De hamse molen wanroij

De Hamse molen te Wanroij Type en funktie:

standerdmolen, korenmolen

Vlucht:

26,50 meter, oud-hollands

Inrichting: kunststenen

1 koppels 17der en 1 koppel 14der

Eigenaar:

Gemeente Sint-Anthonis

Molenaars:

Jan Selten, Jos Verberk

Korte geschiedenis Van oorsprong afkomstig uit de Achterhoek, werd in 1811 in Wanroij in de buurtschap De Ham, op initiatief van drie inwoners een standerdmolen met 3 verdiepingen gebouwd. Tijdens de bouw ging de molen al in eigendom over aan J. Reijnen, een der initiatiefnemers. Gedurende 150 jaar zou de molen in bezit van de familie Reijnen blijven en was al die tijd

van groot belang voor de inwoners van Wanroij en omgeving, zeker tijdens de tweede wereldoorlog.

Op een kwaad moment werd er besloten te stoppen met het malen op de wind en werd er in 1959 elders in het dorp een motormaalderij opgericht.

Hierdoor kwam er definitief een einde aan het malen met de molen. Hij werd in 1961 verkocht aan Van Gemert N.V. Dit bedrijf kocht de molen voor de grond en had er derhalve geen belang bij dat de molen bleef staan. Een verzoek om een sloopvergunning door deze N.V. werd afgewezen, integendeel, de gemeente wilde de molen bij haar besluit in 1970 restaureren. De gebruikelijk moeilijkheden bij het invullen van het financiĂŤle plaatje en de tegenwerking van de eigenaar vertraagden de restauratie.

Het verval van de molen vertraagde echter niet en ging steeds verder. Op een gegeven moment, om precies te zijn 3 juli 1974, zakt hij van ellende in elkaar. Door het feit dat de molen drie verdiepingen heeft, is hij op dat moment de enige in Nederland en een reeks initiatieven om de molen, die inmiddels in handen is gekomen van de gemeente Wanroij, kwam van de grond. In 1978 werd de molen door de firma Beijk gerestaureerd. Zijn plaats is echter nu aan de overzijde van de weg. Bij de restauratie werd gebruik gemaakt van de nog te gebruiken onderdelen t.w. standerd en bovenwiel met as, waarvan de as inmiddels is vervangen. De molen krijgt als "De Ster" door zijn geschilderde ster op de zijwegen grote bekendheid in molenland.

Onder de molen heeft lange tijd het slagblok van een oliemolen gestaan.

Dit doet nu als zodanig dienst op Holtens Molen in Deurne.

De Hamse molen, men heeft ervoor gekozen om de oude naam weer te hanteren, verkeert op het ogenblik in een goede staat, hoewel de molenaars er toch nog een verlanglijstje op nahouden. Zo zou men graag zien dat het oud-hollands wieksysteem vervangen wordt door het Van Bussel-wieksysteem, welk systeem de molen ook voor zijn restauratie had.

Over de toekomst van de molen is nog wat onzekerheid. Door de aanleg van een bedrijventerrein in zijn nabijheid wordt er druk gesproken over alweer een verplaatsing teneinde de molen ook voor de toekomst te verzekeren van een goede biotoop. Een biotoop die men als geen andere in het "nog" weidse Hamse landschap kent.