Pleyn Mei 2021 by Pleyade Arnhem

MEI 2021

“Ik was een flierefluiter”

Van de redactie Beweging

Dat is wat mensen nodig hebben. Wat vooruitgang, nieuw uitzicht na meer dan een jaar te leven in de ban van Covid-19. Steeds is er voorzichtig optimisme over het einde van de crisis, maar ook telkens weer is er die waarschuwing om niet te snel te versoepelen. Gelukkig is er goed nieuws: de vaccinaties zorgen ervoor dat in de verpleeghuizen, waar veel kwetsbare ouderen wonen, de cijfers gunstig zijn. Het aantal besmettingen is afgenomen. Dat geeft wat ruimte, beweging dus, ook bij Pleyade. Het is te hopen dat alle doelgroepen snel een uitnodiging krijgen voor een vaccinatie. Ook die andere vorm van beweging is noodzakelijk. Het menselijk lichaam heeft er veel baat bij. Niet te lang stilzitten, iedereen weet het, dat is niet goed voor een mens. Toen we nog op blote voeten, noten etend, door de bossen liepen werden we weliswaar niet zo oud als nu, maar het lijf had waarschijnlijk niet de mankementen, die tegenwoordig in de top vijf staan. Opstaan dus, aan de slag, naar buiten, iets doen voor zover dat mogelijk is. En als het niet kan, dan beweging op maat! Om de lezers aan te moedigen heeft deze Pleyn het thema Beweging gekregen. De redactie hoopt dat het lezen veel inspiratie geeft. Redactie Pleyn Postbus 4020, 6803 EA Arnhem redactiepleyn@pleyade.nl

Beweg ing

Toelichting bij coverfoto

Henk-David van ‘t Veen is kunstenaar en bewoner van Waalstaete. Lees zijn verhaal op pagina 14. 2

8 12 28

Mannen in de thuiszorg

Corona-update: vaccinaties

Bert haalt herinneringen op SamenSpraak 4 Adviesteam 6 Ouder worden; minder kracht?

Bootcamp herintreders

Levensverhaal 14

in dit nummer:

Huis van herinnering

PIT; Een mooi en behulpzaam tafeltje

Dit is mijn hobby

In elk nummer Boekentip

Lekker eten met Mildred

Leuke apps

Column

PIT

Team zingeving en ethiek

In de bloemetjes

Puzzel

SamenSpraak In SamenSpraak interviewen medewerkers, cliënten en vrijwilligers elkaar. Op de nieuwe locatie Marga Klompélaan gaan bewoner Jan Jacobs en leerling-verzorgende Gerard Hagen in gesprek. Ze blijken een hoop raakvlakken te hebben.

Jan Jacobs

Bewoner Marga Klompélaan 4

Gerard: U woont hier mooi! Ik woon hier zelf vlakbij, dus ik ken de omgeving goed. Hoe bevalt het? Jan: Het bevalt goed. Wij zijn de eerste bewoners van deze locatie, hiervoor woonden we op Polderhof. Daar woonden veel ouderen met dementie, waardoor ik me wat minder thuis voelde. Qua omgeving en appartement is dit ook een vooruitgang. Gerard: Ik zie hier een paar gitaren staan. Speelt u nog steeds? Jan: Ja, al sinds mijn dertiende. Dat heb ik van mijn vader overgenomen, die speelde ukelele in een bandje. Zelf speelde ik ook vanaf de middelbare school in bandjes. Heeft u ook iets met muziek? Gerard: Zeker. Ik heb vroeger ook gitaren gehad, maar mijn fijne motoriek is daar niet zo geschikt voor. Later ben ik bluesharp en bas gaan spelen. Welke muziek luistert u graag?

Jan: Eric Clapton is mijn grote voorbeeld. Daar heb ik ook een dvd van, die ik ontzettend graag kijk. Gerard: Ja, dat is wel de crème de la crème. Ik ben ontzettend fan van David Bowie en Billy Joël. Die heb ik een paar keer live mogen zien. Jan: De jaren zestig heb ik bewust meegemaakt: een mooie tijd voor de

“De jaren zestig heb ik bewust meegemaakt: een mooie tijd voor de muziek.” muziek. Maar dan moet je in 1967 in militaire dienst en is het over met de pret. Gerard: Waar heeft u gezeten? Ik ben ook in dienst geweest. Jan: In Ossendrecht. En u?

Gerard: Bij de rijschool? Dat is toevallig, ik ook! Ik reed daar in Landrovers. Jan: Ik was jeepchauffeur. Veel ritjes maken, majoors en luitenanten vervoeren. Dat waren gouden tijden. Daarna ben ik iets heel anders gaan doen: een opleiding boekhouding. Ik werd salarisadministrateur en heb daarna 26 jaar in personeelszaken gewerkt. En u? Gerard: Na de militaire dienst heb ik mijn diploma detailhandel gehaald. Daarna werkte ik dertien jaar bij Albert Heijn. Toen heb ik de overstap gemaakt naar de telecomwereld. Drie jaar geleden, na de zoveelste reorganisatie, ben ik de zorg ingegaan. Ik werk graag met mensen. En nu volg ik de opleiding tot verzorgende IG en werk ik op Eilandstaete. Wat doet u graag in uw vrije tijd? Jan: Ik heb al tien jaar een seizoenkaart van Vitesse. Al die tijd zit ik op hetzelfde plekkie, met dezelfde mensen om me heen. Vanuit hier ben ik er binnen acht minuten. Bent u ook Vitesse-supporter?

“Als klein jochie ging ik ook naar de wedstrijden in NieuwMonnikenhuize.” Gerard: Ik ben blij als ze winnen, maar ik ben van jongs af aan al Feyenoorder. Ik ga wel eens naar Vitesse, ik vind het er wel gezellig. Als klein jochie ging ik ook naar de wedstrijden in Nieuw-Monnikenhuize.

Jammer genoeg ligt dat allemaal stil door corona. Hoe brengt u verder de tijd door? Jan: Voorheen deed ik nog vrijwilligerswerk, als gastheer bij de Poort van Doorwerth. Dat is een sociaal cultureel centrum. Maar nu fiets ik ontzettend veel. Ik moet er ’s middags altijd even uit. Gerard: De omgeving hier is hartstikke mooi, komt u weleens in Park Lingezegen? Ik ben vrijwilliger voor de fietsgids en geef rondleidingen. We hopen deze zomer weer te kunnen beginnen. Jan: Jazeker. Dat corona, daar komen we wel een keer vanaf. Van de zomer zijn we alweer een heel eind verder. Ik hoop het ook, want ik kan geen viroloog meer zien op tv. Gerard: We gaan nu de goede kant op. Dan kunnen we weer naar een voetbalwedstrijd of een concertje meepakken. Of we gaan samen een keer fietsen of jammen!

