8. Festiwal Filmowy Pięć Smaków - katalog

ILUSTRACJE Dorota Podlaska

REDAKCJA Jagoda Murczyńska

PROJEKT I SKŁAD Multiversal: Przemek Ostaszewski Małgorzata Żółkiewska www.multiversal.pl

DRUK Murugumbel www.muru.pl

WYDAWCA Fundacja Sztuki Arteria www.arteria.art.pl Warszawa 2014 ISBN 978-83-928388-3-8

12 - 20 XI 2014 WARSZAWA MURANÓW, LUNA, MSN 21 - 27 XI 2014 WROCŁAW KINO NOWE HORYZONTY 28 - 29 XI 2014 BRANIEWO BRANIEWSKIE CENTRUM KULTURY

SPIS TREŚCI 8 10 15 75 87 94 95

Wstęp Kradnę z każdego filmu, jaki powstał Filmy Eseje Wydarzenia towarzyszące Przyjaciele Festiwalu Organizatorzy

INDEKS FILMÓW

FILM INDEX

18 49 38 20 36 24 44 48 34 26 68 54 35 27 33 66 16 46 43 33 33 62 29 22 30 31 64 32 50 41 42 52 28 67 33 58 70 33 40 60 56

26 24 32 36 29 52 58 34 42 33 20 67 38 46 40 44 33 66 16 33 43 18 62 35 22 33 64 27 28 60 50 41 54 56 48 33 30 31 68 49 70

2030: Woda Bez przebaczenia Będzie lepiej Biała śmierć Bwakaw Ciebie chcę Dama z Seulu Dobry, zły i zakręcony Drzwi Fabryka dzieci Kanako w Krainie Czarów Łzy Czarnego Tygrysa Metamorfoza Miasto cieni Mirari / Fresh Wave Miss Zombie Mnich Niech zatańczą kule Nocny lot Odszkodowanie / Fresh Wave Pani Pong / Fresh Wave Po twoim trupie Proces R100 Raid Raid 2: Bardacha Rigor Mortis Słodko, gorzko, Seul Sukiyaki Western Django Supernatural Tajemnica kwiatu plumerii Tampopo Taniec orchidei W ciemnościach Winna / Fresh Wave Wygnani Zabawmy się w piekle Zabójcy / Fresh Wave Zagubieni w raju Zagubiona dusza Złoty wiek

Baby Factory Be My Baby Bitter, Sweet, Seoul Bwakaw Court Dandelion Exiled Exit Frangipani Guilty / Fresh Wave set Ice Poison In the Dark It Gets Better Let the Bullets Fly Lost in Paradise Man on High Heels Mirari / Fresh Wave set Miss Zombie Monk Mrs. Pong / Fresh Wave set Night Flight Nuoc 2030 Over Your Dead Body Quick Change R100 Reparation / Fresh Wave set Rigor Mortis Shadow Days Soongava. Dance of the Orchids Soul Sukiyaki Western Django Supernatural Tears of the Black Tiger The Golden Era The Good, The Bad and The Weird The Killers / Fresh Wave set The Raid: Redemption The Raid 2: Berandal The World of Kanako Unforgiven Why Don’t You Play in Hell

8

WSTĘP

Drodzy Państwo, Pięć Smaków, jak co roku, łączy skrajności: szalone kino gatunkowe i awangardowe autorskie obrazy, epickie produkcje i kameralne kino niezależne, wysokojakościową rozrywkę i filmy zaangażowane społecznie.

Selekcja festiwalowa to zawsze ogromne wyzwanie i duża odpowiedzialność: z ogromnego dorobku azjatyckich kinematografii staramy się co roku wybrać filmy ważne i potrzebne. Skłaniające do refleksji i do dyskusji, ale też dostarczające mocnych wrażeń i otwierających nowe kinowe perspektywy. Szukamy filmów przełamujących konwencje i odważnych – czasem odwaga ta oznacza mocną i dynamiczną formę, a czasem bezkompromisową powagę i skupienie.

Sekcja „Focus”, w której w ubiegłych latach przybliżaliśmy kinematografie wybranych krajów, w tym roku ma charakter międzykulturowy: obejmuje przegląd kina queer z Azji Wschodniej i Południowo Wschodniej.

Filmy o tematyce LGBTI mają w azjatyckich kinematografiach długa tradycję – by ukazać ich najbardziej aktualne formy i tematy wybraliśmy wyłącznie niepokazywane w Polsce tytuły z ostatnich 2-3 lat.

11-osobowe People’s Jury. Prezentujemy w niej filmy młodego (metryką i duchem) pokolenia twórców, którzy pokazują azjatycką rzeczywistość w odkrywczy i zaskakujący sposób. Znalazły się tu perełki, odkryte na międzynarodowych festiwalach – i często tam nagradzane – lub otrzymane bezpośrednio od autorów, wśród których mamy coraz więcej przyjaciół.

W programie znalazła się także większa niż zwykle reprezentacja kina grozy – Azja niezmiennie dostarcza mocnych wrażeń, a horrory i thrillery okazują się doskonałą formą do opowiadania o współczesności, z czego filmowcy korzystają bez ograniczeń i z ogromną fantazją.

Często podkreślamy, że robimy festiwal z misją i dużo uwagi poświęcamy atmosferze wokół filmów – pamiętamy o społeczności wietnamskiej Warszawy, organizujemy wykłady i spotkania, uzupełniamy program prelekcjami i dyskusjami z gośćmi. Szukamy kontaktu z azjatycką kulturą na wielu poziomach – dlatego też w tym roku zapraszamy na towarzyszący festiwalowi cykl wyjątkowych koncertów współczesnej azjatyckiej muzyki alternatywnej: Radio Azja.

Cykl azjatyckich westernów „Na Dzikim Wschodzie” to zderzenie filmowe dwóch stron globu – kino samurajskie i kowbojskie prowadzą ze sobą dialog od dekad. Dziś twórcy sięgają po klasyczny gatunek, by bawić się z jego formą i reinterpretować dobrze znane tematy na własnych warunkach: wbrew pozorom, wąskie ramy konwencji dają im ogromne pole do reżyserskiego popisu.

Dziękujemy bardzo wszystkim partnerom oraz instytucjom publicznym, którzy wspierają festiwal finansowo. Do kwoty każdego biletu nasi partnerzy dokładają jej trzykrotną wartość, dzięki czemu wszyscy możemy cieszyć się wyjątkowymi filmami, które przybywają z drugiego końca świata.

Nowe Kino Azji to sekcja konkursowa, w której zwycięzcę wybierze

Organizatorzy

9

10

„KRADNĘ Z KAŻDEGO FILMU, JAKI POWSTAŁ”

„I STEAL FROM EVERY SINGLE MOVIE EVER MADE”

W tegorocznym katalogu połączyłam wszystkie festiwalowe filmy w jedną narrację – opowieść obrazkową, komiks. Jej głównym bohaterem jest Quentin Tarantino, który, przeżywając kryzys twórczy, wyjeżdża w podróż do Azji w poszukiwaniu inspiracji.

In this year’s catalog, I weaved all the festival films into one narration – a picture story, a comic book. Its main hero is Quentin Tarantino who, suffering from an artistic crisis, embarks on a journey through Asia, in search of inspiration.

Łatwo sobie wyobrazić, że taka podróż byłaby możliwa. Reżyser znany jest z uwielbienia dla filmów Dalekiego Wschodu, które promuje, i z których twórcami się przyjaźni. W jego własnych produkcjach znaleźć można wiele zapożyczeń z azjatyckich estetyk i fabuł (sam przyznaje: „Kradnę z każdego filmu, jaki powstał“). Spacer Quentina przez filmowe kadry bywa też całkiem dosłowny – na Festiwalu będzie go można zobaczyć we własnej osobie nie tylko na kartach katalogu, ale też w „Sukiyaki Western Django” Takashiego Miike.

It isn’t hard to imagine this journey really taking place. The director is known for his admiration for films from the Far East – he promotes them and is often friends with their makers. In his own productions he uses many elements taken from Asian aesthetics and plots (he admits it himself: “I steal from every single movie ever made”). Quentin’s walk through the film shots can sometimes be very literal – at the Festival we can see him not only on the pages of the catalog, but also in Takashi Miike’s “Sukiyaki Western Django.”

W fascynacji kinem azjatyckim czuję bliskość z Quentinem. Tak jak ja ceni filmy gatunkowe, silne emocje, krwawe jatki na ekranie, wartką akcję, dowcip i komiksowe, wyraziste postaci. Ja też, malując, lubię posługiwać się odniesieniami do sztuki innych kultur. Na trzecim miejscu ulubionych filmów Tarantino wymienia „Memoirs of Murder“ Joon-ho Bonga – który na mojej liście jest na miejscu pierwszym.

I feel connected to Quentin Tarantino in our mutual fascination with Asian cinema. Just like me, he values genre productions, strong emotions, bloody screen massacres, swift action, humor, and sharp, comic book-like characters. When I paint, I too like using references to the art of different cultures. Joon-ho Bong’s “Memoirs of Murder“ is on the third place on Tarantino’s top films list – it’s the first on mine.

Jednym zdaniem: Quentin to „swój chłop“. W dodatku ma twarz, która aż się prosi, żeby ją rysować. Sam podobno tworzy chętnie swoje karykatury rozdając autografy. Był już wcześniej bohaterem komiksu „Chojrak – tchórzliwy pies” jako zombie Benton Tarantella, w epizodzie o znamiennym tytule „Każdy chce być reżyserem“. Tym razem świat zombie będzie tylko jednym z przystanków jego filmowej wędrówki.

To wrap it up – Tarantino is one of “my guys.” And he has a face which is just asking to be drawn. He often makes his own caricatures when he gives away autographs. He has already been a protagonist of a comic book – a zombie, Benton Tarantella, in an episode of “Courage The Cowardly Dog” with a meaningful title “Everyone Wants to Direct.” This time the zombie world will be just one of the stops in his film journey.

Dorota Podlaska

Dorota Podlaska

FILMY

16

MNICH

NOWE KINO AZJI

txt: Agnieszka Szeffel

MONK Birma / Czechy 2014, 93’ 14 LIS 18:00 LUNA dir: The Maw Naing writ: Aung Min cin: Tin Win Naing cast: Kyaw Nyi Thu, Han Newe Nyein, Thein Swe Myint, Moe San lang: Burmese The Maw Naing – ur. 1971 w Birmie. Poeta, performer, artysta malarz. Ukończył reżyserię filmową na praskiej FAMU. W 2004 roku opublikował pierwszą książkę, surrealistyczny komentarz do sytuacji politycznej w Birmie. Jego dokumenty były pokazywane i nagradzane na międzynarodowych festiwalach. „Mnich” jest jego pełnometrażowym fabularnym debiutem.

The Maw Naing – born 1971, Burma. Poet, performance artist and painter.

Graduated from the department of directing at FAMU in Prague. In 2004, he published his first book, a surreal commentary on the political situation in Burma. His documentaries were shown and awarded at international festivals. “The Monk” is his full-length feature debut.

Przypowieść o dylematach młodego mnicha i istocie buddyzmu. Zawana, w dzieciństwie zabrany z ulicy Rangunu, mieszka w wiejskim klasztorze.

Jego codzienność sprowadza się do powtarzalnych czynności – porannego marszu z prośbą o jedzenie, wspólnych posiłków i medytacji, modlitwy i nauki przerywanej psotami. Rytuałem jest też wymiana zakazanych listów z Marlar, dziewczyną z wioski. Zawana stoi u progu dorosłości, zastanawia się, czy powinien już na zawsze pozostać mnichem. Na jednej szali kładzie obowiązek, na drugiej – chęć rzucenia się w wir wrażeń.

Kiedy trafi do stolicy wraz z ciężko chorym mistrzem, zmierzy się z iluzją, której uległ.

A tale of the dilemmas of a young monk and the core of Buddhism.

Zawana has been taken off the streets of Rangun as a child, and now lives in a country cloister. His every-day life is made up of repetitive activities – the morning walk, meals, meditation, prayer, and learning, interrupted by pranks. Another ritual is the exchange of forbidden letters with a girl from the village. On the verge of adulthood the boy ponders if he should be a monk forever. On the one hand, there is duty, on the other – a temptation to dive into the whirl of experiences. When he gets to the capital with his gravely ill master, he will face up to the illusion he yielded to.

18

2030: WODA

NOWE KINO AZJI

txt: Agnieszka Szeffel

NUOC 2030 / 2030 Wietnam 2014, 98’ 14 LIS 19:00 KINO SAMOCHODOWE / 16 LIS 18:30 MURANÓW / 17 LIS 18:00 MURANÓW dir: Nghiem-Minh Nguyen-Vo writ: Nghiem-Minh Nguyen-Vo cin: Bao Nguyen cast: Quynh Hoa, Quy Binh, Thach Kim Long, Hoang Tran Minh Duc, Hoang Phi lang: Vietnamese Nghiem-Minh Nguyen-Vo – urodził się w 1956 roku w Sajgonie, dorastał podczas wojny na wietnamskiej prowincji, w okresie studiów wyemigrował do Francji. Studiował fizykę, ukończył też scenariopisarstwo i reżyserię. Jego debiut „Poganiacz bawołów”, pokazywany podczas 2. edycji Pięciu Smaków, reprezentował Wietnam w oscarowym wyścigu.

Nghiem-Minh Nguyen-Vo – born in Saigon in 1956, grew up during the war in the Vietnamese province. He immigrated to France at a young age, studied physics and graduated also from the departments of screenwriting and directing. His debut, “The Buffalo Boy,” shown at the 2nd edition of our festival, was the Vietnamese entry to the Academy Awards.

Połączenie fantastyki naukowej z kinem apokaliptycznym, thrillerem i melodramatem. Jest rok 2030. W wyniku zmiany klimatu południowy Wietnam znalazł się pod wodą, a większość mieszkańców została ewakuowana. Sao i jej mąż Thi nie chcą opuścić swojej zatopionej ziemi, próbują przeżyć, korzystając z kurczących się morskich zasobów. Kiedy Thi zostaje zamordowany, Sao postanawia rozwikłać zagadkę jego śmierci. Trop prowadzi do jednej z pływających farm, prowadzącej tajemnicze badania, przy których pracuje dawna miłość Sao. Kameralność dramatu toczącego się pomiędzy trzema postaciami kontrastuje z tłem w postaci rozległych, pełnych mocy morskich panoram.

A mixture of science fiction, apocalyptic film, a thriller and a melodrama.

In 2030, due to climate changes, the southern part of Vietnam is under water, most inhabitants have been evacuated. Sao and her husband Thi don’t want to leave their flooded land and try to survive on the shrinking sea resources. When Thi is murdered, Sao decides to solve the mystery of his death. The leads take her to one of the floating farms, where her old love interest conducts mysterious experiments. The intimacy of the drama between the three characters contrasts with the background of the vast, powerful sea panoramas.

20

BIAŁA ŚMIERĆ

NOWE KINO AZJI

txt: Agnieszka Szeffel

BING DU / ICE POISON Tajwan / Birma 2014, 95’ 15 LIS 15:45 LUNA / 20 LIS 18:00 MURANÓW dir: Midi Z writ: Midi Z cin: Fan Sheng-siang cast: Wang Shin-hong, Wu Kexi, Zhou Cai-chang, Yang Shu-lan, Li Shang-da, Yang Shi-sun, Yang Da-die, Yang Da-ma, Kao San-mei, Zhou Ying-shen awards: Edinburgh IFF – Best International Feature Film; Taipei FF – Best Director, Press Award; The official Taiwanese entry to the Best Foreign Language Film at the 87th Academy Awards lang: Burmese,

Midi Z, reżyser „Powrotu do Birmy” i „Biednych ludzi”, akcję trzeciego filmu umieszcza w rodzinnym Lashio przy północnej granicy z Chinami.

Bohaterowie, w których role wcielają się stale współpracujący z nim aktorzy, pochodzą z chińskiej diaspory w Birmie. Młody rolnik, uprawiający z ojcem warzywa na skromnym poletku, szuka innej możliwości zarobku – kupuje zdezelowany skuter, bezskutecznie próbując zarabiać jako taksówkarz. Spotyka dziewczynę, która wraca do kraju z Chin, by pożegnać się z umierającym dziadkiem. Sanmei namawia go na wspólny interes, który ma ich wyrwać z biedy: będą sprzedawać metamfetaminę.

Yunnan Chinese Midi Z – ur. 1982 w Birmie, w rodzinie o chińskich korzeniach. W wieku 16 lat wyemigrował z kraju. Pracował na placach budów Tajwanu, jednocześnie studiując reżyserię. Jego debiut „Powrót do Birmy” (2011) znalazł się m.in. w konkursie MFF w Rotterdamie. Midi Z był gościem Pięciu Smaków w 2013 roku.

Midi Z – born 1982, Burma, to a family of Chinese origins. At the age of 16, he emigrated from the country. He worked at the construction sites in Taiwan and studied directing simultaneously. His debut, „Return to Burma” was shown in the main competition at Rotterdam IFF. Midi Z was a guest of Five Flavours FF in 2013.

Midi Z, the director of “Return to Burma” and “Poor Folk,” sets the action of his third film in his hometown, Lashio, near the Northern border with China. The characters, played by the director’s usual set of actors, come from the Chinese diaspora in Burma. The young farmer, growing a small field of vegetables with his father, looks for other ways of earning money – he buys a ruin of a scooter, trying to work as a taxi driver. He meets a girl who returned to the country from China to say goodbye to her dying grandfather. Sanmei talks him into a partnership, which will raise them from poverty: they will sell “ice” – methamphetamine.

22

R100

NOWE KINO AZJI

txt: Jagoda Murczyńska

R100 Japonia 2013, 100’ 13 LIS 21:00 LUNA / 20 LIS 20:30 LUNA dir: Hitoshi Matsumoto writ: Hitoshi Matsumoto cin: Kazushige Tanaka cast: Nao Omori, Mao Daichi, Shinobu Terajima, Eriko Sato, Ai Tominaga, Naomi Watanabe, Hairi Katagiri, YOU, Haruki Nishimura, Gin Maeda, Suzuki Matsuo, Atsuro Watabe, Lindsay Hayward lang: Japanese eirin rating: R15+ Hitoshi Matsumoto – reżyser, publicysta, showman, członek popularnego duetu Downtown, który zmienił oblicze telewizyjnych programów komediowych w Japonii. Jego „Big Man Japan”, będący pastiszem filmów o superbohaterach, miał premierę w Cannes. Doceniany na festiwalach, reżyser doczekał się też retrospektywy w Cinémathèque Française.

Hitoshi Matsumoto – director, publicist, showman, member of the popular duo Downtown, which changed the history of TV comedy shows in Japan. His debut, “Big Man Japan” – a pastiche of superhero movies – premiered in Cannes. His movies were acclaimed at festivals and a retrospective of his works was held at Cinémathèque Française.

Niepozorny sprzedawca, samotnie wychowujący synka podczas gdy jego żona leży w szpitalu pogrążona w śpiączce, zapisuje się do klubu świadczącego nietypowe usługi erotyczne. Kontrakt obowiązuje przez rok i nie można pod żadnym pozorem zerwać go przed czasem. Czarny humor i absurdalne zwroty akcji są pretekstem do krytyki japońskiego systemu cenzorskiego i orwellowskiej analizy mechanizmów władzy.

