder die van Alphen aan den Rijn en Hilversum, is daarom een virtuele medewerker ingezet om die aanvragen te verwerken. Waar een ambtenaar er twee per uur verwerkt, is dat bij een robot dertien.

■ D e

In Nederland zijn het vooral de softwarerobots die in korte tijd hun waarde hebben bewezen tijdens de crisis.

lessen van de crisis

De coronacrisis blijkt, zoals vaak bij een crisis, dus als katalysator te fungeren voor innovatie met nieuwe technologie. De les is wel dat innovatie niet begint bij die technologie, maar bij een praktisch vraagstuk waar de toepassing van een bepaalde technologie het beste antwoord op is. Het meenemen van de ethische component van die oplossing is cruciaal voor het succes ervan, onder meer in de vorm van brede acceptatie. Alleen dan is technologie de Deus ex Machina die het verhaal tot een goed einde brengt.

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 7 ]

Als bedrijven willen leiden in innovatie, moeten ze in staat zijn om in te spelen op nieuwe technologische ontwikkelingen. De mate waarin een bedrijf hiertoe in staat is, is afhankelijk van hun wendbaarheid. Dit wordt voor een belangrijk deel bepaald door de wijze waarop ze hun IT-infrastructuur ingericht hebben. Maar voor grote organisaties wordt dit voor een groot gedeelte bepaald door de wijze waarop hun contracten zijn afgesloten, aldus Vincent Verbiesen, algemeen directeur Protinus IT.

‘Iedere organisatie heeft recht op het beste uit de IT’, zo is het motto van IT-dienstverlener Protinus. Het is eveneens een basisvoorwaarde voor bedrijven die willen leiden in innovatie, vertelt Vincent Verbiesen. ‘Wat we eigenlijk zeggen tegen klanten is, als je wilt leiden in je markt, dan moet je op elk moment kunnen inspelen op welke behoefte dan ook. Dan blijf je wendbaar en heb je de capaciteit om de koploperspositie in de markt te nemen.’

■ G evangen

in hun eigen

IT

Vaak is het in gebruik nemen van nieuwe technologie voor grootzakelijke bedrijven op z’n zachtst gezegd een uitdaging.

De infrastructuur is vaak eerder achterhaald dan de afschrijvingstermijn en ze hebben te maken met contracten waar ze nog jaren aan vast zitten. Het roer om gooien is dan bijna onmogelijk. ‘Daarom is innovatie in IT een steeds groter probleem geworden bij onze klanten en dat terwijl ze zich vaak terdege bewust zijn van de vernieuwingen die ze zouden moeten of willen doorvoeren. Ze zitten als het ware gevangen in hun eigen IT.’ Het wordt onze klanten ook niet eenvoudig gemaakt om uit de handen van grote hard- en softwareleveranciers te blijven, vindt Verbiesen. ‘Het is de wet van de remmende vooruitgang: op het moment dat een écht nieuwe technologie op de markt komt, wordt deze in eerste instantie door de grote wederverkopers gemeden en vindt daardoor vaak maar moeilijk toegang tot onze klanten. Vervolgens worden deze initiatieven bij succes vaak opgekocht door de dominante hard- en softwareleveranciers en vindt er de zoveelste consolidatie plaats.’

Vervolgens wordt er ook nog vaak ingespeeld op angst en worden onze klanten overgehaald om bijvoorbeeld nog jarenlange supportcontracten af te sluiten.

Leiden in innovatie: nu belangrijker dan ooit!

‘De toenemende behoefte aan wendbaarheid van onze klanten heeft ook te maken met de verschuiving van de ontwikkeling naar software. Tien jaar geleden volgden hardware-innovaties zich in rap tempo op. Nu zit het onderscheidend vermogen van die hardwareleveranciers vooral in hun software.’ In lijn daarmee verandert ook de contractwijze: ‘Vroeger was een contract transactioneel met een kop en een staart. Nu is dat langzamerhand aan het verschuiven naar andere afrekenmodellen zoals bijvoorbeeld het as-a-servicecontract.’

Door Anne van den Berg

we continu en proactief op zoek om steeds nieuwe innoverende en vernieuwende partners te vinden. Onze mensen zoeken dagelijks naar de beste oplossing voor een bepaalde behoefte, zodat klanten direct met de beste partij in Nederland verbonden worden op het moment dat daar behoefte aan ontstaat.’

‘Wij hebben de beste partners met de hoogste vorm van kennis en certificering hiervoor al gecontracteerd en willen echt voor onze klanten klaar staan. Op deze wijze versterken wij onze klanten en verschaffen wij ze de ultieme kans om leidend te kunnen zijn in innovatie. Dat is het managed sourcing model zoals wij dat al tien jaar succesvol inzetten: door onze invulling van contracten zijn klanten wendbaar en hebben keuzevrijheid in plaats van gevangen te zitten in hun eigen IT.’

■ Verschil

zichtba ar gema ak t door

COVID-19

‘Kijk naar wat COVID-19 vraagt van organisaties. Ze worden gedwongen op een andere manier te werken. Denk bijvoorbeeld aan videoconferencing en andere thuiswerkfaciliteiten.

‘Onderbelichte IT-systemen worden ineens op de proef gesteld en kostengedreven IT-infrastructuren beginnen nu echt te kraken. Voor deze organisaties is het vermogen om te kunnen inspelen op deze veranderingen van essentieel (levens)belang geworden. Innovatie gedreven organisaties daarentegen gaan naadloos over op bijvoorbeeld thuiswerken.’

Dit zijn ook de tijden waarin organisaties zich nóg bewuster worden van de kansen die technologie biedt, aldus Verbiesen.

‘Neem e-health binnen de care-industrie. Dat werd eigenlijk nooit écht geaccepteerd, maar nu blijkt dat vitale functies toch steeds meer op afstand worden gemeten. Innovatie gaat nu heel snel en het wordt duidelijk wat nodig is om wendbaar te zijn en wendbaarheid is cruciaal in deze tijden.’

‘Het creëren van wendbaarheid én de mate waarin je kunt leiden door innovatie is dus sterk afhankelijk van hoe je je IT-contracten hebt ingericht. Wat mij betreft gaat dit nog voor beleid uit en heeft het impact op allerlei afdelingen in het bedrijf. Het vraagt namelijk een nieuwe manier van denken en handelen voor de CFO, voor HR, voor inkoop, het vraagt een andere personele indeling en natuurlijk, niet in de minste plaats, een nieuwe visie op IT.’

■ M anaged S ourcing ‘Wij zien het als onze missie om onze klanten permanent toegang te geven tot de beste innovatieve technologie en bieden de benodigde vrijheid en wendbaarheid juist wel. Hiervoor zijn Vincent Verbiesen

[ 8 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 9 ]

Je hoeft geen academicus te zijn om het woord ‘vertrouwen’ te gebruiken.

Het is een alledaags woord.

wen. Want je wantrouwt alleen zaken die onbekend zijn. En zodra iets volledig transparant is, is er geen noodzaak om te vertrouwen.”

“Wanneer er iets misgaat, en alles is transparant, dan kun je iemand verantwoordelijk houden. Dan weet je wie wat fout heeft gedaan. Zelf denk ik dat, zelfs als iets volledig transparant is voor experts, het ook volledig transparant is voor de gemiddelde gebruiker. Ik kan het natuurlijk mis hebben, maar daarom doe ik er nu onderzoek naar.”

Marisa Tschopp

Zijn machines te vertrouwen?

Een delicate kwestie in de relatie tussen mens en machine is vertrouwen. In hoeverre vertrouwen mensen robots en AI, en wat betekent dat? Dit is iets anders dan het veelbesproken betrouwbare AI, wat meer een functie is van de technologie, tegen een vertrouwen als attitude bij mensen. Rocking Robots sprak hierover met Marisa Tschopp, psychologe en AI-onderzoekster bij het Zwitserse Scip AG.

[ 1 0 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Auteur: Marco van der Hoeven

Te c h n o l o g y

# 3

H

et onderzoek van Marisa Tschopp beslaat diverse kanten van AI, maar de afgelopen drie jaar ligt het zwaartepunt van haar onderzoek bij de rol die vertrouwen speelt in relatie tot artificial intelligence. “Daarbij gaat het om verschillende vragen”, legt zij uit: “Wat betekent vertrouwen in relatie tot AI? Er is al veel onderzoek gedaan naar vertrouwen en automatisering, en vertrouwen en technologie. Maar we weten niet hoe zich dat vertaalt naar het onderwerp vertrouwen en AI. We proberen nog steeds te achterhalen hoe de bestaande onderzoeksresultaten zich verhouden tot het vertrouwen dat mensen hebben in machines. Dat bekijk ik vanuit verschillende invalshoeken.”

■ B etekenis Ze erkent dat ‘vertrouwen’ een woord is dat door iedereen wordt gebruikt, en daarom voor iedereen een andere betekenis kan hebben. “Je hoeft geen academicus te zijn om het woord ‘vertrouwen’ te gebruiken. Het is een alledaags woord. Maar tegelijkertijd is er veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het verschijnsel ‘vertrouwen’. En zeker als het in marketing wordt gebruikt door technologieleveranciers weten we vaak niet precies wat ermee wordt bedoeld.”

Ze benadrukt daarom dat er een duidelijk verschil is tussen vertrouwen in AI, en het veelbesproken ‘betrouwbare’ (trustworthy) AI. “Dat laatste is bijvoorbeeld waarover gesproken wordt in de EU Guidelines for Trustworthy AI. Dan hebben we het over de eigenschappen van een product, van een technologie.

Het vertrouwen dat ik onderzoek, is de attitude van mensen ten opzichte van dat product, van die technologie. Dat speelt bij de mens zelf. Hieruit volgt dat het idealiter zo zou moeten zijn dat mensen vertrouwen hebben in technologie die betrouwbaar is.”

■ Attitude Samengevat is er dus sprake van een aantal separate maar wel gerelateerde begrippen waarvan het goed is om ze uit elkaar te houden. “Betrouwbaarheid gaat dus over de eigenschappen van een product of technologie, terwijl vertrouwen een attitude of persoonlijkheidskenmerk is van iemand. In mijn onderzoek, als psycholoog, kijk ik naar de menselijke houding tegenover bijvoorbeeld algoritmes, ik houd me niet bezig met de technische kant van de software.”

Er is wel een relatie met de ethische kant van AI. “Neem bijvoorbeeld de overheid, waar sommige onderzoekers een normatief standpunt innemen. Er zijn academici die zeggen dat niemand AI zou moeten vertrouwen omdat techbedrijven in staat zouden moeten zijn om op een verantwoordelijke manier AI te ontwikkelen. Dat vraagt weer om accountability, dus rekenschap kunnen afleggen over de technologie.”

■ Par adox Zij spreekt in dat verband over de trust-transparancy-paradox.

“Hoe meer transparant en inzichtelijk je een product maakt, hoe meer je benadrukt dat je technologie moet kunnen vertrou-

■ C ontrol

mechanism

Bovenstaande voorbeelden illustreren volgens haar hoeveel raakvlakken de studie van vertrouwen in technologie heeft met andere onderzoeksgebieden, zoals ethiek, technologie-ontwerp, en zaken als wet- en regelgeving. “Er zijn dus veel invalshoeken, en een van de zaken waar ik naar kijk is die relatie tussen vertrouwen en transparantie bij technologie. Bij vertrouwen tussen mensen geldt dat hoe meer je van iemand weet, hoe transparanter iemand is, of hoe transparanter je denkt dat die persoon is. Dan hebben we het als psychologen eigenlijk niet meer over vertrouwen, maar over control. Het is een control mechanism.”

“In culturen waar je veel control mechanisms hebt, zoals vergaande surveillance, is er weinig vertrouwen. Dan spreken we over low trust-cultures. Bij vertrouwen in machnies lijkt het andersom te zijn. Hoe transparanter een machine is, hoe meer vertrouwen we erin hebben. Dat is de stand van zaken van het onderzoek ernaar. Maar er zijn nog steeds veel vragen te beantwoorden. Ik ben er bijvoorbeeld niet zo zeker van in hoeverre dit in praktijk ook zo gaat.”

■ C oronacrisis Dit onderzoek is de laatste tijd nog actueler geworden door de coronacrisis. “Ik wil benadrukken dat ik geen technisch expert ben op het gebied van zaken als contact tracing. Wel kan ik mijn persoonlijke visie geven op de manier waarop overheden met technologie omgaan.”

“Wat we in een aantal gevallen zien, bijvoorbeeld bij het snel willen ontwikkelen van apps, is de klassieke Amerikaanse benadering van technologie move fast, break things. Ik ben daarom blij dat veel mensen, waaronder ethici, hiertegen opstaan en erop wijzen dat er op die bestaande manier wetten worden overtreden.”

■ G ebruik “We zien wel dat er een groot verschil is tussen democratische en minder democratische landen. Vooral in die laatste categorie is de manier waarop met surveillance wordt omgegaan een groot probleem. Het gevaar is daar dat die technologie gebruikt blijft worden, ook als de huidige crisis voorbij is.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 1 1 ]

Voor wat betreft het vertrouwen in technologie raakt dat ook haar onderzoek. “Ik doe onderzoek vanuit de no trust, nu use-hypothese. Wanneer een gebruiker een bepaalde technologie niet vertrouwt, maakt hij er geen gebruik van, is het uitgangspunt. En bij de contact tracing apps bijvoorbeeld is een van de belangrijkste voorwaarden dat zoveel mogelijk mensen er gebruik van maken.”

■ W icked

problem

“Er moet dus voor gezorgd worden dat mensen de apps willen gebruiken. Ze moeten er vertrouwen in krijgen. Dat is wat Prof.

Dr. Weibel een wicked problem noemt, eigenlijk is er geen oplossing voor. Om het goed te doen moeten we een multidisciplinaire benadering kiezen, en dat kost tijd. Maar die tijd hebben we juist niet. Voor Zwitserland kan ik wel zeggen dat er door zeer betrouwbare mensen aan de app wordt gewerkt, en hoewel ik geen technisch expert ben, en weet wat de risico’s zijn, vertrouw ik die mensen.”

En ook hier speelt vertrouwen een rol. “Er zijn veel mensen die heel nadrukkelijk zeggen dat ze technologie als een contact tracing app niet gaan gebruiken. Maar er is niemand die even nadrukkelijk zegt dat hij de app wel gaat gebruiken. Dat mis ik in de discussie.”

■ Wapensystemen Een ander onderwerp waar zij zich mee bezig heeft gehouden is de discussie rond autonome wapensystemen, dus de inzet van AI in oorlogvoering. “Daarin ben ik eigenlijk meer een activist”, zegt ze. “Een aantal landen investeert miljoenen aan het inzetten van AI in oorlogvoering. Maar een robot mag nooit kunnen beslissen over het leven van mensen, zonder daadwerkelijke controle door mensen.”

“Hoe meer deze technologie zich ontwikkelt, hoe minder het mogelijk wordt om toezicht te houden op de algoritmen. En zelfs als de technologie helemaal goed zou werken, blijft de ethische vraag of we het wel willen. Mijn antwoord daarop is nadrukkelijk ‘nee’.”

Overal veilig samenwerken met de werkplek van KPN Wij Nederlanders vinden altijd wel een manier om goed samen te werken. Zelfs in tijden als deze.

Daarom is er KPN Modern Workplace. Daarmee kun je overal en op afstand samenwerken, veilig en up-to-date. Dus ook vanuit huis. Zo ben je altijd in business.

kpn.com/samenwerken

[ 1 2 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 1 3 ]

reren die het twintigvoudige betreft, dan helpt dat om consensus te creëren over de richting.’

Minder complexiteit stelt organisaties in staat om sneller te innoveren Als organisaties willen innoveren, dan zouden ze IT moeten zien als business enabler.

Kenneth del Rio van Heese, senior-manager business partners & alliances Benelux bij VMware, raadt daarom aan in een businesscase voor innovatieve IT-projecten alle facetten te bekijken: van financiën, efficiëntie tot nieuwe producten en klanttevredenheid. Het draaiende houden van legacy vergt alleen vaak te veel energie en geld, dat anders aan innovatie besteed had kunnen worden.

Auteur: Anne van den Berg

E

igenlijk denken vrijwel alle organisaties na over hoe ze kunnen innoveren met behulp van technologie, vertelt Kenneth del Rio van Heese. Alleen kan de reden waarom ze digitaal willen transformeren, verschillen. Waar het uitgangspunt van commerciële organisaties is dat ze willen voorlopen op de concurrent en wendbaarheid nastreven, willen niet-commerciële vooral tegemoetkomen aan de wensen van hun burgers en het verbeteren van patiëntenzorg tegen lagere kosten.

Del Rio van Heese: ‘Ook bij niet-commerciële organisaties zie je een enorme innovatiedrang. Kijk bijvoorbeeld naar gemeenten die echt handen en voeten geven aan de digitale overheid. Of ziekenhuizen: die ernaar streven om patiënten beter te bedienen, alsook het personeel van de juiste middelen te voorzien om patiënten ook daadwerkelijk de aandacht te kunnen geven die ze verdienen. Bij academische ziekenhuizen willen ze overdag de capaciteit gebruiken om het personeel een virtual desktop aan te bieden en ’s nachts diezelfde rekenkracht gebruiken om onderzoeksdata sneller te kunnen verwerken om tot nog betere behandelingen te komen.’

■ 3

redenen wa arom innovatie soms stok t

Er zijn legio redenen waarom de innovatiedromen geen werkelijkheid worden. ‘De drie belangrijkste redenen waarom bedrijven beperkt worden in hun innovatiekracht, hebben allemaal impact op elkaar. Te beginnen met legacy: organisaties die verouderde IT-systemen hebben draaien, zijn veel geld kwijt aan het laten branden van de lichten.’

[ 1 4 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

De verouderde systemen hebben impact op beperkingsfactor twee: het aantrekken van de juiste mensen. Het is bijna een kipen eiverhaal: ‘Op het moment dat je niet kan innoveren, trek je moeilijker de juiste mensen aan of verlies je mogelijk jouw goede mensen. Op het moment dat je niet de juiste mensen in huis hebt, is het weer lastig om te innoveren. Maar met de juiste ambitie om te vernieuwen, trek je mogelijk nieuw talent aan en die ambitie moet je dan vervolgens wel waar kunnen maken.’

Het laatste obstakel om te innoveren, onlosmakelijk verbonden met de vorige twee, is de visie en ambitie in de inzet van budget. ‘Als IT nog wordt gezien als kostenpost, dan is het lastig om budget vrij te maken voor innovatie. Als technologie wordt gezien als business enabler, dan is een businesscase voor innovatie snel gemaakt. Voor innovatieve IT-projecten moet de businesscase alle facetten bekijken: van efficiëntie in de infrastructuur en IT-operatie, de financiële voordelen van licentiemodellen tot aan de gerealiseerde waarde, doordat je sneller nieuwe diensten kan uitrollen en hogere klanttevredenheid realiseert.’

■ IT

als business enabler

Als een organisatie technologie wil aanwenden voor nieuwe business opportunities, dan begint dat met het opnemen van technologie in de bedrijfsstrategie. Als de CIO bijvoorbeeld niet aan de CFO, maar aan de COO of CEO zou rapporteren, dan zou IT wellicht minder op puur en alleen kosten worden afgerekend. Als de CIO samen met de leverancier aannemelijk kan maken dat een investering in technologische middelen van tien miljoen euro in potentie een waarde voor de business kan gene-

VMware wordt door haar partners ondersteund om organisaties te overtuigen dat IT een business enabler is. ‘Door op boardniveau te spreken over business- en IT-alignment kunnen onze partners met de CIO een positieve businesscase opzetten.

Samen geven we de case vorm door de technologie te implementeren en de toepassing binnen de klantorganisatie te borgen, zodat die beloofde resultaten ook daadwerkelijk worden behaald.’

■ Future

■ W egnemen

van comple xiteit

‘Complexiteit kan een rem zijn op innovatie. Wat VMware doet, is het wegnemen van complexiteit, voor IT-afdeling, de eindgebruiker en de business.

Dat brengt als voordeel met zich mee dat nieuwe innovaties zoals IoT, Edge Computing of AI met dezelfde kennis als een digitale workspace opgezet kan worden. De digitale omgeving en operationele tools zijn er al klaar voor. Zo kunnen organisaties sneller tegen minder kosten innoveren, waardoor waarde sneller aan de klant, burger of patiënt wordt geleverd. En die organisaties zullen uiteindelijk de concurrentiestrijd overleven.’

is soft ware

Hoe organisaties de bovenstaande obstakels het hoofd bieden, is uiteraard per geval verschillend, maar VMware legt de basis voor een toekomstbestendig, innovatief bedrijf, aldus Del Rio van Heese. ‘The future is software en dat zie je ten voeten uit in het platform dat VMware biedt. Onze oplossing ligt in de brede laag tussen hardware en applicaties in en dat brengt een aantal grote voordelen met zich mee.’

‘De kern van onze propositie is dat wij dezelfde digital foundation bieden waarmee de IT-afdeling met dezelfde tools voor elke applicatie, elke cloud en elk apparaat overweg kan. Dat geeft organisaties enorme controle en flexibiliteit. Organisaties kunnen zo sneller innoveren en daarvoor hoeven ze geen nieuwe experts aan te nemen.

Met dezelfde kennis kunnen ze groeien van een intern datacenter naar een public cloud, van vaste werkplekken naar een flexibele werkomgeving, een gedegen platform voor moderne applicaties bieden aan het groeiende aantal in-house ontwikkelaars.’

■ G een

slotgr acht meer

Een ander belangrijk voordeel aan deze software gedreven aanpak is de manier waarop je beveiliging kan inrichten. ‘De ouderwetse manier, waarin je je tegen alle mogelijke bedreigingen wil weren, staat gelijk aan het graven van een slotgracht om elk onderdeel van je IT-infrastructuur.

Zeer arbeidsintensief, uiterst kostbaar en tegenwoordig niet meer effectief. Je weet namelijk niet meer waar bedreigingen vandaan komen. Of welke nieuwe methodes in omloop komen die jouw firewalls kunnen omzeilen.’

‘Beveiliging anno 2020 in de wereld van cloud en mobility volgt enkele basisprincipes: ten eerste goede educatie voor alle gebruikers, omdat ze vaak de zwakste schakels zijn. Daarnaast zorg je dat de basis van je ‘cyberhygiëne’ op orde is: een policy op basis van least privilege, microsegmentatie, encryptie en multi-factor authenticatie en altijd up to date zijn. De volgende stap is je te richten op het beschermen van de individuele kritische applicaties. Je bepaalt wat rond die applicaties de goede situatie is en acteer je vervolgens als je afwijkingen constateert.’

Kenneth del Rio van Heese

‘Doordat VMware zich op de laag tussen hardware en applicaties bevindt, kun je deze aanpak toepassen op alle elementen van jouw omgeving.

Zo kun je alles van datacenter tot cloud-omgeving, van netwerk tot aan de kassasystemen aan de edge en gebruikers met devices volledig geïntegreerd beveiligen.’

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 1 5 ]

Crises bieden kansen, maar kijk niet alleen naar de korte termijn COVID-19 brengt voor veel bedrijven onzekerheden met zich mee, maar volgens Stephan Leferink, Sales Director Central EMEA & Professional Services bij Progress, biedt deze crisis óók kansen voor nieuwe use cases, nieuwe technologieën en applicaties. Zo prioriteren klanten van Progress mobiele apps, remote offices en opschaling van e-commerce. ‘Maar denk ook na: wat kunnen we doen om de situatie met veranderende maatregelen van de overheid na de lockdown op te vangen.’

H

et gesprek met Stephan Leferink vindt plaats op 24 maart 2020, een dag nadat premier Rutte de intelligente lockdown aankondigde. De stap naar een volledig remote office was voor Progress zo gezet, maar niet voor alle bedrijven zal deze verandering zo eenvoudig zijn gegaan. Voor sommigen is remote werken al moeilijk en was niet elk bedrijf hier direct klaar voor, vertelt Leferink. ‘Scherp zijn op nieuwe ontwikkelingen en technologieën en ook de daadwerkelijke inzet daarvan is voor een deel van de bedrijven op de achtergrond gekomen, maar bij anderen juist prioriteit nummer één.’

■ C ontinuïteit

sta at centr a al

‘We zien bij sommige klanten nu een versnelling bij de ontwikkeling en inzet van mobiele applicaties, maar ook nog meer verschuiving naar online en cloudservices voor medewerkers en klanten. Op dit moment draait innovatie om het waarborgen van continuïteit op de korte én lange termijn. Hoe kan men nog beter inspelen op de situatie, hoe worden we meer flexibel en hoe kunnen we de situatie en omstandigheden in de afbouw van de lockdown en na COVID-19 opvangen? Met als hoogste prioriteit het welzijn van onze medewerkers en klanten.’

‘Neem bijvoorbeeld het treinverkeer: daar is het van belang dat de interrupties op het spoor worden geminimaliseerd. Die zijn nu minimaal, aangezien het treinverkeer is verminderd. Maar hoe ga je met de situatie om als straks weer alle treinen gaan rijden? In die opbouwende fase wordt continuïteit en flexibiliteit belangrijker dan ooit tevoren. Nu is de tijd om de ideeën goed uit te werken.’

Stephan Leferink

[ 1 6 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

■ H eb

je een webshop ?

D an

moet je nu handelen

Voor sommige bedrijven is het werk en de druk op de organisatie inderdaad verminderd, maar voor anderen stapelt het werk zich juist op. ‘Als je afhankelijk bent van je website en -shop, dan moet je nu stappen maken. Het bieden van een innovatieve, veilige web omgeving, waarmee je eenvoudig kan schalen,

Auteur: Anne van den Berg

die gebruiksvriendelijk en up-to-date is, dat is nu kritischer dan ooit. Je kan dan niet anders dan versnellen.’

Naast betere ondersteuning van de bestaande processen wenden organisaties zich tot innovatieve technologieën als Artificial Intelligence (AI), aldus Leferink. ‘Eerst hadden mensen het er alleen maar over, maar nu wordt het concreet toegepast, bijvoorbeeld in de medische wetenschap. Het is een methode om steeds sneller een vaccin te vinden.’ In die zin hoeft innovatieve technologie geen theoretisch vergezicht te blijven. Het wordt nu al aangeboden, aldus Leferink. ‘Doordat wij een groot portfolio aan technologie bieden, kunnen klanten zonder grote veranderingen in infrastructuur innoveren.’

■ D ooront wikkeling

blijft noodzakelijk

Zo biedt Progress ook oplossingen voor thuiswerken. Veel bedrijven hebben hun werknemers toestemming verleend om vanuit huis te werken. Het alternatief is namelijk: het hele bedrijf stilleggen. Maar al dat thuiswerken vereist van ITafdelingen eveneens doorontwikkeling, anders kan er ‘schaduw-IT’ ontstaan: het gebruik van software of apparaten die nog niet door de IT-afdeling zijn goedgekeurd of toegestaan. Of je het nu werken op afstand, telewerken of thuiswerken noemt: bedrijven die voor het eerst te maken krijgen met dit fenomeen moeten goed nadenken over de potentiële risico’s voor hun bedrijfsvoering en beveiliging, en deze snel en zorgvuldig implementeren.

Meegaan in de externe veranderingen of interne eisen vergt van een bedrijf vaak wel een andere mindset, vertelt Leferink: ‘Je moet nu de beslissing nemen hoe je omgaat met de huidige situatie én met de tijd daarna. Maar je ziet dat bedrijven in en na moeilijke perioden, zoals de kredietcrisis, innovatief kunnen zijn. Tijden van crisis bieden dus ook kansen, maar je moet er wel scherp naar kijken.’

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 1 7 ]

De meeste bedrijven willen wel innoveren, maar weten niet hoe Innovatie is in de organisatie van IT-dienstverlener Insight ingebed in de dagelijkse operatie.

Zo scherpen ze hun eigen aanbod continu aan, zodat ze hun klanten nog beter kunnen bedienen. ‘We beginnen altijd met een whiteboardsessie om te bepalen waar de stip aan de horizon ligt. Omdat wij met een frisse blik naar de organisatie kijken, blijkt dat er meestal meer mogelijk is dan de klant initieel in gedachten had.’

Auteur: Anne van den Berg

‘V

ision without action is merely a dream, dat is natuurlijk precies waar innovatie over gaat’, begint Marcel Dunk, Solution Sales Specialist Cloud & Datacenter Transformation bij Insight, het gesprek.

Innovatie gaat volgens Dunk en zijn collega Bert Neef, solution sales manager, over de concrete vertaling van de stip aan de horizon naar echte verbeteringen. Hoe die stip er dan vervolgens uit ziet en hoe bedrijven daar komen: dat is per klant verschillend.

Neef: ‘Eigenlijk zijn er twee soorten innovatie: enerzijds kan je het huidige proces verbeteren, bijvoorbeeld door efficiënter te werken en slimmer om te gaan met de huidige resources.

Anderzijds kan je totaal nieuwe businessmodellen ontwikkelen en nieuwe markten aanboren, en zodoende jezelf ontwikkelen.’ Dunk: ‘Digitale innovatie is daarom een te generieke term, want het is voor iedereen anders.’

■ N iet

ingeha ald worden door de

concurrent

In elke branche zijn er voorlopers en laggards, zegt Neef, maar innovatie is onontbeerlijk als bedrijven niet ingehaald willen worden door soms branchevreemde concurrenten. ‘Soms betekent het dat klanten de basis op orde moeten krijgen.’

Dunk vult aan: ‘Dat heeft ook niet altijd te maken met nieuwe technologie introduceren, soms moeten mensen slimmer gaan werken of moeten processen geoptimaliseerd worden.’

Of bedrijven kunnen slimmer omgaan met de resources die ze beschikbaar hebben, zoals hun data. ‘Bedrijven kunnen innoveren om een voorsprong te behalen door efficiënter te leveren, klanttevredenheid te verhogen, maar het gaat altijd om de strategische doelstellingen van de organisatie’, aldus Neef. ‘Als die duidelijk zijn, dan weet je ook wat je moet doen om die te bereiken en kan de innovatieslag gemaakt worden.’

Marcel Dunk

[ 1 8 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Overigens is innovatie niet altijd even doelgericht, vertelt Dunk. ‘Ik heb soms klanten aan de telefoon die slimmer willen werken met hun data. Als ik dan vraag: wat gaat het je opleveren? Dan weten ze dat soms nog niet. Het is dan moeilijk om een businesscase te maken, maar het zijn vaak interessante projecten. Het is een mindset die nodig is om budget vrij te kunnen maken en leider te blijven in de markt.’

■ Wacht woord

k wijt

Voor andere bedrijven is innovatie veel meer basaal, vertelt Neef: ‘Soms gaat het om het inrichten van een nieuwe werkplek. Of heeft een klant een eigen helpdesk waar ze veel tijd besteden aan mensen die bellen omdat ze hun wachtwoord kwijt zijn. Dat kunnen we eenvoudig inregelen, zodat de IT-afdeling tijd vrijmaakt om slimmere dingen te doen. Dat lijkt misschien niet innovatief, maar voor die bedrijven is het dat wel degelijk.’

enthousiast van innovaties op het gebied van Internet of Things (IoT), vertelt hij. ‘Sensoren en sensordata vind ik interessant, omdat je veel meer data tot je beschikking hebt om verbeteringen door te voeren. Zeker als je die data kan integreren met andere applicaties, kan je dingen aan elkaar koppelen, waar dat vroeger niet mogelijk was.’

Neef vult aan: ‘Het gaat uiteindelijk om de empowering van business gebruikers. Zij zijn degene die de pijn voelen. Niet de IT’ers, die te weinig tijd en resources heeft om het goed op te kunnen pakken. Daarom wordt selfservice automatisering steeds belangrijker, zodat je niet elke keer als je een bestand wilt delen of wilt samenwerken, IT moet bellen. Misschien moet je eraan wennen, maar dit is de nieuwe manier van werken.’

Aangezien de business steeds meer aan het stuur komt te zitten, is de IT ook niet altijd meer de verantwoordelijke als het gaat om innovatie, vertelt Dunk.

Dat vinden IT-managers soms eng, alsof ze hun eigen afdeling opruimen, maar het tegendeel is waar. ‘Natuurlijk, je baan gaat veranderen, maar eigenlijk wordt het alleen maar leuker. Want doordat gebruikers meer zelf gaan doen, kan jij meer budget vrijmaken voor echte innovatie.’

Eigenlijk willen veel bedrijven wel innoveren, maar weten ze soms niet hoe, vertelt Dunk: ‘Ze zitten vastgeroest in hun dagelijkse manier van doen en ze hebben geen idee hoe het anders kan.

Er kan vaak meer dan ze denken en dat is ook de kracht van Insight, vind ik: we doen een whiteboardsessie om samen met de klant die stip aan de horizon te bepalen en wij weten hoe we dat kunnen realiseren.’

■ D e

juiste vr agen stellen

Eén van de vragen die in de sessie gesteld wordt is: als we met een toverstokje alles kunnen realiseren, wat zou het dan zijn? ‘Als klanten alles even loslaten, dan komt er véél meer naar boven dan de initiële vraag. Het helpt dan wel dat wij met een frisse blik naar hun organisatie kunnen kijken, ze de juiste vragen kunnen stellen en wij precies weten wat binnen technologische kaders mogelijk is’, aldus Dunk.

Hoe zorgen de consultants van Insight zelf dat ze precies weten wat kan en hoe houden ze hun eigen innovatiekracht levend? ‘Dat is soms best lastig, want technologie ontwikkelt ontzettend snel. Het betekent dat je ’s avonds nog artikelen zit te lezen of nieuwe documentatie bekijkt. Soms is dat heel technisch en functioneel, maar soms gaat het ook over visie en strategie in de markt.’

De opgedane kennis wordt vervolgens gedeeld met de rest van de organisatie, in kleine groepen of tijdens een innovatiedag. Daarna wordt gekeken hoe Insight met de nieuwe technologie of strategie klanten beter kan ondersteunen.

Neef: ‘Het is een on-going proces, wat ons betreft, waarbij we de innovatie in groter geheel plaatsen.

