Onderhandelen met archieven

COLLECTIEVE RECHTEN

ONDERHANDELEN MET ERFGOEDINSTELLINGEN

In afwachting van een oplossing uit Brussel voor de verweesde werken, biedt Pictoright archieven een toestemmingsregeling voor digitalisering aan.

Vorig jaar is een aantal contracten afgesloten met betrekking tot grote digitaliseringsprojecten van archieven (het Nationaal Archief, de Koninklijke Bibliotheek en DBNL). Vervolgens is door Pictoright een groot aantal erfgoedinstellingen met online beeldbanken aangeschreven en bezocht. De eerste overeenkomsten zijn inmiddels gesloten, onder andere met het Katholiek Documentatie Centrum Nijmegen en Stichting Design Items. Deze instellingen kunnen nu hun archieven online tonen zonder zich zorgen te hoeven maken over auteursrechtelijke claims.

Afgehaakt

Wat de afgelopen periode wel duidelijk is geworden, is dat niet alle instellingen even gelukkig zijn met de komst van Pictoright. Zo hebben verschillende instellingen zich op het laatste moment terugtrokken uit de onderhandelingen. Het Regionaal Archief in Leiden besloot na een bezoek van Pictoright (samen met organisatie Lira voor schrijvers) het krantenarchief offline te halen, in plaats van het aangaan van de collectieve auteursrechtelijke toestemmingsregeling. Pictoright betreurt deze gang van zaken, maar inmiddels heeft het gesprek van juni een vervolg gekregen. We hopen alsnog op korte termijn tot overeenstemming te komen met dit archief. Pictoright is nog altijd voorstander van een overkoepelende regeling; eerder wilde de Branchevereniging Archiefinstellingen in Nederland hierover niet in gesprek met Pictoright, maar misschien is de tijd er inmiddels toch rijp voor.

Verweesde werken

Waar veel erfgoedinstellingen tegenaan lopen, is dat een gedeelte van de beeldcollectie zogenaamde verweesde werken betreft. Ook voor deze werken geldt nu nog dat het alleen online gezet mag worden met toestemming van de rechthebbende. Alleen is het kenmerk van een verweesd werk nou net dat die rechthebbende niet (makkelijk) is te achterhalen. Het voorstel van de Europese Commissie dat het gebruik van verweesde werken toestaat mits er grondig gezocht wordt naar de rechthebbende, lost helaas niet alles op: bij grootschalige digitaliseringsprojecten van erfgoedinstellingen is het praktisch onmogelijk om voor elk vermoed verweesd werk een grondige zoektocht te doen. Het voorstel voorziet ook niet in het online tonen van het verweesde werk in een beeldbank. Daarom is het sluiten van een auteursrechtelijke toestemmingsregeling met Pictoright (en in sommige gevallen samen met Lira) nog steeds de aangewezen oplossing.

Extended collective licensing

In andere landen lopen auteursrechtelijke organisaties en erfgoedinstellingen vaak tegen dezelfde problemen aan. In Scandinavië hebben ze een goede oplossing gevonden in ‘extended collective licensing’. Hierbij worden auteursrechtelijke organisaties aangewezen om namens rechthebbenden toestemming te verlenen, ook namens rechthebbenden die niet bij collectieve beheersorganisaties zijn aangesloten. Pictoright vindt extended collective licensing een goede oplossing voor zowel de rechthebbenden als de digitaliserende erfgoedinstellingen.

Uitkering vergoedingen

Binnenkort zal het voor onze aangeslotenen mogelijk zijn om opgave te doen van werken die online worden getoond in de archieven van instellingen waarmee Pictoright overeenkomsten heeft gesloten. Het ligt in de planning om de vergoedingen hiervoor in de eerste helft van volgend jaar uit te keren. De komende periode blijft in het teken staan van verdere onderhandelingen met erfgoedinstellingen. Houd de website in de gaten voor de meest recente ontwikkelingen.

ONLINE OPGAVE DOEN VIA ‘MIJN PICTORIGHT’

Vanaf nu kunt u via www.pictoright.nl online opgave doen van uw bijdragen in boeken, tijdschriften, kranten en op televisie. We hebben alle aangesloten makers inmiddels hun inloggegevens toegestuurd voor ‘Mijn Pictoright’.

Tot nu toe moesten makers ieder jaar hun nieuwe publicaties met de hand invullen op de opgaveformulieren. Vanaf nu kan dat digitaal op onze vernieuwde en verbeterde website! Onder ‘Mijn Pictoright’, het beschermde gedeelte van de website, ziet u wat u tot nu toe al heeft opgegeven en ontvangen, en kunt u gedurende het hele jaar aanvullingen doen. Let er wel op dat bijdragen in tijdschriften en kranten per jaargang moeten worden opgeteld. Bijdragen uit het lopende jaar worden, zoals gebruikelijk, pas in het volgende jaar meegenomen in de repartitieronde. Overigens blijft de mogelijkheid om met de oude opgaveformulieren te werken voorlopig nog wel bestaan. U dient deze formulieren wel zelf te downloaden van onze website. Heeft u de inlogcodes niet ontvangen? Neem dan even contact met ons op.

PICTORIGHT IS VOORSTANDER VAN EEN OVERKOEPELENDE REGELING