Farmer12 zajawka

NIE FINANSOWA FABRYCZNE

JUŻ OD 0%*

12

2014 grudzień nr 12

ukazuje się od 1931 r. • cena 10 zł (w tym 8% VAT)

Na czym można

grudzień 2014 cena 10 zł (w tym 8% VAT) nr indeksu 365394

zarobić?

www.farmer.pl nr indeksu 365394

agrotechnika

Jak spełnić warunki

zazielenienia?

ferma

Technika rolnicza

Relacja z targów

Używany

w Hanowerze

912/914

EuroTier

Ursus

edytorial farmera

Czekając na lepsze Chcielibyśmy kończyć rok 2014 w zupełnie innych nastrojach. Niestety, sytuacja wielu rolników wciąż jest bardzo trudna. Co gorsza, nic nie wskazuje na to, by w nowym roku szybko nastąpiła radykalna poprawa. Wielu rolników z pewnością zastanawia się, co zmienić, by poprawić swoją finansową sytuację. Zakończenie prac polowych i długie zimowe wieczory sprzyjają tego typu rozważaniom. Jak gospodarować, żeby w końcu osiągać zyski? Czy może zmienić kierunek produkcji? A może podjąć jakąś dodatkową działalność? My również postanowiliśmy zastanowić się nad tym, czy nie warto zająć się jakimś niszowym kierunkiem rolniczej działalności, który – choć początkowo może się wydawać abstrakcyjny – jednak w praktyce daje stabilny dochód. Odpowiedzi znajdziecie Państwo w temacie numeru, w którym analizujemy opłacalność kilku alternatywnych kierunków rolniczej działalności. Oczywiście, zdajemy sobie sprawę, że to szansa tylko dla nielicznych, raczej mniejszych gospodarstw.

Dla pozostałych, jak co miesiąc, przygotowaliśmy solidną porcję ciekawych artykułów. Ich lektura z pewnością przyczyni się do osiągania wyższych plonów, produkowania większej ilości mleka i lepszej wieprzowiny, czego wszystkim życzymy w nadchodzącym Nowym Roku.

Jednak na razie przed nami święta Bożego Narodzenia.

Wojciech Denisiuk redaktor naczelny Farmera

Drogim Czytelnikom, Dobrych i szczęśliwych świąt Bożego Narodzenia spędzonych

w ciepłej, rodzinnej

atmosferze – życzy Redakcja „Farmera”

g r u d z i e ń

2 0 1 4

f a r m e r

3

adres redakcji: al. Jana Pawła II 27, 00-867 Warszawa; tel. 22 550 69 03, fax 22 550 69 01; www.farmer.pl P.O. redaktorA naczelnEGO: Wojciech Denisiuk: wojciech.denisiuk@farmer.pl ZASTĘPCY redaktorA naczelnego: Wojciech Konieczny: wojciech.konieczny@farmer.pl Agnieszka Królak: agnieszka.krolak@farmer.pl zespół redakcyjny: Karol Hołownia: karol.holownia@farmer.pl Małgorzata Tyszka: malgorzata.tyszka@farmer.pl Marzena Pokora-Kalinowska: marzena.kalinowska@farmer.pl Iwona Dyba: iwona.dyba@farmer.pl Tomasz Piotrowski: tomasz.piotrowski@farmer.pl Anna Kobus: anna.kobus@farmer.pl Aleksandra Kopka: aleksandra.kopka@farmer.pl stała współpraca: Tomasz Roszkowski Henryk Wątroba: henryk.watroba@farmer.pl dział marketingu i reklamy: Tomasz Ruszkowski – dyrektor Aleksandra Janik-Janus; aleksandra.janik@ptwp.pl, tel. 32 356 76 32 Urszula Tarasiuk: urszula.tarasiuk@farmer.pl, tel. 22 550 69 09 menedżer tytułu: Magdalena Twardokęs: tel. 32 356-76-58; tel. kom. 608 291 412; magdalena.twardokes@ptwp.pl kolportaż i prenumerata: Michał Wybraniec – kierownik Działu Kolportażu: tel. 32 209 13 03 w. 135; michal.wybraniec@ptwp.pl Violetta Bilińska: tel. 22 550 69 05; tel. kom. 696 402 991; violetta.bilinska@farmer.pl

