str /
TEMAT NUMERU:
TEKST NUMERU
KAMIL DURAJCZYK
ROK PANDEMII strona 6
SPIS TREŚCI KRZYSZTOF ANDRULONIS
MIĘDZY HOBBY A PASJĄ strona 14 KRZYSZTOF ANDRULONIS
MIŁOŚĆ JĘZYKA MIODEK, BRALCZYK I MARKOWSKI strona 20
str /
KRZYSZTOF ANDRULONIS
PRACA PRZED SZKŁEM KAMERY strona 28
KLAUDIA SORDYL
A TAK MIĘDZY NAMI... strona 32 KATARZYNA LISOWSKA
WIEDZA JEST SZANSĄ, ABY SIĘ UWOLNIĆ
strona 38 KRZYSZTOF T. DĄBROWSKI
W ŚWIECIE DRABBLI (III) strona 44
str /
REKRUTACJA str. 46
Gdy mówimy o kimś, że jest „człowiekiem z pasją”, to bez wątpienia przyznajemy mu w ten sposób cechę pozytywną. Takie osoby cechuje zwykle wielki zapał do dzielenia się z innymi swoimi fascynacjami, a także do ich nieustannego doskonalenia.
„Szkoda zwać człowiekiem kto bydlęce żyje” - pisał już ponad 400 lat temu Jan Kochanowski. Istotnie, człowiek znacząco różni się od zwierząt w zakresie posiadanych cech ciała i umysłowości, jednak nie jest to wszystko. Przede wszystkim człowiek potrafi poszerzać swoje horyzonty intelektualne i odkrywać coraz to nowe pokłady wiedzy. W obliczu tych szczególnych możliwości czymś naturalnym wydaje się, że każdy powinien mieć swój konik, który pozwala mu kształtować samego siebie. Ludzie z prawdziwą pasją dają się rozpoznać na pierwszy rzut oka - przede wszystkim na wielki entuzjazm i zaangażowanie, z jakim podchodzą do swojego wiodącego zainteresowania. Czym może ono
być? Wybór jest w zasadzie nieograniczony - niektórzy zajmują się rzeczami całkiem prozaicznymi, z jakichś względów jednak dla nich ciekawych, inni z kolei robią rzeczy zupełnie niewyobrażalne dla profanów. Wreszcie są i tacy, którzy nie mogą się obyć bez adrenaliny buzującej w krwiobiegu, przez co preferują pasje ekstremalne. Zdaje się, że kwestia tego, czym dokładnie się pasjonujemy, ma do pewnego stopnia charakter drugorzędny. Dużo istotniejsze jest to, aby w ogóle takie zamiłowanie posiadać. Wówczas dopiero możemy w pełni rozwinąć skrzydła. Oczywiście, bardzo dobrze, gdy nasza pasja przynosi wymierne korzyści, być może też łączy się z wykonywaną przez nas pracą zawo-
str /
dową, co jest sytuacją podwójnie korzystną. Nie każde zainteresowanie daje się jednak ująć w tych kategoriach w tym również nie ma nic złego, ponieważ pasja powinna być praktykowana przede wszystkim bezinteresownie, dla samego faktu poszerzania swoich zdolności czy wiedzy. Jej rola w życiu człowieka jest zbyt duża, by mogła zostać ograniczona do służebnej. W przeciwieństwie do hobby, pasja jest czynnikiem kształtującym człowieka i należącym do jego stałej konstytucji. Tym ważniejsze, aby znaleźć ją jak najprędzej i pielęgnować z możliwie wysoką dbałością. Oby każdemu z nas się to udawało! Krzysztof
Outro – wychodzimy poza schemat
Szefowie działów:
ISSN: 2299-5242
Olimpia Orządała (korekta), Monika Brzozowska (graficy), Żaneta Chwiałkowska (promocja)
Ogólnopolski miesięcznik młodzieżowy Wydawca: Fundacja Nowe Media
Promocja: Żaneta Chwiałkowska, Jagoda Jabłońska, Sabina Gajda, Iza Gajda, Anna Micał, Natalia Stachowicz
www.outro.pl mail: redakcja(@)outro.pl, rekrutacja(@)outro.pl Redaktor naczelny: Krzysztof Andrulonis
Korekta: Olimpia Orządała, Paulina Kos, Barbara Truchan, Janusz Pyrkosz
Skład wydania i fotoedycja: Krzysztof Andrulonis
Grafiki: Monika Brzozowska
Projekt okładki: Krzysztof Andrulonis
str /
To był rok, który w 2020 roku nie
pozostajemy pełn str /
że ostatecz
zmienił dosłownie wszystko. Nie było dziedziny życia, która uległaby przemianom za sprawą pandemii COVID-19. Wciąż
ni lęku i niepewności o przyszłość. Czy jednak ta sytuacja mo-
znie zaowocować czymkolwiek str dobrym i pozytywnym? /
W nurcie zdarzeń
redaktor
Kamil Durajczyk
W miarę postępu bieżącego roku, mamy coraz
down, kwarantanna, samoizolacja czy ozdrowie-
więcej dystansu do pamiętnego 2020. Siłą rzeczy
niec. Nowinki językowe szły w parze z zupełnie
ówczesne wydarzenia zyskują więc charakter
nową rzeczywistością. Szczególnie dotkliwa oka-
faktów historycznych – możemy też (z nieukry-
zała się ona dla otwartej, sławiącej wolność cy-
wanym smutkiem) ogłosić, że minął już okrągły
wilizacji Zachodu. Z dnia na dzień musieliśmy
rok od początku pandemii COVID-19.
zawiesić
Przez ten czas zdarzyło się tak wiele, że kilkuset-
w znacznej części zrezygnować z podróży i więk-
stronicowa książka mogłaby okazać się niewy-
szości aktywności. Nową społeczną wartością
starczająca, aby zawrzeć wszystkie najważniejsze
stała się realizacja hasła „zostań w domu” – tak
fakty zarówno z Polski, jak i z zagranicy. Nie ule-
sprzeczna z mentalnością znacznej części z nas.
ga wątpliwości, że ta pandemia jest wielkim pro-
W najskrajniejszym momencie epidemii – wiosną
blemem dosłownie całego świata. Cały glob bo-
ubiegłego roku – żyliśmy w sytuacji wyjętej żyw-
ryka się z ogromnym wyzwaniem, jakie postawił
cem z filmowej dystopii. Realnością każdego
przed nami wykryty po raz pierwszy w Chinach,
z nas stał się zakaz opuszczania domu poza naj-
u schyłku 2019 roku, wirus.
