74ste jaargang • nummer 40 • donderdag 4 oktober 2018
Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
€ 2,30
”
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
“Tegenspraak brengt ons verder” Alicja Gescinska noemt zichzelf publieksfilosoof. Ze heeft een Poolse achtergrond en werd een BV door Wanderlust, een programma op Canvas. Ze ontvluchtte in 1988 het communistische Polen: “Het is het voorrecht van de westerling die nooit onder het communisme heeft geleefd om te beweren dat het communisme ‘in theorie’ wel goed is en werkt, of dat het na Stalin allemaal toch niet zo erg meer was. Wie de praktijk heeft ervaren, weet beter.”
Wordt Vlaams Belang de verrassing van de verkiezingen? Ook al moeten we peilingen met een grote zak zout nemen, het ziet ernaar uit dat Vlaams Belang op 14 oktober uit het electorale dal kruipt. 10 tot 15 procent in grote steden zou geen uitzondering zijn. De oorzaak: een hyperkinetische Theo Francken die de controle over het migratiedebat ondertussen verloren is. En de softe ‘communautaire’ houding van de partij. “Het wordt weer eens tijd voor een proteststem. En dat wordt er één voor het Vlaams Belang. Het kan mij niet schelen dat ze zeggen dat het een weggegooide stem is”, hoor je almaar meer Vlaamse burgers op straat zeggen. Op de verkiezingsavond van 25 mei 2014 klopte de N-VA zich nog op de borst: de overwinning was het gevolg van de duizenden stemmen die van Vlaams Belang kwamen overgewaaid. Blijkbaar hadden veel van de rechtse kiezers besloten een ‘nuttige stem’ uit te brengen, zoals dat wel eens wordt genoemd. Er zouden zo’n 180.000
Belangers de sprong naar de N-VA hebben gemaakt. Volgens politicologen zelden gezien. Voor de N-VA een goudmijn. Een deel van het verloren rechtse electoraat telde plots opnieuw mee. Vier jaar later zijn die voormalige VB-kiezers ontgoocheld. Niet dat de N-VA in de federale en Vlaamse regering niets kan voorleggen. Het wordt wel eens vergeten, maar het sociaaleconomische palmares van de partij oogt zeker niet slecht. Het kan altijd beter, maar 200.000 banen extra via een belastingverlaging op arbeid is een sterke realisatie. Ook de hervorming van de vennootschapsbe-
lasting mag gezien worden. En ja, de koopkracht van de Vlamingen is gestegen, zo tonen verschillende onderzoeken aan. Maar de klassieke VB-kiezer heeft geen boodschap aan dat economisch liberale rapport van de N-VA. Voor hem of haar gaat het over identiteit, migratie, veiligheid én Vlaamse autonomie. Al die elementen maken dat de oude VB-kiezer wel eens naar de oude stal zal willen terugkeren. Recente peilingen - wegens 15 procent onbeslist én vooral wegens het feit dat het een internetpeiling is met een zak zout te nemen - tonen aan dat het Vlaams Belang de wind in de zeilen heeft. Weg is de tijd dat de partij, zoals in 2014, flirtte met de kiesdrempel. In de grote steden gaat het weer richting 10 à 15 procent. Een sterke prestatie gezien de wijzigende sociologische en etnische samenstelling van de steden. In de gemeenten waar ze opkomt, zou de partij gemakkelijk richting 7 procent kunnen groeien. Dat is natuurlijk een stuk verwijderd van de succesperiode 2000-2004. En in vergelijking met 2012 zou de partij niet al te sterk stijgen, maar de kater van 2014 zal over tien dagen wellicht doorgespoeld zijn.
