Uitgave van de vereniging Molenvrienden Land van Cuijk
Nr. 42
VERENIGING MOLENVRIENDEN LAND VAN CUIJK BESTUUR VOORZITTER
Mari Goossens Tel. 0485-573815 Don Werts Tel. 0485-322460 Fax 0842-110623
SECRETARIS
PENNINGMEESTER
Perry Hendriks Tel. 0485-322872 Frits Harteman Tel. 0485-572271 Hans Heijs Tel. 0485-577330
BESTUURSLEDEN
D. Boutsstraat 25 5831 VN BOXMEER Straatkantseweg 28 5443 NC HAPS E-mail: molenvrienden.landvancuijk@planet.nl De Vang 20 5437 BP BEERS Bilderbeekstraat 23 5831 CW BOXMEER Bilderbeekstraat 20 5831 CX BOXMEER
COMMISSIES ARCHIEFCOMMISSIE
Tel. 0485-313647
Isabellalaan 30 5431 GW CUIJK
LEDENADMINISTRATIE
Tel. 0485-322460 Straatkantseweg 28 Fax 0842-110623 5443 NC HAPS GIRONUMMER: 4008385 onder vermelding adres penningmeester
MOLENARCHIEF LAND VAN CUIJK
Tel. 0485-313647
BIOTOOPWACHT LAND VAN CUIJK
Tel. 0485-313298
Isabellalaan 30 5431 GW CUIJK Eenieder kan na afspraak het archief raadplegen Moleneind 4 5431 HW CUIJK
DE MOLENVRIEND 42
Colofon Jaargang 16, nummer 2, oktober 2000 Lijfblad van de vereniging Molenvrienden Land van Cuijk, opgericht in 1984. De Molenvriend wordt gratis toegezonden aan de leden van de vereniging. De contributie hiervoor is ƒ 22,04 of EUR 10,--. Aanmelding kan geschieden door het bewuste bedrag te storten op de girorekening van de vereniging. De Molenvriend is een advertentiemedium. REDACTIE
Frits Harteman Ben Verheijen
REDACTIEADRES
Bilderbeekstraat 23 5831 CW BOXMEER of e-mail: j.m.sturm@stud.tue.nl
VERDER WERKTE(N) MEE
Jacqueline van Bergen, Hans Heijs, Mari Goossens en Don Werts Frits Harteman en Hans Heijs
ILLUSTRATIES VOORPAGINA
Marko Sturm
De romp van “De Hoop” te Beers, zie het artikel op pagina 5 (foto Frits Harteman)
In dit nummer pagina 2 pagina 3 pagina 4 pagina 5
pagina 7 pagina 8
pagina 9 pagina 11
pagina 13
pagina 14 pagina 15
Colofon In dit nummer Van de redactie Mededelingen van het bestuur Is er nog HOOP voor het Land van Cuijk? het belang van de molen te Beers voor de industriële geschiedenis van onze regio door: Mari Goossens Nationale molendag 2000 door: Marko Sturm Martinus met gezellige “receptie” heropend molenaars uit de regio komen bijeen om voltooiing restauratie te vieren door: Marko Sturm De elf molens van Consuegra in Spanje door: Jacqueline van Bergen en Hans Heijs Brabants Molenweekend een verslag van het eerste Brabants Molenweekend in onze regio en de rest van NoordBrabant door: Don Werts Werving molenaars molenaars in het Land van Cuijk zoeken nieuwe collega’s... door: Frits Harteman Aan de licht door: Frits Harteman Molens in de regio de stand van zaken omtrent onze molens door: Ben Verheijen
Van de redactie Na het dikke nummer 41 van dit blad, moet U deze keer helaas genoegen nemen met een exemplaar van bescheiden omvang. De redactie blijft namelijk voor een groot gedeelte van de inhoud afhankelijk van kopij van derden. Op de voorpagina treft U een foto van de molenromp te Beers aan. De stand van zaken rond deze romp is momenteel een van de belangrijkste kwesties in het regionale molengebeuren. Door het afdrukken van een eerder verzonden open brief van de voorzitter van de Vereniging Molenvrienden Land van Cuijk besteden we aandacht aan deze kwestie, de mededelingen van het bestuur geven U de laatste informatie. In dit nummer is verder volop ruimte voor de molenactiviteiten in de afgelopen periode, zoals Nationale
De Molenvriend 42, oktober 2000
Molendag, het Brabants Molenweekend en de openingsreceptie van de Martinus te Beugen. De wervingscampagne voor nieuwe molenaars maakt het rijtje compleet. Om al deze min of meer actuele artikelen niet al te oud te laten worden, heeft de redactie besloten dit nummer nu te laten verschijnen en niet te wachten op het eind van de vakantie van een aantal mensen die nog kopij toegezegd hadden. Als het goed is, betekent dit dus dat er voor het volgende nummer al bijdragen te verwachten zijn. We hopen dat we er met Uw medewerking in slagen om nog dit jaar nummer 43 uit te brengen. de redactie
pagina 3
Mededelingen van het bestuur In het middelpunt van het beleidsmatige gedeelte van de vereniging stond en staat de afgelopen tijd de molen(romp) van Beers. Zowel de Molenstichting De Hoop te Beers als wij werden geconfronteerd zo niet overdonderd met het plotselinge besluit van het college van B&W van de gemeente Cuijk om af te zien van restauratie van deze molen. Dit terwijl er al jaren in overleg met deze zelfde gemeente plannen worden gemaakt tot herbouw. Als uitgangspunt bij het college tot afblazen werd genoemd het hoge geldbedrag dat met de restauratie gemoeid zou zijn. Door de Molenstichting De Hoop zijn wij vervolgens benaderd met de vraag waar mogelijk hulp te verlenen. Dit resulteerde in een betoog, dat de voorzitter voor en namens de vereniging schreef, de molen te bewaren met daarbij steekhoudende argumenten. Dit betoog werd verzonden naar de leden van de Monumentencommissie in de gemeente en naar het college van B&W (met afschriften naar de voltallige gemeenteraad). Zodoende kon het gebeuren dat op een vergadering van de sector Grondgebiedzaken (de afdeling waar de monumenten onder vallen) dit onderwerp aan bod kwam (in deze vergadering zou het voorstel behandeld worden om aan de gemeenteraad voor te leggen, de molen niet te restaureren). Dankzij fel verzet vanuit de commissieleden Grondgebiedzaken (en ons protest) heeft het college van B&W haar besluit voorlopig teruggedraaid. Dat betekent niet dat het gevaar geweken is. Er zal nu opnieuw huiswerk gedaan moeten worden. Bij de Molenstichting wordt nu gedacht een gefaseerd restauratieplan in te dienen, zodat de kosten in eerste instantie aanzienlijk lager zijn en met de reeds toege-
Bij overname van artikelen en/of foto's, auteur en eventuele bron(nen) vermelden. Tevens hiervan melding maken bij de uitgeefster of redactie van dit blad.
