Stulecie praw wyborczych kobiet w Polsce. Terminarz herstoryczny 2018 Copyright © Fundacja Przestrzeń Kobiet 2017 Wydawczyni: Fundacja Przestrzeń Kobiet ul. Św. Krzyża 34 34-460 Szczawnica www.przestrzenkobiet.pl fundacja@przestrzenkobiet.pl Kraków 2017 Wydanie I Opracowanie, redakcja i korekta: Ewa Furgał Projekt okładki, opracowanie graficzne i skład: Marianna Wybieralska Publikacja nieodpłatna, nie może być sprzedawana. Publikacja została wydana na licencji Creative Commons „Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”. Publikacja została opracowana i wydana ze środków Fundacji im. Stefana Batorego. ISBN 978-83-937130-9-7
Wstęp Już po raz piąty oddajemy w Wasze ręce Terminarz herstoryczny. W latach 2012–2014 trzykrotnie wydałyśmy kalendarz Historia kobiet, który przypominał o wybitnych kobietach związanych z Krakowem oraz wydarzeniach ważnych dla krakowskiego ruchu emancypantek. Kalendarz powstawał w ramach prowadzonego przez nas od 2008 roku programu Krakowski Szlak Kobiet. Terminarz herstoryczny na rok 2016 przygotowałyśmy we współpracy z inicjatywami należącymi do Sieci Herstorycznej. Sieć działa od 2014 roku i tworzy przestrzeń do wzajemnego uczenia się, inspirowania i wymiany doświadczeń w obszarze badania i upowszechniania feministycznej historii kobiet. Informacje o inicjatywach należących do Sieci i bohaterkach poszczególnych projektów można znaleźć na stronie Archiwum Historii Kobiet pod adresem: www.herstorie.pl.
W 2018 roku obchodzimy setną rocznicę zdobycia przez obywatelki Polski praw wyborczych. Z tej okazji proponujemy specjalne wydanie Terminarza herstorycznego, w całości poświęcone walce o prawa wyborcze dla kobiet. W terminarzu znajdziecie informacje nie tylko o najważniejszych polskich działaczkach emancypacyjnych, ale również krótkie biosy wybitnych sufrażystek z innych krajów. Na początku każdego miesiąca znajdują się informacje o najważniejszych organizacjach i działaczkach z państw, gdzie kobiety uzyskały prawa wyborcze najwcześniej. Świętujmy prawa wyborcze kobiet cały 2018 rok! Ewa Furgał Fundacja Przestrzeń Kobiet
2018 styczeń
luty
pn
wt
śr
czw
pt
sb
nd
pn
wt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
5
6
15
16
17
18
19
20
21
12
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
pn
wt
śr
śr
czw
pt
sb
nd
1
2
3
4
7
8
9
10
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
pn
wt
śr
sb
nd
marzec
kwiecień
czw
pt
sb
nd
1
2
3
4
czw
pt
1
5
6
7
8
9
10
11
2
3
4
5
6
7
8
12
13
14
15
16
17
18
9
10
11
12
13
14
15
19
20
21
22
23
24
25
16
17
18
19
20
21
22
26
27
28
29
30
31
23
24
25
26
27
28
29
wt
śr
pt
sb
nd
1
2
3
30 maj pn
czerwiec
wt
śr
czw
pt
sb
nd
pn
czw
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
4
5
6
7
8
9
10
14
15
16
17
18
19
20
11
12
13
14
15
16
17
21
22
23
24
25
26
27
18
19
20
21
22
23
24
28
29
30
31
25
26
27
28
29
30
lipiec pn
wt
śr
sierpień
czw
pt
sb
nd
pn
wt
1
śr
czw
pt
sb
nd
1
2
3
4
5
2
3
4
5
6
7
8
6
7
8
9
10
11
12
9
10
11
12
13
14
15
13
14
15
16
17
18
19
16
17
18
19
20
21
22
20
21
22
23
24
25
26
23
24
25
26
27
28
29
27
28
29
30
31
30
31
pn
wt
sb
nd
pn
wt
śr
czw
pt
sb
nd
1
2
1
2
3
4
5
6
7
wrzesień śr
czw
pt
październik
3
4
5
6
7
8
9
8
9
10
11
12
13
14
10
11
12
13
14
15
16
15
16
17
18
19
20
21
17
18
19
20
21
22
23
22
23
24
25
26
27
28
24
25
26
27
28
29
30
29
30
31
pn
wt
śr
pn
wt
śr
sb
nd
1
2
listopad
grudzień
czw
pt
sb
nd
1
2
3
4
czw
pt
5
6
7
8
9
10
11
3
4
5
6
7
8
9
12
13
14
15
16
17
18
10
11
12
13
14
15
16
19
20
21
22
23
24
25
17
18
19
20
21
22
23
26
27
28
29
30
24
25
26
27
28
29
30
31
2018
2019 styczeń pn
luty
wt
śr
czw
pt
sb
nd
pn
wt
śr
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
4
5
6
14
15
16
17
18
19
20
11
12
21
22
23
24
25
26
27
18
28
29
30
31
pn
wt
śr
pt
sb
nd
1
2
3
7
8
9
10
13
14
15
16
17
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
marzec czw
czw
kwiecień pt
sb
nd
pn
wt
śr
czw
pt
sb
nd
1
2
3
1
2
3
4
5
6
7
4
5
6
7
8
9
19
8
9
10
11
12
13
14
11
12
13
14
15
16
17
15
16
17
18
19
20
21
18
19
20
21
22
23
24
22
23
24
25
26
27
28
25
26
27
28
29
30
31
29
30
pn
wt
śr
czw
pt
sb
nd
pn
wt
sb
nd
1
2
3
4
5
1
2
maj
czerwiec śr
czw
pt
6
7
8
9
10
11
12
3
4
5
6
7
8
9
13
14
15
16
17
18
19
10
11
12
13
14
15
16
20
21
22
23
24
25
26
17
18
19
20
21
22
23
27
28
29
30
31
24
25
26
27
28
29
30
lipiec
sierpień
pn
wt
śr
czw
pt
sb
nd
pn
wt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
5
6
15
16
17
18
19
20
21
12
