Oppassen met Creative Commons

PRIMAIRE RECHTEN

OPPASSEN MET CREATIVE COMMONS

Musea en archieven zijn enthousiast over Creative Commons licenties. Pictoright is dat minder: makers geven meer weg dan nodig en kunnen de afgestane rechten nooit meer terugkrijgen.

Steeds vaker blijkt dat met name cultuurinstellingen overgaan tot het gebruik van een Creative Commons licentie. Dit zijn licenties waarmee iemand in de praktijk afstand doet van een deel van zijn auteursrechten. Er zijn verschillende varianten, de één gaat verder dan de ander. Beeldend kunstenaars voor wie Pictoright de rechten regelt, hebben minder met deze licenties te maken, omdat gebruikers zich voor toestemming tot Pictoright wenden. Maar andere makers, die argeloos een voorgelegd licentiemodel ondertekenen, lopen het risico meer rechten weg te geven dan nodig of wenselijk is.

Ongelukken

Het zal niet verbazen dat veel gebruikers van beeld, zoals musea en archieven, enthousiast zijn over deze Creative Commons licenties. Met deze licenties kunnen zij namelijk vaak zonder enige beperking de werken gebruiken. Dat makers meestal veel meer rechten weggeven dan nodig, wordt daarbij nog wel eens vergeten. Nog erger is dat goede informatie over de licenties vaak ontbreekt, waardoor makers op het verkeerde been worden gezet. Er zijn al de nodige ‘ongelukken’ met deze licenties gebeurd.

Onherroepelijk

Daarnaast heeft Pictoright ook inhoudelijk ernstige bezwaren tegen de Creative Commons licenties. De ervaring leert dat makers gedurende hun carrière hun manier van omgaan met auteursrechten nog wel eens willen wijzigen. De Creative Commons licenties zijn echter onherroepelijk. Daarmee doorkruisen ze in wezen het systeem van de wet. Het auteursrecht biedt niet voor niets het exclusieve recht aan deze makers voor een langere tijd. Uiteraard kan het incidenteel voorkomen dat een professionele beeldmaker ook voordeel heeft van een Creative Commons licentie. Maar veel makers realiseren zich niet dat ze in een later stadium om verschillende redenen wel degelijk weer op hun auteursrecht zouden willen terugvallen.

GEEF NIET MEER WEG DAN NODIG

GEEF MUSEA GEEN TOESTEMMING VOOR GRATIS GEBRUIK

Wellicht bent als kunstenaar of rechthebbende recent benaderd door een museum met de vraag om toestemming te geven voor gratis gebruik van uw werk op internet. Pictoright vraagt u hier niet op in te gaan, deze rechten worden gewoon geregeld in de nieuwe overeenkomst met musea. Ook indien u, wellicht via een (buitenlands) museum, benaderd wordt om te participeren in het Google Art Project raden wij u aan hiervan af te zien. Pictoright is van mening dat Google de kunstenaars, via rechtenorganisaties zoals Pictoright, om toestemming zou moeten vragen. Google vraagt nu met ingewikkelde contracten aan musea om afbeeldingen van werken gratis ter beschikking te stellen voor alle diensten van Google. Eventueel verleende toestemming kan niet meer worden teruggedraaid; in feite raakt u een deel van uw auteursrechten kwijt.

VERGOEDING VOOR WERK IN REGIONALE DAGBLADEN

Bent u aangesloten voor uw primaire rechten en staat uw werk in een regionaal dagblad? Vergeet dat dan niet bij Pictoright te melden, want ook hiervoor hebben wij een vergoeding beschikbaar via een regeling met NDP Media, de belangenorganisatie voor dagbladen. Anders dan de landelijke kranten inventariseren wij de regionale kranten niet iedere dag zelf. We zijn voor een deel afhankelijk van uw reproductiemelding. Als u aangeeft in welk blad uw werk is gepubliceerd, ontvangt u de vergoeding waar u recht op heeft.