Bellen met beeldmakers

waarom Bent u aangesloten Bij Pictoright?

In elk nummer van dit blad vragen we de makers of gebruikers van beeld naar hun mening en ervaring. Hoe gaat u om met uw eigen of andermans auteursrechten? Weet u hoe het werkt? Wat vindt u eigenlijk van de regels? In deze eerste editie beginnen we bij onszelf: waarom ben u aangesloten en wat heeft u eraan?

Dagmar Stam, illustrator van kinderboeken

‘Ik ben al heel lang lid, die organisaties zijn al vaker gesplitst, van naam veranderd en gefuseerd. Is lidmaatschap geen verplichting? Ik weet al niet meer hoe en bij wie ik me destijds heb aangemeld. Ik weet wel dat het op een gegeven moment een beetje een rommeltje was. Ik heb ooit ontdekt dat ik jaren ten onrechte vergoedingen had gekregen voor teksten, die ik natuurlijk ook weer terug moest betalen. Maar ik heb het idee dat het nu goed geregeld is. Ik ben aangesloten voor collectieve rechten, ik krijg vooral leenrechtvergoedingen. Dat zo’n organisatie bestaat, is natuurlijk fantastisch. Daar is ooit veel strijd voor geleverd. Ik ben er blij mee. Als een bibliotheek jouw werk uitleent, betekent dat dat je minder boeken verkoopt. Ik vind het heel reëel dat daar een kleine vergoeding tegenover staat. Het is meen ik maar een paar eurocent per uitlening, maar voor mij telt het ieder jaar wel op tot een mooi Sinterklaascadeau.’

Tamara Muller, kunstschilder

‘Soms heb je zelf niet in de gaten waar je werk opduikt in de media. Pictoright zorgt dat je krijgt waar je recht op hebt. Als er beeld van je gebruikt wordt, heb je recht op een vergoeding. Nou ja, men moet het in ieder geval voorleggen aan de kunstenaar, die moet zeggenschap houden over zijn eigen werk. Ik zeg niet op alles ja, de context waarin werk getoond wordt is belangrijk. Laatst kreeg ik een mailtje van een grafisch ontwerper die mijn schilderijen wilde gebruiken voor een website over gedragstherapie. Dat vond ik te bepalend. Ik word ook wel eens verrast door een publicatie, bijvoorbeeld in de krant, maar tot nu toe heb ik dat laten gaan. Ik weet ook niet zeker of je altijd recht hebt op een vergoeding, sommige dingen zie ik als goede publiciteit.’

Edd Simons, grafisch ontwerper

‘Waarom ik ben aangesloten? Vanwege het geld dat ik zomaar krijg omdat ik een formuliertje invul. Ik zal eens even kijken waar dat precies voor is: leenrecht, reprorecht en readerrecht. Dat is allemaal voor de boekomslagen die ik maak. Vooral de thrillers en kinderboeken doen het goed. Ik ben ooit lid geworden omdat een van de uitgevers me herhaaldelijk op het hart drukte dit eens uit te

zoeken. Toen de eerste bonus binnenkwam, was ik blij met die tip. Zo’n 650 boekomslagen leveren ieder jaar een leuk bedrag op om mee op vakantie te gaan. Ik denk niet zo heel veel na over auteursrecht, dat regelt de uitgever allemaal – toch? Maar als je het vergelijkt met de rechten van muzikanten en schrijvers, is het eigenlijk heel logisch dat je als vormgever ook een vergoeding krijgt. En heel fijn dat iemand het opgepakt heeft om dat te regelen. Hiervóór zat ik bij de Visuelen. Die hebben me nog wel eens gebeld over de erfenis van een bevriende fotograaf. Die actieve, persoonlijke benadering beviel me wel. Ik hoop dat Pictoright dat persoonlijke erin houdt, dat het niet té groot wordt allemaal.’

toen de eerste bonus binnen kwam, was ik blij met de tip

Margot Berkman van Berkman & Janssens, kunst in de openbare ruimte

‘Wij zijn vooral aangesloten bij Pictoright vanwege de juridische ondersteuning. Het komt elk jaar wel één of twee keer voor dat we een vraag hebben over auteursrechten. Laatst kreeg ik een brief van een fotograaf waar ik best van schrok. Het ging over een foto van hem in een krantenartikel op onze site. Voor dat artikel hadden we keurig toestemming gevraagd, maar niet apart voor de foto van ons werk die erin stond. De fotograaf was daar hoogst verbolgen over, maar ik was me eerlijk gezegd van geen kwaad bewust. Op een gegeven moment vroeg ik me zelfs af of hij geen toestemming aan òns had moeten vragen voor het fotograferen van ons werk. Op zo’n moment bel ik Pictoright om te vragen hoe het zit. Zij hebben me prima geholpen om dit op te lossen. We hebben ook wel eens iets gedaan met een afbeelding van de stoelen van Rietveld, daarvoor heeft Pictoright toestemming geregeld van de erven van Rietveld. Dat is prettig. En verder ontvangen we elk jaar een bedrag aan auteursrechtvergoedingen, maar dat tikt niet erg aan. Volgens mij is dat nooit meer dan honderd euro.’

De Liefdesbrief

© Berkman en Janssens Delft (A13 afrit Delft) foto: Ronald Brakel