Middelbareschool vervolgopleiding by Paul Marijnissen

CONCEPT 2

WAT TE DOEN NA HET VMBO?

Aimee van Aert - 0834996 - Docent Beeldende Kunst en Vormgeving - Minor gamification. 1

INHOUDSOPGAVE TITELPAGINA INHOUDSOPGAVE PROBLEEMSTELLING REDENEN PROBLEEM DOELEN CONCEPT VISUEEL CONCEPT BENODIGHEDEN DOCENT GAMIFICATION TECHNIEKEN PLAYERTYPES RESULTATEN PROTOTYPE RESULTATEN EN ANALYSE CONCLUSIES DOORGEVOERDE CONCLUSIES DOELEN BEHAALD BIJLAGE

blz. 1 blz. 2 blz. 3 blz. 5 blz. 6 blz. 8 blz. 9 blz. 18 blz. 19 blz. 20 blz. 21 blz. 22 blz. 26 blz. 28 blz. 29 blz. 31

PROBLEEMSTELLING De overstap tussen de middelbare school en een vervolgopleiding blijkt al jaren een groot probleem te zijn. Leerlingen moeten al heel vroeg een keuze maken voor een vervolgopleiding en moeten naast het opleiding en kennis niveau ook nog in staat zijn om hun eigen beroepsinteresse en ambities te herkennen. Als de leerling ervoor kiest om een mbo opleiding te volgen is de keuze die hij daar in maakt dan ook erg belangrijk omdat dit meteen een stap dichter bij de arbeidsmarkt is. In het onderzoek van CNV Jongeren (de jongerenvakbond van Nederland) en Stimulansz (innovatieve dienstverlener op de terreinen van werk en inkomen, welzijn en gezondheid) (oktober 2013), geeft 40% van de jongeren aan dat zij onvoldoende informatie hebben ontvangen om een studiekeuze te maken. Voor het onderzoek hebben 367 leerlingen (16, 17 jaar oud) uit het laatste of een na laatste jaar van de middelbare school een vragenlijst ingevuld. In deze vragenlijsten werd onder andere ook gevraagd of zij al wisten welke opleiding ze zouden willen doen na de middelbare school. 49% gaf aan te twijfelen, 23% wist al wel wat hij/zij wilde doen en 28% had nog geen enkel idee. Omgerekend hebben dus maar 84 van de 367 leerlingen pas een studiekeuze gemaakt. 63% van de leerlingen geeft hierin aan dat zij het liefst tijdens de les de informatie zouden willen krijgen. Deze cijfers vind ik zorgwekkend en ik herken het probleem ook zeker als ik terug kijk op mijn eigen leerlingen en naar mijzelf en mijn omgeving op de middelbare school.

PROBLEEMSTELLING In mijn onderzoeksverslag voor Levien heb ik de vraagstelling; “Hoe kan gamification de motivatie stimuleren binnen het VMBO onderwijs?“ behandeld. Binnen deze vraagstelling kwam ik terecht bij een onderzoek van het LAKS (landelijk actie comité voor scholieren, 2011). Zij hebben een onderzoek gedaan onder vmbo leerlingen om er achter te komen wat er goed gaat op het VMBO en wat de knelpunten voor vmbo’ers zijn. 58,9% van de ondervraagde vmbo leerlingen gaf bij het onderzoek aan dat zij nog steeds naar school zouden komen ook al zou dat niet hoeven. Daarentegen zeggen 41,1% van de leerlingen niet meer naar school te gaan als dat niet meer zou hoeven. (leerjaar en niveau maken hierbij geen verschil). Ondanks deze feiten blijkt toch dat adolescenten langer naar school gaan dan de leerplicht vereist en doen leerlingen echt moeite om hun diploma te behalen. Gemiddeld wil meer dan 80% van de ondervraagde leerlingen na het vmbo doorstuderen terwijl 76% toch ook vind dat je ook iets kunt bereiken met een vmbo diploma. Ik kan uit deze gegevens dan ook de conclusie trekken dat ze wel willen studeren maar wel vanuit de intrinsieke motivatie. Als ze eenmaal denken dat ze een richting hebben gevonden die past bij hun persoonlijke interesse, waar ze goed in zijn of een passie voor voelen studeren zij vanuit intrinsieke motivatie en zijn de studieresultaten ook hoger. Het is dus erg belangrijk om de leerlingen te laten ontdekken waar hun talenten, hun sterke punten en hun passies liggen en om deze persoonlijke interesses weer te koppelen aan beroepen op de arbeidsmarkt.

REDENEN PROBLEEM Uit mijn gesprekken met een aantal van mijn oud middelbare school leerlingen (Mencia de Mendoza Lyceum, Breda), een interview met Anna Luijten (CKV docent, Scala Breda), een gesprek met (psychologe en eigenaresse van De Spellenwinkel, Breda) Margot en uit mijn eigen ervaring blijkt dat leerlingen verkeerd of niet kiezen omdat: Ze nog niet mentaal toe zijn aan het maken van dit soort belangrijke keuzes. Doordat ze meer bezig met andere dingen dan met hun toekomstbaan. (vriendjes, vriendinnetjes, sport, etc.) stellen ze het moment van kiezen uit waardoor ze op het laatste moment een ondoordachte keuze maken. De kans op uitval is hierdoor groot. Ze niet weten wat er mogelijk is binnen hun interesse gebied. Ze vaak denken dat ze geen geld kunnen verdienen met wat ze leuk vinden of waar ze goed in zijn. Ze vanuit verkeerde argumenten voor een opleiding kiezen. Ze hebben bijvoorbeeld een verkeerd beeld van de de opleiding of het latere beroep. De opleiding kan dan ook tegenvallen wat er voor zorgt dat er motivatie en studieproblemen ontstaan. Ze snel geld willen verdienen en ervoor kiezen om na het vmbo te gaan werken. Ze maar een aantal stages kunnen lopen binnen een school en vaak vertrouwd binnen de kennissenkring blijven waardoor ze weinig nieuwe informatie binnen krijgen. Ze niet mee kunnen lopen bij stages waar het niveau van het werk erg hoog ligt. (b.v. chirurg)

