Outro 300

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

TEMAT NUMERU:

str /

www.outro.pl /

JAGODA JABŁOŃSKA Terrorysta i darmozjad - moja mama strona 10 KRZYSZTOF ANDRULONIS Etyka szkolnej katedry strona 18 KLAUDIA SORDYL Jak być mistrzem? strona 28 KAMIL DURAJCZYK Mistrzowska sztafeta pokoleń strona 38 ANNA ADAMCZYK Czy mistrz jest potrzebny? strona 44 GABRIELA SZCZEPANIK Nie czytaj dziecku książek! strona 50 SEBASTIAN SOSNOWSKI Czego nauczysz się w Żywej Bibliotece? strona 58 KATARZYNA GIEMZA (Nie)praktyczne praktyki strona 64 ALEKSANDRA KEISTER Szkoła życia strona 72 MAJA NAJDEK Być jak poliglota strona 76 WERONIKA SIEMIŃSKA Szumy str /

strona 80

www.outro.pl /

Nauczyciel zazwyczaj w pierwszej kolejności kojarzy się ze szkolną salą, tablicą i stosem sprawdzianów czekających na swe ofiary. Czy to jednak wszystko? Nauczyciel to również człowiek, albo właściwie PRZEDE WSZYSTKIM człowiek. Jakie są tego konsekwencje?

Z pewnością z racji bycia człowiekiem przysługuje mu pewien zespół cech, zdolności emocjonalnych i empatii nazywany człowieczeństwem.

W przypadku pedagoga jest ono szczególnego rodzaju, ponieważ przede wszystkim otwarte na drugiego człowieka - na ucznia. Nie jawi się on wyłącznie jako młody człowiek, któremu trzeba wpoić odpowiednią ilość materiału edukacyjnego po to, żeby dobrze zdał egzamin kończący etap edukacji, na którym się znajduje. Powinien stanowić dla nauczyciela zadanie, które zobowiązuje go jako człowieka do dania z siebie wszystkiego, co najlepsze.

Z drugiej strony, mentor osamotniony w woli działania na korzyść drugiego nie podoła wyzwaniu, które stawia sam

przed sobą i z którego rozliczać go będzie społeczeństwo. Potrzebne jest wsparcie drugiej strony, a także pomoc całego środowiska - wtedy nauczyciel może wypełniać swe powołanie z godnością.

Relacja nauczyciela i ucznia wynika nie tylko z przyczyny formalnej mówiącej, że tak skonstruowany jest system polskiego szkolnictwa. Sądzę, że w tej współzależności kryje się coś więcej. Pedagog jest potrzebny m.in. w celu pokazania swemu podopiecznemu bezpiecznych dróg poszukiwania wiedzy, powinien dać mu narzędzia służące przebijaniu się przez gąszcz codzienności, pełnej nieprawdziwych informacji, zgubnych pokus i fałszywych proroków.

Działa to jednak też w drugą stronę - młody człowiek

str /

kształtuje swojego nauczyciela, otwiera mu szerzej oczy i pokazuje, jak wygląda świat oglądany z innej perspektywy, która otwiera jego nowe znaczenia. Reasumując, ten kontakt jest obustronny i każdy ma z niego swoje korzyści.

Czy nauczyciel współcześnie jest również mistrzem? Kimś, kto dzieli się tajemnicą, kto posiada w oczach ucznia pewne nadzwyczajne cechy?

Nad tym i wieloma innymi problemami staramy się pochylić w nowym wydaniu Outro. Przy okazji chcemy się pochwalić, że to już 300. edycja naszego magazynu! Dziękujemy za wsparcie i zaangażowanie ze strony czytelników i liczymy na to, że dalej będziemy atrakcyjnym polem wymiany poglądów!

Krzysztof

www.outro.pl /

Outro – wychodzimy poza schemat

Szefowie działów:

ISSN: 2299-5242

Olimpia Orządała (korekta), Monika Stankiewicz (graficy), Martyna Kłos (promocja)

Ogólnopolski miesięcznik młodzieżowy Wydawca: Fundacja Nowe Media

Promocja: Martyna Kłos, Żaneta Chwiałkowska, Bartosz Simiński

www.outro.pl mail: redakcja(@)outro.pl, rekrutacja(@)outro.pl

Korekta: Olimpia Orządała, Natalia Popławska, Barbara Truchan, Klaudia Sodryl, Justyna Grzesiowska, Paulina Kos, Janusz Pyrkosz, Beata Ptach

Redaktor naczelny: Krzysztof Andrulonis Skład wydania i fotoedycja: Krzysztof Andrulonis

Grafiki: Monika Stankiewicz, Julia Dałek

Projekt okładki: Krzysztof Andrulonis

str /

www.outro.pl /

RELACJA

Wielkanoc na katowickim Rynku redaktor:

Martyna Kłos

Na katowickim Rynku świątecznie jest nie tylko w Boże Narodzenie. Od trzeciego kwietnia aż do Świąt wszyscy zainteresowani mogli skorzystać z oferty, jaką przygotował dla nich organizator: zakupić różne artykuły wielkanocne (m.in. zające z siana, pisanki, koszyki wielkanocne czy palmy), alkohole i inne dobra na stół, zjeść ciepły posiłek a z myślą o najmłodszych uczestnikach Jarmarku uruchomiono pociąg, którym najmłodsi mogli zwiedzić rynek.