Sadomasochistyczne praktyki ukazane są w sposób, który równocześnie bawi i niepokoi. Film, utrzymany w ponurej estetyce retro, przypomina wysmakowany komiks, wymykający się próbom jednoznacznego przypisania do gatunkowej kategorii.

A plain shop assistant, raising his son alone while his wife is lying in a hospital in a state of coma, sings up to a club offering unusual erotic services. The contract lasts one year and cannot be terminated earlier under any circumstances. Black humor and absurd plot twists are a pretext for a critique of the Japanese censorship system, and an Orwellian analysis of the mechanisms of power. The portrayal of the sadomasochistic practices is at the same time funny and disturbing. The film, made in a gloomy retro aesthetic, resembles a refined comic book, eluding classification into any generic category.

24

CIEBIE CHCĘ

NOWE KINO AZJI

txt: Jagoda Murczyńska

KOI NO UZU / BE MY BABY Japonia 2013, 138’ 16 LIS 21:00 LUNA / 17 LIS 20:15 LUNA dir: Hitoshi One writ: Daisuke Miura (based on his own stage play and novel) cin:

Mikrobudżetowy film o grupie przyjaciół zaliczających się do dokyun – pozbawionych ambicji młodych dorosłych, niedoedukowanych, z byle jaką pracą, za to obsesyjnie zainteresowanych swoim wyglądem i niezbyt wyrafinowanymi rozrywkami. Umalowane do granic wytrzymałości skóry japońskie odpowiedniki blachar umawiają się na nieudane randki i niemrawe domówki. Film, sprawiający wrażenie improwizowanej, naturalistycznej impresji, jest nieodparcie śmieszny i dotkliwy zarazem – reżyser bezlitośnie ujawnia absurd i groteskę egzystencji bohaterów, ukazując mniej znaną stronę japońskiej popkultury w krzywym zwierciadle (oprawionym w pozłacany plastik).

Futa Takagi, Yasuyuki Ozeki, Hitoshi One cast: Kenta Nikura, Naoko Wakai, Chihiro Shibata, Yumi Goto, Hiroki Ueda, Daisuke Sawamura, Kenta Enya, Aya Kunitake, Sadaharu Matsushita lang: Japanese Hitoshi One – autor licznych teledysków i popularnych seriali telewizyjnych, prowadzący audycje radiowe, reżyser teatralny, publicysta. Jego serial „Love Strikes!” (zwieńczony filmem pod tym samym tytułem) został nominowany do nagród Japońskiej Akademii.

Hitoshi One – author of many music videos and TV series, host of radio programs, stage director, writer. His series “Love Strikes!” (which resulted in a film under the same title) was nominated to Japanese Academy Awards.

A micro-budget production about a bunch of friends who belong to a group called dokyun – young adults lacking ambition and education, with a slapdash work, who are obsessively interested in their looks and unrefined entertainment. The Japanese chavettes wear more makeup than their skin can carry, go on failed dates and sluggish home parties.

The film, which looks like an improvised, naturalistic impression, is irrefutably funny but also painful – the director mercilessly reveals the absurd and grotesque of the protagonists’ existence, showing a less-known side of Japanese pop culture in a distorting mirror (framed in golden plastic).

26

FABRYKA DZIECI

POKAZY SPECJALNE

txt: Agnieszka Szeffel

BAHAY BATA / BABY FACTORY Filipiny 2011, 97’ 17 LIS 18:00 MSN dir: Eduardo Roy, Jr. writ: Eduardo Roy, Jr., Jerome Zamora cin: Ogi Sugatan cast: Diana Zubiri, Yul Servo, Sue Prado, Mailes Kanapi, Pewee O Hara, Jeoffrey Javier, Janna Tiangco awards: Deauville Asian FF – Jury Prize; Las Palmas FF – Best First Time Director; Vancouver IFF – Special Mention lang: Tagalog Eduardo Roy, Jr. – absolwent New Era University w Quezon City i Philippine School of Interior Design. Pracował jako projektant wnętrz, jednocześnie pisząc scenariusze telenowel i reżyserując. Jego pierwszy krótki metraż „Ulirat” otrzymał tytuł najlepszego filmu krótkometrażowego 2002 roku w konkursie Film Academy of the Philippines (FAP).

Eduardo Roy, Jr. – graduate of New Era University, Quezon City and Philippine School of Interior Design. He worked as interior designer, simultaneously writing soap opera scripts and directing. His first short feature, “Ulirat,” received the award for best short film of 2002 in the Film Academy of the Philippines competition.

Hybryda fabuły i dokumentu. Jeden dzień z życia największego publicznego oddziału położniczego na Filipinach – szpitala w Manili, gdzie na świat przychodzi ok. 20% wszystkich dzieci w stołecznej prowincji.

Tworzy opowieść realizowaną w czasie rzeczywistym z udziałem niewielkiej grupy aktorów i znacznie liczniejszej naturszczyków – przebywających w szpitalu ciężarnych kobiet, niemowląt, krewnych, lekarzy.

Ale to bardziej portret miejsca niż konkretnych bohaterów – tętniącego życiem organizmu, przestrzeni, w której zaciera się granica między tym, co prywatne, a tym, co publiczne, biedne i bogate, radosne i naznaczone smutkiem.

A mixture of a feature film and a documentary. One day from the life of the biggest maternity ward in the Philippines – a hospital in Manila where about 20% of all the children from the capital province are born. Roy creates a story shot in real time with a small group of actors and a larger number of amateurs – pregnant women staying in the hospital, children, relatives, doctors. But it is more a portrait of a place than a representation of particular characters – a vivid, teeming organism, and a space where the borders between the private and the public, the rich and the poor, the joyful and the sad, become blurred.

27

MIASTO CIENI

NOWE KINO AZJI

txt: Jagoda Murczyńska

GUI RI ZI / SHADOW DAYS Chiny 2014, 96’ 15 LIS 13:30 LUNA / 19 LIS 18:00 MURANÓW dir: Zhao Dayong writ: Zhao Dayong, Fu Xinghua cin: Zhang Tianhui cast: Liang Ming, Li Ziqian, Liu Yu lang: Mandarin, Lisu Zhao Dayong – ur. 1970. Studiował malarstwo, zajmował się sztuką wideo i designem, pracował w branży reklamowej. Był redaktorem magazynu o sztuce „Culture & Morals”. Autor niezależnych filmów dokumentalnych ukazujących bez retuszu życie we współczesnych Chinach. „The High Life”, jego debiutancka fabuła, została nagrodzona na festiwalach w Hongkongu i Heidelbergu.

Zhao Dayong – born in 1970. He studied painting, pursued video art and design, worked in advertising. He was a chief editor of “Culture and Morals,” a magazine devoted to modern art. Author of independent documentaries portraying life in modern China without retouch. His feature debut, “The High Life,” received awards at festivals in Hong Kong and Heidelberg.

Liang Renwei wraca ze swoją ciężarną dziewczyną do rodzinnej miejscowości, by dziecko mogło urodzić się w miejscu związanym z jego przodkami. Wpływ przeszłości okaże się więcej niż namacalny, ale czy kolejne pokolenia rodziny, ciężko doświadczane przez historię, mogą okazać się dla bohaterów jakimś wsparciem? Dayong poprzez surowe, chłodne kadry i powracające symbole buduje złożony obraz sytuacji młodych ludzi we współczesnych Chinach: w brutalnie szczery sposób diagnozuje rozległe skutki społecznych traum, odpowiedzialnych za erozję więzi we współczesnym społeczeństwie.

Liang Renwei returns to his home town with his pregnant girlfriend so that the child could be born in a place tied to its ancestors. The impact of the past turns out to be more than palpable, but can all the generations of the family which suffered many hardships in the course of history, become a support for the protagonists? Through cold, raw shots and recurring symbols, Dayong builds a picture of the situation of young people in modern China, offering a brutally honest diagnosis of the broad consequences of social traumas responsible for the erosion of relations in the modern society.

28

TANIEC ORCHIDEI

QUEER AZJA

txt: Jagoda Murczyńska

SOONGAVA / SOONGAVA: DANCE OF THE ORCHIDS Nepal / Francja 2012, 85’ 16 LIS 20:00 MSN dir: Subarna Thapa writ: Subarna Thapa cin: Sara Cornu cast: Deeya Maskey, Nisha Adhikari, Saugat Malla, Bashundara Bhushal, Nirmal Nisar, Rajendra Man Shakya, Laxmi Giri awards: Toronto Inside Out Lesbian and Gay Film and Video Festival –

Poetycka historia miłości dwóch kobiet w miejskiej scenerii Katmandu.

W zamożnym domu Kiran języka nepalskiego używa się na przemian z angielskim, tancerka Diya pochodzi z bardziej konserwatywnej rodziny, która aranżuje dla niej małżeństwo. Choć Nepal może się poszczycić jednym z najbardziej liberalnych rozwiązań legislacyjnych, jeśli chodzi o prawa osób LGBTI w Azji, społeczna rzeczywistość rządzi się nadal swoimi prawami. Walczące o swój związek bohaterki muszą się skonfrontować z ostracyzmem otoczenia i niezrozumieniem najbliższych: w nowoczesnej stolicy tradycja okazuje się silniejsza, niż mogłoby się wydawać.

Special Jury Award; The Nepali entry to the Best Foreign Language Film at the 86th Academy Awards lang: Nepali, English Subarna Thapa – ur. 1973. Aktor, reżyser, pracował w Nepalu i Japonii, obecnie mieszka we Francji. „Soongava” jest jego pełnometrażowym debiutem i zarazem pierwszym filmem dotyczącym homoseksualizmu w ponad 60-letniej historii nepalskiej kinematografii.

Subarna Thapa – born 1973. Actor, director, worked in Nepal and Japan, now lives in France. “Soongava” is his full-length feature debut, and the first film about homosexuality in the 60-year long history of Nepalese cinematography.

A poetic story of love between two women in an urban scenery of Katmandu. In the affluent home of Kiran, Nepalese is spoken just as often as English. Diya, a dancer, comes from a more conservative family, which arranges her marriage. Although Nepal has one of the most liberal legislative systems when it comes to LGBTI persons in Asia, the social reality has its separate rights. The protagonists, fighting for their relationship, must confront the ostracism of the society and the lack of understanding from their closest relatives – in the modern capital, tradition turns out to be far stronger than it may seem.

29

PROCES

NOWE KINO AZJI

txt: Patrycja Włodek

COURT Indie 2014, 116’ 13 LIS 18:00 MURANÓW / 16 LIS 13:30 MURANÓW dir: Chaitanya Tamhane writ: Chaitanya Tamhane cin: Mrinal Desai cast: Vira Sathidar, Vivek Gomber, Geetanjali Kulkarni, Pradeep Joshi, Usha Bane, Shirish Pawar awards: Venice FF – Venice Horizons Award, Luigi De Laurentiis “Lion of the

Dramat sądowy będący analizą nie tyle winy i kary, ile ułomnego wymiaru sprawiedliwości dzisiejszego Mumbaju. Gdy umiera czyściciel ścieków, przed sądem staje lokalny śpiewak i aktywista – to pod wpływem jednej z pieśni mężczyzna miał odebrać sobie życie. W powolnym tempie, dyktowanym zarówno specyficznymi praktykami policji oraz sądu, jak i rytmem życia miasta, narasta absurd, którego nie powstydziłby się sam Kafka. Tamhane starannie buduje przenikliwy obraz (nie)sprawiedliwości, ograniczeń wolności słowa i praw człowieka, nienachalnie poruszając także tematy różnic kulturowych, religijnych, językowych oraz kolonialnej przeszłości Indii.

future” Award lang: Marathi, Gujarati, English, Hindi Chaitanya Tamhane – ur. 1987 r. w Mumbaju reżyser i znawca literatury angielskiej. W 2012 roku uczestniczył w Berlinale Talent Campus. Jego debiut fabularny, „Proces”, został zrealizowany w ramach projektu Hubert Bals Fund, i nagrodzony w ramach sekcji Horyzonty MFF w Wenecji.

Chaitanya Tamhane – born 1987 in Mumbai, director and expert in English literature. In 2012, he participated in Berlinale Talent Campus. “Court,” his feature debut, was made as part of Hubert Bals Fund project and was awarded in the Horizons section at Venice IFF.

A courtroom drama and an analysis not so much of guilt and punishment, but of the imperfect justice system of today’s Mumbai. When a sewage cleaner dies, a local singer and activist is taken to court –one of his songs allegedly inspired the suicide. In a slow pace, which results from both the specific practices of the police and the very rhythm of the city, grows a fascinating, Kafkaesque absurdity. Tamhane carefully creates an insightful picture of the (in)justice and the limitations of free speech and human rights, at the same time taking up the subject of cultural, religious, and linguistic differences, and the colonial past of India.

30

RAID

POKAZY SPECJALNE

txt: Michał Walkiewicz

SERBUAN MAUT / THE RAID: REDEMPTION Indonezja 2011, 101’ 14 LIS 20:15 LUNA – RAID MARATON dir: Gareth Huw Evans writ: Gareth Huw Evans cin: Matt Flannery, Dimas Imam Subhono cast: Iko Uwais, Joe Taslim, Donny Alamsyah, Yayan Ruhian, Pierre Gruno, Tegar Setrya, Ray Sahetapy awards: Amsterdam Fantastic FF – Silver Scream Award; Dublin IFF – Audience Award, Dublin Film Critics Award; Palm Springs IFF –

Jeden z najlepszych filmów akcji ostatnich lat łatwo pomylić z...horrorem o zombie. Mamy tutaj klaustrofobiczną przestrzeń, bandę nadciągających z każdej strony przeciwników oraz dziarskich twardzieli podążających egzystencjalną ścieżką „pewność siebie-strach-bycie martwym”. Film Evansa ma jednak przewagę nad każdym horrorem – zło, tym razem w postaci gangsterów z maczetami, potrafi u niego kopać z półobrotu.

Przejażdżka tą filmową karuzelą oszałamia. Rewelacyjna choreografia walk, kapitalne pomysły inscenizacyjne oraz wzorowo budowane i utrzymywane napięcie sprawiają, że po seansie waszym wymarzonym zawodem będzie antyterrorysta z Dżakarty.

Directors to Watch Award; Toronto IFF – People’s Choice Award lang: Indonesian Gareth Huw Evans – studiował scenariopisarstwo i prowadził internetowe kursy walijskiego. Jego kariera filmowa rozpoczęła się od dokumentu o indonezyjskich sztukach walki pencak silat. Fascynacja lokalną kulturą oraz przyjaźń z aktorem Iko Uwaisem zaowocowały jednymi z najoryginalniejszych filmów akcji ostatnich lat.

Gareth Huw Evans – studied screenwriting and conducted online Welsh courses. His film career kicked off for good with a documentary about the Indonesian martial arts pencak silat. His fascination with the local culture and friendship with actor Iko Uwais resulted in some of the most original contemporary action films.

It is easy to confuse one of the best action films made in the recent years with... a zombie horror. We get a claustrophobic space, a bunch of opponents approaching from every direction, and some tough guys following the existential path of “self-confidence-to-fear-to-being dead.” Still, Evans’ picture has an advantage over each and every horror film – here evil, this time embodied by gangsters with machetes, can do a roundhouse kick. The stunning choreography of action sequences, great stage production ideas, and the perfectly build and sustained tension leave you convinced that your true dream job is an anti-terrorist from Jakarta.

31

RAID 2: BARDACHA

POKAZY SPECJALNE

txt: Michał Walkiewicz

Z kinem kopanym jak z baletem – ciało jest w nim zarówno przedmiotem, jak i podmiotem sztuki. Bohaterowie Evansa robią z nim tak finezyjne rzeczy i wyrządzają bliźnim krzywdę w tak poetycki sposób, że tancerze teatru Bolszoj mogą powoli zawijać kramik. W pierwszej części mieliśmy wieżowiec na przedmieściach Dżakarty i dziarskich antyterrorystów osaczonych przez mafiozów z maczetami. Teraz dostajemy mafijną wojnę na pełną skalę. Jedno się nie zmienia: to wciąż krwawa, bezkompromisowa jazda na najwyższych obrotach. Czy wspominałem, że jedną z bohaterek jest głuchoniema dziewczyna w kusej sukience i ciemnych okularach, z dwoma młotkami w torebce?

SERBUAN MAUT 2: BERANDAL / THE RAID 2: BERANDAL Indonezja / USA 2014, 150’ 14 LIS 20:15 LUNA – RAID MARATON / 18 LIS 20:30 MURANÓW dir: Gareth Huw Evans writ: Gareth Huw Evans cin: Matt Flannery, Dimas Imam Subhono cast: Iko Uwais, Yayan Ruhian, Arifin Putra, Oka Antara, Tio Pakusadewo, Alex Abbad lang: Indonesian, Japanese, English, Arabic

Action cinema is like a ballet – the body becomes both the object and the subject of art. The protagonists of “The Raid” do such refined things to the bodies and harm others in such poetic ways that the Bolshoy Theatre dancers can start packing up. In the first part, we had a skyscraper at the outskirts of Jakarta and a team of antiterrorists surrounded by mobsters with machetes. Now we get a full-scale mob war. One thing has not changed: it is still a bloody, uncompromising ride at full speed. And did I mention that one of the characters is a deaf-anddumb girl wearing a short dress, dark glasses, and carrying two hammers in her bag?

32

SŁODKO, GORZKO, SEUL

POKAZY SPECJALNE

BITTER, SWEET, SEOUL / GO-JIN-GAM-RAE

txt: Urszula Lipińska

Korea Południowa 2014, 63’

Film zmontowany ze 141 nadesłanych na konkurs klipów portretujących życie w tytułowym mieście. Mozaika wątków i tematów połączona została w niezwykłą, spójną całość dzięki kreatywnej pracy dwójki uznanych reżyserów – Park Chan-wooka i Park Chan-kyonga. To wizualno-muzyczna pocztówka z tętniącej własnym rytmem metropolii. Twórcy nie tylko rejestrują otaczającą ich rzeczywistość, ale także odkrywają w niej coś głębszego, próbują się jej przyjrzeć w skupieniu, dostrzec w codziennym biegu ulic duchowość, pamięć o przeszłych zdarzeniach czy poważną symbolikę, nie uciekając też od niepochlebnych dla miasta spostrzeżeń.

19 PAŹ 19:00 LUNA dir: PARKing CHANce (Park Chan-kyong, Park Chan-wook) lang: Korean Park Chan-kyong – ur. 1965. Reżyser, artysta wizualny. W 2011 roku wyreżyserował wspólnie ze swoim bratem, Park Chang-wookiem, krótki metraż „Nocny połów”, nagrodzony na Berlinale.

Park Chan-kyong – born 1965. Director, visual artist. In 2011, he and his brother Park Chang-wook co-directed a short feature “Night Fishing” awarded at Berlinale.

Park Chan-wook – ur. 1963. Absolwent filozofii, pracował jako krytyk i dystrybutor filmowy. Szczególne uznanie publiczności i krytyków przyniosła mu trylogia zemsty. Nagradzany był na wielu festiwalach, między innymi w Berlinie, Rotterdamie i Cannes.

Park Chan-wook – born 1963. Graduated from philosophy, worked as a critic and film distributor. He is especially praised by critics and the audience for the Vengeance Trilogy. His films brought him awards at many international festivals, including Berlin, Rotterdam and Cannes.