ważniejszymi czynnościami życiowymi, a w razie
swoje
pasje,
realizację
marzeń,
gdy musieliśmy ów dom opuścić, pojawiał się obowiązek zakrywania ust i nosa. Na ulicy mu-
Rok 1984 w 2020
sieliśmy zachować dystans od wszystkich prze-
W ciągu minionego roku na dobre do języka co-
chodniów – w tym idących z nami członków ro-
dzienności weszły nieużywane, a nierzadko
dziny (!). Pomimo ciepłych wiosennych dni moż-
wręcz nieznane wcześniej pojęcia: maseczki,
na było zapomnieć o spędzaniu czasu w parku,
przyłbice, dystans społeczny, obostrzenia, lock-
lesie czy na plaży – wstęp do tych miejsc był za-
str /
W nurcie zdarzeń broniony. W miastach wejść do parków strzegła
w nich formę zniewolenia społecznego, zabój-
policja (!). Natomiast osoby, które odważyły się
stwo dla gospodarki i wreszcie przesadzoną re-
złamać zakaz i np. na dziko urządziły sobie pik-
akcję wobec wirusa, który szkodzi tylko nielicz-
nik nad rzeką, ukazywane były jako przykład
nym. Nieodzownie, jak to w takich sytuacjach
oburzającej postawy społecznej.
bywa, pojawiły się również liczne teorie spiskowe
Do tego wszystkiego narastał powszechny strach
doszukujące się w pandemii celowego działania
przed nieznaną chorobą – nikt w końcu nie wie-
nieznanych (bądź znanych) sił, a także podważa-
dział, z czym tak naprawdę mamy do czynienia.
jące sam fakt istnienia wirusa SARS-CoV-2.
Czy to nowa dżuma, która zdziesiątkuje pół Eu-
Jako naród nie stanęliśmy wobec równie trudne-
ropy? A może po prostu odmiana zwykłej grypy?
go okresu w naszej historii od bardzo dawna.
Codziennie pojawiały się informacje o nowych
Niektórzy wskazują jako ostatnie podobne zda-
zakażonych, a także zmarłych. Z czasem ode-
rzenie stan wojenny, ale wielu badaczy twierdzi
zwały się głosy oburzenia względem wprowadzo-
wręcz, że obecny kryzys jest największym od za-
nych przez rząd obostrzeń – wiele osób widziało
kończenia II wojny światowej. Z pewnością na
str /
W nurcie zdarzeń
takie oceny przyjdzie czas, gdy okres epidemii
Świat w maseczce
(daj Bóg jak najszybciej) dobiegnie końca, a my będziemy znali faktyczną skalę statystyczną tego
Analizując rok pandemii, warto się skupić na
zjawiska. Nie ulega jednak wątpliwości, że pod
aspekcie ponadnarodowym i uniwersalnym obec-
względem mentalnym obecna sytuacja była
nej sytuacji. Jak już wspomniałem, nie ulega
i jest dla nas wszystkich ogromnym wyzwaniem
żadnej wątpliwości, że nowy koronawirus i zwią-
– wyzwaniem, na które w hedonistycznym, dyna-
zane z nim obostrzenia społeczne dotknęły całą
micznym XXI-wiecznym społeczeństwie nie byli-
ludzkość, poza nielicznymi wyjątkami (z Koreą
śmy gotowi.
Północną na czele, gdzie wirus mógł rzeczywiście nie dotrzeć dzięki totalitarnej izolacji tego
str /
W nurcie zdarzeń
państwa, bądź też jego obecność nie jest ujaw-
cych części globu (np. hiszpanka sprzed stu lat),
niana przez władze). Nie ma chyba cywilizowa-
ale toczyły się w dobie nikłego poziomu rozwoju
nego miejsca na naszej planecie, gdzie nie sły-
komunikacyjnego – mass media albo jeszcze nie
szano by złowrogiego pojęcia „COVID-19”.
istniały, albo były w fazie prymitywnej swego
Można na to patrzeć jako smutny, przygnębiają-
rozwoju. Świadomość współprzeżywania jednego
cy fakt pogrążenia się całego świata w odmę-
doświadczenia przez ludzkość była więc wówczas
tach złowrogiego biologicznego zagrożenia. Ja
znikoma.
jednak chciałbym – paradoksalnie – spojrzeć na to jako na… szansę. Tak, szansę! Choć brzmi to absurdalnie, obecność koronawirusa na całym globie jest swego rodzaju dziejową szansą. Nie od dziś wiadomo przecież, że na tym świecie nierzadko z rzeczy złych rodzą się te dobre. Często musi dojść do zła, aby gdzieś narodziło się jakieś nowe dobro, nowa szansa czy nowa perspektywa.
Samochodem ku lepszej przyszłości Obecnie gwałtowny rozwój technologii, a w tym rozwój komunikacji międzynarodowej i międzykontynentalnej, spowodował, że koronawirus mógł tak szybko roznieść się po świecie i zapanować we wszystkich zakątkach globu. Oba te
Tak może być i w tej sytuacji. Należy zauważyć,
zjawiska – pandemia i postęp technologiczny –
że wspólnota przeżywania tego mrocznego czasu
są więc ze sobą ściśle związane. I choć na razie
pandemii jest dla całej ludzkości wydarzeniem
to połączenie przyniosło nam zło, to jest szansa,
bez precedensu nie tylko pod względem wsze-
że obecna sytuacja będzie zaczątkiem czegoś na-
chobecności zagrożenia. Oto bowiem po raz
prawdę dobrego.
pierwszy w dziejach globu ma miejsce społeczne zjawisko, które jednocześnie dotyka ogół rodzaju ludzkiego.
Uważam, że stoimy przed wielką szansą na wytworzenie świadomości i tożsamości globalnej. Najwyższa bowiem pora, aby ludzie zrozumieli,
Do tej pory z taką sytuacją nie mieliśmy do czy-
że stanowią jedność, jedną wspólnotę, która za-
nienia – nawet obydwie wojny światowe nie były
mieszkuje wspólnie jedną – wbrew pozorom nie
udziałem całej populacji Ziemi. Dość przypo-
tak wcale dużą – planetę. Takiej tożsamości
mnieć, że na znaczną część obszaru Afryki, Ame-
współczesnym ludziom brakuje. Oczywiście każdy
ryk i Azji nigdy nie dotarły np. działania wojen-
zdaje sobie sprawę ze współistnienia w jednej
ne II wojny światowej. Z kolei niektóre poprzed-
rodzinie biologicznej z innymi mieszkańcami Zie-
nie pandemie rzeczywiście dotykały przeważają-
mi, jednak wydaje się to wyłącznie banalna re-
str /
Z różnych różności
fleksja, za którą nie idą żadne konkretne emocje
bolesne uprzedzenia (które niestety są nieroze-
ani poczucie wspólnoty.
rwalną, ciemną stroną człowieczeństwa) – kse-
Liczę, że wspólnota osiągnięć technologicznych
nofobia, szowinizm, nacjonalizm czy rasizm.
i wspólnota doświadczeń zadziała jak katalizator
Poza tym brakowało wspólnego mianownika –
i pomoże wykształtować wspólną dla całego ro-
- z innymi ludźmi dzieliło nas przecież pozornie
dzaju ludzkiego tożsamość i świadomość.