34 Na czym można zarobić?

temat numeru 36 Ekożycie coraz bardziej modne 38 W roślinach tkwi energia 40 Biznes w kolorze „BLUE” 42 Biznes w skorupce 44 Pomysł na pszczoły 46 Winiarstwo – ryzykowny kawałek chleba?

Na poczcie i u listonosza można zamówić prenumeratę na kwartał: – do 30 listopada na I kwartał, – do 28 lutego na II kwartał, – do 31 maja na III kwartał, – do 31 sierpnia na IV kwartał. „Ruch” przyjmuje wpłaty na okresy kwartalne: – do 5 grudnia na I kwartał, – do 5 marca na II kwartał, – do 5 czerwca na III kwartał, – do 5 września na IV kwartał.

48 Nadchodzą alpaki

stałe działy farmera 28 farmer poleca 30 farmer.pl

prenumerata zagraniczna: Oddział Krajowej Dystrybucji Prasy w Warszawie, „RUCH SA” ul. Jana Kazimierza 31/33, 00-958 Warszawa, skr. pocztowa 12, tel. 22 532 88 16 lub 22 532 87 31

32 Sonda 33 o tym się mówi

wydawca: Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości SA KATOWICE BUSINESS POINT

50 kontrakty

Prezes: Wojciech Kuśpik ul. P. Ściegiennego 3, 40-114 Katowice, tel. 32 209 13 03, fax 32 253 06 77

54 wydarzenia 82 technika rolnicza nowości 84 technika rolnicza wydarzenia

studio graficzne: Jakub Tabor – Dyrektor kuba@ptwp.pl; tel: 32 209 13 03

125 ferma 166 kuchnia

Skład: Karina Chrapka, Marcelina Luks, Szymon Rybka KOREKTA: Jolanta Goryczka okładka: Studio PTWP druk: ORTIS Sp. z o.o., Wrocław Nakład: 17 000 egz.

Oddano do druku: 20.11.2014 r. ogłoszenia drobne bezpłatne Tylko dla rolników: tel. 22 550 69 03 zdjęcia: PTWP SA, Żelazna studio, FARMER Redakcja prosi Autorów o nieprzesyłanie materiałów już publikowanych lub wysłanych do innych czasopism. Zastrzega się prawo skracania, adiustacji tekstów, zmiany tytułów oraz innych poprawek w nadesłanych artykułach. Przedruk, kopiowanie całości lub części bez pisemnej zgody PTWP SA są zabronione.

Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń.

53 ceny

168 co mi leży na wątrobie 169 relaks z farmerem 170 OGŁOSZENIA DROBNE

spis treści 6 Kto odpowiada za niskie ceny?

8 Nieziemsko trudny problem ziemi 11 Rodzinne, niechciane, niezbędne 14 Plantatorzy powinni być właścicielami KSC 16 Nie ignoruj „CROSSA”!

20 Na co uważać przy imporcie prosiąt?

Agrotechnika

64 Przewódki wolne od chwastów 68 Greening – co zasiać 72 Zapraw, zanim posiejesz 76 Fosfor w nowym wydaniu 78 Nawóz z ptasich piór 79 Trendy w ochronie kukurydzy

24

Nie uwzględniono cię w spadku?

Upomnij się o zachowek

przed chwastami

technika rolnicza

86 30 lat wozów z Soumagne 88 Stworzony od podstaw 90 Dokąd zmierza ciągnik?

96 Niemiecka technologia

na amerykańskich polach

100 Maszyny rolnicze a prawo jazdy kat. „B” 106 Ursus 912 – ciągle na topie

56

125 Ferma

Jak nawozimy rzepak?

