ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՊՈԼԻՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ
Օգոստոս | polytech.am/newspaper
(272), ԹԻՎ 2, 2019
հրատարակվում է 1957 թվականից
ՊՈԼԻՏԵԽՆԻԿԻ ՀԱՎԱՔԱԿԱՆ ՈՒԺԸ ԵՎ ՀԱՐՍՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ՆՐԱ ԲԱԶՄԱՀԱԶԱՐ ՇՐՋԱՆԱՎԱՐՏՆԵՐՆ ԵՆ
ՀՀ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ներկա է գտնվել Պոլիտեխնիկի ընդունելության գործընթացի մեկնարկին 2019 թվականի Պոլիտեխնիկի ընդունելությունը մեկնարկեց նոր տեխնոլոգիաների կիրառմամբ: Պոլիտեխնիկի այս նախաձեռնությունը, որպես առաջինը համալսարանների մեջ, ողջունեց ՀՀ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը: Կրթության և գիտության նախարար Արայիկ Հարությունյանի, Տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարար Հակոբ Արշակյանի և այլ պաշտոնատար անձանց ուղեկցությամբ Վարչապետն այցելեց Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան: Պոլիտեխնիկական համալսարանի Հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ Հովիկ Մուսայելյանի, ռեկտոր Ոստանիկ Մարուխյանի, ռեկտորի տեղակալ, Ընդունող հանձնաժողովի պատասխանատու քարտուղար Գոռ Վարդանյանի, ՀԱՊՀ պրոռեկտորների, մի շարք աշխատակիցների հետ Վարչապետը ներկա գտնվեց Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի ժամանակակից լուծումներով «Ընդունելության գործընթացի կազմակերպման կենտրոն»-ի բացմանը: Կենտրոնը հագեցած է հերթերի կառավարման համակարգով և էլեկտրոնային տերմինալով, նպատակն է ավտոմատացնել Պոլիտեխնիկի դիմորդների ընդունելության գործընթացը: Համակարգը բուհերի շարքում առաջինը ներդրվել է
ՊՈԼԻՏԵԽՆԻԿԻ ԴԻՄՈՐԴՆԵՐԻ ՀՈՍՔՆ ԱՃՈՒՄ Է Պոլիտեխնիկում՝ «Յուքոմ» ընկերության աջակցությամբ: Համակարգն աշխատում է EarlyOne հավելվածի միջոցով: Վերջինս նախատեսված է առաջին հերթին դիմորդի հանգիստ պայմանների համար, որպեսզի հապճեպության մեջ սխալ ու անցանկալի որոշում չկայացնի: Դիմորդների արձագանքն էլ բավական լավ է եղել՝ հերթեր չկան, կուտակումներ Ընդունող հանձնաժողովի ներսում ևս՝ ինչն էլ թույլ է տալիս ոչ միայն արագ կողմնորոշվել, այլ նաև արագ լրացնել անհրաժեշտ փաստաթղթերը: Բացի այդ, դիմորդները հավելվածի միջոցով կարող են իրենց իսկ ցանկացած ժամին՝ նախօրոք նշելով, գալ Պոլիտեխնիկ դիմում լրացնելու համար: Վճարումն էլ կարող են կատարել EasyPay վճարային տերմինալի միջոցով: Այս նորարարությունը, ինչպես նաև նա-
խորդ տարիների համալսարանի ցուցաբերած ակտիվությունը ունեցան իրենց դրական արդյունքները: Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի կողմից իրականացվող բոլոր կրթական աստիճաններում այս տարի ընդունելության ցուցանիշներում նախորդ տարիների նկատմամբ նկատվեց առնըվազն դիմորդների 20% աճ, այս մասին փաստեց նաև ՀԱՊՀ ռեկտորի տեղակալ, Ընդունող հանձնաժողովի պատասխանատու քարտուղար Գոռ Վարդանյանը: Ըստ պարոն Վարդանյանի՝ սա բացատրվում է նրանով, որ երկրում մեծ հետաքրքրություն է առաջացել ինժեներական մասնագիտությունների հանդեպ: Այս տարի Պոլիտեխնիկում ընդունելություն է իրականացվել 34 կրթական ծրագրերով, 1130 տեղի համար, որից անվճար տեղերի քանակն է՝ 259, վճարովի՝ 871։
Առաջին փուլով հայտագրված դիմորդների թիվը կազմել է 1029: Դիմորդների հոսքի 60 տոկոսը բաժին է հասել տեղեկատվական տեխնոլոգիաներին, ռադիոտեխնիկային, կիբերնետիկային, քանի որ այս ուղղություններով շատ են թափուր տեղերը, գործատուների կողմից ամենաշատն է վարձատրվում: Միևնույն ժամանակ մեծ աճ է նկատվում էներգետիկայի, էլեկտրատեխնիկայի, մեքենաշինության, մեքենագիտության, տրանսպորտի, դիզայնի ուղղություններով: Համեմատաբար ավելի պասիվ է ընդերքի և քիմիական տեխնոլոգիաների ուղղությունը։ Այս նպատակով կատարված այցի ընթացքում Ն. Փաշինյանը իր խոսքում նշեց. «Կառավարությունն իր առաջնահերթությունները հռչակել է. մենք հռչակել ենք, որ Հայաստանի Հանրապետությունը տեսնում ենք որպես տեխնոլոգիական երկիր: Այդ առումով, իհարկե, Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի դերակատարումը բացառիկ է և պարզ, որ բազմաթիվ ծրագրերի իրականացման առումով մենք Պոլիտեխնիկական համալսարանը տեսնում ենք որպես հիմնական գործընկերներից մեկը:», -ասաց Վարչապետ Ն. Փաշինյանը։ Այցի ընթացքում ՀՀ Վարչապետին «Քաղաք» անվամբ կտավ նվիրեց Մեխանիկամեքենաշինական, տըրանսպորտային համակարգերի և դիզայնի ինստիտուտի ուսանողուհի Լիդա Գեվորգյանը:
polytech.am/newspaper
Պոլիտեխնիկը շարունակում է «Բուհ-արդյունաբերություն» ուսումնական, կրթական մոդելների հաջող իրականացումը
Հովիկ Զավենի Մուսայելյան ՀԱՊՀ Հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ
Սիրելի ՛ պոլիտեխնիկցիներ Շնորհավորում եմ ձեզ սեպտեմբերի 1-ի՝ Գիտելիքի օրվա և նոր ուսումնական տարվա առթիվ: Իր շուրջ 86-ամյա տարեգրությամբ Պոլիտեխնիկը եղել է բարձրագույն տեխնիկական կրթության առաջատարը՝ Հայաստանի արդյունաբերության տարբեր ոլորտների համար պատրաստելով հազարավոր բարձրորակ կադրեր: Միաժամանակ Պոլիտեխնիկը ձևավորել է մնայուն ավանդույթներ, որոնք շարունակաբար պահպանում և զարգացնում է: Առանձնակի ջերմությամբ շնորհավորում եմ առաջին կուրսեցիներին և ողջունում ձեր մուտքը Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան: Ուրախ եմ, որ բազմաթիվ մասնագիտություններից ընտրել եք հենց ինժեներական մասնագիտությունները և հայ ինժեների վեհ գործը շարունակելու ճանապարհը: Պոլիտեխնիկում կան ուսումնառության, սպորտի և հանգստի համար լիարժեք պայմաններ՝ ուսումնական ժամանակակից լսարաններ և լաբորատորիաներ, հագեցած գրադարան, էլեկտրոնային ընթերցասրահներ, սպորտային դահլիճներ և մարզահրապարակներ, մարզաառողջարարական ճամբարներ: Համալսարանն ունի հզոր համակարգչային բազա և ներդրված են կրթական նոր տեխնոլոգիաներ: Կրկին շնորհավորում եմ Պոլիտեխնիկական համալսարանի ուսանողներին և պրոֆեսորադասախոսական կազմին նոր ուսումնական տարվա առթիվ՝ մաղթելով նորանոր հաջողություններ և գիտակրթական ձեռքբերումներ:
ՊՈԼԻՏԵԽՆԻԿ ՊԱՇՏՈՆԱԹԵՐԹ 2
Պոլիտեխնիկցիները ստացան «Սինոփսիս-Արմենիա» կրթական մոդելով որակավորման հավաստագրեր «Սինոփսիս Արմենիա» ընկերությունն ուսումնական տարվա ավարտին, հանդիսավոր արարողության ժամանակ որակավորման հավաստագրեր շնորհեց իր գործընկեր համալսարանների «Բուհ-արդյունաբերություն» կրթական մոդելով՝ 2019թ.-ին իրենց ուսումնառությունը հաջողությամբ ավարտած 116 շրջանավարտների՝ 64 բակալավրի և 52 մագիստրոսի, որոնցից 91-ը (78%ը) արդեն աշխատում են Սինոփսիսի ճարտարագիտական բաժանմունքներում։ Ուշագրավ է, որ 116 շրջանավարտներից 56-ը (48%-ը) իգական սեռի ներկայացուցիչներ են։ 2004թ.ին սկսելով «Բուհ-արդյունաբերություն» կրթական մոդելի իրականացումը Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի հետ՝ «Սինոփսիսը» շարունակաբար ընդլայնել և հարստացրել է այդ հաջող փորձը Հայաստանի այլ առաջատար բուհերի հետ՝ 2005-ին համագործակցությունը Երևանի պետական համալսարանի (ԵՊՀ), 2007-ին՝ Հայ-ռուսական (Սլավոնական) համալսարանի (ՀՌՀ) և 2011-ին՝ Եվրոպական համալսարանի (ԵՀ) հետ։ Այս տասնհինգ տարիների ընթացքում «Սինոփսիս Արմենիայի» ուսումնական դեպարտամենտն ավարտել են 948 կիսահաղորդչային արդյունաբերության ժամանակակից պահանջները բավարարող արտադրությանը պատրաստ շրջանավարտներ՝ համալրելով ինտեգրալ սխեմաների (IC) նախագծման և էլեկտրոնային նախագծման ավտոմատացման (EDA) ոլորտի աշխատաշուկան: «Բուհ-արդյունաբերություն» կրթական մոդելը, որը լավագույնս զուգակցում է ակադեմիական կրթության և բիզնես միջավայրի առավելությունները, մեզ հնարավորություն է տալիս պատրաստել միկրոէլեկտրոնիկայի ոլորտում բարձր որակավորում և գործնական հմտություններ ունեցող մասնագետներ»,-ասում է «Սինոփսիս Արմենիայի» նախագահ դր. Երվանդ Զորյանը։ «Սինոփսիս Արմենիայի» Ուսումնական դեպարտամենտը շարունակաբար զարգացնում է իր տեխնիկական ենթակառուցվածքն ու գիտակրթական միջավայրը։ Դեպարտամենտի արձանագրած արդյունքներն ինքնին խոսուն են այս տարիների ընթացքում դեպարտամենտում իրականացվել և հաջողությամբ պաշտպանվել են 69 թեկնածուական ատենախոսություններ, հրատարակվել են մենագրություններ, լույս են տեսել և ներկայացվել 310 գիտական հոդվածներ և 170 զեկույցներ։
Մատենադարանի վեհաշուք դահլիճում հանդիսավոր պայմաններում Սինոփսիսի ավարտական հավաստագրեր ստացան Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի 75 (50 բակալավր և 25 մագիստրոս), ԵՊՀ-ի 17 (9 բակալավր և 8 մագիստրոս), ԵՀ-ի 12 մագիստրոս և ՀՌՀ-ի 12 (5 բակալավր և 7 մագիստրոս) շրջանավարտներ։ Հավաստագրերի շնորհման արարողությանը ներկա էին ՀՀ կրթության գիտության, մշակույթի և սպորտի փոխնախարար Գրիշա Թամրազյանը, ԱԺ պատգամավոր, «Սինոփսիս Արմենիայի» Ուսումնական դեպարտամենտի շրջանավարտ Գևորգ Գորգիսյանը, «Սինոփսիս Արմենիայի» ընկերության տնօրեն, «Սինոփսիս Արմենիայի» նախագահ դր. Երվանդ Զորյանը, Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան Հոգաբարձուների խորհըրդի նախագահ, «Սինոփսիս Արմենիայի» տնօրեն Հովիկ Մուսայելյանը, Պոլիտեխնիկի ռեկտոր, պրոֆեսոր Ոստանիկ Մարուխյանը, ղեկավար ու պրոֆեսորադասախոսական կազմի այլ ներկայացուցիչներ: Բացման խոսքով հանդես եկավ «Սինոփսիս Արմենիայի» տնօրեն, Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան Հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ Հովիկ Մուսայելյանը: Շնորհավորելով ուսանողներին, նա նշեց, որ ընկերությունը շարունակում է գործունեությունը Հայաստանում տեխնոլոգիական համալսարանական կրթական ծրագրերով` նպաստելով երկրում տնտեսության զարգացմանը: «Գործընկեր համալսարանների հետ իրականացվող կրթական ծրագիրը ներառում է և՛ բակալավրական, և՛ մագիստրոսական, և՛ ասպիրանտական ուսուցման ծրագրերը, որոնք հաջողությամբ ավարտելուց հետո շրջանավարտները տվյալ համալսարանի ավարտական դիպլոմի հետ մեկտեղ ստանում են «Սինոփսիսի» որակավորման հավաստագիր, որը վկայում է ժամանակակից արտադրական նախագծերի մեջ նրանց ներգրավման շնորհիվ ձեռք բերած գործնական հմտությունների մասին և հնարավորություն է տալիս աշխատանքի տեղավորվել թե՛ «Սինոփսիսում», և թե՛ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում գործող այլ ընկերություններում», – ասաց Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան Հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ, «Սինոփսիս Արմենիայի» տնօրեն Հովիկ