wszystko: wygląd, miejsce zamieszkania, język,
Dotychczas taka tożsamość nie była możliwa do
kultura, krąg cywilizacyjny, obyczaje, tradycje,
osiągnięcia – wpierw dzielił nas brak wiedzy
wyznanie czy ideologia. Jakiś czas temu zaczęło
i brak świadomości, że w ogóle jacyś inni ludzie
się to jednak zmieniać – operujemy tymi samymi
istnieją. Później, gdy wiedzę tę zdobyliśmy, ist-
narzędziami (samochody, telefony, komputery,
niała przeszkoda terytorialna – nie było środków
samoloty itd.), teraz doszło pierwsze wspólne
komunikacji, które pozwoliłyby nam poznać ludzi
doświadczenie historyczne. Na tym gruncie może
z najdalszych zakątków świata. Wreszcie, gdy
zacząć rodzić się wspólnota.
stosowna technologia pojawiła się, górę wzięły
str /
Z różnych różności To, o czym mówię, nie stanie się z dnia na dzień
Zjednoczeni
– to długi i mozolny proces, pełen cofnięć z dro-
pod znakiem różnicy
gi i zbłądzeń. Nie mam co do tego złudzeń. Jed-
Żeby być dobrze zrozumianym – nie chcę nama-
nak w bardzo dalekiej perspektywie jest nadzieja,
wiać do ujednolicenia całej ludzkości i życia pod
że to zło, które obserwujemy obecnie, ma szansę
jeden wzorzec. Jak najdalej mi od tego. Chcę tyl-
przekuć się w coś pozytywnego, w arcyważne za-
ko, aby ludzie uświadomili sobie drzemiący
danie, którego musi się podjąć ludzkość. To nie-
w nas wszystkich pierwiastek jedności – aby
zbędne, abyśmy sprostali wielkim wyzwaniom,
znaleźli jedność wśród różnorodności. Aby zrozu-
które nas czekają: trosce o klimat Ziemi (który
mieli, że pomimo wszelkich różnic (które przecież
coraz bardziej daje nam znać, że dotychczasowe
są na swój sposób piękne i świadczą o urokliwej
podejście ludzi jest dla niego mordercze), a także
wielobarwności tego świata) jesteśmy wszyscy
chociażby eksploracji Kosmosu. Bo kto wie, kogo
uczestnikami tego samego procesu życiowego,
tam spotkamy? Chyba lepiej byśmy wystąpili
tej samej rzeczywistości. Mamy takie same umy-
wówczas jako jedna – choć różnorodna – wspól-
sły, odruchy, uczucia, targają nami te same
nota ludzka.
emocje i w istocie rzeczy mamy identyczne problemy, troski i ambicje.
str /
MIĘDZY HOBBY str /
A PASJĄ str /
Pasja w życiu człowieka
redaktor
Krzysztof Andrulonis
Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że słowa padające w tytule to synonimy, które możemy stosować zamiennie bez większej różnicy. Chwila głębszego namysłu powinna jednak ukazać pewną zupełnie inną prawdę…
Gdyby chcieć się powołać na autorytet najwięk-
my spojrzeć w siebie i zastanowić się bardziej
szej encyklopedii internetowej, Wikipedii, to
nad swoimi potrzebami, nad tym, co nas cieszy,
istotnie pasja i hobby definiowane są w jednym
a co powoduje w nas frustrację. Zdanie sobie
haśle. Niemniej pierwsza z nich zdaje się czymś
sprawę z rzeczy, które działają na nas w sposób
istotniejszym, odgrywającym w naszym życiu
budujący, pomaga też lepiej zadbać o siebie
dużo większą rolę i zapewniającym bardziej
i mieć lepsze życie, a z pewnością pełne pasji
wszechstronny rozwój, który jednocześnie przy-
i pozytywnych doświadczeń.
nosi nam potężną satysfakcję. W zamiłowaniu do jakiegoś typu aktywności, przedmiotów bądź osób skrywa się nieraz napędzająca nas do życia
Mając pasje, możemy
siła. Co daje nam posiadanie pasji?
poświęcić czas tylko sobie
Pasja pozwala nam
Nawet jeśli działamy w grupie, pasja pozwala
odkrywać własne potrzeby
nam poświęcić czas tylko sobie. Właśnie dlatego, że odkrywamy dzięki niej własne potrzeby. Poza
By odkryć pasję, musimy się zastanowić nad
tym często pasja wiąże się także z fizycznym
tym, co sprawia nam przyjemność. Wtedy może-
skupieniem się na własnych potrzebach. A to
str /
Pasja w życiu człowieka
jest bardzo ważne nie tylko dla naszej samooce-
Możesz także w ten sposób dowiedzieć się, że
ny, ale też do tego, by być bardziej asertywnym
każdy z nas ma swoją własną pasję, często jedy-
w relacjach (nawet z najbliższymi).
ną i niepowtarzalną. Wybierz dla siebie tę, co do której czujesz pewność i która pozwala Ci rozwi-
Pasja może być czymś trwa-
nąć skrzydła. Jesteś jedyną osobą, która jest odpowiedzialna za kształtowanie własnych uczuć i masz pełną władzę nad nimi.
łym/stałym w naszym życiu Pasjonujące mogą być nawet najbardziej prozaiczne rzeczy, o ile będziemy potrafili się w nie rzeczywiście zaangażować. A wtedy mogą się one stać naprawdę stałą rzeczą w naszym życiu.
To Ty decydujesz, jak chcesz żyć i jak zamierzasz „czuć” swoje życie – niezależnie od tego, co możesz w tej chwili myśleć, to jednak zależy ono całkowicie od ciebie.
Punktem, do którego będziemy wracać zawsze:
Jeśli chcesz poczuć, czym może być prawdziwa
nie tylko wtedy gdy jesteśmy szczęśliwi, ale też
pasja lub chcesz ją odkryć u siebie, to powinie-
gdy nam jest smutno, bo stałe, powtarzalne rze-
neś przeanalizować swoje codziennie zajęcia oraz
czy dają nam poczucie bezpieczeństwa, a ono
marzenia. W tym celu godne polecenia jest kilka
jest niezbędne do szczęścia.
ćwiczeń, które możesz wykonać w wolnej chwili:
Wypisz listę 15 rzeczy, które Cię pasjonują: to, co lubisz najbardziej, to, co jest najbar-
Dlaczego pasja jest tak ważna?
dziej wyjątkowe dla Ciebie lub co stanowi
Możesz być pewien, że życie, w którym zabrakło
w Twoim wypadku warunek konieczny do
pasji, nie pozwala w pełni rozwinąć rzeczywiste-
szczęścia w życiu.
go potencjału, z którym weszliśmy w ten świat.
Nie ma większej nagrody niż skuteczna walka zakończona zdobyciem tego, co jest dla nas najważniejsze.
