Partizan/274
geçerlidir. Van’ın nüfusu 1990’da 151 bin iken 1997 yılında 500 bine, Batman’ın 149 binden 400 bine, Urfa’nın 226 binden 700 bine, Antep’in nüfusu 627 binden 1,5 milyona, bir ilçe olan Bismil’in nüfusu 38 binden 150 bine çıkmıştır. (Değişen-Dönüşen Kent ve Bölge, Cilt 1/sf: 164) Bu zorunlu göçle birlikte her kentte iki ayrı kentin oluştuğunu söylemek abartılı olmaz. Bir tarafta tokların kenti, bir tarafta açların kenti. Ki bugün, kentlerde ikinci kentin büyüklüğü gözle görülen biçimdedir. Diyarbakır’ın % 85’i BM standartlarına göre yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Göç sonucu gelenlerin çoğunluğu bu oranın içindedir. Kırsal alandan zorunlu göçle kitlesel bir göç hareketi yaşandı. Bunun sonucu olarak şehirler yoksul Kürtlerle dolduruldu. Halk yoksullaştırılıp, yoksulluğa mahkum edildi. Bugün kentlerde görülen işsizlerin, niteliksiz hizmet işçilerinin, seyyar satıcı, pazarcı, amele ve çocuk işçilerin, mevsimlik işçilerin Kürtler olması bir rastlantı değildir. 1990’la birlikte uygulamaya konulup 1999’a kadar süren zorla göç ettirme politikasının ürünüdür bu. Kürt Ulusal Hareketi’nin tabanı yoksul ve emekçilerinin ağırlıklı olmasında bu politikanın önemli etkisi oldu. Dolayısı ile Kürt Ulusal Hareketinin tabanı serhildanlarda, sokak gösterilerinde örtük bir sınıfsallık da taşıyor ve sınıfsal mücadeleye yatkınlıklarını gösteriyor. 1990’larla birlikte batı bölgelerinde, İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük kentlerin dışında; Bursa, Adana, Denizli, Kayseri ve Konya gibi kentlerde, şehirden-şehre olan göçler daha yoğundur. Fakat T. Kürdistanı’ndaki göçler ise –zorunlu göç de dahil olmak üzere- daha çok kırda kente oluyor. 2000 yılında yapılan nüfus sayımına göre kentlerin yıllık nüfus artış hızı % 26,81 iken, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde şehirlerin yıllık nüfus artış hızı sırasıyla; % 35,7 ve % 36,57’dir. Köylerin yıllık nüfus artış hızı % 4,21 iken, Doğu Anadolu Bölgesi köylerinde yıllık nüfus artış hızı % 6.10, G.D. Anadolu Bölgesinde de % 7,67’dir. Yani yoğun bir şekilde kırdan kente göç hareketi yaşanıyor. Zorunlu göçün sonucu göçertilenler göç ettikleri kentlerin en yoksulları, işgücü piyasasında en güvencesiz işlerde, en kötü koşullarda ve en düşük ücretle çalışmayı kabul etmek zorunda olan kesim oldu. Bu durum bugün de değişmiş değil. Zorunlu göçle şehirlere sürülen Kürt emekçiler, gerilla mücadelesinin ivme kazandığı, saldırıların olduğu dönemde milliyetçilerin hedefi oldu/oluyor. Neoliberal kapitalist politikaların toplumda emekçilere karşı saldırıları ile birleşen bu durum işçiler içinde şovenist duyguların propaganda edilmesi ile ciddi bir bölünmeyi de beraberinde getirdi. Zorunlu göçle göçer-