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
pn
wt
śr
czw
pt
sb
nd
1
2
3
4
7
8
9
10
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
pn
wt
śr
czw
pt
sb
nd
1
2
3
4
5
6
wrzesień czw
pt
śr
październik sb
nd
1 2
3
4
5
6
7
8
7
8
9
10
11
12
13
9
10
11
12
13
14
15
14
15
16
17
18
19
20
16
17
18
19
20
21
22
21
22
23
24
25
26
27
23
24
25
26
27
28
29
28
29
30
31
wt
śr
pt
sb
nd
pn
wt
śr
sb
nd
1
2
3
30 listopad pn
czw
grudzień czw
pt
1
4
5
6
7
8
9
10
2
3
4
5
6
7
8
11
12
13
14
15
16
17
9
10
11
12
13
14
15
18
19
20
21
22
23
24
16
17
18
19
20
21
22
25
26
27
28
29
30
23
24
25
26
27
28
29
30
31
2019
styczeń Nowa Zelandia 1893 W 1878 roku po raz pierwszy w parlamencie Nowej Zelandii postawiony został wniosek o nadanie kobietom praw wyborczych. Największe zasługi dla mobilizowania opinii publicznej na rzecz praw wyborczych dla kobiet miała Kate Sheppard (1847–1934), działaczka Chrześcijańskiego Związku Kobiet na rzecz Abstynencji (Women’s Christian Temperance Union). W 1893 roku dzięki jej determinacji zebrano 32 tys. podpisów pod petycją o prawo głosu dla kobiet. Ostatecznie zostało ono uchwalone 19 września 1893 roku, a Nowa Zelandia była pierwszym krajem, gdzie kobiety uzyskały czynne prawo wyborcze (bierne wprowadzono dopiero w 1919 roku).
Demonstracja nowozelandzkich sufrażystek. Fot. ze strony The Pandora Society.
styczeń
poniedziałek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
2
wtorek
styczeń
3 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1793 Urodziła się Lucretia Mott, amerykańska sufrażystka, reformatorka społeczna i abolicjonistka, współorganizatorka zjazdu w Seneca Falls w 1848 roku.
4
czwartek
styczeń
5
piątek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
sobota
styczeń
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
styczeń
8
poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
9
wtorek 1859 Urodziła się Carrie Chapman Catt, amerykańska sufrażystka, w latach 1900–1904 oraz 1915–1920 przewodnicząca Krajowego Amerykańskiego Stowarzyszenia na rzecz Praw Wyborczych Kobiet (National American Woman Suffrage Association), liderka i strateżka walki o prawo do głosu dla kobiet w Stanach Zjednoczonych.
styczeń
10 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
11 czwartek
styczeń
12 piątek
13 sobota
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1810 W Piotrkowie Trybunalskim urodziła się Ernestine Rose, amerykańska abolicjonistka i sufrażystka, działaczka i reformatorka społeczna, zwolenniczka przyznania kobietom praw majątkowych, ateistka i socjalistka.
styczeń
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
styczeń
15 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1859 W Warszawie urodziła się Paulina Kuczalska-Reinschmit, jedna z najwybitniejszych polskich działaczek feministycznych, nazywana Hetmanką i Sterniczką, założycielka Związku Równouprawnienia Kobiet Polskich i pisma „Ster”.
16 wtorek
styczeń
17 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
18 czwartek
styczeń
19 piątek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
20 sobota
styczeń
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
styczeń
22 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
23 wtorek
styczeń
24 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
25 czwartek
styczeń
26 piątek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
27 sobota
styczeń
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1937 W Warszawie zmarła Jadwiga Dziubińska, działaczka oświatowa, nauczycielka, publicystka, jedna z ośmiu pierwszych posłanek na Sejm Ustawodawczy II RP (1919–1922).
styczeń
29 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
30 wtorek
styczeń
31 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
luty Australia 1902 W Australii przyznano kobietom czynne i bierne prawa wyborcze na mocy ustawy z dnia 30 maja 1902 roku. Prawo głosu nie przysługiwało jednak rdzennym mieszkankom kraju. Wcześniej prawa wyborcze uzyskały kobiety w Australii Południowej (1894, prawo obejmowało również rdzenne mieszkanki stanu) i Australii Zachodniej (1899). Najważniejszą australijską działaczką emancypacyjną była Vida Goldstein (1869–1949), założycielka Stowarzyszenia Politycznego Kobiet (Women's Political Association). Liderką południowoaustralijskich sufrażystek była Mary Lee (1821–1909), twórczyni Ligi Praw Wyborczych Kobiet (Women’s Suffrage League).