pagina 4
zegd subsidie een reÍel beeld gaat vormen! Ook voor onze vereniging zitten de taken er nog niet op, aangezien wij natuurlijk de afzender blijven van eerder gememoreerd betoog. Wordt vervolgd in ieder geval! Wat betreft de bij alle molens in het Land van Cuijk te plaatsen informatieborden zijn inmiddels ook de laatste gemeenten over de brug gekomen qua financiÍn en toestemming tot plaatsing. Op zich staat de werkgroep nu niets meer in de weg het plan definitief te gaan uitvoeren. De video over de molens in het Land van Cuijk nadert nu snel zijn voltooiing. Inmiddels is er bijpassende muziek gevonden en is er een begeleidende tekst gemaakt. Het bestuur is bij de videomaker thuis geweest, en de resultaten zijn veelbelovend! Onduidelijk is nog even wanneer de video exact opgeleverd gaat worden, maar naar alle waarschijnlijkheid nog dit jaar. Na drie jaren radiostilte, komt er dit najaar weer een wervingsactie voor nieuwe vrijwillige molenaars. De speciale wervingsfolder van onze vereniging is aangepast waar nodig en deze keer zullen er ook begeleidende affiches zijn. Aan folder en affiche (en wellicht de persberichten) is bovendien een logo en slogan toegevoegd, zodat het geheel een hopelijk sterkere uitstraling zal krijgen. Elders in dit blad vindt u een voorbeeld van de affiche. De folders en affiches zullen ondermeer verspreid worden over de molens, VVV’s en bibliotheken. de secretaris
De redactie stelt zich niet aansprakelijk voor eventueel gemaakte fouten of anderszins ontstane ongemakken.
De Molenvriend 42, oktober 2000
Is er nog HOOP voor het Land van Cuijk? In het Cuijks Weekblad verscheen enige tijd geleden een gedeelte van een open brief van de voorzitter van onze vereniging omtrent de situatie rond de molenromp te Beers. Hieronder is alsnog de volledige tekst van de brief afgedrukt.
renmolen te bouwen. Het is nu het oudste restant (1840) van een schorsmolen in Brabant. In Megen, Raamdonksveer en Hilvarenbeek staan ook nog van oorsprong gebouwde schorsmolens. De eerste twee liggen ook in dit gebied (de naad) aan de Maas.
Wat hebben het monument van de stier, een molenromp (de Hoop) en het monument de Beersche Overlaat met elkaar te maken? Goed, ze liggen alle in de gemeente Cuijk. Maar er is nog een ander verband. Hiervoor gaan we even terug in de geschiedenis van Brabant en het Land van Cuijk.
Een schorsmolen, ook wel eek- of runmolen genaamd, vermaalt gedroogde bast van eikenboompjes. Het verkregen poeder bevat veel tannine. Deze looistof werd gebruikt bij het leerlooien. In Beers had de molenaar zijn inkoop en afzet naast de deur. Het eikenhout werd verder gebruikt voor stookhout of verwerkt tot houtskool.
We schrijven begin 1800. Brabant is juist een eigen provincie. De Maas meandert vanaf Maashees door Brabant en mondt uit in de Biesbosch. Grote gedeeltes langs de maas staan regelmatig onder water tot zelfs voorbij Breda. Deze gebieden waren alleen geschikt als hooiland waar men rundvee op hield. Op de overgang van deze gebieden naar woeste zandgronden (de naad *) kwamen eiken- en berkenbossen voor, waar varkens en pluimvee en schapen werden gehouden. Zo ontstonden hier kleine gemengde veeteeltbedrijfjes. Koning Willem 1 regeert en stimuleert de ontwikkeling van Brabant voor de in opkomst zijnde industrie door onder andere het graven van kanalen, de aanleg van spoorwegen en het verharden van wegen. Zo kan zich hier een op de veeteelt geënte industrie ontwikkelen. Denk maar eens aan de slachterijen in o.a. Boxmeer, Cuijk en Oss; de leerindustrie in Cuijk en Waalwijk en de andere nog heden ten dage grote bedrijven in deze regio: Hendrix, Stork, Plukon, Norma, Intervet, Nutricia en Homburg. Het monument van “de Stier” in Cuijk symboliseert deze relatie. Unieke schorsmolen Vanaf 1833 is voor het bouwen van een molen geen toestemming van de koning meer nodig. In Holland zijn er door het bouwen van stoom gedreven poldergemalen goedkoop onderdelen van gesloopte windmolens te betrekken. Het getuigde dan ook van ondernemingsgeest om toen hier een schors- annex ko-
De Molenvriend 42, oktober 2000
Het Land van Cuijk was verhoudingsgewijs rijk gezegend met molens. Dit mede vanwege het vele vee. Op het huidige grondgebied van Cuijk stonden rond 1900 8 windmolens. Tengevolge van diverse ontwikkelingen zijn er nu nog maar 3 molens in redelijke staat over en de kale romp van “de Hoop”. Van deze ontwikkelingen wil ik er een enkele noemen met betrekking tot de schorsmolen. Na de eerste wereldoorlog werden de natuurlijke looistoffen steeds meer vervangen door chemische. De elektrificatie, de mechanisatie en het toepassen van kunststoffen deed de vraag naar leer inkrimpen. Naast deze nationale ontwikkelingen hadden op regionaal niveau ook een aantal zaken invloed. Na de kanalisatie van de Maas met als sluitstuk het dichten van de Beersche overlaat werden de drassige hooilanden aangewend voor de landbouw. Zo werd de regio geleidelijk aan een belangrijk gebied voor de pluimvee- en de varkenshouderij. Ook door de ontginning van de woeste gronden, o.a. De Peel, en de grootschalige aanplant van dennenbossen gingen de oude eiken- en berkenbossen verloren. Het dennenhout werd in de mijnen gebruikt als stuthout. Door de mijnbouw verdween ook de vraag naar stookhout en houtskool. Dit alles betekende de ondergang van deze molen die bijna 100 jaar als schorsmolen en circa 120 jaar als korenmolen had gefunctioneerd. Alleen al hierdoor verdient hij een monumentale plaats naast de stier en het monument van de Beersche overlaat als pionier in de industriële ontwikke-
pagina 5