Nie zabrakło atrakcji dodatkowych, związanych ze Świętami Wielkanocnymi, tj. warsztaty zdobienia pisanek czy kreatywna sfera zabaw plastycznych dla dzieci. Na katowickim Rynku obok tradycyjnych budek stanęły również duże pisanki oraz słomiane zające.

str /

Fot. Zbiory prywatne autora

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

ZE ŚWIATA KULTURY Forma|Kadr|Kolor

Wystawa prac duetu: Andrzej Zygmuntowicz – Sławomir Zwierz w Galerii Miasta Ogrodów

redaktor:

Żaneta Chwiałkowska

Od 17 kwietnia 2019 roku w Katowice Miasto

Artyści podjęli tym razem wyzwanie ukazania poz

Ogrodów – Instytucji Kultury im. Krystyny Bochenek

tywnych aspektów świata, co jest ich odpowiedz

możemy zwiedzać wystawę prac Andrzeja Zygmun-

na przesycenie mediów złymi wiadomościam

towicza i Sławomira Zwierza. Andrzej Zygmuntowicz

Zgodnie z tematem wystawy twórcy w swoich pr

to fotograf inspirujący się abstrakcją ekspresyjną.

cach położyli nacisk na formę dzieł, o których art

Zajmuje się zarówno fotografią artystyczną, jak

stycznym wyrazie stanowią interesujące kadry i w

i prasową, dokumentem, martwą naturą i pejza-

raziste kolory. Zwiedzający mogą podziwiać ab

żem. W swej pracy poszukuje ciekawych zderzeń

trakcje malarskie, jak i fotografie, które umieszcz

fakturalnych i wyrazistych kolorów. Sławomir Zwierz

ne w jednym pomieszczeniu korespondują ze sob

jest malarzem abstrakcjonistą. Posługuje się pale-

Kuratorem wystawy jest Katarzyna Łata. Wystaw

tą żywych barw, energiczną kreską, miękką plamą.

znajduje się w Galerii Miasta Ogrodów i będzie pr

Jego obrazy mają zachęcać do oderwania się od

zentowana do 23 czerwca.

polityki i programów informacyjnych po to, by skupić się na własnej codzienności.

str /

www.outro.pl /

zy-

zią

mi.

ra-

ty-

wy-

bsFot. Zbiory prywatne autora

zo-

bą.

wa

re-

str /

www.outro.pl /

TERRORYSTKA

MOJA M Dziś, rok 2019. Od blisko czterech lat możemy zauważyć pewne zjawisko. Co jakiś czas nasze państwo zalewa fala publicznego niezadowolenia, buntu i chęci zmiany, wymierzonych w system oraz osoby zarządzające krajem. W tej sytuacji aż chciałoby się zapytać, czy rok bez strajku to zły rok? str /

www.outro.pl /

I DARMOZJAD

MAMA

str /

www.outro.pl /

redaktor:

Jagoda Jabłońska

Lekarze rezydenci, pielęgniarki, sądy, niepeł-

a w mój czas pracy nie wliczały się dodatkowe

nosprawni, policjanci, rolnicy i nauczyciele.

spotkania z rodzicami. Robiłam to, co lubiłam

Problemy ostatniej z wymienionych grup spo-

robić – uczyłam.

łecznych poruszyły mnie najbardziej. Jako pa-

Kiedy pomyślę o współczesnym systemie

triotkę, obywatelkę, uczennicę oraz córkę.

szkolnictwa, ten mój mały, wyidealizowany nauczycielski świat staje właśnie na głowie.

To utwierdza mnie w przekonaniu, że nigdy nie

Różowe okulary

zostanę nauczycielem.

Ja, mała dziewczynka, zawsze chciałam zostać nauczycielką. Podpatrywałam w domu pracującą mamę, a za jakiś czas tak jak ona zaczę-

Czarno na białym

łam wypełniać zeszytowe dzienniki, ustawia-

Życie jest przewrotne i szybko musiałam pogo-

łam przytulanki za ławkami zbudowanymi

dzić się z zamianą ról – z nauczycielki na

z grubych książek i odgrywałam swoje „show”.

uczennicę. Kiedy trafiłam do szkoły, jako twór-

Nie miałam problemu z wpisaniem uwagi, kie-

cze, aktywne, pełne zapału do nauki dziecko,

dy jeden miś zaczął ściągać, a drugi głośno

zderzyłam się ze ścianą. Zbudowały ją szablo-

wyrażał swoje niezadowolenie z tematu zajęć.

nowe metody nauczania oraz (często za wyso-

Pomijając kilka takich incydentów, na moich

kie) wymagania.

lekcjach panował spokój.

Im byłam starsza, tym bardziej zauważałam,

Pluszowa klasa liczyła maksymalnie dziesięciu

jak ambicja zaczynała mną sterować. Otrzymy-

uczniów. Muszę przyznać, że jako ich mentor

wałam coraz więcej zadań do wykonania.

nie posiadałam wysokich kwalifikacji, przerwy

Chcąc sprostać im najlepiej jak potrafiłam,

na jedzenie robiłam wtedy, kiedy chciałam,

str /

www.outro.pl /

musiałam pogodzić się z wszechobecnym stre-

wiedź na pytanie, choć wymagane zagadnie-

sem i frustrującymi terminami. W konsekwen-

nie przerabiałam wielokrotnie. Kiedy po tylu

cji pojawiła się nerwica oraz inne problemy

przepracowanych godzinach stan mojej wiedzy

zdrowotne.

oceniano na trzy z plusem, winą za taki wynik

Najbardziej irytowało mnie to, że spora część

najłatwiej było obarczyć prowadzącego przed-

z przymusowo i zazwyczaj krótkotrwale przy-

miot.

swojonej wiedzy jest niepraktyczna. Jako humanistka nie widziałam sensu w nauce wzorów fizycznych. Mimo to, dla wysokiej średniej,

Szara rzeczywistość

starałam się przezwyciężyć wewnętrzne opory,

Pogrążająca się w szkolnej rutynie mama, po

poświęcając czas na przyswojenie i tej wiedzy.

całym przepracowanym dniu wraca, żeby

Zajęcia w szkole zazwyczaj nie przygotowywały do bardzo dobrego zaliczenia przedmiotu.

Zaznaczę też, że nie należałam do osób, które potrafią się efektywnie uczyć. Dlatego jak większość uczniów długotrwale „wkuwałam”, a na sprawdzianach nie zawsze znałam odpo-

str /

odpocząć… oraz wysłuchać moich narzekań.