Opletten voor nationale saus over gemeenteraadsverkiezingen Het Vlaams Belang als één van de winnaars van de verkiezingen, zal voor een deel de verdienste zijn van voorzitter Tom van Grieken, die in de media sterk overkomt. Weinig Belangers kunnen in een tv-programma als De Afspraak mee debatteren over de meest debiele of onnozele onderwerpen. Verder is er de sterke dossierkennis van Kamerlid Barbara Pas. Dat werd de voorbije dagen in tvdebatten duidelijk. En Filip Dewinter blijft een deel van het Vlaamse electoraat aanspreken. Maar de opgang van het Vlaams Belang is in belang-
Lees het volledige interview met Alicja Gescinska op blz. 12 rijke mate ook het gevolg van het geknoei van de N-VA-kandidaten. De Vlaams-nationalisten zijn hun bonus aan het verkwanselen. En de poging om de gemeenteraadsverkiezingen met een nationaal sausje te overgieten, dreigt als een boemerang in het gezicht van de N-VA terecht te komen. Met die nationale campagne rond immigratie, identiteit en veiligheid leek de N-VA via goudhaantje Theo Francken verzekerd van succes. Alleen zijn er de voorbije weken enkele barsten in het pantser gekomen. Het migratieprobleem is niet gemakkelijk op te lossen en Theo Francken is op dat vlak geen trendbreuk met het verleden, zoveel is duidelijk. Het probleem voor de staatssecretaris is dat hij steeds gepikeerder reageert en overal ‘aanvallen’ ziet of ‘framing’ door journalisten. Voor een deel is dat juist, maar je krijgt toch de indruk dat Francken meer dan eens mentaal over de rooie gaat. Zo tweette hij furieus dat zijn boek ‘Continent zonder grens’ in de Fnac in de rekken ligt naast Mein Kampf van Adolf Hitler en het Trumpkritische boek van de Amerikaanse journalist Bob Woodward. ‘Framing’, roept de staatssecretaris. Zou kunnen, aangezien Fnac niet echt een fraaie reputatie heeft. Toen twintig jaar geleden het “Zwartboek van het communisme” verscheen, was die keten ook niet happig om het werk te promoten. Maar wellicht zoekt Francken spijkers op laag water.
Waar is artikel 1 van N-VA? En dan was er zijn optreden in het zondagse RTL-debatprogramma. Francken probeerde daarna vooral de aandacht te vestigen op het feit dat iemand van de PTB hem “achter de coulissen” geen hand wou geven. Belachelijk, inderdaad, maar wie als Vlaming naar zo’n uitzending gaat, weet dat hij of zij als een stuk afval zal worden behandeld. Neen, de relevantie van de uitzending was
dat Francken er het eerste artikel uit de N-VA-statuten relativeerde. Zijnde: de Vlaamse onafhankelijkheid is niet iets voor de eerste tien jaar. Daarmee ontstond de indruk dat de partij haar eerste programmapunt laat vallen. Pijnlijk. Welnu, dat zal een aantal radicale flaminganten toch richting Vlaams Belang duwen. Bovendien reageerde Francken hautain op het ‘Francken faalt’-boek van Tom van Grieken. De staatssecretaris zei dat hij de populairste politicus is bij Belang-kiezers. Alleen begint hij die mensen steeds meer te schofferen. “Zolang het Vlaams Belang leden die racistische onzin uitspuwen tolereert, is er geen samenwerking mogelijk met N-VA”, aldus Francken. Dat wordt opletten voor de N-VA. Vlamingen houden van de underdog. Dit kan nog duizenden stemmen doen verschuiven richting Belang. Ja, zelfs in de laatste tien dagen voor de verkiezingen. Komt nog bij dat bij de lokale mandatarissen van N-VA enige genoegzaamheid te bespeuren valt. In 2012 heeft de partij zich op lokaal vlak als nummer twee van Vlaanderen kunnen verankeren. Op veel plaatsen surfte de partij mee op de nationale golf. Nochtans, die nationale golf zal straks lokaal minder doorwegen. Het zullen de plaatselijke afdelingen zijn die het verschil moeten maken en dat wordt op veel plaatsen blijkbaar moeilijk. Een voorbeeld: in Oostende is de N-VA in 2012 met meer dan 20 procent van de stemmen de tweede partij geworden, surfend op de nationale golf. Vandaag zou ze daar nog 17,8 procent halen en op de hielen worden gezeten door het Vlaams Belang met 15,3 procent. Als dat zich in een aantal steden herhaalt, zullen Bart de Wever en consorten op 14 oktober zowaar de verliezers van de gemeenteraadsverkiezingen zijn. Wie had dat een jaar geleden gedacht?