Nieuws

IN BEROEP TEGEN UITSPRAAK ALLPOSTERS

Pictoright gaat in beroep tegen de uitspraak van de rechtbank Roermond over het door AllPosters overzetten van affiches op canvas.

AllPosters is wereldwijd de grootste leverancier van posters en affiches. Op de website van AllPosters kan men talloze tentoonstellingsaffiches en andere prints van beeldend kunstenaars bestellen. Dit is op zichzelf geen probleem als deze posters en affiches met toestemming van de maker of Pictoright tot stand zijn gekomen. Maar sinds enige tijd biedt AllPosters ook aan om dit soort affiches op canvas over te zetten. Via een bepaald procedé wordt de afbeelding overgezet op een canvasdrager. Pictoright is van mening dat dit een inbreuk is op de auteursrechten van de makers, en startte daarom een procedure om deze vorm van gebruik aan te pakken.

Museumdoeken

AllPosters stelt zich op het standpunt dat het feitelijk om hetzelfde werk gaat. De afbeelding is volgens AllPosters alleen maar overgezet van de poster op doek. Pictoright vindt het echter wel degelijk een nieuwe verveelvoudiging en openbaarmaking van het werk van de makers en wijst daarbij onder andere op het veel hogere bedrag dat klanten van AllPosters moeten betalen voor de canvastransfers in vergelijking tot de prijs van de affiches. Het feit dat AllPosters zelf de canvastransfers aanprijst als ‘museumdoek’ en een betaalbaar advies voor een ‘echt’ schilderij lijkt te bevestigen dat AllPosters dit een wezenlijk ander product vindt. Ook vindt Pictoright dat hiermee inbreuk wordt gemaakt op de persoonlijkheidsrechten van de kunstenaars.

Aangesneden

De rechtbank Roermond heeft AllPosters echter in het gelijk gesteld. Het overzetten van een poster op canvas is volgens de rechtbank geen inbreuk, zelfs niet als AllPosters alleen de afbeelding van de poster haalt en de tekst, naamsvermelding en andere toevoegingen weglaat. Ook heeft de rechtbank er geen moeite mee dat de afbeelding door AllPosters wordt aangesneden. Pictoright is teleurgesteld in deze uitspraak van de rechtbank en heeft besloten in beroep te gaan. De uitspraak wordt in de loop van 2011 verwacht.

MINISTERIE PRESENTEERT PLANNEN VOOR BETERE RECHTSBESCHERMING

Het ministerie van Justitie komt beeldmakers tegemoet met het auteurscontractenrecht. Het gepresenteerde voorontwerp moet leiden tot nieuwe wetgeving.

Afgelopen voorjaar heeft het ministerie van Justitie plannen bekend gemaakt om de rechtsbescherming van zelfstandige auteurs (waaronder fotografen, architecten, illustratoren, ontwerpers en beeldend kunstenaars) beter te regelen. Een belangrijke reden hiervoor is de wijze waarop uitgevers en omroepen de laatste jaren omgaan met freelance auteurs die voor hen werken. Het wordt door deze exploitanten steeds meer als normaal gezien dat auteurs al hun rechten overdragen zonder enige extra vergoeding. Ook staan de tarieven steeds meer onder druk. Zo wordt voor een in opdracht gemaakte foto in een krant in veel gevallen slechts € 18 betaald, waarbij ook nog allerlei rechten worden afgedwongen.

Auteurscontractenrecht

Om de positie van de makers te verbeteren, heeft het ministerie nu het voorontwerp auteurscontractenrecht gepresenteerd. In dit voorontwerp is onder andere geregeld dat het auteursrecht door individuele makers helemaal niet meer overgedragen kan worden en dat licenties in vrijwel alle gevallen na vijf jaar kunnen worden ingetrokken. Ook introduceert het plan een bestsellerclausule, wat inhoudt dat als een werk zeer succesvol is, een maker recht heeft op een deel van de opbrengst (ongeacht de contractuele afspraken). Bovendien is er ook een non-usus bepaling in opgenomen, wat inhoudt dat als een producent gedurende een bepaalde periode geen gebruik heeft gemaakt van een werk, de maker de overeenkomst kan opzeggen en het werk aan een andere producent kan aanbieden.

Platform makers

Pictoright heeft de afgelopen periode samengewerkt met de organisaties die dit het meest aangaat, zoals de BNO en de fotografenfederatie. Deze organisaties hebben uitgebreid en enthousiast op het voorontwerp gereageerd. Belangrijk daarbij is dat er inmiddels een platform makers is gecreëerd, waarin vrijwel alle beroepsorganisaties zijn vertegenwoordigd. Kijk voor meer informatie op de websites van de BNO (www.bno.nl), fotografenfederatie (www.fotografenfederatie.nl) en platform makers (www.platformmakers.nl). Overigens is een voorontwerp echt het prilste stadium van nieuwe wetgeving, het is een soort eerste versie van een wetsvoorstel. Als het allemaal lukt, zal het nog zeker een paar jaar duren voor het auteurscontractenrecht in de wet verankerd is.