Sufrażystki w Australii między 1900 a 1910 rokiem. Fot. National Library of Australia.
luty
1
czwartek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
luty
2 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
3
sobota
luty
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
luty
5
poniedziałek
6
wtorek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1873 Urodziła się Teresa Labriola, włoska działaczka emancypacyjna, pisarka i pierwsza kobieta prawniczka we Włoszech.
luty
7
środa 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
8
czwartek
luty
9
piątek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1854 W Sappemeer urodziła się Aletta Jacobs, lekarka i działaczka emancypacyjna, pierwsza kobieta, która ukończyła studia medyczne w Holandii (w 1879 roku), twórczyni pierwszej na świecie kliniki kontroli urodzeń w Amsterdamie, współzałożycielka w 1915 roku Międzynarodowej Ligi Kobiet na rzecz Pokoju i Wolności (International Women’s League for Peace and Freedom).
10 sobota
luty
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
luty
12 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
13 wtorek
luty
14 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
15 czwartek
1820 Urodziła się Susan B. Anthony, amerykańska sufrażystka, jedna z pionierek i liderek ruchu na rzecz praw wyborczych dla kobiet. Współzałożycielka w 1869 roku Amerykańskiego Stowarzyszenia na rzecz Praw Wyborczych Kobiet (American Woman Suffrage Association) oraz w 1890 roku Krajowego Amerykańskiego Stowarzyszenia na rzecz Praw Wyborczych Kobiet (National American Woman Suffrage Association). W 1904 roku była inicjatorką powołania Światowego Związku Praw Wyborczych Kobiet (International Women Suffrage Alliance).
luty
16 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
17 sobota
luty
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
luty
19 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1934 W Warszawie zmarła Zofia Daszyńska-Golińska, działaczka emancypacyjna i społeczna, socjalistka, badaczka, socjolożka i ekonomistka, aktywistka krakowskiej Czytelni dla kobiet, senatorka II RP. W 1907 roku utworzyła wraz z Pauliną Kuczalską-Reinschmit Związek Równouprawnienia Kobiet Polskich.
20 wtorek
luty
21 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
22 czwartek
luty
23 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
24 sobota
luty
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
luty
26 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
27 wtorek
luty
28 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
marzec Finlandia 1906 Prawa wyborcze dla kobiet w Finlandii zostały wywalczone w wyniku Rewolucji 1905 roku. Socjalistyczny Związek Robotnic (Työläisnaisten liitto) organizował spotkania i demonstracje na rzecz powszechnego prawa wyborczego. 17 grudnia 1905 roku demonstrowało ok. 22 tysiące osób w 63 miejscach w kraju. Czynne i bierne prawo wyborcze dla kobiet wprowadzono w 1906 roku. W 1907 roku w fińskim parlamencie zasiadło 19 kobiet (na 200 posłów).
Fińskie posłanki w 1907 roku – pierwsze parlamentarzystki w Europie. Fot. ze strony Historiana.eu.
marzec
1
czwartek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
marzec
2 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
3
sobota
marzec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
marzec
5
poniedziałek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
6
wtorek
marzec
7
środa 8.00
10.00
12.00
8
czwartek
1919 Zmarła Maria Dulębianka, malarka, działaczka społeczna i emancypacyjna, publicystka. W 1908 roku demonstracyjnie kandydowała w wyborach do galicyjskiego Sejmu Krajowego.
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1963 W Poznaniu zmarła Franciszka Wilczkowiakowa, działaczka społeczna i polonijna, polityczka, jedna z ośmiu pierwszych posłanek na Sejm Ustawodawczy II RP (1919–1922).
marzec
9 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
10 sobota
marzec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
marzec
12 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
13 wtorek
1882 W Feliksowie urodziła się Anna Piasecka, działaczka społeczna i oświatowa, pedagożka, polityczka, jedna z ośmiu posłanek na Sejm Ustawodawczy II RP (1919–1922).
marzec
14 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
15 czwartek
marzec
16 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
17 sobota
marzec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
marzec
19 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1911 Pierwsze obchody Międzynarodowego Dnia Kobiet w Krakowie, kilkutysięczna demonstracja sufrażystek i robotnic, które przedstawiły prezydentowi Krakowa postulaty praw wyborczych i praw pracowniczych dla kobiet.
20 wtorek
marzec
21 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
22 czwartek
marzec
23 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
24 sobota
marzec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
marzec
26 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
27 wtorek
marzec
28 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
29 czwartek
marzec
30 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
31 sobota
kwiecień
Norwegia 1913 W 1884 roku Gina Krog (1847– –1916) utworzyła Norweskie Stowarzyszenie na rzecz Praw Kobiet (Norsk Kvinnesaksforening). W 1898 roku powstało Krajowe Stowarzyszenie na rzecz Prawa Wyborczego Kobiet (Landskvinnestemmerettsforeningen). Dzięki naciskom LSKF kobiety uzyskały ograniczone prawa wyborcze do lokalnego samorządu w 1901 roku. Od 1907 roku w wyborach do parlamentu głosować mogły kobiety, które uiściły odpowiedni podatek. Prawo wyborcze dla kobiet do samorządu udało się wprowadzić bez ograniczeń w 1910 roku. Norweżki uzyskały pełne prawa wyborcze do parlamentu w 1913 roku.
Robotnice fabryki zapałek w Norwegii protestujące przeciwko złym warunkom pracy w 1889 roku. Fot. ze strony Thor News.
kwiecień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
kwiecień
poniedziałek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1963 W Krakowie zmarła Władysława Habichtówna, działaczka na rzecz równouprawnienia urzędniczek pocztowych, współzałożycielka powstałego w 1905 roku Stowarzyszenia Urzędniczek Pocztowych Galicyjskich oraz kandydatka w wyborach do Sejmu Ustawodawczego w 1919 roku.