A film made up of 141 clips send by Koreans and tourists showing their life in the title city. The mosaic of topics and plots was put together into an unique, consistent whole thanks to the creative work of two renown directors – Park Chan-wook and Park Chan-kyong. It’s a picturesque musical postcard from a metropoly beating in its own rhythm.

The filmmakers are not just documenting the surrounding reality, but they are also discovering something deeper in it, examining it closely and searching the every-day rush of the streets for spirituality, memories of past events, and serious symbols, not refraining from showing some unflattering images.

33

FRESH WAVE 2013

POKAZY SPECJALNE

Hongkong 2013

PANI PONG / MRS PONG

12 LIS 19:00 ANTROPOS / 14 LIS 17:00 MURANÓW / 15 LIS 18:00 A.D.A / 29 LIS 15:00 BCK BRANIEWO

MIRARI

11’ dir: Ho Cheuk-tin writ: Ho Fung-lun cin: Mike Mak Chi-kwan

Pani Pong wygląda na poczciwą gospodynię domową. Pozory jednak mylą. / Mrs Pong looks like a warm-hearted housewife. But appearances can be deceitful.

21’ dir: Wong Chi-wai writ: Wong Chi-wai, Lai Kin-sang cin: Fung Cheuk-ting awards: Fresh Wave – Best Script

Matka i syn, dwie historie splatające się w miejscu, które łączy przeszłość z przyszłością, w mieście, które zmienia się szybciej niż mieszkający w nim ludzie. / Mother and son, two stories intertwined in a place which connects the past and the future, in a city which changes faster than its inhabitants.

ODSZKODOWANIE / REPARATION 30’ dir: Ma Man-nang writ: Ma Man-nang cin: Ma Man-nang awards: Fresh Wave –

WINNA / GUILTY 17’ dir: Wan King-fai writ: Wan King-fai cin: Lam Sheung-ting, Cheung Wai-yip

Po udziale w ulicznej manifestacji w Hongkongu studentka zostaje oskarżona o agresję wobec policji. / A student is accused of aggressive behavior towards a police officer after participating in a street manifestation in Hong Kong.

ZABÓJCY / THE KILLERS

Best Film Award, Special Mention; Cannes Court Métrage – Official Selection

28’ dir: Alan Lo Wai-lun writ: Chan Ho-man, Pang Chi-hoi cin: Sam Chan Chi-lap

Mężczyzna zostaje potrącony przez samochód. Czy był to na pewno nieszczęśliwy wypadek? / A man is hit by a car. But was it really just an unfortunate accident?

Praca zabójcy na zlecenie nie należy do najlżejszych: czasem potrzebna jest grupa wsparcia. / Being a hitman is not the easiest job in the world: group therapy session may be necessary.

34

DRZWI

NOWE KINO AZJI

txt: Agnieszka Szeffel

EXIT Tajwan 2014, 93’ 15 LIS 18:00 MURANÓW / 16 LIS 15:30 LUNA dir: Chienn Hsiang writ: Chienn Hsiang cin: Hsu Fang-hao, Chienn Hsiang cast: Chen Shiang-chyi, Easton Dong, Pai Ming-hua, Tung Ming-hsiang, Yau On-shun, Huang Tsai-yi, Wen Chen-ling awards: Taipei FF – Best Narrative Feature, Best Actress (Chen Shiang-chyi) lang: Mandarin Chienn Hsiang – ceniony w tajwańskim środowisku filmowym operator filmowy, współpracujący m.in. z takimi reżyserami jak: Chen Yu-hsun („Zone Pro Site”), Sylvia Chang („20 30 40”), czy Yee Chin-yen („Blue Gate Crossing”). Jego telewizyjny „Ranger” był nominowany do Taipei Awards, otrzymał też Special Jury Remi Award na Houston IFF. Chienn Hsiang – cinematographer, highly valued in the Taiwanese film circles. He worked with Chen Yu-hsun (“Zone Pro Site”), Sylvia Chang (“20 30 40”), and Yee Chin-yen (“Blue Gate Crossing”) among others. His TV film “Ranger” was nominated for Taipei Awards and received Special Jury Remi Award at Houston IFF.

Chen Shiang-chyi, bardziej postać niż aktorka przeniesiona z filmów Tsaia Ming-lianga, u Hsianga gra rolę 45-letniej szwaczki z Kaohsiungu, która próbuje wskrzesić swoją przywiędłą kobiecość. W życiu Ling wszystko się psuje – męczą ją objawy przedwczesnej menopauzy i brak porozumienia z dorastającą córką. W drzwiach zacina się zamek, mąż pracujący w Szanghaju milczy, a maszyna do szycia przestaje szyć. Podczas wizyt w szpitalu u chorej teściowej Ling obserwuje mężczyznę, dochodzącego do zdrowia po operacji oczu. Zaczyna się nim potajemnie opiekować, pielęgnuje go i dotyka, odnajdując w kontakcie z drugim ciałem coś więcej niż ulgę.

Chen Shing-chyi, a character from Tsai Ming-liang’s films rather than an actress, plays a 45-year old seamstress from Kaohsiung trying to revive her fading femininity. Everything goes wrong in Ling’s life – she suffers from symptoms of premature menopause and lack of dialogue with her adolescent daughter. The door lock breaks down, the husband on a job in Shanghai remains silent, and the sewing machine stops working. As she visits her mother-in-law in a hospital, Ling observes a man recovering from an eye surgery. She starts to look after him secretly, finding something more than just relief in the contact with another body.

35

METAMORFOZA

QUEER AZJA NOWE KINO AZJI

txt: Jagoda Murczyńska

QUICK CHANGE Filipiny 2013, 98’ 17 LIS 20:00 MSN / 18 LIS 18:00 MURANÓW / 26 LIS 20:00 KNH WROCŁAW / 28 LIS 17:00 BCK BRANIEWO dir: Eduardo Roy, Jr. writ: Eduardo Roy, Jr. cin: Dan Villegas cast: Mimi Juareza, Jun-Jun Quitana, Miggs Cuaderno, Natashia Yumi awards: Cinemalaya Independent FF – Balanghai Trophy for Best Sound, Best Screenplay, Best Actor, Special Jury Prize; Vesoul Asian FF – Critics Jury Award lang: Tagalog Eduardo Roy, Jr. – absolwent New Era University w Quezon City i Philippine School of Interior Design. Pracował jako projektant wnętrz, jednocześnie pisząc scenariusze telenowel i reżyserując. Jego pierwszy krótki metraż „Ulirat” otrzymał tytuł najlepszego filmu krótkometrażowego 2002 roku w konkursie Film Academy of the Philippines (FAP).

Eduardo Roy, Jr. – graduate of New Era University, Quezon City and Philippine School of Interior Design. He worked as interior designer, simultaneously writing soap opera scripts and directing. His first short feature, “Ulirat,” received the award for best short film of 2002 in the Film Academy of the Philippines competition.

Almodóvarowska, przewrotna opowieść o kosmetyczce, wykonującej nielegalne zabiegi drobnej chirurgii plastycznej w środowisku filipińskich drag queens. W świecie konkursów piękności, gdzie uroda jest nie tylko estetycznym ideałem, ale też bardzo realnym sposobem na zdobycie środków do życia i społecznego szacunku, za doskonałe rysy twarzy można oddać wszystko. Barwna i przejmująca historia, łącząca wątek kryminalny z wnikliwą obserwacją obyczajową. Tragikomiczny portret przyprószonego brokatem świata transseksualnych kobiet to także trafny komentarz na temat absurdów współczesnej globalnej kultury i jej obsesyjnego zainteresowania wyglądem.

An Almodóvar-esque story about a beautician who performs illegal cosmetic treatment on the Philippine drag queens and transwomen.

In the colorful world of beauty pageants where being pretty is not just an aesthetic ideal but also a very real way of earning a living along with social respect, a perfect face is worth any price. This vivid, yet touching story combines a criminal plot with insightful social observations.

The tragicomic picture of the glittering world of transsexual women is also an apt comment on the absurdities of contemporary global culture and its obsessive interest in appearance.

36

BWAKAW

QUEER AZJA

txt: Jagoda Murczyńska

BWAKAW Filipiny 2012, 110’ 18 LIS 20:00 MSN dir: Jun Robles Lana writ: Jun Robles Lana cin: Carlo Mendoza cast: Eddie Garcia, Rez Cortez, Princess (pies) awards: Asian Film Awards – Best Actor, People’s Choice Award; Cinemalaya Independent FF – Audience Award, Balanghai Trophy for Best Actor, NETPAC Award; Golden Screen Awards of Phillipines – Best Motion Picture, Director, Original Screenplay, Story, Performance, Cinematography; Philippine entry to the Best Foreign Language Film at 85th Academy Awards lang: Tagalog,

Tytułowy bohater to pies, któremu daleko jednak do uroczych pupili z popularnych komedii. Imię „Bwakaw” to kolokwialny przymiotnik sugerujący łapczywość, pazerność i egoizm. Określenie to odnosi się też do jego właściciela: opryskliwy 70-latek położył już krzyżyk na własnym życiu. Za jego przykrym dla otoczenia stylem bycia ukrywa się wieloletnia frustracja. Jest gejem, który swoją orientację odważył się ujawnić dopiero niedawno: mierzy się z samotnością i poczuciem spędzenia życia w kłamstwie. Reżyser łączy melancholię z czarnym humorem i wrażliwością społeczną, ubierając przy tym swój niesztampowy scenariusz w ciekawą wizualną formę.

Filipino Jun Robles Lana – ur. 1972. Nagradzany dramatopisarz, laureat 11 filipińskich nagród literackich Palanca, z których pierwszą otrzymał w wieku 19 lat. Autor scenariuszy do filmów reżyserów takich jak Marilou Diaz-Abaya i Maryo J. de los Reyes oraz seriali telewizyjnych. w 2006 zadebiutował jako reżyser filmem „Gigil”.

Jun Robles Lana – born 1972. Award-winning playwright, laureate of 11 Philippine Palanca Literary Awards – he received the first one at the age of 19. Author of screenplays for TV series and for films directed by Mariluo Daiz-Abay, and Maryo J. de los Reyes, among others. He made his debut as a director with “Gigil” in 2006.

The title comes from a name of a dog, who doesn’t at all resemble those lovely pets from popular comedies. The name, Bwakaw, is a colloquial adjective for someone greedy, rapacious, and egoistic. It also characterizes the dog’s owner: a brusque 70 year old man, who has already given up on his life. But behind this unwelcoming facade, he hides a life-long frustration. He is gay, and he has only recently decided to come out. Now he must deal with his loneliness and the regret of living a lie. The director combines melancholy with black humor and social sensitivity, wrapping his unconventional script in an intriguing visual form.

38

BĘDZIE LEPIEJ

QUEER AZJA

txt: Jagoda Murczyńska

MAI DAI KOR HAI MA RAK / IT GETS BETTER Tajlandia 2012, 99’ 15 LIS 20:00 MSN / 19 LIS 18:00 LUNA dir: Tanwarin Sukkhapisit writ: Tanwarin Sukkhapisit cin: Nikorn Sripongwarakul cast: Penpak Sirikul, Porama Imanothai, Panupong Waraeaksiri, Nuntita Khamphiranon, Pram Marawong, Kristachapon Tananara, Pavich Subrungroj, Purimprud Chaiyakham awards: Thailand National Film Association Awards – Best Supporting Actor, Best Costume Design, Best Art Direction lang: Thai Tanwarin Sukkhapisit – reżyserka, aktorka, producentka. Nagradzana za krótkometrażowe filmy, często nawiązujące do autobiograficznych doświadczeń związanych ze zmianą płci. Jej debiutancka fabuła „Insects in the Backyard” nie została dopuszczona do dystrybucji przez cenzurę, trafiła jednak na ponad 30 międzynarodowych festiwali.

Tanwarin Sukkhapisit – director, actress, producer. Awarded for her short features, often inspired by autobiographical experiences related to sex change. Her fulllength debut ”Insects in the Backyard” was not distributed domestically due to the censorship issues, but it was shown at over 30 international festivals.

Trzy przeplatające się historie z transgenderowym tłem. Piękna kobieta podróżuje przez tajską prowincję, szukając śladów swojej przeszłości.

Nastolatek, przyłapany na przebieraniu się w sukienki, zostaje wysłany do klasztoru. Młody mężczyzna wraca z Ameryki, by zamknąć rewiowy klub nocny, należący do ojca, którego nigdy nie poznał. Kino drogi łączy się tu z tragikomedią – przepięknie komponowane kadry pokazują epizody z życia bohaterów, portretowanych z ciepłem, ale i nutą ironii.

Sukkhapisit pokazuje różne warianty tożsamości płciowej, ale tematem jej filmu jest przede wszystkim uniwersalne pragnienie bliskości i akceptacji.

Three intertwining stories with a transgender background. A beautiful woman travels through the Thai province searching for the traces of her past. A teenage boy whose father caught him trying on a dress is sent to a convent. A young man comes back from America to shut down a night club which belonged to a father he never met. A road movie is combined with a tragicomedy – the beautifully composed shots show episodes from the characters’ lives in a warm, but slightly ironic light.

Sukkhapisit portrays different varieties of gender identity, but the main theme of the film is the universal longing for intimacy and acceptance.

40

ZAGUBIENI W RAJU

QUEER AZJA

txt: Jagoda Murczyńska

HOT BOY NOI LOAN - CAU CHUYEN VE THANG CUOI, CO GAI DIEM VA CON VIT / LOST IN PARADISE Wietnam 2011, 103’ 16 LIS 16:00 MURANÓW dir: Vu Ngoc Dang writ: Vu Ngoc Dang, Luong Manh Hai cin: Nam Nguyen cast:

Ukryta zazwyczaj przed światem rzeczywistość nocnych ulic Ho Chi Minh staje się tłem dla dwóch przeplatających się wątków: historii młodego geja, odrzuconego przez rodzinę i próbującego poradzić sobie w wielkim mieście oraz opowieści o nietypowej przyjaźni między prostytutką a niepełnosprawnym umysłowo mężczyzną. Społeczny realizm uzupełniony zostaje baśniową metaforyką, brutalne sceny skontrastowane ciepłym humorem. Mimo nieprzyjaznej rzeczywistości bohaterowie są w stanie ocalić przestrzeń dla bliskich relacji i szczerych uczuć – nawet jeśli na tylko chwilę.

Luong Manh Hai, Ho Vinh Khoa, Linh Son, Phuong Thanh, Hieu Hien awards: Vietnam Film Festival – Golden Lotus Award for Best Director lang: Vietnamese Vu Ngoc Dang – ur. 1974, reżyser filmowy i telewizyjny. Popularność przyniósł mu film rozgrywający się w środowisku modelek, „The Long Leg Girls”, pierwsza niezależna produkcja przyjęta i nagrodzona na Wietnamskim Festiwalu Filmowym.

Vu Ngoc Dang – born 1974, film and TV director. He owes his popularity to “The Long Leg Girls,” a film set in the modeling community. It was the first independent production admitted to and awarded at Vietnam Film Festival.

The reality of the night life in Ho Chi Minh, usually hidden from the world, becomes a background for the intertwining plots: the story of a young gay man, rejected by his family, who tries to cope in the big city, and the tale of an unusual friendship between a prostitute and a mentally disabled man. The social realism is complemented with fairy-tale metaphors, brutal scenes are contrasted with warm humor. Despite the hostile reality, the characters are able to save some space for intimate relationships and sincere emotions – even if they only last a short while.

41

SUPERNATURAL

QUEER AZJA

txt: Jagoda Murczyńska

NUA DHAMMA CHAT / SUPERNATURAL Tajlandia 2014, 106’ 14 LIS 20:00 MSN dir: Thunska Pansittivorakul writ: Thunska Pansittivorakul, Panu Trivej cin: Thitipong Kerdtongtawee, Anupong Posuwan cast: Nophand Boonyai, Gandhi Anantagant, Baramee Jarinyatorn, Thana Sheanakul, Waranyoo Suwan, Khalid Midam, Sarut Komalittipong, Thanapol Virulhakul, Lapin Laosunthara, Songanun Kunhapo lang: Thai Thunska Pansittivorakul – ur. 1973. Artysta wideo, twórca eksperymentalnych dokumentów pokazywanych i nagradzanych na festiwalach od Berlina po Hongkong, lecz ze względów cenzorskich niedostępnych w kraju pochodzenia reżysera. Znany z filmów stawiających wyzwanie percepcji widza i podważających wszelkie polityczne i obyczajowe tabu.

Thunska Pansittivorakul – born 1973. Video artist, creator of experimental documents shown and awarded at international festivals from Berlin to Hong Kong, which nevertheless are not distributed in his home country due to censorship issues. Known for films which challenge the viewers’ perception and undermine all political and social taboos.

Pierwszy fabularny film Pansittivorakula to zaangażowane politycznie science-fiction. Tajlandia jest tu zarządzanym przez „Przywódcę” sterylnym krajem, gdzie żyje się wygodnie, choć rozwój technologiczny sprawił, że bezpośrednie kontakty między ludźmi przestały być możliwe – porozumiewają się za pośrednictwem awatarów. Reżyser wplata w narrację rozważania na temat religii i ideologii, uzupełnione cytatami z Žižka i Lacana oraz scenami homoerotycznych fantazji. Rozwija tym samym tematy znane z jego wcześniejszych produkcji, ubierając je w niezwykle oryginalną formę wizualną, z hipnotycznie pulsującym światłem i surrealistycznymi krajobrazami.

Pansittivorakul’s first full-length feature is a political science-fiction piece. In the sterile future Thailand is a country ruled by “The Leader” in which people live comfortably but the technological development made direct contact between people impossible – they can only communicate through avatars. The director complements the narration with reflections on religion and ideology using quotes from Žižek and Lacan and sequences of homoerotic fantasies. Those topics, known from his previous productions, are dressed in a unique, original visual form, with hypnotic, pulsing light and surreal landscapes.

42

TAJEMNICA KWIATU PLUMERII

QUEER AZJA

txt: Jagoda Murczyńska

FRANGIPANI Sri Lanka 2014, 90’ 19 LIS 20:00 MSN dir: Visakesa Chandrasekaram writ: Visakesa Chandrasekaram cin: Kularuwan Gamage cast: Dasun Pathirana, Jehan Srikanth Appuhami, Yashodha Rasanduni, Bhoomi Harendran, Ruvan Malith Peris lang: Sinhalese Visakesa Chandrasekaram – prawnik zajmujący się kwestiami praw człowieka, niezależny artysta działający na Sri Lance i w Australii. Laureat nagród literackich, autor i reżyser wielu sztuk teatralnych, w tym zakazanej przez cenzurę „Katu Yahana” o tematyce gejowskiej oraz powieści „Tigers Don’t Confess”. „Frangipani” to jego filmowy debiut.

Visakesa Chandrasekaram – human rights lawyer and an independent artist practicing in Sri Lanka and Australia. He wrote and directed theatrical plays including the first Sri Lankan gay play, “Katu Yahana,” banned by the Censorship Board, and a novel “Tigers Don’t Confess.” “Frangipani” is his debut feature length movie.