Մուսայելյանը: Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան ռեկտոր, պրոֆեսոր Ո. Մարուխյանը շնորհավորելով՝ ուսանողներին իր խոսքում նշեց, որ «Բուհ-արդյունաբերություն» կրթական մոդելը հաջողված է: «Սինոփսիսի» կողմից տրամադրված ծրագրային գործիքային միջոցների և տեխնոլոգիաների լայն ընտրանու նպատակասլաց օգտագործման շնորհիվ այսօրվա շրջանավարտները համալրում են ոլորտի առավել լավ պատրաստված մասնագետների բանակը և սկսում աշխատել իրենց մասնագիտությամբ»,նշեց ռեկտոր, պրոֆեսոր Ոստանիկ Մարուխյանը: Շնորհավորելով նրանց՝ «Սինոփսիս Արմենիայի» Ուսումնական դեպարտամենտի տնօրեն, պրոֆ. Վազգեն Մելիքյանը նշեց: «Ուրախ եմ տեսնել, որ ձեզնից շատերն արդեն աշխատում են մասնագիտությամբ, և հատկապես ոգևորիչ է, որ դուք հենց առաջին օրվանից կարողանում եք ձեր աշխատատեղում արդյունավետ լինել»։ Անդրադառնալով «Բուհ-արդյունաբերություն» կըրթական մոդելին, նա ավելացրեց,–«Մեր գործընկեր համալսարանների հետ իրականացվող կրթական ծրագրում ընդգրկված ուսանողներին հասանելի են «Սինոփսիսի» Էլեկտրոնային ավտոմատացված նախագծման գերժամանակակից ծրագրային փաթեթներն ու համաշխարհային հեղինակավոր համալսարանների կողմից ճանաչված և օգտագործվող համապարփակ ուսումնական նյութերը։ Ի լրումն, «Սինոփսիսը» նաև տրամադրում է 90, 32/28 և արդեն նաև 14 նանոմետր տեխնոլոգիայով ուսումնական նախագծման հավաքածուներ (EDK, iPDK), ինչը հնարավորություն է տալիս ուսանողներին ուսումնական միջավայրում ձեռք բերել գերժամանակակից ինտեգրալ սխեմաների նախագծման հմտություններ»: «Սինոփսիսում» կարևոր ձեռբերում են համարում նաև այն, որ Ուսումնական դեպարտամենտի շրջանավարտներից ոմանք աշխատանքին զուգահեռ նաև դասավանդում են Ուսումնական դեպարտամենտում՝ համալրելով դասախոսների։ Այսօր, ուսումնական դեպարտամենտի 50 դասախոսներից 22-ը Սինոփսիս Արմենիայի առաջատար ճարտարագետներն են։
polytech.am/newspaper
Պոլիտեխնիկը շարունակում է համագործակցությունը «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ընկերության հետ
Ոստանիկ Զավենի Մարուխյան ՀԱՊՀ ռեկտոր, պրոֆեսոր Սիրելի՛ առաջին կուրսեցիներ, Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական կազﬕ, աշխատակիցների, ուսանողության և անձամբ իմ անու-
«ՀԷՑ» և «Տաշիր» ընկերությունները նոր հնարավորություններ են ստեղծում Պոլիտեխնիկի ուսանողների համար 2019թ. հուլիսի 10-ին Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանում տեղի ունեցավ բուհի լավագույն շրջանավարտների՝ «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ընկերությունում աշխատանքի մրցույթի արդյունքների ամփոփումը։ Միջոցառմանը ներկա էին Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի Հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ Հովիկ Մուսայելյանը, Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի ռեկտոր, պրոֆեսոր Ոստանիկ Մարուխյանը, «Տաշիր» ընկերությունների խմբի փոխնախագահ Կարեն Դարբինյանը, «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ընկերության գլխավոր տնօրեն Կարեն Հարությունյանը և այլք։ Մրցույթի արդյունքում պոլիտեխնիկական համալսարանի թվով 7 շրջանավարտ այս տարվա հուլիսի 15-ից աշխատանքի կանցնի «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ընկերությունում որպես ճարտարագետ։ 2017թ.-ից «Տաշիր» ընկերությունների խըմբի և «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ընկերության նախաձեռնությամբ պոլիտեխնիկական համալսարանում գործում են աշխարհահռչակ ֆրանսիական «Schneider Electric» ընկերության «Գերազանցության» և «Կասկադ» ընկերության ինովացիոն կենտրոնները, որտեղ տեղակայված են էներգետիկայի և ավտոմատացման ոլորտի ժամանակակից տեխնոլոգիական լուծումներ։ Վերը նշված լաբորատորիաների ստեղծման արդյունքում տասնյակ ուսանողներ ու երիտասարդ գիտնականներ այսօր հնարավորություն ունեն հմտություններ զարգացնել ու ծանոթանալ էներգետիկայի ու ավտոմատացման ոլորտում ժամանակակից տեխնոլոգիաներին։ Բարձր տեխնոլոգիական ժամանակակից սարքավորումներով հագեցած կենտրոնները նախատեսված են ոչ միայն ապագա մասնագետների, այլ նաև ոլորտի արդեն կայացած աշխատակիցների համար: Ներկաներին ողջունեց նաև Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի
Հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ Հ. Մուսայելյանը. «Ցանկանում եմ, որ այս միջոցառումը մեր հանրության կողմից ընկալվի հավուր պատշաճի: Եթե մենք ուզում ենք կառուցել տեխնոլոգիական երկիր, ապա բուհ–մասնավոր հատված համագործակցությունը պետք է լինի ամենակարևոր տեղում: Շնորհակալություն եմ հայտնում նաև Սամվել Կարապետյանին, քանի որ նա կարողացել է ընտրել երկրի զարգացման գործում անենաճիշտ ներդրում անելու ձևը՝ ներդրում կրթության ոլորտում: Կրթական համակարգում ներդրում անելը լուծում է ապագայում երկրի զարգացման հարցը: ցանկանում եմ, որ այս փորձը լինի վարակիչ», – նշեց Հ. Մուսայելյանը: Բուհի ռեկտոր Ոստանիկ Մարուխյանն իր խոսքում նշեց, որ, «Տաշիր» ընկերությունների կողմից ստեղծված կենտրոնները կարող են ոչ միայն գիտության և տեխնոլոգիաների մեծ առաջխաղացում ապահովել, այլև հիմքեր ստեղծել գիտատեխնիկական արդյունաբերական արտադրության համար։ Ուրախալի է նաև, որ մեր ուսանողները, որոնք նաև վերապատրաստվել են կենտրոններում, հնարավորություն են ստացել աշխատանքի անցնել մեր երկրի ամենամեծ ու ամենաարդյունավետ կազմակերպություններից մեկում: «Պոլիտեխնիկական համալսարանի և ՀԷՑ-ի 3 տարի առաջ մեկնարկած երկկողմանի համագործակցության ծրագրի առաջին փուլի ավարտն է: Այդ ծրագրի շրջանակներում իրականացված գործառույթների արդյունքում՝ շնորհիվ ՀԷՑ-ի ցուցաբերած աջակցության, մենք կարողացանք բակալավրի և մագիստրոսի կրթական ծրագրերով իրականացնել այնպիսի ուսումնառության գործընթաց, որը Հայաստանի կրթական համակարգում աննախադեպ էր և հստակորեն մոտիվացված գերազանց սովորող ուսանողներին աննախադեպ կրթաթոշակի տրամադրմամբ: Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի Էներգետիկայի և էլեկտրատեխնիկայի ինստիտուտը իր վրա է
վերցրել Հայաստանի էներգետիկ համակարգի համար բարձրորակ կադրերի պատրաստման գործը և առաջին փուլը հաջողությամբ իրականացրել: Ուրախությամբ հայտնում եմ, որ առաջին փուլի արդյունքում, մեր ուսանողների հետ իրականացված որոշակի հարցազրուցային փուլի ավարտից հետո, ընտրվել են 7 ուսանողներ, ովքեր կաշխատեն ՀԷՑ-ում»,-նշեց ռեկտոր Ո. Մարուխյանը: Ռեկտորը շնորհակալություն հայտնեց համագործակցության համար և հույս հայտնեց, որ այսուհետև այս համագործակցությունը կիրականացվի ավելի մեծ թափով և կզարգանա: Հաշվի առնելով Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան Էներգետիկայի և էլեկտրատեխնիկայի ինստիտուտի տեխնիկական վերազինման, կապիտալ վերանորոգումների բարձր մակարդակով իրականացման, մասնագիտական լսարանների կահավորման, գերազանցության կենտրոնների հիմնման և ուսանողական անվանական կրթաթոշակների տրամադրման կազմակերպական գործառույթներում ակնառու ներդրումը, հանդիպման ավարտին Հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ Հովիկ Մուսայելյանը, Գիտական խորհրդի անունից «Տաշիր» ընկերությունների խմբի փոխնախագահ, ՀԷՑ ընկերության տնօրենների խորհրդի նախագահ, ՀԱՊՀ Շրջանավարտների ասոցիացիայի գործադիր տնօրեն Կարեն Դարբինյանին պարգևատրեց Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան Ոսկե հուշամեդալով: Հիշեցնենք, որ ծրագրի շրջանակում 2017թ.-ից «Տաշիր» բարեգործական ընկերությունը կրթաթոշակներ է տրամադրում Պոլիտեխնիկի Էներգետիկայի և էլեկտրատեխնիկայի, ինչպես նաև Մեխանիկամեքենաշինական, տրանսպորտային համակարգերի և դիզայնի ինստիտուտի ուսանողներին յուրաքանչյուրին տարեկան մինչև 6000 դոլարին համարժեք դրամի չափով: Մինչ օրս կրթաթոշակ է ստացել 136 ուսանող։
նից ջերմագին շնորհավորանքներ եմ հղում Ձեզ Գիտելիքի օրվա և պոլիտեխնիկական բազմահազարանոց հզոր հանրույթին անդամագրվելու կապակցությամբ: 21-րդ դարը բարձր տեխնոլոգիաների սրընթաց զարգացման ժամանակաշրջան է, և այսօր մուտք գործելով ﬔր երկրի տեխնոլոգիական կրթության առաջատար «Պոլիտեխնիկ»-ը՝ Դուք ստանում եք ժամանակի պահանջներին համահունչ բարձրագույն մասնագիտական կրթություն ստանալու բոլոր հնարավորություններն ու կարողությունները: Դուք դառնում եք ուսանողն այն հաստատության, որն էական դերակատարություն ունի տնտեսական զարգացման ու տեխնոլոգիական նորաստեղծության ազգային ծրագրերում, հաստատություն որն արագորեն արձագանքում է հասարակության և տնտեսության փոփոխվող կարիքներին ու աշխատաշուկայի պահանջարկին և, որ աﬔնակարևորն է, հաստատություն, որն անում է աﬔն ինչ բարձրորակ կրթության ապահովման համար: Հուսով եմ, որ առավելագույնս կօգտվեք ընձեռվող այս հնարավորություններից և պոլիտեխնիկցուն բնորոշ պատվախնդրությամբ իրականություն կըդարձնեք բոլորիս սպասելիքն ու ակնկալիքը: Մաղթում եմ ձեզ բարի երթ, բազում ու շարունակական հաջողություններ և ձեռքբերուﬓեր: ՊՈԼԻՏԵԽՆԻԿ ՊԱՇՏՈՆԱԹԵՐԹ 3
polytech.am/newspaper
Պոլիտեխնիկ այցելեց Քյոլնի տեխնիկական համալսարանի ռեկտորը
Պոլիտեխնիկի Ոսկե մեդալ շնորհվեց «Սինոփսիս» ընկերության գործադիր տնօրեն Աարտ դե Ջիզին Ուսումնական տարվա ավարտին Պոլիտեխնիկ էր այցելել «Սինոփսիս» ընկերության գործադիր տնօրեն դր. Աարտ դե Ջիզը։ Հանդիպմանը ներկա էին ՀԱՊՀ Հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ, «Սինոփսիս Արմենիա» ընկերության տնօրեն Հ. Մուսայելյանը, ՀԱՊՀ Կրթական ծրագրերի և ուսումնամեթոդական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր Մ. Բաղդասարյանը, «Սինոփսիս» ընկերության Հայաստանի նախագահ Եր. Զորյանը, Ուսումնական դեպարտամենտի տնօրեն Վ. Մելիքյանը, «Սինոփսիս Արմենիա» ընկերության հանրության հետ կապերի ղեկավար Գ. Մարկոսյանը, պրոռեկտորներ, ինստիտուտների տնօրեններ, պրոֆեսորադասախոսական կազմի ներկայացուցիչներ և ուսանողներ։ Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում Աարտ դե Ջիզի ակնառու ներդրման համար և ի նշանավորումն Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան կատարած նրա այցելության` բուհի Ռեկտորատի որոշմամբ դր. Աարտ դե Ջիզին շնորհվեց ՀԱՊՀ Ոսկե մեդալ: Լեգենդար հյուրին ողջունեց ՀԱՊՀ Կրթական ծրագրերի և ուսումնամեթոդական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր Մարինկա Բաղդասարյանը։ «Դր. Աարտ դե Ջիզը 1986 թվականից՝ «Սինոփսիս» ընկերության հիմնադրումից ի վեր, մեծ գործունեություն է ծավալել նրանում, մասնավորապես բարձր տեխնոլոգիաների բնագավառում ընկերությունը համաշխարհային համբավի հասցնելու համար։ Նա հսկայական գործունեություն է ծավալել ընկերության առաջընթացի գոր-