Kiedy skończyłam dzielić się soczystą wiązanką na temat wad obecnego systemu nauczania, zaczynała sprawdzać i oceniać przyniesione do domu ćwiczenia swoich uczniów, które zajmowały dwie wielkie, ciężkie reklamówki.

www.outro.pl /

Na parapecie za nią leżał stos kartkówek,

musi wykonać poza lekcjami. Zacznijmy od

a nawet nie miała kiedy na nie spojrzeć. Co

tego, że aby móc przeprowadzić wykład, pro-

dopiero zacząć je sprawdzać. Ktoś teraz mógł-

wadzący musi się do niego przygotować. Nie zr

by powiedzieć, że sama jest sobie winna. Dla-

obi tego w ciągu 45 minut lekcyjnych.

czego zadała biednym dzieciom tyle pracy,

Pisanie sprawozdań, wybór podręczników,

skoro sama nie jest w stanie wywiązać się ze

uzupełnianie

sprawdzania? Otóż, zapominamy, że nauczy-

i elektronicznych (przy których wcale nie ma

ciel nie jest twórcą, a wykonawcą. Moją mamę

mniej pracy niż przy tradycyjnych), przygotowy-

kontroluje system, z którego jest dokładnie

wanie testów, klasówek, późniejsze ich spraw-

rozliczana.

dzanie, wystawianie ocen w taki sposób, aby

Wiele osób, szczególnie uczniowie, nie zdaje

nikt nie poczuł się skrzywdzony (tu wymaga

sobie sprawy, ile dodatkowej pracy nauczyciel

się magicznych umiejętności), praca nad

str /

dzienników

papierowych

www.outro.pl /

zwiększeniem efektywności nauczania na róż-

kich innych obowiązków, sprawować jeszcze

ne sposoby, planowanie wycieczek, wiele rad

kompleksową opiekę wychowawczą nad każ-

pedagogicznych,

spotkań

dym dzieckiem z osobna. Sprostanie wszyst-

z rodzicami, dodatkowych szkoleń… To tylko

kim wymaganiom jest niemożliwe. Pewnego

przykłady.

dnia mama chłopca wręczyła mojej – czopek.

klasyfikacyjnych,

W odpowiedzi na pytanie co z nim zrobić, usłyszała, że ma go zaaplikować jej dziecku chore-

Barwy codzienności

mu na padaczkę, jeśli dostanie ono ataku

Zawód nauczyciela jest interdyscyplinarny.

w szkole. Tłumaczenie, że podejmowanie ta-

Taka osoba musi łączyć wiedzę i umiejętności

kich działań przez nauczyciela jest nielegalne,

z zakresu pedagogiki, prawa, medycyny, BHP,

gdyż nie ma on do tego uprawnień, nie przy-

animowania czasu wolnego, psychologii, wróż-

niosło efektów. „Tak miało być i już!”

biarstwa oraz przedmiotu, którego uczy.

To praca dwadzieścia cztery na dobę. Telefon

Niektórzy rodzice są przekonani, że nauczycie-

od rodzica może zadzwonić w środę o 15.30,

le będą w stanie, oprócz wypełniania wszyst-

tak samo jak w niedzielę o 21.45. Kiedy jeździmy gdzieś na rodzinne wakacje, a mama

str /

www.outro.pl /

zobaczy coś, co może przydać jej się w szkole

czterocyfrową pensją z trójką, czwórką lub

– kupuje, albo od razu wymyśla scenariusz

piątką na przodzie, jest mocno krzywdzące.

prowadzenia nowej lekcji. A propos wakacji…

Realia pokazują, że niewielu z nich faktycznie otrzymuje takie wynagrodzenie.

Jest stała pensja za etat, do której naliczane

Mity zza drzwi

są dodatki. Podkreślmy, że wielu nauczycieli

pokoju nauczycielskiego

nie pracuje w pełnym wymiarze godzin i dora-

W praktyce nauczyciel nie ma dwóch miesięcy

bia, ucząc w innych szkołach.

„letniego wolnego”. Nawet przez ten czas mu-

Na układy nie ma rady – każda szkoła rządzi

si być dostępny przez telefon, a rady pedago-

się swoimi prawami, a ludzie nie zawsze są

giczne i przygotowania do roku szkolnego za-

sprawiedliwi. Liczba płatnych godzin pozalek-

czynają się w sierpniu.

cyjnych – jak kółka, zajęcia wyrównawcze, za-

Nie każdy zarabia te same pieniądze. Uogólnianie,

iż

nauczający

cieszą

się

str /

stępstwa, świetlice nie jest określona w systemie, rozdzielają je pracownicy.

www.outro.pl /

Nauczyciel nie otrzymuje dodatkowych pieniędzy za niewydanie promocji do następnej kla-

Wykrzyknik

sy. Musi się za to z tego wytłumaczyć się dy-

na pomarańczowym tle

rektorowi placówki, argumentując swoją decy-

8 kwietnia rozpoczął się od dawna zapowiada-

zję.

ny strajk. Napięcie wśród nauczycieli przekroczyło już dawno jakiekolwiek normy, a poziom stresu był nie do wytrzymania. Wiem, bo wi-

Paleta kolorów

działam mamę. Przejętą, rozemocjonowaną,

Oskarżając nauczyciela o wszelkie szkolne zło,

poruszoną i przekonaną o słuszności protestu.

najprawdopodobniej oskarżamy system edu-

Zarówno pedagodzy, jak i rodzice widzieli zmę-

kacji. Nauczyciele często zdają sobie sprawę

czonych uczniów. Byli świadomi, że taka liczba

z tego, że w programie jest wiele niepotrzeb-

godzin oraz treści do przyswojenia jest ogrom-

nych informacji. Jednak to praca jak każda

nym obciążeniem dla młodych ludzi. Nie chcie-

inna, trzeba ją wykonać.

li w dwudziestym pierwszym wieku trwać

W konsekwencji do oświaty przychodzi wiele

w starym, pruskim systemie nauczania.

osób bez pasji, nieposiadających umiejętności

Strajkujący chcą nowoczesnej szkoły skiero-

przekazywania wiedzy i prowadzenia zajęć.

wanej na ucznia i do ucznia, a nie na wynik

Tacy pedagodzy są odpowiedzialni za tworze-

egzaminu. Uczyć sensownych, a nie przełado-

nie dziecięcych kompleksów i napędzanie ry-

wanych treści. Rozwijać u młodych krytyczne

walizacji w wyścigu o dobre stopnie.

myślenie, kreatywność, umiejętność operowa-

Myślę, że każdy z nas mniej lub bardziej został

nia wiedzą w praktyce – te postulaty brzmią

kiedyś źle potraktowany przez nauczyciela.

niczym truizmy, a jednak nadal daleko do ich

Przez pryzmat przykrej sytuacji zaczynamy ne-

realizacji.

gatywnie

środowisko.