ling van de regio. Te vermelden is dat twee generaties van molenaars, namelijk de familie van Riet vanaf 1850 tot 1935 dagboeken hebben bijgehouden waarin het wel en wee van die tijd beschreven staat. Gemeente Cuijk verplicht tot restauratie Beerse molen Ik hoop met deze uiteenzetting het belang aangegeven te hebben waarom deze molen voor het nageslacht behouden moet blijven. De adellijke gemeente Cuijk zou trots moeten zijn met de ligging van drie voor de wereld unieke molens op haar grondgebied. Ik noem dan de zeskante, gepotdekselde Maria molen in Haps, de molen te Katwijk aan de Maas en de schorsmolen De Hoop in Beers. De molen Jan van Cuijk in Cuijk tel ik hier niet bij. Want (overigens een prachtige molen) van dit type beltmolens gaan er, nog, twaalf in een dozijn. Maar ook nu nog geldt “noblesse oblige”. De gemeente Beers besefte het historisch belang van deze molen. Ze besloot, na het opmaken van een restauratierapport, de molen van de molenaar Van de Besselaar in augustus 1978 te kopen. Men had duidelijk de intentie om tot restauratie over te gaan. Dit blijkt te meer omdat men in ’84 en ’85 in overleg met de Rijksdienst voor monumentenzorg (RDMZ) na het opstellen van weer een rapport besloot de nog te gebruiken onderdelen op te slaan. De molen werd waterdicht gemaakt en de onderdelen liggen nu nog op de gemeentewerf van Beers. Bij de gemeentelijke herindeling in 1994 nam de gemeente Cuijk niet alleen de lusten maar ook de lasten van Beers over. Dus ook de plicht om de molen De Hoop te restaureren. Tot voor kort was er erg weinig reden om aan deze intentie te twijfelen. Wel werd de restauratie telkens op de lange baan geschoven omdat men andere prioriteiten stelde. In 1997 werd er met de inmiddels opgerichte molenstichting “De Hoop” te Beers overlegd over een gefaseerd restauratieplan, opgesteld door molenmaker H. Beijk te Afferden (L). De molen stond toen ook hoog op het vijfjarenplan met betrekking tot monumentenrestauraties. Ook nu werd er weer doorgeschoven, maar de suggestie werd gewekt dat de restauratie dit jaar op de prioriteitenlijst van de Provincie geplaatst zou worden. Het is in dit licht gezien ongehoord dat de Cuijkse monumentencommissie de gemeenteraad nu adviseert van restauratie af te zien. Men heeft kennelijk meer oog voor de patriciërshuizen van eerder gememoreerde industriëlen dan voor de gebouwen waarmee
pagina 6
ze hun geld verdienden. Natuurlijk zijn de restauratiekosten hoog en blijven er steeds onderhoudskosten komen. Dat is nu eenmaal met alle dingen die je voor het nageslacht wilt bewaren. Een ding is zeker. Hoe langer je deze zaak voor je uitschuift, hoe hoger de kosten zullen zijn. Dit kan dan ook geen argument zijn om het dus maar niet te doen. Een ander maar mijns inziens zeker zo’n belangrijk aspect is het feit dat je als overheid zeer ongeloofwaardig overkomt. Er wordt een monumentenwet gehanteerd waarmee iedere burger die, zonder vergunning, iets aan een monument verandert beboet kan worden. Wat moet je dan denken van een overheid die moedwillig een rijksmonument ruïneert. Dit nijgt naar onbehoorlijk bestuur. Tevens past het een gemeente niet om toegezegde verplichtingen niet na te komen. Via deze weg willen wij een oproep doen aan eenieder om zich te bezinnen op zijn verantwoordelijkheid in deze. Met name de Cuijkse monumentencommissie, de gemeenteraad en het College van B&W van Cuijk. Ook de bevolking van Beers, en iedereen die zich het lot van deze molen aantrekt, willen wij mobiliseren om gezamenlijk actie te ondernemen om deze molen zo snel mogelijk gerestaureerd te krijgen. HOPELIJK BLIJFT “DE HOOP” IN HET LAND VAN CUIJK BEHOUDEN! Voor uw reactie kunt u zich wenden tot: Vereniging Molenvrienden Land van Cuijk (adres in “Colofon”). Molenstichting “De Hoop” Beers Mari Goossens, Voorzitter Vereniging Molenvrienden Land van Cuijk
Kopie: College van B&W Cuijk Gemeenteraadsleden Cuijk Monumentencommissie Cuijk Vereniging De Hollandsche Molen Molenstichting Noord-Brabant Provincie Noord-Brabant RDMZ Industriële Kring Land van Cuijk Cuijks en Boxmeers weekblad Noten: * zie Natuur in Brabant, Twee eeuwen plant en dier
De Molenvriend 42, oktober 2000
Nationale molendag 2000 Door het voeg- en schilderwerk kon de Martinus te Beugen niet deelnemen aan de nationale molendag van dit jaar. Het mooie fietsweer gaf mij daarom op molendag de gelegenheid eens wat collega’s in de omgeving te bezoeken.
van Cuijk. Don Werts heeft rond het middaguur al tweemaal zoveel bezoekers gehad als bij de molendag van vorig jaar in totaal: maarliefst tien in plaats van vijf. Na een kopje koffie ga ik verder naar Sint-Hubert.
De Martinus te Beugen
In Sint-Hubert draait de molen helaas niet. Later zal ik van Jan Selten horen dat Harry Daverveld dit weekend weg was.
Om te beginnen ga ik even langs de Martinus, waar de voegers net de laatste hand leggen aan het werk. Door het nieuwe voegsel is de molen een stuk lichter geworden, maar dat kan hij gerust hebben. Het schilderwerk is gereed. De nieuwe kleuren doen een stuk Brabantser aan, een hele vooruitgang ten opzichte van de bonte Gelderse kleuren van molenmaker Beckers! Met de nieuwe afvoerpijp voor regenwater langs de staart lijkt de molen in staat te zijn tropische regenbuien te verwerken. Dit is vast gedaan met het oog op toekomstige klimaatveranderingen. Het is de vraag of dit niet wat minder opvallend had gekund. Gelukkig is de pijp inmiddels vervangen door een exemplaar van beschaafdere afmetingen. Ik vervolg mijn tocht naar de molen van Oeffelt, die ik al van ver zie draaien, met aan iedere wiek een vlag. De Vooruitgang te Oeffelt Molenaar Theo van Bergen is gewoon met de theorieles bezig, ondanks de molendag. Na koffie met cake ga ik verder naar de Cuijkse molen, die ik vanuit het raam van De Vooruitgang al zie draaien.
De Hamse molen te Wanroij In Wanroij is er wat meer aanloop dan op de andere molens. Een en ander heeft te maken met de fietstocht die langs de molen loopt. In de molen bekijk ik met Jos Verberk de steen, die nodig gebild dient te worden. Buiten de molen heeft Jan Selten de taak op zich genomen medailles uit te delen aan de fietsers die de tocht volbracht hebben. De mensen van de VVV, die de mensen van de fietsclub af zouden komen lossen hebben het af laten weten, zodat nu voor deze oplossing gekozen moet worden. De Korenbloem te Oploo Ook in Oploo is het mogelijk de fietsroute te starten. Dit gebeurt echter bij de watermolen, die door gebrek aan water en mankracht niet draait. Jan van Riet is op de windmolen. Hij vertelt dat de molen ’s ochtends nog enthousiast met twee halve zeilen begon te draaien. Nu ik er ben valt de molen zo af en toe stil. Er komt onder andere een bezoekster die geïnteresseerd kijkt naar de vele inscripties in de oude standerdmolen.
De Jan van Cuijk te Cuijk Ben Verheijen heeft zijn molen met vlaggetjes versierd en is juist bezig een gezin met kinderen rond te leiden. Met twee zeilen kan Ben zelfs een klein beetje malen, om het bezoek te laten zien hoe dit werkt. Even later krijgen we bezoek van een stel Franse dames. Ik help Ben even met rondleiden. De dames zijn zeer geïnteresseerd in de molen en gaan helemaal naar boven.
