Beeldende kunst brengt meer op

PrImaIrE rEChTEn

Individuele rechten voor beeldend kunstenaars, architecten, kunstfotografen, industrieel ontwerpers en andere beeldmakers die autonoom werken

Beeldende kunst Brengt meer oP

aanPak inBreuken leidt tot Fikse omzetstijging

In 2008 heeft Pictoright een recordbedrag geïncasseerd voor het gebruik van beeldende kunst. Een groot deel van de omzetstijging zit hem in het actieve beleid om inbreuken op te sporen en aan te pakken. ‘We letten steeds beter op’, verklaart directeur Vincent van den Eijnde.

De cijfers liegen er niet om: het eerste jaar van Pictoright was een goed jaar. Het totaal aan inkomsten uit primaire rechten bedroeg – exclusief volgrecht – bijna een miljoen euro. Dat is ongeveer twee ton meer dan in 2007 aan rechten voor primaire rechten werd geïncasseerd. Door meer efficiency binnen de nieuwe organisatie en een alertere, actievere aanpak kan de stichting dus veel meer vergoedingen uitkeren aan beeldend kunstenaars en andere autonoom werkende makers dan vorig jaar. ‘We hebben het afgelopen jaar een aantal knallers gemaakt op het gebied van inbreuken’, vertelt directeur Vincent van den Eijnde. Helaas kan hij nauwelijks details onthullen over deze zaken: onderdeel van bijna alle schikkingen is dat de inbreukmakende partij niet publiekelijk bekend gemaakt mag worden. Waar hij wel wat over kwijt kan, zijn de zaken over nageschilderde meesterwerken. ‘We zijn al een tijdje bezig met meestervervalser Geert Jan Jansen. En we zijn erin geslaagd 24 websites die namaakschilderijen aanboden op het internet aan te pakken.’ De bewuste websites zijn, na interventie van Pictoright, nu vrijwel allemaal uit de lucht.

Lucratief

De geïnde boetes worden verdeeld onder de originele schilders of hun nabestaanden. ‘Het gaat ons om de belangen van de aangesloten makers’, benadrukt Van den Eijnde, ‘Pictoright zorgt ervoor dat zij het geld krijgen waar ze recht op hebben.’ Pictoright ontvangt van de meeste uitgevers in binnen- en buitenland de boeken, tijdschriften en kranten van een heel jaar. Na inventarisatie van alle beelden die daarin staan, regelt de stichting de vergoedingen voor de makers. Beeldmakers melden zelf ook publicaties waarin ze onverhoopt werk van zichzelf aantreffen. Ook treedt Pictoright op tegen inbreuken. Dit soort inbreuken wordt op allerlei manieren geconstateerd. ‘We bezoeken beurzen en dergelijke, maar soms lopen we ook gewoon tegen dingen aan’, zegt Van den Eijnde. ‘Nu zijn we actief bezig om inbreuken op te sporen op internet.’ Wat dat betreft is het met name voor kunstenaars en architecten al snel lucratief om zich aan te sluiten voor primaire rechten. Eén geconstateerde onrechtmatige publicatie en je hebt het inschrijfgeld van vijfenveertig euro er al uit. ‘Dit jaar zullen we nog beter gaan controleren en meer optreden’, aldus Van den Eijnde. ‘Vooral op het internet valt nog veel te winnen.’

Juridische dienst

Aansluiten gaat niet alleen over vergoedingen innen. Pictoright is dé organisatie om bij aan te kloppen als het om informatie over visuele auteursrechten gaat. Niet onbelangrijk is de juridische ondersteuning waar alle aangesloten kunstenaars en andere visuele makers gebruik van kunnen maken. ‘Als je auteursrechten worden geschonden, treden onze juristen en advocaten voor je op. In eerste instantie zullen we de inbreukmakende partij benaderen om via overleg tot een oplossing te komen, maar als het moet, starten we ook een procedure.’

vooral op het internet valt nog veel te winnen

wat zijn Primaire rechten

Primaire of individuele auteursrechten gaan over vergoedingen voor de publicatie of productie van andermans werk. Veel makers regelen dit rechtstreeks met uitgevers of omroepen, maar lang niet alle beelden en producten worden in opdracht gemaakt. Autonome kunstenaars, kunstfotografen, architecten en industrieel ontwerpers kunnen het innen van auteursrechtvergoedingen in dit geval aan Pictoright uitbesteden. Pictoright houdt bij wat waar verschijnt, regelt de licenties en rekent af met de gebruiker. De maker is er dan van verzekerd dat zijn werk alleen gebruikt wordt met zijn toestemming en tegen een redelijke vergoeding. Pictoright heeft met de meeste uitgevers van kranten, boeken en tijdschriften lopende afspraken over de publicatie van beeld. Daarnaast verleent Pictoright ook licenties voor replica’s en nieuwe producten. Een industrieel ontwerper die een stoel ontwerpt, kan het contract met de producent door Pictoright laten uitonderhandelen, opstellen en beheren. Pictoright zorgt dan ook voor de incassering van de rechten en keert deze uit aan de maker.

Iedere maker die zich bij Pictoright aansluit voor het beheer van primaire rechten komt automatisch in aanmerking voor juridische bijstand en beheer van de collectieve rechten.