Partizan/117
çalışmalarını sürdürmeye koyulmuştur. Maraş olayı sanıkları 14-17 Ocak 1926’da Ankara’da yargılanmışlar, Molla İbrahim, Muhtar ve Bayraktar Hamdi gıyaben, Müezzin Hafız Mehmet, İnşallah-Maşallah lakaplı Ali, Pekmezci Hüseyin Vicahen idama... mahkûm olmuşlardır.”(age, sf: 173) Daha onlarca insan şapkaya muhalefetten “irticacılıkla”, “vatana ihanetle” suçlanarak İstiklal Mahkemelerince idam edilir. İşte Kemalist “devrim”lerin halkaları böyle şekilleniyordu. Açlıktan, yoksulluktan kıvranan halka, ceberrut uygulamalarla şapka dayatılıyordu. M. Tunçay’ın “Başlangıçta, bir ara şapkanın ekonomik yönü üstünde de durulmuş, fakat hükümet tarafından bunun önemli olmadığı, önlemler alındığı ileri sürülerek halk yatıştırılmıştır. Sonradan doğan tepkilerin şiddetle bastırılması üzerine ise, hiç kimsede şapka giymenin pahalı olabileceğini söyleyecek hal kalmamıştır; çünkü görülmüştür ki, artık sorun fes ya da şapka değil, onlardan birinin giyileceği kafayı yerinde tutabilmektir” (age, sf: 158-159) değerlendirmesi her şeyi özetlemeye yeter herhalde. Halk artık kelleyi koruma derdine düşmüştü. Çünkü seyyar infazcı taburları büyük bir hızla ve iştahla sürekli kırım yapıyorlardı. İstiklal Mahkemesi Başkanı Ali Çetinkaya kendi ifadesiyle 1 ayda 12 ilde mahkemelerin kurulduğunu ve gereğini yaptığını belirtir. Şunu da eklemeden geçmeyelim. İstiklal Mahkemelerine başkan ve üye olarak atananlara bakılırsa çoğu İttihat ve Terakki kökenli oldukları görülür. Teşkilat-ı Mahsusa üyesi oldukları, Ermeni soykırımında bizzat bulundukları bilinmektedir. Ankara İstiklal Mahkemesi Başkanı Ali Çetinkaya, Teşkilat-ı Mahsusa kadrosudur. Ermeni soykırımında önemli görevler üstlenmiştir. Ordu mensubu olarak tümen komutanlığı yapmıştır. Hatta kendisi gibi Teşkilat-ı Mahsusacı Deli Halit Paşa’yı meclis binasında öldürmüştür. Böylesine bir İttihatçı kimliğin “Devrim Mahkemeleri”nin gözdesi olması anlaşılırdır. Benzer şekilde Dr. Reşit Galip, aynı mahkemenin üyesidir. İttihatçı örgütlenmelerden yetişmiş bir milletvekilidir. Türk Tarih Tetkik Cemiyetinin de kurucusudur. Bu dönem Milli Eğitim Bakanlığı da yapar. Kılıç Ali de bir ittihatçıdır. M. Kemal’e sadıklığıyla bilinir. Koyu bir milliyetçidir. Bir dönem de İsmail Enver’in korumalığını yapmıştır. Ankara İstiklal Mahkemesinin üyesidir. Yine mahkeme üyesi olan İhsan Topçu da Ermeni Soykırımında önemli görevler icra etmiş ve milletvekilliği yapmıştır. Kısacası hepsinin kökleri hemen hemen aynıdır. İşte 1927’ye gelinirken genel görünüm böyledir. Kemalist rejim, İtti-