Na deze molen ga ik weer terug naar huis. Volgend jaar kunnen we hopelijk weer draaien in Beugen. Een beetje meer publiciteit over de molendag in de plaatselijke kranten zou ook weinig kwaad kunnen, want dit jaar was het wel aan de magere kant. Marko Sturm
De Maria te Haps In Haps worden voor deze molen de laatste beelden opgenomen voor de video van alle molens in het Land
De Molenvriend 42, oktober 2000
pagina 7
Martinus met gezellige “receptie” heropend Op 1 juli was het feest op de Martinus te Beugen. Nu eindelijk de restauratie compleet voltooid was, vonden de molenaars het tijd voor een feestje voor de molenaars van onze vereniging. In dit artikel geven we een terugblik op de restauratie en de receptie. Restauratie Al een tijd terug, in 1994, was een restauratie voor de Martinus hard nodig. De bovenas was zodanig door bonte knaagkever en houtworm aangetast dat de molen zeker niet sneller dan 60 enden kon draaien en het hekwerk had ook zijn beste tijd gehad. Toen er tijdens het draaien een zoomlat afbrak, was het afgelopen. Bij de restauratie werden onder andere de roeden opnieuw geteerd. Ter bestrijding van de bonte knaagkever werd de molen geheel verhit. De bovenas werd vervangen, het hekwerk werd vernieuwd en de molen kreeg nieuwe Van Bussel stroomlijnneuzen. Om tijdens de restauratie het interieur van de molen, dat veel oude balken van een wipmolen bevat zoveel mogelijk te behouden, werden alle balken gerestau-
reerd met epoxyhars. Sommige balken waren zover verrot dat de molenmaker verbaasd was dat het allemaal nog gehouden had! Tevens werden de lange schoren vernieuwd. De draagbalk van de koningsspil (één van de hoekstijlen van de vroegere wipmolen) werd met behulp van een dendrochronologisch onderzoek gedateerd. De uitkomst: gekapt in 1702. Maalvaardig Op de nationale molendag van 1996 (11 mei, om precies te zijn) is de molen weer maalvaardig. Vier nieuwe zeilen worden opgehangen en de molen draait! Verdere restauratie De molen kan weliswaar malen, maar dit wil niet zeggen dat alles in orde is. Het muurwerk is een probleem dat bij de restauratie niet is opgelost. Bij het uitkappen van de voegen blijkt de steen zo zacht te zijn dat ook de randen van de steen afbrokkelen. Hierop wordt geprobeerd de steen chemisch te verharden, wat niet lukt. Zo blijft het werk jaren liggen. Uiteindelijk wordt besloten de voegen zo voorzichtig mogelijk uit te hakken en de molen te voegen met speciaal voegsel, dat afgestemd is op het vocht- en zoutgehalte van de steen. Op 18 maart van dit jaar staan er steigers. Tijdens het voegen worden tevens de korte schoren en de staart vervangen. De molen krijgt ook een dakgoot met afvoer via de staart, om te voorkomen dat regenwater van de kap op de muur druipt. Op deze manier blijft de muur hopelijk mooier. Ook krijgt de molen een Brabants kleurtje (groen met zwarte staart) en verdwijnen de plankjes in de steigergaten. Het gelige voegsel maakt dat de molen er nu een stuk lichter uit ziet. De lelijke plekken aan de binnenkant van de muur worden ook gerepareerd. Op 1 juni draait de molen weer.
Restauratie van balkkoppen met epoxyhars
pagina 8
Receptie De molenaars willen het feit dat de molen helemaal gereed is toch niet ongemerkt voorbij laten gaan, vandaar dat er een receptie georganiseerd wordt, ’s avonds op 1 juli. Het werd een geslaagd feestje. Een
De Molenvriend 42, oktober 2000
Bij een draaiende molen kon weer even bijgepraat worden
belangrijk ingrediënt daarvoor was ongetwijfeld het aantal aanwezigen: bijna alle actieve leden van de vereniging waren aanwezig, velen met aanhang. Voor de inwendige mens werd ook goed gezorgd: eerst koffie met gebak en daarna vele hartige hapjes. Ondanks het feit dat er weinig wind was draaide de molen steeds. Er was ruim de gelegenheid om bij te praten en pas rond twaalf uur ging de deur dicht.
De molenaars willen alle aanwezigen bedanken voor hun komst naar de receptie en natuurlijk ook vooral iedereen die voor eten en drinken gezorgd heeft. Tekst: Marko Sturm Foto’s: Beijk molenbouw en Hans Heijs
De elf molens van Consuegra in Spanje Een keer per jaar opent Consuegra (provincie Toledo) haar elf korenmolens voor het publiek. Sinds 36 jaar wordt in het laatste weekend van oktober het feest van de Saffraan gevierd. Dit is tevens de aanleiding om alle molens te openen. Op dit weekend komen alle vertegenwoordigers van de Saffraandorpen uit de omgeving van Consuegra naar de kruin van “Manchega” op de hoogte van “Calderico”. Alle ramen van de elf molens van Consuegra worden geopend en men brengt de wieken van de “Sancho” molen in beweging. Het gaande werk brengt de molensteen (la catalina) op gang om het aangevoerde graan te malen. Het is de aanzet om alle molens, vroeger waren het er dertien, in beweging te zetten. De kruin van Manchega is gelegen in een groot vlak gebied. Van boven af heeft men een schitterend uit-
De Molenvriend 42, oktober 2000
De molens van Consuegra op een rijtje zicht op de dorpen in de omgeving. Vooral als de schemering invalt, kleuren de velden in alle nuances rood. Oktober is de oogstmaand van de Saffraan. Juist in deze maand krijgen de velden een rijke schakering van de kleuren rood, oranje en purper. In het bijzon-
pagina 9
der bij het ochtendgloren. Een historische blik Consuegra bestond al in de Romeinse tijd, Consaburum. De keizerlijke weg van Merida (Badajoz) naar Toledo voerde langs deze plaats. Uit die tijd dateren de resten van een aquaduct en circus. Daarna, gedurende de 17e eeuw, was het een hoofdstad van het Prioraat (de Abdij) de San Juan. De meeste molens werden in de vorige eeuw gebouwd, behalve de “Sancho� die in de 17e eeuw al gebouwd werd. En tot begin 1900 werd het koren uit heel Castilla la Mancha hier in Consuegra gemalen, ook wel het malen van de vrede genoemd. Tegenwoordig komt het graan van verschillende plaatsen. In 1997 heeft men graan gekregen uit de verschillende dorpen waar de bekende schrijver Cervantes Don Quijote heeft laten bezoeken. In 1998 heeft de Vereniging van Molenvrienden uit Bretafia het koren aangeleverd.