Gerard Hagen

Leerling-verzorgende

Adviesteam

Een ervaring vanuit het adviesteam

De juiste zorg en woning op het juiste moment De ene bewoner heeft weinig ondersteuning nodig en kan prima zelfstandig leven volgens zijn eigen wensen. De ander heeft behoefte aan meer zorg op maat. Uiteraard veranderen zulke behoeften ook: door bepaalde gebeurtenissen kan iemand bijvoorbeeld ineens meer zorg of een andere woning nodig hebben. Ook dan denkt Pleyade graag mee in oplossingen, om ervoor te zorgen dat iemand zich zo prettig mogelijk voelt in zijn omgeving. In het geval van mevrouw Molenaar* bijvoorbeeld. Woon- en zorgadviseur Ingrid Scheers vertelt over haar ervaringen. Mevrouw Molenaar woonde al enige tijd met plezier op een locatie van Pleyade, in een ruim appartement. Zij ontving daar de nodige zorg en ondersteuning. Helaas kreeg zij geestelijk en lichamelijk het één en ander te verduren, waardoor haar gezondheid achteruit ging. Ze kreeg last van een delier en een hoge mate van stress. Een delier is een vorm van verwardheid die vaak tijdelijk is en kan ontstaan door een ziekte, ongeval, operatie of medicijnen. Ingrid vertelt: “Hierdoor kon zij zelf niet goed meer inschatten wat goed en veilig voor haar was. Ze werd onrustig en begon rond te dwalen. De verpleegkundige op de afdeling trok bij ons aan de bel, omdat de situatie voor mevrouw Molenaar niet meer veilig was. We hebben contact opgenomen met de familie, die ook erkende dat het zo niet langer ging.” Vanwege het delier kon de arts op dat moment geen diagnose stellen, waarmee zij een passende zorgindicatie had kunnen krijgen. Toch moest er voor de veiligheid van mevrouw iets gebeuren. Zelf was ze op dat moment niet in staat om een beslissing te nemen. *Gefingeerde naam en foto i.v.m. privacy 6 6

Goed overleg Gelukkig kon mevrouw terecht bij een nabijgelegen locatie van Pleyade. Dit is een kleinschalige woongemeenschap waar ook psychogeriatrische zorg wordt geboden. Op een gesloten afdeling kon zij op dat moment de juiste zorg en ondersteuning krijgen. Ingrid: “In goed overleg tussen de familie, het adviesteam, het teamhoofd en de verpleegkundig specialist van de huisarts is besloten dat mevrouw hier in ieder geval tijdelijk zou gaan wonen. Zo zou bekeken kunnen worden hoe ze zou herstellen van het delier.” Mevrouw Molenaar verhuisde naar een woon-slaapkamer met eigen badkamer en toilet. Tot rust Het bleek een goede zet. Mevrouw voelde zich prettig in haar kamer en gedijde goed in de kleinschalige setting van de locatie. “Het delier verbleekte. Ze kwam tot rust en kreeg de nodige individuele aandacht. Ze genoot zichtbaar van de huiselijke sfeer en

de zorg door de medewerkers en ondersteunende collega’s.” Ook de arts, psycholoog en zorgmedewerkers constateerden dat het beter ging met mevrouw. De geborgenheid en veiligheid deden haar goed.

“Ze kwam tot rust en kreeg de nodige individuele aandacht.” Opgebloeid De arts, psycholoog en zorgmedewerkers schatten in dat het risico op een nieuw delier bij mevrouw Molenaar aanwezig was wanneer ze terug zou gaan naar de oude situatie. De familie had nog wel hoop dat ze terug zou kunnen keren naar haar appartement, dat nog aangehouden was. Ingrid: “Maar uiteindelijk bleek dat mevrouw in deze setting op de nieuwe locatie een stuk beter functioneerde. Ze had veel baat bij de extra persoonlijke aandacht

binnen deze kleinschalige woning. Ook gezien haar hoge leeftijd en de behoefte aan structuur, besloten we uiteindelijk gezamenlijk dat mevrouw op de nieuwe locatie goed op haar plek zit. Ze is helemaal opgebloeid en weer aanspreekbaar. Ze is zelf ook blij dat ze hier nu woont.” Warme zorg bieden Het adviesteam hield nauw contact met het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), de verpleegkundig specialist van de huisarts en de psycholoog van Pleyade. Hierdoor kreeg mevrouw Molenaar uiteindelijk toch een hogere zorgindicatie. Ingrid en haar collega’s kijken er met een goed gevoel op terug. “Het geeft veel voldoening dat het zo goed heeft uitgepakt. We hebben veel contact gehad met alle betrokken partijen en kwamen daardoor tot een goede oplossing. We vroegen onszelf continu af: wat is het beste voor deze mevrouw? Dat is altijd ons uitgangspunt, bij iedere bewoner of cliënt. Pleyade wil warme zorg bieden aan bewoners en cliënten, ook wanneer hun situatie verandert. Buiten de kaders denken hoort daar ook bij.”

Bob

Een van de mannen van Pleyade thuiszorg Op vrouwen wordt vaak extra gelet wanneer zij, vooral in het begin, in een traditioneel mannenberoep werken. ‘Kan ze dat wel?’ of ‘Dat is toch niets voor een vrouw?’ zeggen of denken sommige mensen dan weleens. Hoe zit dat eigenlijk met mannen die in de thuiszorg werken? Samantha Verbeek van Pleyade Thuiszorg vertelt. “Van de 64 thuiszorgmedewerkers zijn er twee man. De cliënten zijn erg tevreden met deze mannen. Het gaat eigenlijk gewoon heel erg goed. Zeker voor het huishoudelijk werk is het geen punt. Alleen bij de persoonlijke verzorging wil heel soms een vrouw niet door een man worden gedoucht.” Ze poetsen dus als de beste en verstaan hun vak. Hoog tijd om een van de mannen te vragen naar zijn ervaringen. Bob Hartemink (50) werkt twee en half jaar bij Pleyade Thuiszorg als huishoudelijke hulp. Daarvoor was hij 22 jaar werkzaam in de grafische industrie, in de binderij. Heel wat anders. Door de digitalisering was er geen werk meer voor hem maar thuiszitten was geen optie.

Hoe kwam je in de zorg terecht, Bob? “Via een vriendin die bij Pleyade werkt. Ze vroeg me het eens te proberen. Thuis doe ik ook altijd het huishouden, dus het was niet nieuw voor me. Ik heb twee keer met iemand meegelopen en kon toen beginnen bij Pleyade. Ik heb er geen speciale opleiding voor hoeven volgen.” Hoe reageerde je omgeving toen je dit ging doen? “Nooit heb ik rare reacties gehad. Men was positief, vond het goed dat ik dit doe. Wel ben ik een keer geweigerd door een mevrouw die vanwege haar geloof geen vreemde man in huis mocht laten. Ik ben toen maar weer naar huis gegaan.” Krijg je te maken met vooroordelen? “De planner van Pleyade moet weleens op iemand inpraten als ze zegt dat Bob komt. Maar als ik dan eenmaal ben geweest, bijvoorbeeld op een invaladres, zijn ze heel tevreden en willen ze dat ik terugkom. En vaak kan dat niet want ik heb mijn agenda al vol staan met mijn vaste cliënten.” Lachend: “Zoiets streelt je natuurlijk.” Wat maakt je werk leuk? “De afwisseling. Maar ook de gesprekken die ik heb met mensen. Een praatje maak je meestal tijdens het werk als je in dezelfde ruimte bent. Heel soms, als het werk klaar is, is er tijd voor een kopje koffie” Hoe beleef je zelf het werken in de thuiszorg? “Ik werk drie dagen per week en schoonmaken vind ik leuk. Mijn cliënten zitten veel in huis en vinden het fijn als er iemand over de vloer komt. Ik vind het op mijn beurt weer fijn als ik ze weer tevreden kan achterlaten.” Heb je een advies voor andere mannen die wel in de thuiszorg zouden willen werken? “Ja, gewoon proberen. Met iemand meelopen. Het is dankbaar werk. Je kunt zelf min of meer je tijd indelen en soms zit er wat speling in zodat je bijvoorbeeld een ochtend- met een middagdienst kunt ruilen. Dat is best handig als je bijvoorbeeld kinderen thuis hebt. Je werkt op jezelf, gaat vanuit huis naar je werk en komt daar ook weer terug. Je collega’s zie je niet zo vaak, alleen bij vergaderingen, zeker nu in deze situatie. Dat is natuurlijk wel een beetje jammer. Maar het contact met de cliënten, dat is toch waar het in dit werk om draait.”

