Tijd voor drempelverlaging

VOLGRECHT

TIJD VOOR DREMPELVERLAGING

Vanaf 2012 geldt volgrecht ook voor erfgenamen van kunstenaars. Maar naast deze wetswijziging, is het ook tijd voor een evaluatie, iets wat is afgesproken bij de invoering. Pictoright pleit voor een lagere drempel – net als in de landen om ons heen.

Het volgrecht is in 2006 ingevoerd. Dat betekent dat kunsthandelaren en veilinghuizen vanaf die datum bij doorverkopen van meer dan € 3.000 een volgrechtvergoeding aan de maker moeten afdragen. Inmiddels incasseert Pictoright voor haar aangeslotenen bij alle (internationale) veilinghuizen en is ook een start gemaakt met de incasso bij de

kunsthandel. Bij de invoering van het volgrecht is een belangrijke uitzondering gemaakt op de algemeen geldende auteursrechtelijke regels. In tegenstelling tot de meeste andere landen zijn in Nederland in eerste instantie de erfgenamen van kunstenaars uitgesloten. Alleen levende kunstenaars hebben tot op heden recht op een volgrechtvergoeding. Volgens Europese regels zal het volgrecht echter vanaf 1 januari 2012 ook moeten worden opengesteld voor erfgenamen. De wet zal daarom in de loop van 2011 moeten worden aangepast.

Kritische blik

Tegelijkertijd is het naar de mening van Pictoright zaak nog een keer kritisch te kijken naar de huidige regeling. Bij de invoering van het volgrecht is afgesproken in 2009 of 2010 tot een evaluatie te komen. Pictoright heeft al meerdere malen bij de regering aangedrongen om in het kader van deze evaluatie te kijken naar de drempel waarboven het volgrecht verschuldigd is. Bij de invoering van het volgrecht heeft de regering gekozen om deze drempel zo hoog mogelijk te houden. Het volgrecht is daardoor slechts van toepassing op transacties met een verkoopbedrag dat hoger ligt dan € 3.000. In alle ons omringende landen is de drempel veel lager. In Duitsland € 400 in België € 2.000, in Groot- Brittannië € 1.000 en in Frankrijk € 750.

Marktwerking

De redenen waarom de regering de drempel hoog wil houden, is dat men het standpunt heeft ingenomen het volgrecht zo minimaal mogelijk in te voeren. Het liefst zou de regering helemaal van het volgrecht af willen. Dit terwijl het volgrecht nu juist een instrument is voor kunstenaars om te participeren in de kunstmarkt. Er is geen sprake van subsidie of andere staatssteun, maar van een daadwerkelijke marktwerking, iets waar nu al jaren van wordt gezegd dat het voor kunstenaars zo belangrijk is. Het kunstwerk is immers daadwerkelijk een succes en de kunstenaar kan in dit succes meedelen. Het is dus onbegrijpelijk dat er bij de beleidsmakers zo weinig enthousiasme is voor het volgrecht.

Uit de lucht gegrepen

De regering lijkt zich in deze discussie over het volgrecht te laten leiden door uit de lucht gegrepen argumenten van de kunsthandel. De kunsthandel stelt namelijk dat de administratieve lasten zeer hoog zouden zijn, iets dat aantoonbaar onjuist is en dat de kunsthandel ook op geen enkele wijze onderbouwt. Ook wordt onbewezen gesteld dat de kunsthandel zich door het volgrecht zou verplaatsen naar de Verenigde Staten. Gelooft u het, dat de kunsthandel zich van Nederland verplaatst naar de Verenigde Staten door het volgrecht?

Nog gekker

Maar het kan nog gekker. Inmiddels wordt door verschillende partijen naar voren gebracht dat het volgrecht elitair zou zijn en slechts ten goede zou komen aan de toch al succesvolle kunstenaars. Zelfs de regering heeft dit argument gebruikt. Dat is echt de wereld op zijn kop. Eerst stelt men de drempel zo hoog dat een grote groep kunstenaars nooit een beroep op het volgrecht zal kunnen doen, om vervolgens als bezwaar tegen het volgrecht op te voeren dat het elitair zou zijn en alleen aan een beperkte groep ten goede zou komen. Pictoright pleit er dus voor bij de invoering van het volgrecht voor erfgenamen tegelijkertijd de drempel waarvoor het volgrecht geldt te verlagen.

HET LIEFST ZOU DE REGERING HELEMAAL VAN HET VOLGRECHT AF WILLEN

VERGOEDINGEN

Bij de verkoop van een werk in Nederland heeft een kunstenaar recht op de volgende percentages:

• 4% van het deel van de verkoopprijs t/m € 50.000 • 3% van het deel van de verkoopprijs van € 50.000,01 t/m € 200.000 • 1% van het deel van de verkoopprijs van € 200.000,01 t/m € 350.000 • 0,5% van het deel van de verkoopprijs van € 350.000,01 t/m € 500.000 • 0,25% van het deel van de verkoopprijs boven de € 500.000

De totaal te betalen volgrechtvergoeding heeft een bovengrens van € 12.500 (als de verkoopprijs boven de € 2.000.000 ligt).

DREMPELBEDRAGEN IN EUROPA

Zweden

Denemarken

Duitsland

Frankrijk

Verenigd Koninkrijk

Spanje

België

Italië

Nederland

Noorwegen

 0 500 1000 1500 2000 2500 3000