DOELEN Vanuit mijn eigen vakgebied CKV heb ik een concept bedacht waarbij ik een bijdrage lever aan het ondersteunen van de beroepskeuze van de vmbo leerlingen. Ik wil dit realiseren op een actieve, spelende en creatieve manier. Met mijn opdrachten wil ik de volgende doelen behalen: Leerlingen moeten grondig voorbereid worden op hun vervolgopleiding. Een juiste studiekeuze maken betekend dat je weet wat je leuk en interessant vindt, wat je kunt en wat je wilt. Met behulp van kleine opdrachten, mijn hoofdopdracht, het visueel maken en het delen van hun ondervindingen en onderzoek wil ik de leerlingen op een actieve, speelse en creatieve manier elkaar en zichzelf laten inspireren bij hun keuze. Door mijn opdrachten wil ik de leerlingen laten ontdekken waar hun talenten, hun sterke punten en hun passie liggen. Aan de hand daarvan wordt gekeken welke opleidingen mogelijk zijn en welke beroepen daarbij passen. Vervolgens wil ik ze binnen de hoofdopdracht op een creatieve en speelse manier ook daadwerkelijk kennis laten maken met het beroep en de beroepsbeelden verbeteren. De leerlingen kunnen op deze manier een betere keuze maken voor een eventuele verdiepende stage (vanuit school) of zelfs een vervolgopleiding. Met mijn concept kunnen de leerlingen snel vele beroepen onderzoeken, delen ze met de hele klas/school alle beroepen die ze samen hebben onderzocht (Communal Discovery) dus leren ze ook van elkaar heel veel. Daarnaast leren ze door de interviews veel over een beroep ook al hebben ze zelf nog niet te skills om de werkzaamheden uit te voeren. 6

DOELEN Door de leerlingen binnen de hoofdopdracht in groepjes van vier te verdelen waarin ieder een eigen beroep moet aandragen maar de beroepen wel gezamenlijk moeten onderzoeken laat ik de leerlingen kennis maken met beroepen die ook buiten hun interesses of richtingen vallen. Zo zijn ze niet beperkt in hun eigen voorkennis en fascinaties voor 1 bepaald beroep maar leren ze ook breder kijken en onderzoeken binnen andere richtingen en beroepen. Door alleen al de positieve verkennende houding te benadrukken in de opdrachten wil ik de nieuwe beroepen als ‘challenges’ presenteren. Net als in veel games is er geen ‘fout’ en geen straf, er is enkel de ontdekking naar een nieuwe manier om tot een oplossing te komen. Deze opdracht heeft dan ook het doel om telkens te blijven groeien met nieuwe ervaringen, kennis en mogelijkheden binnen het beroepenveld. Het speldoel binnen deze opdracht is om “nieuwe” beroepen te ontdekken en ze uit te pluizen. Het leerdoel is echter veel breder. Door het speels onderzoeken van de beroepen wil ik bereiken dat leerlingen meer kennis opdoen en minder bang zijn om actief bezig te zijn met hun fascinaties en interesses binnen de beroepen. Door het experimenteren en fysiek onderzoeken van (nog onbekende) beroepen krijgen de leerlingen een bredere kennis van wat er op de arbeidsmarkt aanwezig is en wat daar voor nodig is. Ook kunnen ze door middel van de opdrachten, systemen ontdekken die hen zelfstandig tot betere beroepskeuze begeleidt. Met verschillende praktijkvoorbeelden en verdieping kunnen de studenten dan ook meteen laten zien aan hun medestudenten wat een bepaald beroep inhoudt en wat daar de kansen, valkuilen en mogelijkheden in zijn.

CONCEPT VISUEEL ENGAGEMENT LOOP EN PROGRESSION LOOP

CONCEPT STAP VOOR STAP 1. LES 1 (50 minuten) INTRODUCTIE

Tijdens de introductie krijgen de leerlingen allemaal een doos. Ze krijgen de opdracht om gedurende de hele week alles in de doos te stoppen wat ze leuk en interessant vinden. Fascinaties, hobby’s, grappige tekeningen, stukjes uit de krant, dingen uit spellen, etc. Het kan van alles zijn. (geef de opdracht mee aan het einde van een voorafgaande les (thema).

2. LES 2 (50 minuten)

BRAINSTORMEN

3. LES 3 (50 minuten)

TOEKOMSTDROOM

De inhoud van de doos wordt nu verspreid op tafel of op de grond zodat er een groot overzicht ontstaat van de persoonlijke interesse van de leerling. Het is nu aan de leerling om hier een brainstorm van te maken. In het midden zet de leerling de tekst; “Wie ben ik”?. Hier omheen gaat de leerling woorden of zinnen schrijven die in het teken staat voor wat de leerling leuk vind. Als steun gebruikt hij hiervoor de verzamelde onderdelen uit de doos. Zij staan voor wat de leerling aanspreekt.