Vernieuwingen hebben namelijk altijd impact op aanverwante technologie of processen.’

■ E mpowering

Bert Neef

van de business gebruiker

Hoewel elke organisatie op zijn eigen trede van de innovatieladder staat, wordt Dunk vooral

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 1 9 ]

Maincubes is een jonge speler in de datacenter colocatiemarkt met innovatie in het hart van het bedrijf. Het volledig nieuw, veilig en groen concept kon alleen worden gerealiseerd door de gezamenlijke inspanning van de juiste mensen, aldus oprichter Oliver Menzel. ‘Maar je moet nooit rusten op succes: twijfel altijd aan je businessmodel. Op het moment dat je denkt dat alles goed gaat, verlies je je innovatiekracht.’

‘W

e hebben een echt nieuw en next generation technisch design van een datacenter opgezet’, vertelt Oliver Menzel. ‘Als je namelijk kijkt naar de meeste colocaties in Europa, dan begonnen de meesten begin 2000 in bestaande bedrijfspanden. Dat was logisch, want alles nieuw bouwen is kostbaar en geschikte gebouwen waren beschikbaar.

Maar er is sindsdien veel veranderd: bestaande gebouwen of grond op aantrekkelijke, stedelijke locaties zijn schaars, en energiedichtheid- en efficiëntie-eisen liggen op een ander niveau.’

■ S pecia al

ont worpen

Maincubes ontwierp daarom in 2014 zijn eerste colocatie in Frankfurt. ‘Wij bouwen speciaal voor het datacenter, waarbij de focus ligt op veiligheid, hoge efficiëntie, kleine voetprint en hoge vermogensdichtheid. We creëren daarbij een honderd procent groen design, omdat we alleen groene energieproductie kopen.’ Het ontwerp bleek een succes: na de colocaties in Frankfurt en Amsterdam wordt nu de derde gebouwd, wederom in Frankfurt.

‘We zitten overigens in een unieke positie’, vertelt Menzel.

‘De grote internationale colocaties zijn allemaal in het bezit van Amerikanen en Aziaten, niet van Europeanen. Wij zijn daarentegen Duits. Onze klanten, zoals een grote Duitse autofabrikant, zeggen dat dat een belangrijke reden is om voor ons te kiezen. Daarbij zijn we carrier neutraal, we zijn dus geen IT-serviceprovider, want dan zouden we concurrent worden van onze eigen klanten. Dat is nooit een goed idee.’

Rust nooit op je succes, anders verlies je je innovatiekracht Oliver Menzel

[ 2 0 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

■ D e

Auteur: Anne van den Berg

Overigens is maincubes hierbij geen tussenpersoon, vertelt Menzel: ‘Wij faciliteren alleen. Zie ons als een fulfiller, zoals Amazon.com dat is: je koopt het product in de shop, in ons geval de marktplaats, en de leverancier achter het product doet de daadwerkelijke afhandeling. Het voordeel daarvan is dat het een open marktplaats is en klanten niet gebonden zijn, zoals dat bij grote cloudproviders, zoals AWS of Azure, wel het geval is.

■ I nvesteringsklima at : EU

versus

VS

Ondanks dat innovatie in het hart van maincubes te vinden is, is het niet altijd eenvoudig, bekent Menzel. Dat heeft vooral te maken met het investeerdersklimaat in Europa ten opzichte van hoe het geregeld is in de Verenigde Staten. ‘In de VS is het eenvoudiger om gefinancierd te worden door investeerders. Er zijn daar zelfs grote bedrijven die geen winst realiseren, maar toch geld uitgeven dankzij de investeerders die erachter zitten.’

Er is altijd wel iemand met een goed idee. Je hebt mensen nodig die dat weten te vertalen in de juiste producten en services.

juiste mensen voor innovatie

Het innovatieve ontwerp van Maincubes zag het levenslicht door de inspanning van de juiste mensen, aldus Menzel.

Enerzijds gaat het om technische mensen die het allereerste idee weten te vertalen naar een technisch product. Anderzijds gaat het om klantgerichte professionals die precies snappen wat de klant wil. ‘Er is altijd wel iemand met een goed idee. Je hebt mensen nodig die dat weten te vertalen in de juiste producten en services.’

Het product bouwen is één, zegt Menzel, maar aansluiting vinden bij de klant, dat is waar het succes van een innovatie bij staat of valt. ‘Je hebt mensen nodig die de klant kunnen ondervragen: als we dit product zouden maken, zou je dan geïnteresseerd zijn? Welke behoeften heb je? Hoe kunnen we je nog beter ondersteunen? We gaan niets bouwen in de hoop dat iemand het koopt, we bouwen op de kennis dat klanten interesse hebben.’

■ S erviceproviders

In Europa is het vrijwel onmogelijk om investeerders te vinden, vertelt Menzel. ‘Wij moeten kleinere stappen zetten richting een proof of concept, kleine installatie en trials voordat de eerste klant ermee aan de slag kan. Pas als de eerste ervaringen positief zijn, kan het uitgroeien tot een officieel product. Dat betekent dat innovatie alleen kan plaatsvinden als er al een succesvol bedrijf als basis staat.’

■ A lles

zelf investeren

‘Neem bijvoorbeeld de ontwikkeling van elektrische auto’s: in Europa moeten de autofabrikanten dat zelf financieren en ze krijgen niet, zoals Tesla, 15 miljard om de ontwikkeling te financieren. Dat is een uitdaging voor Europese bedrijven, omdat we minder snel kunnen ontwikkelen. Daar staat alleen tegenover dat onze vooruitgang veel solider is. Beide aanpakken hebben dus wel hun eigen voordelen.’

en kl anten bij elk a ar brengen

Op deze wijze van de klant ondervragen en daarna bouwen, is de nieuwste dienst ontwikkeld: de marktplaats. ‘We hebben een marktplaatsecosysteem ontwikkeld. We zijn zelf geen serviceprovider, maar hebben natuurlijk wel klanten die diensten aanbieden op het gebied van netwerk, managed services, content, integratie, cloud en internet. Onze klanten kunnen zodoende eenvoudig van elkaars diensten gebruikmaken.’

Hoe moeilijk het soms ook is, Menzel zal nooit stoppen met innovatie, vertelt hij: ‘Je moet nooit rusten op je succes. Twijfel als executive elke dag aan je businessmodel en kijk altijd één of twee jaar vooruit. Als je denkt dat het goed met je gaat en je laat het daarbij, dan verlies je je innovatiekracht. Denk altijd na wat beter kan, wat de concurrentie doet en of je het wel goed doet.

Alleen dan verlies je nooit de drang naar innovatie.’

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 2 1 ]

Irakli Beridze

■ D rones Daarnaast spelen fysieke bedreigingen. Dat kan door AI en robotics te verbinden, bijvoorbeeld door een drone uit te rusten met gezichtsherkenningssoftware. Naarmate de tijd vordert wordt gezichtsherkenning steeds beter. We hebben al 80 tot 90 procent accuratesse, en er wordt steeds meer aan gewerkt.

Als dat aan een drone of een swarm wordt gekoppeld kan dat gevaarlijk zijn.

Werk samen tegen crimineel gebruik van AI

“En tenslotte hebben we te maken met de politieke dreiging van AI, dus iedere manier waarop AI politiek kan beïnvloeden.

Zoals met de eerder genoemde deep fakes om schade toe te brengen aan politieke tegenstanders. Die technologie ontwikkelt zich ook steeds meer. Je hoeft alleen maar een realistische video te maken van je politieke tegenstander en je kunt al schade toebrengen. Ik verwacht dat we de komende tijd veel gevallen gaan zien waarop deep fakes op die manier gebruikt gaan worden.”

■ O ptreden “Misdaad bestaat al sinds de mensheid bestaat, dus we kunnen dat niet volledig uitroeien. We kunnen wel de nieuwe manieren van criminele activiteiten bestrijden. Daarvoor is het nodig om wetshandhavers goed op de hoogte te brengen van de dreigingen die er zijn, èn de manier waarop ze daartegen kunnen optreden. Want de criminelen gebruiken het, en worden daar beter in. Gelukkig zien we dat steeds meer landen aandacht besteden aan de bestrijding van AI-gerelateerde misdaad.”

Er zijn verschillende uitdagingen. “Landen zijn pas vanaf 2017 plannen aan het maken van plannen rond AI. Er wordt nu geïnvesteerd, maar dat gaat niet alleen over misdaadbestrijding.

We staan dus aan het begin. Er ontstaan wel goede initiatieven, zoals de AI Coalitie in Nederland.”

■ D igitale

AI en robotics hebben ingrijpende gevolgen voor de maatschappij. In positieve, maar ook negatieve zin, omdat ook criminelen AI hebben ontdekt. Daarom is in Den Haag het United Nations Interregional Crime and Justice Research Institute (UNICRI), waar strategieën worden bedacht en gedeeld met regeringen om crimineel gebruik van AI tegen te gaan, in te zetten voor het bestrijden van criminaliteit.

“O

nze maatschappij is ingrijpend veranderd door de snelle ontwikkelingen in technologie”, zegt Irakli Beridze, directeur van het United Nations Interregional Crime and Justice Research Institute (UNICRI) in Den Haag. “Technologie groeit al jaren exponentieel, maar de laatste jaren gaat het bij sommige technologieën nog sneller.

Zoals Artificial Intelligence (AI) en robotics.”

Om AI effectief in te zetten zijn een aantal ingrediënten nodig: data, rekenkracht en algoritmen. Vooral met die data gaat het snel; “De afgelopen paar jaar hebben we in de wereld meer data verzameld dan in de hele voorgaande geschiedenis van de mensheid bij elkaar. En dat wordt alleen maar meer, in een steeds hoger tempo.”

[ 2 2 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Auteur: Marco van der Hoeven

■ P roblemen

oplossen

Rekenkracht groeit eveneens fors, door de Wet van Moore is de beschikbare rekenkracht in systemen groter dan ooit. En tegelijkertijd werken meer mensen aan de algoritmen om die rekenkracht in te zetten voor het analyseren van data. Dát is wat onze maatschappij ingrijpend verandert.”

In een breed scala aan sectoren, van de gezondheidszorg en de financiële sector tot transport en logistiek, is die verandering merkbaar. Ook in security en het politiewerk speelt AI een rol.

De Verenigde Naties hebben die ingrijpende verandering, en het potentieel, van AI onderkend. “De VN kijkt dus hoe AI op een goede manier kan worden ingezet, om problemen in de wereld op te lossen.”

■ B edreiging “Maar tegelijkertijd kan deze technologie een bedreiging vormen. Bij UNICRI, een onderdeel van de VN, kijken we naar zaken als misdaadpreventie en wet- en regelgeving. We helpen lidstaten om met deze zaken om te gaan.”

In 2014 initieerde Irakli bij de VN deze activiteiten rond AI en robotics. In samenwerking met de Gemeente Den Haag heeft hij nu een speciaal expertisecentrum opgezet, dat kijkt naar drie aspecten van AI: hoe gebruiken criminelen AI? Hoe kan de politie AI gebruiken? Hoe doe je dit in een ethisch kader?

Een aantal onderwerpen staan binnen dit brede spectrum hoog op de agenda, zoals bestrijding van mensenhandel en kindermisbruik met AI. Ook de opkomst van deep fakes is een actueel onderwerp, naast natuurlijk bestrijden van terrorisme.

Criminelen maken al volop gebruik van AI. “Een van de meest actuele bedreigingen is het criminele gebruik van AI op zich.

Dat speelt op diverse gebieden, want de technologie is er geschikt voor. Zo kan AI worden ingezet hackers te helpen. Er bestaan AI-driven tools om cyberattacks uit te voeren. Het systeem kan 24 uur per dag onafgebroken werken, leert van eigen fouten en kan zo gaten in beveiliging vinden. De enige manier om dit te bestrijden is door zelf ook gebruik te maken van AI.

kloof

“We moeten wel oppassen dat alleen bepaalde landen de benodigde technologie en kennis in huis hebben, waarbij andere landen achterblijven. Dat zou ten eerste leiden tot een digitale kloof, en ten tweede zouden dat safe havens worden voor criminelen die misbruik maken van de achterstand in die landen.”

De enorme hoeveelheid data die beschikbaar is kan de politie helpen. “Maar je moet wel weten hoe die data tot zinnige conclusies leidt. En mensen zijn niet in staat om al die data te verwerken. Daar is AI voor nodig. Het zal onvermijdelijk zijn om AI in te zetten om resultaten te boeken.”

■ P olitiek “Daarvoor is het natuurlijk nodig op een goede manier om te gaan met privacy. Gebieden waar de politie AI zal gaan inzetten zijn beeldherkenning en spraakherkenning. Ook predictive policing zal belangrijker worden, om de schaarse middelen van de politie zo efficiënt mogelijk in te zetten.”

Steun voor de activiteiten van UNICRI is er op hoog politiek niveau. De secretaris-generaal van de VN heeft de maatschappelijke impact van technologie op gelijke hoogte gesteld met klimaatverandering. Ook politici van steeds meer landen hebben aandacht voor de effecten van AI, en laten zich daarover informeren door de VN. Het staat steeds hoger op de agenda van politici.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 2 3 ]

Klanten verwachten innovatie van hun leverancier. Ze willen slimmer, sneller en flexibeler werken met één doel: de concurrentie voor blijven in een snel veranderende markt. We spreken hierover met Henry Barenholz, Country Manager Workday Nederland. “Als je rekening houdt met wat er in de toekomst zou kunnen gebeuren, ben je er ook op voorbereid.”

“I

nnovatie betekent voor Workday een aantal zaken”, zegt Henry Barenholz, Country Manager Workday Nederland. “De wereld verandert snel, wat vraagt om nieuwe manieren van werken. Die moeten slimmer zijn, sneller en met name meer flexibiliteit geven dan voorheen. Wij zien dat dwars door de hele organisatie gaan, van finance tot HR en sales en support. Al die afdelingen moeten flexibeler worden. We moeten bijvoorbeeld beter plannen en daar sneller op reageren.

Dat is een gebied waar Artificial Intelligence (AI) een belangrijke rol in kan spelen.”

■ Workday

werk t al

langer op basis van deze visie op innovatie. “We zijn continu bezig met innovatie omdat dit is wat klanten specifiek van ons verwachten. Dit kunnen we snel en makkelijk doen, omdat onze eigen technologie gebaseerd is op de power of one. Eén architectuur. De ontwikkelingen in onze HR-applicaties zijn 25 procent van onze totale investering in ontwikkeling, de rest gaat naar andere zaken zoals het inbouwen van zaken als AI in onze technology-stack.”

■ Toekomst

Innovatie is slimmer, sneller en flexibeler werken Henry Barenholz

“Dat is belangrijk, omdat wij ons ook bezighouden met acquisities en technologie die doorontwikkeld wordt. Want we proberen steeds vooruit te kijken naar hoe de technologie zich in de toekomst zou kunnen ontwikkelen. Als je rekening houdt met wat er in de toekomst zou kunnen gebeuren ben je er ook op voorbereid.”

In 2019 is Workday door Forbes benoemd tot top customer obsessed company. “We zijn vooral erkend vanwege de aspecten innovatie en cultuur, twee zaken die nauw met elkaar te maken hebben. We luisteren dan ook goed naar de innovatievragen die onze klanten hebben, en verwerken dat in ons technologie-aanbod.”

■ D iensten Hij heeft daar onlangs uitgebreid over gesproken met de HRmanager van een Nederlandse klant. “Zij vertelde dat innovatie volgens haar meer is dan alleen een nieuw product. Het kan ook een combinatie zijn van producten en diensten die aan klanten wordt aangeboden. Vooral de laatste jaren zijn de diensten veelal nog belangrijker geworden dan de producten.”

Bij haar lag de focus op management, automatisering en digitalisering, om transacties voor de klanten makkelijker te maken.

“Dat betekent dat zij van hun leveranciers vragen nog efficiënter te worden in de competitieve markt waarin zij actief zijn. Ze willen uiteindelijk precies weten wat er speelt bij hun klanten, zodat die langer klant blijven.”

■ C haos Innovatie ontstaat vaak door chaos, zoals de huidige crisis laat zien. “Dat brengt creativiteit naar boven. Kijk naar wat er in de zorg gebeurt. Dat zie je ook bij bedrijven zelf, die in een keer op afstand gingen werken. Bij ons was dat binnen een week geregeld, omdat we al een volledig digitaal bedrijf hebben en veel op afstand werkten. Intern konden we snel schakelen. Support van de klanten verloopt nu remote, en dat gaat heel goed.”

“Binnen de eigen organisatie zorgen we voor regelmatig contact

[ 2 4 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Auteur: Marco van der Hoeven

met onze collega’s om ze ook te kunnen helpen als er bijvoorbeeld iets is in de thuissituatie. Bij heel veel bedrijven zie je dat mensen met hele creatieve oplossingen komen om met deze vervelende situatie om te gaan. Dat is ook innovatie.”

Innovatie betekent ook dat mensen de ruimte krijgen om te innoveren. Hoe regel je dat? “Voor mij is dat een belangrijk thema. Vroeger gebeurde innovatie top down. Er werden slimme mensen aangenomen die zich bezig moesten houden met innovatie. Ik heb een persoonlijk motto: ‘Er zijn veel slimme mensen in deze wereld met geweldig slimme en goede ideeën, maar slechts weinigen kunnen deze goede ideeën uitvoeren.’ Het gaat erom praktische ideeën werkend te maken. Bij Workday doen we dat door mensen in alle lagen de gelegenheid te geven ideeën naar voren te brengen. Dat wordt gecoördineerd door en crossdivisional leadership, dat innovatieve ideeën vanuit de hele organisatie werkelijkheid kan laten worden.”

Daar horen ook valkuilen bij. “Ik heb bijvoorbeeld gezien in de markt voor controle op witwassen van geld in de financiële wereld, wat er mis kan gaan. Banken die due diligence moeten doen om verdachte transacties in de gaten te houden hebben daar nu AI voor ingezet. Op basis van grote sets data werden bijvoorbeeld transacties alleen gemonitord. Dat klinkt goed, maar ging in praktijk vaak fout. Met de inbreng van AI, kan men vooruitkijken en veel sneller op witwaspraktijken reageren.”

■ S ilo ’s “Dergelijke innovatieve projecten worden vaak in silo’s gedaan.

Dan worden enorme budgetten gereserveerd voor innovatie, maar dat komt in een aparte organisatie terecht. Wanneer het traject vervolgens is afgrond staat er een mooie technologie die niet wordt gebruikt door andere delen van de organisatie, omdat er geen aansluiting is met de innovatie die zij nodig hebben.

Kortom, het gaat fout bij innovatietrajecten wanneer niet vanaf dag een alle relevante partijen erbij betrokken worden.”

Dit voorbeeld illustreert ook dat AI steeds belangrijker wordt.

Dat geldt ook voor Workday. “Dat ontwikkelt zich breed, van chatbots tot emotieherkenning. Wij maken bijvoorbeeld gebruik van AI bij recruiting, om inzichtelijk te krijgen waar we de komende maanden naar op zoek zijn, en ook waar we mogelijk zelf of voor onze klanten risico’s zien van mensen die weggaan, omdat ze pensioengerechtigd zijn, of omdat we verwachten dat ze een overstap gaan maken.”

■ K r acht “Wanneer je dat combineert met de competenties van medewerkers dan kun je voorspellen wat er gaat gebeuren, en vooral weet je wat je moet doen om ervoor te zorgen dat je niet over een jaar voor een voldongen feit staat waar je vijftig of nog veel meer nieuwe mensen voor moet recruiten. Daar kun je nu op tijd mee beginnen. Ook in bijvoorbeeld finance kun je vooraf al bekijken waar de gaps gaan komen, en waar je naar op zoek moet gaan.

Wij investeren enorm in het inbouwen van AI in onze applicaties, we integreren dat omdat we niet geloven in verschillende aparte applicaties, het gaat om één oplossing voor onze klanten.

Ook dat is innovatie, dan haal je er kracht uit.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 2 5 ]

Innovatie is zorgen dat mensen willen leren Ook de markt voor opleidingen innoveert, zeker voor een cruciaal onderwerp als security.

de gebruikers. Dat gebeurt onder meer door ‘Netflix-achtige shows”, en, in de toekomst, gebruik van Artificial Intelligence. We spraken hierover met Jeffrey de Graaf, EMEA Managing Auteur: Marco van der Hoeven

“I

nnovatie is een combinatie van vernieuwing en verbetering’, zegt Jelle Wieringa, security awareness advocate bij Knowbe4. “Dus concreet het doorontwikkelen en vernieuwen van de business, zodat het aansluit bij de nieuwe vraag vanuit een veranderende markt. Daarbij gaat het ook om het doorontwikkelen van wat er al bestaat. Want de producten en diensten moeten blijven aansluiten bij de marktvraag, wat betekent dat het gaat om de combinatie van nieuwe dingen en vernieuwen van het bestaande aanbod.”

Weten wat innovatie is, is één ding, maar vervolgens moet die visie ook doorklinken in de dagelijkse praktijk van de business.

Hoe heeft Knowbe4 dat geregeld? “Bij ons betekent dit twee zaken. De eerste is dat wij mensen in de organisatie hebben, die zich bezighouden met innovatie. Een deel van die innovatie zit uiteraard in Research & Development, een ander deel zit in het werk dat evangelists als ikzelf doen.”

■ N etflix Jeffrey de Graaf, EMEA Managing Director Knowbe4 vult aan: “We proberen of het ons lukt verder te kijken dan de rest van de organisatie om de markt warm te maken voor wat we doen, en dat onder de aandacht te brengen. Een sprekend voorbeeld daarvan is de manier waarop wij ons trainingsproduct voortdurend verbeteren. Vroeger had je op deze markt alleen kale trainingen. Op dat gebied heeft ook veel innovatie plaatsgevonden, en we proberen nu met bijvoorbeeld gebruik van video’s, soms zelfs Netflix-achtige shows, mensen de stof leuk te brengen. Op die manier willen ze ook leren.”

Jeffrey de Graaf

[ 2 6 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

“Daarnaast zijn we aan het experimenteren. We zijn bijvoorbeeld, al is dat in een heel pril stadium, aan het kijken wat we in ons aanbod kunnen doen met artificial intelligence (AI). AI lijkt misschien niet het eerste waar je aan denkt bij een organisatie die trainingsvideo’s over security maakt, maar het blijkt toch redelijk wat toepassingen te hebben als je er gewoon mee aan de slag gaat.”

Te c h n o l o g y

# 3

Volgens Wieringa is het een andere manier om naar gegevens te kijken. “Met AI kom je op basis van de gegevens die je al in huis hebt soms tot conclusies en verbanden die je zelf nooit zou zien. Dat is voor ons heel belangrijk, omdat het essentieel is om te weten wat de impact van ons product is op de mensen die er gebruik van maken.”

“Uiteindelijk willen wij een verandering teweegbrengen in het gedrag van mensen om ze veiliger te laten werken, en ervoor zorgen dat zij zich bewust zijn van de dreigingen, vooral de digitale dreigingen, die er zijn. Dan zou het dus handig zijn om de pieken, dalen en uitzonderingen in hun gedrag te zien. En dan niet om hun werk individueel te meten, maar wel om te kijken wat het resultaat is van de trainingen die ze bij ons volgen.”

Knowbe4 probeert daarom het aanbod steeds zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij

Director Knowbe4 en Jelle Wieringa, security awareness advocate, Knowbe4.

■ R esulta at

■ D eep

manier van trainen en lesgeven niet goed werkt. Want het gaat erom dat ze het na een jaar nog weten, en belangrijker nog, passen ze het ook toe? Dat laatste is natuurlijk cruciaal in ons vakgebied. Op securitygebied betekent innovatie dat je uiteindelijk het risico verkleint dat er zaken misgaan bij een organisatie.”

De Graaf: “Wij produceren mooie content, en bieden een schaalbaar, eenvoudig te beheren platform. Partners kunnen dat gebruiken om hun klanten weer toegevoegde waarde te bieden. Zij kunnen bijvoorbeeld die Netflix-achtige series inbedden in een campagne op locatie bij hun klanten. Security bestaat uit mens, proces en technologie. Veel partners hebben een aanbod dat op het gebied van technologie en proces goed in elkaar zit, wat wij eraan toevoegen is de kant van de mens, waarmee zij weer hun portfolio compleet kunnen maken.”

voice

Een andere mogelijke toepassing van AI is het effectiever maken van trainingen door bijvoorbeeld gebruik te gaan maken van zaken als deep fakes in de trainingen, of deep voice. Dat laatste kun je gebruiken door herkenbare stemmen te bieden.

Uit onderzoek blijkt dat mensen dingen beter onthouden bij een bepaalde, bekende stem. Daarom hoor je in reclames ook zoveel vergelijkbare stemmen. Dat effect kun je ook met deep voice bereiken. Maar nogmaals, daar kijken we naar, verder dan dat zijn we niet.”

Over die Netflix-achtige producties zegt hij: “Je kunt mensen op verschillende manieren iets leren. Vroeger kregen ze, om het wat te chargeren, een leraar die ze een saaie Powerpointpresentatie liet zien. Dat werkt niet zo goed, omdat het voor de mensen die daar zitten een vervelende verplichting is. Het gevolg is dat je dit niet zo vaak doet, omdat er gewoon weinig mensen op af komen. En het tweede gevolg is dat de stof die je ze probeert bij te brengen niet beklijft.”

■ Verha al De Graaf: “Wat wèl werkt is het vertellen van verhalen. Denk aan de geschiedenisleraar op school die er een spannend verhaal van wist te maken. Wij proberen iets vergelijkbaar te doen: wij willen mensen zodanig interesseren dat zij de lesstof intrinsiek meekrijgen in de inhoud van het programma. De content willen we dus leuk maken, op een manier die mensen raakt.

Bijvoorbeeld met cliffhangers in verhalen. Met personages en verhaallijnen. Binnen die serie laten we allerlei security-boodschappen de revue passeren.”

“Een goed voorbeeld daarvan is het verschijnsel tailgating, wat in feite niets anders is dan achter iemand aan door een poortje meelopen. Dat kun je uitleggen, maar je kunt dat ook in een scene van vier seconden laten zien. Mensen willen in die vorm ook meer zien, zo kan je als leraar ook meer van je boodschap uitdragen”

Jelle Wieringa

■ Toepassen Deze visie raakt direct de uitdagingen waar de klanten van Knowbe4 mee zitten. Wieringa: “Ze willen hun publiek interesseren voor de boodschap, ook zij hebben gezien dat de oude

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 2 7 ]

van hun infrastructuur en in hun omgang met zaken als data, security en containers. Onze hybrid cloudstrategie is dé manier om klanten te helpen in hun journey naar de cloud.”

■ H ybride Met de hybride cloudstrategie heeft IBM volgens Visser de juiste innovatieve stap gezet om klanten beter te bedienen en de digitale transformatie bij klanten te versnellen. “We houden gewoon heel goed rekening met de fase waarin veel klanten zitten. Wij hebben een grote legacy hier in Nederland en lang niet al onze klanten zijn cloud native. Het instapmodel is voor elke klant anders. We zien bijvoorbeeld klanten met een mix van twintig SaaS-applicaties en nog een heel stuk infrastructuur die on-premises staat. Die willen wij faciliteren.”

■ C omple xiteit

Vincent Visser

IBM wil de onbetwiste nummer één hybrid cloud leverancier zijn voor enterprises

Met 2500 patenten in cloudtechnologie hebben we mogelijkheden zat

IBM heeft klanten die ‘born in the cloud’ zijn, maar net zo goed klanten die nog veel complexe workloads on-premises hebben draaien. Gevraagd naar wat IBM onderscheidt, vertelt Visser over IBM’s voorliefde voor complexiteit. “Praat je over businesskritieke applicaties, dan is IBM dé partij die de transitie naar een public cloud uitstekend kan maken. Wij zijn op ons eigen platform in staat om complexe workloads naar een public cloud te brengen, omdat we op dat platform volop ervaring hebben met het managen van complexe omgevingen. We doen dat gewoon al heel lang. We hebben veel klanten die inmiddels een paar applicaties naar de cloud hebben gebracht, maar voor wie het moeilijke werk nog moet beginnen. En juist daar mogen klanten rekenen op IBM en onze dienstverlening. Volgens IDC vindt 47 procent van alle eindgebruikers public en private cloud environments ‘zeer complex’. Maar uit cijfers van diezelfde marktanalist blijkt dat IBM het meeste vertrouwen geniet als het gaat om de oplossing. Hoe complexer, hoe beter. Wij houden van complexiteit.”

IBM heeft dus een sterke hybrid en multicloudpropositie en de juiste managementoplossingen om die in de praktijk te brengen. Volgens Visser zijn dergelijke proposities ‘the new normal’, maar is IBM duidelijk een voorloper. “Juist wij zijn goed in staat om klanten daarmee te helpen, omdat we de onderliggende infrastructuur begrijpen. Dat is onze origine geweest, al heel veel jaren lang. Gartner kwam laatst met cijfers over het gebruik van public cloudapplicaties en rankte IBM daarin als beste qua gebruikersgemak en complexiteit van workloads. Dat is voor IBM best een heel grote stap geweest, want eerlijk gezegd: vijf jaar geleden hadden we nog een heel matige public cloud offering. We hebben een grote inhaalslag gemaakt en we zien dat klanten het oppikken. In onze multicloudpropositie is dat belangrijk. We mogen onszelf inmiddels een cloud-innovatief bedrijf noemen.”

■ S ecurit y IBM wil de onbetwiste nummer één hybrid cloudprovider zijn voor enterprises. “Wij kunnen grote bedrijven altijd helpen, ongeacht hun huidige cloudinfrastructuur”, vertelt Vincent Visser van IBM Benelux. Vooral voor organisaties in complexe, sterk gereguleerde industrieën heeft IBM heel specifieke oplossingen. “Met 2500 patenten in cloudtechnologie alleen al in 2019, hebben we mogelijkheden zat”, weet Visser. “Ook als het gaat om security, denk bijvoorbeeld aan ‘Keep Your Own Key’, waarmee klanten hun data altijd veilig houden.”

Auteur: Witold Kepinski en Jeroen Bordewijk

V

incent Visser is als Director Cloud en Cognitive Software verantwoordelijk voor de gehele clouddivisie van IBM in de Benelux. Met meer dan 11.000 patenten in cloudtechnologie sinds 2012 en meer dan 2500 patenten alleen al in 2019, heeft IBM volgens hem een uitstekende hybrid- en multicloud propositie. “Public cloud is ‘hot’ en niet meer weg te denken

[ 2 8 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

uit de infrastructuur van onze klanten. Maar vergeet niet: die infrastructuur is veel breder dan public cloud alléén. De data van onze enterpriseklanten staat nog steeds voor tachtig procent op legacy-systemen. Daarom is het zo belangrijk dat onze cloudstrategie hybride is. Daarmee ontzorgen we eindgebruikers in hun digitale transformatie, in de modernisering

IBM beschouwt zichzelf als ‘enterprise ready’, vooral ook omdat de Amerikaanse technologiereus verschillende oplossingen heeft ingebouwd die klanten helpen om hun data safe te houden. “Security was, is en blijft cruciaal, zeker in het enterprise-segment”, memoreert Visser. “Ons principe ‘Keep Your Own Key’ is wat dat betreft heel belangrijk. Een eindklant wil niks anders dan ontzorgd worden. Vooral organisaties die opereren in de complexiteit van hybride systemen met veel legacy, moeten kunnen vertrouwen op een partij die hun omgeving(en) veilig houden. KPN is zo’n partij, die de ICT-omgevingen van (eind)klanten beveiligt op basis van onze technologie als een clouddienst. We zijn ontzettend trots dat KPN met onze technologie de Dutch IT-channel Award voor Dutch Tech Innovator of the Year 2019 heeft gewonnen. Security is binnen IBM de laatste drie jaar echt een dedicated unit geworden, met zowel capabilities als managed services in één organisatie. Dat zijn vele duizenden mensen wereldwijd, goed voor een omzet van meer dan een paar miljard.”

■ M ulticloud , AI

en I oT

IBM werkt samen met alle drie de grote public clouds: Microsoft Azure, Amazon Web Services (AWS) en Google Cloud. Tel daarbij op een innovatieve en complete propositie op het gebied van artificial intelligence (AI) en Internet of Things (IoT), en het is duidelijk dat klanten bij IBM overal met hun data terecht kunnen. “Die kun je bij ons overal aan hangen”, zoals Visser het uitdrukt. “Maar heel belangrijk: een klant kan onder onze AI-technologie ook dingen laten draaien uit ‘competetive clouds’. Natuurlijk hebben we liever dat daar dingen uit onze eigen cloud draaien, maar het kan dus wel. Onze oplossing is ‘multicloud’; onze klanten kunnen bij ons gemakkelijk zes of zeven verschillende enterprise clouds gebruiken.”

■ R ed H at Dat hybrid cloud en multicloud de toekomst zijn, voorspelt IBM al een tijdje. Visser: “Onze concurrentie doet het nu ook, maar wij hebben het momentum. IBM is en blijft een R&Dorganisatie, een ‘techy-club’ met drie pijlers: infrastructuur, applicatiemodernisatie en datamodernisatie. Infrastructuur is het belangrijkste, dat is de backbone van elke klant. Vanuit zo’n infrastructuur is het steeds de vraag: hoe brengen wij de klant versneld naar de cloud? Daar hebben we een acquisitie voor gedaan: Red Hat. Met het universele platform Red Hat OpenShift kunnen gebruikers workloads gemakkelijk ontwikkelen en verplaatsen in verschillende cloudomgevingen. Daar bovenop hebben we onze eigen stack voor applicatiemodernisatie gebouwd: IBM Cloud Paks. Feitelijk hebben we daarmee onze hele softwarestack cloud native gemaakt. Onze producten kunnen daardoor worden gebruikt, onafhankelijk van waar een infrastructuur draait.”

