Etapy adaptacji kulturowej
Pierwszy etap naukowcy nazywają „miodowym miesiącem”. Ludziom wszystko wydaje się wtedy piękne i nowe. Przejawiają wobec wszystkiego entuzjazm. Są zadowoleni ze podjętej decyzji o wyjeździe z kraju, ponieważ w nowym miejscu czekają odpowiedzialni za ich przyjęcie ludzie, którzy starają się, żeby przyjezdni czuli się jak w domu i nawet nagradzają niektórymi przywilejami. Człowiek zaczyna czuć się pewnie i jest gotowy przystosować się do nowego środowiska. Jednak etap zadowolenia dosyć szybko przechodzi w kolejny –„szok kulturowy”. Student zaczyna dokładniej poznawać codzienne życie, rutynę i specyficzną odmienność nowego kraju. Analizuje i porównuje życie, studia, ludzi – z tym co zna z rodzinnej miejscowości. Ukraińcy zwykle nie mogą podzielić swego życia na to w domu rodzinnym i „nowym domu” w Polsce, wtedy w ich życiu następuje czas, kiedy nie chce im się robić absolutnie niczego, a już zupełnie nie chce im się uczyć, co prowadzi także do tego, że są wciąż zestresowani. Za trzeci etap uważa okres „dostosowania”. Wtedy człowiek przystosowuje się do środowiska jakie go otacza, nabywa nawyków, adaptuje się do warunków pobytu . No i czwarty etap – „adaptacja”. To stan, kiedy całkiem wtapiamy się w nową kulturę i nie czujemy się obco.
Ukraiński student w Polsce – z czym musi się zmierzyć?
Przeanalizujmy dostosowanie się do nowego środowiska na przykładzie Ukraińców w Polsce. Ponieważ w Polsce i na Ukrainie są bardzo podobne tradycje, kultura i język, studenci nie odczuwają zbyt drastycznych zmian, ale nie wszystkim od razu udaje się zacząć normalne życie w nowym miejscu. Najpierw, jak pokazuje doświadczenie i własne obserwacje, powodzenie na początku studiowania za granicą mają ci studenci, którzy byli odpowiednio wcześnie przygotowani do nowej sytuacji. Człowiek, który jest pozytywnie nastawiony, ma konkretny cel i wie czego chce, nie załamie się, ponieważ spełnia swoje marzenia. W takim wypadku szok kulturowy nie rozwija się tak gwałtownie albo „przeskakuje” na formę mniej bolesną dla młodej psychiki. Jednak wśród studentów są i tacy, którzy wyjeżdżają do innego kraju z myślą nie z powodu własnych celów, a na przykład z inicjatywy rodziców. Oni nie oczekują od nowego środowiska czegoś konkretnego, nie bardzo „czują” to, że się w Polsce znaleźli i dlatego Ci najprędzej się załamują. Po przyjeździe do Polski Ukraińcy są zachwyceni nową sytuacją, umowami i sposobem studiowania. Nie odczuwają dyskomfortu, tym bardziej, że wszyscy się o nich troszczą ze względu na inną narodowość. Z czasem zachwyt słabnie – to dotyczy głównie tych, którzy przyjechali na zasadzie eksperymentu, żeby uciec od domowej rutyny. Ukraińcy, którzy od samego początku dobrze są znają język polski, mają pewną wiedzę o obyczajach, zwykle o wiele łatwiej przystosowują się i oczywiście ich lepiej postrzegają sami Polacy. Warto zauważyć, że Polacy są dosyć życzliwi i otwarci, ale naprawdę nie tak łatwo zaprzyjaźnić się im z przedstawicielem innej narodowości, który sam tego nie chce. Dosyć istotną różnicą jest to, że Ukraińcy zwykle są 2-3 lata młodsi od swoich kolegów z Polski, ze względu na odmienność ukraińskiego i polskiego systemu edukacji. To również jest istotną przyczyną niektórych kompleksów i napiętych stosunków.
Jeśli chcesz – dasz radę!
W życiu Anastazji przez ostatnie pół roku zaszło wiele zmian i to źle wpłynęło na jej psychikę, a szok kulturowy dodatkowo ją osłabił. Ale to ona sama dokonała wyboru, chciała zmieniać swoje życie. Teraz to zrozumiała – nigdy nie jest za późno, żeby zacząć działać, otworzyć się na otaczający nas świat. Z czasem, kiedy ludzie lepiej się poznają, wchodzą w rytm studiowania, nawet skutki szoku kulturowego stają się nieistotne albo zupełnie znikają. Wtedy, dobrzy i chętni do nauki studenci z Ukrainy, potrafią odnosić równie spektakularne sukcesy jak Polacy. Do tego po prostu potrzebny jest czas i chęci. Mariia Pavliuk
ilustracja: Maria Gonchar
2013 #050 pressja |
017