In de derde les gaat de leerling zijn interesses, hobby’s en fascinaties koppelen aan zijn of haar toekomstig droomscenario. Aan de hand van een nieuwe brainstorm, een geschreven stuk tekst of een tekening kan de leerling nu laten zien hoe hij zijn toekomst ziet zonder rekening te houden met wat er van hem verwacht wordt. Puur vanuit de droom gevormd. Als hij wilt luieren en gamen op de bank is dat ook prima.

CONCEPT STAP VOOR STAP 4. LES 4 (50 minuten) KOPPELEN AAN BEROEPEN

De leerlingen gaan nu de uitkomsten van de brainstorm, hun fascinaties, interesse, etc koppelen aan richtingen of beroepen die daar bij zou passen. Ze mogen ook zelf een nieuw beroep verzinnen. Wel moeten ze hierbij opschrijven wat voor bagage en kennis ze nodig denken te hebben om dit beroep of idee uit te kunnen voeren. Nu er een lijst is ontstaan met verschillende beroepen die overeenkomen met de interesses van de leerling is het aan de leerling om hier de 3 tofste beroepen uit te halen.

5. LES 5 (50 minuten)

CONTACT OPNEMEN

6. LES 6 (50 minuten)

INTERVIEW VRAGEN

In deze les is het de bedoeling dat de leerlingen bedrijven of personen opzoeken die het beroep uitvoeren. Deze personen gaan ze door middel van een net telefoontje (in overleg met de docent) bellen met de vraag of ze hem/haar een paar uurtjes zouden mogen volgen en interviewen voor een schoolproject omdat zij erg ge誰nteresseerd zijn in het beroep. (de afspraak moet mogelijk zijn binnen 2 a 3 weken)

Naar aanleiding van een akkoord op het onderzoek bij die persoon en na een gesprek met de docent moet de leerling nu dingen gaan verzinnen die hij graag zou willen weten. Dit mag van alles zijn. Vrije tijd, vooropleiding, karakter, etc. Aan de hand van deze interesses binnen het beroep gaat de leerling nu interview vragen opstellen.

CONCEPT STAP VOOR STAP 7. LES 7 (50 minuten)

HOOFDOPDRACHT

Pas nu word de hoofdopdracht ingeleid en worden er groepjes van 4 leerlingen gevormd. Vriendjes en vriendinnetjes mogen in principe wel bij elkaar maar er moeten wel 4 totaal verschillende beroepen onderzocht worden binnen de groep. Elke leerling krijgt een eigen rol binnen deze groep. De ene leerling filmt, de andere leerling zorgt voor de styling (staat er niet iets in het beeld van de camera bijvoorbeeld, of zie je de boxershort van Dave in beeld?), de derde persoon is de notulist en de vierde persoon is de leerling die het onderzoek leidt en in beeld komt. De interviewer is telkens de persoon die het beroep heeft aangedragen. De rollen zullen binnen de groep dan ook rouleren waardoor elke leerling telkens in een andere rol terecht komt en een andere verantwoordelijkheid krijgt. Je kunt dit zien als de theorie rondom Epistemic Games van David Schaffer (2006). Ook in mijn concept zetten de leerlingen een bepaalde bril op waardoor ze op hun eigen wijze kijken naar het onderzoek. De gene die filmt zal zich bijvoorbeeld interesseren voor het beeldmateriaal en zich gedragen als een echte cameraman. De leerling zal tijdens de opdracht leren denken als een professional (binnen de opdracht).

CONCEPT STAP VOOR STAP De leerlingen maken nu gezamenlijk een planning. Wie heeft een afspraak wanneer, hoe laat en waar en is dit te realiseren om samen aan te pakken binnen de periode van 3 weken? De planning word ingeleverd bij de docent en na de goedkeuring van de docent krijgt elke leerling binnen de groep een envelop mee met daarin verschillende opdrachten kaarten, een badge en een ranking kaart. De groep krijgt gezamenlijk een kaart mee met daarop de missie. Op de achterkant van de kaart staat een afvinklijst zodat ze alle belangrijke punten kunnen afvinken nadat deze aan bod zijn geweest of die belangrijk zijn voor de loop van de opdracht. De opdrachtenkaarten leiden de leerlingen om op een bijzondere, creatieve manier het beroep in te leiden en af te sluiten. Op een van de begin kaarten staat bijvoorbeeld; “Verzamel materialen die bij het beroep horen en leg aan de hand van de materialen uit welk beroep je hebt gekozen”. De leerlingen moeten nu goed rondkijken en materialen gaan koppelen aan een introductie verhaal van het beroep. Hierdoor worden de hersenen geprikkeld en opgewarmd op een interactieve manier. Samenwerken is hier dan ook onontkoombaar. Op een van de eindkaarten staat bijvoorbeeld: “Sluit het filmpje af door te vertellen hoe jij jezelf ziet over 10 jaar? Zie je jezelf in dit beroep werken? Geef duidelijk aan waarom wel of niet”. Ze gaan door deze opdracht nadenken over zichzelf in dit beroep en over hun toekomst. Ook al past het beroep niet bij zijn of haar toekomstvisie, het uitsluiten en onderbouwen van de conclusie is een goede bagage voor het maken van de juiste beroepskeuze.