Het laatste weekend van oktober wordt meel in kleine zakjes uitgedeeld aan de bezoekers van het Saffraanfeest. Het aantal wordt ieder jaar meer. Een voor een De molens, in het bezit van Consuegra, worden de laatste jaren opgeknapt. Twee molens zijn reeds dagelijks in gebruik, de eerste als VVV, de tweede als bibliotheek. Bijna alle molens hebben een naam die voorkomt in het boek van Don Quijote. Tijdens de Saffraan-feesten zijn alle elf molens te bezoeken. Als we vanaf Consuegra de kruin beklimmen, komen we als eerst molen de Boelro tegen, die als VVVkantoor is ingericht. In de eerste verdieping van deze molen bevindt zich het molenwerk, geheel gerestaureerd. Hier kan men het gehele vermalingsproces volgen. Daarna komen drie molens, el Mambrion, el Sancho en La Vista Alegre (het vrolijke uitzicht). De laatste heeft zijn naam te danken aan zijn bevoorrechte posi-
De constructie van de molen met enige molenonderdelen in het Spaans
pagina 10
De Molenvriend 42, oktober 2000
Eén van de molens van dichtbij
tie op de kruin. Daarnaast staat het Kasteel, gerestaureerd en geopend voor het publiek, waar, volgens oude legende Don Diego, de enige zoon van El Cid, in de strijd van Alarcos aan zijn verwondingen zou zijn overleden. Zeer interessant voor de echte molenaars is de fotocollectie waar stap voor stap de restauratie van de el Bolero is weergegeven. De volgende molen is el Cardaño. Hierin bevindt zich de molenaarswoning. In de Alacancia bevindt zich een museum van spaarpotten. Chispas (de vonk) is de molen die tot 1942 nog in gebruik was. Caballero de Verde Gabán, wordt de heer van de groene regenjas genoemd en is ingericht als bibliotheek de cervantes met boeken in diverse talen.
In de molen Espartero is traditioneel handwerk te zien en de Clavileño is ingericht ter ere van Andorra, die de restauratie bekostigd heeft. Toeristeninformatie is te vinden in de molen el Bolero, hier is informatie in verschillende talen verkrijgbaar. Dagelijks geopend van 9.00 tot 14.00 uur en van 15.30 tot 18.00 uur, zon- en feestdagen van 10.30 tot 14.00 uur. Telefoon 0034.925.47.57.31 De informatie in dit artikel werd opgedaan tijdens ons bezoek aan Consuegra in mei 2000. Tekst en foto’s: Jacqueline van Bergen en Hans Heijs
Bezoekersstroom Land van Cuijk bleef uit
Brabants Molenweekend Wie wel eens ooit van het Land van Cuijk richting de provincie Zeeland is gereden, weet dat onze eigen provincie erg groot is (en dat er een slechte verkeersverbinding is die kant op; maar dat terzijde). Het is dus niet verwonderlijk dat Noord-Brabant op dit moment 123 molens telt (en als het aan ons ligt, worden er dat er sowieso ooit nog eens 124 als Beers gerestaureerd wordt); ruim 11% van het Nederlands mo-
De Molenvriend 42, oktober 2000
lenbestand. Wat is er dan leuker deze molens gezamenlijk te promoten. Dat is althans een van de doelstellingen van de Molenstichting Noord-Brabant. Twee jaar geleden werd het “wijgevoel” verwoord in een Brabantse Molenkaart, een grote opgevouwen affiche met daarop een overzichtskaart en een fotootje van alle molens met een kleine omschrijving. Deze folder/kaart werd een groot succes en langzamerhand
pagina 11
wordt er alweer gedacht over een nieuwe versie. In de tussentijd is echter al een internetsite gerealiseerd met dezelfde informatie. Los van al deze documentatie moest het er ook maar eens van komen de molens in levende lijve te promoten. Dat kun je alleen doen op een molendag. Binnen zo’n grote club molenaars heb je dan alleen al snel het probleem of dat op een zaterdag of een zondag moet gaan plaatsvinden. Sommigen mogen niet op zondag draaien vanwege geloofsovertuigingen (zoals in het Land van Altena) en anderen zijn absoluut voor de zondag omdat ze van mening zijn dat het Nederlandse volk pas op zondag tijd heeft voor de uitstapjes, omdat op zaterdag de auto gewassen en de boodschappen gedaan moeten worden! Teneinde een compromis te bereiken heeft de Molenstichting het voorstel gedaan om een molenweekend te organiseren en navraag onder molenaars leerde dat het animo daarvoor aanwezig was. Zo kon het gebeuren dat op zaterdag 24 en zondag 25 juni voor het eerst in de geschiedenis het Brabants Molenweekend plaatsvond. Daarvoor werd eerder in het jaar een werkgroep opgericht, met daarin mensen uit alle hoeken van de provincie en mensen uit het bestuur. Middels het creëren en distribueren van persberichten en affiches, het aanmaken van een speciale internetsite (met de actuele lijst van deelnemers; een beter medium daarvoor bestaat niet) en het ontwerpen en bestellen van een heuse Brabantse Molenvlag, werd invulling gegeven aan de voorbereiding van dit weekend. Uiteindelijk kon op vrijdag 23 juni het weekend geopend worden op molen De Visscher te Goirle. Lid van de Tweede Kamer, de heer De Cloe, mocht samen met de burgemeester van Goirle middels het hijsen van de eerdergenoemde vlag het startsein geven voor een weekend vol draaiende molens in de provincie. Maar liefst 92 molens hadden tot deelname toegezegd en verheugend was te zien dat velen besloten tot het draaien op beide dagen. Ook in het Land van Cuijk werd er vrolijk op los gedraaid. Maar liefst 7 van onze 9 deelnemende molens (de molens te Mill en Oploo deden niet mee), lieten hun wieken het ruime sop kiezen op beide dagen. De molen van Haps draaide zelf onafgebroken,
pagina 12
wat voor de nachtelijke passant een opvallend verschijnsel geweest moet zijn. Los van grote delen in de rest van de provincie vielen de bezoekersaantallen in onze regio echter tegen. Nu is zo’n evenement de eerste keer toch even wennen voor het publiek, maar ook de pers liet het massaal afweten, ondanks ontelbare verstuurde persberichten en kanalen die bewandeld werden. Ook de verwachte stroom collega-molenaars bleef uit, ondanks het feit dat zo’n beetje elk molentijdschrift in den lande er aandacht aan besteed heeft! Wetende door een zure appel heen te moeten bijten, is nu door de Molenstichting toch besloten het weekend te prolongeren in een jaarlijkse hoedanigheid en dus zal in het weekend van 16 en 17 juni 2001 de tweede editie plaatsvinden van het Brabantse Molenweekend. Hopelijk mag weer gerekend worden op de steun en de belangeloze medewerking van de molenaars hier in de buurt. Don Werts
De Molenvriend 42, oktober 2000
Werving molenaars Op deze pagina treft u een affiche aan die wordt opgehangen in alle molens van het Land van Cuijk, bij de diverse bibliotheken en VVV’s alsmede plaatsing in de regionale dag- en weekbladen en kabelkrant. Tenminste, voorzover wij daar medewerking voor krijgen. Wij hopen echter dat deze actie, die zoals u ziet tot doel heeft nieuwe leerlingen te krijgen, zal slagen.