Skomponowana przy użyciu subtelnych, acz wymownych środków opowieść o niemożliwej miłości. Sarasi przyjaźni się z Chamathem i ma nadzieję, że chłopak wybawi ją od aranżowanego małżeństwa. W mieście pojawia się jednak Nalin. Wzajemna fascynacja mężczyzn nie może wyjść na jaw – na mocy kolonialnego prawa homoseksualne relacje są na Sri Lance zakazane. Reżyser zgłębia emocje tężejące między trójką bohaterów nie uciekając się do przesadnej dramatyzacji – śledzi spojrzenia, drobne gesty, pozornie błahe momenty, budując z nich historię o druzgoczących konsekwencjach wyrzeczenia się prawdy.

A story of an impossible love, composed with subtle but expressive means. Sarasi hopes that her best friend, Chamath, will save her from an arranged marriage. It all changes when another boy, Nalin, appears in their town. The mutual fascination between the men cannot come to light – by the power of the colonial law, homosexual relations are illegal in Sri Lanka. The director explores the thickening emotions between the three protagonists, not resorting to excessive dramatization – he follows the looks, the small gestures and moments, and uses them to picture the destructive consequences of renouncing the truth.

43

NOCNY LOT

QUEER AZJA NOWE KINO AZJI

txt: Jagoda Murczyńska

YA GAN BI HAENG / NIGHT FLIGHT Korea Południowa 2014, 144’ 13 LIS 20:00 MSN / 15 LIS 20:30 LUNA dir: Leesong Hee-il writ: Leesong Hee-il cin: Yoon Ji-woon cast: Lee Jae-joon,

Historia o dojrzewaniu, miłości i przemocy. Trójka przyjaciół ze szkolnego podwórka na progu dorosłości wkracza na drogi, które ich rozdzielą: jeden skrywa uczucie do kolegi, drugi zostaje liderem licealnego gangu, trzeci – jego ofiarą. Film w poruszający sposób diagnozuje problemy koreańskiego społeczeństwa: nie tylko homofobię, ale też presję wywieraną przez szkoły i egzaminacyjne piekło, tresujące młodzież do rywalizacji, a nie nawiązywania emocjonalnych więzi. Złożone relacje między chłopcami ukazane są z dużą psychologiczną wnikliwością, a poetycko komponowane kadry nadają ich historii uniwersalnego wymiaru.

Kwak Si-yang, Choi Joon-ha, Kim Chang-hwan awards: Vietnam CinemAsia FF – Jury Award lang: Korean Leesong Hee-il – ur. 1971, absolwent Independent Film Society. Autor wielu filmów krótkometrażowych pokazywanych na międzynarodowych festiwalach, uznawany za jednego z najważniejszych prekursorów wprowadzających wątki LGBTI do koreańskiego kina.

Leesong Hee-il – born 1971, graduate of Independent Film Society. Author of many short films shown at international festivals, considered to be one of the key leaders in introducing LGBTI themes to Korean cinema.

A story about growing up, love, and violence. Three school friends on the verge of adulthood take three separate roads: one of the boys hides feelings for his male friend, the second becomes a leader of a school gang, the third – his victim. The film is a moving diagnosis of the problems in the Korean society: not just homophobia, but also the pressure exerted by schools, and the hellish exams, which train the youth to compete but not to make emotional connections. The complex relations between the boys are shown with a lot of psychological insight, and the poetically composed shots give the story a universal dimension.

44

DAMA Z SEULU

FILM OTWARCIA POKAZY SPECJALNE

txt: Jagoda Murczyńska

HAI HIL / MAN ON HIGH HEELS Korea Południowa 2014, 125’ 12 LIS 20:00 MURANÓW / 15 LIS 15:30 MURANÓW / 27 LIS 20:00 KNH WROCŁAW dir: Jang Jin writ: Jang Jin cin: Lee Seong-jae cast: Cha Seung-won, Oh Jung-se, E Som, Song Young-chang, Kim Eung-soo, Ahn Gil-kang, Go Kyung-pyo, Lee Yongnyeo, Lee El, Park Sung-woong lang: Korean Jang Jin – ur. 1971. Aktor, dramatopisarz, scenarzysta, reżyser teatralny i filmowy.

Specjalizuje się w przewrotnych komediach i scenariuszach łączących popularne tematy z satyrą społeczną. Realizował sztuki teatralne i programy telewizyjne, zgromadził szerokie grono fanów doceniających autorską, wysokojakościową rozrywkę.

Jang Jin – born 1971. Actor, playwright, screenwriter, film and stage director. He specializes in comedies and scripts combining popular themes with social satire. He made theater plays and TV programs, gathering a wide group of fans who appreciate high-quality auteur entertainment.

Ji-wook jest detektywem, z którym nikt nie może się równać. Niezwykle sprawny fizycznie, inteligentny, zabójczo skuteczny. Jeśli dodamy do tego ponure spojrzenie zdradzające pękniętą duszę, mamy klasycznego bohatera policyjnego kina akcji z mocną domieszką noir. Tajemnica Ji-wooka jest jednak dla tej konwencji nietypowa. Wybitny policjant czuje się bowiem kobietą, zamkniętą w doskonałym, lecz męskim ciele. Reżyser porwał się na ryzykowne połączenie gatunków – wysokiej jakości kino akcji splata z psychologicznym dramatem. Efekt jest więcej niż interesujący: otrzymujemy wysmakowany stylistycznie, poruszający obraz z subwersywnym przesłaniem.

Ji-wook is a detective to whom other officers can’t even compare – extremely fit, intelligent, and deadly effective. Add a gloomy look, betraying a broken soul, and you get a classic hero of police action cinema with a strong touch of the noir. But Ji-wook’s mystery is not a typical trope in this convention. The extraordinary police officer feels that he is a woman trapped in a perfect male body. The director dared to choose a risky generic mixture – high quality action cinema and psychological drama. The effect is more than interesting – it is a stylistically refined, touching picture with a subversive message.

46

NIECH ZATAŃCZĄ KULE

NA DZIKIM WSCHODZIE

txt: Marcin Krasnowolski

RANG ZI DAN FEI / LET THE BULLETS FLY Chiny / Hongkong 2010, 132’ 16 LIS 18:00 LUNA / 23 LIS 20:00 KNH WROCŁAW dir: Jiang Wen writ: Guo Junli, Jiang Wen, Shu Ping, Zhu Sujin, Wei Xiao, Li Bukong cin: Zhao Fei cast: Chow Yun-fat, Jiang Wen, Ge You, Carina Lau awards: China Film Director’s Guild Awards – Best Picture, Best Director, Best Actor; Chinese Film Media Awards – Best Director, Best Actor; Golden Horse FF – Best Cinematography;

Chiny, niespokojne lata 20. Zhang, szef bandy rabusiów, obejmuje posadę burmistrza w miasteczku tyranizowanym od lat przez pozbawionego skrupułów Huanga. Rozegra się między nimi bezwzględna walka o honor i władzę. Wielką zaletą filmu są błyskotliwe dialogi i precyzyjny scenariusz – podstępne riposty padają szybciej niż kule, a szala zwycięstwa co rusz przechyla się z jednej na drugą stronę. Całość dopełniają zrealizowane z polotem krwawe sceny akcji, satyryczny komentarz polityczny i gęsto serwowane nawiązania do westernowych klasyków. Autorskie dzieło Jianga to filmowy pocisk, trafiający prosto w dziesiątkę.

Asian Film Awards – Best Costume, Hong Kong Film Awards – Best Costume & Make Up; Hong Kong Film Critics Society Awards – Best Director lang: Mandarin Jiang Wen – ur. 1963. Aktor, scenarzysta i reżyser. Po ukończeniu prestiżowej pekińskiej Central Academy of Drama rozpoczął karierę aktora telewizyjnego i filmowego. W 1994 zadebiutował jako reżyser. Jego drugi film, „Diabły za progiem”, zdobył Grand Prix w Cannes.

Jiang Wen – born 1963. Actor, screenwriter, and director. After graduating from the prestigious Beijing Central Academy of Drama, he began his career as film and TV actor. In 1994 he made his debut as a director. His second film, “Devils on the Doorstep,” won a Grand Prix award in Cannes.

China, the turbulent 1920s. Zhang, the leader of a band of robbers, becomes a mayor of a town which has been terrorized for years by the unscrupulous Huang. The two will fight a ruthless battle for honour and power. The great strength of the movie lies in its brilliant dialogues and a precise script – the cunning ripostes run faster than bullets, and the scales of victory keep tipping from one side to the other. The whole picture is completed by the imaginative bloody action sequences, satirical political commentary and the ever-present references to classic Westerns. Jiang’s auteur piece is a cinematic bullet which hits the bull’s eye.

48

DOBRY, ZŁY I ZAKRĘCONY

JOHEUNNOM NABBEUNNOM ISANGHANNOM / THE GOOD, THE BAD AND THE WEIRD Korea Południowa 2008, 130’ 29 PAŹ 20:30 LUNA / 28 LIS 19:00 BCK BRANIEWO dir: Kim Jee-woon writ: Kim Jee-woon, Kim Min-suk cin: Lee Mo-gae, Oh Seung-chul cast: Song Kang-ho, Lee Byung-hun, Jung Woo-sung awards: Asia Pacific Screen Awards – Achievement in Cinematography; Asian Film Awards – Best Supporting Actor (Jung Woo-sung); Blue Dragon Awards – Best Director, Cinematography, Art Direction, Popularity Award; Sitges Catalonian IFF – Best

NA DZIKIM WSCHODZIE

txt: Marcin Krasnowolski

Trzeba mieć nie lada tupet, by zmierzyć się z arcydziełem Sergio Leone.

Całe szczęście Kim Jee-woon ma nie tylko tupet, ale i ogromny talent.

Nakręcił pełną rozmachu przygodową opowieść o rywalizacji trzech (anty)bohaterów, przemierzających niespokojną Mandżurię lat 30. w poszukiwaniu skarbu. Kto pierwszy dotrze do miejsca wskazanego na mapie i co tam znajdzie? Pełen akcji i humoru scenariusz Kim adaptował z nieprzeciętną wyobraźnią, wykorzystując dynamicznie prowadzoną kamerę i oszałamiającą choreografię scen walk. W przypadku tego filmu przymiotnik „epicki” nie jest jedynie pustym frazesem!

Director, Best Special Effects lang: Japanese, Korean, Mandarin Kim Jee-woon – ur. 1964. Czołowy przedstawiciel nowego kina koreańskiego, godzący autorskie ambicje z sukcesami kasowymi i zamiłowaniem do kina gatunkowego. Nagradzany na festiwalach filmowych m.in. za „Opowieść o dwóch siostrach”, „Słodko-gorzkie życie” czy „Doomsday Book”.

Kim Jee-woon – born 1964. A leading artist of the new Korean cinema, marrying auteur ambitions with box-office success and strong inclination towards genre cinema. Awarded at international film festivals for “A Tale of Two Sisters,” “A Bittersweet Life” and “Doomsday Book” among others.

You need a lot of nerve to face Sergio Leone’s masterpiece. Luckily, Kim Jee-woon has not only the nerve, but also the talent. He created a grand adventure story of the rivalry between three (anti)heroes traveling through Manchuria in the 1930s, looking for a great treasure. Who will get to the mark on the map first and what will he find there? Kim adapted his script, filled with action and humor, with an exceptional visual imagination, using a dynamically led camera and a dazzling choreography of combat scenes. In case of this film, the adjective “epic” is not just an empty phrase!

49

BEZ PRZEBACZENIA

NA DZIKIM WSCHODZIE

txt: Marcin Krasnowolskia

YURUSAREZARU MONO / UNFORGIVEN Japonia 2013, 135’ 16 LIS 13:00 LUNA / 19 LIS 20:30 LUNA / 21 LIS 20:00 KNH WROCŁAW / 29 LIS 19:30 BCK BRANIEWO dir: Lee Sang-il writ: David Webb Peoples, Lee Sang-il cin: Norimichi Kasamatsu cast: Ken Watanabe, Jun Kunimura, Shiori Kutsuna awards: Award of the Japanese Academy – Best Cinematography, Best Lighting lang: Japanese Lee Sang-il – ur. 1974. Reżyser i scenarzysta koreańskiego pochodzenia urodzony w Japonii, tam mieszkający i tworzący. Zadebiutował krótkim filmem „Chong” o trzecim pokoleniu japońskich Koreańczyków. Jego największymi sukcesami są „Tancerki hula”, za które otrzymał nagrodę Japońskiej Akademii oraz „Bez Przebaczenia”.

Lee Sang-il – born 1974. Director and screenwriter of Korean origins born in Japan where he lives and works. He debuted with a short feature “Chong” about the third generation of Japanese Koreans. His greatest success are “Hula Girls,” which brought him the Japanese Academy Award and “Unforgiven.”

Czy ma sens realizacja niemalże scena po scenie remake’u jednego z najbardziej utytułowanych i ikonicznych filmów hollywoodzkich lat 90.?

Nakręcone po dwóch dekadach od premiery oryginału „Bez przebaczenia” udowadnia, że jak najbardziej. Nie jest to bowiem kalka filmu Eastwooda, a cenny autorski komentarz na temat ścisłego związku westernu i kina samurajskiego. Eastwood inspirował się filmami Kurosawy, Sang-il zabiera zaś jego fabułę z powrotem do Japonii i wpisuje w historię tego kraju. Znakomite role, nasycenie melancholią i zamknięcie w pięknych kadrach sprawia, że film Lee Sang-ila należy rozpatrywać jako autonomiczne dzieło.

Does it make sense to shoot an almost scene-to-scene remake of one of the most award-winning, iconic Hollywood films of the 90s?

The Japanese “Unforgiven,” shot two decades after the premiere of the original, proves that it really does. It is not a straight copy but the valuable commentary on the close relationship between the Westerns and Samurai cinema. Eastwood was inspired by Kurosawa’s films – Sangil takes the plot back to Japan and writes it into the country’s history.

Great performances, the pervasive melancholy, and the beautiful shots entitle Lee Sang-il’s film to be perceived as an entirely autonomous work.

50

SUKIYAKI WESTERN DJANGO

NA DZIKIM WSCHODZIE

txt: Marcin Krasnowolski

SUKIYAKI UESUTAN JANGO / SUKIYAKI WESTERN DJANGO Japonia 2007, 98’ 5 LIS 20:30 LUNA dir: Takashi Miike writ: Takashi Miike, Masa Nakamura cin: Toyomichi Kurita cast: Hideaki Ito, Koichi Sato, Yusuke Iseya, Masanobu Ando, Shun Oguri, Kaori Momoi Quentin Tarantino awards: Venice IFF – nomination for Golden Lion Award; Mainichi Film Concours – Best Art Direction, Best Technical Award; Sitges Catalonian IFF – Best Cinematography, Best Production Design lang: English Takashi Miike – ur. 1960. Kultowy japoński reżyser, znany z ekstremalnych treści i form filmowych, wielokrotnie nagradzany na międzynarodowych festiwalach m.in. za „Grę wstępną”, „Ichiego Zabójcę”, „13 zabójców”. Jego reżyserski dorobek obejmuje już ponad 90 tytułów.

Takashi Miike – born 1960. Cult Japanese director known for the extreme content and cinematic forms. He received numerous festival awards for “Audition,” “Ichi The Killer,” and “13 Assassins” among others. So far, he directed over 90 films.

Ciężko zliczyć filmy zainspirowane „Strażą przyboczną” Kurosawy; najważniejsze z nich to spaghetti westerny „Za garść dolarów” Leone i „Django” Corbucciego. To na nich wzoruje się Miike, największy łobuz japońskiego kina, przywracając ojczyźnie opowieść o bezimiennym rewolwerowcu przybywającym do miasteczka, w którym toczy się walka dwóch klanów Genji i Heike. O krwawym rozstrzygnięciu reżyser opowiada w sposób piękny i brutalny, nawiązując do klasyki kina i mrugając autotematycznie okiem. Dodatkową atrakcją jest Tarantino, który świetnie bawi się w epizodycznej roli, i który parę lat później sam zmierzy się z westernem.

It’s hard to list all the films inspired by Kurosawa’s “Yojimbo;” the most important ones are the Spaghetti Westerns – Leone’s “For a Fistful of Dollars” and Corbucci’s “Django.” They are the model for Miike, the greatest rascal of Japanese cinema, who brings back to his homeland the story of a nameless gunman arriving in a town torn by two fighting clans. The director makes the bloody resolution beautiful and brutal, with references to classic cinema and autothematic winks to the audience. An additional attraction is Tarantino, clearly enjoying playing his episodic part; in near future he himself will face the Western genre.

52

TAMPOPO

NA DZIKIM WSCHODZIE

txt: Marcin Krasnowolski

TAMPOPO / DANDELION Japonia 1985, 114’ 15 LIS 12:30 MURANÓW dir: Juzo Itami writ: Juzo Itami cin: Masaki Tamura cast: Tsutomu Yamazaki,

Perła japońskiego kina, pierwszy w historii ramen western, traktujący tę etykietę bardzo dosłownie. Oto Goro, współczesny kowboj, który zamienił konia na ciężarówkę, za swoją misję obiera pomoc tytułowej bohaterce w stworzeniu doskonałej receptury na miskę tradycyjnych japońskich klusek (co nie jest wcale łatwe). Złożona z luźnych epizodów fabuła wiedzie widzów przez kulinarne zwyczaje Japończyków, z pietyzmem pokazując, jak ważny jest dobry posiłek i związane z nim rytuały. Surrealistyczne sceny i galeria groteskowych postaci sprawiają, że „Tampopo” jest szalenie śmiesznym filmem, ale ostrzegamy – z tego seansu wychodzi się głodnym.

Nobuko Miyamoto, Ken Watanabe, Koji Yakusho, Rikiya Yasuoka lang: Japanese Juzo Itami (1933-1997) – aktor filmowy i telewizyjny, w 50. roku życia wszedł na reżyserską ścieżkę kariery. Zrealizował 10 filmów, do których sam pisał scenariusze, i w których obsadzał swoją żonę Nobuko Miyamoto. Porównywany do Jacquesa Tati, w komediowy sposób komentował zmieniające się japońskie obyczaje.

Juzo Itami (1933-1997) – film and TV actor, moved on to become a director at the age of 50. He made 10 films – he wrote scripts himself and cast his wife Nobuko Miyamoto. Often compared to Jacques Tati. he humorously commented on the changing Japanese customs.

A gem of the Japanese cinema, the first Ramen Western in history, in a very literal sense. Goro is a modern cowboy who exchanged his horse for a truck and made it his mission to help the main character to make the perfect recipe for Chinese Noodles (which is not as easy as it sounds).

The plot, composed of loose episodes, guides the audience through the culinary customs of the Japanese, meticulously portraying the importance of a good meal and the surrounding rituals. The surreal scenes and a gallery of grotesque characters make “Tampopo” hysterically funny, but be warned – this screening will make you positively hungry.

54

ŁZY CZARNEGO TYGRYSA

NA DZIKIM WSCHODZIE

txt: Marcin Krasnowolski

FAH TALAI JONE / TEARS OF THE BLACK TIGER Tajlandia 2000, 110’ 18 LIS 18:00 MURANÓW dir: Wisit Sasanatieng writ: Wisit Sasanatieng cin: Nattawut Kittikhun cast: Chartchai Ngamsan, Stella Malucchi, Supakorn Kitsuwon, Sombat Metanee awards: Vancouver IFF – Dragons and Tigers Award; Thailand National Film Association

Dum, młody farmer, zakochuje się z wzajemnością w bogatej Rumpoey.