CONCEPT HOOFDOPDRACHT GEZAMELIJK MISSIE Weet jij al wat je later wilt worden of heb je een hobby waar je graag je beroep van zou willen maken maar weet je niet wat daar de mogelijkheden in zijn? Jou missie is om te ontdekken of het beroep waarvan jij denkt dat bij je past ook echt iets voor jou is. Ga samen met je team op pad om jou beroep uit te pluizen, vast te leggen en er uiteindelijk een tof filmpje van te maken! Het filmpje zal onderdeel zijn van een serie filmpjes waarin je ook andere leerlingen kennis laat maken met het beroep. Het filmpje mag niet langer duren dan 3,5 minuut per persoon. Je werkt samen in een groepje van 4 waarin ieder een eigen beroep gaat aandragen en onderzoeken. Van het beroep maak je later nog een poster die door de hele school verspreid zal worden om andere leerlingen te informeren en inspireren.

CHECKLIST Je hebt 3 teamgenoten met ieder een andere beroepskeuze Je hebt vragen opgesteld die jij graag wilt weten over het gekozen beroep. Je hebt iemand gezocht die het beroep uitoefend en die je een deel van zijn/haar werkdag mag volgen. Pak vervolgens 2 opdrachten kaarten: 1 begin en 1 eind kaart en verwerk deze in je onderzoek. Het interview en de antwoorden op de vragen. De opdracht die je krijgt vanuit de persoon binnen het beroep. (Laat de persoon een opdracht verzinnen die met het beroep te maken heeft en voer deze opdracht uit). Duidelijk beeld van wat het beroep inhoud. (wie, wat, waar, waarom, wanneer). Beoordeel het beroep aan de hand van de ranking en een eindcijfer (zie badge). Maak een poster over het beroep wat een compleet en duidelijk beeld geeft. LET OP: Zorg dat je alles goed vastlegt, en schiet voldoende beeld materiaal Filmpje mag niet langer dan 3,5 minuut duren. Alle filmpjes hebben hetzelfde intro, overgang van de beroepen en aftiteling (zie format). Je onderzoekt je eigen beroep. Je teamgenoten assisteren jou met filmen, notuleren, styling enz. Rouleren in deze rollen zodat je allemaal elke rol 1 keer hebt gedaan.

CONCEPT OPDRACHTENKAARTEN INDIVIDUEEL BEGIN

BEGIN

Leid het beroep in aan de hand van 3 fotoâ&#x20AC;&#x2122;s of afbeeldingen die bij het beroep passen of bij de reden waarom jij hebt gekozen voor dit beroep.

Geef een korte introductie over het door jou gekozen beroep aan de hand van een eigen verhaal.

EIND

Sluit het filmpje af met jou eigen toekomstvisie over het beroep in de toekomst. Blijft het beroep hetzelfde of denk je dat het gaat veranderen / verdwijnen?

Sluit het filmpje af door te vertellen hoe jij jezelf ziet over 10 jaar? Zie je jezelf in dit beroep werken? Geef duidelijk aan waarom wel of niet.

Sluit het filmpje af met een kort verkooppraatje waarin je het beroep gaat aanprijzen aan je medestudenten. Ligt de positieve eigenschappen van het beroep toe.

CONCEPT RANKING EN BADGE INDIVIDUEEL RANKING

INHOUD BEROEP

HOE VEEL?

VEEL VRIJE TIJD

WEINIG VRIJE TIJD

ZELFSTANDIGHEID

SAMENWERKEN

CREATIEF DENKEN

CREATIEF DOEN

ACTIEF DENKEN

ACTIEF DOEN

PRAKTIJK

THEORIE

GEDULD NODIG

GEEN GEDULD NODIG

BEHULPZAAM

NIET BEHULPZAAM

SOCIAAL VAARDIG

NIET SOCIAAL VAARDIG

CONCEPT STAP VOOR STAP (GEZAMELIJK) 8. LES 8 (50 minuten) 9. LES 9 (50 minuten) 10. LES 10 (50 minuten) 11. LES 11 (50 minuten)

IN DE LES WERKEN AAN HET FILMPJE / POSTER IN DE LES WERKEN AAN HET FILMPJE / POSTER IN DE LES WERKEN AAN HET FILMPJE / POSTER IN DE LES WERKEN AAN HET FILMPJE / POSTER

12. LES 12 (50 minuten) VERSPREIDEN

In deze les gaat de docent met zijn klas de posters en de filmpjes gezamelijk bekijken en bespreken. Na de les krijgen de leerlingen de posters mee en mogen zij deze op een plek binnen de school ophangen.

EXTRA

Door het verspreiden van de posters en het afspelen van de filmpjes in bijvoorbeeld de aula (pauze) bereikt de school een brede doelgroep binnen de school. Het beroepen materiaal zorgt ervoor dat de leerlingen op een luchtige en leuke manier in contact komen met verschillende banen en sectoren. Daarnaast kan het beeldmateriaal leiden tot een betere stagekeuze of zelfs wel een realistiser toekomstbeeld geven. Mentorlessen zijn ook geschikt om het materiaal te gebruiken voor beroepskeuze begeleiding.