Teraz wybierz spośród tych 15 pozycji trzy, które najbardziej do Ciebie przemawiają.
Wypisz 4 lub 5 uczuć, które najlepiej opisują to, co się z Tobą dzieje w przypadku rea-
Jeśli zdecydujesz się podjąć ryzyko i dać z siebie
lizowania każdej z tych 3 ulubionych rze-
to co najlepsze wobec wszystkich tych rzeczy,
czy.
czynności i ludzi, których kochasz, dopiero wówczas będziesz w stanie poznać prawdziwe znaczenie słowa „pasja”.
Zanotuj negatywne myśli, które mogłyby uniemożliwić Ci przeniesienie swoich pasji do codziennej rzeczywistości.
str /
Pasja w życiu człowieka
Pomyśl o tym, jak pasja mogłaby się za-
do ostatniego dnia. W ten właśnie sposób obja-
mienić w coś, co może Ci pomóc osiągnąć
wia się prawdziwa pasja.
sukces w życiu zawodowym lub prywat-
Żyć z pasją oznacza, że żyjesz za pomocą wszyst-
nym, pamiętając, że pasja i sukces mają
kich swoich zmysłów i pozostajesz w pełni świa-
wspólne korzenie, a różnią się jedynie spo-
domy swojej własnej rzeczywistości, która po-
sobem realizacji.
zwala Ci osiągnąć wewnętrzne spełnienie. W ten sposób będziesz w stanie rozwijać swoją osobistą “magię”.
Dziel się pasją z innymi!
Aby to zrobić, wykorzystaj do pomocy swojego Jednym ze sposobów, aby pasja łatwiej znalazła
najsilniejszego sojusznika, jakim jest inteligencja
drogę do twojego życia, jest zbliżenie się do lu-
emocjonalna. Pozwala nam ona przełamać ba-
dzi, którzy podzielają twoje zainteresowania
riery stworzone przez liczne nasze obawy i fał-
i z którymi możesz wspólnie robić to, co uwiel-
szywie postrzegane ograniczenia, dając nam
biasz. Jeśli będziesz się trzymać się razem z ni-
w zamian wiele narzędzi, które pozwalają wpro-
mi, będziesz mógł rozwijać swój potencjał i cie-
wadzić do naszego życia pasję.
szyć się bardziej intensywnymi przeżyciami.
Nauczyć się żyć z pasją jest w pełni realnym
Na szczęście pasja jest zaraźliwa – zapewne wie-
i osiągalnym marzeniem dla wszystkich z nas.
le razy słyszałeś to stwierdzenie i jest ono
Zachęcamy do śmielszego rozkoszowania się
w pełni prawdziwe.
swobodą, przełamywania swoich barier, podej-
Łatwo jest stwierdzić, czy ktoś jest pasjonatem:
mowania nowych wyzwań i rozpoczynania każ-
potrafi on mówić bez końca o swojej pasji. Gdy
dego dnia jako nowej przygody. Pasja to nieu-
tylko może dzielić się z nią z innymi, to jego du-
stanne próbowanie nowych rzeczy, cieszenie się
sza wypełnia się miłością i światłem. Mamy na-
każdym kolejnym dniem, życie na zasadzie tu
dzieję, że uda Ci się poczuć taki sam efekt.
i teraz i stały rozwój osobisty. A co najważniejsze, znalezienie w swoim życiu miejsca także na miłość i dzielenie się swoją mi-
Co oznacza życie z pasją?
łością z innymi osobami.
Odpowiedź można odkryć w przeżywaniu każdej chwili swojego życia, ciesząc się z intensywnością, z jaką będziesz powinieneś starać się żyć aż
str /
Pasja w życiu człowieka
str /
PASJA JĘZYK
MIODEK, BRA BRALCZ LCZ I MARKOWSKI
str /
KA
ZYK
Słynne profesorskie trio zna chyba każdy – mało kogo można posądzać o większą miłość do języka polskiego niż Jana Miodka, Jerzego Bralczyka i Andrzeja Markowskiego. Uczucie to zapewne niełatwe, bo i polszczyzna do najprostszych nie należy… str /
Pasja w życiu człowieka
redaktor
Krzysztof Andrulonis
Wspomnianych wybitnych znawców mowy ojczy-
i nie dają nam prostych rozwiązań, sugerując
stej znamy z wielu publikacji. Do jednej z najcie-
przede wszystkim otwartość oraz świadomość
kawszych, jak się zdaje, można zaliczyć pocho-
tego, jak bogaty jest nasz język.
dzący z 2014 roku wywiad-rzekę „Wszystko zależy od przyimka”. Warto przypomnieć tę pozycję – w szczególności wszystkim tym, którzy być może
Czas na innowacje
o niej słyszeli, lecz jeszcze nie sięgnęli.
Sporo miejsca dyskutujący poświęcają zmianom
Jerzy Sosnowski zorganizował cykl spotkań
w polszczyźnie. Zastanawiają się nad tym, co
z trzema profesorami, którzy jak nikt inny dbają
leży u ich podstaw. Pokazują, w jaki sposób
o poprawność polszczyzny, śledząc także jej prze-
zmieniamy język i siebie w nim intuicyjnie; kiedy
miany. Jerzy Bralczyk, Jan Miodek, Andrzej Mar-
robimy to racjonalnie, a kiedy wpadamy w pu-
kowski. Czwórka żywo dyskutująca o języ-
łapkę czasem śmiesznych, czasem przerażają-
ku. "Wszystko zależy od przyimka" nie jest żad-
cych "mód" w mówieniu i pisaniu.
nym cyklem wykładów. To zapis swobodnych
Warto zaznaczyć, że przede wszystkim o mówie-
rozmów na temat dzisiejszej polszczyzny, jej hi-
niu Sosnowski rozmawia z profesorami. Krytyka,
storii oraz przyszłości; rozmowa o językowej wa-
zadziwienie, oburzenie i podziw - mieszają się
riantywności, o bogactwie polszczyzny i o jej
różne emocje i różne punkty widzenia na to, co
ewolucji. Jest to przede wszystkim książka,
dzieje się ze współczesną polszczyzną, która
w której widać miłość, przywiązanie, szacunek
przecież nie ulega znowu tak wielkim zmianom
i podziw dla każdej możliwej dzisiaj formy wyko-
jak inne języki europejskie. Mówienie kryje w so-
rzystania języka polskiego. Widać również, że
bie prawdę i hipokryzję. Rozmówcy śledzą jedno
rozmówcy traktują z szacunkiem każdy problem
str /
Pasja w życiu człowieka
str /
Pasja w życiu człowieka
i drugie, punktują słabości, uzasadniają koniecz-
każdy świadomy użytkownik języka, ale nie znaj-
ność pozostawania przy uznanych już normach.
dziemy w tej publikacji kategorycznych sądów
Przede wszystkim jednak poddają się pasjonują-
czy
cej wymianie poglądów o tym, jak każdy z nich
nych. Rozmówcy dobrze się bawią w bezpośred-
postrzega ewolucję języka i co widzi w niej pozy-
nim kontakcie ze sobą, ale przede wszystkim ba-
tywnego, a co niepokojącego.
wią się materią języka, nawiązując wieloznacznie
stwierdzeń
bezdyskusyjnie
jednoznacz-
do tego wszystkiego, co chcielibyśmy mieć wyłożone wprost, by zapamiętać i wiedzieć, że auto-
Co w polszczyźnie piszczy
rytety się nie wahają.