102

Test Farmera: pług Överum BX3975 F

138

Ocena, zadawanie i przechowywanie siary 5

temat numeru

ALTERNATYWNE ROLNICTWO

Na czym można zarobić?

Rok 2014 nie będzie dobrze wspominany przez rolników.

Dramatyczne spadki cen postawiły na krawędzi opłacalności wiele kierunków tradycyjnej rolniczej działalności.

Postanowiliśmy więc sprawdzić, czy można zarobić na bardziej niszowych, mniej popularnych specjalizacjach, takich jak np. produkcja mięsa ekologicznego czy hodowla ślimaków.

Te k s t : W o j c i e c h Denisiuk

34

f a r m e r

N

iewątpliwie jednym z kluczy do sukcesu jest konsekwencja. Również w nowoczesnym rolnictwie wyspecjalizowanie się i konsekwentna realizacja jednego kierunku działalności daje zazwyczaj dobre efekty. Niestety, coraz częściej osiągnięcie rentowności w gospodarstwie rolnym wymaga zwiększania skali produkcji, co nie zawsze jest możliwe. Ale jeśli nawet jest to możliwe, to na początku wymaga ogromnych nakładów. Przy obecnych, wyjątkowo niskich cenach zbóż, mięsa czy owoców i warzyw okazuje się, że wiele gospodarstw raczej boryka się z problemem wypłacalności, niż myśli o kolejnych kilkusettysięcznych inwestycjach w zakup ziemi czy nowe budynki. Poza tym, nikt tak naprawdę nie wie, czy i kiedy ceny wrócą do satysfakcjonującego rolników poziomu. Nie wiemy również, czy za 5 lat nawet gospodarstwa 100-hektarowe będą mogły wyżyć z samej tylko produkcji roślinnej i czy

g r u d z i e ń

2 0 1 4

stado 100 krów wystarczy do utrzymania rodziny i rozwoju.

Co prawda globalne prognozy zakładają, że już w niedalekiej przyszłości świat będzie się borykał z problemem braku wystarczającej ilości żywności, a ceny produktów rolnych znacznie wzrosną. Jednak to tylko prognoza na przyszłość, która może pójść w całkiem innym kierunku. Na razie wystarczy jeden rok urodzaju na świecie, a polityka międzynarodowa potrafi niemal z dnia na dzień zachwiać stabilnością finansową wielu gospodarstw – właściwie postawić je na głowie. Oczywiście, najbardziej wrażliwe na te czynniki są małe i średnie gospodarstwa uzależnione m.in. od pośredników.

Dlatego właściciele gospodarstw często zastanawiają się nad całkowitą zmianą kierunku produkcji lub przynajmniej rozpoczęciem dodatkowej działalności, która pozwoli im poprawić finanse gospodarstwa.

c o d z i e n n e

w i a d o m o ś c i

n a :

w w w . f a r m e r. p l

kontrakty

Pszenica Matif

Pszenica CBOT

Pszenica CBOT

14 XI 2014

14 XI 2013 14 XI 2014

746 zł/t

Kukurydza Matif

(Morze Czarne)

14 XI 2014

699 zł/t

14 XI 2014

14 XI 2013

14 XI 2013

1031 zł/t

14 XI 2014

647 zł/t

Ceny zbóż powróciły do wzrostów Po pięciu miesiącach spadków, od trzeciej dekady września trwają wzrosty cen surowców rolnych.

Te k s t : To m a s z Ro s z kow s k i

50

f a r m e r

Po

wielu miesiącach nie najlepszych informacji spływających ze światowych rynków surowców rolnych, wreszcie pojawiły się pozytywne (dla wzrostu cen) sygnały. Co prawda jeszcze ośrodki analityczne w ostatnich raportach podnosiły swoje prognozy produkcji zbóż i oleistych w obecnym sezonie, ale pojawiły się również pierwsze od dawna korekty w dół. Jednak oczy inwestorów w ostatnich tygodniach nie były aż tak bardzo skupione na sezonie bieżącym, w którym prawie wszystko już wiadomo (na półkuli północnej, która odpowiada za zdecydowanie większą produkcję surowców rolnych, zbiory praktycznie są już ukończone).

