RZEKA DĄBROCZNA Dąbroczna to druga co do wielkości rzeka przepływająca przez powiat rawicki. Jest prawym dopływem Orli, mającym całkowitą długość 40,2 kilometra i zlewnię o powierzchni 236 kilometrów kwadratowych. Obszar źródliskowy Dąbroczni znajduje się w okolicach Pępowa. Ujście do Orli położone jest na terenie Dolnego Śląska, niedaleko wsi Wydawy. Wody Dąbroczni wpływają na teren powiatu rawickiego od strony Niepartu. Rzeka przepływa w okolicach Gostkowa, Rozstępniewa, Miejskiej Górki, Karolinek, Folusza, Sikorzyna, Stwolna, Zielonej Wsi i Wydaw. Najważniejsze dopływy Dąbroczni to Złoty Rów (Złota Woda) oraz rów (kanał) Bitter. W Miejskiej Górce wybudowano zbiornik retencyjny, zasilany przez wody Dąbroczni. Ma on powierzchnię około 0,12 kilometra kwadratowego, głębokość dochodzącą do 3 metrów i mieści około 360000 metrów sześciennych wody. Nazwa Dąbroczna znana jest od XV wieku. Już w 1428 roku nazwę rzeki (lasu i łąki nad rzeką) wymieniano w dokumencie rozgraniczającym wsie Roszkowo i Rozstępniewo. Rzekę nazywano też: Obroczna (1513), Dobroczvna (1533), Dobrocznija (1534), Dąbrożna (1880; XIX w.), Dombroczna (pocz. XX w.; 1944). Obecnie używane są nazwy Dąbroczna i Dąbrocznia. Janusz Hamielec, VII 2011
DWÓR W KAWCZU W należącej do gminy Bojanowo wsi Kawcze znajduje się interesujący dwór będący niegdyś siedzibą niemieckich właścicieli tutejszego majątku. Wraz z otaczającym go parkiem oraz dużym kompleksem zabudowy gospodarczej usytuowany jest we wschodniej części miejscowości. Dwór w Kawczu powstał w drugiej połowie XIX wieku i budowany był zapewne etapami. Jest to budowla piętrowa z użytkowymi poddaszami, nakryta płaskimi dachami. Projekt dworu nawiązuje do renesansowych, włoskich willi (pałaców) miejskich. Patrząc na obiekt od frontu można wyróżnić jego trzy części o różnej wysokości. Centralne wejście do głównego segmentu budowli poprzedzone jest gankiem ze schodami, ozdobionym filarami, podtrzymującymi balkon. Ponad balkonem znajduje się ozdobny tympanon. W bezpośrednim sąsiedztwie dworu znajduje się ciekawy, częściowo drewniany budynek w stylu szwajcarskim, niegdyś pełniący funkcję domu gościnnego i domu ogrodnika. Kawcze to wieś, której nazwa pojawiła się po raz pierwszy w dokumentach z drugiej połowy XIV wieku. Jeden z nich informuje o transakcji kupna-sprzedaży tej wsi, zawartej pomiędzy Janem Duninem (m.in. właścicielem Sarnowy) i jego żoną Małgorzatą z Sarnowy, a Wincentym z Granowa – kasztelanem nakielskim. Już w XVII wieku istniał w Kawczu folwark i dwór, przy którym były oranżeria, figarnia i ogród włoski. Począwszy od XV wieku majątek i powiązana z nim wieś Kawcze co pewien czas zmieniały właścicieli. W roku 1848 stali się nimi przedstawiciele potężnego rodu Hatzfeldów ze Żmigrodu. Dobra Kawcza zaliczano wówczas do największych w ówczesnym powiecie krobskim. Po nich właścicielami Kawcza zostali członkowie rodziny Langendorffów. Byli to: od 1881 roku Gustaw von Langendorff; w latach 1907, 1929, 1930 – Hugo von Langendorff (majątek, którym zarządzał Franz Pasker obejmował wtedy powierzchnię 826 hektarów) i przed 1945 rokiem Malwina von Langendorff. Dane historyczne i statystyczne z różnych okresów (XV – XX wiek) wskazują na połączenie Kawcza z dobrami zakrzewskimi. Według danych z czasów II wojny światowej podawana jest wspólna ich powierzchnia wynosząca około 1580 hektarów użytków rolnych i lasów. Oprócz prężnie funkcjonującego gospodarstwa rolnego w Kawczu, w którym stosunkowo wcześnie wykorzystano do różnych prac lokomobilę, działały m.in. cegielnia oraz gorzelnia. Transport ułatwiała kolejka do przewozu płodów rolnych. Jej wąskie tory poprowadzono przez środek zabudowy gospodarczej majątku, a prowadziły one w stronę Zakrzewa i Miejskiej Górki. Po drugiej wojnie światowej majątek Kawcze został upaństwowiony i przez długi czas funkcjonowało na jego terenie gospodarstwo rolne, tzw. gospodarstwo pomocnicze rawickiego Zakładu Karnego. Zostało ono zlikwidowane na początku lat siedemdziesiątych XX wieku. Obecnie Gospodarstwo Kawcze podlega Hodowli Zarodowej Zwierząt w Żołędnicy. Janusz Hamielec, VII 2011