Partizan/7
lar, insancıllar, çalışan sınıfın durumunu düzeltmeciler, yardımseverler, hayvan korumacıları, ılımlılık örgütçüleri vardır. En çeşitlisinden köşe bucak reformcuları...” (Marks-Engels, 2009:81) Bunlar burjuva toplumunu çelişkisiz arzularlar. Yalnızca ekonomik koşullarda bir değişimin yararlı olacağını savunarak işçi sınıfının bütün devrimci hareketinin içini boşaltmaya çalışırlar. Kısaca sermaye ile ücretli emek arasındaki ilişkide esasen hiçbir şeyi değiştirmeden korumayı ve ufak tefek iyileştirmeleri hedeflerler. 3) “Esas sosyalist ve komünist sistemler, St. Simon’un, Fourier’in, Owen’ın vb. sistemleri” (Marks-Engels, 2009:83) proletaryanın hem kendi gelişmemişliği hem de maddi koşulların yetersiz olduğu dönemde boy göstermiştir. Bu öğreti sınıf karşıtlığını tanır ve bunun ortadan kaldırılmasını ister “Mevcut toplumun bütün temellerine saldırır” (Engels) ancak, proletaryaya siyasal bir rol biçmez, onun rolünü görmez. Tasarladıkları toplumu propaganda ve örnekler yoluyla barışçıl şekilde gerçekleştirmeyi hedeflerler. Bu nedenle devrimci tüm siyasal eylemleri, hareketi olumsuzlarlar. Bu öğretinin savunucularından biri olan Owen, 1833’te Londra’da İşçi Sendikaları Büyük Ulusal Birliği’nin kurulmasına öncülük etti ve birliğin başkanı oldu. Birlik, üretimin yönetimini ellerine alarak barışçıl yolla toplumun baştan aşağı dönüştürülmesini hedefliyordu. Ancak burjuva devletin-toplumun şiddetli tepkisi sonucu bu ütopik plan başarısızlığa uğradı ve birlik 1834’te dağıldı. Sınıf mücadelesini törpülemeye ve sınıf karşıtlıklarını uzlaştırmaya hizmet ettiği için sınıf mücadelesi geliştiği oranda önemini kaybederek gerici bir özellik kazanmıştır. Bir başka akım ise Kotheder sosyalistleri (kürsü sosyalistleri) idi. Bu akımın başlıca temsilcileri üniversite profesörleriydi ve kürsülerden sosyalizm adı altında burjuva reformizmini vaaz ediyorlardı. Devletin sınıflar üstü bir kurum olduğunu, dolayısıyla düşman sınıfları uzlaştırabileceğini savunuyor, işçilerin durumunu hastalık, kaza sigortaları ve fabrika sözleşmeleri ile iyileştirmeyi amaçlıyorlardı. İşçi sendikalarının siyasi mücadeleyi ve işçi sınıfı partisini gereksiz kıldığını belirtiyorlardı. Bu profesörlerden L. Brentano, İngiliz trade unionlarını kapitalizm sınırlarını aşmadan işçi sınıfının durumunda iyileştirmeleri ve sömürüden kurtulmalarını sağlamada örnek örgüt olarak gösteriyordu. Lenin bu akımı “burjuvazinin, Marksist sınıf mücadelesi teorisini ‘çürütmek’ ve… emekçilerin burjuvazinin etkisi altına girmesini sağlamak için gündeme getirdiği girişimlerden biri…” olarak tanımlamıştı. (Lenin, 1997:219) Kürsü sosyalistleri revizyonizmin ideolojik bir öncülüydü.