Pojawiły się natomiast pierwsze (niepokojące) informacje co do produkcji roślinnej w przyszłym sezonie. Susza w Rosji, jaka wystąpiła w rejonach uprawy pszenicy ozimej, wg niektórych analityków może zmniejszyć zbiory pszenicy w tym kraju w przyszłym roku nawet o 10 mln t (w bieżącym roku zebrano 59 mln t). Nadal trudna sytuacja występuje we wschodniej Ukrainie – w którym kierunku rozwinie się konflikt z Rosją i jak to wpłynie na produkcję zbóż w bądź co bądź jednym z najważniejszych eksporterów zbóż na świecie? Z kolei na początku listopada niektóre

g r u d z i e ń

2 0 1 4

ważne rejony upraw pszenicy ozimej w USA nawiedziły silne mrozy przekraczające 20°C, co przy braku lub występowaniu niewielkiej pokrywy śnieżnej wzbudziło obawy o kondycję amerykańskiej pszenicy.

Wymienione czynniki były wystarczające, aby podtrzymać, a nawet przyspieszyć wzrost cen surowców rolnych na światowych giełdach rozpoczęty jeszcze w trzeciej dekadzie września.

Ostatnie cztery tygodnie – pod względem zmian cen – były bardzo korzystne dla posiadaczy zbóż i oleistych. Większość kontraktów zyskała w tym czasie po ponad 10 proc., co było niewidziane na rynku od szeregu miesięcy.

Zboża

W raporcie z 30 października Międzynarodowa Rada Zbożowa (IGC) po raz kolejny podniosła prognozy światowych zbiorów zbóż w obecnym sezonie (z 1 983 mln t we wrześniu do 1 988 mln t). Zapasy zbóż na koniec sezonu 2014/15 wyniosą 429 mln t (bez zmian w stosunku do poprzedniej prognozy). Ponownie podniesiono szacunki rekordowej globalnej produkcji pszenicy – o kolejny 1 mln t do 718 mln t (wobec 713 mln t zebranych w ub. sezonie). W wyniku wzrostu

c o d z i e n n e

w i a d o m o ś c i

n a :

w w w . f a r m e r. p l

AGROTECHNIKA zazielenienie Tabela. 2 Przykładowa lista gatunków, z których będzie możliwe tworzenie mieszanek międzyplonów/pokrywy zielonej uznawanych za obszary proekologiczne ZBOŻOWE

Greening – co zasiać Jak dużo rolnik będzie musiał zmienić w dotychczasowym sposobie gospodarowania, aby spełnić warunki zazielenienia, zależy od posiadanej przez niego powierzchni użytków rolnych, od ilości elementów cennych przyrodniczo położonych w jego gospodarstwie oraz od tego, co planuje uprawiać.

Od

2015 r. wprowadzony zostanie nowy komponent płatności bezpośrednich – tzw. obowiązek zazielenienia. Obejmować on będzie trzy obowiązkowe praktyki: dywersyfikację upraw; utrzymanie trwałych użytków zielonych; utrzymanie obszarów proekologicznych (EFA).

2

pszenica zwyczajna ozima

3

pszenżyto jare

4

pszenżyto ozime

5

żyto jare

6

żyto ozime

7

owies

8

jęczmień jary

9

jęczmień ozimy

10

mieszanka zbożowa

11

gorczyca biała, czarna, brązowa

OLEISTE 12

rzepak jary

13

rzepak ozimy

14

rzepik

15

rzodkiew oleista PASTEWNE

16

perko

17

rzepa pastewna

18

słonecznik pastewny

19

mieszanka traw (mieszanki jedno- i wielogatunkowe) MIODODAJNE

20

facelia błękitna BOBOWATE GRUBONASIENNE

21

łubin biały

22

łubin wąskolistny

23

łubin żółty

24

groch siewny

25

peluszka

Szacunkowa stawka płatności za zazielenienie wyniesie ok. 74 euro za każdy ha kwalifikujący się do jednolitej płatności obszarowej.

