Odkryto największego żółtego olbrzyma w naszej Galaktyce. Jak wiadomo jednym z pośrednich stadiów w ewolucji gwiazd jest stadium czerwonego olbrzyma czy nadolbrzyma. Znamy wiele gwiazd tego typu. Przykładem może być na przykład znana gwiazda Betelgeuse (α Ori). Również nasze Słońce w pewnym etapie ewolucji osiągnie to stadium. Istnieje jednak kategoria olbrzymów i nadolbrzymów, które określamy mianem żółtych. Są one etapem pośrednim dla masywnych gwiazd o masach rzędu 10-40 mas Słońca i mają miejsce w momencie gdy masywna gwiazda typu widmowego F lub G zaczyna rozszerzać swoją otoczkę. Gwiazda traci prawie połowę swojej masy początkowej. Zmniejszenie masy prowadzi do zmieszenia jasności – gwiazda wyraźnie żółknie. Stąd nazwa tej kategorii gwiazd. Gwiazda ustawicznie się rozdyma i obniża swoją temperaturę. Prowadzi to do osiągnięcia przez nią fazy czerwonego nadolbrzyma. Ponieważ czas trwania etapu od żółtego do czerwonego nadolbrzyma jest stosunkowo krótki w skali wieku gwiazdy w naszej Galaktyce znamy tylko kilkanaście (12) gwiazd będących żółtymi nadolbrzymami. Na początku marca grupa naukowców pracująca przy teleskopie VLT w Chile poinformowała o odkryciu największego znanego żółtego nadolbrzyma w Drodze Mlecznej. Jest to gwiazda oznaczona HR 5171A (HIP 67261) znajdującą się w gwiazdozbiorze Centaura i odległą od Ziemi o 11700 lat świetlnych. Gwiazda ma masę około 40 mas Słońca i promień równy 1315 promienia Słońca czyli 6.12 jednostki astronomicznej (dla porównania planeta Jowisz znajduje się średnio w odległości 5.6 jednostki astronomicznej od Słońca).
Fotografia HR5171A (Wikipedia)
Położenie HR5171A na niebie (Stellarium)
Co ciekawe HR 5171A jest układem podwójnym. Gwiazda towarzysz krąży tak blisko, że całość przypomina kształtem fistaszka. Wpływ mniejszej gwiazdy na ewolucję nadolbrzyma może być znaczący.
Artystyczna wizja HR5171A (ESA)
Porównanie HR5171A w Układzie Słonecznym.
Opracował Piotr Pastusiak, AstroMAX