3
wtorek
kwiecień
4 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
5
czwartek
marzec
6 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
7
sobota
kwiecień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1936 W Warszawie zmarła Justyna Budzińska-Tylicka, działaczka feministyczna, polityczka, lekarka, działaczka Związku Równouprawnienia Kobiet i Klubu Politycznego Kobiet Postępowych, członkini Polskiej Partii Socjalistycznej, działaczka Poradni Świadomego Macierzyństwa.
kwiecień
9
poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
10 wtorek
kwiecień
11 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
12 czwartek
kwiecień
13 piątek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1869 Urodziła się Vida Goldstein, australijska działaczka emancypacyjna i polityczka, założycielka Stowarzyszenia Politycznego Kobiet (Women's Political Association), redaktorka pisma „Sfera kobiety” (Woman's Sphere). W 1903 roku jako pierwsza kobieta kandydowała do australijskiego senatu.
14 sobota
kwiecień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
kwiecień
16 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
17 wtorek
kwiecień
18 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
19 czwartek
kwiecień
20 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
21 sobota
kwiecień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
kwiecień
23 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
24 wtorek
1850 W Dąbrowie Starej urodziła się Zofia Tułodziecka, działaczka kobieca, założycielka pierwszego związku zawodowego kobiet – Stowarzyszenia Personelu Żeńskiego w Handlu i Przemyśle, które powstało w Poznaniu w 1903 roku, inicjatorka powstania w 1907 roku pierwszej kobiecej spółdzielni pracy – Pracowni Sukien w Poznaniu.
kwiecień
25 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
26 czwartek
kwiecień
27 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
28 sobota
kwiecień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
kwiecień
30 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
Do dziś możesz przekazać 1% podatku na organizację pożytku publicznego. Jeśli chcesz wesprzeć pracę Fundacji Przestrzeń Kobiet na rzecz historii kobiet, w swoje oświadczenie podatkowe wpisz nr KRS: 0000290372.
maj
Dania 1915 W 1871 roku Matilde Bajer (1840–1934) utworzyła Duńskie Zrzeszenie Kobiet (Dansk Kvindesamfund), pierwszą kobiecą organizację w Danii. W 1886 roku po raz pierwszy w duńskim parlamencie postawiono wniosek o uchwalenie praw wyborczych dla kobiet. W 1889 roku powstało Stowarzyszenie na rzecz Praw Wyborczych Kobiet (Kvindelig Fremskridtsforening) utworzone przez Line Luplau (1823–1891). Dunki zdobyły ograniczone prawa wyborcze w 1908 roku. W pełni prawo wyborcze dla kobiet wprowadzono w Danii w 1915 roku.
Delegacja duńskich sufrażystek u duńskiego króla 5 czerwca 1915 roku. Fot. Royal Library.
maj
wtorek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
maj
2 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
czwartek
maj
4 piątek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
5
sobota
1882 W Manchesterze urodziła się Sylvia Pankhurst, angielska sufrażystka, działaczka Związku Społeczno-Politycznego Kobiet (Women’s Social and Political Union), założycielka Federacji Sufrażystek Wschodniego Londynu (East London Federation of Suffragettes). Córka Emmeline Pankhurst.
maj
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
maj
7
poniedziałek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
8
wtorek
maj
9
środa 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
10 czwartek
maj
11 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
12 sobota
maj
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1923 Zmarła Charlotte Garrigue-Masaryková, czeska działaczka emancypacyjna, publicystka, tłumaczka. To dzięki niej w pierwszej konstytucji Czechosłowacji z 1920 roku znalazły się prawa wyborcze dla kobiet.
maj
14 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
15 wtorek
1878 W Krakowie urodziła się Zofia Sokolnicka, działaczka społeczna i oświatowa, polityczka, jedna z pierwszych polskich posłanek, członkini Narodowej Organizacji Kobiet. Posłanka na Sejm Ustawodawczy (1919–1922) oraz Sejm I kadencji (1922–1927) w II RP.
maj
16 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1867 W Warszawie urodziła się Gabriela Balicka, polityczka, jedna z ośmiu posłanek na Sejm Ustawodawczy II RP (1919–1922), członkini Ligi Narodowej.
17 czwartek
maj
18 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
19 sobota
maj
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
maj
21 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
22 wtorek
maj
23 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
24 czwartek
maj
25 piątek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1855 W Wiedniu urodziła się Auguste Fickert, austriacka działaczka feministyczna i reformatorka społeczna. W 1893 roku była jedną z założycielek Krajowego Stowarzyszenia Austriaczek (Allgemeiner Österreichischer Frauenverein).
26 sobota
maj
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
maj
28 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
29 wtorek
maj
30 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
czwartek
czerwiec
Rosja 1917 Podczas Rewolucji 1905 roku Zinaida Mirowicz-Iwanowa (1865–1913) i Anna Kalmanowicz utworzyły Wszechrosyjski Związek Równouprawnienia Kobiet (Всероссийский союз равноправия женщин). W 1907 roku powstała Wszechrosyjska Liga Równouprawnienia Kobiet (Всероссийская лига равноправия женщин). W czasie rewolucji lutowej Liga zażądała prawa wyborczego dla kobiet od Rządu Tymczasowego, po czym zorganizowała 19 marca 1917 roku demonstrację, w której wzięło udział ok. 40 tys. osób. Rosjanki uzyskały prawa wyborcze w lipcu 1917 roku.