■ A wards Het heeft de nodige uren aan onderzoek en ontwikkeling gekost, maar IBM mag zich inmiddels met recht een ‘cloud native softwarebedrijf’ noemen. “En dat is niet onopgemerkt gebleven”, constateert Vincent Visser tevreden. “Onze onvoorwaardelijke keuze voor hybrid cloud en onze inspanningen om eindgebruikers gebruik te laten maken van de diensten van verschillende cloudaanbieders, leverden ons onder meer de Dutch IT-channel Award voor Cloud Vendor of the Year 2019 op.

Het is de markt duidelijk dat wij samen met Red Hat een softwarelaag hebben gecreëerd bovenop cloudplatforms als AWS en Azure, waardoor applicaties altijd goed samenwerken.”

■ B ekroond I oT- project Maar Visser is ook supertrots op de nominaties en awards die IBM in de wacht sleepte samen met partners, en zeker ook op prijzen die partners wonnen met IBM’s technologie. “Samen met Axians, Cisco en het Rotterdamse softwarebedrijf Esri wonnen we de award voor IoT-Innovator of the Year 2019 van Dutch IT-channel, voor het ontwikkelen van een nieuw IoT-platform voor het Havenbedrijf Rotterdam. Of neem de nominatie voor Cloud Service Provider of the Year 2019 van The Patient Safety Company (TPSC). TPSC maakt de zorg beter en veiliger met de schaalbare SaaS-oplossing TPSC Cloud, die gebruikmaakt van de public clouddiensten van IBM.”

Praat je over businesskritieke applicaties, dan is IBM dé partij die de transitie naar een public cloud uitstekend kan maken

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 2 9 ]

Tech Data ziet het kanaal veranderen en speelt daar op in Tech Data beweegt mee met de veranderingen die het in de markt ziet. Directieleden Patrick Steenssens en Marc van Ierland houden niet van de bekende buzzwoorden, maar kijken naar het grotere plaatje.

In onze nieuwe rol gaat het veel meer over het distribueren van kennis

Auteur: Johan van Leeuwen

“D

e werkplek over vijf jaar? Op een strand, met palmboompjes om me heen en een cocktail in mijn hand”, lacht Patrick Steenssens, Regional Managing Director Benelux. Hij zegt het met een knipoog, maar toch ook met een serieuze ondertoon. Want dat werken in allerlei opzichten flexibeler wordt, daar is de distributeur van overtuigd.

Tech Data is volop met innovatie bezig. Niet op een futuristische manier en zonder zich te verliezen in de bekende buzzwoorden, maar vooral nuchter en praktisch. Waar kunnen partners nu en in de nabije toekomst mee geholpen worden?

“Wij hebben een visie vastgesteld, en die veranderen we niet elke drie maanden”, zegt Steenssens. “Er zijn een aantal groeipijlers waar we sterk in geloven.”

Patrick Steenssens

Marc van Ierland

■ C loud Uiteraard is cloud er daar een van. Steenssens ziet dat als het vlot waar andere vormen van innovatie op drijven. “Cloud is pas de laatste tijd echt onderdeel geworden van de totale transformatie. De afgelopen jaren was er al een duidelijke migratie richting de cloud, maar nu kijken we kritischer welke workloads wel en niet geschikt zijn voor de cloud. Op de workloads in de cloud kun je eventueel nieuwe toepassingen loslaten.”

Dan doelt hij onder andere op Internet of Things (IoT), Analytics en Artificial Intelligence (AI). “In een klassieke omgeving is dat eigenlijk onmogelijk. De basis van innovatie is dus dat je de juiste workloads naar de cloud brengt om er innovatieve dingen mee te kunnen doen. Dan creëer je waarde en wordt de migratie naar de cloud pas echt interessant. We zien het als onze taak om daarvoor te zorgen en zo de basis te leggen voor onder andere IoT en AI.” De cloud is dus stap één, en daarbij helpt Tech Data zijn partners. Steenssens: “Dat doen we onder andere met cloud readiness assessments, met workshops, onze Cloud Practice Builder voor het op maat verSaaSen van klantomgevingen en ons Oracle Cloud Experience Center. Die eerste stappen zijn best

[ 3 0 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

eng voor onze partners. Wij begeleiden daarbij, net als bij stap twee en drie. Zo bouwen ze ervaring en kennis op en kunnen ze er zonder angst mee verder.”

■ G rote

stappen

Als het om IoT en AI als losstaande technologie gaat, houdt Tech Data goed in de gaten wat er speelt. Marc van Ierland (Director Advanced Solutions) legt uit: “AI klinkt misschien nog ver weg, maar we zien het binnen een aantal van onze solution stacks echt opkomen. Denk aan IBM met Watson. Zij maken grote stappen. Wij bewegen daar met ons IBM-team ook duidelijk in mee.”

Solutions is het toverwoord. Van Ierland: “Traditioneel zijn we als distributeur natuurlijk veel op de vendoren gefocust en dat blijft nog steeds belangrijk. In onze nieuwe rol doen we nog steeds aan distributie, maar gaat het veel meer over het distribueren van kennis en speelt het ecosysteem met vendoren en partners een grote rol. Kijk bijvoorbeeld naar IoT: we moeten ons afvragen of we een volledige IoT-oplossing willen gaan inrichten. Ik denk het niet. Maar wij kunnen wel de juiste

elementen samenbrengen om zo’n totaaloplossing te creëren en daar de perfecte gesprekspartner in zijn.”

Uiteindelijk gaat het daarbij altijd om het nut voor de businesskant. Van Ierland komt met een voorbeeld. “De afgelopen jaren ging het heel vaak over de groei en de opslag van data, tegenwoordig veel meer over hoe je het op een slimme manier in kunt zetten voor je bedrijf.”

Hetzelfde geldt eigenlijk ook voor ontwikkelingen op het vlak van security. Steenssens: “Steeds meer bedrijven vragen niet meer om een combinatie van een groot aantal oplossingen.

Ze willen het op een meer holistische manier benaderen.” Van Ierland: “Microsoft speelt daar bijvoorbeeld al duidelijk op in.

Maar ook wij kunnen en willen daar een rol in spelen door met een multi-vendor aanpak de elementen samen te voegen en bij de partner te brengen.”

■ Volledige

oplossingen

Kennis wordt voor partners een steeds grotere uitdaging, merkt Steenssens. “Er wordt van je verwacht dat je op heel veel domeinen een specialisatie hebt. Sommige partijen hebben de grootte

en de financiële kracht om die hele bandbreedte aan te kunnen.

Maar de groep waarvoor dat niet geldt, is vele malen groter. Ook daarin zien wij een rol voor onszelf. Onder meer met predefined solutions, volledige oplossingen die je als partner met één druk op de knop kunt aanbieden. Dat kan ook gaan om oplossingen die door andere IT-partners ter beschikking worden gesteld aan bedrijven die vroeger misschien concurrenten waren, maar die elkaar vandaag de dag juist helpen. Co-creatie is niet nieuw, maar het bleek tot nu toe vaak lastig. Ik zie dat partners er nu klaar voor zijn om dat goed op te pakken en verwacht daarin de komende twee jaar een enorme acceleratie.”

Die samengestelde oplossingen, die Tech Data onder andere aanbiedt met zijn Solution Factory, zijn belangrijk, vindt Steenssens. Het gaat om oplossingen waar veel technologie achter zit, maar die voor de partner makkelijk zijn aan te bieden en voor de gebruiker makkelijk zijn af te nemen. “Het loopt nu nog vaak spaak op de vraag hoe je simpel aan je spreekwoordelijke custom-made broodje komt. Wij willen de experience die je hebt bij het online bestellen van een product ook creëren voor multi-vendor solutions. Dat is de grootste uitdaging waar we mee bezig zijn.”

Die ontwikkelingen zorgen ervoor dat Tech Data verandert van een klassieke distributeur naar een bedrijf dat ‘solutions driven’ is. Allemaal omdat het kanaal verandert. Steenssens: “De klassieke opdeling met onder meer system integrators en MSP’s verdwijnt. Het gaat gewoon om allerlei soorten bedrijven met een goede business-oplossing, ook nieuwe partijen buiten het traditionele kanaal. We willen al die bedrijven bereiken en hen helpen om hun oplossing met minimale moeite en maximale expertise in de markt te brengen.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 3 1 ]

Innovatie met robots voor, tijdens en na de crisis

■ M eer

zorg a an het bed

“In dat ziekenhuis heeft de inzet van Robotic Process Automation (RPA) ertoe geleid dat medewerkers per dag drie uur langer konden besteden aan zorg voor patiënten aan het bed.” Deze oplossing is ook nog eens binnen een week gebouwd. “Dat laat goed zien wat het mooie is aan RPA, je hoeft niet wekenlang een IT-team in te zetten om je legacy-systemen te verbouwen. RPA zet je in een paar dagen neer bij zo’n stand up proces.”

Ook Nederlandse gemeenten, en hun Vlaamse collega’s, hebben ondertussen robots ingezet om administratieve lasten te verlichten. Houck: “De overheidsmaatregelen om getroffen bedrijven te ondersteunen hebben geleid tot veel administratief werk dat op korte termijn moest worden georganiseerd, en daar heeft RPA enorm bij geholpen.” In de Verenigde Staten is de uitvoering van dergelijke maatregelen neergelegd bij particuliere bedrijven. “Daar wordt nu vijftien procent van dat werk uitgevoerd door onze robots.”

■ C all

Maurits Houck

centers

Hij ziet een aantal trends die op langere termijn een rol gaan spelen op de markt voor RPA: “De hardst geraakte industrie tijdens deze crisis blijkt volgens onderzoek van McKinsey verrassend genoeg niet de horeca, maar de contact center-branche.

Want als een contact center al open mag zijn, dan is het lastig om daar anderhalve meter afstand te houden. Tegelijkertijd is het volume aan calls toegenomen. Dit betekent dat er meer agents nodig zullen zijn.”

kunnen werken. Oplossingen als Zoom en MS Teams zijn snel in populariteit gegroeid, maar die zijn vooral bedoeld voor vergaderingen.”

Verder gaat het bijvoorbeeld wanneer mensen samenwerken in een project. “Wanneer consultants een jaar geleden wilden uitzoeken hoe werk werd uitgevoerd, zaten zij fysiek bij de betrokken medewerkers. Op basis daarvan maakten zij een process flow. Maar dat fysiek samenzitten van mensen kan niet, en zal voorlopig ook niet in de oude vorm terugkomen.”

■ Task M ining Daar bestaan nu slimme tools voor. “In zekere zin is het toevallig, want wij hebben een half jaar geleden Task Mining op de markt gebracht. Hiermee kunnen mensen zelf hun proces documenteren. Het consultancywerk kan daardoor online plaatsvinden. De technologie vangt tot in detail op wat iemand doet.”

Wanneer het hele proces stap voor stap in kaart wordt gebracht door Process Mining kan een business case worden opgesteld voor het automatiseren van repetitieve werkzaamheden. “Met die business case kan een team aan de slag om de taken te automatiseren. Zo worden vervelende, repeterende werkzaamheden geautomatiseerd. Het grote voordeel is dat de benodigde software-robots extern geprogrammeerd kunnen worden.”

Maar werken vanuit huis is traditioneel een moeilijke kwestie bij contact centers. “Close management is nodig met training, updates, en inspanning om de contact center-medewerkers enthousiast te houden. Die industrie heeft het dus heel moeilijk in de huidige situatie.” Eenzelfde verhaal geldt volgens hem ook voor Shared Service Centers, bijvoorbeeld bij grote organisaties die hun transactionele processen, zoals payment, finance en accounting, hebben ge-outsourced naar het buitenland.

“Vanuit deze sector komen steeds meer bedrijven bij ons met de vraag of software-robots hen kunnen helpen.”

Een crisis vraagt om snel reageren op onverwachte omstandigheden. Dat blijkt wederom tijdens de coronacrisis, waar sommige organisaties geconfronteerd worden met een enorme toename in volume van administratieve handelingen. Zowel overheid als bedrijfsleven vonden snel een oplossing in het inzetten van robots. Ook na de crisis kan Robotic Process Automation (RPA) helpen om het werk van medewerkers leuker en efficiënter te maken, betoogt Maurits Houck van UiPath.

Door Marco van der Hoeven

D

e COVID-19 crisis zorgt voor bijzondere ontwikkelingen in de economie, en de eisen die aan technologie worden gesteld weerspiegelen die situatie. “We zien een enorme toename van wat we ‘stand up’-processen noemen”, zegt Maurits Houck, Regional Manager Benelux bij UiPath.

“Dat zijn processen die van het ene op het andere moment moeten worden opgetuigd en vervolgens moeten draaien met een volume dat voorheen nooit was voorzien.”

[ 3 2 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Een duidelijk voorbeeld hiervan is de gezondheidszorg, die in korte tijd voor grote uitdagingen gesteld werd. “We zijn met verschillende ziekenhuizen in gesprek om ze te helpen met de fors toegenomen administratieve lasten door COVID-19.” De resultaten van dergelijke trajecten zijn in praktijk vaak direct zichtbaar, zoals de recente case van een Iers ziekenhuis, het Mater Misericordiae University Hospital, laat zien waar de administratieve processen door een software-robot, een virtuele medewerker, werden overgenomen.

Betekent dit dat robots het werk van mensen overnemen?

Houck verwacht van niet. “Deze trend betekent niet dat er nooit meer iemand aan de telefoon zal zitten. Integendeel, customer care zal altijd blijven bestaan. Maar het werk van de contact center agents zal wel plezieriger worden, want zij kunnen zich inhoudelijk met de vraag van de klant bezighouden, en niet met de achterliggende administratieve werkzaamheden. Daar is de robot voor.”

■ Fle xibiliteit

nu en post

COVID-19

De World Health Organisation (WHO) heeft ook de relatie tussen robots en de crisis gezien, en verwacht dat robots steeds meer nodig zullen zijn om te zorgen voor blijvende flexibiliteit in supply chains. “Zeker organisaties die voor klanten gecentraliseerd diensten als finance, HR en procurement leveren hebben het moeilijk om medewerkers vanuit huis te laten werken, vooropgesteld natuurlijk dat zij überhaupt cloud based zijn.”

Nu de fase van improvisatie voorbij is, zullen organisaties moeten kijken naar meer structurele oplossingen. “Voor de situatie na de crisis zal meer moeten gebeuren dan nu is geregeld. Je hebt de juiste hulpmiddelen nodig om effectief op afstand te

Dat laat goed zien wat het mooie is aan RPA, je hoeft niet wekenlang een IT-team in te zetten om je legacy-systemen te verbouwen. RPA zet je in een paar dagen neer bij zo’n stand up proces.

■ U itdagingen Hij benadrukt dat het wel tijd kost om de mentale overgang te maken naar een andere manier van werken. Hij constateert wel een verschuiving in perceptie. “Vóór COVID-19 waren sommige mensen bang dat robots hun werk zouden overnemen.

Zij hebben echter de afgelopen maanden gezien dat die angst ongegrond is. Sterker nog, uitvoerende medewerkers doen veel saai, repeterend werk waar ze graag vanaf willen. Of neem een verkoper, die wil verkopen, niet al dat papierwerk.”

Hij besluit: “Administratieve rompslomp is bij uitstek iets wat je door een software-robot kunt laten doen. Dan snijdt het mes aan meerdere kanten. Medewerkers zijn tevreden, en de afhandeling gaat sneller en is dus goedkoper. De klant wordt uiteindelijk beter en sneller geholpen. Robots vullen de mens aan.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 3 3 ]

■ IT

Innovatie is geen kunstje, het moet in je bloed zitten Anton Loeffen

betrokken vanuit innovatie

De oplossing stelt een organisatie ook in staat om patches en updates te automatiseren en de verantwoordelijkheid voor een applicatie te leggen bij de eindgebruiker. Geeft IT dan de controle uit handen? ‘IT is zeker betrokken, maar vanuit innovatie. Samen met ons denken ze na over verbeteringen. IT wordt zodoende de drijvende kracht achter innovatie en een actieve begeleider van de business in de adoptie van nieuwe technologie.’

Door innovatie op te nemen in alledaagse processen ontstaat een groot voordeel: adoptie wordt minder een issue. ‘Innovatie betekent verandering en kan daarom weerstand oproepen in een organisatie. Maar door continu te innoveren betrek je gebruikers al in een vroeg stadium in de innovatie, waarbij ze dat enthousiasme weer kunnen overdragen aan collega’s. Zo worden gebruikers ambassadeurs van innovatie.’

■ P ersoonlijke

CEO van Eshgro. Continu innoveren levert dan twee belangrijke voordelen op: ten eerste wordt adoptie een doorlopend proces, omdat verandering in de cultuur van het bedrijf zit. Ten tweede worden bedrijven weerbaarder en wendbaarder. Uitermate belangrijk in onzekere coronatijden als deze.

Auteur: Anne van den Berg

De tijd dat innovatie was voorbehouden aan de Harrison Ford’s onder ons is voorbij. Innovatie is vandaag de dag een continu proces dat onderdeel is of zou moeten zijn van de reguliere bedrijfsvoering. De mens deed er lang over om tot hier te komen, legt Anton Loeffen, CEO van IT-dienstverlener Eshgro, uit. ‘Dat we ons ontwikkelden van jager-verzamelaars tot landbouwgemeenschappen naar industrie, duurde millennia.’

■ I nnovatie

is geen doel op zich

Inmiddels is die ontwikkelsnelheid razendsnel: ‘Elke twee weken komt een nieuwe release van Office 365 uit. Is dat innovatie? Of kan je dat al geen innovatie meer noemen? Ik denk dat als je vernieuwing opneemt in je bedrijfsproces om voor te blijven of de drijfveer te zijn van veranderende marktomstandigheden, dat je dan echt innovatie bedrijft. Maar het moet geen doel op zich zijn, maar vanuit een visie of drive ontwikkeld worden.’

‘Er zijn verschillende soorten visies die leiden tot innovatie: je kunt een passie hebben voor je vak en kansen zien om het te verbeteren, of je wilt competitief zijn en hebt een commerciële doelstelling waar innovatie voor nodig is. Dat is ook afhankelijk

[ 3 4 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

van de marktsituatie. Eshgro is bijvoorbeeld ontstaan vanuit onze achtergrond in software-ontwikkeling waarvan wij dachten: dat kan slimmer’, vertelt Loeffen.

■ Wat

k an ik verbeteren voor mijn eindgebruiker ?

Hij gaat verder: ‘Ik heb een sterke visie, namelijk dat innovatie geen kunstje is. Het moet in je bloed zitten, ingebed in alle elementen om continu te kunnen veranderen. De beste leidraad voor de verandering is de vraag: hoe kan ik het beter maken voor de gebruiker voor wie de innovatie is? Daarbij moet je een fijne balans vinden in wat de klant wil en je eigen visie, want soms weten gebruikers niet wat ze willen.’

Als voorbeeld noemt hij de iPhone: ‘Mensen wisten niet dat ze een telefoon zonder knoppen wilden, maar nu zie je niet anders.’ Of de gebruiker nu bewust is van wat hij wil of niet, hij moet altijd meegenomen worden in innovatie, vertelt Loeffen: ‘Maak van innovatie een continu proces, waarbij je probeert cyclisch te werken, zodat mensen meegenomen kunnen worden en eventueel hun bijdrage kunnen leveren. Maak het geen megalomaan project.’

■ S neller ,

eenvoudiger en veiliger

Vanuit de visie van Eshgro wordt innovatie gezocht op drie vlakken, vertelt Loeffen: ‘Onze aandachtspunten zijn sneller, eenvoudiger en veiliger als het gaat om innovatie. Daar willen we het verschil mee maken, maar dat doen we altijd in communicatie met de wereld om ons heen, dus onze klanten en partners. Wat we terugkrijgen als feedback nemen we mee in de continue iteratie van onze producten en diensten.’

P ower P oint

Continue innovatie moet worden gedragen door het leiderschap, aldus Loeffen, en wel om twee redenen: ten eerste zijn bedrijven die innovatie niet meenemen in het bedrijfsproces kwetsbaarder tijdens crises, zoals COVID-19. Ten tweede ontstaat in organisaties die geen ruimte geven aan technologische innovatie shadow-IT. Businessgebruikers zoeken dan zelf naar manieren om beter ondersteund te worden in hun werk.

■ I nnovatie Innovatie is geen project met begin en eind: het is een continu proces, aldus Anton Loeffen,

beleving met

Als eenvoudig, maar typisch voorbeeld van hoe gebruikers mee kunnen in dagelijkse technologische innovatie, noemt Loeffen het gebruik van PowerPoint. ‘Hoe de oplossing eruitziet is per gebruiker verschillend, gebaseerd op gedrag. Als je ook hardop oefent met PowerPoint krijg je persoonlijke tips over je presentatie-skills. Dat geeft een hele andere dynamiek dan als je een oplossing aanbiedt die niet meegroeit met de gebruiker.’

in tijden van

COVID-19

Om met het eerste te beginnen: in deze coronacrisis moeten bedrijven wel innoveren, vertelt Loeffen: ‘Traditionele organisaties die medewerkers geen mogelijkheid geven om thuis te werken, waar dat wel kan, verminderen hun productiviteit en efficiëntie, wat zich zal vertalen in het bedrijfsresultaat. Mocht het bedrijf het dan al overleven, is het maar de vraag of medewerkers blijven. En het zullen niet de slechtste medewerkers zijn die vertrekken.’

Klanten worden uiteraard ook ondersteund in innovatie, al voordat ze een traject met Eshgro ingaan. ‘Eigenlijk doen we geen harde verkoop. We delen kennis met onze klanten door middel van workshops, webinars, klankbord- en strategiesessies. We laten ze kennismaken met onze visie en vragen naar hun visie en strategie. We doen dan een rollenspel: hoe kan ik ook werken? En dat zetten we af tegen hoe het nu gaat.’

De tweede reden waarom het leiderschap van een organisatie innovatie moet dragen, is het voorkomen van shadow-IT. Iedereen met een zakelijke creditcard kan tegenwoordig oplossingen uit de cloud in gebruik nemen en zal dat ook doen als ze niet ondersteund worden. ‘Een salesteam dat efficiënter en effectiever wil communiceren met zijn klanten, gaat niet wachten op IT of het management. Die nemen zelf een CRMoplossing in gebruik.’

■ I nzicht

■ Tachtig /twintigregel

in kosten en gebruik

van innovatie en onderhoud

‘Als hun situatie en wens in beeld is, geven we onze kijk en laten we zien hoe we kunnen helpen in de realisatie van de nieuwe situatie. Maar we halen ook informatie over de klantbehoefte uit de markt’, vertelt Loeffen. Een goed voorbeeld van een klantbehoefte is het verkrijgen van inzicht in kosten en de verdere automatisering van standaard IT-processen. De oplossing die Eshgro kan bieden, is Smarter 365, vertelt Loeffen.

Als innovatie onderdeel is van het continue bedrijfsproces, verschuift ook de verhouding tussen onderhoud en innovatie.

‘Op dit moment is IT tachtig procent van zijn tijd bezig met het aanhouden van de lichten en wellicht twintig procent met innovatie. Dat kan omdraaien, mits technologie wordt gezien als gemeengoed. Dat betekent meer automatiseren en de I van IT, informatie dus, leidend maken.’

Smarter 365 geeft onbeperkt inzicht in alle bedrijfskritische applicaties, zoals Microsoft 365, die een organisatie in gebruik heeft. In deze omgeving zijn kosten inzichtelijk, zelfs tot het niveau ‘gemiddelde prijs per gebruiker’, en een voorspelling daarvan gebaseerd op gedrag. ‘Kosten kunnen ook gedecentraliseerd worden, waarbij budgetten worden toegekend aan een team. Het team kan dan zelf invullen hoe het budget wordt uitgegeven.’

Lange tijd is gewerkt aan het efficiënter maken van bestaande, maar starre processen. En dat terwijl IT juist effectievere, flexibelere processen ondersteunt, aldus Loeffen. ‘Als je alleen al kijkt naar Office 365: mijn beleving is radicaal anders dan de jouwe. Als je dan elke twee weken verbeteringen doorvoert, wat zou er dan over een jaar al mogelijk kunnen zijn? Dát is continue innovatie. En dat is ook bereikbaar voor onze klanten.’

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 3 5 ]

Storage en Data Management provider NetApp zegt met Data Fabric dé oplossing te hebben voor bedrijven die aarzelen over hun cloudgang om de volgende innovatieslag te maken. “Wie met ons naar de cloud gaat, behoudt altijd volledige keuzevrijheid”, vertelt de Nederlandse NetApp-baas Oscar Wijnants. “Data Fabric is een veilige keuze, omdat we met iedereen samenwerken. Met Data Fabric kun je data en workloads overal plaatsen: in iedere (multi-)cloud, maar ook on-premises in je eigen datacenter.”

W

ijnants noemt Data Fabric ‘een goed bewaard geheim’.

“En dat moet maar ‘s afgelopen zijn”, vindt de country director van NetApp Nederland. “Data Fabric is een ‘visieverhaal’ waar we vijf jaar geleden al mee begonnen, maar dat we inmiddels in de praktijk aanbieden. De toekomst is nu.

Het speelt perfect in op IT-gebruikers die nog niet helemaal klaar zijn voor de cloud of nog niet weten wélke cloud het meest geschikt is, maar toch willen instappen, bijvoorbeeld omdat ze meer met hun data willen doen. Stap je in met NetApp, dan behoud je volledige keuzevrijheid over de (combinatie van) cloud(s) waarin je je data en workloads wil draaien. Het is een veilige keuze omdat we met alle grote cloudaanbieders zoals Microsoft Azure, Amazon Web Services (AWS) en Google Cloud samenwerken.”

■ A rchitectuur

Oscar Wijnants (NetApp Nederland) over ‘goed bewaard geheim’ Data Fabric:

Naar de cloud met NetApp betekent heel veel keuzevrijheid

Data Fabric van NetApp is een architectuur die met verschillende data services het fundament legt voor flexibel datamanagement. Het helpt klanten innoveren, omdat het hen in de gelegenheid stelt goed en slim met data om te gaan. Volgens Wijnants heeft NetApp met Data Fabric een soort ‘mengpaneel’ in de aanbieding. “Data Fabric is een technologie die voor je klaar staat en die je kunt aanzetten op het moment dat je het nodig hebt. Wij zien dat klanten – van verschillende groottes en door alle segmenten heen – allemaal hun eigen weg kiezen.

Ieder heeft z’n eigen tempo en zijn eigen redenen voor een cloudgang. Er zijn klanten die willen innoveren met toepassingen die worden aangeboden door de echte hyperscalers, zoals Microsoft Azure, Google Cloud en AWS. Maar we zien ook partijen die nog geen idee hebben wat dat hun kan brengen. Het mooie van Data Fabric is dat de klant voor deze infrastructuur afrekent naar gebruik, zonder dat er een ‘trigger’ achter hangt en zonder dat de klant last heeft van langetermijncontracten.”

[ 3 6 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Er wordt extreem veel geld uitgegeven aan het verzamelen, beheren, monitoren en analyseren van data, en aan het toepassen van alles wat mogelijk is op het gebied van artificial intelligence (AI). Met Data Fabric kan dat laagdrempelig; wij stellen klanten daarmee in staat om alle innovatie die in de cloud wordt aangeboden, te kunnen toepassen zoals zij het willen.”

■ A ny

cloud ,

O ne

e xperience

Data Fabric is niet alleen een oplossing voor hybrid cloud- en datamanagement. Wijnants: “Het is een kwestie van meegaan met de hele datarevolutie. Het gaat verder dan productniveau; het is een strategie om de klant te faciliteren. Data Fabric is heel geschikt om klanten klaar te maken voor moderne toepassingen als AI en verschillende soorten van machine learning. Met Data Fabric verbeter je de customer experience, zodat een klant met zijn eigen data een volgende stap kan zetten.” Het mooie van het geheel is dat elke Cloud te bedienen is op dezelfde uniforme wijze, zoals in je eigen NetApp omgeving. Het is snel te adopteren, er is geen extra opleiding nodig en daardoor is een snelle “time-to-market” mogelijk tegen lagere kosten.

Data Fabric is vooral heel geschikt om bedrijven gebruik te laten maken van alle moderne toepassingen van diverse Cloud aanbieders!

■ B edreiging ?

Toen cloud computing begon aan zijn opmars, leek dat voor een traditioneel storagebedrijf als NetApp aanvankelijk een flinke bedreiging. “Maar vijf jaar geleden zei onze CEO George Kurian al dat cloud het beste is wat ons ooit is overkomen”, relativeert Wijnants. “Hij snapte dat de wereld, de zakelijke markt en de consumentenmarkt gingen veranderen. Linksom of rechtsom komt uiteindelijk alles aan het internet te hangen en alles gaat data genereren. Die ontwikkeling zou dus ook heel veel data opleveren en dat is goed voor NetApp, de partij die als geen ander weet hoe je data opslaat. Wij moesten daarom op die trend inspelen. Hoe meer data de cloud ingaat, hoe meer IT er uiteindelijk ook weer on-premises nodig is om dat allemaal te kunnen supporten, aansturen en gebruiken.”

■ Visie Oscar Wijnants

Auteur: Witold Kepinski

Dit visieverhaal van Kurian is NetApp gaan pitchen naar klanten. “Met Data Fabric hebben we nu hét complete portfolio dat deze visie ondersteunt. In 2017 drong het besef door dat de grootste bedrijven in deze wereld datageörienteerde bedrijven waren, zoals Google, Facebook en Amazon. Een jaar later voorspelde Gartner het ontstaan van een product als Data Fabric.

Uiteindelijk is NetApp met zijn klanten bezig om niet alleen meer datacenters te bouwen, maar steeds meer Data Fabrics.

■ S uccesverhalen Marktpartijen die Data Fabric in de praktijk brengen, zijn onder andere techbedrijven die leven van data-analyses. “Zo’n techbedrijf houdt bijvoorbeeld een stuk snelweg in de gaten: hoeveel lekke banden zijn er op een bepaald wegdek?”, legt Wijnants uit. “Dat doen ze met IoT. En waar ligt het aan: de weg, de bandendruk? Die data moet je eerst verzamelen, voordat je er een toepassing op kunt loslaten. Data Fabric is daarvoor dé oplossing. Maar ook de Amerikaanse animatiestudio DreamWorks werkt met Data Fabric. Kijk hoe een tekenfilm er vijf jaar geleden uitzag en hoe dat nu is. Dan zie je wat NetApp betekent in de evolutie. Waar je vroeger één draak z’n kop zag draaien, zijn dat er nu achthonderd. Een mooi verhaal is ook wat de Italiaanse fabrikant van motoren Ducati met NetApp presteert. Als officiële sponsor ondersteunt NetApp de racedivisie van Ducati in het MotoGP-wereldkampioenschap. Prachtig om te zien wat je tijdens een motorrace kunt bereiken als je continu data verzamelt en die data realtime analyseert.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 3 7 ]

IT als vitale beroepsgr oep: Zonder ons geen digitale werkplek Enrico de Boer is nog maar een paar maanden director sales en marketing bij Interxion, een van ‘s werelds grootste datacenter exploitanten, maar het zijn nu al ongekende tijden.

‘Continuïteit is van het allergrootste belang en dat is nu onze belangrijkste taak.’ Is leading in innovation dan wel een goed onderwerp om het over te hebben? ‘Jazeker, want ondanks

Enrico de Boer

dat we alle zeilen moeten bijzetten, biedt zo’n disruptieve periode óók kansen.’

Auteur: Anne van den Berg

E

nrico de Boer heeft welgeteld drie dagen op het kantoor in Hoofddorp doorgebracht en daarna nog twee dagen op het kantoor in Londen. Daarna ging iedereen in quarantaine. Gelukkig is de digital workspace ook voor een technologiebedrijf als Interxion geen hogere wiskunde en heeft De Boer genoeg ervaring op zak om te snappen waar de klanten van Interxion nu het meest behoefte aan hebben.

■ D e

ta al spreken van eindkl anten

Hij heeft meerdere jaren bij serviceproviders gewerkt, zoals IBM en Atos. Altijd in technologie, maar dan in de commerciële hoek. Wat daarbij het meest belangrijk is? Snappen waar de eindklant mee bezig is, dezelfde taal kunnen spreken en begrijpen waar je relevant kan zijn. ‘Waar de meeste bedrijven vooral over nadenken is hoe ze data in kunnen zetten om hun bedrijfsdoelstellingen te behalen en hoe ze daarvoor digitaal moeten transformeren.’

Momenteel, ten tijde van COVID-19, spreken klanten soms een ander verhaal, bekent De Boer. ‘De focus ligt nu veel op het in de lucht houden van de business. Het is een bijzondere test en graadmeter van waar we staan.’ Ondanks dat bedrijven dus alle zeilen moeten bijzetten, is er zeker ruimte voor innovatie.

‘Ik denk dat als je de situatie en de uitdagingen kan omdenken, een bedrijf er sterker uit kan komen.’

Business innovatie versus technologische innovatie Wat betekent innovatie dan volgens De Boer? ‘Innovatie is een veelomvattend woord, maar wat mij betreft delen we het op in business innovatie enerzijds en technologische innovatie anderzijds. Het is daarbij zo dat technologie bijdraagt aan de bedrijfsdoelstellingen. Neem het cloudmodel. Sommige bedrijven kiezen vanuit hun technologische innovatie voor een public cloud, maar de vraag is: hoe draagt het bij aan de business?’

De eerste vraag voordat je nieuwe technologie kiest, is daarom: is het relevant voor het behalen van mijn bedrijfsdoelstellingen? ‘Als je een bedrijfsmodel hebt met een langdurig proces van productie en levering, dan kan je waarschijnlijk uit de voeten met een ‘traditionele’ omgeving. Als je daarentegen een retailer bent, dan moet je snel kunnen reageren, anders verlies je momentum.’

■ E en

eenvoudige stap na ar

100%

online

Tijdens deze tijden van COVID-19 blijkt maar weer dat bedrijven die snel kunnen schakelen, minder klappen opvangen dan

[ 3 8 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

collega’s die het lastig vinden om te veranderen. ‘Niemand kan in de glazenbol kijken, maar als je als retailer bijvoorbeeld de on- en offline-wereld al heel dicht bij elkaar hebt gebracht, je nu sterker uit de strijd komt, omdat de overstap naar volledig online relatief eenvoudig te zetten is.’

een private cloud en weer een deel on-premise zal staan. ‘De verbindingen tussen deze clouds en infrastructuren is cruciaal voor bedrijven die controle willen houden over hun IT-omgeving en workloads ongelimiteerd willen kunnen bewegen.’