Oni wiedzą, że zmiany są konieczne – i o to

A jednak, za biurkami w klasach siedzi wielu

walczą. Jeżeli się ich dokona, wszyscy na tym

pasjonatów,

rozwój

skorzystają: rodzice, a przede wszystkim dzie-

i kreatywność. Mają świadomość, że nie tylko

ci. A to przecież one będą kształtować naszą

jedna odpowiedź jest poprawna.

rzeczywistość za kilka, kilkanaście i kilkadzie-

postrzegać którzy

szkolne

wspierają

siąt lat.

str /

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

ETYKA

SZKOLNEJ KATEDRY Jak pisał ks. Józef Tischner: Każdy z nas miał z pewnością jakiegoś wychowawcę.

Co mu zawdzięcza? Myślę, że nie odbiegnę od prawdy, gdy powiem: przebudzenie. […] Głos wychowawcy wyrwał nas ze […] snu. Zawód nauczyciela nie jest wyłącznie pracą wykonywaną od rana do popołudnia. To wyzwanie, którego szeroka świadomość jest w palący sposób potrzebna. str /

www.outro.pl /

redaktor: Krzysztof

Andrulonis

Powyższe słowa „filozofa z Podhala” pochodzą

ska filozofia to tylko seria przypisów do Plato-

z jednej z najbardziej znanych prac jego autor-

na. Coś w tym stwierdzeniu drzemie, ponieważ

stwa – z Etyki solidarności. Choć powstawały

siła oddziaływania jego triady Piękna, Dobra

pod wpływem konkretnych wydarzeń politycz-

i Prawdy wystarczyła na ponad dwa tysiące lat.

nych, ich wydźwięk ma wymiar uniwersalny,

Te trzy wartości stanowiły dla Europejczyka

który możemy odnieść do czasów współcze-

naturalne skojarzenie, a ich związek wydawał

snych. Być może to właśnie szczególnie nam,

się nierozerwalny. Dzieła ich zniszczenia, jak

ludziom współczesnym, są one potrzebne.

i nadwątlenia nurtu idealistycznego myśli europejskiej w ogóle, dokonała tragedia lat 1939–1945.

Szukam nauczyciela i mistrza

Powojenne pokolenia stanęły przed pytaniem,

Tadeusz Różewicz, z którego utworu pochodzą

gdzie szukać źródeł prawdy. Czy w ogóle stan

powyższe słowa, pisał je w kontekście własne-

taki jak „prawda” istnieje? Może jest to tylko

go poszukiwania wartości, prób oddzielenia

rodzaj nieistniejącej abstrakcji, wytworzonej

światła od ciemności. Jego przeżyciem gene-

siłą ludzkiej myśli starającej się poszukiwać

racyjnym, które pozostawiło trwały ślad na ca-

na wszystko wyjaśnienia. Te wątpliwości targa-

łej jego twórczości, była groza okresu wojenne-

ły europejską kulturą w II połowie XX wieku

go, niewyobrażalna nienawiść, która strawiła

i wydaje mi się naiwne sądzić, że już udzielili-

dziesiątki milionów ludzkich istnień. Te czyny

śmy na nie wyczerpujących odpowiedzi. Wciąż

zawiesiły dotychczasowe dzieje europejskiej

wędrujemy drogą poszukiwań i zwątpień co do

etyki w próżni. Łączyła się ona bowiem z kultu-

wielu kwestii. Pośród nich: świata wartości

rą, znajdowała w niej swą podbudowę este-

oraz tego – jeśli one istnieją – kto mógłby je

tyczną. Whitehead powiedział, że cała europej-

pielęgnować i przekazywać innym.

str /

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

jemnicy mądrości i wiedzy, które Ja posiada.

Nauczać to być

Z jednej strony stopniowo rodząca się relacja

odpowiedzialnym

będzie powodować, że ów obszar odsłonięcia

Wspomniany na samym początku ks. Tischner

tego, co nieznane, z każdym kolejnym zetknię-

zauważał w dalszej części tych samych rozwa-

ciem będzie się stawał coraz większy, będzie

żań, że głównym zadaniem nauczyciela nie

dla Innego znaczył coraz więcej. Z drugiej stro-

jest przekazanie odpowiedniej porcji wiedzy.

ny z zachowaniem postulatu ks. Tischnera wy-

Współczesne założenia normowanego prawnie

mienionego na początku nie będzie to agre-

systemu szkolnictwa skłaniają często do takie-

sywne czynienie z Innego Toż-Samego, co pro-

go myślenia – zrealizować program naucza-

wadziłoby do utraty przezeń podmiotowości.

nia, sprawdzić, czy wykonało się wszystkie

Jeśli kształtowanie młodego człowieka stanie

punkty potrzebne do egzaminu dojrzałości i…

się przede wszystkim przebudzeniem, wyrwa-

już. Często nie wymaga się od nauczyciela

niem ze snu, to wtedy więź z nauczycielem bę-

więcej. Tymczasem znaczenie jego roli jest

dzie dla niego źródłem inspiracji i wskazówką

znacznie większe i, co ważne, nie daje się za-

co do sposobu działania. Inaczej, gdyby zgod-

mknąć w żadnych formułach normatywnych.

nie z postulowaną przez programy nauczania

Można zaryzykować jedno, bardzo ogólnej na-

metodyką proces ten miał się ograniczyć tylko

tury stwierdzenie: bycie nauczycielem oznacza

do przekazania tej wiedzy, którą sam nauczy-

odpowiedzialność.

ciel posiada. Wtedy byłby to akt krzywdzącej

Patrząc na zagadnienie z perspektywy filozofii spotkania,

dostrzegamy,

że

nauczyciela

i ucznia łączy szczególny rodzaj więzi. Zetknięcie się Ja oraz Innego ma tu tę właściwość, że

deprawacji dokonywanej na uczniu, wspomnianym negatywnym odpodmiotowieniem Innego poprzez uczynienie go w całości TożSamego z Ja nauczyciela.