To miłość niemożliwa, ale 10 lat później oboje wciąż o sobie marzą.

Sytuacja jest już inna – Dum to rewolwerowiec w trzęsącej okolicą bandzie, a Rumpoey jest zaręczona ze ścigającym bandytów policjantem…

Konfrontacja jest nieunikniona. Pastiszowy western, rozgrywający się w nasyconych ostrymi barwami dekoracjach przypomina narkotyczny sen, śniony wspólnie przez Sirka i Peckinpaha. Jest tu wszystko, co powinno znaleźć się w dobrym westernie – krwawe pojedynki, wielkie namiętność, kanciaste dialogi i łzawe ballady. Hołd dla starych tajskich filmów i dla całego gatunku.

Award – Best Costume Design; Puchon International Fantastic Film Festival – Jury’s Choice Award; Gijón IFF – Best Art Direction lang: Thai Wisit Sasanatieng – ur. 1963. Czołowy przedstawiciel tajskiej nowej fali. Po wielkim sukcesie filmów, do których napisał scenariusze, zadebiutował „Łzami czarnego tygrysa”, które ujawniły jego niezwykłą wizualną wyobraźnię i jako pierwszy tajski film zostały zaproszone do Cannes.

Wisit Sasanatieng – born 1963. A leading member of the Thai New Wave. After the great success of films with his scripts, he made his debut as a director with “Tears of the Black Tiger,” a film which revealed his unique visual imagination and was the first Thai production invited to Cannes.

Dum, a young farmer, and a rich girl, Rumpoey, fall in love. It is an impossible union, but 10 years later they still dream about each other. The situation has changed – Dum is a gunman in a band that scares the neighbourhood, and Rumpoey is engaged to a policeman who is hunting down the group... The confrontation is inevitable. This pastiche Western, set in intensely, sharply colored decorations, looks like a narcotic vision dreamed simultaneously by Sirk and Peckinpah. It has everything a good western needs – bloody duels, great passions, awkward dialogues and tear-jerking ballades. An homage to old Thai films and to the entire genre.

56

ZŁOTY WIEK

FILM ZAMKNIĘCIA POKAZY SPECJALNE

txt: Ola Salwa

HUANG JIN SHI DAI / THE GOLDEN ERA Chiny / Hongkong 2014, 177’ 14 LIS 19:00 MURANÓW / 20 LIS 20:15 MURANÓW dir: Ann Hui writ: Li Qiang cin: Wang Yu cast: Tang Wei, Feng Shaofeng, Wang Zhiwen, Zhu Yawen, Huang Xuan, Hao Lei, Yuan Quan awards: The official entry of the Hong Kong to the Best Foreign Language Film at the 87th Academy Awards

Przychodząc na świat Xiao Hong miała szczęście i dwukrotnego pecha: urodziła się z niebywałym talentem literackim, ale jako kobieta i to żyjąca w latach 20. i 30. XX wieku, czasach II rewolucyjnej wojny domowej.

Rodzina zaaranżowała jej ślub, mąż zostawił w ciąży. Mimo to Xiao Hong rozkwitła: cały czas pisała, znalazła też pokrewną duszę, literata Xiao Juna. Najnowszy film Ann Hui to biografia artystki, która, wbrew politycznym oczekiwaniom, pisze o swoim wewnętrznym świecie, przez co jest skazana na margines. To także barwny fresk historyczno-obyczajowy, którego bohaterami poza Hong są inne postacie chińskiej literatury tamtych lat.

lang: Mandarin Ann Hui – ur. 1947 w Mandżurii. Absolwentka University of Hong Kong i London Film School. Reżyserka, scenarzystka, producentka, aktorka. Jedna z czołowych postaci hongkońskiej nowej fali. Zdobyła uznanie jako autorka filmów poruszających kontrowersyjne społeczne tematy, m.in. w swojej Trylogii Wietnamskiej.

Ann Hui – born 1947, Manchuria. Graduate of the University of Hong Kong and London Film School. Director, screenwriter, actress. One of the leading filmmakers of the Hong Kong New Wave. Praised for works taking up controversial social issues, such as her Vietnam Trilogy.

Xiao Hong was very fortunate, yet, at the same time, very unlucky: she was born with incredible literary talent, but she was also a woman, living during the 2nd Chinese Civil War. The family arranged her marriage, her husband left her pregnant. But Xiao Hong flourished in spite of that: she kept writing and found a soul mate, writer Xiao Jun. Ann Hui’s latest film is a biography of the artist who, despite political expectations, writes about her inner world, automatically becoming a marginal author. It is also a colorful historical and social fresco, with Hung and other contemporary Chinese literary figures as protagonists.

58

WYGNANI

NA DZIKIM WSCHODZIE

txt: Marcin Krasnowolski

FONG JUK / EXILED Hongkong 2006, 110’ 15 LIS 18:00 LUNA dir: Johnnie To writ: Szeto Kam-yuen, Yip Tin-shing cin: Cheng Siu-keung cast: Anthony Wong Chau-sang, Francis Ng, Simon Yam, Nick Cheung, Lam Suet, Josie Ho awards: Golden Bauhinia Awards – Best Picture, Best Director; Hong Kong Film Critics Society Awards – Best Director; Golden Horse FF – Best Action Choreography, Venice IFF – nomination for Golden Lion Award lang: Cantonese Johnnie To – reżyser, scenarzysta, producent, autor filmów w wielu gatunkach i stylistykach, choć najbardziej znany jako mistrz kina akcji. Nagradzany na festiwalach, kultowy twórca, wzór dla filmowców takich jak Tarantino, ceniony za umiejętność łączenia społecznych obserwacji z dynamicznym obrazem i niekonwencjonalną narracją.

Johnnie To – director, screenwriter, producer, author of films belonging to many genres and styles, best known as the master of action cinema. Awarded at numerous festivals, a cult artist and a role model for filmmakers like Quentin Tarantino, appreciated for combining social observations with dynamic image and unconventional narration.

Film gangsterski z duszą westernu rozgrywający się w Makao, mającym wkrótce przejść pod władanie Chin. To gromadzi zastęp swoich ulubionych aktorów, aby opowiedzieć historię o honorze, zemście i prawdziwej męskiej przyjaźni. O świecie, w którym stróżowie prawa są intruzami, a ludzki los zależy od rzutu monetą. W wystylizowanych sekwencjach strzelanin reżyser każe bohaterom zastygać w nieruchomych pozach, czyniąc z nich figury na szachownicy życia i śmierci. „Wygnani” to efektowne i olśniewające wizualnie dzieło, będące czystym filmowym przeżyciem. To hołd dla westernów Leone i Peckinpaha, a jednocześnie ich dalszy ciąg.

A gangster film with a soul of a Western, set in Macao just before it came under Chinese jurisdiction. To gathers a bunch of his favourite actors to tell a story about honour, revenge, and the true male friendship. About the world in which law officers are intruders, and a man’s fate depends on a toss of a coin. In stylized shooting sequences the characters freeze in still poses, becoming figures on the check board of life and death.

“Exiled” is a spectacular, visually stunning work, a pure cinematic experience. It is an homage to the Westerns of Leone and Peckinpah, and at the same time their continuation.

60

ZAGUBIONA DUSZA

KINO GROZY

txt: Jagoda Murczyńska

SHI HUN / SOUL Tajwan 2013, 111’ 17 LIS 20:30 MURANÓW / 25 LIS 20:00 KNH WROCŁAW dir: Chung Mong-hong writ: Chung Mong-hong cin: Nagao Nakashima cast: Jimmy Wong, Joseph Chang, Vincent Liang, Chen Shiang-chyi, Tou Chun-hua, Chen Yu-hsun awards: Taipei FF – Best Narrative Feature, Actor, Cinematography, Music; Golden Horse Award – Best Sound Effects; Taiwanese entry to the Best Foreign Language Film at the 86th Academy Awards lang: Mandarin Chung Mong-hong – ur. 1965. Studiował inżynierię komputerową na Tajwanie i produkcję filmową w Chicago. Zrealizował ponad sto reklam, kilkanaście nagradzanych na festiwalach krótkich metraży i teledysków. Jego „Parking” został pokazany na Festiwalu w Cannes, a „Czwarty portret” otrzymał nagrody na festiwalu Golden Horse i w Tajpej.

Chung Mong-hong – born in 1965. Studied Computer Engineering in Taiwan and Filmmaking in Chicago. He made over 100 TV commercials, and a number of award-winning short features and music videos. His first full-length feature, “Parking,” was screened in the Un Certain Regard section at Cannes IFF, and his “The Fourth Portrait” received awards at Golden Horse Festival and Taipei FF.

Mroczny, a zarazem uderzająco piękny thriller, rozgrywający się w zamglonych lasach Tajwanu. Pracujący w restauracji mężczyzna nagle traci przytomność. Koledzy odwożą go do mieszkającego na prowincji ojca, w samotności opiekującego się rozpiętą na górskich zboczach uprawą kwiatów. Szybko okazuje się, że bohater nie jest już sobą: być może to opętanie, być może wyrafinowana forma obłędu, prowadząca do rodzinnej psychodramy. Mong-hong precyzyjnie buduje napięcie i mistrzowsko łączy stylowe kino grozy z autorskim podejściem, dyskretnie wplatając w scenariusz niebłahą filozoficzną refleksję na temat związku duszy z ciałem.

A dark, yet stunningly beautiful thriller, set in the foggy forests of Taiwan.

A man working in a restaurant suddenly loses consciousness. His friends drive him to his father, who lives in the country and takes care of a hillspread flower farm in solitude. Soon it turns out that the protagonist is not himself anymore – perhaps it is possession, or maybe a refined form of madness, which leads to a family psychodrama. Mong-hong meticulously builds up the tension and masterfully joins a stylish horror with an auteur touch, discretely enriching the plot with an insightful philosophical reflection on the connection between the body and the soul.

62

PO TWOIM TRUPIE

KINO GROZY

txt: Krzysztof Gonerski

KUIME / OVER YOUR DEAD BODY Japonia 2014, 90’ 13 LIS 21:00 MURANÓW / 15 LIS 20:30 MURANÓW – JAPOŃSKA NOC GROZY / 22 LIS 20:00 KNH WROCŁAW dir: Takashi Miike writ: Kikumi Yamagishi cin: Nobuyasu Kita cast: Ebizo Ichikawa,

Podobno Miike w jednym z wywiadów wyznał, że nie cierpi horrorów.

Może dlatego, gdy sięga po ten gatunek, końcowy efekt jest tak nieprzewidywalny. Tym razem inspiracji szuka w klasycznej sztuce teatru kabuki, „Yotsuya Kaidan”, opowiadającej o mściwym duchu Oiwy. Nie dokonuje jednak kolejnej adaptacji, traktując tekst legendy jako punkt wyjścia dla postmodernistycznej opowieści o przenikaniu się życia i sztuki. Znów bawi się kinem grozy: jego inspiracjami, konwencjami i ikonografią. Nie zapomina jednak o miłośnikach gatunku, oferując im wizualnie dopieszczoną ucztę okraszoną surrealistycznymi wizjami i makabrą.

Ko Shibasaki, Hideaki Ito, Miho Nakanishi, Maiko, Toshie Negishi, Hiroshi Katsuno, Ikko Furuya lang: Japanese Takashi Miike – ur. 1960, kultowy japoński reżyser, znany z ekstremalnych treści i form filmowych, wielokrotnie nagradzany na międzynarodowych festiwalach m.in. za „Grę wstępną”, „Ichiego Zabójcę”, „13 zabójców”. Jego reżyserski dorobek obejmuje już ponad 90 tytułów.

Takashi Miike – born 1960, cult Japanese director known for the extreme content and cinematic forms. He received numerous festival awards for “Audition,” “Ichi The Killer,” and “13 Assassins” among others. So far, he directed over 90 films.

In one of his interviews Miike supposedly said that he hates horrors.

Perhaps that explains why when he takes up the genre the final outcome is so unpredictable. This time he finds inspiration in a classic play of the kabuki theatre, “Yotsuya Kaidan,” the story of a vengeful ghost Oiwa and treats it as a starting point for a postmodern tale of the interdependence between life and art. He plays with horror cinema again – its inspirations, conventions and iconography. But he doesn’t abandon the fans of the genre, offering them a visually elaborate feast filled with surreal visions and the macabre.

64

RIGOR MORTIS

KINO GROZY

txt: Krzysztof Gonerski

GEUNG SI / RIGOR MORTIS Hongkong 2013, 105’ 14 LIS 22:30 MURANÓW dir: Juno Mak writ: Leung Lai-yin, Philip Yung cin: Ng Man-ching cast: Anthony Chan, Chin Siu-ho, Kara Hui, Lo Hoi-pang, Richard Ng, Paw Hee-ching awards: Brussels International Festival of Fantasy Film – Jury Prize; Gérardmer FF – Jury Prize; Hong Kong Film Awards – Best Supporting Actress (Kara Hui); Golden Horse Film Festival – FIPRESCI Prize lang: Cantonese Juno Mak – ur. 1984; piosenkarz pop, aktor filmowy, scenarzysta, reżyser, producent, właściciel marki odzieżowej. Wyprodukował swój własny album i teledyski zanim zaczął występować u Pang Ho-cheunga („Dream Home”) i Wonga Ching-po („Revenge: a Love Story”, którego był współscenarzystą oraz „Let’s Go!”, który współprodukował).

Juno Mak – born 1984; pop singer, film actor, screenwriter, director, producer, fashion ambassador. He produced his own album and music videos before acting for Pang Ho-cheung (“Dream Home”) and Wong Ching-po (“Revenge: a Love Story” which he co-wrote and “Let’s Go!” which he co-produced).

Ponury wieżowiec. Nawiedzony apartament. Czarna magia. Ktoś powołuje do życia wampira. Obraz Juno Maka utkany jest z dobrze znanych elementów kina grozy. Jego wartość nie leży jednak w tym, co pokazuje, ale jak. Efekty cyfrowe zgodnie współistnieją tu z taoistyczną magią, a reżyser błyskotliwie łączy ze sobą dwa azjatyckie gatunki: konwencję kina wampirycznego z J-horrorem. To hołd oddany klasycznym hongkońskim obrazom o krwiopijcach z lat 80., a zarazem udana próba reinterpretacji tematu. Jednak przede wszystkim „Rigor Mortis” jest elegią o przemijaniu, o śmierci jako nieodłącznej części ludzkiego życia.

A gloomy skyscraper. A haunted apartment. Dark magic. Someone brings a vampire to life. Juno Mak’s “Rigor Mortis” is made up of well-known elements of horror cinema. But its value lies not in what it shows, but in how it shows it. Digital effects coexist harmoniously with Taoist magic, and the director brilliantly combines two Asian genres: vampire cinema and J-horror. It is an homage to the classic Hong Kong vampire pictures of the 80s, and at the same time a successful attempt at reinterpreting the subject. But above all, “Rigor Mortis” is an elegy about passing, about death as the inevitable element of human life.

66

MISS ZOMBIE

KINO GROZY

txt: Krzysztof Gonerski

MISS ZOMBIE Japonia 2013, 85’ 15 LIS 20:30 MURANÓW – JAPOŃSKA NOC GROZY / 24 LIS 20:00 KNH WROCŁAW / 29 LIS 17:30 BCK BRANIEWO dir: Sabu writ: Sabu cin: Daisuke Soma cast: Ayaka Komatsu, Makoto Togashi, Toru Tezuka, Riku Onishi, Taro Suruga, Tateto Serizawa, Takaya Yamauchi awards:

„Miss Zombie” – to mógłby być tytuł komedii o żywych trupach. Ale nie tym razem. Obraz kultowego reżysera jest dramatem egzystencjalnym, w którym w figurę zombie wpisany jest przejmujący dramat o wyobcowaniu i utraconej tożsamości. Czarno-biały, kameralny film, o urzekającej, impresjonistycznej warstwie wizualnej, z niemą rolą Ayaki Komatsu to opowieść o Sarze, pół kobiecie, pół zombie, która w świecie traktujących ją przedmiotowo, wrogo nastawionych ludzi stara się znaleźć odpowiedź na pytanie: kim jest? Zombie, kobietą, matką? Film Sabu to oryginalne spojrzenie na problem granic człowieczeństwa.

Fantasporto – najlepszy film, Specjalna Nagroda Jury; Gérardmer FF – najlepszy film lang: Japanese Sabu – urodzony jako Hiroyuki Tanaka w 1964. Scenarzysta, reżyser-samouk i okazjonalnie aktor (m.in. „Ichi Zabójca”). Uznanie przyniosły mu nagradzane na międzynarodowych festiwalach żywiołowe komedie akcji o yakuzie i umiejętność łączenia absurdalnego humoru z melancholią.

Sabu – born Hiroyuki Tanaka in 1964. Screenwriter, self-taught director, and occasional actor (e.g. “Ichi the Killer”). Known mostly for his award-winning, exuberant yakuza action comedies, and his ability to combine absurd humor with melancholy.

“Miss Zombie” – this could be a title of a living-dead themed comedy.

But not this time. This picture by the cult director is an existential picture in which a zombie is the embodiment of the piercing drama of alienation and the loss of identity. This small, black-and-white film with an enchanting, impressionistic visual side and the silent part played by Ayaki Komatsu is a story of Sara, half-woman, half-zombie, surrounded by hostile, objectifying people, who tries to answer to the question: who am I? A zombie, a woman, a mother? Sabu’s film is an original perspective on the issue of the limits of humanity.

67

W CIEMNOŚCIACH

KINO GROZY

txt: Krzysztof Gonerski

YUAN GUI / IN THE DARK Malezja 2013, 99’ 19 LIS 20:30 MURANÓW dir: Yeo Joon-han writ: Yeo Joon-han cin: Eric Yeong cast: Wang Po-chieh, Jennifer Foh, Candy Lee, Guo Ming-xiang, Steve Yap lang: Mandarin Yeo Joon-han – malezyjski reżyser, scenarzysta, producent. Jego krótki metraż „Adults Only” był pierwszym malezyjskim filmem nagrodzonym Wenecji, gdzie wyróżniono także dwa lata później jego komedię „Sell Out”. Zanim został filmowcem, pracował jako prawnik oraz pracownik agencji reklamowej – i, jak twierdzi, do dziś płaci za te grzechy.

Yeo Joon-han – Malaysian director, screenwriter, producer. His short feature “Adults Only” was the first Malaysian film to win an award at Venice IFF where, two years later, his comedy “Sell Out” received Young Cinema Award. Before he became a filmmaker, he worked in an advertising agency – the sin for which, as he says, he atones to this day.

Fani nastrojowych ghost stories łączcie się! Oto horror z miłością poza grób a nawet poza gender. Zrealizowany wedle najlepszych wzorców ustanowionych przez „Szósty zmysł” i „Shutter – Widmo” śmiało zrywa z konwencją typowego dla malezyjskiego kina horroru okultystycznego.

Zamiast czarnej magii, wszechobecne duchy – symbole pozamaterialnego wymiaru egzystencji. Istoty z zaświatów wyłaniają się z mroku niczym skrywane w przeszłości tajemnice bohaterów. Może nie bardzo strasznie, ale melancholijnie, smutno i refleksyjnie – coraz rzadsza cecha w światowym kinie grozy.