Nie wszystkie gospodarstwa będą musiały te obowiązki spełniać. Wyłączone są gospodarstwa mniejsze niż 10 ha lub planujące przystąpić w 2015 r. do programu dla małych gospodarstw. Także w przypadku gospodarstw ekologicznych otrzymanie płatności za zazielenienie nie będzie wiąza-

26

bobik

27

seradela uprawna

28

soja zwyczajna

29

wyka kosmata

1. Gospodarstwa poniżej 15 ha 2. Gospodarstwa, w których więcej niż 75 proc. gruntów ornych: jest wykorzystywane do uprawy roślin strączkowych

stanowi sumę wymienionych upraw

30

wyka siewna BOBOWATE DROBNONASIENNE

31

esparceta siewna

32

komonica zwyczajna

33

komonica błotna

34

koniczyna biała

35

koniczyna białoróżowa

36

koniczyna czerwona

37

koniczyna egipska (aleksandryjska)

38

koniczyna krwistoczerwona

39

koniczyna perska

40

lucerna chmielowa (nerkowata)

41

lucerna mieszańcowa

42

lucerna sierpowata

pod warunkiem, że pozostałe grunty orne nie przekraczają 30 ha

43

lucerna siewna

3. Gospodarstwa, w których więcej niż 75 proc. kwalifikujących się użytków rolnych:

44

nostrzyk biały

45

nostrzyk żółty (lekarski)

46

przelot pospolity

stanowią trwałe użytki zielone

jest ugorowane

jest wykorzystywane do produkcji traw lub innych roślin zielnych (z przeznaczeniem na paszę)

stanowi sumę wymienionych upraw

pod warunkiem, że pozostałe grunty orne nie przekraczają 30 ha

68

pszenica zwyczajna jara

Te k s t i z d j ę c i a : A n n a K o b u s

Tabela 1. Z obowiązku realizacji utrzymania obszarów proekologicznych zwolnione będą następujące gospodarstwa:

jest wykorzystywane do produkcji traw lub innych roślin zielnych (z przeznaczeniem na paszę)

1

f a r m e r

g r u d z i e ń

2 0 1 4

Źródło: Opracowane przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Radomiu.

c o d z i e n n e

w i a d o m o ś c i

n a :

w w w . f a r m e r. p l

TECHNIKA ROLNICZA Ciągnik przyszłości Te k s t : K a r o l H o ł o w n i a , K a m i l K a r k o w s k i Z d j ę c i a : Ka ro l H o ł ow n i a , m a t e r i a ł y p r a s owe

ANTS, ciągnik przyszłości według Valtry

Dokąd zmierza ciągnik?

Konstruktorzy ciągników nie ustają w wysiłkach w kreowaniu innowacyjnych rozwiązań.

Prace rozwojowe idą równolegle w wielu kierunkach: zwiększenia wydajności, komfortu i precyzji pracy, alternatywnych źródeł zasilania, jak również autonomii w prowadzeniu i sterowaniu pojazdami.

W

gospodarce wolnorynkowej opłacalność produkcji rolnej, podobnie jak innych gałęzi gospodarki, w dużym stopniu generują nowoczesne technologie. Właściwie każdy rodzaj innowacji sprzyja temu w mniejszym lub większym stopniu. Każdy liczący się producent maszyn rolniczych ma w swojej strukturze specjalne działy badań i rozwoju i wydaje grube pieniądze na to, aby zaoferować klientowi produkt, dzięki któremu będzie mógł skutecznie konkurować na rynku.