De rol van Interxion als interconnectiehub met colocatie datacenters en een directe link naar de grote public-cloudleveranciers is daarbij direct duidelijk. ‘De rol van het datacenter, waar die staat, de connectiviteit en de informatiestromen is essentieel. Wij zijn daarin een vitale beroepsgroep, omdat wij het mogelijk maken dat bedrijven thuiswerken, snel kunnen opschalen en data snel en veilig kunnen verwerken.’

■ D e opkomst van de ‘cognitive enterprise ’

■ P ositie

versterken met innovatie

‘De locatie van het datacenter bepaalt hoe snel informatie van het datacenter naar het bedrijf kan stromen, maar ook hoe snel data verwerkt kan worden en hoe snel je in feite kan acteren.

Zeker in zorgorganisaties en onderzoeksinstituten is dat nu belangrijker dan ooit. Maar naast continuïteit zullen bedrijven deze periode gebruiken om te innoveren, zodat ze hun positie kunnen versterken.’

Interxion speelt in op zowel continuïteit als innovatie, want het blijft voor Interxion vooral belangrijk om de taal van de klant te spreken. ‘Onze klanten moeten koste wat kost snel en vertrouwd beschikking hebben tot hun data en dat staat absoluut bovenaan. Maar we moeten ook op de hoogte zijn van de laatste technologie en die kunnen leveren. We kijken dan vooral naar de vraagstukken die leven bij onze klanten en partners, en hoe technologie daarop aansluit.’

■ I nvloed AI, I oT

of

E dge C omputing

op het datacenter

Om de uitdagingen van de eindklant te snappen, dezelfde taal te kunnen spreken en haar relevantie aan te tonen, werkt Interxion samen met partners én eindklanten. ‘De digitale transformatiereis van onze eindklanten wordt gedreven door technologie. Of het nu gaat om Internet of Things (IoT), blockchain, Artificial Intelligence (AI) of Edge Computing, wij moeten weten waar het over gaat, aangezien het invloed heeft op data, workloads en connectiviteit.’

De hybride multicloud legt, naast AI overigens, volgens De Boer de basis voor de cognitive enterprise, de datagedreven organisatie. De gecombineerde inzet van technologieën als AI, blockchain, automatisering, IoT en edge computing zal de standaard bedrijfsarchitecturen hervormen en de business innoveren. De ‘outside-in’ digitale transformatie van het afgelopen decennium maakt plaats voor het ‘inside-out’ potentieel van gegevens die worden geëxploiteerd met deze exponentiële technologieën.

Daarbij merkt De Boer op dat die organisaties vooral zullen kiezen voor de cloud als basis, zoals onderzoeksbureau Gartner ook constateerde. ‘Uit een onderzoek van Gartner blijkt dat tegen 2025 85 procent van de enterprises geen eigen datacenter meer zullen hebben, terwijl data en workloads exponentieel zullen toenemen.’

Als bedrijven willen innoveren om zo’n cognitive enterprise te worden, dan is stap één: onderkennen hoe de realiteit eruitziet. ‘Je moet rekeninghouden met de huidige omstandigheden. Daarom helpen we organisaties samen met onze partners met concrete en toepasbare stappen, zodat ze snel tot een ‘minimal viable product’ kunnen komen.

Geen bigbang, maar stap voor stap naar die stip aan de horizon.’

Een technologische innovatie waar Interxion ten voeten uit op inspeelt is de hybride multicloud, waarbij een gedeelte van de infrastructuur en datacenter in de public cloud, een deel op

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 3 9 ]

Een van de belangrijkste trends is de regulering van AI in de vorm van nationale AI-strategieën. De eerste wetgeving zien we nu komen, en de komende twaalf maanden wordt het spannend om te zien wat er geregeld gaat worden in wet- en regelgeving.

■ AI

in

N ederl and

Techleap.nl, voorheen bekend als Startup Delta, heeft onderzoek gedaan naar AI in Nederland. Er zijn steeds meer mogelijkheden voor start-ups om aan de slag te gaan met AI. Er zijn bijvoorbeeld ook steeds meer evenementen met dat thema.

Nederland staat in de EU nog vrij laag in het aantal start-ups, met 9 procent van het totaal. We hebben dus een inhaalslag te maken. Dat doet Nederland onder meer door data toegankelijk te maken en door start-ups toegang te geven tot funding. De overheid heeft een goede eerste stap gezet met data.overheid.nl waar openbare data ook daadwerkelijk toegankelijk is.

■ B2B

Reportage WaiTalk:

Wees niet bang voor AI

■ E ducatie Concensus was er aan het begin van de discussie over de manier waarop AI wordt opgepakt door overheid en bedrijfsleven.

Mensen zijn steeds minder bezig met alleen de spectaculaire headlines, en bedrijven zijn steeds serieuzer bezig met AI. De trend is dat veel AI-experts daarom nu met daadwerkelijke educatie bezig zijn.

een bijeenkomst plaats van het WaiTalk, georganiseerd door Women in AI. Onder de

Ook Techleap is aanvankelijk veel bezig geweest met de angst voor AI, en dan vooral de angst dat we niet in staat zouden zijn te concurreren met landen als China en de Verenigde Staten.

In Europa is er vooral veel focus op het ontwikkelen van AI als eerlijke technologie. Europa wil daarmee een eigen plek innemen, en die ruimte is er ook. Het recent gepubliceerde paper daarover is nu open voor feedback.

noemer AI trends & understanding the Dutch start-up ecosystem presenteerde Women

■ P rofiel

Net voor het uitbreken van de coronacrisis vond op het kantoor van AWS in Amsterdam

in AI een programma waarin diverse aspecten van AI, vooral de thema’s die voor ondernemers belangrijk zijn, aan de orde kwamen.

W

omen in AI, opgericht in 2018, is een uitermate actieve community. Het netwerk heeft een omvang van meer dan drieduizend leden in honderd landen. Doel is het aantal vrouwen in Ai te vergroten, en daarmee tegelijkertijd de bias in AI terug te dringen. Onderdeel van deze activiteiten is het programma WaiAccelerate, met als doel meer vrouwen te laten ondernemen op het gebied van AI.

■ A utomation

angst

Moderator Jim Stolze ging in op de automation angst uit de jaren 20 van de vorige eeuw, toen voor het eerst sprake was van het fenomeen robot. Die angst, zoals het verdringen van mensen van de arbeidsmarkt, of het doden van mensen door

[ 4 0 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Auteur: Marco van der Hoeven

robots. Dat kwam allemaal niet uit. Als we iets geleerd hebben, dan is het dat we niet bang hoeven te zijn voor robots, wel voor mensen die technologie als AI op een domme manier gebruiken. Om dat tegen te gaan pleitte hij voor diversiteit in teams, waar alle disciplines in vertegenwoordigd zijn.

■ Panel Het hoofdprogramma was een panel waar diverse deskundigen met elkaar van gedachten wisselden: Anne Cramwinckel, Programme manager Technologies at Techleap.nl; Sarah Porter, Founder & CEO InspiredMinds & World Summit AI: Alexandra Belicova, Partnerships & Events Lead at StartupAmsterdam: Matias Rodsevich, Founder & CEO PRLab.

Sarah Porter noemt als veel voorkomende misvatting dat AI is ontwikkeld door blanke mannen. Dat is niet meer noodzakelijk waar. We zien het profiel van mensen in AI snel verandert naar een diverse populatie met allerlei achtergronden, waarbij ook veel vrouwen zich bezighouden met de ontwikkeling van AI.

Techleap.nl beschikt over een breed scala aan statistische data over AI-start-ups. Het grootste deel van het start up ecosystem is geconcentreerd in Amsterdam en Utrecht. De meesten richten zich op de B2B-markt. Veruit het grootste deel van die start-ups is actief in de sector gezondheidszorg, gevolgd door de foodsector en recruitment. In het managementteam van Nederlandse start-ups zijn mannen nog veruit oververtegenwoordigd. 83 procent is man, 5 procent is vrouw, 12 is gemengd.

Aantallen Startup Amsterdam is er naar analogie van techleap.nl op gericht technologie start-ups te helpen. Daar vallen ook AI-startups onder, en dat is een snelgroeiend aantal. Het is weliswaar lastig een goede definitie te geven, en een volledig exacte telling is er niet, maar in de presentatie ging Startup Amsterdam voorzichtig uit van 130 AI start-ups in Amsterdam alleen al, op een totaal van bijna 400 in heel Nederland. In 2019 bijvoorbeeld hebben 30 AI-bedrijven meer dan 300 miljoen dollar opgehaald. Voor Amsterdam is een van de beoogde focusgebieden voor AI de gezondheidszorg.

■ War

on talent

Het panel ziet veel innovatie vanuit het Nederlandse AIecosysteem. Een probleem is wel dat veel AI-talent overstapt naar de Verenigde Staten, waar de War on talent op dit moment gewonnen dreigt te worden met hogere beloningen. Het is dus wel zaak dat er actie wordt ondernomen om die brain drain op AI-gebied tegen te gaan.

■ Toegang

tot k apita al

Vanuit het publiek wordt daaraan toegevoegd dat we als Nederland ook meer kunnen doen om start-ups te informeren over de mogelijkheden om aan kapitaal te komen. Dat ecosysteem is in de Verenigde Staten goed ontwikkeld, waar in Nederland veel onduidelijkheid bestaat over zelfs de meest basale aspecten van start-ups en AI. Dat sluit weer aan bij de doelstellingen van het WaiAccelerate-programma, dat de ambitie heeft om aan het eind van het programma 25 start-ups te hebben, die zijn opgericht door vrouwen.

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 4 1 ]

Kent u onze orderstatus app al?

Copaco Order Status App Snel en gemakkelijk uw orderstatus 24/7 controleren.

Voordelen: • • • • •

Snel en gemakkelijk orders traceren Vanaf ieder apparaat Snel toegang tot Track & Trace Direct inzicht in de ontvangstbevestiging Uitgebreide details op orderregel niveau

orderstatus.copaco.com

Persoonlijk

Nieuw!

Makkelijk

www.copaco.com [ 4 2 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 4 3 ]

Innovatie is een continu proces, en technologie is een middel om dat doel te bereiken. Echte verbeteringen vragen om visie, en ruimte in de organisatie om te innoveren, en als het nodig is te stoppen als het een doodlopende weg blijkt. We spraken hierover met Jeannine Peek, Algemeen Directeur Dell Technologies Nederland.

“V

oor ons als Dell Technologies is innovatie een constant gegeven”, zegt Jeannine Peek, Algemeen Directeur Dell Technologies Nederland. “In de ICT is het een bekend gegeven dat je eigenlijk achteruit gaat, wanneer je stil blijft staan. Innovatie is dus noodzakelijk.” Maar innovatie is behalve belangrijk ook een heel breed begrip.

“Wanneer je spreekt over innovatie kun je het hebben over processen, maar ook over innovatie in de manier waarop je georganiseerd bent. Een meer traditionele benadering is innovatie in Research & Development, dus in productontwikkeling.

Ook kun je het hebben over innovatie in de supply chain, èn innovatie in hele kleine dingen.”

“We zijn dus eigenlijk altijd wel bezig met innovatie, met voortdurend verbeteren. Het is een constante factor in onze organisatie. Wanneer we bezig zijn met een thema als operational excellence maakt innovatie daar een belangrijk onderdeel van uit.”

■ R uimte

Dell Technologies: Innovatie is een constant gegeven Jeannine Peek

[ 4 4 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

voor verbetering

Het is bij innovatie essentieel om in een organisatie ook ruimte te geven voor die constante verbetering. Hoe doet Dell Technologie dat? “Omdat voortdurend verbeteren in ons DNA zit kijken we altijd in eerste instantie naar oplossingen. Als zich een probleem voordoet is er vaak de neiging om op zoek te gaan naar de oorzaak van die problemen, maar wij proberen naar de oplossing te kijken.”

“Wanneer we zien dat iets anders of beter kan dan gaan we uitzoeken hoe we dat in praktijk kunnen doen, en vervolgens implementeren we dat ook. Dat kan zowel bij kleine zaken als grote dingen. Zo zijn we bezig geweest met het zoeken naar oplossingen voor diverse milieuvraagstukken, zoals het aanpakken van plastic in onze producten door het te recyclen. Dat is ook innovatie, en niet iets wat je even in één dag tijd invoert.”

■ L eiding

geven a an innovatie

Het is belangrijk daar met de juiste mensen, op het juiste niveau, aandacht aan te geven. “Wanneer je zo’n doel, als het aanpakken van plastic, hebt geformuleerd ga je met het hele team van betrokkenen bij elkaar zitten om het te realiseren.”

Innovatie, en ruimte geven aan innoveren, heeft ook zijn weerslag op de stijl van leidinggeven in een bedrijf, en de manier waarop het in de organisatie is ingebed. Peek: “Ik denk niet dat je innovatie in één afdeling kunt neerleggen. Er zijn bedrijven waar je het misschien kunt doen in de vorm van een soort incubator, maar bij ons is dat breder geregeld.”

“Ik denk dat het bij iedereen in onze organisatie zit. De meest slimme oplossingen kunnen overal en bij iedereen vandaan komen. Die komen soms plotseling op in een interactie waarin mensen zich afvragen waarom iets op een bepaalde manier is georganiseerd. Wanner je vervolgens de ruimte geeft aan die mensen en aan je organisatie om met die innovatieve ideeën bezig te zijn, heb je de kans dat een aantal van die innovatieve ideeën tot een mooi resultaat leiden.”

Auteur: Marco van der Hoeven

■ M ichael D ell “Dat geldt niet voor alles”, benadrukt zij. “Het is in dit proces belangrijk om te accepteren dat initiatieven voor innovatie ook een stille dood kunnen sterven. En dat is ook goed.” Die instelling past bij het bedrijf, en zeker bij de oprichter van het bedrijf. “Michael Dell is een ondernemende man. Die ondernemende instelling heeft hij ook in het bedrijf doorgegeven. Dat betekent dus dat je ook de ruimte en de mogelijkheid krijgt in je organisatie om nieuwe dingen te doen.”

Die instelling is volgens haar belangrijk: “Er zijn een paar fouten die je vaak terug ziet komen bij organisaties die bezig zijn met innovatie. De eerste is dat ze beginnen aan een innovatieproject, en er vervolgens nooit meer mee stoppen. Je moet af en toe ook het lef hebben om te constateren dat een ontwikkeling nergens toe gaat leiden, en het stopzetten.”

“Daarnaast moet je mensen de ruimte geven om fouten te maken, zodat het niet erg is wanneer ze zeggen dat iets waar ze mee begonnen zijn toch niet zinvol is. We hebben in onze genen zitten dat mensen fouten mogen maken, ze kunnen toegeven dat iets niet goed is gegaan.”

■ E indgebruikers Innovatie is niet alleen iets waar een bedrijf als Dell Technologies zelf mee te maken heeft. Uiteindelijk gaat het er altijd om dat die innovatie in dienst staat van oplossingen voor de eindgebruiker, die zelf ook met allerlei innovatievragen zit waar ICT een rol in kan spelen. “We zien dat veel van onze klanten weliswaar met innovatie bezig zijn, maar soms gehinderd worden door een IT-omgeving die dit in de weg staat. Ze willen wel, maar zitten met traditionele systemen of een gebrek aan kennis in de organisatie.”

“Wat we ook wel zien is dat de innovatie-ambitie dusdanig hoog ligt dat de stap er naartoe lang en moeizaam is. Dan raakt uit zicht hoe ze er moeten komen. En, wat we ook wel zien, is dat er bedrijven zijn die de innovatie zoeken in de technologie.

Dan komt eerst de techniek, bijvoorbeeld ‘we willen blockchain, want we willen innoveren’. Terwijl het zaak is eerst na te denken over wat je wilt met innovatie, dan komt de technologie daar achteraan. Het is dus belangrijk om eerst te weten wat je wilt.”

■ O plossingen De oplossingen die Dell Technologies momenteel in praktijk bij innovatietrajecten inzet, hebben onder meer te maken met Artificial Intelligence (AI), Internet of Things (IoT) en Edge Computing. “Ook hier geldt: het gaat om de innovatie die je wilt bereiken, en daar passen deze technologieën bij om invulling te geven aan innovatie, bijvoorbeeld in het verbeteren van je klantcontact.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 4 5 ]

Innovatie is een breed en relatief abstract begrip, dat binnen heel veel gebieden gaande is.

De huidige coronacrisis voegt daar voor de technologiesector een nieuwe dimensie aan toe.

Het zorgt voor nieuwe kansen en ontwikkelingen, maar parallel daaraan ook bedreigingen.

We spraken daarover met Eugene Tuijnman, CEO van SLTN.

“E

r is altijd ruimte voor innovatie”, zegt Eugene Tuijnman, CEO van SLTN. “Het is als water, het kruipt waar het niet gaan kan. Als je kijkt naar wat er nu in de crisis gebeurt zie je dat we een enorme stap in het werken op afstand hebben gezet. Met name op het gebied van op afstand vergaderen, het gebruik van videoverbindingen en het delen van documenten. Dat is innovatie, met een volledig andere manier van werken die veel meer geaccepteerd wordt dan voorheen.”

Met name videobellen, waar voorheen toch wat reserves over leken te bestaan, wordt nu volledig geaccepteerd. “Door de gedwongen adoptie van deze toepassingen tijdens de coronacrisis ontstaat er een heel nieuwe manier van werken, omdat mensen nu ervaren hoe goed het werkt. Met name natuurlijk wanneer je elkaar kent. Je kunt veel dingen prima op afstand doen, met als bijkomend voordeel dat er minder tijd wordt besteed aan reizen. Dat heeft dan ook nog eens een groen effect, want door verminderde uitstoot profiteert het milieu.”

■ E xplosieve

Kansen en bedreigingen van innovatie

Een belangrijk aandachtspunt hierbij is wel security. “We zien een explosieve groei van fishing-mails. Het gevolg is op termijn een flinke groei van ransomware-aanvallen. Want het kenmerk van ransomware is dat het zich eerst nestelt in systemen, en daarna pas actief wordt. Het mechanisme om dit te activeren zijn vaak fishingmails. Mensen drukken snel op een verkeerd linkje. Zeker nu iedereen thuis werkt. Ik verwacht dat dit nog een lange nasleep zal krijgen.”

■ I nvesteren Hij ziet wel bedrijven, zelfs nog in de reisbranche, die juist nu investeren in security. “Maar dat moet natuurlijk financieel wel haalbaar zijn. Aan de andere kant zijn er bedrijven die vanwege de onzekere situatie juist niet investeren in security. Ik denk dus dat we per saldo uitstel zullen zien van investeringen in technologie, maar dat daarna een stijging volgt omdat online vergaderen ook na het coronavirus zal blijven, en alleen maar zal toenemen.”

Eugene Tuijnman

[ 4 6 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

groei van innovatie en bedreigingen

Deze situatie is bovendien het uitgangspunt voor het ontwikkelen van nieuwe toepassingen. “Ik denk persoonlijk dat we nu aan het begin staan van wat later een explosieve groei aan innovatieve toepassingen gaat worden. Inclusief toepassingen die we nu nog niet eens kennen, bijvoorbeeld op het gebied van de synchronisatie van data en apparatuur. Waar je ook bent kun je altijd bij je bestanden, iedereen heeft een smartphone waarop je kunt video-conferencen. Die trend zie ik in de toekomst doorgaan.”

Een onderdeel van innovatie dat een forse groei doormaakt is artificial intelligence (AI). De vraag daarnaar ziet Tuijnman onverminderd groeien: “En dan niet abstract in de zin van ‘ik wil AI’, maar een duidelijke vraag naar intelligentie in de systemen. Alle SaaS- en legacy-oplossingen produceren data en organisaties proberen de correlatie tussen al die gegevens te vergroten. Daar is een nieuwe omgeving voor nodig die alle bestaande gegevens zodanig verwerkt dat je relevante nieuwe informatie krijgt.”

Auteur: Marco van der Hoeven

“Dat doe je met kunstmatige intelligentie. We zien in het aanbod van de leveranciers een stevige versnelling, de oplossingen worden steeds slimmer. Waar AI eerst iets nieuws was, beperkt beschikbaar en duur, wordt het meer en meer een mainstream-technologie. Dat kan zitten in heel simpele zaken, zoals intelligentie in auto’s die op basis van je routegedrag suggesties doet. Kortom, AI is al heel dichtbij in ons dagelijks leven.”

■ P rivacy Deze vorm van innovatie heeft wel invloed op de privacy van gebruikers. “Alle sensoren in de auto alleen al verzamelen een grote hoeveelheid gegevens over gebruikers, ook al is dat in theorie geanonimiseerd. Datzelfde geldt voor de smartphone, die ook heel veel zaken van de gebruiker opslaat. Het is volgens de wet wel veilig gemaakt, maar in principe weet een fabrikant alles.”

Leveranciers van software dragen daar een beperkte verantwoordelijkheid voor. “Wij leveren in feite een stuk gereedschap, vergelijk het met een hamer. Wanneer je die voor verkeerde dingen gebruikt is de leverancier daar niet verantwoordelijk voor. Het is aan de klant om de GDPR na te leven. Als wij overigens projecten doen waar data in verwerkt wordt besteden we er natuurlijk wel aandacht aan, al blijft de gebruiker verantwoordelijk. En natuurlijk, als we weten dat er rare dingen gebeuren met gegevens hebben we wel een morele plicht om daar iets mee te doen.”

■ D atastromen AI wordt dus steeds vaker gebruikt, en die markt blijft groeien.

“Innovatie met AI floreert door de groei van data. Daar komt binnenkort 5G ook nog eens bij, wat voor nog meer datastromen gaat zorgen. Tegelijkertijd wordt de rekenkracht die nodig is voor AI sterker en betaalbaarder. Dat, in combinatie met de steeds intelligentere software, zal het belang en de toepasbaarheid van AI alleen maar doen toenemen.”

De gesprekspartners voor innovatie met wie hij over dergelijke ontwikkelingen spreekt zijn divers. “Nog steeds zijn dat voor een deel IT-mensen, maar voor businesstoepassingen zitten we bij de klant steeds vaker met de business aan tafel. Bij de IT zien we trouwens wel dat de IT-organisatie in toenemende mate een regie-organisatie wordt. Die besteedt de daadwerkelijke IT uit in een outsourcing-model waar de business een steeds grotere stem in heeft.”

■ Functionaliteit “Dan praat je niet meer over technologie, maar over functionaliteit. Bijvoorbeeld met winkels die willen weten wie hun klant is, om daar persoonlijke marketing voor op te zetten. De laatste jaren hebben we ons veel beziggehouden met de inhoudelijke techniek. Maar daar gaat het de business niet om, die willen weten wanneer en tegen welke prijs ze krijgen wat ze nodig hebben. Dat hangt nauw samen met het pay per use-model, dat steeds populairder wordt. Je kunt daarmee een innovatief nieuw businessmodel neerzetten. Wanneer je weet wat je wilt kun je snel technologie inzetten, dat is veel eenvoudiger te realiseren dan een aantal jaren geleden.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 4 7 ]

klant vandaan komt en heen wil. Ze kennen de infrastructuur en geven advies over processen. Dat begeleiden wij vanuit technologie, rapportages en bijvoorbeeld onderzoek van onafhankelijke analisten, zoals Gartner, Forrester en IDC.’

■ O nszelf

blijven disrupten

Om zelf partners te kunnen voorzien van het nieuwste van het nieuwste houdt Nutanix de trends nauwlettend in de gaten, vertelt Dutt. ‘Toen we begonnen werd onze technologie als disruptief geclassificeerd. Nu is het algemeen geaccepteerd, maar we blijven onszelf disrupten. We houden daarom de markttrends goed in de gaten en hebben een customer advisory council om opkomende behoeften van klanten vroeg te detecteren.’

‘We nemen dat zodanig serieus dat inzichten direct worden onderzocht en ontwikkeld door research and development. Soms leidt het tot een acquisitie, bijvoorbeeld van Beam. Daarmee voldoen we aan de vraag om inzicht te krijgen in wie in de organisatie welke public cloud diensten en applicaties gebruiken.

We geven ze met Beam weer controle, zonder de eindgebruiker te beperken.’

Sunil Dutt

Innovatie is van IT-collega’s weer helden maken ■ H et

Een IT-afdeling die zich vooral bezighoudt met zijn infrastructuur, is een ‘nee’-zegger. Ze kunnen de business dan namelijk niet faciliteren in innovatie. Dat is jammer én onnodig, zo vertelt Sunil Dutt van Nutanix. Daarom: maak van jezelf een held en neem bewust de stap naar automatisering. Vergeet daarbij niet de processen en de mensen. ‘De infrastructuur is slechts het topje van de ijsberg.’

Auteur: Anne van den Berg

A

ls we het hebben over innovatie in technologie, dan worden termen genoemd als AI, IoT of Edge Computing.

Hoewel fantastische middelen, innovatie draait bovenal om het ‘waarom’ om de resultaten die je met de middelen behaald. En dat ‘waarom’ is eigenlijk altijd terug te brengen naar één overkoepeld doel: het verhogen van het bedrijfsresultaat.

Zo betuigt Sunil Dutt, Director Channel, OEM en Alliances voor Noord-Oost Europa en Rusland CIS bij Nutanix.

Zoveel bedrijven, zoveel manieren om het bedrijfsresultaat te verhogen, realiseert Dutt zich ook. Misschien lijkt technologische innovatie niet bij te dragen aan de bottom-line, maar dat doet dat het wel degelijk. Neem de digital workspace, nu hyperrelevant, maar ook voor de lange termijn belangrijk. ‘Als je de talenten van de toekomst wilt binnenhalen en behouden, dan moet de technologische infrastructuur en de cultuur van het bedrijf ze ondersteunen.’

[ 4 8 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

■ I s

dit wel innovatie ?

Alleen kan je soms je vraagtekens stellen bij het idee dat sommige mensen hebben bij technologische innovatie, vertelt Dutt. ‘In een gesprek met een klant vertelde hij dat hij altijd het nieuwste van het nieuwste kocht en dat deed hij dan voor de komende drie tot vijf jaar. De budgetten zijn daarop ingesteld en hij koopt alles twee keer voor het geval dat iets uitvalt. Ik zie deze houding bij veel traditionele bedrijven.’

‘Ik vroeg hem: wat is daar innovatief aan? Je hebt geen kristallen bol, dus je weet helemaal niet wat over drie tot vijf jaar innovatief is. En als je voor de komende drie tot vijf jaar technologie koopt, zet je die drie tot vijf jaar vast: je kan geen kant op en loopt dus per definitie achter de feiten aan. Ook de processen kunnen niet veranderen, want de technologie ondersteunt het niet. Je wordt zo enorm gehinderd in je innovatieslagen.’

gemak van het public cloudmodel

De klant bekende aan Dutt dat hij inderdaad een weinig innovatieve visie had, als hij het zo bekeek. Dus vroeg hij: wat kan ik doen? ‘Ik refereerde naar het gemak die de public cloud biedt.

Dat soort consumptie zou je moeten introduceren in je eigen processen en aanschafpatronen. Dat je dus alleen voor datgene betaalt dat je nodig hebt en dat je over een jaar of sneller kijkt wat dan nodig is. Dan krijg je de meeste waarde voor je geld.’

‘Neem één van onze grotere klanten, een webwinkel. Voorheen kochten ze heel veel technologie om de piek in webverkeer en pintransacties rond Kerst op te kunnen vangen. De rest van het jaar werd het niet gebruikt. Nu maken ze gebruik van de public cloud en consumeren ze in plaats van dat ze hun infrastructuur hebben gekocht. Nu kunnen ze opschalen wanneer nodig en hebben ze minder last van storingen.’

■ N eem

processen en mindset mee

Alleen, zegt Dutt, niet alleen technologie en de wijze van aanschaf daarvan moet veranderen, juist ook processen en mensen moeten meegenomen worden. ‘Ik zie zo vaak bij bedrijven dat ze dat vergeten. Alleen de totale infrastructuur is slechts het topje van de ijsberg. Het grootste gedeelte van innovatie, mensen en processen, zijn onzichtbaar. Daarom helpen wij en onze partners klanten ook om hun processen te verbeteren.’

Nutanix maakt gebruik van een partnerecosysteem om eindklanten te bedienen met technologie, kennis en expertise.

‘Onze partners kennen de klant door en door, weten waar de

■ S hadow -IT

afschaffen door ruimte te geven

Wat Nutanix met een dienst Beam nastreeft, is van IT-collega’s weer helden maken, in plaats van mensen die alleen maar ‘nee, dat kan niet’ zeggen. ‘Dat is extreem belangrijk’, aldus Dutt, ‘want anders geef je de ruimte aan shadow-IT met alle veiligheidsrisico’s van dien. Door Beam kunnen we inzicht ontsluiten zonder business te beperken. Je kunt ook kosten terugrekenen naar de teams, zodat budgetten veel scherper besteed kunnen worden.’

De business de ruimte geven is één, maar laat ze ook zien wat er kan. Alleen moet een IT-afdeling daarop wel ingericht zijn, aldus Dutt. ‘De uitdaging waar veel bedrijven tegenaan lopen, is dat ze infrastructuur-centrisch werken. Ze houden de lichten aan en blussen tactisch brandjes. Ons verhaal is: je kunt die zaken allemaal weg-automatiseren, waardoor je je als ITafdeling kan bezighouden met geld verdienen door de business te faciliteren.’

Edge Computing, het verplaatsen van verwerkingskracht Een technologische innovatie is bijvoorbeeld edge computing, vertelt Dutt. ‘Het verwerken van informatie hoeft niet altijd in het datacenter, het kan ook lokaal, bijvoorbeeld op scheepswerven, schepen op zee of lokale point-of-sales in winkels.’ Hoewel een mooie term, edge computing is slechts het verplaatsen van verwerkingskracht, vertelt Dutt, maar dat betekent niet dat de business daar geen vruchten van plukt.

Aangezien de innovatie in IT vooral de business dient, is de business ook vaak leidend in innovatieve projecten, vertelt Dutt. ‘Zij weten wat ze nodig hebben om te kunnen groeien en meer omzet binnen te halen. Zij geven de input aan IT, die dat faciliteren. Toch zie je dat de IT-afdeling veel onder druk staat, omdat ze de capaciteit niet hebben om te voldoen aan de vragen van de business. Dan moet je je eigen werkzaamheden dus slimmer maken.’

■ N eem

bewust de beslissing

De eerste stap die een IT-afdeling kan zetten om een echte facilitator van de business te worden? ‘Bewust de beslissing nemen om die stap te zetten. Je aandacht bewust verschuiven van infrastructuur naar applicaties. Het lijkt simpel, maar dat is een echte mindshift. We blijven gewoontedieren, dus als klanten van hun gewoonten willen afstappen, dan zullen ze weerstand voelen. Gelukkig kunnen wij en onze partners daarbij helpen.’

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 4 9 ]

Michiel Steltman (DINL):

AI bestaat niet zonder cloud AI is één van de bepalende technologieën van de nabije toekomst en het is daarom zaak dat Nederland hierin investeert. Het goede nieuws is dat AI hoog op de agenda staat bij de overheid. Minder goed nieuws is dat de invulling van de huidige plannen niet genoeg is om het echt succesvol te maken.

Auteur: Marco van der Hoeven

D

e onderliggende infrastructuur die AI mogelijk maakt blijft vooralsnog buiten beschouwing. AI vereist cloud, en clouds met voldoende volwassen AI functies zijn alleen te vinden bij enkele grote Amerikaanse en Chinese aanbieders. Michiel Steltman, directeur van de Stichting Digitale Infrastructuur Nederland (DINL) pleit daarom voor beleid rond cloud, om daadwerkelijk het potentieel van AI voor de Nederlandse economie te benutten.

Enige tijd geleden sprak Steltman op uitnodiging van Tweede Kamerlid Jan Middendorp (VVD) in de Benelux Assemblee. Middendorp houdt zich onder meer bezig met Digitalisering in het kader van grensoverschrijdende samenwerking.

Steltman sprak namens de Nederlandse digitale sector de aanwezige internationale parlementsleden toe. Hij ging bij zijn presentatie onder meer in op de kansen en uitdagingen rond AI.

■ I nnovatie

Michiel Steltman

“AI wordt door de Nederlandse politiek gezien als één van de hoekstenen van de digitaliseringsstrategie. Het is een belangrijke motor voor innovatie en nieuw economische beleid. AI is bij uitstek een instrument waarmee bedrijven kunnen innoveren, en een voorsprong kunnen opbouwen op hun concurrenten. En voor Nederland biedt het een mogelijkheid om de digitale koploperpositie vast te houden.”

Om het volle potentieel van AI te benutten pleit Steltman voor een brede aanpak, waarbij vooral niet de infrastructuur vergeten moet worden.

“Wat veel mensen over het hoofd zien, is dat AI een fenomeen is dat niet bestaat zonder cloud.

[ 5 0 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Wanneer je nu iets wil doen met AI kun je niet om één van de grote partijen heen: Google, Amazon en Microsoft, of AliBaba.

Zij hebben de clouds waarin je de algoritmes van AI kunt laten draaien. Met on premise infrastructuur of de clouds van kleinere spelers heb je lang niet voldoende basisvoorzieningen om serieuze AI-toepassingen te kunnen maken.”

■ G ezichtsherkenning Steltman vervolgt: “Met de clouds van de grote merken kun je snel AI-toepassingen maken, met vooral de benodigde rekenkracht en kant-en-klare algoritmen. Bits of Freedom maakte laatst als experiment in een paar uur een gezichtsherkenningssysteem in de Cloud van Amazon, zo makkelijk is het. Dat lukt een gemiddeld bedrijf, in eigen beheer, nooit. AI leunt dus op cloud, maar dus ook met het daarmee verbonden ecosysteem van datacenters, connectiviteit en internetknooppunten.