Demonstracja 19 marca 1917 roku w Piotrogrodzie. Fot. ze strony Culturedarm.
czerwiec
1 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
2
sobota
czerwiec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
czerwiec
4
poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
5
wtorek
czerwiec
6 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
7
czwartek
czerwiec
8
piątek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1913 W wyniku poniesionych obrażeń zmarła Emily Davison, brytyjska sufrażystka, która 4 czerwca podczas wyścigów konnych Derby w Epsom wyszła na tor z transparentem Związku Społeczno-Politycznego Kobiet (Women’s Social and Political Union) i została stratowana przez królewskiego konia.
9
sobota
czerwiec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
czerwiec
11 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1847 W Aldeburgh urodziła się Millicent Garrett Fawcett, angielska sufrażystka, prezeska Związku na rzecz Praw Wyborczych dla Kobiet (National Union of Women’s Suffrage Societies), który powstał w 1893 roku w Londynie.
12 wtorek
czerwiec
13 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1904 W Berlinie rozpoczął się Międzynarodowy Kongres Kobiet, zjazd działaczek emancypacyjnych z różnych krajów, na którym z inicjatywy Carrie Chapman Catt i Susan B. Anthony powstał Światowy Związek Praw Wyborczych Kobiet (International Women Suffrage Alliance).
14 czwartek
czerwiec
15 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
16 sobota
czerwiec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
czerwiec
18 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
19 wtorek
czerwiec
20 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1847 Urodziła się Gina Krog, liderka norweskiego ruchu emancypacyjnego, założycielka w 1884 roku Norweskiego Stowarzyszenia na rzecz Praw Kobiet (Norsk Kvinnesaksforening), współzałożycielka w 1898 roku Krajowego Stowarzyszenia na rzecz Prawa Wyborczego Kobiet (Landskvinnestemmerettsforeningen).
21 czwartek
czerwiec
22 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
23 sobota
czerwiec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1863 Urodziła się Martina Kramers, holenderska działaczka emancypacyjna, członkini zarządu Światowego Związku Praw Wyborczych Kobiet (International Women Suffrage Alliance), redaktorka oficjalnego czasopisma IWSA „Jus Suffragii”.
czerwiec
25 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
26 wtorek
czerwiec
27 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
28 czwartek
czerwiec
29 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
30 sobota
Komitet Równouprawnienia Kobiet Polskich, który uzyskał pełnomocnictwo do rozmów z rządem tworzącego się państwa. Na czele delegacji prowadzącej rozmowy z Józefem Piłsudskim stała Justyna Budzińska-Tylicka. W ich wyniku 28 listopada 1918 roku ukazał się dekret Naczelnika Państwa o ordynacji wyborczej, w którym znalazł się zapis: „Wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel państwa bez różnicy płci, który do dnia ogłoszenia wyborów ukończył 21 lat”.
lipiec
Polska 1918 Polski ruch emancypacyjny był rozproszony, a działania na rzecz praw wyborczych kobiet prowadzono oddzielnie w każdym z zaborów aż do 1905 roku, kiedy I Zjazd Kobiet Polskich w Krakowie sformułował wspólne postulaty. W 1891 roku po raz pierwszy galicyjskie emancypantki wysłały petycję z żądaniem zniesienia męskiego pełnomocnictwa w wyborach do Sejmu Krajowego. W 1907 roku powstał Związek Równouprawnienia Kobiet Polskich kierowany przez Paulinę Kuczalską-Reinschmit. W 1908 roku Maria Dulębianka demonstracyjnie kandydowała do Sejmu Krajowego we Lwowie. W 1913 roku powstała Liga Kobiet Pogotowia Wojennego, pierwsza polska masowa organizacja kobieca, która w 1917 roku przekształciła się w Ligę Kobiet Polskich. W 1917 roku kolejny Zjazd Kobiet powołał Centralny
Demonstracja 19 marca 1911 roku w Krakowie. Fot. Wikimedia Commons.
lipiec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
lipiec
2
poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
3
wtorek
lipiec
4 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
5
czwartek
lipiec
6 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
7
sobota
lipiec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
lipiec
9
poniedziałek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1977 Zmarła Alice Paul, amerykańska sufrażystka, działaczka Krajowego Amerykańskiego Stowarzyszenia na rzecz Praw Wyborczych Kobiet (National American Woman Suffrage Association), założycielka Narodowej Partii Kobiet (National Women’s Party). Dzięki jej determinacji w 1920 roku została uchwalona 19. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, przyznająca kobietom prawa wyborcze.
10 wtorek
lipiec
11 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
12 czwartek
lipiec
13 piątek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1934 Zmarła Kate Sheppard, działaczka na rzecz praw wyborczych kobiet w Nowej Zelandii, inicjatorka petycji do parlamentu i mobilizowania opinii publicznej na rzecz praw wyborczych dla kobiet, założycielka Chrześcijańskiego Związku Kobiet na rzecz Abstynencji (Women’s Christian Temperance Union).