CONCEPT VISUEEL ENGAGEMENT LOOP EN PROGRESSION LOOP

BENODIGHEDEN DOCENT UITVOERING CONCEPT Vooropdrachten: Lokaal met genoeg ruimte om groot te werken op de grond of aan tafel. (Schoenen)dozen (iedere leerling 1) Minimaal A2 vellen papier (iedere leerling minimaal 2) A3 vellen papier (iedere leerling minimaal 2) Computers / laptops met internet Hoofdopdracht: Missiekaart met afvinklijst Opdrachten kaarten Rankingkaarten Badges met kleur

GAMIFICATION TECHNIEKEN Tangential learning kan ervoor zorgen dat de nieuwsgierigheid van de leerlingen wordt opgewekt doordat zij experimenteren met verschillende beroepen en/of richtingen. De kennis is een nuttige bagage gezien het feit dat ze een weloverwogen beslissing moeten kunnen maken voor een vervolg na hun studie. Ook zorgen Science en Urgent Optimism voor nieuw/ander zicht op een bepaald beroep. Studenten ontdekken snel wat het beroep inhoud en ze zijn op een plezierige en snelle, effectieve manier de beroepen aan het ontdekken en aan het onderzoeken ook al zou het experiment falen. Ze leren van de verkeerde keuzes en nemen deze mee gedurende het proces, de hele opleiding en de toekomst. Helping, Roles en Teamwork zorgen ervoor dat de leerlingen zich tijdens de hoofdopdracht belangrijk voelen in de groep omdat ze samen werken aan een Epic Meaning. Ze zijn samen aan iets bezig wat uiteindelijk groter is dan zichzelf. Met het resultaat van de opdracht kunnen zij een hoop medestudenten informeren en inspireren over verschillende beroepen. Binnen de groep kunnen ze elkaar helpen doordat ze allemaal een andere rol hebben maar niet zonder elkaar kunnen. De interviewer, filmer, notulist en de stylist voelen allemaal Ownership voor hun taken en zullen deze dan ook zo goed mogelijk willen uitvoeren. Het samenwerken leidt daarbij tot meer input aan ideeĂŤn en vragen en zal hierdoor zorgen voor de juiste informatie voor verschillende leerling motivaties. Meer winst aan inhoud over het beroep. Bijna alle leerlingen kampen met hetzelfde probleem. Ze weten vaak niet goed wat ze moeten kiezen voor hun toekomst. Binnen deze opdracht is er dan ook sprake van Shared Identity. Ze voelen zich verbonden met elkaar omdat ze gezamenlijk hetzelfde probleem ondervinden en ze werken allemaal aan dezelfde opdracht. Ze worden deel van de groep die samen beroepen ontdekt. 19

PLAYERTYPES VERSCHILLENDE MOTIEVEN SPELERS

SOCIALIZER

Interactie met de spelers

lle an a v n de jke Beki jes van p film oepen. ber

Elkaar he hoofdo lpen binnen de pdr versch acht door de illende erzoek rollen. Samen op ond beroep uit binnen het . van een ander

INTERACTIE beroepen Verschillende e, nieuwe op een creatiev zoeken. manier onder

KILLER Actie op spelers

Aan de h an de beoord d van de ranking e n eling late n zien da beroep b t z ij n eter is d dat van z ijn medele an erlingen.

Nieuwe b ontdekke eroepen na van eigen an de hand fascinatie interesses s en .

EXPLORER

Interactie met de wereld

Ranking e n be gebruiken oordeling tonen dat om aan te zijn bero ep het vetst is. fste et to te h g graa ben om Wil eb en. ep h k bero nderzoe o

ACTIE arten chtenka oa r d p o De el m o orgine ren. z j i h l a z voe illen uit gelijk w

ACHIEVER

Actie in de wereld

WERELD

RESULTATEN PROTOTYPE

RESULTATEN EN ANALYSE Mijn prototype heb ik toegepast op een groep van 10 leerlingen op De Rotonde, Breda. Het is een school voor leerlingen die nog niet op een reguliere vmbo school geplaatst kunnen worden omdat zij didactische en/of sociaal-emotionele problemen hebben. Deze groep was voor mij persoonlijk een enorme uitdaging maar ook een goede test om te kijken of mijn concept ook op lagere niveaus inzetbaar zou zijn. Omdat mijn concept groot is en ik binnen deze korte periode niet mijn hele concept van ongeveer 12 lesuren kon testen heb ik er voor gekozen om alleen de hoofdopdracht in het klein te prototypen. Om de rest zo waterdicht mogelijk te kunnen ontwerpen heb ik een gesprek gevoerd met Anneloes Martens (vmbo docente De Rotonde, Breda) en heb ik weer een beroep gedaan op Anna Luijten (CKV docent, Scala Breda), en (psychologe en eigenaresse van De Spellenwinkel, Breda) Margot. Daarnaast heb ik wat leerlingen ge誰nterviewd in de leeftijd van 13 t/m 16 jaar. In de 50 minuten durende les waarin ik mijn prototype moest uitvoeren zag je al snel dat de leerlingen een beroep kozen waar ze van dachten dat het paste bij hun persoonlijke interesse of wat hen als eerste aansprak. Hieraan kon je merken dat daar dus wel degelijk vraag naar is. Ik kon voor het prototype niet met de leerlingen op pad om beroepen te onderzoeken dus heb ik 3 beroepen meegenomen. Voor een groepje van 10 leerlingen was dit prima maar een echte vrije keuze kon ik hen helaas niet bieden. Mirte van Wijngaarden - modeontwerpster. Sanne Woppenkamp - verpleegkundige en Arno de Been - Event Coordinator van Inbev, Jupiler merk, zijn 30 minuten lang aan de slag gegaan met de leerlingen.