AANGESLOTENENVERGADERING IN CENTRAAL MUSEUM GOED BEZOCHT

Ongeveer tachtig aangeslotenen en rechthebbenden bezochten in juni de vergadering van aangeslotenen van Pictoright. In het eerste formele deel legden waarnemend voorzitter Gerrit Jan Wolffensperger en directeur Vincent van den Eijnde verantwoording af over het gevoerde beleid van vorig jaar. Ook werd de statutenwijziging, waarmee de aangeslotenen meer zeggenschap krijgen, nader toegelicht. Na de pauze was er aandacht voor actuele ontwikkelingen. Eerst gaven Adriaan Monshouwer (PictureInside) en Jeroen Disch (Lava) hun visie op de ontwikkeling in hun vakgebied, respectievelijk de fotografie en het ontwerpvak. Vervolgens gingen Arnoud Engelfried (ICTRecht) en Vincent van den Eijnde in op de juridische mogelijkheden en hindernissen van de massa-

NIEUWS

Peter Hilhorst in gesprek op de vergadering van aangeslotenen

digitalisering van beelden. Tot slot werd het net vrijgegeven voorontwerp auteurscontractenrecht toegelicht door Anne Marie Terhorst van het ministerie van Justitie en Anouk Siegelaar van de BNO. De avond werd geleid door Pieter Hilhorst die af en toe voor een verrassende zienswijze of opmerking zorgde.

DEELNAME PICTORIGHT INCUBATE PIRATERIJ CONFERENTIE

Op Incubate ging het over piraterij in de kunsten. Pictoright was erbij.

In september vond in Tilburg het Incubate festival plaats. Incubate is een jaarlijks terugkerend festival dat zich richt op onafhankelijke cultuur, met veel muziek, dans, film en beeldende kunst. Dit jaar was er een aparte conferentie met als thema: piraterij in de kunsten. Centraal stond de vraag of piraterij (het door individuele personen gebruiken en bewerken van werk van anderen, vaak zonder toestemming van de maker) er in sommige gevallen voor kan zorgen dat de maatschappij als geheel beter af is. Pictoright werd gevraagd mee te doen aan de paneldiscussie en aanwezig te zijn op de informatiemarkt, waar ook Buma Stemra en de Piratenpartij aan deelnamen.

Appropriation art

Bij muziek (sampling) is gebruik van werk van anderen meer ingeburgerd, maar ook in de visuele kunsten zien we dit steeds vaker. In de praktijk van Pictoright komt appropriation art, het gebruik maken van bestaand werk in je eigen werk, steeds vaker voor. Denk bijvoorbeeld aan de blikken Campbell soup van Andy Warhol of de verkiezingsposter van Barack Obama. Hierbij moet je je wel blijven afvragen of er niet gewoon inbreuk wordt gemaakt op de rechten van de oorspronkelijke maker. De maatschappij is immers niet gebaat bij ernstige vormen van piraterij, waarbij professionele organisaties werk van beeldmakers zonder toestemming gebruiken of bewerken. Het (laten) namaken van kunstwerken in China en die voor een schijntje verkopen in Nederland dient geen hoger doel en zal door Pictoright worden aangepakt.

Bevlogen

Rob Scholte, aangesloten bij Pictoright, hield op de Incubate conferentie nog een bevlogen lezing over gebruik van beeld van anderen in zijn eigen werk. Zowel de paneldiscussie als de lezing van Rob Scholte zijn te vinden op: www.incubate.org.

Rob Scholte tijdens Incubate Foto: Sebastiaan ter Burg / CC BY-SA

STEVIJN VAN HEUSDEN OVERLEDEN

Op zondag 24 oktober is de voorzitter van Pictoright Stevijn van Heusden na een langdurige ziekte overleden. Stevijn was de drijvende kracht achter de totstandkoming van Pictoright. Begin 2004 werd hij voorzitter van De Visuelen, het toenmalige samenwerkingsverband tussen de stichtingen Beeldrecht, Burafo en Scrio. Vanaf het begin heeft Stevijn zich ingezet om deze samenwerking om te zetten in een fusie. Hij vond vier auteursrechtorganisaties voor beeldmakers direct al onoverzichtelijk en veel te veel. Het uiteindelijke proces naar de fusie heeft enkele jaren in beslag genomen, waarbij Stevijn steeds een duidelijke koers voor ogen bleef. Uiteindelijk zijn begin 2008 de stichtingen Beeldrecht, Scrio en Visuelen gefuseerd en heeft Burafo het rechtenbeheer in de nieuwe organisatie ondergebracht. Pictoright was tot stand gekomen. Helaas heeft Stevijn zelf de vorming van Pictoright niet meer actief meegemaakt. Eind 2007 werd hij ziek, waarna zijn taken werden waargenomen door Gerrit Jan Wolffensperger. Maar Stevijn bleef Pictoright steeds belangstellend volgen. De bestuurlijke ervaring van Stevijn was voor de vorming van Pictoright van onschatbare waarde. Maar hij was vooral een ontzettend leuke en inspirerende man om mee te werken.