Inny nie tylko przychodzi z wezwaniem moral-

Starożytni Grecy używali niezwykle mądrego

nym nieczynienia mu krzywdy, lecz więcej –

słowa aletheia, które można by przetłumaczyć

- ukazuje się jako ten, który pragnie wiedzy,

jako „prawda”, ale to nie oddaje pełnego sen-

który chce tego, czego źródło znajduje się w Ja

su. Jest to szczególny rodzaj prawdy – prawdy

(z perspektywy nauczyciela). Otwarcie na Inne-

„przez odsłonięcie”, a więc przez odkrycie cze-

go, mówiąc po Levinasowsku, na jego Twarz,

goś, co istniało już wcześniej i co stanowiło

będzie w tym przypadku uchyleniem rąbka ta-

istotną wartość, lecz co pozostawało z różnych

str /

www.outro.pl /

przyczyn nierozpoznane. Gdzie poszukiwać

chrześcijańskiego personalizmu: Wychowanie

drogi uzyskania owej alethei? W sobie samym!

to twórczość o przedmiocie najbardziej osobo-

Bez pomocy nauczyciela jednak cały wysiłek

wym – wychowuje się bowiem zawsze i tylko

mógłby być bezwartościowy.

osobę […] Wszystko to, co z natury zawiera się w wychowywanym człowieku, stanowi tworzywo dla wychowawców, tworzywo, po które win-

Etyka zawodu nauczyciela

na sięgać ich miłość.

Z przedstawionych powyżej przyczyn wynika

U podstaw zasad moralnych i etycznych rzą-

wielka potrzeba rozważania i budowania etyki

dzących działaniem nauczycieli leży jeden,

nauczyciela. Niewłaściwe rozumienie sensu

prozaiczny na pozór, a tak istotny postulat –

nauczania może prowadzić do tych negatyw-

- troski o drugiego człowieka, którą w duchu

nych skutków, o których była mowa wcześniej.

chrześcijańskim można za papieżem określić

Podobne przesłanie można też znaleźć w sło-

mianem miłości drugiego człowieka. Uświado-

wach Jana Pawła II, wypowiedzianych w duchu

mić sobie należy rolę nauczyciela jako osoby –

str /

www.outro.pl /

- nie jako wykonawcy pracy, nie jako dawcy

przechodzący proces kształtowania – jako

wiedzy, ale przede wszystkim osoby. Swe po-

istota społeczna i jako istota moralna. To po-

wołanie realizuje całym sobą i całym swoim

woduje, że całą swą osobą staje się dla ucznia

życiem. Postulatem etosu nauczyciela, pojmo-

punktem odniesienia oceny własnych decyzji.

wanego za Marią Ossowską jako styl życia,

Nawet jeśli w nieświadomy sposób, to liceali-

którego moralność stanowi istotny składnik,

sta czy student często porównuje własne wy-

jest bycie całym sobą punktem odniesienia

bory z tym, na co zdecydował się (lub mógłby

dla swych uczniów.

się zdecydować) ktoś, kto go naucza. Jeśli na-

Rzadko zdarza się, by młodzi ludzie spoglądali

stępuje między tymi przedmiotami zbieżność,

na swojego nauczyciela wyłącznie z perspekty-

to powstaje poczucie pewnej aprobaty, przy-

wy roli społecznej, którą przyjmuje na pożytek

zwolenia na postępowanie w ten sposób, po-

kontaktu z nimi. Większość nauczycieli zresztą

nieważ tak zapewne postąpiłby ten, względem

z własnej woli te ramy poszerza, poczuwając

którego dokonuję oceny samego siebie.

się do owej odpowiedzialności za drugiego,

Można by rzec, że przypuszczenie powstawa-

którym jest ktoś szczególny, ponieważ dopiero

nia tego rodzaju więzi służącej ocenie wartości

str /

www.outro.pl /

postępowania między uczniem a nauczycie-

Uginamy się dzisiaj pod ciężarem ogromnego

lem jest tylko pewnym projektem, a nie realno-

chaosu kulturowego. Zawiera on w sobie prze-

ścią. Rzeczywiście nie realizuje się zawsze,

różne tradycje, które do siebie nie pasują: reli-

lecz zdaje się, że znacznie częściej niż mogło-

gijne i ateistyczne, ukierunkowane na pracę

by się wydawać – z tej przyczyny, że część

i na przyjemność, elitarne i egalitarne, regio-

ocen porównawczych dokonuje się poza ob-

nalne i narodowe lub ponadnarodowe. Duch

szarem uświadomionego i przemyślanego

czasu nakazuje dziś ulegać wszelkim tenden-

działania. Prawdą jest też jednak, że umiesz-

cjom niwelującym różnice i propagującym per-

czenie nauczyciela jako istotnego wyznacznika

misywizm w dziedzinie moralnej.

jakości postępowania na mapie wyborów ak-

Ten natłok powoduje, że czujemy się czasem

sjologicznych nie następuje automatycznie.

niczym bezbronny rozbitek tonący na środku

Musi się on czymś charakteryzować, a tym

oceanu. Nie jest to czas, by roztrząsać, czy

„czymś” jest autorytet, jaki w oczach ucznia

gorszym punktem wyjścia jest śmierć warto-

może uzyskać na wiele różnych sposobów, za-

ści, z jakim to odczuciem zmagało się wielu

leżnie od własnej osobowości.

intelektualistów po 1945 roku, czy też natłok przesłanek aksjologicznych bardzo różnej, krańcowej nieraz jakości, z jakim nam, lu-

Kryzys wartości?

dziom współczesnym, przychodzi się mierzyć.