ծում և այսօր հանդիսանում է աշխարհի լավագույն փորձագետներից մեկը։ Նա հաճախ մասնակցում է տարբեր գիտաժողովների, որոնք նվիրված են էլեկտրոնիկային և ավտոմատացված նախագծման համակարգերին։ Հսկայական գործունեություն է նա ծավալել տեխնիկական օգտարարության, ինչպես նաև հասարակական նվաճումների ուղղությամբ, որի շնորհիվ նա ընդգրկվել է զանազան միությունների և խորհուրդների կազմում, ինչպես նաև արժանացել է բազմաթիվ պարգևների։ Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանը բարձր է գնահատում նրա դերակատարությունը համալսարանի և «Սինոփսիս» ընկերության համագործակցության արդյունավետ իրականացման համար և ուրախ է հանձնել նրան ՀԱՊՀ Ոսկե մեդալ», – նշեց Մ. Բաղդասարյանը: «Սինոփսիս» ընկերությունը իր գործունեությունը սկսել է 33 տարի առաջ՝ Սիլիկոնյան հովտում՝ նորարարությամբ։ Բայց դրանից հետո ամեն տարի աճ է գրանցել հենց Դր. Աարտ դե Ջիզի ղեկավարությամբ։ Այսօր ընկերությունը աշխարհի ղեկավար ընկերություններից մեկն է կիսահաղորդչային սարքերի բնագավառի մեջ, ունի 13500 աշխատակիցներ։ Հայաստանյան ընկերությունը երկրորդն, է իր մեծությամբ ընկերության բոլոր մասնաճյուղերի մեջ», -նշեց Եր. Զորյանը։ Եր. Զորյանը նշեց նաև, որ ուրախ է, որ Պոլիտեխնիկի ուսանողները հնարավորություն ունեն լսելու Դր. Աարտ դե Ջիզի պատգամը և կարծիքը նորագույն տեխնոլոգիաների զարգացման ապագայի մասին։ «Չափազանց կարևոր է, որ մեր երիտա-
սարդները հնարավորություն ունեն լսելու մարդու, ով իր ոլորտում իրապես նորը ստեղծած մարդ է, ում դարակազմիկ հայտնագործությունները թելադրել են աշխարհի զարգացման հետագա ուղղությունը», – նշեց նա։ Հանդիսավոր արարողությունից հետո Աարտ դե Ջիզը դասախոսության միջոցով ներկայացրեց իր համահիմնադրած ընկերության` «Սինոփսիս»-ի անցած տեխնոլոգ ի ա կ ա ն զա ր գա ց մ ա ն ճ ա ն ա պ ա ր հ ը , անդրադարձավ ժամանակակից ինժեներության մարտահրավերներին, խոսեց չիպերի ստեղծման, նրանց պատմության և զարգացման փուլերի մասին։ Նշեց, որ տարիներ առաջ կիսահաղորդչային սարքերի ոլորտում նոր քայլ անելու համար դարեր են պահանջվել, իսկ այսօր տարիներ, տասնամյակից էլ քիչ։ Դր. Աարտ դե Ջիզը նշեց, որ միկրոէլեկտրոնիկայի բնագավառում ամեն օր կարող է նոր բան ստեղծվել, և եղած նորը մեկ օրում դառնալ հին, քանի որ ամեն ինչի հիմքը միտքն է՝ ճարտարագիտությամբ փաթեթավորված միտքը։ Դր. Աարտ դե Ջիզը խոսեց նաև այն մասին, թե ինչպես է առնչվում միկրոէլեկտրոնիկան գիտության բոլոր ճյուղերի հետ։ Հանդիպման ավարտին նա հորդորեց ուսանողներին սիրել իրենց աշխատանքը. «Եթե չսիրեք ձեր աշխատանքը, որակով բան երբեք չեք կարող ստեղծել»,–նշեց նա։ Այնուհետև նա պատասխանեց ուսանողների ու դասախոսական կազմի ներկայացուցիչների հարցերին։
Հունիսի 10-ին Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան այցելեց Քյոլնի տեխնիկական համալսարանի ռեկտոր, պրոֆեսոր դր. Շտեֆան Հերցիգը։ Շ. Հերցիգը Պոլիտեխնիկական համալսարան էր այցելել Քյոլնի տեխնիկական համալսարանի և Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի միջև ստորագրված համագործակցության հուշագրի շրջանակներում։ Ռեկտորի ընդունարանում հյուրին դիմավորեցին ռեկտոր, պրոֆեսոր Ոստանիկ Մարուխյանը, ՀԱՊՀ պրոռեկտորներ Կ. Արզումանյանը, Մ. Բաղդասարյանը, Գլխավոր հաշվապահ Կ. Խաչատրյանը, Միջազգային համագործակցության և դրամաշնորհային ծրագրերի վարչության պետ Մ. Մանգասարովան։ Ռեկտոր Ո. Մարուխյանը որոշ մանրամասներ ներկայացրեց Պոլիտեխնիկի պատմությունից, ուսումնական ու գիտական գործընթացներից, ինչպես նաև այլ համալսարանների և միջազգային կառույցների հետ համագործակցության ոլորտից: Ռեկտորները մանրամասնորեն քըննարկեցին գիտական ոլորտում կապերի զարգացման հեռանկարները։ Կողմերը նշեցին, որ համաձայն անցած տարի կնքված հուշագրի՝ բուհերը կզարգացնեն գիտական համագործակցությունը տեղեկատվական և բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում։ Համագործակցության եզրեր գտնվեցին Կիրառական քիմիայի, Համակարգչային գիտության և ճարտարագիտության, Էլեկտրատեխնիկայի, էներգետիկայի, Դիզայնի, Լոգիստիկայի, Մեքենաշինության, Ավտոմատացման և մի շարք այլ մասնագիտությունների գծով։ Հյուրը շրջայց կատարեց Պոլիտեխնիկական համալսարանում։ Եղավ Հայաստանի ազգային ճարտարագիտական լաբորատորիաներում, շրջեցին Ռոբոտաշինության, Հեռահաղորդակցման, Ներկառուցվող համակարգերի, Ճշգրիտ չափումների, Տվյալների հավաքագրման-չափումների գիտահետազոտական լաբորատորիաներով: Այնուհետև պրոֆեսոր Շ Հերցիգը այցելեց Օդային ռոբոտատեխնիկայի ուսումնահետազոտական կենտրոն։ Պրոֆեսոր Շ Հերցիգը եղավ նաև Միջուկային անվտանգության տարածաշրջանային ուսումնական կենտրոնում, որտեղ Էներգետիկայի և էլեկտրատեխնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն Ա Գևորգյանը ներկայացրեց կենտրոնում տարվող աշխատանքները։ Այնուհետև Քյոլնի ռեկտորն այցելեց ՀԱՊՀ 2-րդ մասնաշենքում տեղակայված աշխարհահռչակ ֆրանսիական Schneider Electric ընկերության, «Տաշիր» ռուսական ընկերությունների խմբի և Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի ներդրմամբ ստեղծված Գերազանցության կենտրոն:
