De Antwerpse Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience legde als enige in Vlaanderen een historische collectie erotica ofte ‘vieze boekskes’ aan. Die lading dekt meer dan je zou denken. Een handvol canonieke Vlaamse auteurs schreven er – al dan niet onder een pseudoniem – lustig aan mee. Stof genoeg voor de expo Porno, pulp & literatuur. Curatoren Karen Van Hove en Dirk Van Duyse vertellen in de frivole, lichtjes verduisterde Nottebohmzaal hoe het zover is gekomen.
Net als jeugdboeken of strips werd erotica lang niet beschouwd als volwaardig collectiemateriaal. Daar kwam rond 2000 verandering in dankzij de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience. Omdat zich heel wat geschiedenis schuilhoudt achter dit soort pikante publicaties, besloot literatuuronderzoekster Karen Van Hove (KU Leuven) er een doctoraat aan te wijden. ‘Ik focus op pornoromans geschreven door literaire auteurs’, verduidelijkt ze. ‘Vaak publiceerden die onder een pseudoniem, zoals Jef Geeraerts, die De fotograaf schreef onder de auteursnaam Claus Trum. Veel auteurs brachten hun porno om den brode aan de man. Dat gebeurde onder meer via de Antwerpenaar Walter Soethoudt, een van dé Vlaamse uitgevers van erotiek in de jaren zestig. Hij had ook literaire ambities en pro-
beerde gevestigde auteurs over de brug te halen om bij hem te publiceren.’ Experimenteel prozaschrijver C.C. Krijgelmans (°1934, Aalst) schreef onder het pseudoniem Jug Me Bash erotische romans zoals K-Anaal der Liefde en als Karel Elleveest werkte hij aan Joeplala alfabet van AAAAA… tot Dom: het volledige erotiese woordenboek van de Nederlandse taal. ‘Enkel het eerste deel werd gepubliceerd, maar ik ben fan’, bekent Van Hove. ‘Krijgelmans’ ironische woordverklaringen zijn hilarisch.’ Vlaamse literaire auteurs vertaalden ook aangebrand werk van internationale auteurs.
no, pulp & literatuur. Cocurator Dirk Van Duyse (Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience): ‘We focussen op de jaren vijftig tot zeventig, toen de pornoproductie echt floreerde in Vlaanderen. Het grappige is dat wij toen Nederland bevoorraadden. In die zin biedt de expo je ook een interessante blik op wisselende maatschappelijke zeden.’ Pas vanaf het einde van de jaren zestig werden bij de noorderburen de zeden losser en konden Vlaamse geilneven – met etymologische dank aan de sketch ‘De Geilneef ’ van Van Kooten en De Bie uit 1979 – in Sluis of Hulst gaan shoppen.
DOKTERSADVIES GEILNEVEN Op vraag van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience stelde Van Hove mee een expo samen onder de titel Por-
De expo start met enkele libertijnse en antiklerikale publicaties uit de achttiende en negentiende eeuw. ‘Uit het begin van de twintigste eeuw hebben
K A R E N VA N H O V E : ‘ VA A K P U B L I C E E R D E N L I T E R A I R E A U T E U R S O N D E R E E N P S E U D O N I E M ’
- 22-