RESULTATEN EN ANALYSE Tijdens het vraaggesprek en het uitvoeren van de opdrachten vielen een aantal dingen op. De meisjes die gezamenlijk in een groepje zaten waren alle drie vrij timide. Ze vinden het moeilijk om zelf te beginnen en hadden veel sturing nodig bij het uitvoeren van de opdrachten. Op de Begin opdracht kaart stond dat het beroep uitgelegd moest worden aan de hand van voorwerpen die te maken hadden met het beroep. Door de voorwerpen die meegenomen waren door de beroepsbeoefenaars werd de aandacht van de leerlingen duidelijk getrokken. Ze waren erg nieuwsgierig naar wat het allemaal was en waar het voor diende. Je merkte ook duidelijk dat de leerlingen erg visueel waren ingesteld. Aan de hand van deze voorwerpen ontstonden er dan ook meer dan genoeg vragen en door een korte uitleg over de voorwerpen kon er meteen een duidelijke introductie voor het beroep worden gegeven. Zodra de introductie gedaan was liepen de leerlingen weer wat vast, ze vinden het eng en spannend om zelf initiatief te tonen. Dit merkte ik doordat ze veel naar de verteller keken en bleven wachten tot het voortouw genomen werd. Door samen met de leerlingen de volgende opdracht door te nemen: de aanknopingspunten, werden ze weer de goede richting op gestuurd. Ik merkte wel dat sommige aanknopingspunten voor de leerlingen wat onduidelijk waren omdat ze niet wisten wat het betekende. Zo vroegen ze bijvoorbeeld wat sociaal aspect en tijdinvulling betekende. Na een korte en vereenvoudigde uitleg bleken ze de aanknopingspunten erg prettig te vinden en vonden ze een duidelijke richting naar de vragen. De leerlingen vroegen over het algemeen niet heel erg veel door waardoor er vrij snel door de kaartjes heen gelopen werd. De beroepsbeoefenaar kon daardoor wel wat meer zaken vertellen die leuk en handig zijn om te weten over het beroep.

RESULTATEN EN ANALYSE Ook moesten de leerlingen een kleine opdracht uitvoeren die hun liet kennis maken met het beroep. De opdrachten waren verzonnen en voorbereid door de beroepsbeoefenaars. Hierbij bleek ook dat de leerlingen om veel sturing vroegen. Het invullen van de ranking had ook wat uitleg nodig. Er werd niet helemaal begrepen hoe ze deze in moesten vullen maar met een korte uitleg werd dit snel duidelijk en pakten ze dit snel zelfstandig op. Dit vonden ze erg leuk om te doen, ze werden erg enthousiast en vroegen niets meer aan de beroepsbeoefenaar maar vertelde vooral uit zichzelf over de beredenering achter de beoordeling van de onderdelen. Ze gaven de beroepsbeoefenaar feedback over het beroep en overlegden erg goed met elkaar. De samenwerking kwam hierin goed naar boven. Nadat ze deze ranking hadden ingevuld kwam het moment van het beoordelen van het beroep. Ze overlegden kort met elkaar over wat ze hadden ingevuld en besproken. Hieruit bleek dat ze het duidelijk eens waren over het cijfer wat ze wilden geven. Naar aanleiding van de ingevulde ranking en het eindcijfer heb ik hen gevraagd hoe ze tot het cijfer en de beoordeling waren gekomen. Ze werden in eens erg enthousiast en ze vertelde honderduit over wat ze leuk vonden aan het beroep en minder leuk vonden. Toen het onderzoek was afgelopen, grepen ook de leerlingen uit de andere groepjes hun kans om meer te weten te komen over een andere beroep wat aanwezig was. Dit gaf aan dat de nieuwsgierigheid enorm geprikkeld werd bij het zien van de bezigheden in andere groepen bij andere beroepen. Bij navraag wat ze er van vonden om dit op zoâ&#x20AC;&#x2122;n manier te doen gaven ze dan ook aan dat ze het heel leuk en leerzaam vonden maar dat ze zouden willen dat ze wat meer de tijd hadden en wat meer beroepen op deze manier konden onderzoeken. Hierbij kwam al snel de vraag of we weer terug kwamen voor nog meer beroepen en opdrachten. 24

RESULTATEN EN ANALYSE DOORGEVOERDE CONCLUSIES RANKING

INHOUD BEROEP

HOE VEEL?