Powróćmy do Różewicza – obraz zrujnowane-

Nasza sytuacja z pewnością nie należy do

go świata wartości przebijający z jego poezji,

komfortowych i stąd szczególnie potrzebny

szczególnie w pierwszych kilkunastu latach od

jest dziś ten, kto będzie potrafił pokazać drogi

debiutu, miał swe źródło w doświadczeniu wo-

i sprawować nieinwazyjną opiekę nad proce-

jennym. Choć mija w tym roku już 80 lat od jej

sem tworzenia swego własnego „ja aksjolo-

wybuchu, to trudno powiedzieć, abyśmy upo-

gicznego”.

rali się z wyzwaniem stworzenia nowego kodeksu etycznego życia i postępowania. Można rzec więcej – współczesny świat w istotny spo-

Wszystkie role nauczyciela

sób nam to zadanie utrudnia. Jak pisał nie-

Nauczyciela odnajdujemy w szeregu różnych

miecki filozof i pedagog Wolfgang Brezinka:

ról, często i tych, których nie dostrzegamy w stereotypowym obrazie nauczania. Wciąż

str /

www.outro.pl /

pokutują wyobrażenia edukacji, jakie prze-

Pisanie i mówienie o doniosłym znaczeniu

śmiewczo nakreślił Gombrowicz poprzez krea-

edukacji etycznej i o budowaniu świadomości

cję Pimki czy rachitycznego polonisty w Ferdy-

aksjologicznej własnego postępowania powin-

durke. Świat nie jest idealny i z pewnością

no spowodować, że liczebność tych drugich

znaleźć by można wielu nauczycieli, którzy

będzie nieustannie wzrastać kosztem tych

w tym modelu nie dostrzegli ironii i realizują

pierwszych. Każda zmiana wymaga intensyw-

go z pełnym zaangażowaniem. Są jednak i ci,

nych i przemyślanych działań, lecz również

którzy pojmują sens wyzwania, przed jakim

czasu. Etyka nie jest przeżytkiem czasów mi-

stają każdego dnia – nauczania, przekazania

nionych – dzisiaj potrzebujemy jej być może

uczniom mądrości polegającej na przebudze-

tak jak nigdy wcześniej. Nauczyciele zaś mu-

niu.

szą z nią obcować na dwóch poziomach – zarówno jako poznający, jak i ukazujący jej istotę innym. W tym drzemie sedno tego powołania.

str /

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

JAK BYĆ MI

str /

www.outro.pl /

ISTRZEM? CZYLI PRACA

NAUCZYCIELA OD PODSZEWKI

str /

www.outro.pl /

rozmawiała: Klaudia

Sordyl

Z okazji 300. wydania „Outro”, którego motywem przewodnim jest rola mistrza i ucznia, postanowiłam poszukać w swoim otoczeniu pedagoga, by uchylił zarówno mi, jak i wam rąbka tajemnicy na temat swojej pracy.

Moją rozmówczynią jest Beata Sordyl, która w 2017 roku ukończyła studia magisterskie na Wydziale Matematyczno-FizycznoTechnicznym Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Od ponad roku pracuje w prywatnej placówce, zmagając się z nauczaniem „królowej nauk”, będącej jednocześnie jednym z najmniej lubianych przez uczniów przedmiotem. Prywatnie żona i matka dwójki dzieci.

Zacznę może uniwersalnie. Beato, dlaczego

że jak coś lubisz i dobrze rozumiesz, to łatwiej

matematyka? I dlaczego akurat postanowiłaś

ci jest to przekazać dalej. A z tym nigdy nie

zostać nauczycielką, zamiast wybrać, tak po-

miałam problemu. Często pomagałam rówie-

pularne teraz, studia inżynierskie?

śnikom, tłumacząc im materiał. Nierzadko były

Lubię matematykę tak samo jak czekoladę

to sytuacje podbramkowe, jak np. zagrożenie

i nie potrafię tego wyjaśnić. Myślę, że tak już

oceną niedostateczną, i zawsze z pozytywnym

jest: albo coś lubisz, albo nie. Matematyka po

efektem. Myśląc o wyborze tego zawodu, kie-

prostu mnie fascynuje jako nauka. Uważam,

rowałam się tym, że niesamowitym przeżyciem będzie uczyć innych tego, co mnie interesuje.

str /

Fot. Zbiory prywatne rozmรณwcy

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

Pamiętasz może moment, w którym powie-

nauczyć. A jednak porażka. Teraz już wiem, że

działaś sobie „będę nauczycielką”? Bywały

na wynik ucznia nie składa się tylko mój

chwile zwątpienia w czasie studiów i później?

wkład, ale też predyspozycje ucznia, podejście

Nie pamiętam jakiejś szczególnej sytuacji czy

do przedmiotu, sytuacja rodzinna, samopoczu-

wydarzenia, które popchnęłoby mnie do takie-

cie w dniu pisania sprawdzianu itd. Kocham

go wyboru. Było to raczej spowodowane anali-

swoją pracę i to, co w niej lubię najbardziej, to

zą własnych predyspozycji i zainteresowań.

ten błysk w oku ucznia, który właśnie pojął za-

W czasie studiów utwierdzałam się w przeko-

sady trygonometrii. To daje energię do dalsze-

naniu, że wybór, jakiego dokonałam, jest

go działania.

słuszny. Natomiast pierwszy rok pracy był olbrzymim zaskoczeniem. Nic nie było takie, ja-

Często słyszy się, że jest mnóstwo nauczycieli

kie wydawało się wcześniej. Presja czasu kon-

bez pracy, rzeczywiście trudno było znaleźć ją

tra ogrom materiału, nacisk dyrekcji na wyniki

po studiach?

oraz różne predyspozycje uczniów. Bardzo dużo czasu zajmuje mi również przygotowywanie się do zajęć. Naprawdę dużo! Trudno jest pokazać atrakcyjność i przydatność funkcji w czasach, gdy młodzież po części funkcjonuje w świecie wirtualnym, gdzie informacje przekazywane są w formie obrazkowej. Atrakcyjność kartki, długopisu i tablicy zapisanej niezrozumiałymi działaniami spada. Dlatego sta-

Pracę znalazłam od razu po studiach. Nie znam nauczycieli, którzy nie pracują w zawodzie nie ze swojego wyboru. Słyszę często o innym problemie. Brak wystarczającej liczby godzin, aby uzbierał się etat. To wiąże się z tym, że trzeba pracować w dwóch lub trzech szkołach jednocześnie, żeby mieć etat. To jest bardzo uciążliwe. Sama tak pracuję.

ram się uatrakcyjniać lekcję poprzez pokazy, np. w GeoGebrze i robić jak najwięcej odnie-

Pracujesz w prywatnej placówce. Czym różni

sień do sytuacji życiowych. Jednak nie zawsze

się ta praca od tej w publicznej szkole?