Oczywiście często innowacyjne koncepty i prototypy pozostają z różnych względów niezrealizowane, ale wiele z nich z czasem trafia „pod strzechy”. Trzeba przyznać, że wiele projektów odbiega od obecnej rzeczywistości lata do przodu i trudno dzisiaj uwierzyć, że dane rozwiązanie będzie miało kiedykolwiek rację bytu. Historia pokazuje jednak, że często

90

f a r m e r

g r u d z i e ń

2 0 1 4

dzieje się inaczej. W niniejszym artykule prezentujemy kilka innowacji, zarówno tych bardziej przyziemnych, jak i wydających się sięgać w odległą przyszłość.

olej napędowy do lamusa?

Rozwój alternatywnych źródeł paliw produkowanych w gospodarstwach pociąga za sobą również opracowanie technologii wykorzystujących alternatywne paliwa w maszynach. Z pewnością w gospodarstwie przyszłości energia potrzebna do produkcji nie będzie pochodziła z jednego źródła i będzie zależna od indywidualnych możliwości i konkretnych potrzeb.

Paliwem może być na przykład: biodiesel, biogaz, alkohol, ogniwa paliwowe, turbiny wiatrowe, wodne i baterie słoneczne.

W tej materii możemy zobaczyć już konkretne przykłady działających maszyn.

Takie ciągniki ma m.in. Valtra. Pierwszy model 4-cylindrowej Valtry N zasilanej bio-

c o d z i e n n e

gazem pokazano latem 2010 r., a jesienią tego samego roku pokazano model T z silnikiem sześciocylindrowym. Pierwsze silniki Sisu napędzane silnikami dwupaliwowymi zasilane były dwoma frakcjami paliwa.

Pierwsza – ciekła, było to konwencjonalne paliwo do silników wysokoprężnych. Druga to paliwo gazowe – metan lub biometan.

Rozwiązanie to okazało się na tyle dobre, że fiński producent wdrożył limitowaną produkcję kilkudziesięciu sztuk takich maszyn. Sprężony gaz jest przechowywany w formie lotnej w zbiornikach i może być „tankowany” w przydomowej tzw. sprężarkowni wprost z silosu fermentacyjnego biogazowni lub instalacji komunalnej.

Do pracy silnika wymagany jest olej napędowy, ale w stosunku do biogazu jest on zużywany w proporcji 1:4. Jest on czynnikiem inicjującym zapłon, gdyż silnik wysokoprężny, pozbawiony iskrowego układu zapłonowego byłby niezdolny do spalania

w i a d o m o ś c i

n a :

w w w . f a r m e r. p l

f er m a

w fermie: Targi w Hanowerze

Reportaż z gospodarstwa

126 Relacja z EuroTier 2014

150 Zawalczyć o dobre wyniki

List otwarty

Żywienie świń

132 W PZHiPBM muszą nastąpić zmiany!

154 Na mokro znaczy taniej

Budynki inwentarskie

Rozród świń

134 Zima w oborze

158 Skuteczna diagnostyka ciąży

Żywienie cieląt

Odszkodowania

138 Ocena, zadawanie i przechowywanie siary Żywienie krów mlecznych

160 Odszkodowanie za zwierzęta

– co należy wiedzieć

142 Pasze białkowe – pole do popisu w cięciu kosztów

Żywienie świń

Pasze objętościowe

146 Baza paszowa w żywieniu krów mlecznych

162 Kukurydza w żywieniu trzody

ferma

REPORTAŻ Z GOSPODARSTWA

Zawalczyć

o dobre wyniki

Te k s t i z d j ę c i a : Iwona Dyba

Analiza danych poszczególnych etapów produkcji trzody chlewnej zawsze korzystnie wpłynie na rachunek ekonomiczny gospodarstwa – potwierdza to hodowca świń z woj. kujawsko-pomorskiego. isiaj stado podstawowe w gospodarstwie Zbigniewa Plitta z Łasina liczy 400 loch. Aktualny poziom produkcji trzody chlewnej to zasługa systematycznych i planowanych inwestycji. Przed 2007 r. jego produkcja świń była znacznie mniejsza, stado miało jakieś 50 loch. Dlatego rok 2007 był rokiem sporych zmian w gospodarstwie. W tym czasie została otworzona nowa chlewnia macior, która umożliwiała znaczne zwiększenie skali produkcji do poziomu 300 loch w stadzie.