VEEL VRIJE TIJD

WEINIG VRIJE TIJD

ZELFSTANDIGHEID

SAMENWERKEN

CREATIEF DENKEN

CREATIEF DOEN

ACTIEF DENKEN

ACTIEF DOEN

PRAKTIJK

THEORIE

GEDULD NODIG

GEEN GEDULD NODIG

BEHULPZAAM

NIET BEHULPZAAM

SOCIAAL VAARDIG

NIET SOCIAAL VAARDIG

CONCLUSIES VOORTGEKOMEN UIT PROTOTYPE Uit dit prototype blijkt dat de leerlingen op dit niveau heel erg veel dingen eng vinden en een kwetsbare leeftijd hebben waarbij ze continue bezig zijn met wat anderen van hun denken. Ze vinden het moeilijk om zelf initiatief te tonen en vragen vaak om bevestiging, ze vinden het lastig om â&#x20AC;&#x153;foutenâ&#x20AC;? te maken. De opdrachten zijn een zeer goede leidraad voor het interview en de leerlingen waren dan ook erg enthousiast. Ze gaven aan dat ze het erg prettig vonden om zo diep op een beroep in te kunnen gaan. Ze werden door de opdrachten en door de begeleiding van de beroepsbeoefenaar gestuurd in hun vragen waardoor ze verschillende aspecten ontdekten van het beroep en dingen vroegen of deden waar ze normaal niet aan zouden denken. Binnen de opdracht die ze kregen vanuit het beroep inspireerde ze elkaar enorm met hun verhalen en tekeningen en ze waren op een actieve, speelse en creatieve manier bezig. Tijdens het interview bleek wel dat deze leerlingen niet overschat moeten worden en dat het soms wat simpeler uitgelegd moet worden of dat ze wat meer handvatten nodig hebben om zelf het interview te kunnen sturen. Het samenwerken vonden de leerlingen erg leuk. Het voelde voor hun heel veilig doordat ze samen de beslissingen over de beoordeling en de ranking namen. Hier gingen ze dan ook enthousiast mee aan de slag waaruit de eigen mening van de individuen toch gevormd bleek te zijn tijdens het onderzoek. De spelelementen die verwerkt zijn in deze opdracht zal voor deze groep leerlingen echt aangepast moeten worden. De richtlijnen moeten eenvoudiger worden omschreven en er zullen wat meer opdrachten kaarten moeten komen die het ook nog simpel houden maar ze toch moet weten de boeien. Voor een lager niveau zou mijn concept dus zeker bruikbaar zijn maar wel met de nodige aanpassingen. 26

CONCLUSIES VOORTGEKOMEN UIT PROTOTYPE Anneloes Martens (vmbo docente De Rotonde, Breda), Anna Luijten (CKV docent, Scala Breda), en (psychologe en eigenaresse van De Spellenwinkel, Breda) Margot gaven aan interesse te hebben in mijn concept en zagen veel kansen en mogelijkheden: Anna Luijten: “Je hebt een interessant onderwerp uitgekozen denk ik, maar ook een lastige. Ik hoor het probleem veel om mij heen. Mijn doelgroep, de leerlingen van de basis en kader beroepsgerichte leerwegen zijn doeners, grofweg gezegd. Dus je kan hartstikke veel leuke projecten bedenken waarbij ze zelf een actieve rol aannemen. De meeste zijn ook behoorlijk visueel ingesteld, een bijkomend voordeel voor ons vak.” Anna Luijten: “Ik denk dat het voor een hoop leerlingen best lastig is om een definitieve keuze te maken na klas 2. Ze mogen een paar keer kort een kijkje nemen in de bovenbouw en ze hebben keuzevakken als opstapje. Toch is de keuze voor veel leerlingen hier al lastig. Het lijkt mij dat daar veel meer aandacht voor nodig is. Klas 1 en 2 zouden daarom een perfecte doelgroep zijn binnen jou concept”. Anneloes Martens: “Complimenten voor jullie! Jullie mogen vaker langskomen. Ik en de kinderen vonden het heel leuk!” Margot: “Wat ik zo sterk vind aan jou concept is dat je niet alleen kijkt naar je minor maar ook daadwerkelijk rekening houdt met de behoefte van de adolescenten en de werking van hun hersenen. Dat je hier zo diep op in gaat laat je passie voor het onderwijs zien. In combinatie met spelelementen deze interesses sturen vind ik erg interessant en het kan zeker leiden tot een weloverwogen, passend en verantwoord concept”. 27

DOORGEVOERDE CONCLUSIES Per niveau moet het concept wat worden aangepast. De vragen moeten bijvoorbeeld eenvoudiger of juist ingewikkelder en er moeten meer opdrachten en simpelere richtlijnen worden gevormd. Mocht het concept daadwerkelijk worden toegepast binnen het onderwijs zullen er verschillende niveaus ontstaan binnen hetzelfde concept. De ranking kaarten waren niet helemaal duidelijk. De leerlingen wisten niet goed hoeveel sterren ze moesten inkleuren omdat sterren staan voor iets goeds. De twee tegenstellingen waren niet perse voor 1 persoon goed of slecht. Zelfs in mijn uitleg is het al onduidelijk. Eerst heb ik de sterren vervangen door bollen in de hoop dat het veranderen van de symbolische waarde van deze sterren genoeg zou zijn. Dit bleek ook niet helder te zijn wanneer ik de werking van mijn ranking kaarten probeerde uit te leggen Ik heb de ranking kaart dan ook opnieuw vormgegeven en verdeeld in twee delen. Het eerste deel is waar je kunt aankruisen of het bijvoorbeeld een sociaal beroep of een niet sociaal beroep is. Het tweede deel is in welke mate je sociaal bezig bent.

