PANIKA-TIKA
Pagsaka sang minimum wage wala pagbag-o sa sikad drayber
Sa padayon nga pagsikad sang mga manugpasad sang Carmela Traysikad Operators and Drivers’ Association (CATODA), kaangut sini ang mga kalisodpinansyal sa ila pangabuhi.
Ginpahanugutan sang National Wages and Productivity Commission (NWPC) ang P33–P40 nga pagsaka sang inadlaw nga sweldo sa Western Visayas sa idalom sang Wage Order No. RBVI-28, nga nagdala sang minimum wage sa P485–P513 para sa industriya kag P480 para sa agrikultura, Oktubre 30.
Apang para sa 290 ka mga drayber sang traysikad sa CATODA, ang ila kita kada adlaw nagalab-ot lang sa balor P300 tubtob P500, nubo sa minimum wage.
“[Gakaapektuhan gid ang income kung may klase]. Kis-a wala man. Pero [bisan] may klase, tyamba-tyamba man gihapon. Depende man sa kadamuon namon,” suno kay Joey Himaya.
Nagapabilin nga lapit sa P500 kada tuig ang nagakadto nga bayad sa pagparehistro sang traysikad sa City Hall ka Talisay kag P60 para sa adlaw-adlaw nga arkila kun sa diin ini nagabuhin sa ila pondo para sa ila pamilya.
“Ang nabulig lang sa amon, may mga ayuda kami [halin sa gobyerno]. Dayon, may mga gamay-gamay man lang nga kantidad, ginahatag sa amon para makabakal man kami sa sulod balay namon,” dugang pa ni Himaya.
Kutob sini, ginahingyo man sang organisasyon nga may mag-abot nga dugang nga bulig gikan sa gobyerno ukon sa mga Non-Governmental Organization (NGO) nga matabangan sa ila mga pangabudlayon.
Panawagan pa ni Arnel Jardinero Sr., opisyal sang CATODA, “tani may pinansyal nga suporta man nga mahatag para sa drayber kag traysikad” apang mangin dugang nga amlig sa tion nga magataas ang presyo sang mga kinahanglanon sa pungsod.
Ginapaabot man sang iban nga mga drayber ang oportunidad nga makabaton sang pangabuhian nga mas maayo ang kondisyon kag may padayon nga kita.
Sturya-byahe sa Talisay: Mga hiyas sang turismo
Nagapangita ka bala sang kaladtuan sa Negros? Kari na diri sa Talisay—ang duog nga gapanguna sa pagpasanyog sang turismo kag sa pagpatigayon sang mga destinasyon nga madamo ang nagakilala, indi lang sa Pilipinas kundi pati sa bug-os nga kalibutan. Dali, himusa na ang imo mga gamit kay isa-isahon ta ang tatlo ka talagsaon nga lugar sa Talisay nga nakakuha sang nagakalain-lain nga mga gawad sang turismo.
Kampeon sang palibut Indi lang palaliguan ang Nature’s Village Resort, kabahin man ini sa ginkilala nga Green Destinations sa ika-10 nga edisyon sang Top 100 Stories. Sa inisyatibo nga “Nature’s Way: Fostering Sustainable Practices and Positive Environmental Impact,” ang resort nag-usar sang mga proyekto nga gagamit sang compost material para maghimo sang eco-bricks kag pagbutang sang solar panels agud ma ibanan ang konsumo sa kuryente. Ang ila mga programa para mag-amlig sa problema nga pagbag-o sang klima, nagaposisyon sa resort bilang lider sa Asya.
Tanda sang gugma
Ginakabig nga “Taj Mahal sang Negros Occidental,” ang The Ruins nalakip sa lista sang mga pinakatanyag nga tourist destination sa Western Visayas kag ginpasidunggan sang Department of Tourism Region 6 sa nagliligad nga PAGDAYAW 2023 Appreciation Night sa Zuri Hotels and Suites, Iloilo City. Ang destinasyon may istorya sang pangabudlay kag gugma, tungod kay ini ginpatukod sang tag-iya para sa iya pinalangga nga asawa. Hangtod subong, ang lugar ginadagsa sang mga turista tungod sa iya pinasahi nga kanamion kag maragtason nga sugilanon.
Indi-matungkad nga manok
Kung manok lang ang pagaisturyahan, ara lang sa Talisay ang pinakadako. Ang “Manok ni Cano Gwapo” sa Campuestuhan Highland Resort, may kataason nga 34.941 metro, kalaparon nga 12.127 metro, kag kalabaon nga 28.172 metro, gindeklarar sang Guinness World Records bilang pinakamataas nga estraktura nga may porma sang manok. Ang tag-iya sini, si Ricardo “Cano” Tan, may handum nga magtukod sang makahalawhaw nga atraksyon nga magadala kasadya kag kahaurungan sa mga bisita.
Kung luyag mo lang man magpaliwaliwa, indi na mag duha-duha. Ang sapatos suksuka kag maglibot na sa Talisay para inyo mapamatud-an kung ngaa ang turismo sa syudad indi basta-basta.
Naglab-ot sa 201 ka insidente sa dalan ang nakalap nga tawag sang City Disaster Risk Reduction Management Office (CDRRMO) sa syudad sang Talisay para sa bulan sang Oktubre.
Apisar wala gakatabo adlaw-adlaw ang mga aksidente sa dalan, nagaresponde ang CDRRMO sa halos lima sini kada semana kag ang kalabanan gakatabo sa National Highway, mga dalan nga nagakonektar sa Bacolod, Talisay, kag Silay Airport.
Ginapatigayon nga ipatindog ang mga opisina sang Negros Island Region (NIR) sa dakbanwa sang Talisay, suno kay Gobernador Eugenio Jose “Bong” Lacson sang Negros Occidental (NegOcc), Oktubre 24.
Igahamtang ang mga talatapanrehiyonal sa 7,000 metro-kuwadrado nga duta sa Barangay Matab-ang, Talisay.
“May-ara [ang probinsyal nga gobyerno] sang lote sa Talisay,” angot kay Lacson. “Ginakonsiderar namon nga patindugan ang bahin sini.”
Kalakip ang mga opisina sang mga departamento sa idalom sang mga klaster sang duta kag agrikultura, pagpamahala, kag seguridad sa ipatukod
Nagapadayon gihapon ang CDRRMO sa pagkooperar sa lain-lain nga ahensya agud mapamaayo ang pagresponde kag maibanan ang epekto nga dala sang mga insidente sa dalanon.
Paandam sang CDRRMO, “Sa sini nga tion, ginaagda namon ang tanan, labi na gid ang mga pumuluyo kag mga pasahero, nga magbantay kag maghalong sa dalanon.”
Tungod sini, nagtukod ang lokal nga gobyerno sang koordinado nga pagresponde nga nagalakip sa mga kapulisan, CDRRMO, kag Traffic Management Authority (TMA) nga nagapatuman sang pagpasarado sang dalan kag pagdumala sang trapiko, labi na sa mga lala nga aksidente ukon mass casualty incidents (MCI).
Manug isa na ka tuig sang gin-aprubahan ang pagdugang sang modernized jeepney sa bilog nga pungsod kag pangkakas sang mga daan nga modelo sini, apang wala pa gihapon ini na implementar diri sa Talisay.