Daarom kun je ook de discussie over connectiviteit niet los zien van AI. Als je niet goed en snel veel data kunt verplaatsen tussen apparaten, sensors en clouds kun je die data niet verwerken. En AI vereist ook veel rekenkracht. Al die ingrediënten zijn belangrijk.”

Kortom: AI vereist alle lagen in het digitale ecosysteem. “Je kunt het niet zien als een op zichzelf staand fenomeen. Het is een technologie die nu een hoge vlucht neemt, omdat de cloud dit mogelijk maakt. Want AI op zich bestaat al even, maar heeft nooit de benodigde ruimte gekregen. “ Het gaat bij de inzet van AI ook niet om de technologie op zich: “De landen waar nieuwe technologie snel in services wordt omgezet hebben een voorsprong. Het gaat er dus niet om dat bedrijven ‘iets’ met AI gaan doen, maar dat er een infrastructuur ontstaat die AI mogelijk maakt. Duitsland is een land dat het ziet. Maar voor Nederland blijft het iets dat ver weg is. Het idee is dat AI alleen technologie is, dat je het ergens kunt kopen.

De connectie tussen diensteneconomie en connectiviteit wordt onvoldoende gemaakt.”

■ D uitsl and Steltman haalt Duitsland als voorbeeld aan, omdat ons buurland cloud officieel heeft omarmd als motor voor verdere digitalisering. Cloud is onderdeel van het beleid geworden, bijvoorbeeld als manier voor het MKB om te digitaliseren. Dat heeft Nederland nog niet gedaan. “Nederland heeft op dit moment zelfs nog geen cloud first-strategie. Formeel zijn publieke cloud services zelfs niet eens toegestaan voor de overheid, al wordt het natuurlijk wel gedaan.”

“Officieel geldt nog steeds het beleid van voormalig minister van Justitie Donner, die in 2011 heeft bepaald dat de overheid alleen in een gesloten, private Rijkscloud mag werken. En als je dat doortrekt is dat een belangrijke reden waarom we bijvoorbeeld nu nog steeds geen landelijk, uniform Elektronisch Patiëntendossier hebben. Men is bij dat soort toepassingen nog steeds bang voor de cloud. Maar hoe doe je het anders? Omdat de overheid niet voluit durft te werken met de infrastructuur van anderen zitten veel van die discussies muurvast.”

■ Par adox Die terughoudendheid levert een interessante paradox op. “Wat er nu dus gebeurt met het stimuleren van AI door de overheid in deze vorm, is dat ze ongewild de grote technologiebedrijven nog machtiger maken, zonder dat daar enig beleid over is geformuleerd. Het denken over IT bij de overheid blijft nog vaak steken in maatwerk, kopen van software en het draaien daarvan op eigen computers. Wat er tegenwoordig onder IT wordt verstaan, in de clouds van Amerikaanse en Europese bedrijven, staat niet op het netvlies.”

Bij connectiviteit is er op dit moment wel veel aandacht voor 5G. “Dat is terecht, maar tegelijk denken mensen dat met 5G alle connectiviteitsvragen en problemen weer voor jaren zijn opgelost. Maar 5G is uiteindelijk maar een onderdeel van het gehele digitale ecosysteem. Want de data die mobiel wordt gegenereerd moet ergens heen. Dat is naast de wereld van telco’s, de markt van carriers, interconnects, datacenters, hostingbedrijven en glasvezels. Een enorm ecosysteem met honderdduizenden banen en miljarden omzet. Maar dat nieuwe Internet ecosysteem staat ook niet bij de overheid op de agenda. 5G is het panacee, de gedachte is dat de rest ook bij Telco’s hoort.

De brede gedachte over het Internet ecosysteem vind je in het beleid niet terug”

■ B eleid Volgens Steltman moet er nu beleid worden gemaakt voor het hele digitale ecosysteem. “Dus inclusief erkenning van eigen Europese cloudaanbieders. Duitsland heeft het initiatief genomen voor Gaia-X. Dat is een federatief model waar ook kleine leveranciers mee moeten kunnen doen, ook om AI mogelijk te maken met de basisdiensten van Europese spelers.

Het is belangrijk dat we als Nederland mee gaan doen. Steun van het kabinet en ministerie van EZK betekent: zet steviger in op Cloud, en op die digitale service- en platformeconomie.

Het aangekondigde fonds voor investeringen in scale-ups is prima, maar het gaat ook om gerichte stimulering van diensten, geld voor participatie in ontwikkelingen van Gaia-X, en het in de hand houden van de enorme stroom van regulering die op digitale aanbieders af dreigt te komen. En ook om te doen wat je zegt: verscheur de brief van Donner uit 2011 en omarm Cloud services. Kom met een brede connectiviteitsvisie die verder gaat dan alleen 5G.” “Zonder dat beleid gaan de ontwikkelingen ook wel verder, maar gaat het voor Europese spelers een stuk minder hard. Dan zijn het de grote Amerikaanse aanbieders die steeds machtiger worden. Dan regelt de markt het zelf wel, maar waarschijnlijk niet op de manier die goed is voor Nederland en Europa.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 5 1 ]

E

nkele maanden geleden heeft eG Innovations de jongste versie van zijn monitoring platform gelanceerd. eG Enterprise versie 7 is volgens Renne Bots, sales manager bij eG Innovations, uitstekend ontvangen, zowel bij klanten als bij partners. “De meeste monitoring tools houden alleen de IT-infrastructuur bij; wij doen allebei en tonen het gedrag en afhankelijkheden van beide in één console. Dat is voor veel organisaties doorslaggevend om voor ons te kiezen”, zegt Bots.

Hij zegt dat het sinds de lancering nog steeds heel erg druk is.

“En alles gebeurt online; ook de grote projecten. Veel klanten willen niet eens dat er een persoon van vlees en bloed over de vloer komt.”

Daarom is hij blij dat Schiffer onlangs het team is komen versterken. “Wij kennen elkaar al jaren. Barry werkte voorheen bij SLTN en was een tevreden gebruiker van onze software. Hij heeft veel ervaring aan de klantkant en die kunnen we goed gebruiken.”

■ S imul aties Renne Bots (L), Barry Schiffer

eG Enterprise v7 houdt de gehele keten binnen een infrastructuur in de peiling

Van tevoren zien welke capaciteit je nodig hebt Vanwege de pandemie is thuiswerken bij veel organisaties opgewaardeerd van een secundair bedrijfsproces naar een primair. Dat heeft voor veel bedrijven heel wat voeten in de aarde, maar niet voor degene die de monitoring software gebruiken van eG Innovations, aldus Barry Schiffer, presales consultant Benelux bij het softwarehuis. “Met de voorspellende analyses in Enterprise v7 is goed te zien hoeveel capaciteit er meer nodig is, bovendien geeft het dashboard real time aan hoe de systemen functioneren, hoe lang het bijvoorbeeld duurt voordat iemand in Microsoft 365 een document actief heeft.”

[ 5 2 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Auteur: Teus Molenaar

Bots komt met het voorbeeld van een Duitse klant, actief in voedseldistributie: “Van de ene op de andere dag moest iedereen thuiswerken. Omdat ze onze tool gebruiken, hadden ze daar geen enkel probleem mee. Ze kunnen de prestaties van alle datacenters moeiteloos op afstand volgen en analyseren.”

“Het mooie van eG Enterprise”, vult Schiffer aan, “is de mogelijkheid om simulaties uit te voeren. Bij het opschalen van thuiswerken, weten de meeste bedrijven niet hoeveel extra capaciteit ze nodig hebben en waar ze die moeten inzetten.

Gevolg is dat ze dan maar een paar servers meer kopen; beter te veel dan te weinig is dan de gedachte. En dat brengt ze in de problemen, omdat de levertijden van servers en netwerkapparatuur verschrikkelijk oplopen. Met eG Enterprise kun je voorspellingen doen: wat gebeurt er als er een veel groter beroep wordt gedaan op de virtuele desktop infrastructuur, welk effect heeft het plaatsen van servers op welke plaatsen, dat soort zaken. Zo koop je alleen wat je echt nodig hebt en loopt je geen risico’s op vertragingen in de systemen.”

Hij geeft aan dat de monitoring tool bijvoorbeeld constant in de gaten houdt hoe het gebruik van Microsoft 365 bij een organisatie verloopt, hoe lang duurt het bijvoorbeeld voordat een document is geopend, verloopt de onderlinge communicatie goed, waar zitten eventueel de vertragingen?

■ A ansluiten

op de mark t

De gevolgen van de corona-epidemie heeft iedereen overvallen. “Veel klanten hadden ineens extra licenties nodig om hun monitoring werk goed te kunnen doen. Die hebben we gratis ter beschikking gesteld; iedereen kon gewoon doorgaan; wij hebben geen misbruik willen maken van de situatie”, licht Bots toe.

Om klanten goed te blijven ondersteunen, is het nodig, aldus het tweetal, om de markt te blijven volgen. “Iedereen gebruikt tegenwoordig wel cloudapplicaties, dus maken wij het mogelijk dat zij kunnen volgen of de prestaties voldoen aan de gebruikersverwachtingen. Kwestie van veel praten met onze klanten en onze partners, bijvoorbeeld met ATOS dat wereldwijd met ons samenwerkt.”

Schiffer, vanuit zijn klantervaring, voegt eraan toe: “En natuurlijk onderhouden we goede contacten met de communities van bijvoorbeeld Microsoft en Citrix. Zij leveren ons waardevolle informatie; wij bieden hulp waar dat gewenst is. We werken goed samen.”

■ D e

hele keten

eG Enterprise v7 verzamelt data uit alle hoeken en gaten van een (virtuele) infrastructuur. Het constateert bijvoorbeeld dat een bepaalde applicatie niet snel genoeg reageert, analyseert dit en geeft aan waar de oorzaak van het probleem zit. Als de tool kan uitvogelen wat er aan de hand is en tips geeft voor het oplossen daarvan, waarom voert de software dan niet zelf ook meteen de reparaties uit?

“Dat lijkt logisch”, antwoordt Bots. “En wellicht is het ook zinvol om in bepaalde situaties dit te automatiseren, maar niet altijd. Je wilt bijvoorbeeld niet de index van een database gaan aanpassen zonder overleg met de beheerder, of de code van een Java- of .NET-applicatie gaan veranderen. Maar dit onderwerp leeft natuurlijk wel; we hebben dit op ons netvlies voor verdere ontwikkelingen van onze software.”

De meeste monitoring tools houden alleen applicaties in de gaten of alleen de IT-infrastructuur; wij doen allebei en tonen het gedrag en afhankelijkheden van beide in één console.

eG Innovations biedt gereedschap om de gehele keten inzichtelijk te maken. De constatering dat bijvoorbeeld een query wel heel erg traag wordt uitgevoerd, of dat een virtueel winkelwagentje niet snel genoeg beschikbaar is, kan vele oorzaken hebben. “Wij laten in het dashboard elk component zien. Met rood, oranje of groen zie je in één oogopslag waar problemen zijn. Dat scheelt heel veel zoektijd door de verschillende beheerders. Die hebben namelijk allemaal hun eigen tooltjes; de databasebeheerder, de firewallbeheerder, de Linux-beheerder, noem maar op. Het ontbreekt hen aan overzicht. Wij bieden dat wel op basis van feiten; wij verzamelen de data, analyseren deze en presenteren die. Alle beheerders hebben dan te maken met dezelfde data getoond in één scherm, in plaats van vijf verschillende oplossingen. Het mooie is ook dat onze tool het gesprek tussen de verschillende beheerders op gang brengt.”

■ D agen De implementatie van eG Enterprise is volgens het duo een kwestie van dagen. “Zeker geen weken. Onze partners en wij zelf helpen daar bij. Het hangt natuurlijk af van de omvang van de omgeving, maar het zijn overzichtelijke trajecten. Onlangs hebben we een middelgroot ziekenhuis in acht dagen kunnen afronden. Daar zitten de workshops bij om uit te leggen hoe je met onze software moet omgaan. Wij hebben trouwens ook een dashboard voor C-level, zodat ze op dat hoge aggregatieniveau ook kunnen zien hoe het ervoor staat.”

Wat helpt, is dat heel veel signalen (inclusief thresholds) van de gangbare partijen als Microsoft, Citrix, SAP en Oracle zijn voorgedefinieerd. “De installaties gaan echt heel vlot”, sluiten zij het gesprek af.

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 5 3 ]

Je moet er een bepaalde handigheid in vinden om als organisatie iets nieuws te doen zonder het oude meteen allemaal overboord te gooien

pen producten en denken na over de go-to-market en de implementatie.

Daarmee combineren we heel veel van onze activiteiten.”

“We willen partners helpen om een rol te blijven spelen in de hele disruptie”, geeft hij aan. “De eindklant weet ook echt wel dat hij technologie uit de cloud moet halen. Maar als hij twintig functies uit de cloud haalt, wordt dat qua inkoop heel complex. Daar hebben partners een rol en wij helpen daarbij.”

■ O p

Arrow Electronics wil de haas van de marathonlope r zijn Bart van Rheenen

de achtergrond

Arrow Electronics heeft de bedrijfsvisie ‘Five Years Out’. Het streeft ernaar voorop te lopen in de evolutie van technologie en zoekt naar manieren om de ontwikkelingen te helpen evolueren. Die rol is er een die zich vooral op de achtergrond afspeelt. Van Rheenen: “Voor zowel onze partners als voor de leveranciers zijn we als het ware de haas voor de marathonloper. We kennen de omstandigheden en de route, we weten op welke risico’s en gevaren ze moeten letten en helpen met het aangeven van het juiste tempo. Na een succesvolle marathon krijgt de loper alle lof en dat vinden wij prima.”

Het juiste tempo is daarbij belangrijk. “Je moet er een bepaalde handigheid in vinden om als organisatie iets nieuws te doen zonder het oude meteen allemaal overboord te gooien. Maar te gehecht zijn aan het oude is ook niet goed. Je hebt daarvoor een bepaalde cultuur nodig. Wij hebben een verzameling van mensen die nieuwe dingen leuk vinden en die dat uit willen zoeken.

Door onze relaties met honderden leveranciers over de hele wereld hebben we bovendien zicht op hun roadmaps. We kennen hun nieuwe producten ruim voordat ze op de markt worden gebracht. Dat we wereldwijd aanwezig zijn is ook een voordeel, het biedt veel inzicht.”

■ AI Van Rheenen ziet veel potentie in AI (Artificial Intelligence). “Net als vorig jaar begint ook het laatste Tech Trends Rapport met een blik op kunstmatige intelligentietrends. Dat is niet voor niets. Samen met aangrenzende technologieën als IoT (Internet of Things, red.) en Edge Computing, waar we ook sterk op inzetten, gaat AI alleen nog maar belangrijker worden. Onder meer in de securitybranche.”

Als je Bart van Rheenen, de managing director van Arrows enterprise computing solutions business in de Benelux, vraagt naar de toekomst van technologie, dan is hij in zijn element. Hij loopt als persoon graag voorop. “Dat zit in mijn karakter. Ik ben van nature ongeduldig. Soms is dat onhandig, maar in deze tijd en bij dit bedrijf komt het vaak goed van pas.”

Auteur: Johan van Leeuwen

S

amen met zijn collega’s van Arrow Components volgt hij op de voet wat er overal op technologiegebied gebeurt. “Dat is voor ons dagelijkse routine. Arrow Electronics is leverancier van zowel chips als van software, dus we zien aan beide kanten de specifieke vragen die er zijn en ook waar de technologiestromen op dit moment naartoe gaan. We kijken bijvoorbeeld over de schutting mee naar de markt van elektronische componenten en zien welke technologieën de leveranciers van componenten toe gaan passen. We zijn, met die informatie in ons hoofd, steeds bezig met de vraag wanneer we het in oplossingen naar de markt kunnen brengen.”

Want uiteindelijk is dat natuurlijk de hamvraag: hoe gaat het naar de markt toe. Van Rheenen verwijst naar het boek ‘The Big Nine’ van Amy Webb, futurist en directeur van het Future Today Institute. Dat boek gaat onder meer over de groeiende invloed van de negen tech-bedrijven Google, IBM, Microsoft, Amazon, Facebook, Apple,

[ 5 4 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Alibaba, Baidu en Tencent. “Als je daarnaar kijkt, dan is er natuurlijk wel iets aan de hand. Dat hele rijtje bedrijven veroorzaakt een disruptie. Niet alleen qua technologie, maar vooral ook qua goto-market.”

■ Vertalen En precies daartussenin bevindt Arrow Electronics zich als wereldwijde technologieleverancier. Het gaat er voor het bedrijf niet per se om wat er technisch allemaal mogelijk is, maar vooral hoe je het vertaalt naar oplossingen. “Als het om bijvoorbeeld security gaat, dan zijn er veel nieuwe technologieën met onder andere Artificial Intelligence. Maar voor ons gaat het niet zozeer om die mogelijkheden, maar om de vraag hoe eindklanten en partners daar op in moeten spelen. Hoe ga je het afnemen? Zo worden services steeds belangrijker voor ons. Samen met partners bouwen we oplossingen om technologie op een goede manier te distribueren en te consumeren.

We brengen leveranciers bij elkaar, ontwer-

Van Rheenen ziet op dat vlak voor Arrow een verbindende rol. “Wij brengen de toonaangevende leveranciers bij elkaar en combineren hun aanbod met onze eigen diensten om zo end-to-end oplossingen te leveren.” Want AI is geen toekomstmuziek, maar onderdeel van de wereld van vandaag de dag, verzekert hij. “We gebruiken zelf al veel AI-technologie en daardoor zitten we dicht op het vuur en weten we wat er speelt. Je ziet het tegenwoordig eigenlijk al op heel veel plekken terug. Het kan elke oplossing sneller, slimmer en efficiënter maken. We hebben behoorlijk veel AI-lijnen, onder andere van IBM. Ook hebben we kort geleden een overeenkomst gesloten met Getvisibility, een AI-securitytool. Het zit ook volledig in ons cloudplatform ArrowSphere verwerkt. Klanten krijgen inzicht in hun verbruik en het platform geeft ze geautomatiseerd advies over bijvoorbeeld het aanpassen van een contract.”

Arrow organiseert ook AI-activiteiten. “Vorig jaar zijn we gestart met een AI Experience Tour in verschillende Europese steden.”

In de toekomst blijven partners belangrijk en worden ze alleen nog maar belangrijker, voorspelt Van Rheenen. “Cloud is niet zo simpel. Het leveren van een virtuele server is eigenlijk lastiger dan van een fysieke server. Iets verkopen wat je niet ziet en in zo’n geval voor de klant een vertaalslag maken tussen wat hij betaalt en wat hij ervoor krijgt, is altijd een uitdaging. En daardoor blijft de partner dus cruciaal.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 5 5 ]

Eugene Kaspersky: ‘Dit had 15 jaar geleden al geregeld moeten zijn’.

Noodzaak Internet Interpol groeit

“Zie jij het voor je hoe de wereld kan blijven doordraaien zonder internet?”, vraagt hij retorisch. En Nederland neemt op dit vlak een bijzondere positie in. “Het land is vooruitstrevend op het gebied van IT-gebruik”, stelt Kaspersky; en daarom een belangrijke markt voor zijn bedrijf. Daarbij komt dat ongeveer zestig procent van alle internetverkeer wereldwijd via de Amsterdam Internet Exchange loopt.

Hij roept het al sinds 2003 en even leek het erop dat regeringsleiders wereldwijd het eens zijn met Eugene Kaspersky, CEO van de gelijknamige IT-beveiligings­ onderneming: er is een soort Internet Interpol nodig. Maar de politici konden het uiteindelijk niet eens worden. Toch is internationale, georganiseerde cybermisdaadbestrijding harder nodig dan ooit, zegt Kaspersky in een videogesprek met Dutch IT-channel.

Auteur: Teus Molenaar

Een biologisch virus, zoals corona, is zoveel malen complexer dan een digitaal virus

Eugene Kaspersky

■ M anaged

I

n 2011, tijdens een grote, internationale cyberspace conferentie in Londen, waren regeringsleiders het met elkaar eens: er is een orgaan nodig met de statuur van Interpol om kwaadwillenden op digitale netwerken op te sporen en te laten berechten. “Maar in de jaren erna hebben de politici het uiteindelijk toch laten afweten”, aldus een ontstemde Kaspersky. Vooral nu de pandemie heeft laten zien hoe afhankelijk we zijn van internet en andere digitale netwerken is volgens hem een eensgezind, wereldwijd optreden tegen cybercriminelen hard nodig. “Niet alleen werken veel meer mensen vanuit huis, we zien ook dat Internet of Things hard groeit en dat veel industriële toepassingen van netwerken gebruikmaken. Dat is een niet te stoppen ontwikkeling en tegelijkertijd een grote uitdaging voor de securitybranche om ervoor te zorgen dat zaken niet mislopen.”

Hij vertelt dat zijn medewerkers (Kaspersky telt zo’n 4000 personeelsleden en heeft een jaaromzet van 700 miljoen dollar) elke dag 300.000 nieuwe,

[ 5 6 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

kwaadaardige bestanden waarneemt, elke dag!

“We zien dat in deze coronatijd de ontwikkelaars van dit soort code veel actiever zijn. Het overgrote deel van de code stelt trouwens niet veel voor; daar hebben wij en vergelijkbare bedrijven geen enkele moeite mee. Maar die jongens worden ouder, ze leren elke dag bij, komen met nieuwe technieken. Zij zijn de professionele cybercriminelen van de nabije toekomst. Daar moeten we nu rekening mee houden. Eigenlijk had de wereldgemeenschap dit vijftien jaar geleden al moeten regelen.”

Overigens groeit de groep van cybersecurityspecialisten ook. Neem Kaspersky: in 1981 begonnen als bedrijf dat antivirussoftware maakt en inmiddels uitgegroeid tot een toonaangevende ‘cybercrime fighter’. Het portfolio biedt niet alleen producten en diensten om kwaadwillenden een stap voor te zijn; de onderneming heeft ook aandacht voor de sociale aspecten van cybercrime, zoals het trainen van mensen om aanvallen (tegenwoordig vaak verpakt in email) te herkennen.

■ U itdaging Covid 19 heeft het bedrijf Kaspersky niet overvallen. “Toevallig waren wij al bezig om veel meer met elkaar op afstand samen te werken. Wij waren al voorbereid. En het gaat goed, maar ik moet wel zeggen dat het een uitdaging is om nieuwe producten en diensten te ontwikkelen als de leden van de R&D-afdeling allemaal van huis uit werken. Maar, ook als deze crisis voorbij is, zullen wij en heel veel organisaties wereldwijd veel vaker op afstand blijven samenwerken. Natuurlijk komen er weer conferenties, tentoonstellingen en fysieke ontmoetingen. Toch heeft digitaal samenwerken op afstand voet aan de grond gekregen.

Dat gaat niet meer weg.”

Dat betekent tegelijkertijd dat er veel meer aandacht nodig is voor IT-beveiliging. Spint Kaspersky garen bij de corona-crisis?

“Ja en nee”, antwoordt de CEO. “Aan de ene kant verkopen we meer producten en abonnementen; aan de andere kant moeten we helaas vaststellen dat veel bedrijven het hoofd niet boven water kunnen houden en er dus uiteindelijk minder klanten zijn. Het is nu nog te vroeg om de balans op te maken, maar deze medaille heeft twee kanten.”

services

Kaspersky is vooral sterk in het MKB. “De grote ondernemingen hebben een eigen IT-afdeling, maar het MKB moet het vaak zonder stellen. Zij nemen steeds vaker managed services af; ook op het gebied van security. Ik zeg al jaren tegen onze partners dat zij hierop moeten inspelen. Wij bieden de producten, zij kunnen er diensten van maken. Met elkaar, wij als leverancier en onze partners vormen een ecosysteem. Als je daar geen onderdeel van uitmaakt, dan heeft jouw bedrijf geen toekomst.”

Daarbij zullen partners zich gaan specialiseren. “We zien dat Internet of Things opkomt, dat het aantal digitale, industriële toepassingen sterk groeit. Wij hebben hiervoor producten en diensten in ons portfolio, maar onze partners zullen de specifieke eigenschappen van dergelijke omgevingen in hun vingers moeten krijgen. Daar liggen veel kansen.”

■ Veel

comple xer

Kaspersky zit inmiddels al een kleine veertig jaar in de ‘security business’; hij is een eigenzinnige bestrijder van computervirussen. Kunnen biologen en medisch specialisten iets leren van de ridders tegen computervirussen? Eugene Kaspersky glimlacht als hij de vraag hoort. Het is eerder andersom, zegt hij. “Een biologisch virus, zoals corona, is zoveel malen complexer dan een digitaal virus. Wij kunnen 99,999 procent van de computervirussen geheel geautomatiseerd afvangen en onschadelijk maken, omdat computervirussen zo eenvoudig in elkaar steken. Zij kunnen nog niet eens in de schaduw staan van een biologisch virus.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 5 7 ]

“Waar je ook op moet letten is dat sommige problemen vragen om de juiste data. Want zonder data is AI blind. En dat geldt ook voor medische toepassingen. De data die we hebben is beperkt.

Voor machine learning heb je heel veel data nodig, en je moet er goed mee uitkijken, is die data betrouwbaar? Is het ook in andere landen bruikbaar? De beschikbaarheid van data is een niet te onderschatten bouwblok voor AI.”

AI wordt een partner voor menselijke beslissers

■ Valkuilen Gartner heeft recent een wereldwijde survey gedaan waarin gevraagd is aan bedrijven wat voor hen de valkuilen zijn bij het inzetten van AI. Bovenaan staan de zorgen die mensen hebben over privacy en compliance. En dan niet alleen consumenten en burgers, maar ook bedrijven en overheden zijn zich hier enorm bewust van, en weten dat mensen terecht zorgen hebben over de omgang met data. Of worden er geen onterechte beslissingen genomen omdat er bias in de AI zit? Daar blind voor zijn is zeker een valkuil.”

Het tweede aspect is de moeite die mensen hebben met het vinden van toepassingen die echt nuttig en haalbaar zijn. “Dat heeft deels te maken met enthousiasme en soms een hype rond AI. De stap zetten naar toepassingen die echt waarde creëren is een moedige en lastige stap. Het is één ding om een kleinschalige innovatie te starten met prototypen, maar het is wat anders als je het breed gaat inzetten in de echte wereld. Dat vraagt om verandermanagement, cultuur en bewustzijn. En er moet mogelijk weerstand overwonnen worden.”

■ B edreiging Pieter den Hamer

Want soms zien mensen AI als een bedreiging, maar dat is in praktijk zelden of nooit het geval. “AI kan wel effect hebben op de werkgelegenheid, maar wat er gebeurt is dat dit gecompenseerd wordt door de vraag naar nieuwe banen. Niettemin is het zaak om de sentimenten die bestaan niet te onderschatten.”

■ B ias De impact van de coronacrisis is zo groot op alle geledingen van het leven dat alle middelen worden aangegrepen om het effect ervan zoveel mogelijk te verzachten. Technologie speelt daar een belangrijke rol in, en zeker artificial intelligence wordt veelvuldig genoemd als hulpmiddel. Bij Gartner volgt analist Pieter den Hamer deze ontwikkelingen.

P

ieter den Hamer heeft als Research Director bij Gartner onder meer artificial Intelligence in zijn portefeuille. De huidige coronacrisis maakt het thema artificial intelligence zo mogelijk nog actueler. “Het is duidelijk dat een crisis altijd op allerlei manieren effect heeft op de inzet van technologie, niet alleen in de eerste golf, maar ook in het vervolg erop. Wij hebben een overzicht gemaakt van wat we allemaal aan ideeën hebben gezien die zijn ontstaan om de kracht van AI op een verantwoordelijke manier te gebruiken, met respect voor privacy en andere ethische vraagstukken, om de enorme impact van de coronacrisis te beperken.”

Auteur: Marco van der Hoeven

waar het virus zich verspreidt of vertraagt. Geautomatiseerde contacttracering wordt bijvoorbeeld gebruikt om gedetailleerde grafieken van sociale interactie op te bouwen door een groot aantal burgergegevens te analyseren, zoals locaties van mobiele telefoons en openbare gezichtsherkenning, en door de bewegingen van mensen te volgen om de waarschijnlijke virusbron te identificeren. Personen die de bron zijn tegengekomen, kunnen vervolgens worden aangemeld, getest of in quarantaine worden geplaatst.

“Want die impact is zo groot dat je als maatschappij en als bedrijf elk middel wilt aangrijpen om dat effect te verkleinen. Het is, ondanks dat het een tragische situatie is, mooi om te zien dat er heel veel creativiteit ontstaat om op een slimme manier data en AI te gebruiken. Bij onze inventarisatie is het zoveel gebleken, dat we bijna door de bomen het bos niet meer zagen.

Daarom hebben we eerst een verdeling gemaakt in soorten toepassingen.”

De tweede toepassing is ‘Inperking’. Gezien de enorme maatschappelijke en economische impact van ‘one-size-fits-all’-maatregelen zoals lockdowns, is samenwerking met niet-IT-experts van het grootste belang bij het toepassen van AI op beheersingsinspanningen. Nummer drie is ‘Triage en diagnose’. Het gebruik van AI-gebaseerde zelftriage is al populair geworden omdat tele-gezondheidspraktijken, waaronder virtuele gezondheidsassistenten, beschikbaar zijn gesteld om mensen te helpen identificeren of ze mogelijk besmet zijn en wat de juiste vervolgstappen zijn.

■ A nalyse

■ P rognose

Gartner onderscheidt daarin vijf gebieden. De eerste is ‘Vroege detectie en epidemische analyse’, waarbij AI-technieken worden gebruikt om te begrijpen, analyseren en voorspellen hoe en

De vierde toepassing is die van de ‘Gezondheidszorgoperaties’, omdat AI een belangrijke rol speelt bij het stroomlijnen van de zorgactiviteiten en het optimaliseren van schaarse zieken-

[ 5 8 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

huismiddelen tijdens een pandemie. CIO’s en CDO’s in de gezondheidszorg kunnen voorspellend personeel gebruiken om de personeelstoewijzing te verbeteren door de verwachte patiëntaantallen en hun individuele prognose te analyseren en deze te vergelijken met de beschikbaarheid van gekwalificeerd medisch personeel, materiaal en apparatuur.

De laatste tenslotte is ‘Vaccin onderzoek en ontwikkeling (R&D).’ AI-grafieken en natuurlijke taalverwerking (NLP) kunnen medische onderzoekers in staat stellen duizenden relevante rapporten te doorzoeken om in ongekend tempo verbanden te leggen tussen gegevens. Augmented vaccin R&D identificeert ook coronavirus-tegenmaatregelen, waaronder maatregelen die al op mensen zijn getest.

■ R elevant Het is volgens Den Hamer wel zaak om realistisch te kijken naar de mogelijkheden van AI. “Soms is er spraken van techno-optimisme. Het gezegde ‘als je een hamer hebt lijkt alles op een spijker’ geldt ook hier. Het is een risico als technische experts op het gebied van AI dingen gaan roepen die geen relevantie hebben, en daar aandacht en energie voor gaan vragen.”

Wat Gartner dan aanraadt is om AI-experts niet op de stoel te zetten van medische experts en epidemiologen. “Ze kunnen natuurlijk wel pro-actief ideeën aanraden. Want dat is hun vak, en zij weten wel wat er mogelijk is. Maar ga niet op de stoel van de domein-expert zitten. Zoek samenwerking.” Dat advies geldt eigenlijk voor alle AI-toepassingen. “Want uiteindelijk is AI een tool, geen wondermiddel, Wees er dus zeker van dat wat je doet met de technologie praktisch, relevant en haalbaar is.”

Een discussie die al enige tijd loopt rond AI is die over bias, wat betekent dat een bepaald AI systeem beslissingen neemt waardoor discriminatie plaatsvindt. “Die bias is zeer moeilijk te voorkomen, omdat AI gebaseerd is op historische data waar menselijke oordelen een rol in spelen. En mensen zijn per definitie bevooroordeeld. Dat wil echter niet zeggen dat we het dan maar moeten accepteren, maar we moeten het wel zoveel mogelijk terugdringen.”

Belangrijk is in ieder geval transparantie, waarbij duidelijk is op basis van welke modellen keuzes worden gemaakt door de algoritmen. “Dat maakt de keuzes begrijpelijk voor mensen.

Een ander middel is zorgen voor diversiteit, dus zorgen dat die data voldoende divers en representatief is voor het domein. Een andere vorm van diversiteit zit in de mensen die je gebruikt om je AI systeem te trainen. Zorg voor verschillen in leeftijd, geslacht en etnische achtergrond.”

■ S ucces In een ander onderzoek dat Gartner heeft gedaan is gekeken naar de vraag welke organisaties succesvol zijn op het gebied van AI. “Succesvolle bedrijven hebben altijd een eigenaar vanuit de business, niet alleen vanuit de technologie. Dat is een opvallende uitkomst. Het vraagt in een organisatie om data-literacy, waarbij mensen zich ervan doordrongen zijn hoe belangrijk data is.”

Data levert inzichten op, en het is belangrijk te weten wat je ermee gaat doen. “Dat vraagt om het anders inrichten van processen, zodat de mensen en middelen op de juiste manier op veranderende inzichten kunnen reageren. In de systemen heb je meer intelligentie nodig om de juiste aanbevelingen te doen.

Dat maakt de wereld complexer, en een complexere wereld vraagt om meer ondersteuning door AI. Daarmee wordt AI een partner voor menselijke beslissers.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 5 9 ]

omdat je minder ritten op een dag kunt uitvoeren, maar het kan zelfs zijn dat producten minder vers zijn, klanten ontevreden raken, of binnen een prestatiecontract boetes komen.” BPSOLUTIONS helpt inmiddels meerdere organisatie binnen deze branche om de ETA te optimaliseren.

“We zijn met de klant aan de slag gegaan om uit te zoeken welke data er beschikbaar is om de ETA-analyses te verbeteren en daarmee de aankomsttijd nauwkeuriger te berekenen.” Externe data vormt daar een belangrijk onderdeel van. “Naast historische interne data, kan de klant ook nieuwsbronnen gebruiken bij stakingen, drukte op de weg maar ook weersvoorspellingen.