12 mei, Dag van de Verpleging In Nederland vieren we al 57 jaar de Dag van de Verpleging. Dat gebeurt op 12 mei, de geboortedag van Florence Nightingale. Een van de doelen was in 1964, om jonge meisjes te werven voor het beroep. Na de Tweede Wereldoorlog ontstond namelijk wereldwijd een tekort aan verpleegkundigen. Al eerder ontstonden wereldwijd initiatieven om belangstelling voor het beroep te wekken. Ook een beter aanzien van de verpleegkunde vond men belangrijk. Een derde doel van de Dag van de Verpleging was om de reflectie op het beroep, op de eigen deskundigheid en de verantwoordelijkheid van verpleegsters te stimuleren. Volgens het Florence Nightingale Instituut mocht De Dag niet verzanden in het louter in het zonnetje zetten van de verpleegkundigen; er lagen serieuze zaken aan ten grondslag. Intussen wordt tegen 12 mei veel gediscussieerd of deze dag de Dag van de Verpleging moet heten of de Dag van de Zorg. Ook bij Pleyade gebruikt men die laatste naam wel.

Ouder worden; minder kracht? Rond het dertigste levensjaar zijn de meeste mensen op hun sterkst. Qua natuurlijke spierkracht dan. De hormonen, die ervoor zorgen dat mensen zich willen en kunnen voortplanten, staan dan in bloei. Het lijf is op zijn of haar fitst. Bij het ouder worden, en zeker na het 50ste levensjaar, neemt de Beweg ing kracht weer af. Kun je daar iets aan doen? Fit blijven en tot op hoge leeftijd werken aan de spierkracht is beslist aan te raden. Het helpt bij het behouden van een goede gezondheid, net als gezond leven en eten. Jezelf afbeulen tot je een Popeye of Superwoman bent kan natuurlijk, maar is niet nodig om fit te zijn. Regelmatig bewegen zorgt al voor voldoende effect. Wie een hond heeft weet dat je van de dagelijkse rondjes met je harige vriend een oppepper krijgt. Maar niet iedereen wil of kan aan een huisdier beginnen. Het huishouden doen, tuinieren, kleine klusjes aanpakken, zelfs rondscharrelen in huis: alles draagt bij aan een gezonde conditie en behoud van spierkracht. Pak de fiets in plaats van de auto of ga eens te voet de stad in. Ben je een (team)sporter of doe je aan fitness? Prima! Blijven doen zodra het weer kan. Oefenen Helaas is niet iedereen gezegend met een gezond en fit lichaam. Door allerlei oorzaken kan iemand al relatief jong tot een leven van stilzitten zijn veroordeeld. Met de nodige hulp(middelen) en oefeningen is desondanks veel te bereiken. Rolstoelsporters zijn daarvan het levende bewijs. Maar ook voor niet-topsporters is de nog wel aanwezige spierkracht aan te spreken. Oefeningen voor handen, armen, schouders, rug en buik, kunnen het proces beïnvloeden en ervoor zorgen dat iemand redelijk fit blijft. Fit genoeg om bijvoorbeeld de eigen rolstoel voort te bewegen. 10

Coördinatie Mensen op (zeer) hoge leeftijd, die al veel spierkracht hebben ingeleverd, merken ook dat de coördinatie moeilijker wordt. Zelfstandig opstaan, naar de wc gaan, in of uit bed stappen kan lastig zijn. Daar komt bij dat bij het ouder worden het risico op een valpartij toeneemt. Ook om dat te voorkomen zijn in heel Nederland diverse valpoli’s in ziekenhuizen gevestigd. Krachttraining maakt hier deel uit van de ‘behandeling’. Cursussen valpreventie zijn er al jaren en helpen bij het trainen van de coördinatie. Pleyade biedt haar medewerkers de mogelijkheid aan om vanuit het Meerkeuzesysteem arbeidsvoorwaarden financieel aantrekkelijk te sporten bij een fitnesscentrum of sportschool aangesloten bij Bedrijfsfitness Nederland. Ook voor wie een tijdelijke aanstelling heeft en niet meer in de proeftijd zit, zijn er mogelijkheden. Er is keuze uit een abonnement van 6 of 12 maanden. Aanmelden kan het hele jaar door. Afnemende spierkracht; het is voor iedereen de moeite meer dan waard om er op tijd aan te werken en zo lang mogelijk mee door te gaan. Vraag zo nodig hulp aan de huisarts, fysiotherapeut of valpoli.

Boekentips Het Grote Bosatlas puzzelboek De redactie kreeg een prachtig puzzelboek in handen dat eigenlijk te mooi is om in te schrijven. Er staan allerlei kaarten in, zoals je dat kunt verwachten in een Bosatlas. Van Nederland, delen van Europa en de rest van de wereld. Bijvoorbeeld een kaart van de Deltawerken, van plaatsnamen in carnavalstijd en de Friese elf steden. Maar er is ook een hoofdstuk over culinaire topografie en zelfs over de Noordpool. Bij alle kaarten horen vragen over geschiedenis en geografie, zeg maar aardrijkskunde. De antwoorden schud je niet zomaar uit je mouw, dus de puzzels (filippines) waarin je ze moet invullen zijn niet supersimpel. Met behulp van de kaarten zijn veel antwoorden te vinden. Als dat niet lukt, geen nood, ze staan ook gewoon achter in het boek. Alleen al het bekijken en lezen van dit puzzelboek is een genot, en leerzaam dus. Dan nog een advies over het invullen van de antwoorden. Je kunt het ook met potlood doen, of helemaal niet. Het Grote Bosatlas puzzelboek, een uitgave van Denksport, kost € 14,99 .

Het Zoutpad Fijn, haren in de wind, een lekker eind wandelen langs de rotsen en kliffen van de Engelse kust. Heerlijk tot jezelf komen. Wie zou dat niet willen? De hoofdpersonen in dit boek hebben een niet zo leuke aanleiding om een wandelavontuur van duizend kilometer over The South West Coast Path te starten. Ze raken alles kwijt wat ze bezitten, inclusief hun huis. En of dat nog niet erg genoeg is, heeft de man van het stel te horen gekregen dat hij een ernstige ziekte heeft. Dit alles brengt hun leven in alle opzichten flink in beweging. Het wandelen is een nogal impulsieve noodoplossing. Met een B-kwaliteit tentje, twee rugzakken en hun laatste beetje geld gaan Ray en Moth op pad om het leven te trotseren. Raynor Winn, Het Zoutpad – Uitgeverij Balans, kost € 10,-.

Corona in het tweede kwartaal van 2021 Het blijft rumoerig rondom corona in Nederland. Bij Pleyade stonden de eerste maanden van het jaar volledig in het teken van vaccineren. Ondertussen zijn de vaccinatierondes achter de rug en zijn bijna alle bewoners en de zorgmedewerkers die dat wilden gevaccineerd. Goed nieuws dus! Daarnaast zijn er een aantal versoepelingen geweest en kijken we ernaar uit om een rustiger vaarwater in te gaan.

