Komünist partilerde iki çizgi mücadelesi
PARTİZAN 70 Ekim Devrimi’ni takip eden aylarda halk büyük bir yoksulluk içinde Bolşeviklerden açlığa son verilmesini ve savaşın sona erdirilmesini istiyorlardı. Bolşevikler için bir soluklanma dönemi şarttı. Emperyalist güçlerle savaşı devam ettirmek o şartlara pek uygun değildi. köylülerin küçük meta üretiminden kulakların üreyip geliştiği gerçeğini de görmezlikten geliyordu.” (age, Syf. 289) Kongre, ulusal sorunda da Bolşeviklerin çizgisini kabul ederken, Buharin ve Piattakov’un ulusal sorundaki yaklaşımlarını çürüttü. Onlar programda ulusların kendi kaderlerini tayin hakkının yer almasını istemiyorlardı. 8. Kongre köylülük sorununa da bir çözüm getirdi. Buna göre; yoksul köylüye güvenme, orta köylülükle bağlaşma ve kulaklara kaşı savaşım yürütülmesi kararlaştırıldı. Kongrede askeri sorunda da iki çizgi mücadelesi yaşandı. Ortaya “askeri muhalefet” diye bir grup çıktı. Bu muhalefet eski “sol komünistler” ve ordu içindeki partililerden oluşuyordu. Bu muhalefet düzenli orduya ve orduda disipline karşı çıkıyor ve askeri uzmanlardan yararlanılmasını savunuyorlardı. 9. Parti Kongresi, iç savaş yıllarında karşı-devrimci ayaklanmalara önderlik eden Denikin ve Kolçak’ın yenilgiye uğratılmasından sonra Mart 1920 tarihinde toplandı. Kongre ulaşım, akaryakıt, demirçelik sanayinin kalkındırılması ve ülkenin elektriklendirilmesini hedef alan tek bir sosyalist ekonomik planın uygulanmasını içeriyordu. Kongrede tüm bu konularda yoğun bir iki çizgi mücadelesi yaşandı. Sanayinin tek elden yönetilmesi ve yöneticilerin kişisel sorumluluğuna karşı çıkarak, sanayinin yönetiminde sınırsız bir grup yö-
100
netimini ve kişisel sorumluluğu savunan ve kendisine “demokratik merkeziyetçilik” adını veren grup yenilgiye uğratıldı. Bu muhalefetin başını Sapronov, Osinski, V. Smirnov çekiyor, Rikov ve Tomski de kongrede bunları destekliyordu. 9. Parti Kongresinden sonra parti içinde yaşanan iki çizgi mücadelesi birçok konuda devam etmekle kalmadı, bu tartışmalarda Sovyetleri zayıflatmak için birçok grup birleşerek Bolşeviklere karşı saldırıya geçti. İki çizgi esas olarak savaş sonrası ekonomik kalkınma konularında sürüyordu. Parti savaşın devam ettiği yıllarda uyguladığı savaş komünizminin artık kaldırılması gerektiğini ve fazla ürünlerin bir ayni vergi sistemi getirilerek, köylüler tarafından istendiği gibi kullanılması dönemine geçilmesi ve böylece sanayinin canlanmasını savunuyor ve bunun için sendikaların desteğinin alınmasını savunurken, parti içindeki muhalefet böyle düşünmüyor, Troçkistler, işçilerin muhalefeti, sol komünistler, demokratik merkeziyetçiler barış içinde sanayinin kalkındırılmasına karşı çıkıyor, bunların bir kısmı savaş komünizminin devamını, bir kısmı ise, ekonominin kalkınmasında partinin geri çekilmesini ve her şeyin sendikalara bırakılmasını savunuyorlardı. 10. Parti Kongresi Rusya’da yaşanan bu tartışmaların içinde 8 Mart 1921 tarihinde toplandı. Kongre, sendikalar sorununda geniş bir değerlendirme yaptı ve