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՊՈԼԻՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ
Գլխավոր խմբագիր
Ձևավորումը՝ Էլեոնորա Հովհաննիսյանի
ՋԱՆԻԿ ՍԵՎՈՅԱՆ
Սրբագրումը՝ Աղավնի Տեր-Հովհաննիսյանի
Թղթակիցներ Հայկուհի Վահրամյանին, Սյուզան Թուսյանին
հրատարակվում է 1957 թվականից
Լրատվական գործունեությունն իրականացնող Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան հիմնադրամ Վկայական` N03Ա990381 /24.12.2014թ./ Տպաքանակը` 700, 6 Էջ / Տպագրված` ՀԱՊՀ տպարանում / պատվեր` 272 Մեզ կարող եք այցելել` ՀՀ, ք.Երևան, 0009, Տերյան 105, ՀԱՊՀ 3-րդ մասնաշենք, 308 սենյակ, Հեռ.` (374 10) 566 946, 3-80, Խմբագրության էլեկտրոնային հասցեն է` newspaper@npua.am
www.polytech.am/newspaper
polytech.am/newspaper
«Միասնության ուժ-2019» ուսանողական երիտասարդական ռազմահայրենասիրական հավաք
«Միասնության ուժ-2019» հավաքում հաղթեց Նարնջագույն ճակատը Պոլիտեխնիկի ուսանողները, օգոստոսի 21-26-ը Հանքավանի «Պոլիտեխնիկ» ուսումնամարզաառողջարարական ճամբարում մասնակցեցին «Միասնության ուժ2019» երիտասարդական-ուսանողական հավաքին։ Այս տարի ևս հավաքը կազմակերպվեց Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի և Ուսանողական խորհրդի ջանքերով։ Հավաքի բացման հանդիսավոր արարողությունը տեղի ունեցավ ՀՀ ԶՈՒ Պատվո պահակախմբի ելույթով։ Բացմանը ներկա էին ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Հակոբ Արշակյանը, ՀՀ պաշտպանության նախարարի տեղակալ Գաբրիել Բալայանը, Արցախի Հանրապետության բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, Ապրիլյան քառօրյա պատերազմի հերոսներ Արմենակ Ուրֆանյանի, Աղասի Ասատրյանի և Մերուժան Ստեփանյանի ընտանիքների անդամներ, պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմի ներկայացուցիչներ: Բացման խոսքով հանդես եկավ ՀԱՊՀ ռեկտոր, պրոֆեսոր Ոստանիկ Մարուխյանը: Ողջունելով ներկաներին, ռեկտորը իր շնորհակալանքի խոսքն ուղղեց Ապրիլյան քառօրյա պատերազմի հերոսների ընտանիքների անդամներին, հավաքի բացմանը ներկա գտնվելու համար, խոսեց հավաքի և նրա նշանակության մասին։ «Ողջունում եմ բոլոր ներկաներին, հատկապես արդեն առաջին կուրսեցու կարգավիճակ ունեցող պոլիտեխնիկցիներին: Ձեր մուտքը Պոլիտեխնիկ թող բարի լինի: Այս օրերը շատ կըհիշեք, քանի որ այս ճամբարում շատ և շատ բարի գործեր են կատարվել: Այս ճամբարում իրենց մկրտությունն են ստացել անձինք, ովքեր այսօր Պոլիտեխնիկի ղեկավար կազմի մեջ են և մեր պետության արտադրության ղեկավարներն են: Սա եղել է մի միջավայր, որտեղ ստեղծվել են ընտա«Միասնության Ուժ» - Հավելված 1
նիքներ… տա Աստված, որ առաջին անգամ այստեղ սիրահարվեք: Բարի ժամանց ձեզ: Միասնական եղեք, քանի որ մենք հզոր ենք, երբ միասին ենք»,-ասաց ռեկտորը: Ողջույնի խոսքով հանդես եկան նաև ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար, Պոլիտեխնիկի շրջանավարտ Հակոբ Արշակյանը և ՀՀ պաշտպանության նախարարի տեղակալ Գաբրիել Բալայանը։ Նախարարը և փոխնախարարը ողջունեցին ներկաներին, իրենց շնորհակալանքի և երախտագիտության խոսքն ուղղեցին Քառօրյա պատերազմի հերոսների ընտանիքների անդամներին և կոչ արեցին մասնակիցներին հպարտությամբ կրելու մեր հերոսների անունները։ Ողջունելով Ապրիլյան պատերազմում զոհվածների հարազատներին և ներկաներին՝ նախարար Հակոբ Արշակյանը հաջողություն ու բարի երթ մաղթեց միջոցառման կազմակերպիչներին և մասնակիցներին։ Նախարարի խոսքով՝ հատկանշական է, որ նման միջոցառումն անցկացվում է Պոլիտեխնիկի ճամբարում, որտեղ նորարարությունը պետք է զարգանա տնտեսության և գիտության տարբեր ճյուղերի հետ համահունչ՝ տեխնոլոգիական զարգացման միջոցով նպաստելով Հայաստանի տնտեսական զարգացմանը։ Ներկաներին ողջունեց նաև ռեկտորի տեղակալ, հավաքի հիմնադիր-տնօրեն Գոռ Վարդանյանը։ «Հիմնադրելով այս հավաքը, մենք նպատակ ենք ունեցել մեծարելու, վառ պահելու մեր հերոսների հիշատակը, և ցույց տալու որ նրանք յուրաքանչյուրիս սրտում են և մտքերում։ Հայորդի հերոսների սիրելի ծնողներ, իմացեք որ այս փայլուն երիտասարդները ձեր զավակներն են, հենց #Արմենակներն են, #Աղասիներն են և #Մերուժաններն են։ Մենք հույս ունենք, որ մեր պետությունը իր տնտեսությամբ և բանակի հզորությամբ խաղաղություն պարտադրելով հակառակորդին, սահ-