Bootcampers bij Pleyade In Pleyn van februari 2021 stond een artikel over de start van de bootcamp, een mooie manier om zij-instromers met zorgervaring in de zorg te verwelkomen. Zij gaan via een verkort opleidingstraject aan de slag bij Pleyade. In februari gingen de bootcampers van start. Hoe gaat het nu met ze? Ineke van Duin, adviseur opleidingen, vertelt: “Van de zes bootcampers die zijn gestart zijn er nu twee over. Drie bootcampers zijn om verschillende redenen afgehaakt. Met de twee overgebleven bootcampers evalueren we nu het project. Wat hebben we er tot nu toe van geleerd? In twee maanden weer fit zijn voor de zorg is te optimistisch gebleken. Onze bootcampers waren zo lang uit de zorg dat ze meer tijd nodig hebben. De zorg is in de afgelopen vijftien jaar zo veranderd dat het langer duurt voor je alle aspecten weer op je netvlies hebt. Met name de administratieve processen zijn totaal anders dan vijftien jaar geleden.” Die extra tijd krijgen ze van Pleyade. Hun functie is nog twee maanden boven de formatie, waardoor ze straks echt fit zijn voor de zorg. Ineke: “De bootcampers zijn heel enthousiast over hun terugkeer in de zorg, ze zijn warm ontvangen op de locatie waar ze gingen werken. De komende twee maanden staan voor hen in het teken van een persoonlijk opleidingstraject.” De bootcampers zijn blij dat ze meer tijd krijgen om goed ingewerkt te raken. Ineke: “De eerste twee dagen waren grotendeels digitaal in plaats van live. Ze hebben dat als een gemis ervaren. De tweede dag hebben ze elkaar even in het echt gezien in kleine groepjes, dat vonden ze waardevol.” Pleyade heeft veel geleerd van de ervaringen van deze groep. We zullen een volgend traject toch anders insteken met meer terugkommomenten en we hopen dan ook te kunnen oefenen in het skillslab, wat nu, door corona, niet mogelijk is. De herintreders/bootcampers kunnen dan een aantal handelingen oefenen op een pop, dat is soms prettiger dan iets meteen bij een van de bewoners te moeten doen.” In een volgende Pleyn vertellen de bootcampers zelf hoe het met ze gaat. 13

Het levensverhaal van Henk-David van ’t Veen

“Ik was een flierefluiter” Kai Urano. Die naam zal veel lezers bekend voorkomen. Het is de artiestennaam van Henk-David van ’t Veen. Hij woont in Waalstaete en is de schepper van de aquarelkunstwerkjes op een verjaardagskalender die kunstcommissie PAUW uitdeelde aan bewoners van Pleyade. Pleyn ging op bezoek bij de kunstenaar. In zijn appartement heeft Henk-David een klein atelier ingericht. Zijn teken en schilderspullen staan er overzichtelijk geordend, net als alles in zijn woning. Over de inrichting is nagedacht. Stuk voor stuk zijn de hoekjes, kasten en tafels voorzien van mooie spullen in harmonieuze kleuren. Aan de wand hangen diverse aquarellen van eigen hand, waaronder een zelfportret en werken van bevriende kunstenaars. Hij laat niet-ingelijste aquarellen zien, die alle lichtheid en liefde voor de natuur uitbeelden en veel symboliek bevatten.

Menigeen denkt dat Kai Urano een Japanner is. Dat laat HenkDavid van ’t Veen graag zo. Hij is nog nooit in Japan geweest, al was dat een grote wens. Desondanks is hij gegrepen door de Japanse stijl die zo kenmerkend is voor zijn werk. “Iemand vroeg me bij een expositie eens: wilt u ons iets vertellen over deze kunstenaar? En zo vertelde ik een verhaal, dat niet gelogen was maar ook niet helemaal de waarheid. Dat was goed voor de omzet.”

Henk-David is geboren in 1947 in Enschede. Zijn vader was fotograaf. Zijn moeder bestierde de fotowinkel. “Ik had een goeie jeugd. Alles kon. Zo werd bijvoorbeeld de tuin bij het ouderlijk huis omgeploegd tot een wielerbaan waar ik met mijn broertje wielerwedstrijden hield. De schuur fungeerde als speelterrein en later als feesthok met vrienden. Mijn ouders hielpen mee met het versieren van de ruimte.” Henk-David wilde leraar tekenen en schilderen worden maar het hoofd van de lagere school raadde hem af om naar de kunstacademie te gaan. “Ik haat hem nog steeds daarom.” Het werd de middelbare landbouwschool. Moeder vond het beter als haar zoon daarna iets nuttigs ging doen en zo kwam hij via een ronselaar, die wel een goede tekenaar kon gebruiken, bij de Heidemij terecht. Hij werd er landschapsarchitect en volgde een opleiding voor tuin- en landschapsinrichting in Boskoop.

wat anderen in drie dagen deden, en zo kon ik me heerlijk uitleven in die overgebleven dagen. Dan zat ik in Zandvoort. Ik was dus een flierefluiter en ik heb een beetje misbruik van de situatie gemaakt. Op een gegeven moment had de gemeente Amsterdam zelf architecten in dienst en hield het werk op. Toen heb ik een poosje niets gedaan. Dat kon ik financieel wel een tijdje volhouden.”

Henk-David, landschapsarchitect en kunstenaar

Henk-David bleef er 25 jaar en werkte aan vele projecten. “Mijn eerste opdracht was voor de Johanna Stichting in Arnhem. De verhardingen waren mijn specialiteit. Ook de binnenstad van Franeker heb ik op z’n kop gezet. Alle winkeliers heb ik erbij betrokken. Zo ook in Den Bosch. Op detacheringsbasis werkte ik twee jaar voor de gemeente Amsterdam. Daar heb ik onder andere winkelcentra in de Bijlmermeer ontworpen. De directie van de Heidemij had me als opdracht meegegeven om landelijk bekend te worden. Ik kon veel werk verzetten, deed in één dag

Portretten heeft Henk-David zijn hele leven gemaakt. “Voornamelijk voor mensen die ik kende. Ik had er plezier in als iemand een schilderij leuk vond. Dat was leuker dan er geld voor vragen. Dus mijn geld raakte op en mijn ideale huis in het Sonsbeekkwartier moest ik verkopen. Maar ik begon met een kunstwinkel in de Steenstraat. Ongeveer in die tijd ging ik werken als Kai Urano en dat doe ik nog steeds. Aquarelleren heeft mij altijd het beste gelegen. Hier in Waalstaete stelde Angelique, de creatief therapeut, voor om een kalender te maken voor Pleyade. Die illustraties heb ik speciaal daarvoor gemaakt. Het kost me weinig moeite en ik doe het met plezier. Toen ik hier pas woonde, nadat ik een hersenbloeding had gehad, kon ik niks. Maar met veel oefenen en hulp van creatief therapeut Dianne, ben ik gekomen waar ik nu ben. Misschien komt er zelfs een expositie. Mijn rechterkant doet het gelukkig nog goed.”

Erop Uitje

Beweg ing

Het voorjaar is de tijd om in beweging te komen, zeker na een winter vol beperkingen. Dat kan ook met inachtneming van de RIVM-maatregelen, dus zoek geen drukke plekken op en houd afstand. De zondagmiddag is natuurlijk drukker dan een dinsdagochtend, en een stralend zonnige dag trekt meer publiek dan een bewolkte. Maak verstandige keuzes. Pleyn geeft deze keer tips voor een mooie dag uit op de fiets of een fijne wandeling in de Liemers.

Fietsen in de Liemers De fietstocht ‘Historisch Liemers’ bijvoorbeeld, 50 kilometer lang. Deze fietstocht, te downloaden op de website www.visitarnhem.com, voert langs allerlei historische locaties in de regio: de plek van een voormalig Romeins fort, Havezate Magerhorst en een rijksmonument. Ook voert de tocht door natuurgebieden en natuurlijk langs het vele water in deze streek. De route gaat via knooppunten, dus je kunt hem langer of korter maken. Onderweg is informatie verkrijgbaar via QR-codes met een audio- of videoverhaal, dus met een mobieltje in de zak is deze tocht nog interessanter. Startpunt is knooppunt 89 op de brug in Westervoort, maar natuurlijk is het niet verplicht om daar te beginnen. De route staat ook in het Fietsrouteboekje 2020, dat bij de VVV verkrijgbaar is. 16

Wandeling Zevenaar Het serieuze loopwerk gaat beginnen tijdens een wandeling van 17 kilometer: Zevenaar – Rijnstrangen-Geldersche Waard. Deze is te vinden op de website www.routeyou.com. De brengt de wandelaar onder andere langs het Liemers Museum. Alle informatie voor onderweg is vooraf te downloaden of te printen. Altijd leuk: de kabelveerpont tussen Zevenaar en Aerdt, die voetgangers zelf bedienen om de rivier over te steken.