DOELEN BEHAALD? ONDERBOUWD VANUIT HET PROTOTYPE Mijn prototype heb ik toegepast op een groep van 10 leerlingen op De Rotonde, Breda (voorbereidend VMBO school). Omdat de opdracht best groot is en ik binnen deze korte periode niet mijn hele concept van ongeveer 12 lesuren kon testen heb ik er voor gekozen om alleen de hoofdopdracht in het klein te prototypen. In de 50 minuten durende les waarin ik mijn prototype moest uitvoeren zag je al snel dat de leerlingen een beroep kozen waar ze van dachten dat het paste bij hun persoonlijke interesse of wat hen als eerste aansprak. Hieraan kon je merken dat de belevingswereld (interesses) erg belangrijk is. Ik kon voor het prototype niet met de leerlingen op pad om beroepen te onderzoeken dus heb ik 3 beroepen meegenomen. Voor een groepje van 10 leerlingen was dit prima maar een echte vrije keuze kon ik hen helaas niet bieden. Mirte van Wijngaarden - modeontwerpster. Sanne Woppenkamp - verpleegkundige en Arno de Been - Event Coรถrdinator van Inbev, Jupiler, zijn 30 minuten lang intensief aan de slag gegaan met de leerlingen. De leerlingen waren erg enthousiast en ze vonden het erg prettig om zo diep op een beroep in te kunnen gaan. Ze werden door de opdrachten gestuurd in hun vragen waardoor ze verschillende aspecten ontdekten van het beroep en dingen vroegen of deden waar ze normaal niet aan zouden denken. Ze inspireerde elkaar met hun verhalen en tekeningen en waren op een actieve, speelse en creatieve manier bezig. Na het onderzoek wilde ze eigenlijk graag het andere beroep op dezelfde manier onderzoeken. Helaas was hier geen tijd voor.

DOELEN BEHAALD? ONDERBOUWD VANUIT HET PROTOTYPE Door mijn opdrachten heb ik de leerlingen binnen die 50 minuten al onbewust kunnen laten nadenken over waar hun talenten, hun sterke punten en hun passie liggen. 3 leerlingen uit mijn test groep gaven aan dat het beroep wat ze hadden onderzocht zeker in de top 3 kwam te staan. 1 jongen gaaf aan dat Event CoĂśrdinator een goede tweede keuze is en dat hij gebruik gaat maken van zijn stage mogelijkheden om hier nog verder mee in contact te komen. Anders gaven aan dat ze wel heel veel dingen van het beroep interessant vonden maar een aantal dingen van datzelfde beroep echt niet zouden willen. Samen met de beroepsbeoefenaar keken ze naar de goede kanten die vervolgens werden gekoppeld aan een ander beroep. De leerling was helemaal enthousiast en wilde meteen meer weten over dat andere beroep. (niet verpleegkundige maar kraamverzorging) Een opstapje naar een ander beroepenonderzoek of een eventuele stage was binnen 50 minuten prototypen al bereikt. Als de leerlingen de mogelijkheid krijgen om verschillende beroepen op deze manier te onderzoeken en deze te delen met de hele klas of school kunnen ontzettend veel leerlingen geĂŻnspireerd worden. Mijn testgroep gaf aan het jammer te vinden dat het binnen de les maar 1 beroep kon zijn. Ze hadden graag meer willen zien. Een meisje wat in de groep zat van mode ontdekte nu dat ze helemaal niet heel goed moest kunnen teken om te kunnen ontwerpen. Ze dacht altijd dat ze de skills niet had en sloot hierdoor het beroep eigenlijk al uit. Nieuwe deuren werden geopend.

BIJLAGE FOTO’S PROTOTYPE PROTOTYPE QUOTES BRONNEN

blz. 32 blz. 35 blz. 36

PROTOTYPE FOTO’S

PROTOTYPE QUOTES GRAPPIGE QUOTES “Kunnen ze je dan ‘s nachts gewoon uit bed bellen?” “Dit wordt echt wel een super goede tweede keuze!” “Krijgen we dan van u een camera mee? Dat vind ik eng. Dadelijk laat ik hem vallen.” “Dus je mag al je vrienden meenemen naar een feest?” “Ik ontwerp voornamelijk prinsessen outfits.” “Ik ga iets maken voor Beyonce! Die ene voor een Disney figuur en de andere voor Beyonce” “Ik kan echt niet tegen bloed.” “Ik weet geen vragen meer.” “Ik wil filmen! Dat is vet!” “Moet je echt kunnen tekenen voor mode?” “Dit vind ik cool!” “Oww zo Cuteness!” “Het was zo kort!” “Komt u nog terug met andere beroepen?” “Dit was echt een leuke les!” “Hoe teken je een transparant shirtje?”

BRONNEN ”Studieperspectief, Kies Slim!” Kidsenjongeren.nl . CNV Jongeren, SNS Reaal Fonds, Instituut Gak, Zabawas, Stimulansz, Studieperspectief, Onderzoeksverslag_studiekeuze_en_baankansen,Web. 23 februari 2014. <http://www.kidsenjongeren.nl/wp-content/uploads/2012/09/Onderzoeksverslag_studiekeuze_en_baankansen.pdf> Shaffer, David Williamson. “Epistemische Games aan professionele vaardigheden en waarden te verbeteren.” Epistemische Spelen aan professionele vaardigheden en waarden te verbeteren . Epistemische Games en Values, David Williamson Shaffer Universiteit van Wisconsin-Madison, Department of Educational Psychology, Web. 22 februari 2014. <http://www.academia.edu/3219363/Epistemic_games_to_improve_professional_skills_and_values> Claessens, Maud, en Petra Smolders. Vraag Het De VMBO’er! Digitale afbeelding.Lob4mbo.nl . LAKS, januari 2011. Web. 25 februari 2014.<https://openaccess.leidenuniv.nl/bitstream/handle/1887/16693/summary in Dutch.pdf?sequence=14>.