մանին մեր տղաների զոհերի թիվը կրճատելով հնարավորություն է տալու մեզ այս միջոցառման շարունակական իրականացմամբ անդրադառնալ յուրաքանչյուր հերոսին անհատապես։»,-ասաց Գ.Վարդանյանը։ Հավաքի վեց օրերի ընթացքում մասնակիցներին այցելեցին հասարակական, պետական, քաղաքական գործիչներ։ Բացման արարողությունից հետո հավաքի մասնակիցներին այցելեց ՀՀ պաշտպանության նախարարի մամուլի խոսնակ Արծրուն Հովհաննիսյանը։ Օգոստոսի 24-ի երեկոյան հավաքի մասնակիցներին այցելեց ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Արայիկ Հարությունյանը։ Նախարարը ակտիվ զրույց ունեցավ ուսանողների հետ, հնչեցին մի շարք ոլորտային հարցեր և տըրվեցին պատասխաններ: Օգոստոսի 25-ին, երիտասարդներին այցելեցին «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Սերգեյ Մովսիսյանը և 2016 թվականի Ապրիլյան քառօրյա պատերազմի հերոս «Մարտական խաչ» երկրորդ աստիճանի ասպետ Հարություն Բադալյանը, ինչպես նաև Ապրիլյան քառօրյա պատերազմի մասնակից «Նելսոն Ստեփանյան» մեդալակիր Ժորա Աֆրիկյանը։ Հավաքի մասնակիցներին այցելեց նաև ՀՌՀ ռեկտորի խորհրդական, ՀՀ պաշտպանության նախարարությանն առընթեր հասարակական խորհրդի անդամ Հռիփսիմե Մարգարյանը։ Փակման հանդիսավոր արարողությունը տեղի ունեցավ օգոստոսի 26-ին: Ներկա էին ՀԱՊՀ Հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ, «Սինոփսիս Արմենիայի» տնօրեն Հովիկ Մուսայել յանը, ՀԱՊՀ ռեկտոր պրոֆեսոր Ո. Մարուխյանը, «Սինոփսիս Արմենիայի» նախագահ Երվանդ Զորյանը, ՀԱՊՀ Հոգաբարձուների խորհրդի անդամ Արմեն Բալդրյանը, դասախոսներ և ծնողներ:
Հաղթող ճանաչվեց #ՄԵՐՈՒԺԱՆՆԵՐ ճակատը, որի ղեկավարն է ՀԱՊՀ Ուսանողական խորհրդի փոխնախագահ Ռաֆայել Թովմասյանը: ՀԱՊՀ ռեկտոր Ոստանիկ Մարուխյանը հաղթող թիմին հանձնեց հաղթական գավաթը և պատվոգիրը: Շնորհավորելով ուսանողներին՝ նա մասնավորապես նշեց. «Մաղթում եմ, որ այստեղ անցկացրած գեղեցիկ օրերը հավերժ մնան ձեր հիշողության մեջ: Թող 2019/20 ուսումնական տարին ձեզ միայն բերկրանք և ուրախություն պարգևի: Ցանկանում եմ, որ այստեղ ձեռք բերվածը փոխանցեք ձեր ընկերներին: Մենք ուժեղ ենք, երբ միասին ենք կարգախոսը թող ուղեկցի ձեզ ողջ կյանքում»: ՀԱՊՀ Հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ Հ.Մուսայելյանը ևս շնորհավորեց ճամբարականներին և նշեց, որ այսօրինակ միջոցառումները Պոլիտեխնիկական կյանքի անբաժան մասերից են եղել, շարունակվում են և պետք է լինեն: Երկրորդ և երրորդ տեղերը համապատասխանաբար զբաղեցրեցին #ԱՐՄԵՆԱԿՆԵՐ և #ԱՂԱՍԻՆԵՐ ճակատները: Այս տարի «Միասնության ուժը» հավաքին մասնակցում էր ավելի քան 180 երիտասարդ ՀՀ-ից և ԼՂՀ-ից: Հավաքի համակարգող-ղեկավարող մարմինը, միջոցառման հիմքում դնելով ազգային արժեքները, մասնակիցներին, միասնության ակնկալիքով, ՀՀ դրոշի խորհրդանշական գույների ներքո առանձնացրել է երեք ճակատներ, անվանելով նրանց Ապրիլյան քառօրյա պատերազմի հերոսներ ԱՐՄԵՆԱԿ Ուրֆանյանի, ԱՂԱՍԻ Ասատրյանի և ՄԵՐՈՒԺԱՆ Ստեփանյանի անուններով։ Հիշեցնենք, որ առաջին «Միասնության ուժը» ուսանողական, երիտասարդական, ռազմահայրենասիրական հավաքը անցկացվել է 2016 թվականի օգոստոսին:
polytech.am/newspaper
Պոլիտեխնիկցի Հեկտոր Բաղյանի հերոսական գերդաստանը
Ղաչաղ Համբո
Գրիգոր Բա ան
Ջեյմս Բա ան
Հեկտոր Բա ան
Պոլիտեխնիկցի Հեկտոր Բա անի հերոսական գերդաստանի մասին շատերն են լսել, սակայն այս պատմությունը այլ է: Այն տպագրվել է «Պոլիտեխնիկ» պաշտոնաթերթի 2009 թվականի օգոստոսի թիվ 7 համարում: Հաշվի առնելով այս օրերին Պոլիտեխնիկի Հանքավանի ուսուﬓամարզաառողջարարական ճամբարում ընթացող «Միասնության ուժ» ռազմահայրենասիրական ﬕջոցառումը, խմբագրությունը որոշեց այն տպագրել վերստին՝ ցույց տալու ﬔր պատմության հերոսական էջերից ևս ﬔկը:
Բաղյան գերդաստանի շատ անդամներ քաջությունը, ռազմական հմտությունը, հայրենասիրությունը նախնիներից են ժառանգել: Ճանաչողները հաստատում են այդ հատկանիշները՝ ավելացնելով՝ ղարաբաղցու արյունն է եռում նրանց երակներում: Այս գերդաստանը սերում է Արցախի Գարդման գավառի Խաչակապ (Ղուշչի) գյուղից: Բաղյանները դեռ հին ժամանակներում զբաղվել են դարբնությամբ և զինագործությամբ, որի շնորհիվ էլ նրանց կոչել են Չախմախչու ազգ: Գերդաստանի հիմքը 8 եղբայրներն են, որոնցից 4-ը մասնակցել են Ռուս-թուրքական պատերազմին: Դեռևս 1877-78թթ. Ռուսթուրքական պատերազմի ժամանակ ղարաբաղցի կամավորների գնդում իր մարտական սխրագործություններով աչքի ընկած Հովհ.Բաղյանը պարգևատրվել է Գեորգիևյան խաչով: Այս գերդասատանից է նաև 19-րդ դարի վերջում և 20-րդ դարի սկզբում Ելիզավետպոլի նահանգում հայտնի հրոսակապետ Համբարձում Բաղյանը, ում թաթարները «Ղաչաղ Համբո» էին կոչում: 1905թ. Գանձակում հայ-թուրքական կռիվների ժամանակ նրա և Մարտիրոս Ուսուցչի 160 հոգանոց ջոկատն աչքի ընկավ հերոսական պայքարով, իսկ «Կարմիր Գանձակ» թերթի վկայությամբ՝ մի գիշերվա ընթացքում միայն Համբոն ոչնչացրեց 76 թաթար՝ խափանելով թշնամու գրոհը դեպի հայկական բնակավայրերը: Համբոն ավելացրեց նաև Գանձակից ոչ հեռու գտնվող թաթարական Թոփալ Հասանլու և Գնդաբեկի մոտ գտնվող Սյոգուտտու գյուղերը, որոնք մասնակցել էին Գանձակի շուկայի և մոտակա հայկական բնակավայրերի թալանին: Այնուհետև ավերելով թաթարական տասնյակ գյուղեր՝ ետ վերադարձրեց կողոպտված ավարը: Ղաչաղ Համբոյի և Մարտիրոս Ուսուցչի ջոկատի շնորհիվ էր, որ 1900-ականների սկզբին թուրքական ավերիչ ձեռքը չդիպավ Գանձակի շրջանի հայկական բնակավայրերին: Գերդաստանի մարտական ավանդույթների արժանի շարունակողներից էին զորահրամանատար, Սովետական Միության հերոս, գեներալ-մայոր Գրիգորի Բաղյանը, հածանավի հրամանատար Սուրեն Բաղյանը,