14 sobota
lipiec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1858 Urodziła się Emmeline Pankhurst, najwybitniejsza angielska sufrażystka, założycielka w 1889 roku Ligi na rzecz Praw Wyborczych dla Kobiet (Women's Franchise League) i współzałożycielka w 1903 roku Związku Społeczno-Politycznego Kobiet (Women’s Social and Political Union).
lipiec
16 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
17 wtorek
lipiec
18 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
19 czwartek
lipiec
20 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
21 sobota
lipiec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
lipiec
23 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
24 wtorek
lipiec
25 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
26 czwartek
lipiec
27 piątek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
28 sobota
1839 Urodziła się Isabelle Gatti de Gamond, belgijska działaczka emancypacyjna, pedagożka i polityczka, redaktorka pisma „Edukacja kobiety” (L'éducation de la Femme), organizatorka średniego szkolnictwa dla dziewcząt.
lipiec
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
lipiec
30 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
31 wtorek
1943 W Zurychu zmarła Lida Gustava Heymann, niemiecka działaczka emancypacyjna i pacyfistka, współzałożycielka Związku Postępowych Stowarzyszeń Kobiecych (Verband Fortschrittlicher Frauenvereine), redaktorka pisma „Kobieta w państwie” (Frau im Staat).
W całych Stanach Zjednoczonych kobiety uzyskały prawa wyborcze 18 sierpnia 1920 roku po uchwaleniu 19. poprawki do Konstytucji. Jednak czarne i rdzenne mieszkanki kraju napotykały przeszkody w oddawaniu głosu w wyborach aż do lat 60. XX wieku. W 1869 roku powstało Amerykańskie Stowarzyszenie na rzecz Praw Wyborczych Kobiet (American Woman Suffrage Association), a w 1890 roku Krajowe Amerykańskie Stowarzyszenie na rzecz Praw Wyborczych Kobiet (National American Woman Suffrage Association). Najważniejszymi amerykańskimi sufrażystkami były: Susan B. Anthony, Carrie Chapman Catt, Elizabeth Cady Stanton i Alice Paul.
sierpień
Stany Zjednoczone 1920 W Wyoming kobiety uzyskały prawa wyborcze w 1869 roku. Następnie prawa wyborcze przyznały kobietom stany: Kolorado (1893), Utah (1895) i Idaho (1895).
Parada sufrażystek w październiku 1917 roku w Nowym Jorku. Fot. Archiwum „The New York Times”.
sierpień
1 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
2
czwartek
sierpień
3 piątek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1948 Zmarła Rosika „Rózsa” Bédy-Schwimmer, węgierska działaczka emancypacyjna i pacyfistka, redaktorka feministycznych czasopism, założycielka w 1897 roku Krajowego Związku Urzędniczek (Nőtisztviselők Országos Egyesülete) i współorganizatorka kongresów sufrażystek. W 1915 roku była jedną z założycielek Pokojowej Partii Kobiet (Women’s Peace Party).
4 sobota
1914 Zmarła Hubertine Auclert, francuska działaczka feministyczna, założycielka w 1876 roku Stowarzyszenia dla Praw Kobiet (Société de droit des femmes), redaktorka pisma „Obywatelka” (La Citoyenne). W 1910 roku demonstracyjnie kandydowała do francuskiego parlamentu.
sierpień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
sierpień
6
poniedziałek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1865 W Gdańsku urodziła się Käthe Schirmacher, działaczka emancypacyjna i pisarka, współzałożycielka w 1899 roku Związku Postępowych Stowarzyszeń Kobiecych (Verband Fortschrittlicher Frauenvereine) i w 1904 roku Światowego Związku Praw Wyborczych Kobiet (International Women Suffrage Alliance).
7
wtorek
sierpień
8
środa 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
9
czwartek
sierpień
10 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
11 sobota
sierpień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
sierpień
13 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
14 wtorek
sierpień
środa 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
16 czwartek
sierpień
17 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
18 sobota
sierpień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
sierpień
20 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
21 wtorek
sierpień
22 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
23 czwartek
sierpień
24 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
25 sobota
sierpień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
sierpień
27 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
28 wtorek
sierpień
29 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
30 czwartek
1857 W Kurkijoki urodziła się Alexandra Gripenberg, fińska działaczka emancypacyjna, pisarka i polityczka. W 1884 roku założyła pierwszą fińską organizację kobiecą – Stowarzyszenie Fińskich Kobiet (Suomen Naisyhdistys). W 1906 roku, kiedy w Finlandii wprowadzono prawa wyborcze dla kobiet, została jedną z pierwszych posłanek w Europie.
sierpień
31 piątek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
wrzesień Demonstracja w Göteborgu w czerwcu 1918 roku. Fot. Wikimedia Commons.
Szwecja 1921 Częściowe prawa wyborcze przysługiwały w Szwecji kobietom już od 1862 roku. W 1884 roku po raz pierwszy w szwedzkim parlamencie postawiono wniosek o przyznanie kobietom praw wyborczych. W 1899 roku delegacja działaczek Stowarzyszenia Fredriki Bremer (Fredrika-Bremer-Förbundet) wręczyła premierowi petycję z żądaniem praw wyborczych dla kobiet. W 1902 roku powstał Krajowy Związek na Rzecz Praw Wyborczych Kobiet (Landsföreningen för kvinnans politiska rösträtt), którego przewodniczącą była Signe Bergman (1869–1960). Do ruchu szwedzkich sufrażystek należały m.in. pisarki Ellen Key i Selma Lagerlöf. Szwedki uzyskały prawa wyborcze jako ostatnie ze Skandynawek, dopiero w 1921 roku.
wrzesień
1
sobota
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
wrzesień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
wrzesień
3
poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
4
wtorek
wrzesień
5 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
6
czwartek
wrzesień
7 piątek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
8
sobota
1917 W Warszawie rozpoczął się Zjazd Kobiet Polskich, na którym powołano Centralny Komitet Polityczny Równouprawnienia Kobiet Polskich oraz wybrano delegację, która otrzymała pełnomocnictwo do rozmów z rządem przyszłego państwa polskiego na temat praw wyborczych kobiet. Delegacji przewodniczyła Justyna Budzińska-Tylicka.
wrzesień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
wrzesień
10 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1891 Zmarła Line Luplau, duńska działaczka emancypacyjna, członkini Duńskiego Zrzeszenia Kobiet (Dansk Kvindesamfund), założycielka w 1889 roku Stowarzyszenia na rzecz Praw Wyborczych Kobiet (Kvindelig Fremskridtsforening).
