Partizan/112
sız ve ağır işlerde çalıştıklarını, bu durum kısmi değişikliklere uğrasa da ikinci ve üçüncü kuşak için de geçerli olduğunu göstermektedir.
Avrupa’da işçi sınıfının ve sendikaların durumu
Gerek uluslararası alanda gerekse Avrupa’da uzun dönemden beri uygulamaya konulan ve günümüzde üzerinde yoğunlaşılan esnek üretim modeli; bütün işçi sınıfını, emekçileri ve ücretle çalışan kesimi etkilemektedir. Bu modelin yaygın uygulanması ile birlikte, işçi ve emekçiler ve orta sınıfı da içine alan yaygın bir yoksullaşmayı ortaya çıkarmış, toplumun büyük kesimi ile sermaye sahipleri arasındaki gelir dağılım dengesi çalışanların aleyhine değişmiştir. Bu durumdan en çok etkilenen uluslararası istatistiki verilere göre, güvencesiz, sağlıksız ve düşük ücretli işlerde en fazla çalışan göçmen işçiler, kadınlar ve göçmen gençler olmaktadır. İster bedenen çalışan işçi, ister zihinsel çalışan emekçi olsun, ücretle çalışanların bütünü esnek üretim modelinin pençesinde daha kötü koşullarda çalışmaya ve daha fazla ücret bağımlısı olmaya mahkum edilmişlerdir. Bu durum işçi sınıfının örgütlendiği sendikalara da yansımış; sendikaların üye sayıları düşmüş, birçok iş kolunda toplu sözleşme noktasında yetki sorunu ortaya çıkmıştır. Bunun yanında esnek üretim modeli işçilerin çalışma saatlerini uzatmış, kazanılmış birçok hakkı ortadan kaldırmış, işçi patron karşısında savunmasız, örgütsüz bir konuma getirilmiştir. Mevcut sendika önderliklerinin niteliğinin çoğunluğu sarı ve reformist olmasına rağmen, işçi sınıfının kendiliğinden gelişen mücadelesi önemli bir yerde durmaktadır. Yunanistan başta olmak üzere; birçok Avrupa ülkesinde yığınlar tepkilerini sokaklara taşımaktadır. Demek ki temel sorun sınıfsal bakış açısına uygun var olan örgütlüklerin zayıflığı ya da olmamasıdır. Güçlendirilmesi üzerinde durulması gereken asıl nokta burasıdır. Bu sendikalar içinde çalışmak, farklı iş kollarındaki işçilerin tepkilerini sokaklarda buluşturmak, bu sendika yöneticilerinin alaşağı edilmesinin yolunu da açacaktır. Sonuç alıcı direnişlerin, kalıcı örgütlülüklerin güvencesi sınıfa taşınan bilinçle direkt orantılıdır. Avrupa’da 2008’de derinleşen krizin, gelinen aşamada banka ve borç krizine dönüşmesinden dolayı uluslararası sermayenin temsilcileri tarafından “tasarruf”, “bütçe denkleştirmesi” ve “aşırı harcamaların kısıtlanması” planlarıyla, Yunanistan, İspanya, Portekiz başta olmak üzere bütün Avrupa ülkelerinde işçi ve emekçilerin ücretleri düşürüle-