Door alle data met elkaar te combineren kom je tot een beter model om nauwkeurigere voorspellingen te doen.”

■ Wachttijd

eerste hulp

Recent heeft BPSOLUTIONS een groot ziekenhuis geholpen met een case op de spoedeisende hulp (SEH). Mark de Groot, CEO van BPSOLUTIONS en al vanaf het begin betrokken bij de innovatieve diensten van het bedrijf op het gebied van data science. “Artsen en verpleegkundigen merkten, dat patiënten het erg vervelend vonden dat ze niet precies wisten wanneer ze aan de beurt zijn, wanneer ze binnenkomen op de SEH. Voor de medewerkers zelf was dit ook niet te voorspellen. Dit leidde weer tot agressie.”

Ronald van Heek (L), Mark de Groot

Het data science team van BPSOLUTIONS heeft het ziekenhuis ondersteund om een goede voorspelling te maken voor binnengekomen patiënten van de wachttijd. “Met behulp van historische data hebben we een model ontwikkeld waardoor iedere patiënt die binnenkomt, weet wanneer hij of zij aan de beurt is. Mensen vinden het minder vervelend om te wachten als het in ieder geval duidelijk is hoe laat ze aan de beurt zijn. Daarnaast helpt het model het ziekenhuis om de personeelsplanningen te optimaliseren, patiënt- en medewerker tevredenheid te verhogen en zorgkosten te verlagen. Een fantastisch resultaat.”

■ N iet

weten hoe

Van Heek ziet dat sommige organisaties al heel ver zijn met het gebruik van data. “Denk bijvoorbeeld aan grote banken en andere organisaties die bij de top 100 grootste bedrijven horen.” Juist voor de groep die daarbuiten valt is het lastig, ziet hij. “De iets minder grote organisaties zien wel dat data kansen biedt en hebben vaak al verschillende cases bedacht, maar hebben intern niet de capaciteit om ermee aan de slag te gaan.”

Innovatie begint met een goed fundament Om echt innovatief te zijn dien je ervoor te zorgen dat data voor je gaat werken. Met toepassing van slimme analytics en AI-toepassingen zorgen we ervoor dat organisaties elke dag een beetje slimmer worden. De mission critical IT-systemen dienen echter ook zodanig te zijn ingericht, dat de organisatie kan vertrouwen op de prestaties en de beschikbaarheid van data, zodat deze ingezet kunnen worden om innovatie te ondersteunen. Dat stelt Ronald van Heek, CCO bij BPSOLUTIONS. Hoe helpt BPSOLUTIONS organisaties om slimmer te worden? En wat betekent dat in de praktijk?

Auteur: Marco van der Hoeven

[ 6 0 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

H

oewel iedereen het erover eens is dat innovatie te maken heeft met vernieuwing, verschilt de precieze interpretatie van het begrip per persoon en organisatie. Volgens Van Heek is het belangrijk om het onderscheid te maken tussen innovatie en evolutie.

“We zijn gewend geraakt om alles wat steeds een beetje sneller en beter gaat, direct innovatie te noemen. Ik zou dat eerder beschrijven als ‘evolutie’”, vertelt Van Heek. “Bij innovatie denk ik meer aan radicale, revolutionaire innovatie, waarbij je écht anders gebruik gaat maken van data en bijvoorbeeld nieuwe businessmodellen gaat bedenken.”

■ IT- omgeving

en data

Van Heek ziet een solide fundament als belangrijke voorwaarde voor innovatie. “Daarom is een belangrijk onderdeel van onze dienstverlening dat wij er allereerst voor zorgen dat de IT bij onze klanten altijd ‘up and running’ is. Wij richten de IT-omgeving van de klant in volgens een strategische multicloud strategie en verzorgen ook de

implementatie en het beheer via ons monitoring en beheer platform.”

Het slim en goed inrichten en beheren van een IT-omgeving ziet Van Heek dan ook niet als innovatie, maar als evolutie. Als dat goed geregeld is kan er tijd zijn voor innovatie. Ook daar helpt BPSOLUTIONS bij. “Als de basis goed is zorgen we ervoor dat data echt gaat werken voor klanten, we noemen dat Make Data Work. Onze data science specialisten werken dagelijks met onze klanten samen om hen een stukje slimmer te maken en waarde te creëren vanuit data.”

■ D ata

in tr ansportmark t

Hoe data kan werken voor organisaties illustreert Van Heek met een voorbeeld uit de transportmarkt. “We zien in deze branche dat geschatte aankomst (ETA-) voorspellingen heel belangrijk zijn. Dat kennen we allemaal vanuit de auto, waar je navigatiesysteem je vertelt hoe laat je aankomt.”

“Voor de transportmarkt is de ETA heel belangrijk, want het is onderdeel van de core business.

Als je niet op tijd levert, kost dat direct geld,

Samenwerking is heel belangrijk als de klant met data en AI gaat werken. “De klant is expert in zijn eigen vakgebied. Management en operatie binnen een bedrijf of instelling, zien vaak zelf waar de mogelijkheden zouden kunnen zitten en hebben hiervoor het voordeel dat ze de eigen organisatie kennen.

Wij voegen daar onze specifieke kennis over data science en AI aan toe.

Alleen door echt de samenwerking op te zoeken kunnen we tot nieuwe, werkbare oplossingen komen waar de klant concreet voordeel uit haalt. En dat voordeel kan groot zijn en divers. Hier merk je echt dat we innovatie mogelijk maken en onze klanten een stukje slimmer maken.”

■ I nnovatie BPSOLUTIONS adviseert organisaties die innovatiever willen worden om altijd eerst naar de basis te kijken. “Zorg ervoor dat je werkt met een supersnel, betrouwbaar en veilig IT-platform en laat het goed beheren. Onthoud altijd dat je corebusiness niet IT is, maar wel gebaseerd is op de beschikbaarheid van IT, zodat je data voor je kunt laten werken.”

Pas als je de basis op orde hebt, kun je de voordelen van innovatie gaan benutten. “Hoe kun je snel en data gedreven beslissingen gaan maken? Zoek het dicht bij de kern van je activiteiten, begin met een kleine use case en zet data en AI in om jouw organisatie innovatiever en slimmer te maken.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 6 1 ]

D

VN is de laatste jaren snel gegroeid en wil die groei voortzetten. Marcel Boon, General Manager van DVN: ‘Ons productieproces is redelijk complex en bestaat uit verschillende stappen die elkaar direct beïnvloeden.

Door de snelle groei lag de focus van DVN de afgelopen jaren vooral bij de productie. ‘We hebben in het verleden vrijwel alle mogelijke maatregelen genomen om de capaciteit te optimaliseren.

Bijvoorbeeld door extra buffertanks tussen de verschillende stappen te installeren. De groeicurve van de markt is inmiddels iets afgezwakt. Voor DVN is het zaak om de interne processen verder te stroomlijnen en tot de ideale inrichting te komen.

Daarom willen we de timing en planning verbeteren en tegelijkertijd een beter beeld krijgen van de impact van onze beslissingen op het proces.

Bij voorkeur willen we dat inzicht nog vóór we een besluit nemen. De analyse van onze eigen data speelt hierbij een sleutelrol.’

■ D e

We willen zo efficiënt mogelijk produceren DVNutrition V.O.F. (DVN) in Hoogeveen produceert wei-eiwit en permeaat uit wei, een restproduct van de kaasproductie. Dit zijn belangrijke grondstoffen voor de sportvoedings­ industrie, een markt die de laatste jaren sterk ontwikkeld is. Met een productie van 10.000 ton wei-eiwit per jaar is DVN een grote Europese speler. Om met de beschikbare installaties en capaciteit zo efficiënt mogelijk te produceren, moet het productieproces optimaal zijn ingericht. Tegelijkertijd wil het bedrijf haar operators alle relevante informatie bieden om zo steeds de juiste beslissingen te kunnen nemen. Om dit te realiseren, helpen Actemium, Axians en Bostec alle processtappen van DVN te stroomlijnen met diepgaande analyses van de beschikbare productiedata. Ook visualiseren zij de consequenties van mogelijke besluiten.

juiste besluitvorming

DVN heeft veel ervaren operators, maar die kijken elk vanuit hun specifieke rol naar het proces. ‘We wisten goed wat we deden, maar de impact van besluiten was niet altijd helder. Betere sturing is mogelijk als de consequenties van een besluit al vooraf zijn in te schatten. Bijvoorbeeld het effect van onderhoud vandaag op de voorraad over twee of drie dagen.

■ E en

dashboard bouwen

Om deze doelen te realiseren, moest DVN eerst het complete proces via value mapping in kaart brengen. Daarvoor schakelde DVN via Actemium, dat verantwoordelijk is voor de procesautomatisering, Axians en Bostec in. Axians is gespecialiseerd in Data Analytics en Artificial Intelligence, terwijl Bostec vooral de value mapping en lean tools inbrengt. Bovendien verzorgt Bostec het projectmanagement. Deze drie bedrijven zijn onderdeel van VINCI Energies. ‘Op basis van de data uit de fabriek hebben we ons productieproces gesimuleerd en een dashboard ingericht. Met de beschikbare data zijn de bottlenecks of knelpunten in kaart gebracht. Deze zijn zichtbaar in een dashboard op basis van Microsoft Power BI. Om maximaal te produceren moet de droogtoren continu kunnen draaien. Dat vraagt niet alleen een continue aanvoer van grondstoffen, maar ook de capaciteit van de filters is daarbij cruciaal.

Die bepaalt in werkelijkheid de output. En uit de data-analyse bleek dat er in die capaciteit te veel variabiliteit zat, waardoor de droogtoren niet altijd van aanvoer verzekerd was. ‘

■ P l anning

is alles

Met deze feiten kan DVN bijvoorbeeld de planning van schoonmaak en onderhoud van de filters perfectioneren en zorgen dat er in tanks altijd ruim voldoende product voor de droogtoren beschikbaar is. Boon: ‘Een ander pluspunt is dat we operators ook concreet kunnen laten zien wat de effecten van een beslissing voor ongepland onderhoud zijn voor de productie nu en over 12, 24 of 48 uur. Planning is alles. Als de filters stilliggen, hoopt de hoeveelheid grondstof zich op en stromen de opslagtanks vol. Dat mag niet te lang duren. Operators werken echter in diensten van acht uur en dat is vaak hun scope. We kunnen ze nu meer informatie geven om betere beslissingen te nemen.

Bovendien praten we nu allemaal dezelfde taal.’ De effecten van een beter beeld van de planning en het proces gaan volgens Boon verder dan procesoptimalisatie. ‘Als we een overschot verwachten, kunnen we alvast anticiperen met de verkoop.

Wanneer we dat zien aankomen, kunnen we meestal een betere prijs bedingen dan bij een ad hoc verkoop.’

■ R uimte

voor proactieve keuzes

Data geeft DVN niet alleen inzicht in en grip op het actuele proces. ‘We creëren samen met de VINCI Energies-partners de ruimte om proactieve keuzes te maken. In de procesindustrie meten we vrijwel alles en slaan we heel veel data op. Het is de uitdaging om deze data ook voor ons te laten werken. Daarbij profiteren we direct van de diepgaande kennis van Data Analytics en Artificial Intelligence die Axians ons biedt. Het is voor ons bovendien een voordeel dat hun data-specialisten direct schakelen met de experts van Actemium en Bostec. Zij zijn namelijk volledig op de hoogte van onze procesautomatisering en kennen de uitdagingen van onze markt. Hierdoor helpen ze ons vanuit één loket met het stellen van prioriteiten en de invulling daarvan.’

■ Z elflerende

pl anning

Door actuele en historische data te analyseren en de inzet van wetenschappelijke algoritmes uit de natuurwetenschappen, bijvoorbeeld op basis van het gedrag van een mierenkolonie, wil DVN de planning en settings (normwaarden) verder optimaliseren. Dit is later eventueel uit te breiden door de settings te vervangen door voorspelde waarden. Boon legt uit: ‘Het doel is om een accuratere planning te maken, die zelflerend is. Als we bijvoorbeeld kunnen voorspellen wanneer een installatie onderhoud nodig heeft, is dat heel waardevol. In dat geval kunnen we overstappen van preventief onderhoud naar planned preventative maintenance (PPM). Op die manier is het eenvoudiger om de continuïteit van de productie te waarborgen en onverwachte downtime verder te minimaliseren.’

■ O per ators

nog slimmer maken

Een andere data-toepassing die Boon ziet betreft de kwaliteit van de wei-eiwitten en permeaten. ‘Wei is een natuurproduct en de seizoenen hebben invloed op de samenstelling. Om de kwaliteit van onze producten te garanderen, moeten we daar in ons proces op anticiperen. Aan de hand van actuele gegevens, zoals temperatuur, kunnen we het proces dan proactief aanpassen’ De kracht van DVN ligt volgens Boon grotendeels bij de ervaring en kennis van de operators. ‘Maar samen met VINCI kunnen we ze nog slimmer maken door ze te voorzien van relevante en eenduidige stuurinformatie. Op die manier blijven we onze productieprocessen continu aanscherpen en optimaal presteren.’

Auteur: Pieter Werner

[ 6 2 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 6 3 ]

Maak ruimte voor experimenten, en accepteer fouten. Alleen dan leidt innovatie tot bruikbare resultaten voor de business, zegt Johan den Haan, CTO bij Mendix.

Zelf brengt de low code-leverancier deze filosofie ook in praktijk, onder meer bij de inzet van AI.

“H

et belangrijkste van innovatie is dat je de mogelijkheid hebt te experimenteren”, zegt Johan den Haan, CTO bij Mendix. “Voor mij is een toepasselijke quote in dat verband van Edison, de uitvinder van de gloeilamp: ‘Ik heb niet de gloeilamp uitgevonden, ik heb 999 lampen uitgevonden die niet werken. Daarna kwam ik op het juiste ontwerp uit.’ Ik citeer dit om te benadrukken dat je voor innovatie de ruimte moet hebben om te experimenteren en fouten te maken. Innovatie is iets nieuws, wat een ander nog niet heeft gedaan, en wat je een stap voorwaarts brengt.”

“Het tweede onderwerp waar we vaak over spreken heeft te maken met het bimodal-model dat Gartner een aantal jaren geleden heeft geïntroduceerd. Mode 1 is het draaiende houden van de organisatie, en mode 2 de innovatie en experimenten.

Eigenlijk is dat in mijn optiek geen goed idee, omdat je per definitie twee kampen creëert. Mode 2 vindt Mode 1 de saaie mensen die niet naar de toekomst kijken, en Mode 1 vindt Mode 2 de vlotte jongens die nergens rekening mee houden.

Dat is inherent aan die benadering.”

“Wanneer we met onze klanten praten willen ze met software innoveren, maar hebben ze daar niet de juiste developers voor.

Dan zien ze dat low code een mogelijke oplossing is. In het verlengde van wat ik eerder zei, moet je fouten kunnen maken.

Maar dan moet het maken van die fouten wel betaalbaar zijn.

Dat is de eerste stap, die je met low code kunt invullen. Want dan kun je iedere dag iets anders proberen, wat met traditioneel programmeren maanden zou duren. Als je snel en goedkoop fouten kunt maken is de kans groter dat je uitkomt op het businessmodel van de toekomst.”

“Daarom vind ik dat je drie modaliteiten zou moeten hebben, en er op een andere manier over moet praten. Innovatie in een grote organisatie moet je oppakken in die eerder genoemde crossfunctionele teams, maar dan wel teams met pioneers, settlers en townplanners. Dus allereerst de mensen die zoeken en experimenteren. Daarnaast heb je de mensen die dit in producten en diensten gaan omzetten. En de derde stap is het industrialiseren van de oplossing, dus het onderdeel maken van de core van een business. Op die manier zet je mensen niet tegenover elkaar, maar heb je te maken met de beste mensen die vanuit hun expertise samenwerken. Zo kun je succesvol stappen zetten van experimenteren naar industrialiseren.”

■ R uimte

Low code maakt innovatie mogelijk

Bij Mendix wordt die ruimte ook gegeven. “In ons eigen team werken we met driehonderdvijftig man aan het platform. Ook wij willen experimenteren en goedkoop fouten maken. Dat doe je door een agile proces, dus kortcyclisch werken aan nieuwe ideeën, om snel te kunnen zien of je op de juiste weg zit.”

Daarnaast is het belangrijk om expliciet aandacht te besteden aan innovatie. “Zo organiseren we hier iedere maand crafting days, waarbij iedereen twee dagen krijgt om te doen waar ze zin in hebben, met als enige eis dat de resultaten gedeeld worden met de rest van het team. Daar komt veel van onze innovatie vandaan, omdat mensen buiten de druk van de dagelijkse roadmap vrije ruimte hebben en met heel andere collega’s kunnen samenwerken. Zo doorbreek je grenzen. Die kosten hebben we ingecalculeerd, er hoeft niets uit te komen, maar we zien dat er in praktijk wel heel veel uitkomt.”

■ L ow

Johan den Haan

[ 6 4 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Auteur: Marco van der Hoeven

code

Wat betekent dit voor de gebruikers van low code? “Ruimte maken voor innovatie met low code betekent dat je crossfunctionele teams moet samenstellen. Dus niet alle programmeurs in een hokje zetten om software te maken. Zelfs met agile kan het nog twee weken duren voor je een stap verder komt. Met low code kan het allemaal veel sneller, en daar kun je ook de business makkelijker bij betrekken. Daarom raden we die crossfunctionele teams aan. Tegenwoordig is devops hot, maar ik adviseer dan altijd om busdevops-teams te maken. Zo pak je gezamenlijk problemen aan, zorg je voor een andere kijk op zaken en maak je discussie mogelijk.”

■ D rie

modaliteiten

■ AI Een belangrijke trend die nauw verbonden is met innovatie is de opkomst van artificial intelligence. “Daarvoor geldt eigenlijk hetzelfde principe: je moet snel kunnen handelen. Voor AI heb je bijvoorbeeld heel veel data nodig. Je ziet dan dat organisaties eerst grote hoeveelheden data gaan verzamelen, voor ze er wat mee gaan doen, zoals in AI. Maar naast het leggen van dat fundament moet je ook starten met het zoeken naar use cases, en experimenteren om te kijken waar het aanslaat.”

“Concreet hebben we dat bij onszelf ook gedaan. Daarbij hebben we gekeken welke data we hebben, en die zijn we gaan analyseren op patronen. Om het overzichtelijk te houden hebben we één praktisch onderdeel eruit gehaald, de procesmodellen die applicaties beschrijven, om de volgende stap in een microflow te gaan voorspellen. Zo kunnen we mensen veel beter van advies voorzien over wat de volgende stap in hun applicatie-ontwikkeling kan worden. Twee maanden later hebben we gebruikers ermee laten experimenteren.”

“Het liep weliswaar nog niet direct vlekkeloos, maar na verschillende iteraties zijn we toch gekomen tot AI Assisted Development, Mendix Assist. Dat zie ik als de volgende stap van low code, de volgende abstractie in automatisering die we op de markt kunnen brengen. Concreet betekent dit dat mensen die een applicatie bouwen een suggestie krijgen van de top vijf opties die ze kunnen gebruiken als volgende bouwsteen in de logica. In 95 procent van de gevallen zit de bruikbare stap ertussen. En nu al wordt in veertig procent van de gevallen door onze gebruikers deze functie, Mendix Assist, gebruikt. Dat leidt nu al tot productiviteitswinst, èn mensen leren ervan.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 6 5 ]

Wij laten AI werken voor klanten Steeds meer bedrijven experimenteren met kunstmatige intelligentie (AI) om processen te verbeteren en kosten te besparen. Maar een succesvol AI-project is niet eenvoudig.

HPE heeft de oplossing: Data Analytics-as-a-Service. “Daarmee kun je snel en eenvoudig, innovatieve AI-oplossingen realiseren”, beloven CTO Clemens Esser en Innovation Lead Jeroen Bronkhorst.

op basis van een referentie-architectuur. Ook hebben ze met deze dienst de keuze waar het data-analytics-platform precies moet komen te staan – bij de edge, on-premise of in een (multi) cloudomgeving – en waar zij hun applicaties willen starten of laten draaien. Dit laatste regelt ons eigen, eind vorig jaar gelanceerde, orkestratieplatform voor containers op basis van Kubernetes: het HPE Container Platform. Met HPE GreenLake profiteren klanten bovendien van schaalbaarheid en pay-peruse. Dit platform maakt data bovendien overal benaderbaar.”

Auteur: Floris Hulshoff Pol

■ D rie

voorwa arden

Maar volgens CTO Clemens Esser van HPE Nederland is de inzet van AI alleen succesvol als het doelgericht wordt toegepast voor het oplossen van een specifieke zakelijk vraag. Hij noemt drie voorwaarden. “Bedrijven die met AI aan de gang willen, moeten zich allereerst afvragen wat zij precies willen bereiken met AI, welke data zij daarvoor nodig hebben en hoe ze de resultaten in productie willen brengen. Ten tweede moeten ze goed in kaart brengen welke mensen ze voor AI nodig hebben en over welke kennis deze medewerkers moeten beschikken.

Als derde moet een bedrijf op een rijtje hebben wat het aan hardware, software en services nodig heeft.”

Esser ziet nogal wat factoren die de adoptie van AI-gebaseerde oplossingen in het bedrijfsleven vertragen. ”Data scientists zijn schaars en houden zich vaak teveel met techniek bezig in plaats van met data. Daarnaast zijn er ontzettend veel tools en iedere data scientist wil zijn of haar eigen tools gebruiken. Ten derde is er de data security: hoe zorg je ervoor dat voor de juiste mensen op het juiste moment toegang tot data geborgd blijft?”

■ ‘G ebruik

specifieke tools ’

Ook volgens Jeroen Bronkhorst, Innovation Lead bij HPE Nederland, zijn de AI-technieken waarmee bedrijven waarde uit hun data willen halen vrijwel overal dezelfde. “De data waarmee een bedrijf werkt, is in iedere organisatie anders. En veel klanten maken daarbij gebruik van één grote, generieke verzamelbak, in plaats van doelgericht naar de precieze data voor een specifiek probleem te zoeken. Voor AI heb je de juiste data nodig, en ook het juiste proces. Je begint dus met een businessprobleem, je zoekt de benodigde data, maar vergeet vervolgens niet om naar de meest geschikte tools voor het realiseren van de AI-toepassing te zoeken.”

Clemens Esser

■ HPE D ata A naly tics - as - a -S ervice

K

unstmatige intelligentie of artificial intelligence (AI) is voor veel bedrijven dé manier om digitale innovaties te versnellen, omdat dit de mogelijkheid geeft om slimme dingen met data te doen en nog meer waarde uit data te halen. Voor AI is veel data nodig, en die komt in steeds grotere hoeveelheden beschikbaar. Niet alleen uit de eigen datacenters, maar ook uit andere kanalen, bijvoorbeeld uit allerlei intelligente apparaten (zoals smartphones en connected cars), uit datacenters van partners, maar ook van openbare data zoals bijvoorbeeld de weersinformatie en data van organisaties uit hetzelfde ecosysteem.

[ 6 6 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Die zoektocht wordt een stuk makkelijker door de introductie van het HPE Data Analytics-as-a-Service. “Met dit baanbrekende platform kunnen bedrijven – als ze eenmaal helder hebben wat ze met AI willen bereiken en alle benodigde data beschikbaar hebben – heel snel aan de slag”, belooft Esser. “Bedrijven moeten eerst zelf de juiste data zoeken, de meest geschikte mensen aan het werk zetten en zorgen dat deze medewerkers de juiste kennis van en toegang tot alle relevante bedrijfsprocessen en de benodigde data hebben. En daarnaast zorgen dat de hardware, software en services beschikbaar zijn voor het eenvoudig ontsluiten van de data en snel beschikbaar maken van de juiste data analytics tools. Dat leveren wij, aldus Esser.”

■ I nnovatie : S warm L earning

Jeroen Bronkhorst

HPE zit bepaald niet stil wat AI-oplossingen en -toepassingen betreft. Jeroen Bronkhorst: “We zijn alweer druk bezig met de volgende stappen. We zien dat bedrijven graag met elkaar willen samenwerken, maar data niet altijd willen delen, bijvoorbeeld vanwege privacy-gevoeligheid. Daarvoor hebben we Swarm Learning ontwikkeld, die technologieën als IoT, AI en blockchain combineert en de afzonderlijk opgeslagen data van bedrijven combineert tot een slim algoritme. Met dit algoritme, dat door alle deelnemende partijen kan worden gebruikt, profiteren de partijen van elkaars data en komen ze op een nette manier en in overeenstemming met privacywetgeving gezamenlijk tot betere resultaten.”

■ P roefproject Het HPE Data Analytics-as-a-Service platform stelt de benodigde data analytics-componenten snel en eenvoudig beschikbaar. Esser noemt het platform een echte ‘data fabric’. “Met dit nieuwe platform is data zowel beschikbaar aan de ‘edge’ – dus dicht bij de sensoren – als in het eigen datacenter als in de publieke cloud. De (multi)cloud is de plek waar vaak veel data samenkomt en waar – met behulp van AI – data-analyses worden gemaakt. Met het platform positioneren wij ons als een echte ‘edge-to-cloud-platform as a service’ company.”

■ O ok

voor partners

HPE Data Analytics-as-a-Service is niet alleen interessant voor directe klanten, maar ook voor value added partners en andere resellers. Volgens Esser biedt het platform de mogelijkheid om AI-oplossingen relatief eenvoudig bij klanten te realiseren.

“Voor een goede AI-implementatie heb je kennis nodig van verschillende disciplines, niet alleen van data-analyses. Je moet bovendien over de juiste tools beschikken. Met ons platform haal je deze tools in één keer in huis en kun je eventuele eigen data analytics tools eenvoudig toevoegen.”

Met het platform kunnen partners volgens Esser uitgroeien tot dé AI-expert voor hun klanten. “HPE Data Analytics-as-aService is onderdeel van het HPE GreenLake portfolio, onze complete as-a-service omgeving. Met HPE Data Analyticsas-a-Service krijgen onze partners en resellers een platform

in ziekenhuizen

HPE experimenteert binnenkort met Swarm Learning in verschillende Nederlandse ziekenhuizen. “Daar draaien we samen met AI-partner Nico.lab en blockchain-partner Tymlez een proeftraject met CT-scans voor beroertebehandeling”, besluit Bronkhorst. “Van deze scans worden AI-analyses gemaakt. Wat de AI-toepassingen hebben geleerd, (lees: de parameters van het neurale netwerk), wordt via blockchain technologie gedeeld en geconsolideerd in één model. Dit model wordt vervolgens teruggestuurd naar de AI-toepassing in ieder deelnemend ziekenhuis. Hierdoor worden de AI-toepassingen telkens een stukje slimmer en helpen de ziekenhuizen elkaar.”

HPE Data Analytics-as-a-Service is dé manier om AI succesvol in te zetten

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 6 7 ]

Naar een werkplek zonder technologie De meeste kantoormedewerkers zitten helemaal niet te wachten op technologie.

De ideale werkplek van de toekomst helpt ze vooral beter gebruik te maken van hun talenten.

Auteur: Peter van Leest

D

e toekomst van business technology bevat op het eerste oog zo min mogelijk technologie. Achter de schermen draait meer techniek dan ooit – maar de kunst wordt die technologie zó te verpakken dat de enorme complexiteit die eronder ligt, aanvoelt als een natuurlijke extensie van onze gewone werkomgeving. Vergelijk het met de evolutie die auto’s hebben doorgemaakt: het begon met ruw ijzer dat met veel geweld, zweet en lawaai in beweging werd gezet, en inmiddels zijn we aangeland in een fase waarin niemand nog wil weten of zelfs maar horen wat er onder de motorkap zit, terwijl we in comfortabele luxe op hoge snelheid van A naar B zoeven.

Cloud en SD-WAN samen geven grote flexibiliteit, maar zijn nog geen garantie voor optimale prestaties. Dat komt pas in de derde stap, als we het gebruik van die twee innovaties beter gaan afstemmen op de eindgebruiker. Dat lijkt zo simpel, maar voor een normaal IT-team is dat een serieuze uitdaging.

Cloud en SD-WAN maken IT niet minder complex, en alleen al de oorzaak achterhalen van storingen en vertragingen kan een nachtmerrie zijn: ergens in een oerwoud van miljoenen logbestanden ligt de aanwijzing verscholen die het probleem verklaart en de oplossing aandraagt – maar wie heeft er nu tijd om al die logs te lezen?

In de ideale wereld van werk die we tegemoet gaan, kan iedereen zich volledig concentreren op zijn of haar kerntaken, zonder te worden afgeleid door vragen als “Waar staat dat ook al weer”, “Hoe werkt dit ook al weer” of “Waarom doet dat apparaat niet wat ik wil”. Iedereen werkt straks in een op maat gesneden omgeving, waar alles wat nodig is om het werk te doen direct beschikbaar is, zodat de talenten waar mensen voor worden aangenomen optimaal tot hun recht komen.

Maar voor we daar zijn, moeten eerst drie belangrijke stappen worden gezet.

■ M achine L earning

■ C loud

en

SD-WAN

De eerste verandering is de stap naar de cloud. In de afgelopen tijd, waarin bijna niemand meer naar kantoor mocht, hebben de bedrijven die hun werkomgeving in de cloud hebben de minste moeite gehad om door te werken. Cloud maakt organisaties veel flexibeler. Het geeft de organisatie centrale controle over de toegang tot apps en data. Omdat capaciteit geen issue is in de cloud, wordt nieuwe gebruikers toevoegen een fluitje van een cent. Doordat iedereen in de cloud altijd met de nieuwste, volledig bijgewerkte versie van alle software werkt, is een ‘Desktop-as-a-service’ nog veiliger ook. Dankzij single sign-on hoeft iedereen maar eenmaal in te loggen – als gebruikers dat ’s ochtends op een veilige manier doen (via bijvoorbeeld multifactor- of biometrische authenticatie), hoeven ze verder geen enkel wachtwoord meer te onthouden.

De tweede stap is de aanleg van een intelligent en flexibel bedrijfsnetwerk waar alle gebruikers snel en betrouwbaar hun apps en data kunnen vinden – ook in tijden van grote verandering. Zo’n netwerk is bijna per definitie ‘software defined’.

Een SD-WAN is veel minder afhankelijk van onderliggende hardware, waardoor het centraal en op afstand kan worden gemanaged. Nieuwe functionaliteiten of gebruikers toevoegen, de juiste verbindingen kiezen, Quality of Service garanderen, beleidsregels aanpassen, databronnen integreren uit de cloud en on-premises: met SD-WAN gaat het allemaal vele malen sneller en eenvoudiger.

[ 6 8 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Om de complexiteit van de nieuwe technologie hanteerbaar te maken, komt Machine Learning in beeld. ‘ML’ zal de komende jaren op grote schaal worden ingezet om het leven aanzienlijk te verbeteren. Daarvoor richt het zich op twee terreinen: de prestaties van de technologie en de productiviteit van de medewerkers.

Om de prestaties van IT te verbeteren, gebruiken we Performance Analytics. ML is uitstekend in staat om bijvoorbeeld uit een oerwoud van logbestanden proactief aanwijzingen te halen die IT direct vertellen dat eindgebruikers ergens een probleem ervaren - en bovendien wat de oorzaak én een mogelijke oplossing is. Dit stelt IT in staat heel gericht optimalisaties door te voeren, nog vóór eindgebruikers het nummer van de helpdesk hebben gevonden. Performance Analytics, in combinatie met cloud en SD-WAN, garandeert op deze manier dat alle gebruikers onder alle omstandigheden de best mogelijke gebruikservaring krijgen.

Om de productiviteit van medewerkers te verhogen, gebruiken we ML voor automatisering. Medewerkers zijn volgens diverse onderzoeken wekelijks vele uren kwijt aan taken die net zo goed geautomatiseerd kunnen worden. De ideale Workspace automatiseert dergelijke zaken zo veel mogelijk, door data en processen uit diverse bronnen te integreren en terug te brengen tot één taak die alleen nog op je beslissing wacht.

Eindgebruikers hoeven zich niet meer af te vragen waar alle data staat, welke apps ze moeten openen en welke processen ze moeten doorlopen om zo’n beslissing door te voeren.

Maar tijd en geld zijn niet eens de belangrijkste grootheden. Ondanks alle technologische veranderingen – of misschien juist wel daardoor – is de arbeidsproductiviteit de afgelopen jaren aan het inzakken. Mensen zijn meer bezig met bijzaken, dan met de taken waarvoor ze zijn aangenomen.

Gebruikmaken van je talenten en geconcentreerd bezig kunnen zijn met de dingen waar je goed in bent, geeft voldoening, maar ook kwalitatief betere resultaten.

Technologie heeft de mens veel gebracht, maar heeft ons niet per se altijd gelukkiger gemaakt.

Complexe technologie die zo nu en dan om onverklaarbare redenen hapert, waardoor we soms uren bezig kunnen zijn om uit te zoeken hoe we iets gedaan kunnen krijgen, kan heel frustrerend zijn. Voor IT-leveranciers moet de hoogste prioriteit zijn ervoor te zorgen dat IT doet wat het moet doen – niet ‘meestal’, maar altijd en overal.

Daarvoor is het niet voldoende te kijken naar de eigen producten en diensten, maar juist ook naar het grotere geheel.

De combinatie van cloud, ‘software defined’ netwerkoplossingen en kunstmatige intelligentie maakt het mogelijk alle prachtige technologie die in de loop der jaren is ontwikkeld samen te brengen in één werkomgeving. De toekomst van business technology draait om integratie en automatisering; om veilige technologie, die eenvoudig te beheren is, en zo intuïtief dat gebruikers de onderliggende techniek vergeten. Het doel van technologie in de komende periode is zichzelf onzichtbaar te maken, zodat iedereen zijn of haar talenten zo effectief mogelijk kan inzetten.