Om de molens in de toekomst draaiende te houden zal dit beslist nodig zijn. Het verloop onder de molenaars is gelukkig nihil maar ook een aantal onder hen wordt een dagje ouder, vandaar. Tekst: Frits Harteman Affiche: Hans Heijs en Don Werts
Deze affiche zult U hopelijk op vele plaatsen in het Land van Cuijk zien hangen!
De Molenvriend 42, oktober 2000
pagina 13
Aan de Licht Frits Harteman Hoewel wij in ons vorig nummer hiervan melding maakten, blijkt dat niet iedereen staat te trappelen om zich in deze rubriek enigszins bloot te geven tenzij hij daar uitdrukkelijk om verzocht wordt. Daarom heeft ondergetekende als redactielid – ook na lang beraad – besloten om Marko te volgen. Het zou toch zonde zijn als deze rubriek, zoals het zo dikwijls gaat met iets nieuws, ongemerkt verdwijnt. Frits Harteman Deze naam bent u al eerder tegengekomen in dit blad, al is het maar in de Colofon onder het hoofd redactie. Ik ben geboren in 1932 te Amersfoort. In 1955 door mijn werkzaamheden naar Boxmeer gekomen en in 1959 getrouwd met Ria Zelten. Wij hebben 2 kinderen – 1 dochter en 1 zoon, beiden gehuwd – en 3 kleindochters. Vorig jaar mochten wij ons 40-jarig huwelijk vieren waaraan in nr. 40 van de Molenvriend aandacht werd besteed. U zult wel begrijpen dat in deze periode van 40 jaar veel is gebeurd. Een groot deel ervan heb ik mij wat mijn hobby’s betreft, nuttig gemaakt als muzikant bij de harmonie. Echter op het einde van mijn loopbaan ben ik bij toeval in contact gekomen met de Molenwereld. Hans Heijs had het voornemen zich bij het illustere gezelschap van molenaars aan te sluiten en vroeg mij om met hem de Molendag Land van Cuijk in 1986 te bezoeken. Dit was voor mij het begin van een avontuur waarvan ik tot op heden nog geen moment spijt heb gehad. Mijn opleiding genoot ik aanvankelijk bij Robbert Verkerk op de Luctor et Emergo, doch door instortingsgevaar van de vloeren aldaar kwam ik als zovelen terecht bij Theo van Bergen die indertijd instructie gaf op de Martinus en later op de Vooruitgang. Mijn getuigschrift ontving ik in 1989 na examen gedaan te hebben op de Jan van Cuijk. Ik ging daarna als vrijwillig molenaar werken op de Martinus te Beugen waar ik nog steeds te vinden ben. Niet alleen om te draaien en te malen maar ook om ons hoofd te breken over het feit hoe we toch dat tweede koppel stenen kunnen verwezenlijken. Met ons bedoel ik Hans Heijs en de leerlingen Marko Sturm, Uschi Möhrer, Ludwig van der Grinten en Ludger Pauls. Ook heb ik nog een aantal bestuursfuncties bij een drietal molenorganisaties t.w. Gilde van Vrijwillige
pagina 14
Molenaars, afdeling Noord-Brabant, Vereniging Molenvrienden Land van Cuijk en Stichting Molens van de gemeente Boxmeer. Daar uit het bovenstaande duidelijk blijkt dat de bekende klap van de molenwiek ook bij mij zijn werk heeft gedaan, moet U echter niet denken dat bij mij alles molen is wat de klok slaat. Ik lees graag een boek en knutsel aan modelwerk. Hopelijk kom ik weer eens toe aan het maken van muziek met mijn dwarsfluit. Verder ga ik als het weer het toelaat in onze vrije tijd met mijn vrouw Ria fietsen maar het zal u niet verbazen dat de tocht, als het maar even kan, al dan niet gepland, langs een of meerdere molens gaat want zij trekken je aan als een magneet. Ik hoop u tot slot allen eens op de molen Martinus te mogen begroeten.
De Molenvriend 42, oktober 2000
Molens in de regio De Molen De Hoop te Beers De monumentencommissie van Cuijk heeft tegen de restauratie van molen De Hoop in Beers gestemd. Hierbij volgt deze commissie het streven van de gemeente Cuijk om de restauratie niet uit te voeren. Het is duidelijk dat Peter Simons die namens de Molenvrienden Land van Cuijk deel uitmaakt van deze commissie, in deze situatie niet in staat was om ondanks een vurig pleidooi dit negatieve advies te voorkomen. Onze vereniging heeft een brief hierover naar de gemeente Cuijk gestuurd en nog eens op de restauratieplicht gewezen. Ook is deze zaak in de dagbladen gepubliceerd om in de regio aandacht voor deze molen te vragen. De Vereniging Molenvrienden Land van Cuijk zal aan Stichting molen De Hoop steun verlenen om de zaak weer min of meer op de rails te krijgen. De kosten van de restauratie zijn inmiddels opgelopen tot ruim één miljoen gulden. De Martinus te Beugen De werkzaamheden waarvan sprake is in ons vorig nummer van de Molenvriend zijn in zijn geheel uitgevoerd. Bovendien is de molen geschilderd waarbij het gehele staartwerk een andere kleur heeft gekregen. Waren de staartbalk en schoren vroeger roodbruin, nu zijn ze zwart waarbij de petten op de schoren en het ondereind van de staartbalk wit zijn geschilderd. Verder is de ijzeren band boven om de romp i.p.v. blauw, zwart geschilderd en de letters op de baard rood. Met z’n nieuwe voegwerk ziet de molen er weer als een plaatje uit. Verder zijn de molenaars bezig met het maken van een steenkuip voor het 2e koppel stenen. Ook de onderdelen hiervan zijn afkomstig van andere molens c.q. maalderijen. De kuipdelen zijn via Paul Groen afkomstig van de Bleeke Dood te Zaandijk. Het blik van de wanden is verwijderd en vervangen door schroten. De kuipdeksels en kaar zijn via Ludger Pauls afkomstig uit Keeken (Dld) en zijn passend gemaakt. Afgelopen Hemelvaartsdag (1 juni) stond de molen centraal bij de viering van het veertigjarig bestaan van buurtvereniging “De Molen”. Op straat voor de molen werd een brunch georganiseerd, waarbij ook de molenaars uitgenodigd waren. De molen draaide en na de brunch was er ook gelegenheid voor bezoek
De Molenvriend 42, oktober 2000