"Wszystko zależy od przyimka" to przede wszystkim książka o możliwościach polszczyzny. O tym wszystkim, co nie jest w języku ustalone, nie jest obligatoryjne. Spory - pół żartem, pół serio - dotyczą zagadnień, z którymi wciąż mierzy się
str /
To głównie książka pytań, a nie odpowiedzi. Każda rozmowa koncentruje się na wielu wariantach oraz tezach i w każdej obserwujemy, jak języ-
Pasja w życiu człowieka kowcy radzą sobie ze wszystkim, co osaczające w polszczyźnie. Wszystkie dyskusje są ważne i nie sposób którejś wyróżniać. Zdaję sobie sprawę
Z polszczyzną za pan brat? Nie tak prędko…
natomiast z tego, które wzbudzą większe zainte-
Problematycznych zapisów jest zresztą wiele. Jak
resowanie czytelników.
odmieniać nazwiska i czy należy to robić? Jak
Debata o języku internetu to rozmowa o inwazji
zapisywać anglicyzmy, tak przecież ekspansywne
form graficznych, które mają zastępować komu-
i nie sprawiające problemów w mowie, a bole-
nikaty. Świetna jest rozmowa o problemach in-
śnie uwierające w zapisie? Wpływ języka angiel-
terpunkcyjnych Polaków i o umiłowaniu do in-
skiego na nasze mówienie jest rozpatrywany
terpunkcji w ogóle. Czy każdy z nas wie, czym
przez
jest przecinek retoryczny? Dlaczego tak bardzo
znach. Zadziwiające może być to, że polszczyzna
boimy się używać średnika? Jak wzbogaca nasz
tak wiele wchłania jeśli chodzi o obce języki,
język interpunkcja i skąd te wciąż mnożące się z
a sama nie była w stanie wyeksportować do
nią problemy? To jeden z tej mniej licznej grupy
nich czegoś swojego, bo przecież znana wszędzie
tematów poświęconych zapisom, a nie mówie-
"wódka" to słowo rosyjskie. Polszczyzna - bez
niu.
ekspansywności - jednak żyje w prawie 50 mi-
str /
rozmówców
na
kilku
płaszczy-
Pasja w życiu człowieka
lionach użytkowników i o wielu formach tego
wania się (lub nie) do tak zwanej politycznej po-
życia naukowcy rozmawiają ze szczególnym za-
prawności, która przecież tak naprawdę powinna
angażowaniem oraz pasją.
być nazywana poprawnością obyczajową.
Istotne są rozważania o kulturze językowej oraz o czymś wręcz przeciwnym, o brutalizacji i postępującej agresji języka mówionego. Rozmówcy
Mistrzowskie prowadzenie
wychodzą od konkretnych kontekstów sytuacyj-
Jerzy Sosnowski stara się jedynie sugerować
nych, w których polszczyzna wymusza u nas sto-
problemy, dyskretnie kryje swoje uwagi gdzieś
sowanie różnych form, do których nie zawsze
w tle, jest jednak doskonale przygotowanym do
jesteśmy przekonani. Panowie ciekawie dyskutu-
tych rozmów moderatorem. Tylko dzięki niemu
ją o adekwatności stylu i o istocie stylizacji jako
dyskusje wędrują w kierunku dla czytelnika po-
takiej. Rozważają problem wulgaryzmów oraz ich
żądanym, bo nie tworzy się z tego zapis trzech
miejsce w języku, analizują narzucający się nam
punktów widzenia z nakreśleniem różnic i podo-
język reklam, mówią także o umiejętności stoso-
bieństw poglądów, lecz żywa, często emocjonal-
str /
Pasja w życiu człowieka na wymiana zdań - z większą liczbą niepokoją-
bezradne i do tej bezradności potrafią się przy-
cych znaków zapytania niż kategorycznie stawia-
znać?
nych kropek.
Jerzy Bralczyk mówi: "Kiedyś myśleliśmy o języ-
Autor książki zachęca rozmówców do fantazjo-
ku jako o czymś, co nas wyraża. Teraz myślimy
wania na temat przyszłości polszczyzny. Każdy
o nim cały czas jako o czymś, co innych przeko-
z profesorów wzbogaca dyskusje anegdotami,
nuje". Warto zastanowić się nad tym, jak każe
dzięki czemu rozważania o tym wszystkim, co w
o języku myśleć ta publikacja. Warto wiedzieć, co
polszczyźnie jest żywe, ożywiają dodatkowo przez
uzasadnia, co sugeruje, na co utyskuje, a z czego
pryzmat osobistych doświadczeń Jerzego Bral-
zwyczajnie żartuje. Bo jeśli - jak wspomina jeden
czyka, Jana Miodka i Andrzeja Markowskiego.
z rozmówców - język może być przyzwyczaje-
A jeśli ktoś poczuje niedosyt, bo nie znajdzie
niem, niech będzie przyzwyczajeniem, które lubi-
w tej publikacji jasnych odpowiedzi na nurtujące
my i które wybieramy świadomie. Równie świa-
go pytania, niech pomyśli nad tym, o czym jest
domie, krytycznie nawet i z otwartym umysłem
naprawdę ta dość oryginalna rzecz. Czy rzeczywi-
należy przeczytać książkę Jerzego Sosnowskiego,
ście mamy być wciąż przekonywani przez autory-
gdzie wielokrotnie zostanie nam udowodnione,
tety o słuszności danych rozwiązań w mowie i
jak wiele czasem zależy od tytułowego przyimka.
piśmie? Czy nie jest tak, że dzięki tej książce
Dużo więcej od nas samych i naszej świadomości
możemy dostrzec, że także autorytety pozostają
str /
językowej.
str /
str /
Pasja w życiu człowieka
redaktor
Krzysztof Andrulonis
Praca prezentera telewizyjnego wymaga wielu cech, których nie da się wypracować nawet długim treningiem. Dlatego lepiej zawczasu zastanowić się, czy to na pewno zajęcie dla ciebie. Warto dowiedzieć się, jak można zdobyć zatrudnienie w tym zawodzie.