Come together, all fans of atmospheric ghost stories! Here comes a horror with love beyond grave and even beyond gender. Made according to the best formulas established by “The Sixth Sense” and “Shutter”, the film openly breaks with the convention of the occult Malaysian horrors. Instead of dark magic, there are the ever-present ghosts.

The unworldly creatures come out of the shadow like the secrets hidden in the characters’ past. It may not be terribly frightening, but it is melancholic, sad and reflexive – a feature seldom found in contemporary horror cinema.

68

KANAKO W KRAINIE CZARÓW

POKAZY SPECJALNE

txt: Jagoda Murczyńska

KAWAKI / THE WORLD OF KANAKO Japonia 2014, 118’ 13 LIS 18:00 LUNA / 16 LIS 21:00 MURANÓW dir: Tetsuya Nakashima writ: Tetsuya Nakashima, Nobuhiro Monma, Miako Tadano (based on a novel by Akio Fukamachi) cin: Shoichi Ato cast: Koji Yakusho, Nana Komatsu, Satoshi Tsumabuki, Hiroya Shimizu, Fumi Nikaido, Ai Hashimoto, Jun Kunimura, Asuka Kurosawa, Munetaka Aoki, Joe Odagiri, Miki Nakatani lang: Japanese Tetsuya Nakashima – ur. 1959 w Fukuoce. Nagradzany autor teledysków, reklam, seriali. Reżyser i scenarzysta, uznawany za jednego z najbardziej oryginalnych i wpływowych japońskich filmowców. Jego „Wyznania” zostały nagrodzone jako najlepszy film 2010 roku przez Japońską Akademię i były japońskim kandydatem do Oscarów.

Tetsuya Nakashima – born 1959, Fukuoka. He received numerous awards for his music videos, commercials, and TV series. Director and screenwriter, proclaimed as one of the most original and influential Japanese filmmakers. His “Confessions” won Best Picture at the 34th Japan Academy Awards, and was the Japanese entry for 83rd Academy Awards.

Pogrążony w nałogach były detektyw dowiaduje się, że jego nastoletnia córka zniknęła bez śladu. Choć nie widział jej od lat, nagle zyskuje w życiu cel: odnaleźć jedynaczkę. Kanako nie była jednak grzeczną dziewczynką, a pozostawione przez nią tropy znaczone są krwią, łzami i narkotykowym proszkiem we wszystkich kolorach tęczy. Hiperbrutalna opowieść montowana jest w zawrotnym tempie, z ukłonami wobec japońskiej klasyki kina eksploatacji spod znaku Seijuna Suzuki i Takashiego Miike. Kanako porównuje się do Alicji, jednak Kraina Czarów, przez którą nas prowadzi, wygląda jak barwny przedsionek piekła, skąpany w dźwiękach japońskiego technopopu.

A former detective, now immersed in addictions, finds out that his teenage daughter disappeared without trace. Even though he hasn’t seen her in years, he suddenly finds a purpose in life: finding his only child. But Kanako was not a nice girl, and the traces she left behind are drawn with blood, tears, and drugs in all the colors of the rainbow. This hyper-brutal tale is edited in a dizzying pace, saluting the classic Japanese exploitation cinema of Seijun Suzuki and Takashi Miike. Kanako is compared to Alice, but the Wonderland she leads us through looks like a colorful antechamber of hell, drowning in the sounds of Japanese techno-pop.

70

ZABAWMY SIĘ W PIEKLE

KINO GROZY

txt: Jagoda Murczyńska

JIGOKU DE NAZE WARUI / WHY DON’T YOU PLAY IN HELL Japonia 2013, 126’ 15 LIS 20:30 MURANÓW – JAPOŃSKA NOC GROZY / 18 LIS 20:30 LUNA dir: Sion Sono writ: Sion Sono cin: Hideo Yamamoto cast: Jun Kunimura, Shinichi Tsutsumi, Fumi Nikaido, Tomochika, Hiroki Hasegawa, Gen Hoshino, Tak Sakaguchi awards: Fantasporto – Orient Express Section Grand Prize, Toronto IFF – People’s Choice Award, Montréal Festival of New Cinema – People’s Choice Award lang:

Bezkompromisowy pean na cześć japońskiego kina sensacyjnego – i na cześć filmu jako takiego. Sono powraca do nieskrępowanego więzami logiki i dobrego smaku filmowego szaleństwa. Sięga w tym celu po własny scenariusz z czasów, gdy powstawał kultowy dziś „Klub samobójców”.

Estetyka gore posłużyła mu tym razem do zrealizowania dynamicznej czarnej komedii, w której pośród fontann krwi grupa filmowców-amatorów o wdzięcznej nazwie Fuck Bombers realizuje wymarzone dzieło z udziałem... prawdziwej yakuzy. Będą samurajskie miecze, pościg z tasakiem, nietypowy francuski pocałunek a także najbardziej chwytliwa piosenka z reklamy pasty do zębów.

Japanese Sion Sono – ur. 1961. W wieku 17 lat zadebiutował jako poeta, kilka lat później zajął się robieniem filmów. W 1990 zrealizował „Bicycle Sighs”. Od tego czasu jest regularnym bywalcem międzynarodowych festiwali, twórcą cenionym za radykalny filmowy język i umiejętność łączenia szokującej formy z celną społeczną krytyką.

Sion Sono – born 1961. He published his first poems when he was 17, later turned to making movies. In 1990 he directed “Bicycle Sighs.” Since then, his work is regularly shown at international festivals. He is praised for his radical film language and the ability to combine shocking form with a well-aimed social critique.

An uncompromising ode to the Japanese thrillers and to cinema as such.

Sono returns to cinematic madness, unhampered by logic and good taste.

He uses his own script, written at the time of making the now cult “Suicide club.” This time he applies gore aesthetic to make a dynamic black comedy in which, among fountains of blood, a group of amateur filmmakers by the lovely name of Fuck Bombers makes a dream project featuring... real Yakuza. Be prepared for samurai swords, a chopping knife chase, an unusual french kiss, and the most catchy tune from a toothpaste commercial.

ESEJE

76

NA WSCHÓD OD ZACHODU „To tradycyjny western, zrealizowany według żelaznych prawideł gatunku” – mówił swego czasu o „Sukiyaki Western Django” Quentin Tarantino. „Gdyby aktorzy nie byli Japończykami, nie zauważyłbyś różnicy” – tłumaczył dziennikarzowi. Nie miał jednak racji. W wyreżyserowanym przez Takashiego Miike japońskim westernie, gdzie Quentin pojawił się w gwiazdorskim epizodzie, wszystko się ze sobą miesza – żelazna tradycja z postmodernistycznym zacięciem, gatunkowa konsekwencja z pastiszowym szaleństwem, a surowy realizm z daleko idącą umownością.

Wiele mówi już sam tytuł, łączący w sobie trzy odległe terytoria: japońskie („sukiyaki” – lokalna potrawa), amerykańskie („western”) i europejskie („Django” – imię bohatera popularnego spaghetti westernu).

ale to był mój film!” – miał powiedzieć o rywalu. Leone nigdy nie przyznał się do bezpośredniej inspiracji, wskazując na rozliczne inne źródła (m.in. powieść kryminalną „Czerwone żniwo” Dashiella Hammetta i osiemnastowieczną sztukę „Sługa dwóch panów” Carla Goldoniego), ale cała sprawa nie bez powodu zakończyła się finansową ugodą.

To, że Włoch miał swoje za uszami, nie ulegało wątpliwości – jego western nie tylko zapożyczał z oryginału Kurosawy fabułę, ale także kilka nietypowych dla klasyki gatunku rozwiązań formalnych – bliskie plany, ograniczone do minimum dialogi czy długie, płynne ujęcia panoramiczne.

W tym kontekście fakt, że film Leone uchodzi dziś za ten, który wywarł największy wpływ na rozwój swojego gatunku, prowadzi do (zaskakującego dla wielu) wniosku: japońskie jidaigeki, czyli kino samurajskie, pozostaje równie ważną składową spaghetti westernu, co klasyczny kowbojski film amerykański. Podpatrując obie te konwencje, Leone stworzył jednak w pełni autorską, natychmiast rozpoznawalną estetykę, która szybko zaczęła żyć własnym życiem; do tego stopnia, że gdy po blisko 50 latach powróciła do Japonii za sprawą „Sukiyaki Western Django”, była już tworem osobnym, z kinem samurajskim niemającym nic wspólnego.

„HISTORIA TEGO KULTUROWEGO

W takim właśnie montażu – barwnym, dzikim i nieprzewidywalnym – Azja pokochała kowbojskie kino najbardziej. Przez długie lata western był tam tym, czym produkcje samurajskie w Europie czy Stanach – ot, ciekawostką, egzotycznym daniem sezonowym, któremu do pełni smaku brakuje jakiejś wyrazistej lokalnej przyprawy.

Ale w ostatnich latach apetyt na westerny w krajach azjatyckich zdecydowanie wzrósł. Tylko w ostatniej dekadzie powstało ich tam więcej, niż w całym poprzednim półwieczu.

Trudno się dziwić – za sprawą mody na uniwersalizm gatunkowy, western znalazł sposób, by wejść pod skórę nawet tak obcej mu widowni.

ZDERZENIA ZACZĘŁA SIĘ

OD PODRÓŻY ZE WSCHODU

NA ZACHÓD, NIE ODWROTNIE”

Co ciekawe, historia tego kulturowego zderzenia zaczęła się od podróży ze Wschodu na Zachód, nie odwrotnie. To zresztą jedna z ciekawszych anegdot w historii kina autorskiego: w 1965, krótko po premierze „Za garść dolarów” Sergia Leone, do włoskiego sądu trafił pozew wystosowany przez pełnomocników Akiry Kurosawy. Japoński reżyser twierdził w nim, że wyreżyserowany przez Leone spaghetti western z Clintem Eastwoodem – opowieść o bezimiennym kowboju, który manipuluje przywódcami zwalczających się gangów – jest plagiatem „Straży przybocznej”, jego samurajskiego eposu z 1961. „Leone nakręcił dobry film,

Fascynacji westernowym szaleństwem nie uległ bynajmniej wyłącznie Miike. Już w 2006 hołd Leone złożył Johnnie To, kręcąc „Wygnanych” – gangsterską opowieść, która rozgrywała się wprawdzie współcześnie, ale swą siłę czerpała z energii typowej dla nurtu spaghetti. To, podobnie jak Leone, z wyrafinowaniem łączył figurę kowbojskiego rytuału wyczekiwania z gęstą, melancholijną atmosferą beznadziei. Kamera płynęła w jego filmie gdzieś ponad głowami bohaterów, prowadząc ich ku zagładzie, a monumentalna oprawa muzyczna sumiennie budowała towarzyszące temu napięcie. Klasyczny konstrukt filmu sensacyjnego zyskał dzięki temu egzotyczną, a jednocześnie zaskakująco naturalną nadbudowę.

77 NA WSCHÓD OD ZACHODU

Sukces filmów Miike i To prowokuje do postawienia pytania, dlaczego tak udany mariaż zachodnio-wschodnich gatunków nie pojawił się wcześniej.

Przez wiele lat tematyka westernowa była bowiem w Azji podejmowana nieśmiało i bez entuzjazmu. To raczej Hollywood i Europa adaptowały wybrane wątki na własny użytek, wyciągając ręce po element kultury Wschodu. Przykładowo, w 1971 roku nakręcono „Samurajów i kowbojów”. To jeden z nielicznych w historii przypadków tego typu konfrontacji, kiedy western i jidai-geki stały na równi, nie tylko świadome swojej obecności, ale też niepróbujące się nawzajem zdominować. W filmie Terence’a Younga zagrały wielkie legendy obu gatunków – Charles Bronson i Toshiro Mifune. Innym popularnym projektem tego typu były powstałe trzy lata później we Włoszech „Krwawe pieniądze” w reżyserii Antonia Margheritiego, gdzie spaghetti western łączył się z kinem kung fu – tam egzotyczny duet tworzyli Lee Van Clief i Lo Lieh, których bohaterowie zawierali pakt celem wspólnego odnalezienia zaginionego skarbu.

Po drugiej stronie Oceanu, tworząca własne wzorce gatunkowe Azja przyglądała się kowbojom z dystansem. „Oni mieli już swoją specjalność: filmy samurajskie, eposy historyczne, baśnie o duchach” – pisał w swoim eseju ekspert od kina azjatyckiego Bey Logan. „W Azji western budził pewne zaciekawienie, ale jako najbardziej amerykański ze wszystkich gatunków,

Bez przebaczenia reż: Lee Sang-il, str. 49W

był jednocześnie tą częścią egzotycznego folkloru, której w żaden sposób nie dało się przystosować do lokalnych realiów”. Sytuacja zmieniła się, gdy w Hollywood kinem gatunków zaczęło rządzić nowe pokolenie filmowców – nieustraszonych, łamiących gatunkowe tabu, poszukujących połączeń niemożliwych. Ich entuzjazm konsekwentnie rozlewał się na cały świat.

W końcu dotarł także do Azji. W 1985 w Japonii powstał pierwszy – jak zgrabnie to ujęli spece od reklamy – ramen western. Termin ten, podobnie jak w przypadku „Sukiyaki Western Django”, kulinarnie podsumowuje ten swoisty mariaż kultur, zestawiając ze sobą zachodni gatunek i wschodnią potrawę (ramen – tradycyjne japońskie kluski). Film Juz Itamiego nie był jednak klasycznym westernem. To raczej lokalna komedia kulinarna z kowbojskim fetyszem. Bohaterowie, zarówno ci pozytywni, jak i negatywni, przyjmują tam klasyczne westernowe pozy, noszą nawet kapelusze, apaszki i skórzane kamizelki, ale miejscem akcji jest współczesna

78

Japonia, a perypetie bohaterów kręcą się wokół wątków gastronomicznych. Co ciekawe, jedną z głównych ról w tej dziwacznej komedii zagrał młody Ken Watanabe, który po latach powróci do gatunku w bardziej klasycznej odsłonie – jako główny bohater japońskiego remake’u „Bez przebaczenia” Clinta Eastwooda, zrealizowanego w ubiegłym roku.

Zanim to jednak nastąpi, filmowców z Azji czekać będzie sporo żmudnej pracy w przełamywaniu kolejnych barier tego arcytrudnego gatunku.

Długo jeszcze będzie on traktowany jako żart – stylistyczna arabeska, mająca uatrakcyjnić wymowę całości, ślizgająca się po utartych schematach i prostych skojarzeniach.

Rzadziej sięgano do głębszych składników westernu, takich jak motyw lojalności czy odkupienia. W 1986, zaledwie rok po „Tampopo”, w Chinach powstaje bazujący na podobnym założeniu „Zwariowany pociąg”, przebojowy blockbuster, łączący w sobie multum sprzecznych estetyk – kina awanturniczego, komedii czy kung-fu. Wartością dominującą jest w nim jednak western, będący gatunkiem nie tylko narzucającym rozwiązania scenograficzne, ale i wprowadzającym pewne charakterystyczne wątki fabularne.

wać swą miłość wobec tego egzotycznego gatunku.

Całkiem poważnie, pomimo romantyczno-komediowego tła, gatunek westernu potraktował też Wisit Sasanatieng w „Łzach czarnego tygrysa” z 2000 roku. W jego filmie twardy gatunkowy anturaż przemieszany zostaje z awangardowymi rozwiązaniami wizualnymi, a wszystkie tego charakterystyczne objawy – sztuczne tła, pastelowa paleta barw, androgeniczna uroda głównego bohatera – składają się na najbardziej osobny ze wszystkich azjatyckich westernów. To śmiały artystyczny eksperyment, romantyczny kicz i kino akcji w jednym: Sasanatieng brawurowo nagiął western do własnej wrażliwości estetycznej.

W kolejnych latach azjatycki western zaczyna przybierać coraz to nowe oblicza. Zaraz po szalonym „Sukiyaki Western Django” z 2007 roku w Korei Południowej powstaje bardziej tradycyjna w formie superprodukcja „Dobry, zły i zakręcony” Kima Jeewoona, której bazą jest oczywiście „Dobry, zły i brzydki” Sergia Leone.

Pod zachodnią stylizacją kryje się jednak wschodnia mentalność – to pierwszy z azjatyckich westernów, w którym kluczowy dla tego gatunku motyw lojalności staje się motorem całego filmu. Lekcje zostały odrobione. W dynamicznym eposie Kima nie brakuje gatunkowego szpanu i ostentacyjnego humoru, ale niepisana, emocjonalna więź pomiędzy trójką poszukujących skarbu rywali okazuje się wartością dominującą nad pozostałymi. Z każdą minutą coraz śmielej i śmielej.

„KOLEJNE PRODUKCJE

Z KOWBOJAMI, PALĄCYM

SŁOŃCEM, KONNYMI POŚCIGAMI I WIELKIMI LOKOMOTYWAMI

ZACZĘŁY POWSTAWAĆ WŁAŚCIWIE KAŻDEGO ROKU”

Za pierwszym azjatycki western z prawdziwego zdarzenia uznać wypada „Peace Hotel” z 1995.

Wyprodukowany przez Johna Woo, z Chow Yun-fatem w roli głównej, film ów stanowi specyficzne przedłużenie ich dotychczasowej współpracy. Woo, Yun-fat i debiutujący reżyser Wai Ka-fai nakręcili po prostu kolejny romantyczny „bullet ballet”, utrzymany w duchu „Zabójcy”, „Kuli w łeb” czy „Dzieci triady”, tym razem jednak wzbogacając go o estetykę spaghetti westernu. Powstał przez to film brawurowy, ale utrzymany w nadzwyczaj poważnej tonacji. Co ciekawe, użycie tej konwencji nie zostało w żaden sposób uzasadnione czy wytłumaczone. Woo jednak wielokrotnie przyznawał się do fascynacji westernami, dlatego można z dużą dozą prawdopodobieństwa przyjąć, że chciał w ten sposób zamanifesto-

Lata 2007-2010 to czas, kiedy w Azji rozwiązał się cały worek z westernami. Światowe kino rozkochuje się w gatunkach, jest ich świadome i potrafi je z pełną dowolnością łączyć i modyfikować. Kulturalna bariera upada, a western przestaje być dziką atrakcją zza Oceanu. Staje się uniwersalną płaszczyzną, za pomocą której opowiadać można rozmaite historie – te zabawne, i te poważne. Lokalna publiczność szybko poko-

79 NA WSCHÓD OD ZACHODU

chała tę chłonną estetykę, a kolejne produkcje z kowbojami, palącym słońcem, konnymi pościgami i wielkimi lokomotywami zaczęły powstawać właściwie każdego roku. Różniły się od siebie stylem i tonacją, co od samego początku uniemożliwiało uformowanie wspólnej linii frontu, ale zarazem w sposób czytelny odznaczały się na tle podobnych adaptacji tego gatunku w Europie czy Ameryce Południowej. W westernie z Azji emocje są bardziej ostentacyjne, zabawa – spektakularna, a budżety – coraz większe. „To bardzo wdzięczny gatunek, kochany przez filmowców na całym świecie. Także w Azji, ale przez lata nikt nie chciał ich tam finansować. Teraz, gdy to się dzieje, spełniamy nasze marzenia” – mówił w wywiadzie dla europejskiej telewizji Wen Jiang, reżyser westernowego eposu „Niech zatańczą kule” z Chow Yun-fatem, filmu, który w 2010 roku w samych Chinach zarobił 110 milionów dolarów. Na grudzień 2014 zaplanowano premierę kontynuacji. „Uwielbiam dualizm tego gatunku” – podkreśla z kolei Chalerm Wongpim, autor westernowego pastiszu „Dynamite Warrior”, który pokochała publiczność w Tajlandii. „Dobro i zło, piękna natura i surowe człowieczeństwo, to ponadczasowe wartości, które nawet w żartobliwej tonacji potrafią mieć swój obezwładniający ciężar”.