Pozwalało to na hodowlę i sprzedaż loszek. Z kolei część warchlaków kierowana była na tucz, pozostałe, dla których nie wystarczyło miejsca w budynkach inwentarskich, były sprzedawane okolicznym rolnikom. To było też powodem dalszego zwiększania produkcji, tak aby prowadzony cykl był w pełni cyklem zamkniętym produkcji tucznika. Kolejnym krokiem w stronę rozwoju było dobudowanie tu-

Dz

150

f a r m e r

g r u d z i e ń

2 0 1 4

czarni o pojemności 2 tys. świń. Otwarcie nowej tuczarni i jednocześnie powiększenie skali produkcji miało miejsce w grudniu ubiegłego roku. Jak podsumowuje pan Zbigniew – przeróbek w budynkach było naprawdę wiele, a w międzyczasie były realizowane zakupy gruntów.

Kontrola i analiza danych

Trzeba przyznać, że organizacja produkcji tak dużego stada to podstawa. Bez analizy danych trudno starać się o osiągnięcie coraz to lepszych wyników. Dlatego wszystkie informacje dotyczące rozrodu, krzyżowań zwierząt, kosztów żywienia, receptur mieszanek paszowych, przyrostów czy spożycia paszy przez poszczególne grupy technologiczne są gromadzone w systemie komputerowym. Dzięki możliwości sporządzania raportów, codziennie można przeanalizować każdy sektor produkcji.

Pozwala to znaleźć słabe punkty stada, szybko sprawdzić sytuację w danej grupie technologicznej, a przede wszystkim

c o d z i e n n e

wprowadzić działania naprawcze, gdy pojawiają się błędy popełniane w codziennej pracy osób obsługujących zwierzęta.

Informacja o wynikach produkcyjnych nie jest też bez znaczenia dla pracowników.

Lepsze wyniki produkcyjne, większa dokładność i zaangażowanie w codzienną pracę są premiowane.

Rozród

Od wielu lat produkcja opiera się na genetyce PIC. W gospodarstwie żaden knur nie jest użytkowany dłużej niż 14 miesięcy. Wszystko po to, aby wykluczyć ryzyko spokrewnienia zwierząt. Jeżeli są jakiekolwiek niejasności dotyczące wyników rozrodu danego samca, takie jak słaby miot czy wątpliwej jakości nasienie, to zostaje on szybko usunięty ze stada. Nikt nie czeka, aż słabe mioty zaczną się powtarzać lawinowo.

Lochy są w 100 proc. inseminowane nasieniem pobranym od knurów, jest to możliwe dzięki własnej stacji nasienia. Ku-

w i a d o m o ś c i

n a :

w w w . f a r m e r. p l

Najwięcej informacji, najlepsze porady!

WAŻNE TEMATY WIĘCEJ INFORMACJI PORADY, WSKAZÓWKI, PRAKTYCZNE ROZWIĄZANIA BAZA FILMÓW, GALERIE ZDJĘĆ NOWA STREFA FARMERA: DODAJ ZDJĘCIE, WEŹ UDZIAŁ W DYSKUSJI, DODAJ BEZPŁATNE OGŁOSZENIA CENY PRODUKTÓW ROLNYCH, NOTOWANIA GIEŁDOWE, KONTRAKTY, KURSY WALUT, KOMENTARZE RYNKOWE NOWE NAGRANIA WIDEO NOWE KOMENTARZE CZYTELNIKÓW KALENDARZ WYDARZEŃ NOWE OFERTY PRACY I SZKOLEŃ, WYSZUKIWARKA MASZYN I POJAZDÓW, NIERUCHOMOŚCI ROLNE SZCZEGÓŁOWA POGODA DLA ROLNIKÓW