Wielu prezenterów zdobyło swoją pracę bez żad-
barwa głosu. 55 proc. wymaga od osoby widocz-
nego doświadczenia – jak pisze Paweł Hebda
nej na ekranie dobrej prezencji i elegancji. Kolej-
i Jerzy Madejski w książce „Zawód z pasją”:
ne 34 proc. za bardzo ważną uważa wiarygod-
„W tym zawodzie nie trzeba długo terminować:
ność prezentera – powinien podawać sprawdzone
niemal od razu np. okazuje się, czy ktoś spełnia
fakty, nie ujawniać swoich poglądów. Dla 30
kryteria dobrego prezentera, czy nie. Reszta jest
proc.
do dopracowania w ciągu zaledwie kilku miesię-
i uśmiech na twarzy w czasie prowadzenia pro-
cy”.
gramów. 26 proc. badanych uważa komunika-
bardzo
ważny
jest
wdzięk
osobisty
tywność za niezbędną cechę prezentera, natomiast 20 proc. wysoko ceni kompetencje – prze-
Jaki powinien być prezenter?
de wszystkim uniwersyteckie wykształcenie.
O to najlepiej zapytać widzów, czyli najważniej-
Aż 74 proc. Polaków sądzi, że płeć nie ma zna-
szych recenzentów pracy prezentera. Według ba-
czenia – zarówno kobiety, jak i mężczyźni spraw-
dania IPSOS, przeprowadzonego w 2013 r., dla
dzają się w roli prezenterów bardzo dobrze. Aż
62 proc. najważniejsza jest dykcja i przyjemna
39 proc. respondentów sądzi, że najlepszy wiek
str /
Pasja w życiu człowieka dla prezentera to 30 – 39 lat. Żaden z ankieto-
dowcipny i umie ciekawie rozmawiać z ludźmi.
wanych nie wskazał przedziału „powyżej 50 lat”.
Jak każdemu dziennikarzowi, przydaje mu się
Warto także zwrócić się w stronę ekspertów.
ciekawość świata, głód informacji na niemal
Prof. Jan Miodek, w rozmowie z Radiem Wro-
każdy temat i wiedza na temat warsztatu, szcze-
cław, zwraca przede wszystkim uwagę na dykcję
gólnie tego z mediów elektronicznych.” – pisze
i intonację: „Jest konieczna dobra dykcja, której
Paweł Hebda we wspomnianej już książce.
towarzyszy jednak ten głos sam w sobie dany
Program studiów dziennikarskich zależy głównie
przez naturę plus nienudna intonacja, nienudne
od uczelni, na której zdecydujesz się uczyć. Nie-
frazowanie. Ilu ja znam mówców - erudycja
które ograniczają się wyłącznie do nauki rzemio-
wielka, oczytanie, ale niestety linia intonacyjna –
sła, inne natomiast rozwijają zajęcia o komuni-
tra ta ta ta… Choćby się człowiek dźgał szpilą
kację społeczną i inne, podobne przedmioty. W
grubą, żeby nie zasnąć, żeby myśl nie pobiegła
rekrutacji na studia dziennikarskie głównym kry-
nad Odrę, nie da rady. Usypiają, są nie do znie-
terium doboru studentów są wyniki matury na
sienia! Są takie głosy zarówno męskie jak i żeń-
poziomie podstawowym i rozszerzonym z języka
skie z lekką drżączką taką – nie do przyjęcia.”
polskiego, języka obcego nowożytnego i jednego
„Prezenter powinien składnie i ładnie puento-
wybranego spośród listy, ustalanej przez uczel-
wać. Po drugie - autentyczność. Ważna jest rów-
nię. Każdy rok studiów dziennikarskich to kształ-
nież odwaga. Gotowość do mówienia o rzeczach
cenie różnych umiejętności i poszerzanie wiedzy
dla niego ważnych, spornych, naturalność. Ale
w dziedzinach z zakresu nauki o języku, filologii,
nie wydaje mi się, by był jakiś osobowościowy
psychologii, a nawet filozofii i logiki. Więcej
szablon, do którego chcący zostać prezenterem
szczegółów znajdziesz pod tym adresem: http://
powinni się dopasować.” – mówi Łukasz Zamil-
gazetapraca.pl/
ski, prezenter Radia Afera w rozmowie z porta-
gazetapraca/1,74896,2973603.html?as=2.
lem Reporterzy.info.
Jak wynika z książki „Zawód z pasją”, początkujący prezenter zarabia około dwóch tysięcy złotych, później kwota ta wzrasta do trzech – czte-
Indeks dziennikarstwa…
rech tysięcy złotych. Jeżeli pracują dla znanej
…wcale nie jest w tym zawodzie niezbędny. „Prezenter może ukończyć dowolne studia lub ich nie ukończyć, pod warunkiem, że ma odpowiednią osobowość, jest błyskotliwy, inteligentny,
str /
stacji, a ich programy przyciągają widzów, mogą liczyć na znacznie więcej.
A TAK MIĘD
str /
DZY NAMI…
str /
Kącik literacki
redaktor
Klaudia Sordyl
Jeśli wytrzymasz całą prawdę i nie stracisz zmysłów, staniesz się w pełni człowiekiem – pisze na pierwszej karcie swojego tomiku Między nami zwierzętami polska poetka Anna Augustyniak. O tym, co miały oznaczać te słowa, przekonają się z pewnością ci, którzy sięgną po tomik i bez wahania przyjmą to, co zostało im dane na ledwie 45 stronicach.
Anna Augustyniak to nie tylko polska poetka,
dzy innymi w „Odrze”, „Twórczości” i „Zeszytach
zajmuje się również dziennikarstwem i realizacją
Literackich”. Pisze recenzje i teksty krytyczne dla
reportaży radiowych. Ukończyła studia doktor-
„Tygodnika Powszechnego”, „Znaku”, „Nowych
skie w Instytucie Badań Literackich Polskiej Aka-
Książek” czy „Kultury Liberalnej”. Współpracuje
demii Nauk, jest autorką dwóch biografii – Ireny
z Polskim Radiem oraz stacjami telewizyjnymi:
Tuwim (Irena Tuwim. Nie umarłam z miłości)
TVP2, Polsatem, TVN. Jej dzieła są tłumaczone
oraz Antoniego Sobańskiego (Hrabia, literat,
na kilka języków, a twórczość oscyluje wokół te-
dandys. Rzecz o Antonim Sobańskim), jednej
matyki związanej między innymi z granicznością,
książki o tematyce granicznej (Kochałam, kiedy
śmiercią, feminizmem, ciałem, nie brakuje rów-
odeszła) oraz trzech tomików poetyckich – Bez
nież tematyki studiów nad zwierzętami, która
ciebie, Dzięki bogu i Między nami zwierzętami.
jest szczególnie widoczna w jej ostatnim tomiku.
