Recht op Beeld

Diego Velázquez (1599–1660) Las Meninas 1656

Las Meninas van Velazquez heeft velen geïnspireerd. Er rust geen auteursrecht meer op het schilderij, aangezien Velázquez meer dan 70 jaar geleden is overleden. Andere kunstenaars zijn dus vrij om elementen van hem over te nemen.

Pablo Picasso (1881–1973) Las Meninas (after Velázquez)

In 1957 schilderde Picasso verschillende versies van Las Meninas. De compositie komt grotendeels overeen met het schilderij van Velázquez. Picasso heeft onder andere het meisje met de witte jurk in het midden, de hond op de voorgrond, de schilder met zijn schildersdoek, de deur en de figuur in de deuropening van Velázquez overgenomen en er zijn eigen interpretatie aan gegeven. Op dit werk van Picasso rust auteursrecht, met uitzondering van de elementen die ontleend zijn aan het werk van Velázquez. Picasso heeft er echter zo’n eigen interpretatie aan gegeven dat de bescherming toch vrijwel het volledige schilderij betreft. Toch mag een ander na Picasso nog steeds de compositie van Velázquez gebruiken.

Hond

Meisje met witte jurk

Deur

Schilder

Herman BraunVega, Double Eclairage sur Occident 1987 (Velázquez et Picasso)

Braun-Vega heeft in zijn kunstwerk elementen uit het schilderij van Velázquez letterlijk overgenomen, zoals bijvoorbeeld het meisje met de witte jurk en de hond op de voorgrond. In de deuropening is een naar Picasso verwijzend schilderij te zien met daarop twee personen en een lamp erboven, waarbij de lamp afkomstig is van het schilderij La Guernica van Picasso. Ook hier geldt dat de bescherming geen betrekking heeft op de elementen die van Velázquez of Picasso zijn overgenomen.

Sophie Matisse, Las Meninas, 2001

Matisse heeft de ruimte van Velázquez overgenomen, maar de daarop afgebeelde figuren weggelaten. Zo kan het ook.

Lamp

Meisje met witte jurk

Hond COLOFON

redactie & productie

Marcel van de Graaf, Pictoright

eindredactie

Willemijn de Jonge, Mijnwerk

vormgeving

De Designpolitie, Amsterdam

Dit is een uitgave van Pictoright, de auteursrechtenorganisatie voor beeldmakers. Pictoright verdeelt collectieve vergoedingen, exploiteert primaire rechten, verleent juridische bijstand en zet zich in voor een betere auteursrechtelijke positie van visuele makers. Dit blad verschijnt twee keer per jaar om aangesloten beeldmakers en relaties op de hoogte te houden van de ontwikkelingen op het gebied van auteursrecht en de werkzaamheden van Pictoright.

Mocht u naar aanleiding van de inhoud opmerkingen of vragen hebben, stuur dan een mailtje naar redactie@pictoright.nl.

Pictoright

Visuele auteursrechten Nederland Sarphatistraat 606-608 1018 AV Amsterdam Postbus 15887 1001NJ Amsterdam

T 020-589 18 40 F 020-412 42 69

www.pictoright.nl