11 wtorek
wrzesień
12 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
13 czwartek
wrzesień
14 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
15 sobota
wrzesień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1976 W Rio de Janeiro zmarła Bertha Lutz, brazylijska sufrażystka i polityczka, działaczka panamerykańskiego ruchu feministycznego, założycielka w 1919 roku Brazylijskiej Federacji na rzecz Rozwoju Kobiet (Federação Brasileira pelo Progresso Feminino).
wrzesień
17 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
18 wtorek
1909 Zmarła Mary Lee, australijska działaczka emancypacyjna i reformatorka społeczna, liderka ruchu sufrażystek w Australii Południowej, założycielka Ligi Praw Wyborczych Kobiet (Women’s Suffrage League).
wrzesień
19 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
20 czwartek
wrzesień
21 piątek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
22 sobota
1880 W Manchesterze urodziła się Christabel Pankhurst, angielska sufrażystka, współzałożycielka w 1903 roku Związku Społeczno-Politycznego Kobiet (Women’s Social and Political Union). Córka Emmeline Pankhurst.
wrzesień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
wrzesień
24 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
25 wtorek
wrzesień
26 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
27 czwartek
wrzesień
28 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
29 sobota
wrzesień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
Założycielki Związku Społeczno-Politycznego Kobiet (Women’s Social and Political Union), Annie Kenney i Christabel Pankhurst. Fot. Wikimedia Commons.
październik
Wielka Brytania 1928 Od 1869 roku kobiety miały prawo wyborcze do gminy pod warunkiem opłacania podatku. Prawo wyborcze do parlamentu obywatelki Wielkiej Brytanii wywalczyły częściowo w 1918 roku (uprawnione do głosu były kobiety powyżej 30. roku życia lub mężatki), a całkowicie – dopiero w 1928 roku. Najwybitniejszymi angielskimi sufrażystkami były Millicent Garrett Fawcett (1847–1929) i Emmeline Pankhurst (1858–1928). W 1893 roku w Londynie powstał Związek na rzecz Praw Wyborczych dla Kobiet (National Union of Women’s Suffrage Societies). W 1903 roku w Manchesterze utworzono Związek Społeczno-Polityczny Kobiet (Woman’s Social and Political Union), który przyjął radykalne metody walki o prawa wyborcze dla kobiet.
paĹşdziernik
1
poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
2
wtorek
październik
3 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
4
czwartek
1886 W Łomży urodziła się Maria Moczydłowska, działaczka feministyczna i spółdzielcza, polityczka, jedna z ośmiu posłanek na Sejm Ustawodawczy II RP (1919–1922).
paĹşdziernik
5
piÄ…tek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
6 sobota
paĹşdziernik
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
paĹşdziernik
8
poniedziałek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
9
wtorek
październik
10 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
11 czwartek
1932 W Poznaniu zmarła Aniela Tułodziecka, działaczka emancypacyjna, społeczna i pedagożka, wieloletnia przewodnicząca Towarzystwa Przyjaciół Wzajemnego Pouczania się i Opieki nad Dziećmi „Warta”. Reprezentowała wielkopolskie emancypantki na ogólnopolskich zjazdach kobiet.
paĹşdziernik
12 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
13 sobota
paĹşdziernik
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
październik
15 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
16 wtorek
1867 W Warszawie urodziła się Kazimiera Bujwidowa, „kierowniczka postępowego ruchu kobiecego w Polsce”, działaczka na rzecz równouprawnienia, praw wyborczych kobiet i prawa kobiet do edukacji wyższej. Wieloletnia prezeska Czytelni dla kobiet, współzałożycielka I Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego w Krakowie (1896), publicystka, redaktorka Głosu kobiet w kwestii kobiecej (1903).
październik
17 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
18 czwartek
paĹşdziernik
19 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
20 sobota
paĹşdziernik
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
paĹşdziernik
22 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
23 wtorek
październik
24 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
25 czwartek
paĹşdziernik
26 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
27 sobota
październik
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1864 W Rzeczycy urodziła się Izabela Moszczeńska-Rzepecka, działaczka emancypacyjna i oświatowa, publicystka, autorka i tłumaczka prac pedagogicznych, współtwórczyni i pierwsza prezeska Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego.
paĹşdziernik
29 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
30 wtorek
październik
31 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
listopad
Republika Południowej Afryki 1930 W 1899 roku powstał Chrześcijański Związek Kobiet na rzecz Abstynencji (Women’s Christian Temperance Union), który zainicjował kampanię na rzecz praw wyborczych dla kobiet. W 1902 roku założona została Liga Równouprawnienia Kobiet (Women's Enfranchisement League). Białe kobiety uzyskały prawa wyborcze 19 maja 1930 roku. Czarne obywatelki RPA musiały czekać na prawo głosu aż do 1994 roku.