Jej wiersze i opowiadania były publikowane mięstr /
Kącik literacki
str /
Kącik literacki
Autorka każdy wiersz zatytułowała o, spotkamy
W wierszach spotkać można szereg intertekstu-
się też często ze sformułowaniem tytularnym
alnych odniesień, na pierwszy plan wysuwają się
o Annie Q i. Tytułowa Anna to nikt inny, jak por-
odniesienia do Biblii, które często są tłumaczone
te-parole Anny Augustyniak, która kreuje tomik
w przypisach. Autorka dyskredytuje myśl św. To-
autotematyczny po to, by ukazać nam drogę, ja-
masza z Akwinu, który przyjął arystotelesowski
ką przeszła ku „stawaniu się w pełni człowie-
koncept tego, że zwierzęta są pozbawione duszy,
kiem”. Pierwszy wiersz z tomiku, zatytułowany
a przecież, podkreśla Augustyniak, [Bóg] Jednako
o Annie Q i kaszance, jest pewnego rodzaju
tchnął wszystkie, i nie ma człowiek nic ponad
wspomnieniem, w którym Anna, zachęcana przez
bydlę. Jej postawa jest motywowana chrześci-
bliskich do zjedzenia jeszcze ciepłej kaszanki, już
jańską moralnością, co dla niewierzących może
„coś” przeczuwała, jednak tłumaczy się niewie-
się okazać jednak mało zachęcające.
dzą; skąd miałam wiedzieć – pisze. Ten proces
W tomiku odnaleźć można liczne odwołania do
zdobywania wiedzy na temat losów zwierząt bę-
poezji Tadeusza Różewicza, między innymi
dzie się przewijał w wierszach Augustyniak,
w wierszach o odrębności oraz o Annie Q i jatce,
w jednym z nich – o Annie Q i pytaniach – za-
który to wiersz jest aluzją literacką utworu Oca-
znaczy, że (Anna Q kupiła 18 książek o zjadaniu
lony. Ważnym aspektem ujawniającym się w po-
zwierząt i ich prawach).
ezji Augustyniak będą szczegółowe opisy niehu-
str /
Kącik literacki
manitarnego traktowania zwierząt, dotyczącego
wszyscy ludzie to naziści, a ich życie to wieczna
zapładniania świń, traktowania cieląt jako pro-
Treblinka.
duktu ubocznego produkcji mleka, ale też psów.
Być może właśnie tak jest. Anna Augustyniak już
Autorka nawiązuje w jednym z wierszy do sytua-
tytułem tomiku stawia nas na równi ze zwierzę-
cji mającej miejscowości Brzózki-Falki, gdzie od-
tami. Odsłania egocentryczną naturę człowieka,
kryto hodowlę psów, w której zwierzęta były
dla którego nadal ludzie stanowią centrum
traktowane w bestialski sposób.
wszechświata. Ta nieantropocentryczna perspek-
W tomiku nie zabraknie również tematyki inno-
tywa przybliża nas do zwierząt, każe wczuć się w
ści/obcości w nawiązaniu do coraz częściej spo-
to, co „między nami” wspólne i odrzuca kon-
tykanych w Polsce uchodźców ze Wschodu. Au-
strukt inności, jako czegoś złego i niechcianego.
torka zadaje sobie także pytania związane z pro-
A tak między nami… w nawiązaniu do tematyki
dukcją, jedzeniem i zbawieniem zwierząt – i ży-
numeru, ten tomik z pewnością polecę tym, któ-
ciem wiecznym cieszyć się będą/ kurze udka,
rzy w swoim zaciszu domowym uprawiają pasję
szyjki indycze/ i żeberka, i skrzydełka, i nóżki –
wierszowania, których przejmuje los zwierząt,
nie braknie przy tym aluzji do obozów koncen-
lecz także wszystkim czytelnikom chcącym przyj-
tracyjnych, w szczególności do sformułowania
rzeć się bliżej twórczości Anny Augustyniak.
Isaaca Singera i jego opisu zwierząt: Dla nich
str /
WIEDZA JEST SZANSĄ, ABY SIĘ UWOLNIĆ
str /
str /
Z różnych różności
redaktor
Katarzyna Lisowska
Postanowiłam, że dzieląc się chęcią wniknięcia w naszą świadomość jednostkową i społeczną, zakomunikuję przy okazji to, co niepokojącego dzieje się wokół.
Tym, co mnie tworzy, jest świadomość. Czas
cje. Ludzie mówią o przemocy domowej. Zdarza
pandemii stał się, dla wielu z nas, okresem
się też natężona przemoc kierowana wobec sie-
zwracania się do siebie. Szczególne znaczenie,
bie, nie tylko rozwijamy swoje zasoby…
w tym czasie, miało dla mnie pogłębione studiowanie wiedzy o aspektach filozoficznych. Tej filo-
Swoje badania, w ostatnim czasie, szczególnie
zoficznej refleksji nadałam zasadnicze znaczenie,
poświęciłam problematyce syndromów. Kształtu-
w wymiarze osobistych kreacji, analizowania
ją się one z reguły, gdy jesteśmy ofiarami: braku
faktów z życia społecznego i w procesie interpre-
miłości, nadmiernych wymagań, krytyki, czy je-
tacji badań naukowych.
steśmy uwikłani w szkodliwą dla nas sytuację, jaka angażuje – w negatywny sposób – nasze
Pandemia w dużej mierze, jak akcentuję, nakie-
emocje. Znamy z literatury przedmiotu syndrom:
rowała nas do siebie samych; pokazała, że
bitej żony, bitego męża, a może za mało badamy
w warunkach ekstremalnych dzieją się z nami –
syndrom bitego dziecka czy ludzi wykorzystywa-
głównie – rzeczy niepokojące: okazaliśmy się so-
nych seksualnie? Naturalnie boimy się dotykać
lidarni wobec samych siebie, naszego „ja”. To
drażliwych tematów; wypieramy ze świadomości,
jest droga, by wyjść z największego kryzysu, ale
że można krzywdzić tak niewinne, bezsilne istoty
uda się to, gdy każdy zadba o siebie. Nie może
jak dzieci. Stają się łatwym celem, również w
zdarzyć się tak, że nikt nie zadba o nikogo… Moje
świecie wirtualnym, do którego chętnie uciekają
twierdzenia nie są bezpodstawne, zbieram rela-
– szczególnie gdy atmosfera życia rodzinnego
str /
Z różnych różności jest traumatyczna, wroga. Obojętność jest formą
je się, że choć przemoc głównie ma miejsce
przemocy. Postanowiłam, że dzieląc się chęcią
w szkole – ze strony rówieśników i nauczycieli, to
wniknięcia w naszą świadomość jednostkową
zarazem pojawiła się tęsknota za relacjami. Dla
i społeczną, zakomunikuję przy okazji to, co
wielu uczniów szkoła była miejscem, gdzie czuły
dzieje się niepokojącego wokół.
się bezpiecznie, mogły odczuć emocjonalne wsparcie.
