Poznajemy Emilię Kołder Scenariusz lekcji dla uczniów klas 4 - 8 szkoły podstawowej Czas trwania lekcji: 60 min. Opracowanie: Natalia Kałuża
Cel: poznanie biografii i wartości jakimi kierowała się Emilia Kołder, zapoznanie dzieci z japońskim teatrem ilustracji kamishibai.
Metody pracy: dyskusja, praca w podgrupach
Środki dydaktyczne: teatrzyk kamishibai
Organizator:
Partnerzy:
Przebieg zajęć:
Omówienie teatrzyku: Zapytaj jakie informacje dotyczące Emilii Kołder dzieci zapamiętały W rozmowie zwróć uwagę na jej trudny los po śmierci matki i brak możliwości kontynuowania nauki, ale również znalezienia innych możliwości rozwoju - pracę zarobkową w kuchni poszerzyła o działalność na rzecz spisania i upowszechnienia lokalnych tradycji kulinarnych. Emilia Kołder pisała również sztuki dla amatorskiego teatru, wiersze, pamiętniki oraz angażowała się w działalność społeczną oraz na rzecz równouprawnienia kobiet. Wszystko to wymagało od Emilii Kołder determinacji oraz świetnej organizacji.
Kamishibai – co to takiego? Zapytaj czy dzieci spotkały się już kiedyś z taką formą opowiadania i przedstawiania historii? Jak ją oceniają? Wyjaśnij krótko czym jest kamishibai i skąd się wywodzi.
Kamishibai (jap. kami-shibai, kami – papier, shibai – teatr, przedstawienie, dramat, sztuka) – teatr ilustracji, teatr obrazkowy, dosłownie: papierowy teatr. Jest to tradycyjna japońska sztuka opowiadania historii za pomocą ilustracji wykonanych na kartonowych planszach, wsuwanych do małej, płaskiej, drewnianej, otwartej częściowo skrzynki, pełniącej rolę sceny/ekranu o nazwie butai (scena). Kamishibai można porównać do wędrownego teatru marionetkowego, w którym miejsce lalek zajmują obrazy.
Podziel dzieci na kilka zespołów (maksymalnie po 5 os.) i rozdaj im kartki oraz mazaki. Niech przez kilka minut w swoich grupach spróbują odpowiedzieć na poniższe pytania: - Dlaczego Emilia Kołder nie mogła spełnić swoich marzeń (o dalszej nauce, pisaniu itp.)? Czy miała na to wpływ? Co musiałoby się w jej życiu potoczyć inaczej, żeby jednak mogła robić to o czym marzyła? - Czy współcześnie każdy może w równym stopniu realizować swoje marzenia i plany? Uzasadnijcie swoją odpowiedź.
Wszystkie grupy prezentują swoje przemyślenia na forum. Następnie omów z nimi to zadanie. Zwróć uwagę na aspekt nierówności społecznych i na to, że nasz start zależy od tego w jakiej rodzinie i środowisku się wychowujemy, w jakim miejscu i czasie się rodzimy. Zaznacz również, że Emilia Kołder działała na rzecz równouprawnienia kobiet i mężczyzn (zwłaszcza w sprawie wspólnego prowadzenia domu).
Emilia Kołder swoje potrzeby pisania realizowała m.in. tworząc sztuki dla amatorskiego teatru, ale również pisząc pamiętniki, w których zwracała się do swojego wnuka. Opisywała w nich bardzo różne wydarzenia, sytuacje, postaci. Jej pamiętniki są pełne troski o bliskich, zwłaszcza o ukochanego wnuczka, jego naukę i zachowanie.
Rozdaj dzieciom wydrukowany fragment dziennika (załącznik 1). Niech każdy samodzielnie spróbuje rozszyfrować pismo Emilii Kołder i przeczytać tekst. Następnie poproś uczestników zajęć o wcielenie się w rolę wnuczka Emilii i przygotowanie krótkiej odpowiedzi na to co przeczytali. Swoje odpowiedzi dzieci mogą zaprezentować przed całą grupą.
Kuchnia to ważny element kultury każdego narodu, czy regionu. Coś co nas wyróżnia, ale może również łączyć (zwłaszcza na pograniczu). Wiedziała o tym Emilia Kołder, która w swojej książce nie tylko spisała regionalne przepisy, ale także utrwaliła ślad polskiej kultury na tzw. Zaolziu. Do dziś jej książka jest w bardzo wielu domach po jednej i drugiej stronie Olzy.
Tradycyjne dania najczęściej pojawiają się na naszych stołach w czasie świąt. Podziel dzieci na grupy (maksymalnie 5 osobowe), rozdaj im duży papier, kredki, mazaki itp. Niech dzieci we wszystkich grupach opowiedzą sobie wzajemnie o tym jakie potrawy spożywają podczas świąt Bożego Narodzenia lub Wielkanocy w swoich domach. Czy wiedzą skąd dane potrawy się wywodzą? Następnie niech wspólnie przygotują plakat prezentujący polskie potrawy świąteczne. Wszystkie grupy prezentują swoje plakaty na forum. Omówcie wszystkie prace.