'GUDSEKOP', AKKRUM
FRIESLAND AUKE HOLTROP VAN DER ZEE, JOURE, 1908 Opdachtgever: Cornelis Walma en zn., Joure Huidige eigenaar: Stichting de Gudsekop, Akkrum Schipper: Diverse Lengte over de stevens: 13,50 Breedte: 3,02 Tonnage: 18 Gebruik: Charter Varend met de zeeverkenners 'Greate Pier' uit Sneek in 1956.
Vaarvakantie en opleiding.
Tussen Joure, Sneek en Langweer zie je geregeld een skûtsje varen met jonge gasten aan boord en een paardenhoofd als zeilteken. Het is de ‘Gudsekop’, weten kenners van de Friese zeilhistorie. Een motor is er niet ingebouwd, de mast staat op de oude plaats. Wel staat er een Iege Blom recreatieroef op de romp, met een ovalen raam. Met ‘ladingen’ jeugd vaart dit lieve scheepje door het Friese land.
98
Dat is al sinds 1934 zo, toen de zeeverkennersgroep (nu waterscouts) ‘Greate Pier’ uit Sneek het voor een spotprijsje van vijf- of zeshonderd gulden mocht overnemen van de Groothandel in aardappelen Tj. Doevendans. De ‘baas’ Eeuwe van der Veen schakelde namelijk dat jaar over op motortractie, zoals de zonen van de eerste eigenaar in 1919 hadden gedaan. De padvinders schilderden het witte scheepje lichtgroen. Bij de Sneker Hardzeildag, heeft Van der Veen in het jubileumboekje ‘In 1908 een scheepje gebouwd…’ verteld, voeren ze met passagiers. Dan werd er een orgel in het ruim geplaatst, met tafels en stoelen. De scouts hadden bij tochtjes vaak een opbouw, ‘potkast’, op het ruim, waar ze op die manier verblijfsruimte creëerden. In de oorlogsjaren, toen de padvinderij stillag, werd het scheepje niet gebruikt. Na de oorlog moest het grondig worden opgeknapt, wat door vrijwilligers met liefde werd gedaan. De ‘Gudsekop’ was erbij toen op 21 augustus 1956 bij Sneek een wedstrijd werd verzeild met door Eeltje en Auke Holtrop van der Zee gebouwde schepen. Het schip eindigde op de vijfde plaats. Om de kosten te drukken werd het schip
geregeld verhuurd voor tochtjes met jonge recreanten. De faciliteiten waren primitief, maar dat was nu juist de charme in die tijd van ontluikende watersport. Als de jongens uit zeilen gingen, was er eerst vaak een beroepsschipper bij. Later was hun 57-jarige leider Tjalling H.M.H. Ament hun schipper. Toen die op zondag 16 augustus 1959 bij de Hearesyl onder Terhorne onwel werd en overleed, was de aardigheid er wel vanaf. De oude ‘Friesland’, nu ‘Gudsekop’ geheten naar een waterweg bij de Goaiingarypster Puollen, ging in de verkoop. De Stichting Kamp- en Reiswerk van de Vrijzinnig Christelijke Jeugd Centrale (VCJC) te Utrecht zorgde er vanaf 1960 voor dat het schip de magere jaren van de recreatievaart kon overleven. En nu vaart ze nog steeds trots rond, zonder deel uit te maken van de opgepimpte wedstrijdvloot van de IFKS. Daar zou ze anders, met een heel andere tuigage, zijn uitgekomen in de klasse a-klein.
Natte aardappelen Het verhaal gaat dat Cornelis (‘Kees’) Walma in 1908 een nieuw scheepje liet bouwen bij de van oudsher beroemde, maar in de nieuwe tijd minder prominente werf van Auke Holtrop van der Zee in Joure. Zijn vader Eeltje, die prachtige boeiers en beurtschepen had gebouwd, was in 1901 overleden. Sindsdien werd er nog wel heel mooi, maar minder concurrerend gebouwd in ijzer. Walma had genoeg van zijn oude schip, wil het verhaal, omdat hij boos was over de natte aardappelen die zijn zonen uit het ruim haalden. Dat