Plakat opublikowany w „Speak Magazine” w 1994 roku. Fot. South African History Archive.
listopad
czwartek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
listopad
2 piątek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
3
sobota
1793 Na Place de la Révolution w Paryżu została zgilotynowana Olympia de Gouges, pisarka, jedna z pierwszych działaczek na rzecz praw kobiet, autorka Deklaracji praw kobiety i obywatelki, którą napisała w odpowiedzi na Deklarację praw człowieka i obywatela.
listopad
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
listopad
5
poniedziałek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
6
wtorek
listopad
7 środa 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
8
czwartek
listopad
9 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
10 sobota
listopad
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
listopad
12 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1815 Urodziła się Elizabeth Cady Stanton, amerykańska sufrażystka i abolicjonistka, współorganizatorka zjazdu w Seneca Falls w 1848 roku, autorka uchwalonej podczas zjazdu Deklaracji Uczuć (Declaration of Sentiments), współzałożycielka w 1869 roku Amerykańskiego Stowarzyszenia na rzecz Praw Wyborczych Kobiet (American Woman Suffrage Association).
13 wtorek
listopad
14 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
15 czwartek
listopad
16 piątek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1958 W Sulejówku zmarła Zofia Moraczewska, polityczka i działaczka emancypacyjna, członkini Polskiej Partii Socjalistycznej, Ligi Kobiet Polskich i Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, twórczyni Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, posłanka na Sejm Ustawodawczy (1919–1922) i Sejm III kadencji (1930– –1935) w II RP.
17 sobota
listopad
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
listopad
19 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
20 wtorek
listopad
21 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
22 czwartek
1952 W Warszawie zmarła Dorota Kłuszyńska, działaczka emancypacyjna i społeczna, polityczka, członkini Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej, senatorka II RP (1925–1935) oraz posłanka na Sejm Ustawodawczy (1947–1952).
listopad
23 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
24 sobota
listopad
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
listopad
26 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
27 wtorek
listopad
28 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1918 Polki uzyskują czynne i bierne prawa wyborcze na mocy dekretu Józefa Piłsudskiego: „Wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel Państwa bez różnicy płci. Wybieralni do Sejmu są wszyscy obywatele państwa posiadający czynne prawo wyborcze”.
29 czwartek
listopad
30 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
Pierwszym krajem Ameryki Południowej, gdzie kobiety mogły głosować, był Ekwador. Prawa wyborcze dla kobiet uchwalono w 1929 roku.
Członkinie Brazylijskiej Federacji na rzecz Rozwoju Kobiet między 1921 a 1930 rokiem. Fot. Arquivo Nacional.
grudzień
Brazylia 1932 Pierwsza próba wprowadzenia praw wyborczych dla kobiet do konstytucji nastąpiła już w 1891 roku. W 1919 roku powstała Brazylijska Federacja na rzecz Rozwoju Kobiet (Federação Brasileira pelo Progresso Feminino). W 1927 roku kobiety uzyskały prawo głosu w regionie Rio Grande de Norte, a w 1932 roku – w całym kraju. Najważniejszą brazylijską działaczką emancypacyjną była Bertha Lutz.
grudzień
1
sobota
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
grudzień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
grudzień
3
poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
4
wtorek
grudzień
5
środa 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
6
czwartek
grudzień
7 piÄ…tek 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
8
sobota
grudzień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
grudzień
10 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
11 wtorek
1849 Urodziła się Ellen Key, szwedzka pedagożka, pisarka i działaczka emancypacyjna. Zaangażowana w działalność Krajowego Związku na rzecz Praw Wyborczych Kobiet (Landsföreningen för kvinnans politiska rösträtt).
grudzień
12 środa
8.00
10.00
12.00
13 czwartek
1882 W Suwałkach urodziła się Aleksandra Piłsudska, działaczka socjalistyczna i niepodległościowa, członkini Polskiej Partii Socjalistycznej i Polskiej Organizacji Wojskowej, komendantka kurierek Legionów Polskich.
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
1852 W Cincinnati zmarła Frances Wright, pionierka ruchu emancypacyjnego, pierwsza kobieta, która wygłaszała publiczne odczyty w USA, abolicjonistka i reformatorka społeczna.
grudzień
14 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
15 sobota
grudzień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
grudzień
17 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
18 wtorek
grudzień
19 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
20 czwartek
1879 W Warszawie urodziła się Irena Kosmowska, działaczka ludowa i oświatowa, redaktorka, publicystka i nauczycielka, jedna z ośmiu posłanek na Sejm Ustawodawczy II RP (1919–1922), wiceministra w Tymczasowym Rządzie Ludowym Republiki Polskiej utworzonym 7 listopada 1918 roku przez Ignacego Daszyńskiego. 1943 W Zurychu zmarła Anita Augspurg, prawniczka, pisarka, działaczka feministyczna i pacyfistka, jedna z liderek Stowarzyszenia Dobro Kobiet (Frauenwohl Verein), redaktorka pisma „Ruch kobiecy” (Die Frauenbewegung).
grudzień
21 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
22 sobota
grudzień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
grudzień
24 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
wtorek
grudzień
środa 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
27 czwartek
grudzień
28 piÄ…tek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
29 sobota
grudzień
niedziela 8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
grudzień
2019
31 poniedziałek
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
wtorek
styczeń
2 środa
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
20.00
22.00
3
czwartek