aan de molen. Terwijl het feest ’s middags verder ging, draaide de molen door. Het mooie weer leverde ook nog een aantal gewone bezoekers op, wat al met al voor een geslaagde dag zorgde. De Jan van Cuijk te Cuijk De molenromp heeft tegenwoordig weer de als vanouds bekende witte kleur want molenaar Ben Verheijen heeft met een hogedrukspuit de dikke laag mossen en groene algen hiervan verwijderd. Het taluud van de molenbelt is via de gemeente Cuijk door IBN-mensen gemaaid. Dit was ook een hele klus want de bramen en de brandnetels waren hoog opgeschoten en belemmerden de windvang van het onderste end. Ook de recreatiebanken zijn van een nieuwe verflaag voorzien zodat de Jan van Cuijk en zijn directe omgeving er weer goed uitzien. Het ligt in de bedoeling dat molenmaker Beijk in het voorjaar het voor- en achterkeuvelens repareert, de windpeluw en de bovenas weer recht legt en de vloer van de maalzolder opnieuw beplankt. Een stuk van de de munnik van de kruilier is verrot en de bevestigingspunten van vier balieplanken waren onbetrouwbaar zodat de planken weggehaald moesten worden. Hans Heijs is er trouwens bijna doorheen gevallen toen hij met Frits een bezoek bracht aan de Jan van Cuijk. Op maandag of donderdag draaien Frank Koper en Gerd Hage met de Cuijkse molen. Frank Koper was destijds beroepsmolenaar op de Witte Molen in Nijmegen en Gerd Hage is molenaar op de Kalkarer Mühle en volgt de opleiding tot vrijwillig molenaar. Frank Koper heeft de vang opnieuw afgesteld en het lichttouw ingekort. Op Monumentendag waren er ongeveer 40 bezoekers en werd er 50 kg tarwe gemalen. De spreeuwentijd is weer bijna voorbij zodat de bevuiling van de molen afgelopen is en het spul er weer af kan regenen. Op 29 september kwam een paartje op de Jan van Cuijk om daar mooie trouwfoto’s te maken. Het hoofd van de basisschool De Zevensprong, de heer Cees Kaij heeft net als in andere jaren de Jan van Cuijk weer met de hoogste klas bezocht. De Bergzicht te Gassel Momenteel is molenaar Jan van Haren bezig met het afmaken van de nieuwe omheining van de molenbelt. Verder is men bezig met het verstevigen van de acht-
pagina 15
kant met behulp van stalen pennen welke door de achtkantstijlen aangebracht worden. Er zit namelijk beweging in de achtkant hetgeen veroorzaakt wordt door het ontbreken van de veldkruisen tussen de achtkantstijlen. In deze molen is de verbinding van de stijlen met schoren uitgevoerd. De biotoop is altijd al een probleem geweest en het is tijd om van de winter het snoeigereedschap weer stevig ter hand te nemen. Wellicht is het mogelijk dat mensen van onze vereniging molenaar Van Haren op een zaterdagmorgen komen assisteren in zijn voortdurende strijd tegen bomen en struiken die de windvang van De Bergzicht belemmeren. De Mariamolen te Haps De problemen ten tijde van de vorige Molenvriend zijn inmiddels opgelost. De pensteen is niet zo zeer gebroken, maar bestaat uit twee helften. Feit is wel dat daardoor het vet wordt weggeschraapt. Het warmlopen had echter een andere oorzaak en wel het ontberen van een smeermiddel tussen de pen en de bronzen plaat achter de pensteen. Gelukkig werd dit euvel op tijd verholpen met een druppel olie voor het Brabants Molenweekend, zodat de molen uiteindelijk kon marathondraaien van zaterdagochtend tot en met zondagmiddag. Het kreunen van de taats van de koning is ineens verdwenen, maar kan natuurlijk elk moment terugkeren. De meest plausibele verklaring blijft een te diep uitgesleten taatspot, zodat de taats de randen van het potje raakt. Gelukkig komt binnenkort molenmaker Beijk op werkbezoek in het kader van de meerjarenplanning en kunnen deze zaken wellicht meegenomen worden. Andere zaken van aandacht is het gaande werk. Diverse bovenwielkammen ontberen een wig in de staart en de bovenschijfloop is dusdanig scheef gezakt dat malen niet langer verantwoord is, omdat op sommige momenten de buitenzijde van de bovenwielkammen op een haar na de onderste schijf van de schijfloop raken. Verdere acties bestonden het zomerseizoen uit divers snoeiwerk, rondleidingen en medewerking aan de diverse evenementen. Op kosten van de eigenaar (gemeente Cuijk, red.) is een grote industriestofzuiger gekocht, waarmee het schoonmaken van de molen nu kinderspel is geworden. De stofzuiger gaat ook gebruikt worden voor de molen te Cuijk. De Heimolen te St.-Hubert Molenaar Harry Daverveld wacht nog op twee zeilen die door de gemeente Mill besteld zullen worden.
pagina 16
Daartoe heeft de gemeente een offerte aangevraagd bij Wakker in Maassluis en bij Van Neerven in Oss. Wie zal leveren is nog niet bekend en de prijzen lopen overigens niet veel uiteen. In verband met de nieuwe zeilen heeft Harrie de bestaande schuifijzers op het hekwerk gemonteerd. De molen is ook afgeschilderd en alles bij elkaar blijkt De Heimolen in een goede conditie te zijn. In verband met het kappen van het bos vóór de molen heeft de millieuvertegenwoordiger nog een bespreking met de gemeente Mill. Er leeft het idee om op de molenbelt een bord te plaatsen met “Verboden Toegang”. Niet dat men veel last heeft van mensen die op de belt komen maar het zal altijd helpen om dit te voorkomen. Een idee wat wellicht ook bij andere molens toegepast kan worden. De Stellingmolen te Katwijk Door omstandigheden is molenaar Peter Simons niet in de gelegenheid geweest om regelmatig met de Katwijkse molen te draaien. Als leerling heeft hij Frans van de Water die naar De Vooruitgang in Oeffelt zal gaan om bij Theo van Bergen en John Houben de rest van de opleiding af te maken. Waarschijnlijk door de afgelopen rustige periode op de molen hebben twee duivenparen de gelegenheid gekregen om een nest te maken en voor nakomelingen te zorgen. Peter weet te vertellen dat er op zijn molen betrekkelijk veel buitenlanders komen. Het zijn in het algemeen Duitsers en Amerikanen die de Vrije Markt in Katwijk bezocht hebben. Evenals de Duitsers zijn de Amerikanen woonachtig in Duitsland. Moleneigenaar Van Kempen heeft de paardenwei welke voor de molen ligt van een nieuwe omheining voorzien zodat het geheel er vanaf de weg weer fraaier bijligt. De Korenbloem te Mill Van deze molen is geen nieuws te melden. De Vooruitgang te Oeffelt Op deze molen worden door Theo en John instructies aan leerlingen gegeven. In oktober gaan twee leerlingen op examen. Dit zijn Lenie Romme uit Geffen en Marius van Breda uit Oss. Daarnaast volgt Leo Fase uit Moergestel ook de opleiding tot vrijwillig molenaar op De Vooruitgang. De lekkage in de molenkap zal worden aangepakt, de lekkage in de oorspronkelijke motorruimte is erg hardnekkig en is nog steeds niet helemaal opgelost. De molenbelt zal worden voorzien van twaalf nieuwe kruipalen en deze zullen uit azobe-hout worden vervaardigd. De gemeente Boxmeer is ook actief geweest en heeft de begrinting rond de molen tegen onkruid behandeld. Tijdens de
