Partizan/113
dan İran vatandaşı olup farklı etnik gruba mensup olanlar ya da Güney Asyalı olup farklı etnik gruba mensup olarak şeklinde okunmalıdır. –Partizan) Petrol ihraç eden Körfez ülkelerinde, petrolün ekonomi üzerindeki stratejik rolünü oynamadan önce feodal yapı hakimdi. Bölgede tarım, hayvancılık, inci avcılığı, ev sanayine dayalı kaba kumaş dokuma, topraktan saklama kabı ve madeni tencereler üretiliyordu. Bölgenin petrol dışında madeni açıdan fakirliği, arazinin büyük bölümünün çöllerden oluşması nedeniyle tarım ve hayvancılık açısından da geçerlidir. 1900’lerin başında Suudi Arabistan vahalarında, Umman’ın dağlık bölgelerinde ve Basra Körfezi kıyılarında tarım yapılıyordu. Aynı koşullar bugün için de geçerlidir. Tarım, hurma, buğday ve arpanın ağırlıkta olduğu tahıllar, sebze üretiminde yoğunlaşıyordu. Koyun ve keçi sürülerinin ağırlıkta olduğu hayvancılıkla göçebe yaşayan aşiretler uğraşıyordu. İnci avcılığı ve balıkçılık, Bahreyn, Katar ve BAE için önemli bir gelir kaynağıydı. Üretim olanakları coğrafi açıdan yetersiz olan Arap Yarımadasında ticaret önemli bir sektör olarak işlev görüyordu. İhtiyaç duyulan birçok ürün, diğer ülkelerden ithal ediliyordu. Bu nedenledir ki ticaret Arap Yarımadası için belirleyici konumdaydı. Zira ülke gelirlerinin büyük bölümü gümrük vergilerinden geliyordu. Liman işletmeleri, deniz taşımacılığı, ticarete paralel gelişen iş alanlarıydı. Bahreyn inci ticaretiyle ön plana çıkarken, Müslümanların Hac için Mekke’ye akın etmeleri S. Arabistan için Hac hizmetleri kapsamında önemli bir gelir kaynağı oluyordu. Özellikle zengin Müslümanlara yapılan otomobil hizmeti (Cidde-Mekke arasının uzunluğundan kaynaklı) bu gelirin önemli bir bölümünü oluşturuyordu. 1930’lu yıllarda bu gelir kaynaklarına petrol imtiyaz gelirleri de eklendi. Petrol tekellerinin, petrol arama çalışmalarında daha fazla imtiyaz hakkı için ülkelere ödedikleri imtiyaz bedeli, daha petrol bulunmadan Körfez ülkelerinin ekonomisini değiştirmeye başladı. Bölgedeki ilk petrolün 1931’de Bahreyn’de bulunmasıyla, hem petrol arama faaliyetleri hem de imtiyaz gelirlerinde bir artış yaşandı. 1930-40 arası dönemde bugünün petrol ihraç eden Körfez ülkeleri, petrol tekellerine imtiyaz hakkı verdi. İmtiyazlar ABD petrol tekeli Standard Oil Of Company ve İngiltere menşeli Iraq Petroleum Company arasında paylaşıldı. Petrol tekelleri petrol arama çalışmaları için her ülkede tamamının kendilerine ait olduğu yan petrol şirketleri kurdu. Bugünün S. Arabistan’ın ulusal petrol şirketi ARAMCO’nun kuruluşu bu döneme denk gelir. 60-75 yıl gibi uzun süreleri kapsayan petrol arama çalışmaları imtiyazları, ülkelerin ekonomik görünümünü değiştirmeye başladı. İlk yatırımlar liman işletmeleri ve yeni kentler kurma (inşaat) alanlarına yapılması, emperyalist sermaye ve gelişmekte olan komprador sınıfının azami kârı için altyapı sektörlerine yönelikti. Ekonomik gelişme ve yatırımlara paralel, bölgede yaşayan nüfusun azlığı işgücü ihtiyacını doğurdu, aynı zamanda bölgedeki gelişme çevredeki Hindistan ve Doğu Afrika başta