Mag dat?

PRIMAIRE RECHTEN

MAG DAT?

Het lichtkunstwerk van Peter Struycken in originele en aangetaste vorm

AANTASTING KUNST IN OPENBARE RUIMTE

In 1993 realiseert kunstenaar Peter Struycken voor de onderdoorgang van het Nederlands Architectuur Instituut in Rotterdam een lichtkunstwerk. De arcade wordt door een computergestuurde lichtinstallatie steeds op een andere wijze belicht. In 1998 worden de pilaren waar het licht op schijnt buiten zijn medeweten of toestemming omspannen met doeken. Struycken vecht dit aan als een verminking van het werk en dus een inbreuk op de persoonlijkheidsrechten van de kunstenaar. De rechter is het met hem eens. Dat de kunst van Peter Struycken in de openbare ruimte vaker – door misschien goedbedoelde initiatieven – wordt aangetast is helaas een feit. Zo is er in 2004 een parkeerplaats gemaakt van zijn Blauwe Golven op het Roermondsplein in Arnhem, en zijn er recent bewegwijzeringborden aangebracht op zijn kunstwerk rondom de Nederlandse Bank. Maar een aantasting van kunst in de openbare ruimte hoeft zich niet te beperken tot het fysieke werk, het kan ook om een reproductie (foto) ervan gaan. Natuurlijk is het toegestaan onder bepaalde voorwaarden beelden die zich in de openbare ruimte bevinden te fotograferen en te gebruiken in publicaties zonder toestemming van de maker. Maar het kunstwerk op zo’n foto mag je niet bewerken zonder de maker om toestemming te vragen. Meer over dit onderwerp is te lezen in een van de volgende edities van dit magazine. Daarbij gaan we dieper in op een aantal zaken, zoals foto’s die op internet worden aangeboden onder een Creative Commons licentie die het mogelijk maakt de foto (en daarmee het daarop afgebeelde kunstwerk) te bewerken, wat kan leiden tot een inbreuk op het auteursrecht van de beeldend kunstenaar.