Nieuws

mijn auteursrecht

Als onderdeel van de campagne om visuele makers bewuster te maken van hun auteursrechten, werd begin oktober 2008 de website www.mijnauteursrecht.nl gelanceerd. De site is op initiatief van Pictoright, de BNO, Burafo en de Stichting Continuïteit Beeldrecht in het leven geroepen. Doel van de website is om beeldmakers en hun opdrachtgevers een praktisch handvat te bieden voor auteursrechtelijke zaken. Het resultaat is een online naslagwerk met uitleg, advies en voorbeelden uit de dagelijkse praktijk.

Wurgcontract

Tijdens het symposium ‘Mijn Auteursrecht’ waarop de site werd gepresenteerd, is een oproep aan alle makers gedaan om zo zorgvuldig mogelijk met het auteursrecht om te gaan. Juist in deze tijden blijken met name opdrachtgevers (zoals uitgevers) geneigd een onbeperkte licentie of overdracht van alle auteursrechten te eisen zonder daar een redelijke vergoeding voor te willen betalen. Een voorbeeld hiervan is het wurgcontract dat de Telegraaf eind 2008 voorlegde aan fotografen en illustratoren waartegen de NVJ, Burafo, BNO en Pictoright zijn opgetreden. Fiat voor digitale archieven

De laatste jaren zijn vrijwel alle bibliotheken, archieven en soortgelijke organisaties begonnen met het digitaliseren van hun collectie. Als die collecties auteursrechtelijk beschermd werk bevatten – wat meestal zo is – moet hiervoor volgens de wet toestemming gevraagd worden aan de rechthebbenden. Nu zeggen bibliotheken en archieven vaak dat het feitelijk onmogelijk is om al die rechthebbenden te achterhalen. Men heeft het hierbij vaak, al dan niet terecht, over ‘verweesde werken’ (orphan works).

Tijdrovend

Om allerlei tijdrovende en kostbare procedures te voorkomen, is nu met de auteursrechtenorganisaties (waaronder Pictoright) afgesproken onder welke voorwaarden digitaliseren mag. De belangrijkste afspraak is dat ze dit kosteloos mogen doen zolang de digitale bestanden binnen het gebouw van de bibliotheek of het archief blijven. Maar als het werk ruimer verspreid wordt, bijvoorbeeld via internet, dan zullen daar nieuwe afspraken over gemaakt worden, en moet er een vergoeding betaald worden aan de makers.

Toestemming

Pictoright en de andere auteursrechtenorganisaties (bijvoorbeeld LIRA voor de schrijvende auteurs) geven hiermee dus toestemming voor gebruik van al het materiaal. Pictoright wil dit soort digitaliseringsprojecten ondersteunen, zolang de belangen van de gebruiker én de maker gerespecteerd worden. Het zou jammer zijn als digitalisering onmogelijk gemaakt wordt door praktische haken en ogen van de Auteurswet. Uiteraard vertegenwoordigt Pictoright niet alle rechthebbenden, maar we gaan ervan uit dat er niet veel makers zijn die bezwaar hebben tegen deze gang van zaken. Rechthebbenden die absoluut niet willen dat hun werk wordt opgenomen in een digitaal archief, kunnen de digitalisering op verzoek ongedaan laten maken.

www.mijnauteursrecht.nl

ontwerp: Saar Manders en Karen van de Kraats

Recht op beeld is goed te Regelen

Mijn Auteursrecht Amsterdam, 7 oktober 2008 Mijn Auteursrecht

hogere vergoedingen door lagere administratiekosten

Een van de eerste veranderingen na de fusie van Beeldrecht, Scrio, de Visuelen en een afdeling van Burafo was de verlaging van het inhoudingspercentage voor collectieve rechten naar 10 procent. Daarmee werd het streven om de administratieve kosten te drukken al in het eerste kwartaal van 2008 waargemaakt.

Eén loket

Voorheen moesten er verschillende organisaties gefinancierd worden uit de collectieve rechten, wat meer administratiekosten met zich meebracht. Een fotograaf moest voor zijn volgrecht bijvoorbeeld bij de stichting Beeldrecht zijn, voor zijn leenrecht bij De Visuelen en voor zijn kabelrechten bij Burafo. Nieuwsfotografen moesten zich weer tot Nieuwswaarde

het streven om de administratieve kosten te drukken werd al in het eerste kwartaal waargemaakt

wenden. Inmiddels kunnen alle beeldmakers terecht bij één loket, waar ze nu dus een hogere vergoeding voor het gebruik van hun werk krijgen.

meer toezicht oP auteursrechtenorganisaties

In 2008 is er een wetsvoorstel ingediend om het toezicht op auteursrechtenorganisaties uit te breiden. Dit voorstel is eind vorg jaar voor het eerst door de Tweede Kamer bekeken. De reacties van de kamerleden zijn positief en de verwachting is dat het wetsvoorstel grotendeels zal worden aangenomen. Door het wetsvoorstel zal Pictoright met nog circa twintig andere auteursrechtorganisaties onder overheidstoezicht komen te staan. Pictoright is een voorstander van goed en evenwichtig toezicht op de branche. Door nieuwe vormen van gebruik van auteursrechtelijk materiaal is het er voor zowel rechthebbenden als gebruikers niet overzichtelijker op geworden. Daarom is meer transparantie gewenst en kan toezicht het vertrouwen in het auteursrecht en de auteursrechtelijke organisaties verstevigen.

Bureaucratie

Pictoright heeft wel moeite met een aantal punten uit het wetsontwerp. Het voorgestelde preventieve toezicht, wat inhoudt dat vooraf toestemming moet worden gevraagd voor investeringen, zou tot bureaucratische situaties kunnen leiden. Ook lijken sommige artikelen beter afgestemd op grotere organisaties als BUMA, SENA en Thuiskopie, en minder op de situatie van Pictoright. Een derde punt van kritiek gaat over het voorstel voor een geschillencommissie, die een belangrijke rol zal gaan spelen in alle auteursrechtelijke procedures waar een auteursrechtenorganisatie bij betrokken is. Pictoright vreest dat de toch al ingewikkelde procedures bij auteursrechtinbreuken hierdoor nóg gecompliceerder worden.