Peter van Leest is Regional Director Citrix Benelux

Peter van Leest

■ F ocus De winst die dat oplevert is aanzienlijk. Uit onderzoek van Citrix bleek dat Nederlandse gebruikers zelf denken zo’n 5 uur per week kwijt te zijn aan taken die net zo goed geautomatiseerd kunnen worden. Citrix CEO David Henshall denkt zelfs dat dergelijke automatisering op termijn maar liefst een volle werkdag per week aan tijd kan besparen.

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 6 9 ]

Eric Segers, Ingram Micro:

Nederland blijft anders werken na coronacrisis Zakelijke technologie na de coronacrisis: dat punt lijkt nog ver weg, maar is wellicht al dichterbij dan je denkt. Volgens onderzoek van de overheid gaat 27 procent van de mensen die (meer) zijn gaan thuiswerken als gevolg van de coronacrisis dit ook na de crisisfase vaker doen. Hetzelfde geldt voor vergaderen op afstand. Een uitdaging waar Ingram Micro al klaar voor denkt te zijn, stelt Eric Segers, VP Ingram Micro Benelux.

Auteur: Martijn Kregting

“Met managed services zorg je daarvoor: installatie én onderhoud van de juiste security-software. Want het gevaar zit negen van de tien keer in het niet of niet tijdig installeren van de meest recente patch. Bovendien kun je dan overal afwijkend netwerkgedrag monitoren en ingrijpen. Of dat iemand de onbeveiligde laptop van zijn zus gebruikt om op het bedrijfsnetwerk te komen.”

Het nut van managed monitoring geldt ook voor andere zaken, benadrukt Segers, zoals capaciteit en kwaliteit. “Denk maar aan vergaderen via Microsoft teams en WebEx teams. Je hebt daarvoor wel een minimale bandbreedte nodig, een bepaalde WiFi-verbinding. Dat is – zeker bij toenemend thuiswerken veel beter en eenvoudiger te beheren via managed services.”

■ S linger

cloud - diensten

Ook de al langer toenemende focus op cloud en xaaS-gebaseerde toepassingen, computingcapaciteit en infrastructuur krijgt een slinger door de coronacrisis. Dat betekent een versnelling van de overgang naar een recurring business-model voor veel resellers.

Segers. “En ook hier moet je veel meer rekening houden met de manier waarop je zaken monitort, zoals bandbreedte, WiFi, het updaten met patches. Het is niet langer één gecontroleerde omgeving, maar allerlei omgevingen om te monitoren. Dat is een uitdaging, maar biedt ons en resellers ook des te meer kans om toegevoegde waarde te leveren. We hebben het geluk dat we met Ictivity een club hebben gekocht die hier erg goed in is.”

kan en dat zo’n 20 procent van de werknemers het nooit zal leren. “Maar je – ik ook – ziet dus wel dat het kan. Dit gaat dan ook enorme consequenties hebben voor hoe er straks in Nederland gewerkt gaat worden. Ik ben ervan overtuigd dat er straks veel meer thuis gewerkt zal worden dan voor de coronacrisis, met positieve gevolgen voor zaken zoals files en efficiency.”

Kortom, de uitgangspositie was al goed (infrastructuur, flexibiliteit werkgevers en -nemers). Nu wordt het na afloop van de crisisfase zaak om het nieuwe normaal qua (thuis)werken structureel op te pakken. Dat betekent onder meer dat ICT-aanbieders hun diensten niet alleen deels op andere wijze, maar ook fysiek op andere plekken moeten leveren (thuis in plaats van kantoor).

Dat geldt voor Ingram Micro richting de reseller-partners net zozeer, ziet Segers.

“In feite is dit een versnelling van een beweging die Ingram Micro, maar ook andere partijen, al eerder ingezet hebben: het leveren van technologie en ondersteuning op andere plekken dan alleen kantoor. Dat houdt bovendien niet op bij alleen het leveren van de hardware.”

Eric Segers

■ O ntl asten

D

ie uitdaging begon natuurlijk op het moment in maart dat zo veel mensen thuis gingen werken, stelt Segers: van 6 naar 39 procent die nu bijna volledig thuiswerkt.

“Dan zie je wel hoe goed Nederland daar eigenlijk al op voorbereid is. De meeste mensen die ik hierover sprak, zijn verbaasd over hoe relatief eenvoudig het gegaan is. Dat betekent in ieder geval dat onze infrastructuur klopt, als basis. Het betekent ook dat we redelijk flexibel om konden gaan met de hulpmiddelen, zoals digitale toepassingen.”

Desondanks moest er begin maart wel even aangepoot worden.

Er moest erg veel fysieke hardware in korte tijd uitgeleverd worden om ervoor te zorgen dat er op alle niveaus voldaan kon worden aan goede thuiswerkplekken, vertelt Segers. “Het is wel positief om te zien hoe goed die hele operatie verlopen is. Daarnaast is opvallend hoe relatief tevreden werkgevers in ieder geval zijn als het gaat om hoe thuiswerken hen bevalt.”

■ P ositief

verr ast over thuiswerken

Zelf was Segers nooit zo’n voorstander van thuiswerken – niet iedereen kan even goed met de andere setting omgaan. Ook hij is echter positief verrast. Hij schat dat zo’n 80 procent het goed

[ 7 0 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

via managed services

Via het vorig jaar overgenomen Ictivity – een managed services provider – kan Ingram Micro bijvoorbeeld samen met partners veel meer managed diensten in de markt zetten, zoals managed firewall, managed WiFi, om zowel kantoren als thuiswerkers op die gebieden te ontlasten. Segers: “Via het reseller-kanaal kun je al dit soort dienstverlening leveren die nodig is voor een 24/7 economie, zeker ook met thuiswerken.”

Als je dit zelf zou moeten opbouwen als reseller, dan ben je wel even bezig, meent Segers. “Wij hebben dankzij de overname van Ictivity hiervoor een complete infrastructuur liggen, inclusief monitoring en 24/7 support. En dat is heel makkelijk schaalbaar. Of het nou om 5.000 of 7.000 werkplekken gaat, dat maakt dan voor een reseller niet zoveel uit. Hoogstens een ICT’er en een beeldscherm erbij. Moet je dat zelf helemaal doen, niet alleen op kantoor maar op heel veel thuisplekken, dan gaat dat veel meer mensen en tijd kosten.”

■ S ecurity

geen probleem bij goed patchen

Security is ook een belangrijk punt, weet Segers. Toch hoeft een sterke groei in thuiswerken – ook met eigen hardware en WiFi-verbindingen – niet zo’n probleem te zijn. Als je er maar voor zorgt dat relevante security-patches op de juiste hard- of software geïnstalleerd wordt.

Ingram Micro werkt hard om daar te komen – Segers geeft toe dat dit nog niet helemaal het geval is. Daarvoor zal ook een mate van standaardisatie nodig zijn bij sommige hardware-onderdelen. Het gaat daarbij vooral om infrastructuur. Het soort pc dat wordt gebruikt, maakt niet zoveel uit zolang de goede software er maar op staat.

■ U itzonderingen

standa ard bij fle xible services

Veranderingen die nodig zijn om de flexible services van Ingram Micro te leveren – zoals het ophalen van te recyclen hardware, installatie op de werkplek – zijn de afgelopen jaren al ingezet. “Je gaat naar steeds meer uitzonderingen, voor een

Ingram Micro kan bijvoorbeeld samen met partners veel meer managed diensten in de markt zetten, zoals managed firewall, managed WiFi, om zowel kantoren als thuiswerkers op die gebieden te ontlasten.

distributeur best lastig. Want die leefde bij standaarden. Hoe meer standaarden, hoe meer efficiency.”

Nu moet je veel meer uitzonderingen tot standaard maken.

Vroeger maakte je één proces van A tot Z zo efficiënt mogelijk.

Nu knip je dat op en maak je A tot C, D tot F et cetera zo standaard mogelijk. Op die manier krijg je efficiënte modules die je in kunt zetten zoals ze nodig zijn. Dat moet het ook makkelijker maken om vijftig werkplekken op een aantal locaties zoals een woning uit te leveren, in plaats van alles op dezelfde wijze op kantoor.”

Hier heeft Ingram Micro ook al flinke stappen in gezet, omdat ook op kantoren één standaard al niet meer gebruikelijk is.

Dat proces zal de komende tijd versneld worden, los van of de economische crisis kort of lang zal duren. Hetzelfde geldt voor de nieuwere managed services, want die zijn nu juist erg belangrijk bij de herverdeling van werkzaamheden over veel meer locaties.

Meer thuiswerken, op afstand vergaderen Enkele conclusies uit het rapport van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

■ Zo’n 27 procent van de mensen die vanwege de coronacrisis (meer) zijn gaan thuiswerken, verwacht dit na de crisisfase vaker te blijven doen.

■ Van de mensen die (meer) op afstand zijn gaan vergaderen, denkt 36 procent dit ook na de crisisfase vaker te doen.

■ Ongeveer 44 procent van de werkenden als gevolg van de coronacrisis gestart met, of meer is gaan thuiswerken.

■ Het aandeel mensen dat bijna volledig thuiswerkt, is toegenomen van 6 procent naar 39 procent. Voor op afstand vergaderen betreft dit zo’n 30 procent van de werkenden.

■ Met name in de sectoren Automatisering & ICT en Onderwijs & Wetenschap wordt nu meer thuisgewerkt en op afstand vergaderd (meer dan 80%). In de sector (Detail)handel gebeurt dit minder vaak (rond de 20%).

■ Thuiswerken gaat het grootste deel van de thuiswerkers (ruim 60%) makkelijk af, ondanks dat een groot deel van hen nog geen ervaren thuiswerker was.

■ Ook met op afstand vergaderen hebben de meeste mensen die dit nu meer doen goede ervaringen; wel vindt de meerderheid van deze groep het met name geschikt voor vergaderingen met directe collega’s.

■ Vooral binnen de sector Automatisering & ICT is men positief over het thuiswerken. Werknemers hier verwachten ook het meest na de coronacrisis vaker te blijven thuiswerken.

■ Werknemers binnen de sectoren Gezondheidszorg en Onderwijs & Wetenschap zijn minder positief en verwachten minder vaak te blijven thuiswerken.

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 7 1 ]

Wij streven ernaar om de complexiteit juist zoveel mogelijk onder de motorkap te houden

“Je probeert nieuwe technologie alleen toe te voegen als het waarde toevoegt. Nieuw is niet persé een reden om het te doen.

Dat zou het namelijk veel te duur kunnen maken voor het MKB. Dat betekent natuurlijk niet volledig op prijs concurreren, zoals Chinese fabrikanten doen. Je moet daar tussenin gaan zitten met nieuwe features.”

■ U itdagingen “Wij lossen problemen in netwerken op. Daar krijgen wij veel vragen over. Bijvoorbeeld omdat een bedrijf groeit en er meer aansluitingen nodig zijn. Of omdat een bedrijf verandert in de manier waarop ze met apparatuur en netwerk omgaan.

MKB’ers hebben nou eenmaal geen professionele IT-afdeling, dus dat automatiseren wij zoveel mogelijk voor hen. Zo kun je de juiste mensen in een organisatie toegang geven tot de juiste assets. Door meerdere virtuele netwerken neer te zetten in apparatuur. Zo heeft iedereen toegang tot het noodzakelijke deel van het netwerk “

Richard Jonker

Innovatie: bij gelijke geschiktheid wint het product dat het makkelijkste te bedienen is Innovatie gebeurt niet in een vacuüm. Het moet gebeuren op basis van een heldere visie, en vooral een duidelijk zakelijk doel hebben. Voor NETGEAR betekent dit ervoor zorgen dat de complexiteit van de producten onder de motorkap blijft, en het voor gebruikers vooral

kunnen afvragen of je het wel moet doen. Als iets bijvoorbeeld waarde toevoegt maar moeilijk te gebruiken is, dan heeft dat waarschijnlijk geen zin.”

Dit vraagt om een organisatie die is ingericht op innovatie: “Wij kunnen alleen maar bestaan als relatief kleine speler door te innoveren. Mensen zien dat we toegevoegde waarde hebben, en gebruiksgemak. Dat zit dan bijvoorbeeld in eenvoud en transparantie. Bij productontwikkeling vragen we ons altijd af hoe we het de gebruiker makkelijk maken. Als je het volledig aan technici over laat wordt het als het ware een cockpit van een Boeing 747 met overal knopjes.”

■ Visie

■ C omple xiteit

Die visie past hij ook toe op NETGEAR: “Alles wat wij aan innovatie doen, moet bestaan uit hardware, software en content, en mensen moeten er makkelijker mee om kunnen gaan. Dat content-element is steeds belangrijker geworden omdat content verschoven is van lokale opslag naar de cloud. De definities van hardware en software veranderen ook voortdurend. Uiteindelijk dient innovatie één belangrijk doel, en dat is de klanten een-

“Wij streven ernaar om de complexiteit juist zoveel mogelijk onder de motorkap te houden, omdat we weten dat de klanten die wij bedienen helemaal geen grote IT-afdeling hebben.

Sommigen hebben helemaal geen IT-afdeling, dus daar moeten onze producten voor geschikt zijn. Dat is voor ons ook innovatie: bij gelijke geschiktheid wint het product dat het makkelijkste te bedienen is.”

eenvoudig is om de producten te bedienen.

“I

nnovatie is niet alleen nieuwe dingen doen”, zegt Richard Jonker van NETGEAR. “Dat is maar één kant van innovatie. Een ander, zeker zo belangrijk, aspect is het zorgen voor meer gebruiksgemak. Iets wat al bestond wordt beter omdat je wat nieuws toevoegt, èn omdat mensen er op een eenvoudigere manier mee kunnen werken. Het derde element is dat het waarde moet toevoegen, anders is het niets meer dan een nieuwigheid.”

Die drie zaken vormen dus de definitie van innovatie, je zou het de Apple-visie op innovatie kunnen noemen. Als het dan één van die drie delen mist is het geen innovatie, en zou je je

[ 7 2 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

voudiger te laten werken met onze apparatuur. Zodat ze onze producten kopen, omdat ze er beter mee kunnen werken dan met die van andere leveranciers. Daar werken we hard aan, om dat te kunnen leveren tegen een aantrekkelijke prijs.”

Auteur: Marco van der Hoeven

“Ook video is een trend die ervoor zorgt dat de vraag naar bandbreedte toeneemt. Er wordt steeds meer gebruikgemaakt van 4K HDR en zelfs 8K video, of van beveiligingscamera’s met video. We gaan nu massaal van spraak naar videoconferencing, zeker in deze COVID-19 tijd. De traditionele telefoon verdwijnt, en maakt plaats voor een software-applicatie. Dat stelt allemaal nieuwe eisen aan het netwerk”

■ R&D In praktijk zien we dan ook dat we daar veel tijd aan besteden.

Meer dan de helft van onze R&D gaat naar het vergroten van de netwerkcapaciteit, dus door meer bandbreedte en meer gebruikers te managen. De bediening van al die fysieke apparaten wordt complex, dus krijgen we de vraag om dat eenvoudiger te maken. Dat doen we, onder meer met Insight, onze eigen versie van Software Defined Networking (SDN). Zo heb je één cloud-interface voor alle apparaten waarmee je ze overal zelf kunt bedienen.” ”Of je bedient ze niet meer zelf, maar huurt gewoon iemand in. Dat betekent dat een reseller verschuift van dozenverkoper naar service-leverancier die je ontzorgt, met een netwerk waar je per maand een bepaald bedrag voor betaalt. Dat maakt het leven eenvoudiger, en zorgt voor voorspelbare kosten in je administratie. Ook hebben ondernemers geen initiële kapitaal-investeringen meer. Dan wordt het netwerk zelf een service.”

■ S ecurit y “Dit past in de as-a-service trend die je overal ziet, van Uber tot Netflix. We proberen daarin voorop te lopen door modellen te ontwikkelen voor ons resellernetwerk waar zij mee vooruit kunnen. Wanneer zij netwerken als een service willen verkopen, zorgen wij dat dit mogelijk is. Als ze liever de hardware verkopen en er geen eigenaar van willen blijven, dan kan dat ook, daar hebben we ook een model voor ontwikkeld. Dan zouden zij alleen het beheer als dienst kunnen verkopen. Daar hebben we veel in geïnvesteerd, zodat resellers de eindgebruikers precies kunnen geven wat ze willen.”

“Hetzelfde geldt voor netwerkbeveiliging. De eisen daaraan veranderen elke dag. De bedreigingen waar kleine bedrijven mee te maken hebben zijn hetzelfde als die van grote bedrijven, alleen hebben ze daarvoor niet hetzelfde budget. Ook daar proberen wij als netwerkleverancier met onze resellers de juiste innovatieve oplossing voor te bedenken.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 7 3 ]

Juniper zorgt voor beschikbaarheid én open API’s voor ontwikkelaars

Intelligente netwerken hebben veel te bieden B

lees schudt de voorbeelden uit zijn mouw. “Onlangs hebben we een oplossing geïmplementeerd bij een bedrijf dat voorheen altijd twee monteurs een bepaalde ruimte in moest sturen.

Uit veiligheidsoverwegingen. Als één persoon onwel zou worden, dan kon zijn collega altijd ingrijpen. Wij hebben een toepassing gemaakt waarbij het netwerk de enkele monteur volgt. Op een centrale plek is te volgen waar de man of vrouw is.

Als hij of zij gedurende een bepaalde tijd niet beweegt, dan is dat te zien en je kunt meteen actie ondernemen. Iemand ernaar toesturen om poolshoogte te nemen. Voor het bedrijf is het in dit specifieke geval een halvering van de personeelskosten.”

Hij heeft het over een modern netwerk: gebaseerd op clouddiensten, met gebruikmaking van kunstmatige intelligentie, flexibel, betrouwbaar en schaalbaar (onder meer door het gebruik van microservices).

Door de overname van Mist Systems april vorig jaar beschikt Juniper over kunstmatige intelligentie in een compleet enterprise netwerk, end-to-end inclusief het draadloze netwerk (waar de expertise ligt van Mist).

Steven Blees

Dankzij het gebruik van artificiele intelligentie gecombineerd met gebruik van de nieuwste cloud technologie is heel veel mogelijk, zegt Steven Blees, manager Enterprise Sales Benelux & Partner management Nordics&Benelux bij Juniper. Intelligente netwerken maken nieuwe bedrijfsmodellen mogelijk en/of besparen op kosten.

[ 74 ]

T h e

F u t u r e

o f

Auteur: Teus Molenaar

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

De integratie van beide bedrijven en producten verloopt goed, zegt Blees. “Het helpt natuurlijk dat wij allebei werken met open systemen.

Van nature kunnen onze producten overweg met die van andere leveranciers – de klant keuzevrijheid en flexibiliteit bieden staat centraal bij Juniper Networks; hetzelfde geldt voor Mist.”

■ G ebruiker

centr a al

Blees komt later nog terug op voorbeelden van moderne toepassingen, eerst wil hij onderstreept hebben dat je niks aan innovatieve applicaties hebt als het netwerk instabiel is.

“Het netwerk moet natuurlijk wel altijd beschikbaar zijn. Denk je eens in wat een schade een e-commerce bedrijf heeft als mensen geen bestellingen kunnen plaatsen omdat het

netwerk het laat afweten. Vooral nu steeds meer mensen vanuit huis werken, is de beschikbaarheid van het (bedrijfs)netwerk cruciaal. Mensen moeten bij hun data en applicaties kunnen komen. De afhankelijkheid van netwerken groeit alleen maar.”

Inzicht in de werking van het netwerk is dan onontkomelijk.

Maar bij Juniper gaat het er dan niet om of alle lampjes wel groen zijn. “Bij ons draait het om de gebruikerservaring. Ook al lijkt technisch alles in orde, dan nog kan de gebruiker een slechte ervaring hebben. Daarom stellen wij de gebruiker centraal. Mist gebruikt kunstmatige intelligentie om na te gaan of de daadwerkelijke gebruikerservaring voldoet aan de afgesproken SLE’s – oftewel Service Level Expectations. De Mist access points verzamelen constant metadata van meer dan 150 ‘states’ waardoor in de cloud gigantische veel informatie wordt verzameld; die inlichtingen benutten wij. Kunstmatige intelligentie in de cloud wordt ingezet voor analyse, machine learning, locatie diensten en correlatie.”

Nu het netwerk intensiever wordt gebruikt – zeker doordat er bijvoorbeeld steeds meer camera’s aan worden gekoppeld met intensief dataverkeer – is het beheer ingewikkelder en omvangrijker. “Goed beheer is dan alleen mogelijk met verregaande automatisering”, meent Blees. “Het uitgangspunt van Juniper is dat alles wat je door machines kunt laten doen aan machines moet overlaten. Medewerkers van IT-afdelingen hebben al genoeg op hun bordje. Hier maken we al hele stappen in. Het netwerk constateert dat er iets mis is en geeft vervolgens advies aan de beheerder wat te doen om het op te lossen. De volgende stap is natuurlijk dat het netwerk zelf de reparatie uitvoert.

Als je toch al weet wat er moet gebeuren, los het dan ook zelf op. Wij willen onze klanten helpen de automatisering zoveel mogelijk door te voeren.”

we een ecosysteem met oplossingen voor organisaties. Wij hebben traditionele partners die zich vooral op de techniek richten, maar intussen krijgen we ook partners met minder expertise op netwerkgebied, maar zich vooral richten op de diensten die je via dat netwerk kunt bouwen en aanbieden. We hebben ze allebei nodig.”

■ M usea

en ziekenhuizen

Zo zijn we weer bij de diensten aanbeland. Services die, met gebruikmaking van ingebakken, kunstmatige intelligentie, organisaties anders kunnen laten werken. Locatiebepaling bijvoorbeeld. Blees kan geen namen noemen, maar er zijn al veel bedrijven die hier baat bij hebben. Onlangs is het bijvoorbeeld toegepast bij een museum. “Het netwerk weet of iemand een bepaald schilderij nadert en weet ook welk schilderij dat is; de bezoeker krijgt dan via zijn koptelefoon informatie over het kunstwerk. Ook in ziekenhuizen zijn we hiermee actief. Ze hebben daar dure apparatuur dat algemeen beschikbaar is, maar vaak is niet bekend waar het staat. Gekoppeld aan het netwerk is altijd zichtbaar waar het zich bevindt; dat scheelt heel veel zoektijd. Dit kun je natuurlijk in elk bedrijf toepassen dat met dure gereedschappen werkt.”

Bij ons draait het om de gebruikerservaring.

■ S ecurit y Juniper verzamelt alle informatie over het gedrag van het netwerk. Als iemand de helpdesk belt, dan gaat de beheerder gewoonlijk zoeken wat er aan de hand is. Het kan soms tijden duren voordat er dan een oplossing is toegepast. “Wij hebben het support model omgedraaid”, vertelt Blees. “We hebben alle gegevens immers al beschikbaar; die hoeven we alleen maar op te vragen. Voor een oplossing maken we een microservice. Een container met de benodigde code, die dan meteen wereldwijd voor iedereen beschikbaar is. Dat scheelt heel veel testwerk, waar gewoonlijk heel veel tijd in gaat zitten. Omdat het een container is, heeft de aangepaste code geen invloed op andere code binnen het netwerk; ook daar winnen we heel veel tijd en verlagen we het risico voor onze klanten. Tegelijkertijd brengen we hiermee het complete beveiligingsniveau omhoog.”

In het ziekenhuis is het netwerk ook te gebruiken om, zo vertelt Blees, bezoekers te geleiden. In plaats van informatieborden te lezen, leidt een applicatie de bezoeker naar de juiste plek. En wat te denken van retail? Volg het publiek; zie bij welke waren iemand langer stil staat, doe eventueel een leuk aanbod. “Er is zoveel mogelijk met een intelligent netwerk”, besluit Blees.

“Maar dan moet het natuurlijk wel beschikbaar zijn!”

Hoe de partners reageren op dit polijsten van het bedrijfsnetwerk? “Heel enthousiast”, reageert Blees. “Ze kunnen hun klanten laten zien welke voordelen het allemaal heeft. En bovenal, omdat we met open frameworks werken, kunnen ze zelf applicaties ontwikkelen; ze kunnen diensten onder hun eigen naam aanbieden, dankzij onze open API’s. Met elkaar bouwen

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 7 5 ]

Enable U levert Connections-as-a-Service

Innovaties componeren met bestaande samples Veel klantbediening is verre van ideaal en gefragmenteerd. En nog veel te vaak ontbreken de gegevens die iemand nodig heeft om zijn werk goed (beter) te doen. Innovaties om dat op te lossen worden een stuk gemakkelijker als je vrijelijk kunt beschikken over alle data en functies die al ergens in een applicatie aanwezig zijn. Daar komt het werk van Enable U goed van pas: zij zorgen ervoor dat de juiste informatie op de correcte tijd en plaats beschikbaar komt vanuit welke applicatie dan ook. En ook nog veilig en met inachtneming van privacy.

Auteur: Teus Molenaar

“W

ij doen het lastige werk in IT-landschappen”, zegt Frank Arts, de CEO en mede-oprichter (14 jaar geleden) van Enable U. De bedrijfsnaam zegt het eigenlijk al: de onderneming zorgt ervoor dat hun klanten iets nieuws kunnen doen. “Bij heel veel IT-gerelateerde initiatieven zie je dat het stukloopt op het kunnen verbinden van systemen aan elkaar. Wij zijn er juist in gespecialiseerd om applicaties die niet ontworpen zijn om met elkaar te communiceren toch op een veilige manier gegevens te laten uitwisselen.” In die zin is Enable U te beschouwen als de Haarlemmer olie van IT-omgevingen.

Veel organisaties gebruiken een Enterprise Service Bus (ESB) om data uit te wisselen. “Wij gaan een stap verder”, zegt Arts, “want wij geven je geen toolbox, maar volledig werkende verbindingen om de digitale data echt te laten stromen; niet alleen intern, zoals met een ESB, maar ook met partners, klanten en overheidsonderdelen.”

Geen wonder dat de overheid vaak een beroep doet op de kennis en kunde van Enable U. Bij zaakgericht werken heeft een overheid vaak gegevens nodig van een andere overheid, een Kamer van Koophandel, adviesorganen, en uit allerlei interne systemen. “En vaak gaat dat om privacygevoelige informatie.

Daar letten wij dus scherp op.”

Tussen de applicaties bestaan koppelvlakken waar de data worden uitgewisseld. Vaak moeten die data ook nog eens worden vertaald naar gebruik in een andere applicatie. Veel complexe integraties zijn het gevolg, waarvoor dure tools en specialistische kennis nodig is. Die verbindingen moeten dan ook nog eens goed worden beheerd. Enable U levert de totale ontzorging op dat gebied.

■ N a ar

behoefte uitbreiden

Er bestaan verschillende integratieplatformen om zinvol dataverkeer mogelijk te maken. “Wij hebben gekozen voor een andere aanpak”, legt Niels Beckers uit. Hij is Chief Commercial

[ 7 6 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Officer bij Enable U. “Een integratieplatform kiezen, implementeren en inregelen is een omslachtige methode, vinden wij. Ons aanbod is een abonnement per gewenste koppeling. Dat leveren we werkend op, je hoeft niet eerst een architectuur te bouwen en af te wachten of het platform al functioneert. En als die koppeling naar behoren werkt, dan kan een organisatie naar behoefte uitbreiden. Daarbij komt dat we de koppeling uit de cloud aanleveren. Bij ons praat je over Connection-as-a-Service; CaaS. Organisaties kunnen op hun eigen tempo eerst de belangrijkste koppelingen laten aanbrengen en verder uitbreiden. Overigens kunnen wij ook aansluiten op reeds bestaande integratieplatformen die bij een organisatie in gebruik zijn.”

■ W il

je niet weten

Het gaat niet alleen om twee (of meer) applicaties aan elkaar te knopen. De gegevens moeten worden vertaald naar andere formaten, zodat een applicatie ze kan verwerken. “Je wilt niet weten wat er allemaal in zit in zo’n koppelvlak”, vertelt Arts.

“Behalve die transformatie, gaat het om protocollen, allerlei logica, routering en authenticatie, bijvoorbeeld via DigiD. En dan natuurlijk goed beveiligd. Al dat werk dat zich onder water afspeelt; dat is ons pakkie-an.”

Daarbij heeft Enable U gekozen voor gestandaardiseerde processen en producten. “Dat moet wel, omdat wij snel willen kunnen opschalen als een klant dat wenst. We hanteren een methode zoals die de afgelopen 14 jaar is ontstaan en die we steeds verder optimaliseren. Daarnaast hebben wij een dashboard ontwikkeld waarop is te zien hoe de koppelvlakken ervoor staan. Welke verbindingen er zijn en hoe gezond die zijn. Voor beheerders een zeer nuttig instrument”, aldus Arts.

Niels Beckers

lossingen”, vertelt Beckers. “En dat is ook wel logisch, want zij willen natuurlijk dat hun klanten met hun applicatie(s) snel en eenvoudig uit de voeten kunnen. We leven in een wereld waarin steeds meer gegevens worden uitgewisseld, waarin steeds meer afhankelijkheden binnen ketens bestaan. Elke applicatie moet in staat zijn te functioneren binnen dergelijke ketens.

Wij werken ‘aan de voorkant’ samen met softwareleveranciers, maar als het nuttig is gaan we ook samen naar de klant om de oplossing in te passen. Wij hebben een faciliterende rol. Het softwarehuis kan ook zelfstandig opereren en de koppelingen als abonnement meeleveren.”

Al dat werk dat zich onder water afspeelt; dat is ons pakkie-an

■ Trends

■ S oft warehuizen

Enable U zit vaak aan tafel met degene die het probleem ervaart binnen een organisatie. “Iemand die verantwoordelijk is voor een dienst die moeilijk te leveren is. Tegen de tijd dat wij aanschuiven zijn de frustraties vaak al huizenhoog en is er al van alles gebeurd op het vlak van integratie. De initiële gesprekspartner is dus vaak iemand van de business, maar uiteindelijk zitten we met de mensen van de IT-afdeling rond de tafel om de problemen op te lossen. We leveren immers een technisch hoogstandje. En ten slotte beslist de business of ze met ons in zee gaan.”

Overheden hebben jaren geleden al de weg gevonden naar Enable U, maar ook onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven (bijvoorbeeld een verzekeraar als Achmea) waarderen de aanpak van deze integratiespecialist. “De laatste jaren zien we dat ook softwarehuizen veel belangstelling hebben voor onze op-

Aan trends als blockchain, kunstmatige intelligentie en Internet of Things draagt Enable U ook bij. “Je ziet dat organisaties deze vormen van techniek gaan toepassen. Vormen die veel data opleveren en met elkaar moeten worden gecombineerd, en

ook nog eens met bestaande platformen. Wij denken mee hoe die nieuwe oplossingen passen binnen de bedrijfsprocessen en welke wegen data dan moeten afleggen.”

Voorlopig doet Enable U zijn koppelwerk nog voornamelijk in Nederland. “Verder breiden we geleidelijk uit naar omringende landen. Dat gebeurt deels al door onze samenwerking met Nederlandse softwarehuizen die ook internationaal actief zijn, en deels door directe interactie met onze internationale klanten. En wij rekenen enkele uitvoeringsorganisaties van de Europese Unie ook al tot onze klantenkring.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 7 7 ]

Nu doorpakken met Nederlandse digitaliseringsstrategie Nederland heeft een goede uitgangspositie om koploper te worden in digitalisering én de energietransitie. Wat moet Nederland doen om deze belofte werkelijkheid te laten worden? Stijn Grove, directeur Dutch Data Center Association, geeft in dit artikel zijn visie op deze kwestie.

G

rove heeft een helder beeld voor ogen van wat innovatie precies is: “Innovatie betekent dat je breekt met een bestaand model en jezelf opnieuw uitvindt, zodat je kunt blijven bestaan en kunt groeien met oog op de toekomst.”

Nu er steeds meer met cloudoplossingen gewerkt wordt en de vraag naar datacenters toeneemt, ziet Grove dat datacenters eigenlijk het ‘fundament’ vormen voor innovatie. “De behoefte aan datacenters onder onze klanten groeit. Wij bewegen continue mee, we veranderen en groeien en we doen er alles aan om de aansluiting te behouden bij een businessmodel dat steeds verandert en duurzamer wordt. Het is de basis voor de innovatie bij onze klanten en voor Nederland.”

■ E x terne

uitdagingen

De afgelopen jaren is er sprake van extreme groei, merkt Grove.

Steeds meer organisaties stappen over op cloudoplossingen en de hoeveelheid data neemt snel toe. De datacenter sector zelf is ingesteld op veranderen en meebewegen met de markt. Grove merkt dat de grote uitdagingen van onze sector dan ook vooral te maken hebben met externe factoren.

“Het vergt bereidheid tot verandering van iedereen om deze snelle groei bij te houden. Als partijen niet mee kunnen komen vertraagt dit de groei”, vertelt hij. “Wij hebben bijvoorbeeld veel stroom nodig, want de digitalisering draait op stroom. Echter de stroomnetwerken zijn van oudsher gewend om met bestaande groeimodellen en planningen te werken, maar inmiddels is de wereld snel veranderd door de digitalisering en tegelijkertijd de energietransitie.”

■ S troomcapaciteit De uitdaging om voldoende stroom te krijgen waar we het als sector nodig hebben heeft te maken met ruimtelijke planning, concentratie van de sector vanwege het businessmodel en de manier van werken van de stroomnetwerkleveranciers, merkt Grove. “Maar de veelal decentrale aansturing in Nederland geeft uitdagingen. Juist een afgestemd, meerjarig en centraal beleid vanuit de overheid is hier hard nodig.” De regio Amsterdam is inmiddels de grootste digitaliserings-hub van Europa geworden en de concentratie van datacenters heeft invloed op het gebruik van stroom op die locatie. De nieuwe dynamiek vraagt van alle betrokkenen een andere manier van werken.”