Sukiyaki Western Django reż. Takashi Miike, s. 50

„Wciąż jesteśmy zapożyczeni w korzeniach tego gatunku” – dodaje Dustin Nguyen, odpowiedzialny za „Lua Phat”, wietnamski remake „Pewnego razu na Dzikim Zachodzie” z ubiegłego roku. „Ale dajcie nam 10 lat, a nasze filmy będą tym, czym dzisiaj są hollywoodzkie produkcje o superbohaterach” – przekonuje. „One posklejane są przecież nie tylko z komiksów, ale także elementów mniej oczywistych, jak mitologia czy poezja. To bardzo odległe, na pozór niepasujące do siebie inspiracje, które wspólnie tworzą nowy, spójny gatunek”. Ngyuen najpewniej wie, co mówi – w jednej ze scen jego filmu bohater pędzi na płonącym motorze przez pustynię, a poły kowbojskiego płaszcza ciągną się za nim na wietrze, odsłaniając ukryte pod nim półtorametrowe ostrze. I nikt nie pyta, czy ma to jakikolwiek sens. W tym gatunku tak już jest. Musi być. txt: Piotr Pluciński

80

AZJATYCKIE KINO QUEER Azjatyckie kino queer to ogromna różnorodność tematów, estetyk i sposobów opowiadania. Temat seksualnej czy płciowej nienormatywności dotyczy każdej szerokości geograficznej – odmienne są jednak sposoby jego interpretacji, języki opisu i obrazowania, polityka włączania i wykluczania, jawne i ukryte społeczne zasady wyznaczające ramy indywidualnej ekspresji. Film jest narzędziem, które pozwala opowiadać o tych różnicach w bardzo wszechstronny sposób, przekraczając granicę pomiędzy tym, co intymne, a tym, co publiczne, między estetyką a politycznym aktywizmem.

Kino queer to pojęcie, które może być rozumiane bardzo szeroko: należą do niego filmy opowiadające historie osób homoseksualnych czy transpłciowych, poruszające tę tematykę w pobocznych wątkach lub w jakikolwiek sposób podważające seksualne i płciowe normy, a także obrazy, których twórcy otwarcie identyfikują się jako LGBTI. Inną kategorią queerowego kina są filmy sygnalizujące nienormatywne treści w sposób zawoalowany i symboliczny, ponieważ ze względów politycznych czy kulturowych nie można opowiadać o nich wprost (jak w hollywoodzkich filmach lat 40 i 50-tych, czy bollywoodzkich piosenkach). Mogą to być także produkcje, które w zamierzeniu twórców niekoniecznie miały mieć homoerotyczny czy transgenderowy podtekst, a mimo to są w ten sposób interpretowane przez queerową publiczność – jak w przypadku gangsterskiego kina z Hongkongu, czy filmów wojennych, w których obecność mocnych emocjonalnych więzi między mężczyznami i mnogość obrazów przedstawiających atrakcyjne męskie ciała prowokuje do homoerotycznych odczytań. Podążając za źródłosłowem pojęcia queer, włącza się do queerowej kinematografii także filmy poruszające temat dziwności, odmienności, inności, dotyczącej nie tylko kwestii płciowych i seksualnych.

Kalin czy Gregg Araki. Był to także okres sukcesów działalności aktywistycznej ukierunkowanej na walkę z homofobią i dyskryminacją osób LGBTI zarówno w Europie, Ameryce, jak i w Azji. Do przełomowych tytułów azjatyckiego kina queer tego okresu należą między innymi chiński „Żegnaj moja konkubino” Chena Kaiga z 1993 r., indyjski „Ogień” Deepy Mehty z 1996 r., czy hongkoński „Happy Together” Wong Kar-waia z 1997 r., które dotarły do bardzo szerokiej, międzynarodowej publiczności. W tym samym czasie zaczęto organizować pierwsze festiwale kina queer: pierwsze w Hongkongu (1989) i Tokio (1992), nieco później w Seulu i Bangkoku (1998). W 2001 roku odbyła się także pierwsza edycja festiwalu kina LGBTI w Pekinie, funkcjonującego w ukryciu, podobnie jak Q! Film Festival, który od 2002 roku stara się organizować pokazy w muzułmańskiej Indonezji.

Historia queerowego azjatyckiego kina zaczyna się jednak znacznie wcześniej. Ukryte homoerotyczne tropy można w filmach śledzić, podobnie jak na Zachodzie, od początku istnienia kina, jednak otwarte wprowadzanie tematyki i bohaterów LGBTI możliwe stało dopiero po zniesieniu ustawodawstwa zakazującego relacji homoseksualnych – które w wielu krajach Azji jest niechlubną spuścizną po kolonialnym brytyjskim prawie lub wynika z religijnych zakazów islamu.

Ten pierwszy przypadek to między innymi Indie, Bangladesz czy Sri Lanka, gdzie homoseksualizm karany może być więzieniem. W niektórych regionach zakaz dotyczy tylko mężczyzn (Singapur, Malezja) lub części społeczności muzułmańskiej (Indonezja, Filipiny). W Tajlandii zniesiono tego rodzaju regulacje już w 1956 roku, w Hongkongu w 1991, w Makao w 1996, a w Chinach w 1997. Wietnam nigdy takiego prawa nie posiadał, w Japonii zakaz homoseksualnych relacji funkcjonował jedynie przez kilka lat pod koniec XIX wieku. Do najbardziej liberalnych jeśli chodzi o kwestie prawne krajów należą także Tajwan czy Nepal. Nieco inaczej wygląda kwestia regulacji praw osób transseksualnych, które mają możliwość rejestracji jako „trzecia płeć” w Indiach, Bangladeszu czy Nepalu, lub legalnego potwierdzenia zmiany płci w krajach takich jak Korea Południowa,

„FILMY LGBTI TO JEDNAK COŚ ZNACZNIE WIĘCEJ

NIŻ ZAANGAŻOWANE SPOŁECZNIE KINO.”

W szerokim (acz głównie festiwalowym) obiegu kino queer zaczęło mocno zaznaczać swoją obecność w latach 90. XX wieku, kiedy działali twórcy zaliczani do tzw. New Queer Cinema – Derek Jarman, Isaac Julien, Tom

81 AZJATYCKIE KINO QUEER

Chiny, Hongkong, Tajwan, Japonia, Indonezja czy Singapur. Tymczasem na Filipinach i w Tajlandii, mimo zakorzenienia w tradycji i dużej widoczności osób transseksualnych w kulturze popularnej, nie mogą one oficjalnie zmienić płci w dokumentach.

Legislacja a życie codzienne i współczesna obyczajowość to rzecz jasna często dwie różne sprawy, co nieustająco dostarcza tematów dla kina queer. Filmy LGBTI to jednak coś znacznie więcej niż zaangażowane społecznie kino, ukazujące cierpienie związane z życiem w ukryciu bądź walkę z kulturowymi stereotypami. Queerowość to także przełamywanie konwencji formalnych – czy to przy użyciu estetyki kampu, czy eksperymentalnego kina artystycznego, czy podważania i reinterpretowania gatunkowych konwencji.

W kinematografii japońskiej seksualne i płciowe transgresje znalazły dla siebie dobre miejsce w radykalnych filmach nowej fali – takich jak transgenderowa czarna komedia „Funeral Parade of Roses” (1969, reż. Toshio Matsumoto) czy „An Actor’s Revenge” (1963) Kona Ichikawy. Głównym bohaterem tego ostatniego jest aktor kabuki, wcielający się w kobiece role – onnagata. Ten tradycyjny zawód polega nie tyle na przebieraniu się w damskie ubrania, ale przede wszystkim na mistrzowskim opanowaniu

Taniec orchidei reż. Subarna Thapa, s. 28

uznawanego za kobiecy stylu bycia, poruszania się, dopracowanego do najdrobniejszych gestów. Aktorzy onnagata wcielali się także w żeńskie role w pierwszych japońskich produkcjach filmowych (do czego nawiązał Andrzej Wajda w swojej teatralnej i filmowej wersji „Nastazji”, gdzie w podwójnej, żeńskiej i męskiej roli obsadził słynnego japońskiego onnagatę, Tamasaburo Bando V). Podobny rodzaj gry z genderową tożsamością podejmują wcielające się w mężczyzn aktorki teatru Takarazuka, darzone uwielbieniem przez rzesze fanek. Jedna ze sztuk z ich repertuaru – „Koi Sugata Kitsune Goten” została także zaadaptowana w filmowej formie w 1956 roku. Teatr, w którym męskie role grają kobiety, jest także miejscem akcji filmu „Cherry Orchard” (1990, Shun Nakahara), ukazującym kulisy realizacji przedstawienia „Wiśniowego sadu” w żeńskim liceum.

Teatr, przestrzeń pozwalająca na zmianę ról, branie rzeczywistości w nawias, to tradycyjne miejsce podważania norm związanych z granicami płci i tożsamości – cross-dressing obecny był w japońskim kabuki (onnaga-

82

ta), pekińskiej i kantońskiej operze (role dan i wenwu sheng), w teatrze jawajskim (tandak ludruk), koreańskim, indyjskim czy tajskim. Kino queer chętnie sięga do historii związanych ze sceną – jak we wspomnianym „Żegnaj, moja konkubino”, „The Silent Thrush” (1992, Cheng Sheng-fu), „Stage Door” (1996, Shu Kei) czy osadzonych we współczesnych realiach „Tang Wong” (2013, Kongdej Jaturanrasamee) i „Metamorfozie” (2014, Eduardo Roy, Jr.), w których tradycyjne tańce wykonują transseksualne tancerki. Jest to jeden ze sposobów poszukiwania korzeni tożsamości LGBTI w przeszłości, w lokalnej kulturze, w różnorodnych formach definiowania płci i seksualności, wykraczających często poza współczesne społeczne normy. Podobną funkcję spełniają produkcje historyczne – takie jak przełomowe „Tabu” (1999) Nagisy Oshimy czy koreański „A Frozen Flower” (2008, Ha Yu), opowiadający o XIV-wiecznym władcy zakochanym w jednym ze swoich podwładnych. Innym przykładem może być niskobudżetowy, niezależny film „Yoshiko and Yuriko” (2011) w reżyserii Sachi Hamano, ukazujący opartą na faktach historię związku japońskiej pisarki Yuriko Nakajo z tłumaczką Yoshiko Yuasą w latach 20tych XX wieku.

roku), ale też obyczajowych komedii, pozwalających przeniknąć tego rodzaju treściom do szerszej publiczności (japoński „Hush!” Ryosuke Hashiguchiego z 2001, czy tajwański „Will You Still Love Me Tomorrow?”

Arvina Chena z 2013 roku). Sprzeciw czy rezygnacja z instytucji małżeństwa jest szczególnie bolesnym tematem w krajach o bardzo konserwatywnych obyczajowych wymogach, jak Sri Lanka („Tajemnica kwiatu plumerii”, 2014, Visakesa Chandrasekaram) czy Indie („Fire”, 1996, Deepa Mehta).

Równie istotnym i często poruszanym w kinie queer tematem jest odkrywanie swojej seksualności w okresie dorastania, pierwsze miłości, ale też bolesna konfrontacja ze społecznym ostracyzmem, a często także przemocą („Nocny lot”, 2014, Leesong Hee-il ). Coraz więcej jest produkcji ukazujących dorastanie osób LGBT w pozytywnym świetle, sygnalizowanym przez tytuł filmu Tanwarin Sukkhapisit „Będzie lepiej” (2012).

Pierwsze, niewinne zauroczenia całkiem młodych nastolatków pokazują filmy takie jak filipińskie „Maximo Oliveros rozkwita” (2005, Auraeus Solito) i „Anita’s Last Cha-cha” (2013, Sigrid Andrea Bernardo). Popkultura przechwytuje też skwapliwie historie młodych gejów i lesbijek w komediach romantycznych i ekranizacjach mang spod znaku yaoi (opowiadających o miłości między chłopcami, ochoczo czytanych przez kobiety i nastolatki).

Filmy o nastolatkach LGTBI często łączą trudną tematykę z nieco cukierkową, sentymentalną oprawą, czego przykładem są tytuły takie jak tajskie „Yes or No” (2010, Sarasawadee Wongsompetch) i „The Love of Siam” (2007, Chookiat Sakveerakul), czy japoński „First Love (2007, Kouichi Imaizumi). Ciekawym i przewrotnym filmem o dojrzewaniu z nieco wcześniejszego okresu jest japoński „Summer Vacation 1999” (1988, Kaneko Shusuke), opowiadający o relacjach między chłopcami uczęszczającymi do męskiego liceum. We wszystkie role wcieliły się młode aktorki, stąd jest to film lesbijski, gejowski i transgenderowy zarazem.

„AZJATYCKIE KINO QUEER

JEST PRAWDZIWĄ KOPALNIĄ TEMATÓW, POKAZUJĄCYCH,

W kinie queer osadzonym we współczesnych realiach, mimo ogromnej różnorodności tematów, można wyróżnić pewne dominujące tendencje – jedną z nich jest temat relacji rodzinnych. W konfucjańskim kręgu kulturowym rodzina definiowana jest poprzez szereg powinności, które związki homoseksualne naruszają. Źródłem niechęci wobec osób LGBTI są nie tyle kwestie moralności czy religijnych zakazów, ale podważanie struktury społecznej – co jest powodem konfliktu między rodzicami a dorosłymi dziećmi, jak pokazuje między innymi „Happy Together” (1997) Wong Kar-waia. Wymuszane przez rodzinę małżeństwa, fikcyjne śluby zawierane przez gejów i lesbijki, by zadośćuczynić obowiązkom – to powracający temat dramatów (jak „Yan Lu” hongkońskiego reżysera Stanleya Kwana czy chiński „Fish and Elephant” Li Yu, obydwa z 2001

JAK RÓŻNORODNE MOGĄ BYĆ OBLICZA SEKSUALNOŚCI

I IDENTYFIKACJI PŁCIOWEJ.”

83 AZJATYCKIE KINO QUEER

Enklawą dla wyrzuconych poza heteronormatywne społeczeństwo bohaterów jest najczęściej miasto – jeśli mają szczęście, będą to modne kluby i wieżowce, jeśli nie – ulica i podejrzane dzielnice. Podobnie jak we współczesnym zachodnim kinie queer, filmowcy wykorzystują szereg rozpoznawalnych klisz i obrazów – często jednak w bardzo kreatywny sposób, jak przeestetyzowane produkcje hongkońskiego reżysera o pseudonimie SCUD opowiadające o przeżywających uczuciowe dramaty pięknych chłopcach czy ukazujący życie grupy lesbijek „All About Love” (2010) w reżyserii Ann Hui, łączący konwencję „Seksu w wielkim mieście” z dojrzałą społeczną krytyką. Miejską historią o miłości młodych kobiet jest także tajwański „Spider Lilies” (2007, Zero Chou ), który zyskał już status kultowego. Zakazane miejskie zaułki stały się z kolei scenerią dla poruszającego filmu „Pałac wschodni, pałac zachodni” (1996, Zhang Yuan), w którym młody pisarz zostaje złapany przez policję w tytułowym miejscu gejowskich schadzek w Pekinie. W chińskim mieście rozgrywa się także akcja „The Night” (2014, Zhou Hao), inspirowana estetyką Wong Kar-waia opowieść o młodym geju, pracującym na ulicy. Brutalna i malownicza rzeczywistość miejskiego półświatka męskich i żeńskich prostytutek, transseksualistów i drag queens doczekała się licznych przedstawień – jak choćby w singapurskim „Bugis Street Redux” (1995) Yonfana czy indonezyjskim „Lovely Man” (2011,

Supernatural reż. Thunska Pansittivorakul, s. 41

Teddy Soeriaatmadja). Inne spojrzenie na queerowe oblicze miasta oferuje Satoshi Kon w anime „Tokyo Godfathers” (2003), którego bohaterami jest trójka bezdomnych opiekujących się znalezionym na ulicy niemowlęciem. Wśród nich jest transgenderowa kobieta, wszyscy jednak są w jakimś stopniu queer, wyrzutkami, dziwakami tworzącymi własny świat na pograniczu społeczeństwa.

Obok dramatów i kina obyczajowego ważnym nurtem azjatyckiego kina queer są produkcje gatunkowe, których zakres tematyczny rozciąga się bardzo szeroko. Wdzięcznym polem dla queerowych fantazji są, wbrew pozorom, filmy akcji, z ich koncentracją na cielesności, rywalizacji i silnych więziach emocjonalnych – jak wypełniony homoerotyczną symboliką i queerowymi kliszami „Bohater nie umiera nigdy” (1998, Johnnie To), „Portland Street Blues (1998, Yip Wai Man) o lesbijce, która obejmuje pozycję przywódcy jednej z gałęzi mafijnej triady, czy również lesbijski thriller „Naked Killer (1992, Clarence Fok) – wszystkie z Hongkongu.

84

Wątki queerowe są też częstym elementem kina walki – jak w przypadku wyprodukowanej przez Tsui Harka trylogii wuxia „The Swordsman” (1990, 1992, 1993). Jej bohaterem jest wojownik, który dzięki kastracji zyskał szczególną moc w walce i kobiece rysy. Queerowej interpretacji doczekało się także kino grozy, co nie dziwi w przypadku gatunku, którego kluczowym elementem są postaci usunięte poza granice społeczeństwa. Tego rodzaju radośnie kiczowatym eksperymentem jest filipiński „Remington and the Curse of the Zombadings” – ostatnie słowo w jego tytule to połączenie zombie ze słowem bading, kolokwialnym określeniem geja. W gatunkowych produkcjach (zwłaszcza tych klasy B) otwartej na wszelkie warianty seksualności i tożsamości płciowej, specjalizuje się szczególnie Japonia. Wątki homoerotyczne obecne były w klasycznym pinku eiga („kinie różowym” wyświetlanym w specjalnych kinach dla dorosłych), w absurdalnych komediach i serialach anime (jak popularna także w Polsce seria „Ranma ½”, o chłopcu, który po wypadku po każdym kontakcie z zimną wodą zmienia się w dziewczynę). Przykładem jednej z takich produkcji jest „Girl’s Blood” (2014, Sakamoto Koichi), rozgrywająca się w świecie damskich zapasów, gdzie relacje między walczącymi ze sobą dziewczynami przekraczają czasem granice zwykłej przyjaźni czy rywalizacji.

