Kapitalizmin krizi üzerine...
PART‹ZAN 68 oluflturan) krizler, emperyalist ülkelerin ve çok uluslu flirketlerin birbiri aras›ndaki rekabetin ola¤anüstü biçimde k›z›flt›¤› ola¤anüstü süreçlerdir. Böylesi dönemlerde rekabetin dayal› oldu¤u ç›kar çeliflkileri çok daha aç›k biçimde ortaya ç›kacakt›r. “Görece istikrar dönemlerinde” “kazan kazan” ilkesine ve ç›kar birli¤ine dayal› ticaret ve pazar ittifaklar› bu kez “kazan ya da kaybet” olan gerçek ilkesine h›zla dönmeye bafllar. Yani birinin kazanc› ve ayakta oluflu di¤erinin kayb›n›n ve batmas›n›n potansiyelini oluflturur. Di¤er yandan “normal zamanlarda” sineye çekilebilir, tolere edilebilir olan hegemon devlet ayr›cal›klar› bu dönemde hepten kald›r›lamaz hale gelir. Ancak flu aflamada emperyalist dünya sisteminin ekonomik-politik motor gücünü oluflturan ABD’nin hamlelerini önleyecek/engelleyecek bir emperyalist devletin/blokun varl›¤›ndan söz etmek güç. Emperyalist ülkeler aras› rekabet henüz varl›k/yokluk s›n›r›na dayanmad›¤› gibi baflta Çin olmak üzere Rusya ve AB emperyalistlerinin as›l stratejileri öncelikle kendilerini krizden “korumak” ve ABD hegemonyas›n›n afl›nmas›n› kollamak üzerine kuruludur. Bununla birlikte 2. Emperyalist Paylafl›m Savafl›ndan bu yana süregelen “ölçülü iliflkiler”, “tabilik iliflkisi” kritik noktalara evrilmifltir. Art›k birbirlerini engelleme ve k›s›tlama olanaklar› artm›flt›r. Kriz süreci bunu çok daha aç›k biçimde gösterecektir. 2) Baflta iflçi s›n›f› olmak üzere ezilen halk kitlelerinin emperyalist kapitalist ve faflist-feodal sistemlerle olan çeliflkilerinin keskinleflmesi ve krizin ekonomik-politik yönelimlerine karfl› koyacaklar› gerçe¤i: Özellikle krizin etkilerinin akut biçimde yans›maya bafllad›¤› 2008 y›l› tüm Avrupa k›tas›nda iflçi s›n›f›n›n ve gençlik kitlelerinin genifl kat›l›ml› eylemlerine sahne olmufltu. Yunanistan’da bir gencin polis kurflunuyla katledilmesinin ard›ndan olay›n çap›n› aflan ve halk kitlelerinin yaflanan krizin etkilerine ve sorumlu tutulan kurumlar›na yönelerek içerik kazanan eylemleri dikkate de¤erdi. Son birkaç ay içinde göçmen iflçilerin haklar› üzerinden yap›lan eylemlerde, Letonya, Litvanya ve Bulgaristan’da iflçi s›n›f›n›n kitlesel eylemleri önümüz-
deki sürecin hiç de emperyalist-kapitalistlerin bekledikleri yönde ilerlemeyece¤inin ilk iflaretleri olarak görülebilir. ABD’nin Irak ve Afganistan’da, ‹srail’in Lübnan ve Filistin üzerinde yaratt›¤› iflgal ve k›y›m koflullar›na karfl› halk›n yok edilemeyen ve yer yer emperyalist güçlere geri ad›m att›ran direniflleriyle di¤er yar›-sömürge ülkelerde biriken öfkenin birbirini besleme zemini olgunlaflmaktad›r. Ancak tüm bu güç dinamikleri; baflta iflçi s›n›f› olmak üzere halk kitlelerinin örgütlülük ve eylemleri yeterli düzeyde de¤ildir. Sonuçta yukar›daki iki olgu hali haz›rda emperyalist-kapitalistler için ekonomik kriz düzeyine denk düflecek bir siyasal krizin varl›¤›n› do¤urmamaktad›r. Emperyalist kapitalistlerin siyaset üretemez, zorunlu politikalar›n› uygulayamaz bir ç›kmaz noktas›nda olmad›¤› gözükmektedir. Kriz zamanlar›nda gerek emperyalist devletlerin kendi aralar›nda, emperyalist devletlerle yar›-sömürge ülkeler aras›nda gerekse de egemen s›n›flarla halk s›n›flar› aras›ndaki güç dinamikleri flafl›rt›c› bir h›zda geliflme zeminine sahiptir. Ancak hâlihaz›rdaki çeliflkilerin siyasal ve idari bir krizi yaratacak denli geriledi¤ini iddia etmek gerçekli¤e subjektif yaklaflmak olur. Dolay›s›yla bizlerin yapmas› gereken süreci s›n›f mücadelesinin perspektifinde incelemek, somut duruma yönelmek ve örgütsel-politik görevlerimizi netlefltirmek olmal›d›r. Bu noktada, siyasal bir krizin varl›¤›n› ve bunun devrimle olan iliflkisini do¤ru kavramak gerekmektedir. “…Devrim, (sömürülenler gibi sömürenleri de kapsayan) tüm ulusun bir krizi olmadan imkâns›zd›r. Dolay›s›yla devrim için flunlar gereklidir: Birincisi, iflçilerin ço¤unlu¤unun (ya da en az›ndan s›n›f bilinçli, düflünen, politik olarak aktif iflçilerin ço¤unlu¤u) devrimin gere¤ini tam olarak kavramas› ve bu u¤urda ölmeye haz›r olmas›; ikincisi, egemen s›n›flar›n en geri kitleleri bile politikaya çeken (her gerçek devrimin belirtisi, o zamana kadar gevflek olan emekçi ve sömürülen kitlenin siyasi mücadele konusunda yetenekli temsilcilerinin on kat, hatta yüz kat artmas›d›r), hükümeti güçten düflüren ve devrimcilere bu hükümeti h›zla y›kma
10