■ O nbekende

reus

De tweede uitdaging die Grove ziet is het gebrek aan besef en brede visie van de overheid en politiek. “Daardoor worden er niet altijd de goede prioriteiten gesteld”, ziet hij. “Er zijn veel

[ 7 8 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Auteur: Marco van der Hoeven

onderwerpen die belangrijk zijn zoals Quantum Computing, start-ups, AI en 5G maar het zijn voornamelijk de ‘sexy’ onderdelen van het geheel. Je ziet dat met name over de deelonderwerpen wordt nagedacht, maar te weinig over het geheel.”

Het verbaast Grove dat er weinig aandacht is voor de rol en positie van datacenters als digitaal fundament. “Wat dat betreft zijn we een onbekende reus, terwijl dit juist de basis is voor het functioneren van alles wat digitaal is. Ook gezien wij als Nederland, met als bijvoorbeeld de haven van Rotterdam en Schiphol, hier inmiddels een toppositie hebben. Het verbaast ons dat dit niet als speerpunt is opgenomen in ons digitale beleid, want deze ‘logistieke’ rol past bij Nederland. De cijfers liegen niet, datacenter en cloud-bedrijven zijn al jaren de grootste sector qua buitenlandse investeringen, met ongeveer twintig procent van alle buitenlandse investeringen in Nederland.”

Hij denkt dat dit misschien te maken heeft met het ‘virtuele’ karakter van de branche. “Datacenters zijn niet zo tastbaar voor mensen in de politiek. Het vindt plaats is onbekende gebouwen.” Maar dat doet niets af aan de werkelijke grootte. “Als je onze branche vergelijkt met Schiphol en Rotterdam zie je ook dat de werkgelegenheidseffecten groot zijn.”

■ G edegen

beleid

Wat Grove betreft zou dat echt anders moeten. “Als we een digitale leider willen zijn, hebben we een duidelijk beleid nodig en willen we sterke partners vinden in de politiek en overheid. Er is nog te weinig besef van de impact en er zijn te weinig mensen met voldoende kennis over digitalisering. De wereld wacht niet op Nederland, dus hier is grote urgentie.”

Grove pleit dan ook voor meer aandacht vanuit de politiek voor digitalisering. “Nederland is sterk in distributie, handel en logistiek. Vooral in digitalisering is dat onze kracht. Maar gezien het hele brede digitale speelveld van privacy tot e-commerce, sterke Europese tech spelers tot digitale mainport, overheids-ict tot start-ups is het misschien een goed idee dat er een minister komt voor digitalisering, en een ministerie met ambtenaren.

Gezien de toenemende rol van digitalisering hebben we meer hoofden en handen nodig plus een budget. Vele landen om ons heen hebben al een minister met enkel focus op digitalisering dus waar wachten we op? Dit zou ook trouwens gelden voor de energietransitie.”

■ K iezen

voor techniek

Grove noemt als voorbeeld het onderwijs. “Het is van groot belang om samen met de overheid meer te investeren in het technisch onderwijs. Er moet veel meer op technologie en digitalisering worden ingezet, want daar zit een groot deel van

de toekomstige banen. Daarmee kunnen we de dingen, waar we in Nederland goed in zijn, nog sterker maken. Aandacht en budget is hiervoor nodig.”

Een ander voorbeeld zijn onze internationale datakabels die bijna allemaal aan het einde van hun levenscyclus zijn. “We lopen echt voorop als digitale mainport. Maar nu onze datakabels aan vervanging toe zijn, dreigen we toch weer de boot te missen.” Op dit moment is er namelijk geen Nederlandse partij meer die dit op kan pakken. “De overheid zou daar echt een leidende rol in moeten spelen. Verder is er geen partij die voor de Nederlandse belangen op komt.”

■ A lleen

ma ar k ansen

Naast de verdere kansen voor de koplopersrol van Nederland in digitale innovatie, ziet Grove ook veel kansen in combinatie met de energietransitie. “In juist de koppeling van die twee zie ik de grootste kansen en een win-win situatie voor ons land. Het energie gebruik van datacenters is de laatste jaren wereldwijd gebleven door steeds meer IT te concentreren in datacenters. De Nederlandse sector behoort tot de meest efficiënte van de wereld en bijna alle stroom, gebruikt in datacenters, is inmiddels groen. Dit wil niet zeggen dat we er zijn, denk bijvoorbeeld aan het potentieel van het gebruik van restwarmte van datacenters om fossiele warmte te verdringen. Deze sector is juist het voorbeeld waar economische groei en energietransitie goed samengaat.

Door nog meer focus hierop te hebben kunnen we echt een leidende rol aannemen.”

Stijn Grove

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 7 9 ]

Derk-Jan Brand (Pegasystems):

Bedrijven hebben een centraal brein nodig Derk-Jan Brand heeft zijn sporen in de IT zonder enige twijfel verdiend. Sinds 1986 is software duidelijk de rode draad in zijn loopbaan. De laatste zeven jaar zit hij helemaal op zijn plek bij Pegasystems, kortweg Pega, een specialist in customer engagement. Op dit moment is hij Vice President and Managing Director Benelux & Nordics bij het van oorsprong Amerikaans bedrijf. In al die jaren heeft hij veel trends en ontwikkelingen zien komen en gaan. Wat ziet Brand op dit moment gebeuren en hoe verwacht hij dat bedrijven de komende jaren met technologie omgaan?

Auteur: Johan van Leeuwen

Brand ziet nog een ontwikkeling: klanten zoeken platformen waarmee ze niet alleen hun eigen diensten en kanalen kunnen beheren, maar ook die van derden. “In de financiële diensterlening is Open Banking nu een heel belangrijke ontwikkeling.

Banken zijn verplicht om open systemen te gebruiken en derde partijen toegang te geven. In de app van de Rabobank kun je nu bijvoorbeeld ook je ABNAMRO- of ING-betaalrekening zien.

Ook in de verzekeringswereld komen dat soort ontwikkelingen op gang om de klant beter van dienst te zijn.”

■ H olistische

H

et gesprek begint met een onderwerp dat deze maanden in geen enkel gesprek te omzeilen is: corona. Brand spreekt veel klanten van Pega op directieniveau en merkt dat bedrijven nu bezig zijn met het ‘future proof’ maken van hun organisatie. “Ze zien de wereld veranderen en denken nu, meer dan ooit, aan de lange termijn.” Hij ziet meerdere ontwikkelingen. “Er gebeurt nu erg veel rondom customer engagement. Bedrijven snappen het belang daarvan en zien ook in dat het veel meer is dan een mooie website. Het gaat om de hele customer journey en daarbij horen bijvoorbeeld ook order fulfilment en support. De relatie tussen consument en organisatie is op dit moment fundamenteel aan het veranderen en dat is, verwacht ik, iets blijvends.”

Derk-Jan Brand

[ 8 0 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

“Daarnaast zie je dat de trend richting as-a-service nu verder wordt versneld”, vervolgt hij. “Dat gebeurt in allerlei sectoren. Banken bieden bijvoorbeeld niet alleen een creditcard aan, maar ook een financieringspakket op maat, afgestemd op de specifieke situatie van de klant.

Of denk aan een autofabrikant die zich niet meer alleen richt op het maken en verkopen van auto’s, maar die een mobiliteitsoplossing aanbiedt voor een vast bedrag per maand. Organisaties zijn aan het transformeren naar nieuwe businessmodellen en hebben platformen nodig om ze daarbij te ondersteunen.”

a anpak

Eindklanten verwachten steeds meer van technologie en daardoor verandert de manier waarop bedrijven contact met hen hebben. “Klanten worden mondiger en de markt wordt tegelijkertijd transparanter. Wij hebben onder meer veel banken, verzekeraars en telecomleveranciers als klant, partijen voor wie klantcontact erg belangrijk is. Dat klantcontact wordt steeds meer iets dat zich digitaal en 24/7 afspeelt. De klant bepaalt daarbij het tijdstip en ook of zij of hij als kanaal bijvoorbeeld WhatsApp, Facebook, de bedrijfswebsite of het contactcenter gebruikt. Maar dan wil die klant wel dat die kanalen geïntegreerd zijn. Stel dat ik via de app van een telecomleverancier chat over een nieuw abonnement en er daarna nog even over wil nadenken. Als ik een dag later een telefoongesprek heb met die leverancier wil ik niet dat ik het hele verhaal opnieuw moet uitleggen.”

“Tot voor kort werden dat soort oplossingen vaak in silo’s gebouwd en ontstaat er frictie als er van kanaal wordt gewisseld”, beschrijft hij. “Organisaties hebben de afgelopen jaren geïnvesteerd in systemen zoals ERP, CRM of databases, maar nu hebben ze, richting de toekomst, een soort centraal brein nodig dat onafhankelijk uit al die bronnen put en met behulp van Artificial Intelligence kiest voor de beste oplossing voor zowel de klant als de organisatie. En dat is precies waar onze expertise ligt. We zijn blij dat steeds meer markleiders kiezen voor een platform zoals dat van ons, om op die manier hun hele ecosysteem van klanten, producten en kanalen met een holistische aanpak te managen.”

■ L ow - code Juist vanwege die continu veranderende omstandigheden moet applicatie-ontwikkeling niet in beton zijn gegoten, betoogt Brand. En daarom gelooft hij in low-code applicatie-ontwikkeling. “De adoptie daarvan helpt organisaties om snel en innovatief te reageren op de kansen die ze zien.” Dat kan en moet volgens hem ook bijdragen aan het verkleinen van de kloof tussen business en IT. “Het laten samenwerken van business en IT zit al sinds ons ontstaan, 35 jaar geleden, in het DNA. Het gaat er volgens ons vandaag de dag om dat organisaties een business-architectuur hebben die klaar is voor de toekomst.

Architectuur wordt vaak gezien als iets aan de IT-kant, maar juist de business lay-out moet een leidende rol hebben. Want zo betrek je de businessmensen bij het grotere plaatje. Zij hebben een rol bij de dagelijkse activiteiten van het bedrijf. Met low-code applicatie-ontwikkeling kan de business-kant zijn kennis ook echt inbrengen en dat helpt bij het dichten van de kloof.

Het kan bedrijven ook helpen om veel beter in te blijven spelen op de snel veranderende marktomstandigheden. Je hebt veel minder te maken met lange ontwikkeltrajecten. Daarom wordt al onze software via low-code principes geïmplementeerd.”

Eerder noemde Brand al kort Artificial Intelligence, in zijn ogen een heel belangrijke ontwikkeling. “Dat speelt bij klantcontact een steeds grotere rol. We passen het toe in alle fasen van de customer journey. Op basis van algoritmes, historie en customer lifetime value ziet iemand wat de beste stap is. Wij noemen dat de Next Best Action. Dat kan bijvoorbeeld gelden bij het voorbeeld dat ik net ook gebruikte: het afsluiten van een telefoonabonnement. Het systeem signaleert aan de medewerker in het contactcenter dat de persoon aan lijn ook twee tienerkinderen heeft en dat, op basis van verbruik, een abonnement voor de hele familie voor hem persoonlijk dus het meest interessante aanbod is. Maar Next Best Action kan ook worden toegepast in tal van andere situaties zoals bijvoorbeeld bij de aanvraag van een creditcard, het afsluiten van een verzekering, of het boeken van een reis. Uiteindelijk proberen we zo te komen tot de beste uitkomst voor zowel de klant als de organisatie.”

De relatie tussen consument en organisatie is op dit moment fundamenteel aan het veranderen

■ L eidende

rol

Het belang van nog efficiëntere klantcommunicatie en procesautomatisering groeide de afgelopen maanden en zal volgens Brand niet verdwijnen als de coronacrisis voorbij is. Met Pega wil hij daar een leidende rol in blijven spelen. “Wij hebben klanten die nu ineens een enorme piek in hun klantcontacten zien. Bijvoorbeeld in Duitsland, met een overheidsinstelling die noodleningen aan ondernemers verschaft. Ze kregen ineens vele duizenden aanvragen per dag, die allemaal moesten worden beoordeeld en afgewikkeld. Om die piekvraag aan te kunnen hebben ze met Pega in enkele dagen een systeem opgezet dat dit hele proces regelt: van aanvraag tot fulfilment. Daar ligt precies onze kracht.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 8 1 ]

Datto is de afgelopen jaren hard gegroeid. Dat komt volgens Hans ten Hove, Sales Director Northern Europe bij Datto, onder meer door de visie op innovatie.

Continu verbeteren met daarbij focus op de klant zorgt voor een aanbod dat aansluit bij een markt die steeds in beweging is.

“I

nnovatie is letterlijk vernieuwen. Het zou een continue verandering moeten zijn op velerlei gebied”, zegt Hans ten Hove, Sales Director Northern Europe bij Datto.

“Technologie, mensen, markten, organisaties, businessmodellen. Alles kan onderhevig zijn aan innovatie. Met innovatie kun je je onderneming snel laten groeien, sneller dan dat je concurrenten groeien.”

“Een MSP verkoopt beschikbaarheid van IT dienstverlening, zodat de klanten hun werk kunnen doen. Als daar iets in misgaat worden die problemen zo snel mogelijk opgelost. Daar stuurt die MSP iedere maand een factuur voor, vergelijkbaar met de werking van een leasemaatschappij. Alle dienstverlening zit daarin opgesloten. Een MSP kan snel groeien in omzet, zonder dat de kosten navenant stijgen.”

Dit betekent dat innovatie breed moet worden gedragen in een bedrijf: “Innovatie wordt nogal eens opgehangen aan een bepaalde afdeling, zoals de R&D. Dan heb je het over productinnovatie. Ik denk echter dat het breder is. Innovatie is een bepaalde mindset.”

■ I ntegr atie

■ Vernieuwing In die mindset moet je continu bezig zijn met vernieuwing.

“Het zit in mensen, en niet in een bordje dat bij een afdeling op de deur wordt geschroefd. Innovatie vindt overal plaats, in de onderneming èn in de markt. Daar passen dus ook acquisities in om jezelf te vernieuwen of beter te maken.”

Datto geeft invulling aan deze visie met een aantal waarden die erop aansluiten. Ten Hove: “Always do the right thing, customers first. We gaan altijd uit van de klant. Dat klinkt heel logisch, maar in praktijk zien we dat er ook organisaties zijn waar producten of processen centraal staan. Ik denk dat dit vernieuwing in de weg staat.”

■ N ieuwsgierig Naast klanten eerst, is een andere waarde be inquisitive. “Vraag je altijd af waarom je iets doet. Wat is de context, kan het beter kan het anders. Wees nieuwsgierig, en geef niet als antwoord dat het proces nu eenmaal zo in elkaar zit. Dat is een te gemakkelijk antwoord dat je nog wel eens hoort.

Tenslotte heb je een can do-mentaliteit nodig. “We werken met mensen die een pad kunnen creëren, in plaats van de platgetreden paden bewandelen. Dat past bij ons bedrijf. We groeien heel hard als bedrijf, vernieuwen ons voortdurend in een markt die ook voortdurend in beweging is. We hebben daar dus mensen bij nodig met de juiste instelling, die daarop aansluit.

We nemen mensen ook niet aan voor de rol die er vandaag is, maar voor de veranderingen die we de komende jaren gaan doormaken. Het zit dus niet in een afdeling of proces, maar in iedereen.”

Innovatie is een mindset

■ G roeien Innovatie hoeft dus niet altijd direct tot een product te leiden.

“Het kan overal inzitten. Het kunnen hele kleine veranderingen zijn, maar als ze snel achter elkaar volgen kun je als bedrijf snel groeien. Het management speelt een belangrijke rol in het faciliteren van deze visie. Het vraagt om een open cultuur, om open te staan voor de mening van anderen. Innovatie zit zo in het DNA van de onderneming.”

Hans ten Hove

[ 8 2 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Auteur: Marco van der Hoeven

Datto levert uitsluitend diensten voor managed service providers. Dat vraagt om een marktbenadering op maat. “Een traditionele IT-dienstverlener verdient geld om hardware, software of licenties te verkopen. Per transactie stuurt die een factuur. Daar zie je dat als de omzet hard stijgt, de kosten ook hard stijgen, gerelateerd aan mensen en materiaal.”

Hij vervolgt: “Wij zijn voor MSP’s dus altijd zodanig bezig dat zowel de productiviteit als de marges vergroot worden. Dat is de innovatie waar onze klanten om vragen. Continue innovatie om ervoor te zorgen dat de MSP nog efficiënter zijn dienstverlening kan inrichten. Dat betekent voor ons dat het begrip integratie centraal staat. We willen alle diensten met elkaar integreren, en samenbrengen in één dashboard. Het komt allemaal samen in ons dashboard Autotask, voor alle oplossingen.”

“Voor die verschillende oplossingen heb je verschillende systemen nodig, dat leidt tot verschillende silo’s. Wanneer je erin slaagt die silo’s op te heffen kun je efficiëntie creëren waarmee problemen sneller worden opgelost. We zijn al heel lang bezig met het optimaliseren van integraties. Wat vroeger uren duurde, kan nu met een paar muisklikken. Dat is ook een vorm van continue innovatie.”

“Voor klanten die met meerdere systemen werken zorgen we dat die systemen makkelijk met elkaar praten. Het doel is allemaal om het voor die MSP zo makkelijk mogelijk te maken.

Eenvoud staat voorop, en uiteindelijk een grotere tevredenheid bij de eindklant, waar je het allemaal voor doet.”

■ IT- as - a -S ervice Er zijn nog niet veel MSP’s die voor honderd procent MSP zijn.

“Die hebben dus te maken met het creëren van awareness over het MSP businessmodel. Dat is ook een vorm van innovatie, de overstap van eindgebruikers van hardware en software in eigendom naar het afnemen van diensten. Dat is voor een deel van de eindklanten nog steeds relatief nieuw. IT-as-a-Service is een relatief nieuwe component, zeker vergeleken met de houding tegenover leaseauto’s. Het gaat om ontzorgen van de klant, met voorspelbare kosten en garantie van continuïteit van de systemen.”

Een belangrijk aspect daarin is security. Dat is zeker nu actueel, met alle medewerkers die thuis werken. “Dat is een potentieel veiligheidsprobleem waar je als organisatie over moet nadenken. Maar denk ook aan ransomware, dat wordt in toenemende mate gebruikt, tegen ondernemingen van alle omvangen. Maar als je er niet op bent voorbereid omdat security het sluitstuk is van de begroting, kan het voortbestaan van je bedrijf in gevaar komen.”

De innovatie is uiteindelijk bedoeld om de eindgebruikers verder te helpen. “Die markt is divers. Wat je wel ziet is dat de digitalisering van de dienstverlening toeneemt, met ontwikkelingen als artificial intelligence. Dat heeft ook effect op de vraag die ze neerleggen bij de MSP’s, en juist dit maakt het thema innovatie zo belangrijk.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 8 3 ]

Meer compute met een aantal klikjes, AVL investeert in selfservice automation Zorgverleners die 24/7 zorg willen verlenen in de spreekkamer en aan het bed, onderzoekers die compute willen voor verwerking van grote datasets: het vergt een stateRoel Sijstermans

of-the-art infrastructuur. Die komt er, vertelt Roel Sijstermans, hoofd Informatisering en Automatisering bij het Antoni van Leeuwenhoek. ‘Het was: u vraagt, wij draaien, waarbij de klant vaak lang moest wachten. Straks gaat steeds meer via selfservice automatisering.’

H

et Antoni van Leeuwenhoek is één van de top tien comprehensive cancer centers ter wereld en het Nederlands Kanker Instituut (NKI) is de onderzoektak. Het is als het ware een specialistisch academisch ziekenhuis, waar zorgverleners en onderzoekers de zorg voor de kankerpatiënt naar een hoger niveau tillen. Beide groepen en de patiënten delen dezelfde IT-infrastructuur, terwijl de behoeften van elke bloedgroep verschilt.

■ M eer

dan de infr astructuur a an kon

‘Zorgverleners vereisen een ontzettend veilige infrastructuur die 24/7 online en gestandaardiseerd is, zodat data snel uitgewisseld kan worden. Onderzoekers daarentegen willen meer compute, rekenkracht dus om snel grote datasets te verwerken.

Daarnaast willen ze laagdrempelig data kunnen delen met collega’s binnen en buiten het instituut. We moesten dat binnen één infrastructuur faciliteren, maar dat kon niet’, vertelt Roel Sijstermans.

Roel Sijstermans staat aan het hoofd van de afdeling Informatisering en Automatisering, de centrale IT-afdeling van het ziekenhuis. Hij werkt inmiddels acht jaar bij het AVL: ‘Ik ben begonnen als Informatiemanager, waarbij ik onder andere verantwoordelijk was voor de invoering van het EPD. Als teamleider ben ik doorgegroeid naar hoofd van de I&A-afdeling.

Daarom ken ik de organisatie, de dokters en de processen.’

■ E xcellente IT- r andvoorwa arden

creëren

Hij wil als hoofd niet alleen kijken naar de projecten aan de voorkant, zoals ehealth en de doorontwikkeling van het Elektronisch PatiëntenDossier (ECD), maar een volwaardige businesspartner zijn. ‘Het was vroeger: u vraagt, wij draaien.

Daardoor konden we leuke projecten doen, bijdragen aan het werk van de arts of verpleegkundige, maar willen we op de lange termijn onze waarde bewijzen voor iedereen, dan moeten we excellente IT-randvoorwaarden hebben, een werkplek en infrastructuur 3.0.’

Bij het opzetten van de randvoorwaarden is de governance meegenomen, waarbij de nadruk ligt op vertrouwen creëren bij de gebruikersgroepen. ‘Er is een IT-board opgezet met een CMIO, een arts die ook IT doet. Zij maakt de prioritering van de projecten, de organisatie bepaalt.’ Ook is vertrouwen van de top

[ 8 4 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

Auteur: Anne van den Berg

belangrijk om IT-ontwikkeling een prioriteit te maken. Daarom zit Sijstermans ook aan tafel op het hoogste niveau.

Sijstermans begon met de basis van elke toekomstbestendige IT-omgeving: ‘Eerst hebben we nieuwe kabels gelegd, een supersnel netwerk opgetuigd en zijn we de redundante datacenters aan het vernieuwen. We hebben daarvoor eerst het gesprek gevoerd met HPE en VMware om samen de infrastructuur te ontwerpen. We wisten daardoor dat het ontwerp gevalideerd was door de leveranciers. Daarna zijn we pas een implementatiepartner gaan zoeken.’

■ I nfr astructuur

die kl a ar is voor de toekomst

De keuze om eerst de juiste technologie te zoeken en daarna de partner erbij te kiezen, leverde, naast het gevalideerde ontwerp, een aantal belangrijke voordelen op, vertelt Sijstermans: ‘We wisten wat we kregen, waardoor we minder verrassingen tegen het lijf liepen. Het managen van het project werd meer beheersbaar en we zijn een infrastructuur aan het bouwen die klaar is voor de toekomst.’

Op dit moment staat de hele omgeving van het AVL binnenshuis. ‘Op het beslissingsmoment was het niet goedkoper om voor cloud te kiezen en daar komt bij: ik wil eerst zelf snappen hoe het werkt, zodat ik beter afspraken kan maken met leveranciers als we wel naar buiten willen. Onze omgeving is namelijk wel cloud-ready. Overigens is er al wel een redundante omgeving die niet op locatie staat, die is onder gebracht bij Equinix.

Wat gelijk het knooppunt is naar de grote cloudpartijen.’

■ VDI

by day, compute by night

De redundante inrichting leverde een bijkomend voordeel op, vertelt Sijstermans: ‘We dachten: overdag draaien onze servers op volle toeren om de werkplekken voor medewerkers te faciliteren, maar in de nacht wordt die omgeving nauwelijks gebruikt. Daarom wordt de IT-infrastructuur ’s nachts gebruikt voor dataverwerking workloads voor ons onderzoek. Dit werkt met selfservice: onze onderzoekers klikken zelf aan wat ze nodig hebben.’

Nadat de infrastructuur was opgetuigd, is besloten om de werkplek te optimaliseren. ‘Vooral de zorgverleners helpen hun werk te vereenvoudigen was een belangrijke doelstelling in

dit project. Ze loggen wel twintig keer per dag in, ze lopen van de poli, naar kantoor en weer terug, en elke keer moesten ze weer de computer opnieuw opstarten en inloggen. We wilden een oplossing waarbij ze sneller tussen werkplekken konden wisselen.’

■ P roactief

managen en selfservice automation

Inmiddels zijn de eerste gebruikersgroepen over op de digital workspace: de IT-afdeling zelf en de apotheek. ‘In de lijn van ‘drink your own champagne waren wij de eerste afdeling waar de digitale werkomgeving werd uitgerold. Wij zijn natuurlijk lastige gebruikers, dus het heeft erg goed geholpen om zelf eerst te ondervinden hoe zo’n omgeving werkt. Daarna rolden we uit bij de apotheek, waarbij we gelukkig relatief weinig meldingen ontvingen.’

Daarom is het VDI-platform opgezet, waarbij de focus ligt op proactief managen en selfservice automation. ‘Er komen zo’n 300 telefoontjes per week binnen met soms eenvoudige vragen zoals: mijn mailbox of storage zit vol. Het zijn problemen die we gewoon kunnen zien aankomen. We willen de incidenten niet afwachten, maar naar de klant toe. Daarom moeten we in gesprek met gebruikers over de behoeften die zij hebben. Dat is een uitdaging.’

■ E en Ferr ari

Uit de gesprekken met onderzoekers kwam onder andere de frustratie over de aanvraag voor servercapaciteit naar voren.

‘Eerder duurde het soms twee weken voordat we meer ruimte konden leveren. Dat zorgde ervoor dat onderzoekers soms zelf maar een zware computer kochten, wat voor veiligheid, efficiëntie en beheer niet ideaal is. Daarom kunnen ze straks in een paar minuten omgevingen aanvragen door middel van selfservice automation.’

De tijd die overblijft, kan worden besteed aan échte innovatie, wat Sijstermans betreft: ehealth ontwikkelen, uitwisseling met andere ziekenhuizen verbeteren, beslissingen kunnen ondersteunen op basis van data en mobility aan het bed. Ook de derde bloedgroep, patiënten, moet meer en meer ondersteund worden. ‘En dat is allemaal mogelijk omdat de basis, de state of the art infrastructuur, nu staat.’

■ D rink

your own champagne

Om gebruikers mee te nemen in het hele traject, heeft Sijstermans een experience center ingericht in het ziekenhuis, waar gebruikers vier dagen per week terecht konden voor vragen en feedback. Zo was er een race challenge, waarbij gebruikers spelenderwijs konden ervaren dat de nieuwe digitale werkplek ook goed werkt met grafische applicaties, wat belangrijk is voor onder andere radiologie. Ook werden borrels en ‘meet the expert’ bijeenkomsten georganiseerd.

leren rijden

In de herfst 2020 denkt Sijstermans de laatste gebruiker over te hebben en dan begint het echte innoveren, wat hem betreft.

‘We hebben een Ferrari, maar nu moeten we die nog optimaal leren rijden. We gaan daarom meer selfservice automation optuigen, beheerprocessen automatiseren en meer uitbouwen, wellicht naar de cloud. Uiteindelijk gaat het erom dat de beheerlast wordt verminderd.’

Met deze partners heeft Sijstermans de basis neergezet: Hardware: HPE Netwerk: HPE Aruba Firewalls: Fortinet Implementatie infrastructuur: Deltics Extern datacenter: Equinix VDI-platform en software-defined datacenter: VMware Implementatie VDI-platform en software-defined datacenter: ITQ Grafische kaarten: NVDIA

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 8 5 ]

Maak ruimte voor innovatie voor de lange termijn

Deze visie is de basis voor de organisatie in Nederland, maar ook voor die van het moederbedrijf Vinci Energies. Daar is voor heel Europa het programma Energise voor opgezet. “Ook daarin is funding beschikbaar voor innovatie. Ook op het niveau van de overkoepelde Axians brand, dat van oorsprong Frans is, is budget vrijgemaakt. Daarnaast is er nog het project Leonard van Vinci Energies, een laboratorium voor energietransitie en digitale transformatie. Dat laboratorium helpt de verschillende onderdelen om fundamentele investeringen die uiteindelijk ten goede komen aan de klanten. Die hele structuur is de motor geworden voor alle innovatie in onze organisatie, waardoor we flexibel en snel kunnen bewegen als de markt daarom vraagt.”

■ I nnovatie

dr agen

De vraag die klanten hebben op innovatiegebied heeft volgens Kanis twee belangrijke componenten. De eerste is de vraag naar ICT infrastructuur. “Organisaties willen ervoor zorgen dat ze een infrastructuur hebben die de innovatie die daar bovenop komt kan dragen. Zowel op datacenter en netwerkgebied als op het gebied van security. De platformen waar de klanten mee werken komen steeds dichter bij elkaar, en software, de tweede component, is wat daarvoor zorgt. We zien dus steeds meer vraag om dat te automatiseren.”

“Als we een infrastructuur of applicatie uitrollen wordt dat steeds meer een geautomatiseerd proces, dat we digital agility noemen. Zo kun je snel een infrastructuur aanpassen aan wat je nodig hebt. Bijvoorbeeld met diverse cloud- en automation platformen, teneinde een flexibele digitale organisatie te zijn.

■ I nnovatiemanagers Edwin Kanis

Innoveren betekent vooral ruimte maken voor innovatie in je organisatie, op basis van een duidelijk beeld van de toekomst. Doel is om daadwerkelijk waarde toe te voegen voor de eigen organisatie, èn de klanten. Axians brengt dit al enkele jaren in praktijk, en met succes.

Executive People spreekt met Edwin Kanis, director marketing & innovation, over de manier waarop Axians praktisch invulling geeft aan het abstracte begrip innovatie.

Auteur: Marco van der Hoeven

“I

n de vijf jaar dat Axians nu bestaat is innovatie altijd een integraal onderdeel geweest van de groeistrategie”, zegt Edwin Kanis, director marketing & innovation bij Axians. “Die groei heeft twee componenten: de ene is externe groei, door acquisities zoals we die de afgelopen jaren verschillende keren hebben gedaan. De andere is innovatie. Waarbij we innovatie zien als vernieuwing van onze dienstverlening.

Daarbij willen we zowel het portfolio actualiseren, als een nieuw portfolio bouwen.”

Innovatie is voor Axians geen vrijblijvende exercitie. Kanis: “De afgelopen jaren hebben we innovatie volledig ingebed in onze organisatie. Daar hebben we expliciet de ruimte en faciliteiten

[ 8 6 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

voor gecreëerd. Binnen ons moederbedrijf maakt ieder bedrijf zijn eigen businessplannen, ondernemerschap staat dan ook centraal. In het verleden was het niet meer dan aardig wanneer er iets over innovatie instond, maar dat vrijblijvende karakter is wel verdwenen. Het is nu echt noodzakelijk om in alle businessplannen een duidelijk eigen hoofdstuk over innovatie op te nemen.”

■ H orizon Dat gaat vrij ver, met een horizon van tenminste drie jaar. “In die plannen kijken we naar wat we met innovatie gaan doen in het komende jaar, en wat we daar de komende drie jaar mee gaan doen. We zijn een netwerk van bedrijfsonderdelen, wat betekent dat je alles bij elkaar veel plannen hebt om te innoveren. Dit zorgt voor een continue innovation pipeline door de

gehele organisatie heen en maakt het vervolgens cruciaal om ook plannen te maken om die innovaties in praktijk daadwerkelijk door te voeren.”

Onderdeel van de faciliteiten die Axians Nederland daarvoor in het leven heeft geroepen is bijvoorbeeld een innovatiehub.

Daarin stimuleren we het doorvoeren van innovaties in de organisatie. Dat doen we met wat wij een Big Bet noemen, wat concreet betekent dat in een periode van drie tot vier jaar tijd een daadwerkelijke businesstransformatie wordt doorgevoerd.

Dus niet zoiets als de upgrade van een softwaretoool van versie 1 naar versie 2, maar een èchte verandering, zoals het opzetten van nieuwe business of een nieuw businessmodel.”

■ Fundamentele

investeringen

Hij noemt een voorbeeld: “Zo zijn we drie jaar geleden ook aan onze security-business unit begonnen. Dat begon bij nul, maar is in die tijd uitgegroeid tot een volwassen en volwaardige business unit. Die is anderhalf jaar geleden aangevuld met een mooie acquisitie, en daar doen we nu goede business mee. Op die manier kun je dus de Big Bet invullen met fundamentele investeringen op de lange termijn, waarmee we onze business met de markt mee transformeren.”

Daar zijn vanuit de klant diverse executives bij betrokken: “Wat we veel zien is dat we op het gebied van infrastructuur te maken hebben met IT-managers en CIO’s. Maar wanneer het daadwerkelijk gaat over innovatie dan wordt dat al snel opgeschaald naar een meer business-georiënteerde innovatiemanager. Innovatie is meestal niet ondergebracht bij IT, maar net als de CIO daarboven. Dat is voor ons interessant, want dat betekent dat we direct over oplossingen in gesprek gaan met de afdelingen die er ook echt mee naar de markt gaan.”

Hij constateert dat de innovatievraag in veel gevallen te maken heeft met het gebruik van data. “Je ziet dus projecten ontstaan rond bijvoorbeeld digital twins, data science en rapid application development ofwel low-code. Dat zijn de projecten die snel en zichtbaar waarde toevoegen aan wat er op de werkvloer gebeurt.”

■ AI Dit hangt ook samen met AI. “Daar is steeds meer interesse in.

Er zijn meerdere projecten waarbij we met AI voorspelbaarheid verhogen en besluitvorming verder helpen. We doen veel projecten met data-integratie uit verschillende systemen, om die data meer intelligence en context te geven en naar de gebruiker brengen om de besluitvorming te helpen.”

“Een stap verder gaan de projecten met een digital twin, waarbij je ook te maken hebt met een operationele omgeving, denk aan productie of logistiek. Die informatie combineer je met de gegevens die je al in de businessapplicaties hebt staan. Als je die bij elkaar brengt in je digital twin koppel je de volledige keten van gegevens in een organisatie aan elkaar. Daar zien we steeds meer mooie innovatieve projecten ontstaan, waar wij zelf ook voortdurend van leren.”

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3

[ 8 7 ]

[ 8 8 ]

T h e

F u t u r e

o f

B u s i n e s s

Te c h n o l o g y

# 3