գնդապետ Մակիչ Բաղյանը, ով նաև հետախուզության բաժնի պետն էր և գնդապետ Գրիգորի Լևոնի Բաղյանը, ով մասնակցել է Արցախյան պատերազմին ու պարգևատրվել անվանական զենքով: Բաղյան գերդաստանից է սերվել նաև ամերիկյան կրկնակի տիեզերագնաց, ՆԱՍԱ-ի պրոֆեսոր, բժիշկ Ջեյմս Բաղյանը, ում նախնիները 18-րդ դարի վերջում Ղարաբաղի մելիք Շախնազարովի հրավերով՝ Խաչակապից տեղափոխվել են Ղարաբաղի Լյուլասսազ գյուղը (Հակոբ Կամարի գյուղ) զինագործության արհեստը զարգացնելու համար: Նրանց զավակներից են նաև տիեզերագնացի պապը՝ Գևորգ Բաղյանը, ով եղել է Ղաչաղ Համբոյի եղբայրը: Հետո 1895թ. վիրավորված տեղափոխվել է Տրապիզոն, ամուսնացել տրապիզոնցի մի աղջկա հետ, այնուհետև այնտեղից տեղափոխվել Ամերիկա: Ջեյմս Բաղյանի հայրը՝ Ֆիլլիպ Բաղյանը, օդաչու է եղել և մասնակցել է 2-րդ համաշխարհային պատերազմին՝ 18500 ամերիկահայերի հետ: Օդաչուի խիզախ մարտական գործողությունները արժանացել են բարձր գնահատականի և մայոր Ֆ. Բաղյանը պարգևատրվել է ամերիկյան Արծաթե խաչով: 1989թ. մայիսին Բաղյան գերդաստանից Իսահակ Բաղյանն իր ծննդավայրից փախչելիս Ադրբեջանի Դաշքեսանի շրջանի Խաչակապ գյուղից կյանքի ու մահի հետ կռիվ տալով Հայաստան (Բագրատաշեն) է տեղափոխել 1607թ. հնագույն խաչքարը՝ ազատելով այն ադրբեջանցիների ձեռքում կտորների վերածվելու ճակատագրից: Իմանալով այդ մասին երջանկահիշատակ Վազգեն Առաջինն Իսահակին հրավիրել է Էջմիածին և խնդրել ներկայացնել եկեղեցու նախագիծ ՝ այն ֆինանսավորելու համար: Ներկայումս այդ եկեղեցին կառուցվում է: Այնտեղ էլ նախատեսվում է տեղադրել տեղահանված խաչքարը: Այդ նույն ժամանակաընթացքում Բանանց գյուղից, որը 1 կմ հեռավորության վրա է Ղուշչի գյուղից, տեղափոխվում է ամենահին հայերեն Ավետարանը, որի վրա ձեռքը դնելով երդվում են ՀՀ նախագահները: Բաղյան գերդաստանի մարտական ոգին շարունակվում է նաև մեր օրերում: Նախ-
նիներից ժառանգած հայրենի հողի պաշտամունքով է ապրում ՀԱՊՀ դոցենտ, տ.գ.թ. Հեկտոր Բաղյանը: Նրա մարդկային բարձր արժանիքները դրսևորվեցին Սպիտակի երկրաշարժից անմիջապես հետո, երբ Տրանսպորտային ֆակուլտետի 10 ուսանողական ջոկատների հետ երկուսուկես ամիս աշխատեց Հացիկ, Ջաջուռ, Մուսայելյան և Կամո գյուղերում երկրաշարժից ավերված տները վերականգնելու համար: Սումգայիթյան ջարդերից հետո սեփական նախաձեռնությամբ Զեյթունի ուսանողական հանրակացարանում և Պոլիտեխնիկում ստեղծեց ինքնապաշտպանության տասնյակ ջոկատներ և մարզելուց հետո ուղարկեց Լեռնային Ղարաբաղ և Հայաստանի սահմանամերձ շրջաններ: Այնուհետև նրանք էլ իրենց հերթին են տեղում ստեղծել և կազմավորել ջոկատներ, մի քանիսն էլ միացել այլ ջոկատների: Նրա կազմակերպած մի շարք ջոկատներ էլ ձեռնամուխ եղան ուսանողական հանրակացարաններում, բուհի տարածքում հասարակական կարգի պահպանման գործին: Մարտական ոգով կոփված ու դաստիարակված շատ երիտասարդներ համալրեցին երկրապահ ջոկատների շարքերը, որտեղ կենտրոնական շտաբի փոխհրամանատարն էր Հեկտոր Բաղյանը: 1992-93թթ. Աֆղանական հատուկ ջոկատի կազմում Հեկտոր Բաղյանը սկզբում որպես դասակի ավագ սպա, ապա հրամանատար՝ մարտնչել է Արցախյան մարտերում, որոնցից մեկի ժամանակ Չլդրան գյուղի մատույցներում վիրավորվել է: Թաքցնելով վիրավոր լինելը և երկրորդ խմբի հաշմանդամությունը, նա 1 տարի անց դարձյալ վերադարձել է Արցախ՝ այս անգամ արդեն «Արիացիներ» խմբի կազմում, իսկ հետո ստեղծել է «Աֆղանցիներ - 1» ջոկատը: Պատերազմի ժամանակ Շուշիի ռեալական վարժարանի հրդեհվելուց հետո Հեկտորը հավաքում-փրկում է ուսումնական արժեքավոր շատ սարքավորումներ և տեղափոխում Ստեփանակերտ՝ Պոլիտեխնիկական ինստիտուտի մասնաճյուղ (ներկայիս՝ Արցախի պետական համալսարան): Նշանառու հրաձիգ է Հեկտոր Բաղյանը: Պատերազմի դաշտում, որտեղ հաշվված է
յուրաքանչյուր գնդակը և վրիպելը հավասարազոր է հանցանքի, նրա կրակոցները միշտ էլ հասել են նպատակակետին: ԼՂՀ պաշտպանության առաջին փոխնախարար, հետագայում՝ ՀՀ պաշտպանության նախարար, գեներալ-մայոր Ս. Օհանյանի բնութագրում ն այս ամենի վկայությունն է: «1994թ. մայիսի 3-4-ը Մարտակերտի շրջանի Կարմիրավան գյուղի մոտակայքում թշնամու հրետանին գնդակոծում էր մեր դիրքերը: Սակայն Հեկտոր Բաղյանի հրամանատարությամբ գործող պաշտպանական գծի շնորհիվ կասեցվեց թշնամու գրոհը: Մայիսի 4-ին թշնամին կրկին գրոհեց՝ նշանառության տակ ունենալով խրամատները: Հ. Բաղյանը պատասխան հրետակոծումների ժամանակ իր կողքին նկատեց ծանր վիրավոր, արյունաքամ եղած ընկերոջը և ցնցահար եղած մյուս մարտիկներին: Տուժածներին խրամատներից հեռացնելուց և բժիշկներին հանձնելուց հետո մեն –մենակ նետվեց դեպի նռան այգիները և սկսեց կրակել թշնամու ուղղությամբ: Նույնիսկ վիրավոր լինելու հանգամանքը նրան հետ չպահեց և, չդադարեցնելով կրակոցները՝ նա ոչնչացրեց ավելի քան 25 հակառակորդի»: Արցախյան ազատամարտից հետո Հեկտոր Բաղյանի, Ո. Մարուխյանի և ուսանողների նախաձեռնությամբ պատրաստվում և համալսարանի բակում տեղադրվում է հուշարձան-խաչքար և ստեղծվում Ռազմական փառքի թանգարն: Նրա կողմից այժմ ՀԱՊՀում ուսանողության շրջանում լայնորեն ծավալվում է ռազմահայրենասիրական աշխատանք՝ ուղղված երիտասարդ սերնդի դաստիարակմանը: Մայոր Բաղյանը մարտական գործողությունների համար պարգևատրվել է ՀՀ և ԼՂՀ Արիության շքանշաններով և այլ պարգևներով: Հերոսությունն ու արիությունը, հայրենասիրությունը ժառանգաբար են փոխանցվել Բաղյան գերդաստանի այրերին, և Բաղյաններն այդ արժեքավոր հատկանիշները շարունակում են ներարկել շրջապատի մարդկանց, հայրենիքի զինվորներին, երիտասարդ սերնդին:
Պոլիտեխնիկցի Հեկտոր Բաղյանի հերոսական գերդաստանը - Հավելված