Wandeling Horsterpark Voor de wandelaars staat op dezelfde website (www.visitarnhem.com) een wandeling door het Horsterpark (4 km) tussen Duiven en Westervoort. Vooral voor kinderen is hier veel te beleven. Zo zijn er een speelbos en een kinderboerderij, maar ook een stuk bos met informatiebordjes bij de 25 verschillende boomsoorten. Leerzaam, ook voor volwassenen!

Dit is een wandeling van VVV Arnhem-Nijmegen.

De Liemers, wat een mooie regio en wat is er veel te zien. Lange afstanden lopen of fietsen is heus niet noodzakelijk om gezond te bewegen. Ook de Ommetje-app, die in de vorige Pleyn is besproken, biedt uitkomst. Iedere dag een ommetje van 20 minuten levert al veel op. Probeer het maar en geniet ervan!

Vraag het Floor In deze rubriek beantwoordt Floor de Vroome, bestuurder van Pleyade, een lezersvraag. Hoe zit het met…? Waarom kiest Pleyade voor …? Wat vind jij van…? Floor neemt u graag mee in zijn kijk op het reilen en zeilen binnen Pleyade.

Wat doe je om fit te blijven? “Leuke vraag. Fit blijven heeft voor mij diverse betekenissen: fit in fysieke zin, in psychische zin en in ‘fit for the job’. Om fit te blijven is het altijd investeren. Gelukkig helpt het één het ander. Zo is ontspanning belangrijk om fit te blijven: lekker wandelen, fietsen of gezellig eten en een goed gesprek voeren is voor mij belangrijk. Dit helpt je zowel lichamelijk als psychisch. Maar ik wil ook graag energie stoppen in fit blijven. Actief bezig zijn, in de tuin, klussen, rondes op de racefiets, vakantie, lekker aan de slag. Verder zit ik in een intervisiegroep waar ik met collega-bestuurders spreek over mijn vak, de dilemma’s, hoe ik werk en wat ik moeilijk vind. Daar leer ik van, kan ik mijn verhaal kwijt en krijg ik adviezen. Dit samen met studies zoals nu een landelijke leergang ‘gedeeld leiderschap’, die ik volg, samen met Amy Poulino en Guus Arends, specialisten ouderengeneeskunde. Dat houdt mij ‘fit for the Job’. Ik heb een fijne baan, leuke collega’s en Pleyade is een fijne organisatie. Zolang je dat gevoel hebt blijf je denk ik ook fit, letterlijk en figuurlijk. Dat geeft energie.”

Podcast Wie toch al een abonnement heeft op Spotify kan net zo goed luisteren naar een interessant interview in de podcast LeefstijlLab, aflevering 12. Professor Mai Chin A Paw is hoogleraar in de sociale geneeskunde, maar ook bewegingswetenschapper en epidemioloog aan het Amsterdamse UMC. Zij onderzoekt de relatie tussen bewegen, zitten en gezondheid, vooral bij kinderen. Haar bevindingen zijn ook voor volwassenen interessant. Opvallend in het verhaal van de professor is dat het juist de omgeving is, die ingericht zou moeten zijn op meer bewegen. Zo zijn er speeltuinen die niet per se bedoeld zijn voor kinderen en die uitnodigen tot meer bewegen. Dat blijkt beter te werken dan mensen individueel aan het bewegen proberen te krijgen. Professor Chin A Paw heeft ook simpele tips vanuit de wetenschap. Richt je omgeving zo in dat bewegen wordt gestimuleerd. Dus zet je sportschoenen bij de deur, net als je sporttas. Pak de trap in plaats van de lift. Kies iets wat je leuk vindt, met mensen die je leuk vindt (zodra het weer kan) en maak het haalbaar; niet meteen de marathon gaan lopen.

Ook een vraag aan Floor? Mail naar redactiepleyn@pleyade.nl 17

Lekker eten met Mildred

Shiitake met groenten en tarwe Iets anders dan anders, waarom niet? Varieer eens met de maaltijd en kies een gerecht met granen. Volkoren tarwe is een belangrijke bron van vezels, vitamines en mineralen. Wie geen gluten kan verdragen kan kiezen voor een alternatief voor tarwe, zoals zilvervliesrijst, gierst of quinoa. Dit gerecht is vegetarisch en ziet het er niet heerlijk uit?

Benodigdheden: voor een eenpersoonsportie ● 60 gram tarwe ● 1,25 dl groentebouillon ● 2 eetlepels sojasaus ● 1 kleine ui (50 gram) fijngesneden ● 2 eetlepels boter ● 100 gram wortel, in kleine blokjes gesneden ● 100 gram koolrabi, in kleine blokjes gesneden ● 130 gram courgette, in kleine blokjes gesneden ● 150 gram shiitake paddenstoelen (of als alternatief kastanjechampignons) met keukenpapier schoongewreven en in plakken of stukken gesneden ● zout ● peper ● citroensap ● 1 teentje knoflook ● 1 bakje tuinkers, knippen, wassen en laten uitlekken

Bereidingswijze 1. Laat de tarwe een nacht weken in koud water. 2. Voeg er de groentebouillon aan toe en laat het samen ongeveer 15 minuten koken. 3. Smelt 2 eetlepels boter, bak de uisnippers daarin langzaam glazig. 4. Voeg de gewassen en gesneden wortelen, koolrabi en courgette toe. Bak alles ca. 3 minuten. 5. Doe er twee eetlepels sojasaus bij. Voeg zout, peper en fijngesneden knoflook toe. Goed omroeren. 6. Voeg de paddenstoelen toe. Doe het deksel op de pan, zet het vuur iets lager en laat het gerecht 10 minuten stoven. Roer het regelmatig om. 7. Voeg dan de gekookte tarwe toe. Of van tevoren gekookte zilvervliesrijst, gierst of quinoa (60 gram). 8. Breng het geheel met zout, peper en citroensap op smaak. 9. Serveer het gerecht op een bord en strooi er de tuinkers overheen. Eet smakelijk!

Huis van herinnering Pleyade vindt het belangrijk dat mensen met dementie zich meer begrepen voelen. Dat doen we bijvoorbeeld met het project Huis van herinnering in samenwerking met het Nederlands Openluchtmuseum. In het museum wordt een rij woningen gebouwd, ingericht voor en over mensen met dementie. Voor een gedeelte van de woningen zetten masterstudenten van de Technische Universiteit Eindhoven zich in om er een innovatieve ervaring van te maken. Drie studenten vertellen waarom zij hier graag aan meewerken.

Doorzo

nwonin

gen zo ek pa gebi e vilj oe d n

Sanne Beijer: “Ik heb voor dit project gekozen omdat de combinatie van museum, zorg en ontwerpen mij leuk leek. Ik hoop dat ik een steentje kan bijdragen aan de beeldvorming rondom dementie. Ik zie dat mensen die niet binnen het kader ‘normaal’ passen, aan de zijlijn van de maatschappij worden geplaatst. Dit vind ik heel kwalijk. Daarom wil ik met een creatieve aanpak meerdere mensen bij elkaar brengen, om zo een installatie neer te zetten die mensen bewust maakt en laat reflecteren op de beeldvorming. Zo zal men hopelijk niet meer aan de zijlijn komen te staan.”