to wystarcza. Chociaż mam krótki okres stażu w tym zawodzie, nauczyłam się już nie utożsamiać z wynikami moich podopiecznych. Pierwsze jedynki uczniów były dla mnie ciosem. Jak to, przecież zrobiłam wszystko, żeby ich tego

str /

Podstawową różnicą jest to, że nie mamy Karty Nauczyciela. Pracujemy na zwykłej umowie cywilno-prawnej, jak w każdym innym zakładzie pracy, czyli 40 godzin w tygodniu (w tym 26 tzw. przy tablicy), 26 dni urlopu, z którego

www.outro.pl /

musimy skorzystać, np. w trakcie ferii zimo-

nie boją się podchodzić i pytać nawet w trak-

wych, wynagrodzenie nie jest ściśle związane

cie przerwy. To buduje dobrą relację. Podobno

ze stażem pracy – raczej z tym, co sobą repre-

jestem „kosą od matmy” :). Ważne dla mnie

zentujesz jako pracownik i jakie masz wyniki

jest to, żeby moi uczniowie w miarę swoich

w swojej pracy. Ostatnie uważam za bardzo

możliwości przyswajali wiedzę. Sądzę, że sam

słuszne.

proces kształcenia jest już wychowaniem młodego człowieka.

Myślisz, że jesteś raczej lubiana przez uczniów? Wiesz, jaka opinia krąży na twój te-

Co cenisz sobie w swojej w pracy? Czy praca

mat? Jest to dla ciebie ważne?

nauczyciela jest tak łatwa, jak opisują to me-

Myślę, że tak. Staram się wprowadzać atmos-

dia?

ferę współpracy na lekcji. Nie ma złych pytań

Cenię sobie nieustanny kontakt z ludźmi, ich

albo pytań, na które „już powinieneś znać od-

szczerość oraz opinie, jak postrzegają otacza-

powiedź”. Bardzo sobie cenię to, że uczniowie

jącą nas rzeczywistość, bo mimo małej różnicy

str /

www.outro.pl /

wieku między nami nasze zdania dość często

Czy uważasz, że w dzisiejszych czasach relacja

się różnią. W ostatnim czasie media skupiły

uczeń–nauczyciel jest lepsza niż kiedyś, bio-

się na tym, że nauczyciele pracują tylko

rąc pod uwagę też twoje doświadczenia jako

18 godzin. Przykre jest to, że nie mówi się

uczennicy?

o pozostałych obowiązkach oraz o odpowie-

Myślę, że zaciera się granica. Nie dostajesz na

dzialności, jaka spoczywa na nas. Muszę przy-

dzień dobry szacunku i podziwu. Musisz być

znać, że sama wcześniej nie zdawałam sobie

elastyczny. Dużą rolę w tej relacji odgrywa

sprawy, że dwudniowa wycieczka z 16-latkami

współpraca. Nauczyciel już nie jest kimś, kto

może być tak stresująca. Sam fakt, że rodzice

ma władzę, tak jak to było wtedy, gdy to ja by-

oddają ci pełną opiekę nad swoimi pociecha-

łam po tej drugiej stronie. Teraz jest raczej

mi, jest dużym obciążeniem.

kimś w rodzaju kompana czy przewodnika po nieznanym lądzie.

str /

www.outro.pl /

Jak ważna jest, twoim zdaniem, rola nauczy-

jest złożony i wymaga ogromnej reformy oraz

ciela w społeczeństwie? Na jego barkach ciąży

– przede wszystkim – czasu. Przeładowane

przecież wykształcenie młodego pokolenia,

podstawy programowe nie pozwalają mi pro-

nierzadko też to właśnie nauczyciel ma naj-

wadzić lekcji tak, jak chcę. Nie mam czasu dla

większy wpływ na ogląd świata przez ucznia.

ucznia jako indywidualnej jednostki. Edukacja

Nasza rola w tej układance jest bardzo ważna.

została sprowadzona do ciągłych testów.

Gdyby odliczyć (zboczenie zawodowe) godziny,

Testowani są nie tylko uczniowie, ale my

kiedy dzieciaki śpią, to spędzamy z nimi pra-

również.

wie tyle samo czasu co ich rodzice. Razem więc pokazujemy młodym ludziom ten świat i uczymy ich w nim funkcjonować oraz – co najważniejsze – pomagamy odnaleźć im sie-

Jak patrzysz na strajk z perspektywy rodzica?

Popieram w pełni.

bie jako jego część oraz rozwijać ich zainteresowania. Najważniejsze w mojej pracy jest to,

Mogłabyś rozwinąć? Dlaczego popierasz strajk

żeby każdy z tych młodych znalazł to, co spra-

jako rodzic? Co tobą kieruje?

wia mu radość (i niestety nie zawsze jest to matematyka ;) ), żeby pokazać mu, w czym jest dobry. Nie zawsze jest to łatwe, często ambicje

rodziców

przerastają

możliwości

dziecka albo zupełnie odwrotnie – umiejętności dziecka nie są dostrzegane.

Widzę w tym strajku również szansę na poprawę komfortu mojej pracy i oczywiście jakości edukacji dla moich dzieci. Uważam, że jeśli teraz nic się nie zmieni, kolejne lata będą martwe. Temat trochę ucichł, strajk zawieszony, ale jest co robić, żeby poprawić obecną sytuację.

Co sądzisz na temat obecnego strajku nauczycieli?

Co twoim zdaniem powinno ulec zmianie?

Tak jak wspomniałaś wcześniej, pracuję w pry-

I kto jest odpowiedzialny za obecną sytuację

watnej szkole, zatem nie uczestniczyliśmy

w oświacie?

w strajku. Tu znowu mam ogromny żal za to, że sprowadziło się nas do nierobów, którzy chcą tylko kasy. Problem edukacji w Polsce

str /

Mam nadzieję, że uda się wypracować odpowiednie zmiany, o których już wspomniałam wcześniej. Obecna sytuacja jest wynikiem re-

www.outro.pl /

form, jakie zostały przeprowadzone przez ostatnie kilkanaście lat. Część grona nauczycielskiego może się ze mną nie zgodzić, ale czy te wszystkie testy i egzaminy pokazują nam młodego człowieka w pełni? Raczej nie. Podstawa programowa powinna być PODSTAWĄ, którą każdy dobrze opanuje, a w późniejszym etapie edukacji powinno skupić się na konkretnych predyspozycjach oraz upodobaniach ucznia i skupić się przede wszystkim nad ich rozwojem.