Subwersywne kino gatunkowe, mimo potencjalnie wywrotowej treści, ma prawdopodobnie większe szanse na dotarcie do szerokiej publiczności – w przeciwieństwie do kina artystycznego, podważającego społeczne i polityczne normy, ale też wymagającego pod względem formalnym. Wśród autorów otwarcie wykorzystujących homoseksualne tematy i queerową estetykę do znacznie szerszej krytyki społecznej znajdują się choćby Tsai Ming-liang, Apichatpong Weerasethakul, Thunska Pansittivorakul, Lino Brocka, Brillante Mendoza, Yonfan – by wymienić tylko najbardziej rozpoznawalne dla międzynarodowej publiczności nazwiska. Wielu z nich nie ma możliwości pokazywania swoich filmów we własnym kraju ze względu na obostrzenia cenzury – której przedstawiciele doskonale rozumieją, że kwestie nienormatywnej tożsamości płciowej i seksualnej nie są sprawą jedynie obyczajową, ale dotyczą znacznie szerszego, politycznego wymiaru. Walka o wolność w kwestii seksualności jest walką o prawo do wolności w ogóle – nie bez powodu najbardziej ostre sankcje prawne dotyczące osób LGBTI obowiązują w krajach o najbardziej problematycznych relacjach między rządem a społeczeństwem.

Azjatyckie kino queer jest prawdziwą kopalnią tematów, pokazujących,

jak różnorodne mogą być oblicza seksualności i identyfikacji płciowej.

Jego prezentacja w tak krótkim tekście przypomina nieco próbę zapakowania słonia do pudełka od zapałek: z konieczności wymaga pominięcia wielu twórców i setek tytułów, które nieustannie poszerzają estetyczne i tematyczne granice filmu. Być może jednak nawet tak krótkie i szkicowe wprowadzenie tworzy pewną podstawę, na której można oprzeć dalsze poszukiwania i odkrywanie tej niezwykłej, różnorodnej, wywrotowej strony azjatyckiego kina. txt: Jagoda Murczyńska

WYDARZENIA TOWARZYSZÄ„CE

88

RADIO AZJA

W tym roku Festiwalowi Filmowemu Pięć Smaków towarzyszy Radio Azja – unikalna seria trzech wydarzeń muzycznych. W okresie od października do grudnia w TR Warszawa wystąpią znakomici artyści współczesnej sceny azjatyckiej: Be-Being z Korei Południowej, Sakamoto Hiromichi z Japonii oraz Dawanggang z Chin. Łączy ich niestandardowe podejście do muzyki, zamiłowanie do eksperymentu i dźwiękowych poszukiwań.

Program Radia Azja kształtują artyści śmiało łamiący muzyczne konwenanse, przekraczający granice gatunków. Na scenie zagości mieszanka, na którą złożą się m.in. noise, awangarda, minimal, industrial, punk, rock, blues, piosenka autorska, etno, a nawet muzyka religijna. Założeniem programu jest prezentacja mało znanych artystycznych zjawisk, niewypranych jeszcze z kulturowej tożsamości. Pojawią się w nim elementy charakterystyczne dla muzyki Dalekiego Wschodu, do których europejskie ucho nie jest przyzwyczajone. Współcześnie brzmiące utwory mają bowiem swoje źródła w klasycznych dalekowschodnich sztukach performatywnych, takich jak koreańskie pansori czy opera pekińska.

Rozbudowane cykle rytmiczne, improwizacja, odmienne skale, inne sposoby emisji głosu, ćwierćtony, dysonanse, odmienne środki wyrazu i sposoby ekspresji scenicznej służyć będą poznaniu odległych kanonów piękna. Na scenie zagoszczą zarówno tradycyjne instrumenty, jak i najnowszej generacji elektronika.

BE-BEING (KOREA POŁUDNIOWA) LI&SA – PROJEKT MUZYKI BUDDYJSKIEJ TR WARSZAWA, 20 PAŹ 2014, GODZ. 20.00 Li&Sa to inspirowane buddyjską filozofią widowisko, będące połączeniem koreańskiej muzyki tradycyjnej, buddyjskiego tańca i mantr z kanonami sztuki współczesnej. Muzyka grana na żywo przeplata się z elektroniką, a dźwiękom towarzyszą absorbujące wizualizacje.

Projekt został stworzony przez kolektyw Be-Being, w skład którego wchodzą najznamienitsi koreańscy muzycy, wykonujący muzykę tradycyjną i współczesną: Jang Young-gyu – kompozytor (znany już polskiej publiczności jako basista UhUhBoo Project) oraz wirtuozi tradycyjnych instrumentów koreańskich: Park Soon-a, Na Won-il, Chun Ji-yoon,

Shin Won-young, a także Lee Seung-hee – mistrzyni koreańskiej opery pansori.

Współtwórcą projektu jest Jeong Gak, młody mnich buddyjski, będący jednym z wykonawców. Spektakl jest odbiciem współczesnej wrażliwości, kształtowanej przez świadomość dawnych form sztuki oraz ich rezonans w teraźniejszości. Jest więc próbą zrozumienia buddyjskiej filozofii uosabianej przez sztukę, a także reinterpretacją tradycyjnej buddyjskiej muzyki i tańca z perspektywy sztuki współczesnej.

Tytuł Li&Sa odnosi się do pojęć Do-li (rozum) oraz Sa-sang (zjawisko), będących dwoma różnymi, a zarazem uzupełniającymi się, aspektami filozofii buddyjskiej. Li reprezentuje intelektualną ścieżkę do osiągnięcia świadomości, Sa to pełna umiłowania droga prowadząca do współodczuwania. Dualizm ten jest obecny we wszystkich buddyjskich rytuałach i praktykach muzycznych.

Za magię zawartą w przedstawieniu odpowiada po części specyficzny proces twórczy Be-Being. Artyści wybierają motyw wywodzący się z muzyki tradycyjnej i przekształcają go w rozbudowane sekwencje muzyczne, śpiew, rytm i obraz – rodzaj sztuki totalnej, nową interdyscyplinarną formę, bazującą na tradycyjnej muzyce koreańskiej i sztukach wizualnych.

Zespół Be-Being napisał muzykę do wielu koreańskich filmów. Znany jest ze współpracy m.in. z Park Chan-wookiem. Jego film „Słodko, gorzko, Seul” (2014), wyreżyserowany wspólnie z bratem, Park Chan-kyongiem, to wyjątkowy projekt dedykowany koreańskiej stolicy, zrealizowany wspólnie z internautami oraz właśnie z zespołem Be-Being.

Zespół występuje w składzie: Park Soon-a – gayageum (cytra) Na Won-il – piri (stroikowy flet trzcinowy) Shin Won-young – janggu (bęben klepsydrowy) Lee Seung-hee – pansori (tradycyjna koreańska sztuka wokalna) Chun Ji-yoon – haegeum (dwustrunowa fidel kolanowa) Goście specjalni: mnisi Jeong Gak i Beop Soo

HIROMICHI SAKAMOTO 27 XI 2014 TR WARSZAWA

90

HIROMICHI SAKAMOTO (JAPONIA) TR WARSZAWA, 27 LIS 2014, GODZ. 20.00 Hiromichi Sakamoto to artysta wszechstronny, instrumentalista i kompozytor. W trakcie swoich koncertów nie tylko gra na wiolonczeli i w niekonwencjonalny sposób operuje głosem, ale używa również piły, wiertarek oraz innych, niezwiązanych ze sceną i muzyką, przedmiotów.

W celu rozszerzenia dźwiękowych możliwości wiolonczeli, ośmiela się wykonywać różne eksperymenty, uderzając i szorując jej powierzchnię za pomocą wibratorów, wiertarki elektrycznej lub szlifierki, produkując przy tym widowiskowy deszcz iskier. Podczas jego występów usłyszeć można zarówno bardzo radykalne formy improwizowane, jak i starannie skomponowane utwory liryczne.

Oprócz solowej działalności koncertowej, tworzy liczne projekty z artystami zajmującymi się filmem, teatrem, sztukami wizualnymi, fotografią, butoh czy street artem. Jego twórczość jest niezwykle eklektyczna i wykracza poza granice gatunku. Hiromichi Sakamoto był członkiem takich zespołów jak Pa czy Shibusa-shirazu. Współpracował m.in. z Yoshihide Otomo, Kazuhisą Uchihashi, Keijim Haino i Larsem Hollmerem. Jest także bohaterem filmu „I tak nie zależy nam na muzyce” („We Don’t Care About Music Anyway”) w reż. Cedrica Dupire i Gasparda Kuentza – jednego z najbardziej oryginalnych muzycznych dokumentów ostatnich lat, prezentującego panoramę niezależnej sceny japońskiej.

DAWANGGANG (CHINY) TR WARSZAWA, 8 GRU 2014, GODZ. 20.00 Sięgając po muzykę dawnych Chin, tradycyjne pieśni z Azji Centralnej, muzykę religijną, eksperymentalne piosenki i współczesnego rocka, DaWangGang kreuje perfekcyjne połączenie dzikości i duchowości.

Balansując na pograniczu piosenki autorskiej, azjatyckiego, wieloetnicznego folkloru, pekińskiej opery i współczesnych trendów, tworzy wyjątkowy związek tradycji z teraźniejszością.

Założycielem DaWangGang jest Yuzhe Song, wszechstronny muzyk pochodzący z północno-wschodniej części Chin. Początkowo grywał

w zespołach punk-rockowych, studiował kompozycję i grę na gitarze w Pekinie. Potem zdecydował się porzucić tradycyjną edukację i rozszerzyć muzyczne doświadczenia o trwającą dziesięć lat podróż po ustronnych zakątkach Chin. Jego nauczycielami byli muzycy wywodzący się z różnych grup etnicznych i społecznych. Zdobyta wiedza przełożyła się na stworzenie projektu DaWangGang, którego otwarta formuła zakłada udział wielu artystów, poruszających się w różnorodnej stylistyce muzycznej. txt: Anna Mamińska

91

AZJA W OBIEKTYWIE

NIRVANA FISH Polska 2013, 15’

GDZIE JA

reż. Marcin Klinger 16 LIS 16:30 POŁUDNIK ZERO

Where I Can’t Be Found, Polska 2013, 16’ reż. Arjun Talwar 16 LIS 16:30 POŁUDNIK ZERO

Jeden dzień z życia ascety z Tamil Nadu, który w trakcie wędrówek spotyka się z mieszkańcami południowoindyjskiej doliny. Poznaje ich życie, bywa nauczycielem, doradza, kontempluje codzienne, przemijające wydarzenia. Bezpretensjonalny, ciepły obraz o duchowości w prozie życia.

Darek jest 51-letnim mężczyzną, który odmienił swoje życie – został buddyjskim mnichem w małym klasztorze w Korei Południowej.

Reportażowym zdjęciom z codziennego funkcjonowania klasztoru towarzyszą fragmenty wypowiedzi matki Darka, która nie jest w stanie pogodzić się ze zmianą religii i wyjazdem syna.

TYGRYSIE SERCA KOBIETY FUKUSHIMY

Tigers’ Hearts

Women of Fukushima

reż. Marcin Fabjański

Japonia 2012, 30’

15 LIS 16:30 POŁUDNIK ZERO

Polska 2014, 30’

reż. Paul Johannessen 17 LIS 18:00 POŁUDNIK ZERO

Mieszkańcy północno-wschodniej części Japonii, a szczególnie prefektury Fukushima nadal żyją w cieniu tragedii z 11 marca 2011 roku. Ze zniszczonej elektrowni jądrowej cały czas do środowiska przedostają się radioaktywne substancje. Wielu mieszkańców prefektury wobec kontrowersyjnych kryteriów ewakuacji jest zmuszona wieść życie w miejscu, gdzie promieniowanie wielokrotnie przekracza poziom sprzed awarii.

Film przedstawia sylwetki mieszkanek prefektury: rolniczek, matek, żon, które z obojętnych wobec polityki obywatelek po awarii przemieniają się w aktywistki walczące o bezpieczeństwo swoje, swoich dzieci i rodzin.

Człowiek przetrzebił dżungle nie tylko w Amazonii, ale także w takich krajach jak Tajlandia czy Laos, gdzie służyła ona mnichom z tajskiej tradycji leśnej jako miejsce duchowego schronienia i badań nad umysłem.

Mnisi tej tradycji od lat zajmowali to środowisko. Mieszkali i medytowali w lasach, opiekowali się otoczeniem, jednocześnie uwalniając swój umysł od skaz i złudzeń. Ich świat ginie razem z drzewami wokół nich, oraz słabnącym wsparciem społeczeństwa, zainteresowanego bogaceniem się. Marcin Fabjański wraz z Fundacją Filmową Wonderwoods i przy współpracy z Fundacją „Theravada” poszukuje ostatnich legendarnych mistrzów, schowanych w niedostępnej dżungli, chce porozmawiać z nimi, medytować według ich instrukcji.

92

WIECZÓR W BARZE PRASOWYM

AKADEMIA AZJATYCKA

MAŁY PALEC Polska 2014, 30’ reż. Tomasz Cichoń

CIAŁO I SEKSUALNOŚĆ W AZJI

Trzech praskich dresiarzy świętuje udaną kradzież samochodu – w tym celu udają się do jednego z warszawskich barów serwujących azjatyckie specjały. Czują się panami świata, ale nie wiedzą jeszcze, że z wietnamskimi kelnerkami nie warto zadzierać... Humorystyczna psychodrama w udany sposób połączona z efektownym kinem akcji.

Sekcja „Queer Azja” jest w tym roku inspiracją do refleksji nad różnicami w podejściu do ciała, płci i seksualności w różnych kulturach Azji. Gdzie kończy się wpływ tradycji, a gdzie kultury zachodniej? W jaki sposób dzisiejsze podejście do piękna, norm zachowań kształtowane jest przez religię, a w jaki przez popkulturę? Proponujemy cykl wykładów o szerokim zakresie tematycznym – z nadzieją, że staną się punktem wyjścia do dyskusji i zainspirują do dalszych poszukiwań. Szczególnym wydarzeniem będzie dyskusja z udziałem gości z Tajlandii i Filipin, która pozwoli na porównanie perspektyw i wymianę doświadczeń w międzynarodowym gronie.

AZJAGRA

MUZEUM AZJI I PACYFIKU, UNIWERSYTET WARSZAWSKI

13 LIS 20:00 BAR PRASOWY

13 LIS 15:00

Nieheteronormatywność w muzułmańskiej Azji – dr Katarzyna Górak-Sosnowska

WARSZTATY GIER AZJATYCKICH

14 LIS 15:00

Seksualność i nagość w sztuce chińskiej – Magdalena Furmaniak-Kowalska

8 LIS 11:00 CAFE 8 STÓP 8 LIS 15:00 COCO DE ORO

17 LIS 15:00

Japonia, Tajwan – dr Christoph J. Shin-Janasiak

9 LIS 12:00 WAWERSKA STREFA KULTURY 15-16 LIS 12:00 MUZEUM AZJI I PACYFIKU

Homoseksualizm w konfucjańskim kręgu kulturowym: Korea,

18 LIS 16:00

Gender w Azji, gender w Europie. Transseksualizm w filmie i w rzeczywistości społecznej – panel dyskusyjny z udziałem

Japońska kendama, bierki mikado, chiński tangram, tybetańskie do tse, wietnamskie bau cua ca cop oraz wiele innych gier i zabaw z Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej. Zawody, konkursy i aktywności rozwijające sprawności manualne, spostrzegawczość, refleks, wyobraźnię i kreatywność. Gry dla wszystkich chętnych w wieku od lat 6 do 106.

specjalistów, organizowany we współpracy z Queer UW 19 LIS 15:00

Erotyczne fetysze w japońskiej popkulturze – Jagoda Murczyńska

20 LIS 15:00

Święte wzory, puste kropki: tatuaż etniczny w Azji PołudniowoWschodniej – Tomasz Madej

93

PIĘĆ SMAKÓW MIGRUJE: BRANIEWO 28-29 LIS BRANIEWSKIE CENTRUM KULTURY

Nadrzędną ideą Pięciu Smaków od samego początku istnienia festiwalu jest popularyzacja wiedzy o Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej – zależy nam na dotarciu z nią do jak największej ilości osób w całej Polsce.

Stąd pomysł na Pięć Smaków Migruje – projekt mający na celu pomoc w organizacji lokalnych odsłon festiwalu poza granicami Warszawy.

Zakłada on nie tylko prezentację filmów wybranych z programu warszawskiej edycji wydarzenia, lecz również uzupełnienie ich o różnorodne akcje towarzyszące.

W tym roku festiwal udaje się 320 kilometrów na północ – do Centrum Kultury w Braniewie. Mieszkańcy tego miasteczka będą mieli okazję zobaczyć filmy z repertuaru festiwalu, ukazujące bardzo różne filmowe twarze Azji. Oprócz pokazów filmowych, na braniewską publiczność czekają także wystawy i prelekcje poświęcone azjatyckiej kulturze oraz smakowite spotkania z kuchnią indyjską.

WIETNAMSKIE KINO SAMOCHODOWE 14 LIS 19:00 (wjazd od godz. 17:00) PARKING PRZY CENTRUM HANDLOWYM MARYWILSKA 44 projekcja na ekranie 10m x 15m, dźwięk odbierany przez radio FM w samochodzie

Po zakończeniu działalności Jarmarku Europa na Stadionie X-lecia, nieodżałowane warszawskie Viet Town odradza się w Centrum Handlowym Marywilska 44 na warszawskiej Białołęce. W ramach festiwalu będzie tam miało miejsce szczególne wydarzenie – kino samochodowe z wietnamskim filmem! Przed seansem będzie się można wybrać na zakupy i kolację w Strefie Gastronomicznej Centrum, w której dania serwuje m.in. słynny stadionowy bar Nam Sajgon.

94

PRZYJACIELE FESTIWALU SPONSORZY

PATNERZY

PATRONI

95

ORGANIZATORZY FESTIWAL

KATALOG

PEOPLE’S JURY

ORGANIZATORZY

ILUSTRACJE

SKŁAD

Fundacja Sztuki Arteria www.arteria.art.pl

Dorota Podlaska

Multiversal: Przemek Ostaszewski Małgorzata Żółkiewska www.multiversal.pl

Adam Cybulski Agnieszka Grzegrzółka Adam Horowski Anna Lulewicz Magda Malinowska Marek Michalak Monika Popławska Katarzyna Szpot Patrycja Rup Paulina Tu

AUTORZY

KOORDYNACJA

Krzysztof Gonerski Marcin Krasnowolski Urszula Lipińska Jagoda Murczyńska Piotr Pluciński Ola Salwa Agnieszka Szeffel Michał Walkiewicz Patrycja Włodek

Dominika Demczyńska Edyta Jarząb Sławomir Wasiński

Jakub Królikowski Emilia Skiba Jagoda Murczyńska Anna Mamińska Agata Rudowska

PROMOCJA Marcin Krasnowolski

WSPÓŁPRACA Anna Ciabach Piotr Krupiński Tomasz Madej Kosma Mamiński Nam Le Tuan Julia Piłasewicz Joanna Wasilewska Krystyna Rubio Bizcaino Maja Pielak

TŁUMACZENIA Maria Frączek

RADIO AZJA Anna Mamińska

OPRAWA GRAFICZNA Multiversal: Przemek Ostaszewski Małgorzata Żółkiewska www.multiversal.pl

REDAKCJA Jagoda Murczyńska

PROJEKT I SKŁAD

TŁUMACZENIA Agata Rudowska