Jeanine de Leeuw: “Met de projecten die ik doe wil ik graag iets bijdragen aan de mentale gezondheid van mensen. Er rust een stigma op mensen met dementie. Voor deze mensen, maar ook voor hun familie, is volgens mij een hoop winst te behalen. Ik wil graag laten zien dat dementie niet alleen negatieve kanten heeft, maar dat de mensen die de diagnose hebben ook nog veel leuke dingen kunnen doen. Door mijn kennis van technologie, design en onderzoeksmethoden kan ik met een andere blik naar zorgkwesties kijken en hierdoor vaak nieuwe invalshoeken vinden”.

Sanne Metten: “Ik wilde me laten leiden door een onderwerp dat me raakt en inspireert. De afgelopen jaren heb ik mijn oma achteruit zien gaan. Ze is vergeetachtiger geworden, slaapt slechter en is minder zelfstandig. Er is weinig begrip voor haar situatie. Dat frustreert zowel mijn oma als andere familieleden. Als ontwerper wil ik daar iets aan doen. Door een interactieve museuminstallatie te maken, waarin bezoekers worden meegenomen in de verhalen van mensen met dementie, hoop ik empathie voor mensen met dementie te bevorderen. Zo begrijpen anderen wat zij meemaken en kunnen zij beter met hen omgaan.”

Radio Steunkous

Blij Ei

Radio/Podcast

Facebook Op Facebook is Lenette van Dongen (cabaretière) al meer dan een jaar actief om haar volgers de coronacrisis door te slepen. Zij doet dat door twee -soms meer- keer per week vanuit haar zolderkamer een live-sessie te houden die klokslag 8:00 uur begint. Voor de camera begint ze de maandag en donderdag met een kort opbeurend praatje, gevolgd door beweegoefeningen en een meditatie. Ze reageert tijdens de sessie op binnenkomende reacties en dat maakt het geheel erg interactief. Op een voor Lenette kenmerkende wijze, zonder opsmuk, spreekt ze de deelnemers -meestal vrouwen- toe. Ze is in staat om met weinig middelen veel te bereiken; in de reacties lees je hoe blij en goed men zich hierdoor voelt. De ‘Blij Ei academie’, zoals ze de sessies heeft genoemd, is per keer goed voor meer dan duizend deelnemers. Niet uit te sluiten is dat een deel daarvan alleen voor het scherm zit om glimlachend toe te kijken. Facebook: Lenette van Dongen

Nederland in beweging Zo bekend en zo simpel. Wie kent ‘Nederland in beweging’ niet? Het tvprogramma van Omroep Max dat sinds jaar en dag ’s ochtends te zien is en wordt gepresenteerd door voormalig atlete Olga Commandeur en Duco Bauwens. Elke werkdag om 9:15 uur op NPO 2 en om 10:15 uur op NPO 1. Wie mobiel is en een tv heeft kan meedoen. Dat is een erg makkelijke manier om aan een kwartier dagelijkse beweging te komen.

Radio Steunkous is een radioprogramma gemaakt door Buurtzorg Amsterdam (wijkverpleging) en is normaal gesproken elke dinsdag om 14:00 uur te beluisteren via Salto, de Amsterdamse zender. Het programma is speciaal bedoeld voor de cliënten van Buurtzorg. Ook cliënten van andere thuiszorgorganisaties, zelfs iedereen die met zorg te maken heeft, zou volgens de makers het programma aan moeten spreken. Door corona is het maken van uitzendingen vanuit de studio de afgelopen tijd niet gelukt, daarom produceren de makers van Radio Steunkous elke week een podcast. Een uitzending of een podcast, hoe je het noemt maakt niet uit. Op de websites www.radiosteunkous.nl en https://www. salto.nl/programma/radio-steunkous is alles terug te luisteren. Bijzonder, lichtvoetig, ontspannend en onderhoudend met leuke (oude) muziek en bijdragen van luisteraars op leeftijd, maar vooral inspiratie biedend om elkaar te steunen en in beweging te blijven. Een steunkous voor iedereen dus!

Column

Maak bewegen leuk! Als ik aan bewegen denk, het thema van deze Pleyn, dan komt direct het gezicht van Erik Scherder in mij op. Hij is onder andere bekend van De Wereld Draait Door. Deze neuropsycholoog en fysiotherapeut is vooral bekend doordat hij op verschillende manieren de aandacht vestigt op het positieve effect van bewegen op ons brein. Ik ben het helemaal met hem eens! Bewegen is goed voor ons lichaam, stimuleert onze hersenen en verbetert onze stemming. Eigenlijk moet iedereen meer bewegen. Alhoewel, de meeste zorgmedewerkers halen de aanbevolen 10.000 stappen op een werkdag waarschijnlijk wel!

uur op de crosstrainer. Maar alleen als mijn schuldgevoel over de reep chocolade die ik heb gegeten, groter is dan mijn behoefte aan een avondje Netflixen :-). Mijn kinderen sporten wel, maar als ik in het weekend voorstel om een wandeling te maken, wordt er serieus onderhandeld. Voor ieder uur dat zoonlief buiten is, wil hij daarna minstens een uur op de spelcomputer. Dat probeert hij dan te verkopen onder het mom van: ‘dat is intensieve beweging voor je duimen en wijsvingers!’. Gelukkig krijg ik over het algemeen voldoende beweging, functioneren mijn hersenen prima en trap ik daar dus niet in. Hup, mee naar buiten!

Als kind heb ik verschillende sporten beoefend, met onder andere een bruine judoband als resultaat (ja, pas maar op!). Tegenwoordig bestaat mijn beweging slechts uit wandelen in het weekend en fietsen naar het werk. En af en toe een half

Gelukkig zijn de meeste mensen, mede door publieke figuren als Erik Scherder, zich inmiddels bewust van het belang van beweging. Maar waarom lukt het ons dan toch niet om voldoende te bewegen? Dat is voer voor psychologen!

Beweg ing

Floor Poerschke, GZ-psycholoog

Er zijn natuurlijk 101 redenen om niet te kiezen voor voldoende beweging. Het lijkt mij goed om te kijken naar wat wel werkt. Zo is het belangrijk om beweging leuk te maken en op te nemen in onze dagelijkse routines. Bij Pleyade zijn er legio mogelijkheden om dit te doen. Zoals de duofiets die bij veel locaties voor de deur staat. Maar ook de Silverfit, een binnenfiets met tv-scherm, waarop een bewoner kan fietsen door bijvoorbeeld zijn geboortedorp of de Grand Canyon! Of denk eens aan simpele activiteiten, zoals het overgooien met een ballon of even samen een dansje doen. De app die in de vorige Pleyn genoemd is, Ommetje, is ook een aanrader! Door het competitie-element in deze app wordt een saaie wandeling een echt spelletje. Dus zin om je mentaal en fysiek beter te voelen? Kom lekker in actie. Alle kleine beetjes helpen!

Een mooi en behulpzaam tafeltje

Pleyade heeft een eigen innovatieteam: PIT (Pleyade Innovatie Team). PIT bestaat uit experts met verschillende achtergronden, zoals: onderzoek, wetenschap, elektronica, vormgeving en design. Het team is ervaren in het ontwerpen van technologische toepassingen voor mensen met dementie.

Doriene Otten woont sinds september 2019 in Malburgstaete. Zij vertelt over de ontwikkeling van een bijzonder hulpmiddel, vermomd als plantentafel. De ergotherapeut en PIT dachten met Doriene mee.