Socjoterapeutka pracująca z „dziećmi ulicy” powiedziała mi, że te dalej przesiadują na ulicy,
Czy zadziała na tyle trauma izolacji, że będziemy
włóczą się bez celu w epidemii. Boją się, że ro-
musieli sobie poradzić z syndromem wynikają-
dzice stracą dochody, a często już brakowało
cym z niej? Czy doświadczymy lęku o zdrowie
środków na podstawowe potrzeby (skala ukryte-
i życie, także naszych bliskich? Czy będzie to
go ubóstwa jest bardzo duża, także emocjonal-
syndrom traumy poepidemicznej? Musimy nau-
nego). Dzieci odczuwają fobie szkolne, obecnie
czyć się żyć w nowych okolicznościach, w sytua-
nie muszą się konfrontować z lękiem, ale okazu-
cjach zagrożenia. Wielu ludzi nie wytrzymuje te-
str /
Z różnych różności
go psychicznie, emocjonalnie i stosują agresję
dzy, aby nazwać i wyrazić to, czego doświadcza-
również wobec siebie. Wiedza jest szansą, aby
ją. Aktywuje się dramat spraw przemilczanych,
uwolnić się od patologicznych zależności w na-
bagatelizowanych, a które zaburzają funkcjono-
szym życiu.
wanie nie tylko całych rodzin, ale także jednostek. Język jawi się jako struktura ułomna, zara-
Podczas opisywania zachowań mających na celu
zem w tym negatywnym aspekcie należy cieszyć
zadanie bólu i cierpienia drugiemu człowiekowi,
się, że w komunikacji są ograniczenia, które
oprócz przemocy i agresji pojawiają się również
sprawiają, że przemoc psychiczna ma swoje gra-
takie pojęcia jak: złe traktowanie, gniew, wro-
nice.
gość, nadużycie, złość, na co wskazuje profesor Jadwiga Mazur z Katedry Socjologii Komuniko-
Jedna z ofiar wyjawiła, że mąż bił ją tak brutal-
wania, Organizacji i Zarządzania na Uniwersyte-
nie, uderzając jej głową o futrynę, że doznała
cie Pedagogicznym w Krakowie. Zauważa ona
pęknięcia kości czaszki. To był dyrektor przed-
także, że ofiarom przemocy brakuje słów i wie-
szkola, człowiek maskujący przemoc. Jego ofiara
str /
Z różnych różności
doznała dużego uszczerbku także w funkcjono-
toczona sytuacja? Mężczyzna był ukrytym gejem,
waniu psychicznym, nie mogła się wyzwolić
związał się z kobietą, bo to dobrze pasowało do
z zależności, bo ciągle była utwierdzana, że jest
jego funkcji społecznej – pedagoga, dyrektora
nikim, że jest bezwartościowa, że nic nie może
przedszkola.
zrobić. Mąż wpędzał ją w kompleksy, akcentował każde odstępstwo od stanu perfekcji, wyolbrzy-
Rozwijajmy się, miejmy pasje, ale nie przebywaj-
miał szczegóły do rozmiaru życiowych niepowo-
my w próżni, w oderwaniu od innych. Niech to
dzeń kobiety. I tu jest przewaga intelektu – czło-
nie będzie pasja dla samej siebie, ale zwrot nasz
wiek posiadający wiedzę o psychice innych jest
z naszymi możliwościami ku życiu społecznemu,
w stanie zawładnąć nimi najbardziej, obezwład-
aby żyło się dobrze nie tylko nam.
nić ich i krzywdzić. Z czego może wynikać przystr /
W świecie drabbli (III)
Krzysztof T. Dąbrowski Krótka forma, wiele płaszczyzn, mnóstwo sensów… Zapraszamy do przeczytania kolejnej, marcowej porcji drabbli autorstwa Krzysztofa T. Dąbrowskiego! Redakcja Outro
Potrąciła mnie ciężarówka. Śmierć na miejscu. Ciało groteskowo powyginane, krew. Mi to wszystko serdecznie obojętne, to już nie ja. Ja unosząc się, byłem ponad tym wszystkim. Uwolniony z cielesnej skorupy, radosny i wolny Pędziłem ku górze coraz szybciej. Wleciałem w tunel. Na jego końcu było oślepiające światło. Poleciałem tam. Nie byłem w stanie zawrócić, to światło wręcz zasysało. Wyhamowałem dopiero gdy w nie wleciałem. Po chwili doszedłem do siebie i zdjęła mnie groza. Byłem w przeźroczystym worze gigantycznego odkurzacza. Razem ze mną, jak drobiny kurzu, miliardy uwięzionych dusz Odkurzającym była nieskończenie wielka świetlista istota. Nie ma to jak boski porządek! str /
Od wielu lat astma dręczyła ojca. To nasilała się, to słabła, niemniej jednak raz zdobytego organizmu opuścić na dobre nie chciała. Ojciec jeździł nad morze, zażywał leki, włóczył się po uzdrowicielach, niestety nic nie pomagało. Z czasem było coraz gorzej. Oddech rwał się spazmatycznie... W końcu ojciec wylądował w szpitalu. Myślałem, że już gorzej być nie może. Niestety, myliłem się. Jego twarz... cała sciemniała pokrywając się czymś na kształt łuski. Lekarze kręcąc głowami bezradnie rozkładali ręce. Pewnego dnia łuska przemieniła się w coś na kształt maski. Ojciec spojrzał na mnie i wychrypiał między spazmatycznym wdechem a wydechem: - Luke, my son!
- Muńka! Bóg mieszka w niebie, nie? - Martynka zasypywała matkę gradem pytań. - Tak, córuś – odparła nie przerywając czyszczenia noża z krwi. (nie wytrzymała nerwowo: gdy do drzwi dobijał się dwunasty tego dnia akwizytor... zadźgała go. Stygł sobie teraz nad zwłokami komornika w tężejącym betonie). - A to prawda, że ma ciało? - Nie. - A w kalendarzu pisze, że dziś Boże Ciało. - Tak tylko pisze. Idź do tatusia, wszystko ci wytłumaczy. Ciekawe jak – pomyślała zdumiona Martynka. Na własne oczy widziała jak szary człowieczek, o wielkich czarnych oczach, zabrał tatę do metalowego pudła i zrobili wniebowzlecenie. Czy to szare z nieba, to było Boże Ciało?
KRZYSZTOF T. DĄBROWSKI - pisarz i scenarzysta: Ponad 500 publikacji, w tym prawie 250 za granicą. [… ] Książki w Polsce: "Naśmierciny" (2008 - Armoryka), "Anima vilis" (2010 Initium), "Grobbing" (2012 - Novae Res), "Naśmierciny i inne opowiadania" (2012 & 2017 Agharta & Armoryka), "Z życia Dr Abble" (2013 - Agharta), "Anomalia" (2016 - Forma), "Ucieczka" (2017 - Dom Horroru), "Nie w inność" (2019 - Waspos) [… ] Źródło - strona autorska: https://krzysztoftdabrowsk.wixsite.com/krzysztoftdabrowski str /
str /