De Molenvriend 42, oktober 2000
afgelopen Nationale Monumentendag kwamen 125 mensen een kijkje op de molen nemen waarbij intussen 75 kg graan werd gemalen. De regionale molenaars kunnen weer graan ophalen want de firma Hendriks heeft het gemalen produkt omgewisseld tegen vers graan. De windmolen De Korenbloem en de watermolen te Oploo Molenaar Jan van Riet vertelt dat de windmolen zowel als de watermolen zich in een goede staat bevinden. Molenmaker Beijk komt nog dit jaar de windmolen inspecteren en ligt het in de bedoeling om de molen recht te zetten omdat deze wat scheef staat. Verder wordt er regelmatig met de molens gedraaid en gemalen. Deze zomer kwamen er veel mensen in het kader van de “doedagen” de molens in Oploo bezoeken. Op deze doedagen zijn er verschillende monumenten, instellingen, boerderijen enz. geopend en vinden er evenementen plaats. Het is de bedoeling dat de mensen zelf uitmaken wat ze gaan bezoeken. Het gebeuren vindt plaats in de regio en omvat een gedeelte van het Brabantse en Limburgse land. De Luctor et Emergo te Rijkevoort Over de stellingmolen te Rijkevoort is niet veel nieuws te melden. Doordat de weinige wind van de afgelopen periode voornamelijk uit westelijke, voor deze molen dichtbegroeide richtingen kwam, heeft de molen niet erg veel gedraaid. Bij het kruien van de molen waren er de afgelopen tijd regelmatig problemen met de geleiding van de vangbalk. Deze schoot soms los, waardoor verder kruien niet mogelijk was. De molenaar heeft het pro-
De Molenvriend 42, oktober 2000
bleem inmiddels zelf verholpen. Sytske Verheyen zal vanaf heden samen met Robbert Verkerk molenaarster te Rijkevoort zijn. De Hamse molen te Wanroij Molenaar Jan Selten is bezig met het scherpen van de molenstenen. Het eigenaardige van deze stenen is dat zij min of meer een rondstaand scherpsel hebben. Dit komt er dan op neer dat de stenen tot op ongeveer 15 cm van de rand een uitholling hebben en dus eigenlijk geen scherpsel. Het merkwaardige van de stenen is ook dat zij geen eigenlijke maal- en vijlkant hebben. In de molen van Oeffelt schijnt ook een dergelijke steen te liggen. Het ziet er naar uit dat Theo van Bergen bezoek van Jan Selten kan verwachten. In de ligger komt overigens een nieuwe steenbus. In het kader van “Lekker Reundje” doen fietsgroepen op regelmatige basis de Hamse Molen aan en lag het aantal bezoekers zo rond de 200 personen. Het ligt in de bedoeling dat de staart op korte termijn van carbolineum voorzien wordt. De molen is praktisch helemaal in orde maar het oprukkende bedrijventerrein baart zorgen omdat men niet wil voldoen aan de normen die de molenwereld nu eenmaal stelt. Met betrekking tot deze uitbreiding is er een tijd geleden reeds contact opgenomen met De Hollandsche Molen en is deze zaak in briefvorm aangemeld. Op zaterdagen laat Jos Verberk De Hamse Molen zoveel mogelijk zijn rondjes draaien. Daar zit misschien ook wel eens een “Lekker Reundje” tussen? Ben Verheijen
pagina 17
Molenbezoek Land van Cuijk Ronde stenen bergmolen “Martinus” te Beugen Openingstijden: zaterdagmiddag van 14:00 tot 17:00 uur Molenaar(s): Frits Harteman; Hans Heijs; Marko Sturm en Ludger Pauls Telefoonnummer(s): resp. 0485-572271; 0485-577330; 0485-573616 en 0485-515789 Ronde stenen bergmolen “Jan van Cuijk” te Cuijk Openingstijden: zaterdagmorgen van 09:00 tot 12:00 uur Molenaar(s): Ben Verheijen Telefoonnummer(s): 0485-313298 Achtkante bergmolen “Bergzicht” te Gassel Openingstijden: zaterdag van 10:00 tot 17:00 uur Molenaar(s): Jan van Haren Telefoonnummer(s): 0485-331241 Zeskante bergmolen “Mariamolen” te Haps Openingstijden: zaterdagmiddag van 14:30 tot 18:00 uur Molenaar(s): Don Werts Telefoonnummer(s): 0485-322460 Achtkante stellingmolen te Katwijk Openingstijden: zaterdagmorgen van 09:30 tot 12:30 uur Molenaar(s): Peter Simons en Perry Hendriks Telefoonnummer(s): resp. 0485-313673 en 0485-322872 Ronde stenen bergmolen “De Korenbloem” te Mill Openingstijden: niet geopend voor bezoek Molenaar(s): geen Telefoonnummer(s): Ronde stenen bergmolen “De Vooruitgang” te Oeffelt Openingstijden: zaterdagmorgen van 10:00 tot 13:00 uur (wintertijd) Molenaar(s): Theo van Bergen en John Houben Telefoonnummer(s): resp. 0485-361718 en 0485-320994 Standerdmolen “De Korenbloem” te Oploo Openingstijden: zaterdagmorgen van 09:00 tot 12:00 uur Molenaar(s): Jan van Riet en Piet Geenen Telefoonnummer(s): resp. 0485-383551 en 0485-382891 Watermolen te Oploo Openingstijden: eerste zaterdagmorgen van de maand van 09:00 tot 12:00 uur Molenaar(s): Jan van Riet en Piet Geenen Telefoonnummer(s): resp. 0485-383551 en 0485-382891 Ronde stenen stellingmolen “Luctor et Emergo” te Rijkevoort Openingstijden: zaterdagmiddag van 14:00 tot 17:30 uur Molenaar(s): Robbert Verkerk, Valerie Aben en Sytske Verheyen Telefoonnummer(s): resp. 0485-313647 Ronde stenen bergmolen “De Heimolen” te Sint Hubert Openingstijden: zaterdagmiddag van 14:00 tot 17:00 uur Molenaar(s): Harry Daverveld Telefoonnummer(s): resp. 0485-453353 Standerdmolen “De Hamse Molen” te Wanroij Openingstijden: zaterdag van 10:00 tot 14:00 uur Molenaar(s): Jan Selten en Jos Verberk Telefoonnummer(s): resp. 0485-452587 en 0485-578243
N.B. De openingstijden zijn slechts een indicatie. In sommige gevallen is/zijn de molenaar(s) niet of op een ander tijdstip aanwezig. Wilt u zeker zijn van een bezoek aan de molen, dan adviseren wij u telefonisch contact op te nemen met de desbetreffende molenaar(s).
pagina 18
De Molenvriend 42, oktober 2000
(advertentie)
(advertentie)
(advertentie)
Beijk Molenbouw BV Rimpelt 15a 5851 EK AFFERDEN tel. 0485-531910 fax 0485-532305
De Molenvriend 42, oktober 2000
pagina 19