“Voor veel mensen heb ik een vrij onbekende ziekte, waardoor ik afwijkende maten heb. Gewone hulpmiddelen helpen vaak niet of zijn ontoereikend. Samen met de ergotherapeut heb ik gebrainstormd over waar een hulpmiddel voor het aantrekken van mijn armkousen aan moest voldoen. We hebben gekeken naar verschillende hulpmiddelen die op de markt zijn, maar al snel was duidelijk dat deze geen van alle aansloten bij het pakket van 24

eisen. Totdat ik op Facebook een filmpje zag met een constructie die mij zou kunnen helpen. Het idee is dat ik grotendeels zelf de beweging maak. Dit past voor een deel binnen de eisen, maar om aan alle punten te voldoen zou het hulpmiddel op maat gemaakt moeten worden. De ergotherapeut heeft het PIT-team benaderd om hierover mee te denken. Het PIT-team voerde een gesprek met mij en

heeft een ontwikkelaar, Bart, benaderd. Met hem hebben wij alle functie-eisen en mogelijke oplossingen doorgenomen. Het mooie is dat hij er ook echt iets moois van heeft gemaakt en dat ik niet het gevoel heb dat er weer een hulpmiddeltje in mijn huis staat, maar een heel mooie plantentafel die eigenlijk opgaat in het interieur. Ik ben er superblij mee!”

Het Pleyade Innovatie Team gaat verschillende challenges aan! Door de coronacrisis is er veel veranderd in de zorg. De nieuwe werkelijkheid is meer contact op afstand en minder bezoek. Dit laat nog meer de noodzaak zien om te innoveren en te kijken naar hoe we passende technologische zorgoplossingen kunnen ontwikkelen. LivingMoments en Ekko zijn innovaties, ontwikkeld door het Pleyade Innovatie Team (PIT), die het warme contact in coronatijd tussen mensen met dementie, familieleden en zorgmedewerkers kunnen verbeteren. LivingMoments brengt sociaal contact op afstand weer tot leven door het versturen en ontvangen van interactieve ansichtkaarten. Naasten kunnen met een toegankelijke webapplicatie berichten sturen met een foto, video of spraakbericht die direct worden geprint door het LivingMoments apparaat dat bij de bewoners op de afdeling staat.

Zij kunnen vervolgens reageren op een manier die bij hen past. Ekko daarentegen, brengt het moment van een familiebezoek opnieuw tot leven door het bieden van een interactieve ruimte die persoonlijke beelden en geluiden afspeelt. Het is een slimme ruimte die precies weet wat bij iedere bewoner past. LivingMoments en Ekko zijn innovaties waar we als innovatieteam heel trots op zijn. LivingMoments was zelfs genomineerd voor de Brainport voorronde van de Nationale zorginnovatieprijs 2021. Na een sterke pitch, die digitaal werd uitgezonden, waren we helaas niet door naar de finale. Wel hebben we veel lovende woorden en feedback ontvangen voor de

verdere ontwikkelingen van LivingMoments. Naast deze zorginnovatieprijs, doet LivingMoments momenteel ook mee aan de tuecontest (https://www. tuecontest.nl/candidate/details/18028 ). Dit is een wedstrijd van de Technische Universiteit Eindhoven waarbij innovaties geholpen worden in de vertaling naar echte producten en businessplannen met als hoofdprijs een bedrag van 5000 euro. Een unieke kans om LivingMoments verder te ontwikkelen! Ook Ekko doet mee aan een gave challenge, de JAIN challenge. Dit is een publieke wedstrijd voor innovaties die zijn gebaseerd op kunstmatige intelligentie. Deelnemende innovaties ondersteunen de kwaliteit van leven en zelfredzaamheid van mensen met dementie en hun verzorgers. Ook verlagen ze de werkdruk voor professionals en mantelzorgers. Op 28 april 2021 is de prijsuitreiking van de JAIN challenge. Meer informatie op https://www.livingmoments.nl/ E-mailadres van PIT: pit@pleyade.nl 25

Team zingeving en ethiek

Alles wat groeit en bloeit en ons altijd weer boeit! Beweging

Het is weer lente! De natuur is zichtbaar in volle groei en bloei. Officieel heeft de lente zijn intrede gedaan op 20 maart. Maar in vroegere culturen werd de lente doorgaans gekoppeld aan de maand mei. Zo vierden de Romeinen de lentefeesten in mei; zij vierden dat de natuur weer volop vruchtbaar, in bloei en in beweging was. Tijdens deze lentefeesten vereerden zij de godin Maia. Haar naam betekent in het Latijn ‘moeder’ en ze staat verder bekend om haar schoonheid en introversie. Zij was graag op zichzelf en woonde daarom alleen in de grotten. Eenmaal bui26

ten haar grotten kwam de natuur tot groei. Leuk om te weten: Maia en haar zes zussen vormen samen de Plejaden. De jager Orion was bezeten door de schoonheid van de zussen en zat hen daarom achterna. Ter bescherming werden de Plejaden door de god Zeus als sterrengroep aan de hemel gezet, waar zij vandaag de dag nog te zien zijn. Maia is als het ware de belichaming van de lente. Wanneer zij alleen in de grotten verblijft en naar binnen keert, is het buiten koud en verdord. Zodra zij weer buiten komt, wordt de grond vruchtbaar en komt

de natuur tot groei. Ook nu heeft de natuur na een periode van verstilling en loslaten weer de kracht gevonden om opnieuw te bloeien. Deze werking van de natuur zit ook in ons mensen. Om weer te kunnen bloeien en groeien is het van tijd tot tijd noodzakelijk om naar binnen te keren, te verstillen en zaken los te laten. Het afgelopen jaar heeft ons hier meer dan ooit om gevraagd. Met het aanbreken van de lente is dan ook de vraag: Wat mag er bij u opbloeien en waarin of waarnaartoe wilt u groeien?

Dit is mijn hobby Dikkie breit Dikkie (Dirkje) Cornelissen breit al zo lang zij zich kan herinneren. “Op de lagere school hadden we aan het eind van het schooljaar altijd een tentoonstelling voor de ouders. Bij mij lag dan altijd heel veel handwerk te pronken. Het meest poppenkleertjes. Anderen hadden maar weinig gemaakt, maar voor hen was het dan ook geen plezier om te breien. Aansluitend, op de huishoudschool, was er geen garen om te breien; het was oorlog. Maar daarna heb ik altijd kleding gebreid voor mijn drie kinderen en later de zes klein- en vier achterkleinkinderen. Ik heb ook wel even een breimachine gehad, maar dat ging zo snel: dan maakte je in een avond een trui, daar was niets aan. Nu krijg ik soms een zak vol wol van uitgehaalde gebreide kleding. Die wol maak ik dan nat, span ik op en dan kan ik er bijvoorbeeld weer een mooi babyvestje van breien. Ik kan uren achtereen lekker zitten handwerken en vind het dan ook helemaal niet erg om veel alleen op mijn kamer te zitten. Als ik contact wil met anderen kan dat altijd hier op de gang, maar hier in huis ik heb mijn breiwerk.”

Voormalig buschauffeur Bert haalt herinneringen op Bert Kollen is bewoner van Eldenstaete. Zijn zoon en schoondochter bezorgen hem regelmatig geluksmomenten. Hoe zij dat doen, vertelt Bert zelf. “Ik heb in mijn jonge jaren de ambachtsschool gedaan en ben begonnen als banketbakker. Als ik met mijn vrouw Marijke in de auto reed dan zei ik altijd: ‘Het lijkt mij zo geweldig om op zo’n grote bus te rijden.’ Uiteindelijk heb ik ervoor gekozen om de opleiding tot buschauffeur te gaan volgen. In de tijd dat ik chauffeur was had ik mijn vaste route op lijn 1. Dat was Velp-Oosterbeek. Lijn 1 wisselde ik weleens af met de bus die van Arnhem naar Park de Hoge Veluwe ging. Dat was een bijzondere rit door de wilde zwijnen die bij de eindhalte stonden te wachten, omdat ze wisten dat ze soms meegenomen brood kregen. Hoe bizar het ook klinkt, het was een bijzonder gebeuren! Wanneer ik siste met de remmen kwamen de zwijnen aangelopen en de mensen die in de bus zaten keken dan vol verwondering. Lijn 1 Zo nu en dan vervoerde ik ook de supporters van voetbalclub Vitesse. Dat kon er soms heftig aan toegaan maar over het algemeen waren dat gezellige extra ritten. Vooral als ze hadden gewonnen was de sfeer uitbundig. Maar lijn 1 Velp-Oosterbeek 28

was toch mijn favoriet! Ik mocht dan weleens stoppen bij Bert Beurkens voor een balletje gehakt. Ze riepen dan achter de corner vandaan ‘even wachten mensen, de buschauffeur gaat voor’. Dat zijn mooie herinneringen. ‘Goedendag chauffeur’ Het leukste aan buschauffeur zijn was dat je de hele dag met mensen omgaat. Heerlijk vond ik dat. En natuurlijk was het rijden op zo’n grote bus voor mij een machtig iets. De verschillen tussen vroeger en nu zijn groot. Wanneer je alleen al kijkt naar de verandering van bussen. Vroeger waren de bussen niet zo groot als die van nu. Als ik ze nu zie rijden, die grote harmonica bussen, denk ik weleens ’prachtig, daar zou ik zo mee willen wegrijden’. En vroeger was er natuurlijk de strippenkaart of kocht je een kaartje voor een paar centen. Bijna iedereen was nog beleefd met een vriendelijk ‘goedendag chauffeur’. Agressie was er niet of nauwelijks. Kroket Ik heb zestien jaar op de bus gereden, vanaf 1968. Helaas moest ik om medische redenen stoppen en ik ben toen bij de PGM gaan

In de bloemetjes

Karin Roest al 25 jaar service-assistent

“Dit zijn de momenten waar ik enorm van geniet, heerlijk eropuit met mijn kinderen!”

Karin is begonnen als kamermeisje in verschillende hotels in Arnhem. Toen het Rijnoeverhotel de deuren sloot ging zij op zoek naar een nieuwe werkgever en kwam zo terecht op de Martinushof in Arnhem-Zuid. “25 jaar geleden lagen de mensen nog met z’n vieren op een kamer. Ik maakte dan ’s ochtends de kamers schoon en ’s middags werkte ik in de linnenkamer. Hier op de locatie ‘revalidatie’ van Pleyade is nu geen linnenkamer meer, dat vind ik wel jammer want ik deed dat werk erg graag. Het samenwerken met de collega’s maakt het werk leuk en dat er zoveel mensen lang in dienst zijn bij Pleyade zegt natuurlijk veel over de werkgever. Ook ik ga de veertig dienstjaren wel vol maken; ik kijk enorm uit naar de nieuwbouw waar ik straks kom te werken.”

werken. Maar mijn zoon Jan en zijn vrouw halen mij geregeld op en dan rijden we met de auto de oude route van Velp naar Oosterbeek. Dan geniet ik en vertel ik ze de verhalen van weleer. Toen we laatst voorbij de eindhalte in Oosterbeek reden stond de bus daar te wachten. We hebben toen een fotootje kunnen schieten voor de bus, mijn oude vertrouwde lijn 1. De buschauffeur was erg aardig en we hebben even gekletst. Zoals mijn schoondochter het noemde: ‘even chauffeurs onder elkaar’. We sluiten de route en de dag dan altijd even af met een ritje door de McDrive, voor een McKroket, mijn favoriete snack. Dit zijn de momenten waar ik enorm van geniet, heerlijk eropuit met mijn kinderen!”

Colofon Pleyn is het magazine voor bewoners, cliënten, medewerkers, gepensioneerde medewerkers en vrijwilligers van Pleyade. Het verschijnt vier keer per jaar.

Puzzel Doe mee en win!

Redactie: Myra Hasselbach (eindredacteur), Simone Lohnstein (vormgeving en opmaak), Mildred de Wolff (correspondent), Loes Tuin (correspondent), Marion van Loo (correspondent), Doutsje ter Horst (correspondent).

Zoek de woorden die in de kolommen staan terug in het diagram. Ze kunnen horizontaal, verticaal, diagonaal maar ook van achteren naar voren zijn geplaatst.

Aan deze Pleyn werkten verder mee: Sis Huiskamp (hoofdredacteur), Fam. Kollen (Buschauffeur Bert), Anne de Haan, Evelien Kregting, Marjanne Huizinga, Melanie Kraanen, Rein Memelink, Floor Poerschke, Ingrid Scheers, Tijmen Stroeken, Maaike Thissen, Floor de Vroome en medewerkers van Pleyade.

De oplossing van de woordzoeker in Pleyn van februari 2021 was: ‘traditie’. De winnaar is Mevr. N Muller. Zij ontvangt een puzzelboekjespakket.

Algemeen redactieadres: Pleyade, t.a.v. redactie Pleyn Mr. E.N. van Kleffensstraat 16 6842CV Arnhem e-mail: redactiepleyn@pleyade.nl

Beweg ing

Oplage en editie: 3400 exemplaren Jaargang 6, nummer 22 Pleyade verstuurt naar elk geregistreerd adres maximaal één Pleyn. Een extra Pleyn is aan te vragen bij de redactie of bij de receptie van de locaties. Vormgeving: Simone Lohnstein

Fotografiënne/Riënne Wopereis (Cover, Levensverhaal,) Doutsje ter Horst (In de bloemetjes, Mijn hobby) Anne de Haan (SamenSpraak) Unsplash, Cristina Serí (Adviesteam) Pixabay (team zingeving en ethiek) Pleyade (Bootcampers) Amanda de Wolff (Lekker eten met Mildred) Fam. Kollen (Buschauffeur Bert) Stockfoto’s

Productie Redactum (www.redactum.nl)

Druk: RikkenPrint

De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden teksten te herschrijven, in te korten of niet te plaatsen.

Heeft u suggesties voor de volgende Pleyn? Ideeën zijn altijd welkom. Neem vóór 17 mei 2021 contact op met de redactie via redactiepleyn@pleyade.nl of 026 751 6341. Wilt u Pleyn niet meer ontvangen? Laat dit dan schriftelijk of per mail weten aan de redactie via bovenstaand adres.

AFVALLEN

KOKEN

BLAAR

KRAMP

BLAKEND

KWIEK

BOBSLEE

LEVENSLUSTIG

BRUISEND

POLO

W E

BUITEN

POPELEN

CALORIE

RELAX

CONDITIE

RUST

DANSEN

SJOELEN

DARTEL

SKIEN

DERDEHELFT

SKIFF

DRAVEN

SPIERPIJN

DRINKEN

SPIT

W S

FIETSEN

TENNISSEN

FIT

TRIMMEN

FRIS

VERMAAK

GESPIERD

VERMOEIEND

GOLFEN

VERSTROOIING

HIJGEN

VIEF

JUDO

VISSEN

KAMPIOENSCHAP

VOETBALVELD

KANO

WINST

KANTINE

YOGA

KEGELEN

ZWETEN

Noteer hier de overgebleven letters

En maak van de letters een toepasselijk woord

“Dit zijn de momenten waar ik enorm van geniet, heerlijk eropuit met mijn kinderen! ” - Bert Kollen

Pleyn Mei 2021

Articles inside

Bootcamp herintreders

Huis van herinnering

Adviesteam

SamenSpraak

Levensverhaal