Starasz się być dla swoich dzieci mistrzem? Myślisz, że lepszym wyborem dla nich byłoby uczęszczanie do prywatnych placówek czy publicznych?

Każdy rodzic chce być dla swojego dziecka kimś godnym naśladowania; mam nadzieję, że i w moim przypadku tak będzie. Zdecydowanie chciałabym, żeby uczęszczały do szkół prywatnych.

Na koniec najważniejsze pytanie: masz swojego mistrza?

Tak, ale nie jest to jedna osoba. Są wśród nich również moi nauczyciele. Od każdego z nich nauczyłam się czegoś innego.

A jakbyś miała wybrać jakieś motto, cytat, który jest dla ciebie ważny i daje ci „kopa” zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym?

Co do cytatu, to wszystkie, które napisał Albert Einstein, mogę wymienić moje dwa ulubione: „Jeżeli nie potrafisz czegoś prosto wyjaśnić – to znaczy, że niewystarczająco to rozumiesz” oraz „Logika zaprowadzi cię z punku A do punktu B. Wyobraźnia zaprowadzi cię wszędzie”.

str /

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

Mistrz sztafeta

Sokrates, Platon, Arystoteles – te trzy

skończenie dużo. Każdy z tych mędrców

myśliciel. Jednak bardzo prawdopodobn

gdyby nie łącząca tę trójkę po

str /

zowska pokoleń www.outro.pl /

imiona w świecie filozofii znaczą nie-

w kojarzony jest jako wielki i niezależny

ne, że nigdy byśmy o nich nie usłyszeli,

okoleniowa więź mentorska.

str /

www.outro.pl /

redaktor:

Kamil Durajczyk

Szukając w dziejach przykładów relacji mistrz–

pracować na własne nazwisko – najlepiej

- uczeń warto powrócić do starożytności,

świadczy o niezwykłym, niemalże metafizycz-

a konkretnie Grecji, gdzie tego rodzaju stosun-

nym, związku mentora i jego uważnego słu-

ki były bardzo rozpowszechnione i dodatkowo

chacza.

wyrastały z obowiązujących w Helladzie wzor-

Niekiedy pojawiają się zaskakujące głosy,

ców kulturowych. Trudno może o lepszy tego

że Sokrates… nigdy nie istniał i jest postacią

przykład niż losy trzech wielkich myślicieli –

fikcyjną, stworzoną przez Platona na potrzeby

- reprezentantów klasycznego okresu filozofii

literackiego przekazu własnych myśli. Nawet

starożytnej.

gdyby rzeczywiście tak było – w co znaczna część badaczy powątpiewa – to już samo to, że Platon posłużył się w swoich dziełach kon-

Między historią a legendą

wencją relacji mistrz–uczeń, dobitnie świadczy

Pierwszy z tej trójki, Sokrates, jest jednocze-

o wadze, jaką starożytni Grecy przywiązywali

śnie postacią spośród nich najbardziej zagad-

do tego rodzaju więzi.

kową. O jego życiu wiemy niezwykle mało – - dość powiedzieć, że ten ikoniczny filozof nie pozostawił po sobie… ani jednego pisma.

Wszelką wiedzę o jego poglądach i wizjach czerpiemy wyłącznie z dzieł jego ucznia – Platona.

Ja jednak przyjmuję, że Sokrates był bohaterem z krwi i kości i w istocie wypowiedział kiedyś swoje słynne zdanie. Chodzi oczywiście o słowa: „Wiem, że nic nie wiem” – jedyną w historii deklarację głupoty, stanowiącą dowód wielkiej mądrości.

I już sam ten fakt – dorobek mistrza przekazywany z zapałem przez wybitnego ucznia, który równie dobrze mógłby od samego początku

str /

Do historii przeszedł proces Sokratesa przed sądem, a także – opisana przez Platona – - śmierć wielkiego mistrza, polegająca na wy-

www.outro.pl /

piciu trucizny: cykuty. Było to wykonanie na

Najsłynniejszą koncepcją Platona była bodaj

nim wyroku wydanego przez społeczność ateń-

tzw. teoria idei. Ateńczyk twierdził, że prawdzi-

ską. Powodem stała się rzekoma deprawacja

wy, wieczny byt zawiera się w ideach. Na Ziemi

młodzieży.

idee te przejawiają się w sposób cząstkowy, stanowiąc jakby odbicie samych siebie w pełnej krasie. Platon zilustrował to przemawiają-

W jaskini życia

cą do wyobraźni wizualizacją: na dnie mrocz-

Platon nie przeszedł do historii jedynie jako

nej jaskini – symbolizującej nasze ziemskie

wierny uczeń Sokratesa. Z czasem ten wybitny

życie – znajdują się zniewoleni ludzie, którzy

myśliciel stworzył własny, unikalny system filo-

na skalnej ścianie obserwują grę cieni. Tworzy

zoficzny, który na długie lata stał się drogo-

ją światło niewiadomego pochodzenia. Tym-

wskazem dla całej filozofii zachodniej.

czasem jasność ta wpada do jaskini przez niedostępny dla ludzi wąski otwór, za którym kry-

str /

www.outro.pl /

je się wyjście z groty i prawdziwy, piękny oraz

Kto wie, być może gdyby nie przemożny wpływ

rozległy świat.

Sokratesa i jego nauk, Platon nie powołałby

Tak właśnie Platon widział ludzkie życie, pod-

do życia swojej uczelni? Zakorzeniony we

czas którego stykamy się jedynie z cieniami,

wczesnej młodości ideał mistrza i ucznia

a prawda pozostaje dla nas niedostępna.

z pewnością ukształtował filozofa i spowodo-

Platon odegrał także ogromną rolę w dziedzinie szkolnictwa – ok. 386 roku p.n.e. założył

wał, iż później sam zapragnął krzewić wiedzę wśród następnych pokoleń Ateńczyków.

na przedmieściach Aten Akademię. W szkole tej wykładano m.in. filozofię, politykę, mate-

Trzeci z wielkich

matykę, a także nauki przyrodnicze. Po dziś dzień Akademia Platońska uważana jest za pierwszą na świecie instytucję prowadzącą

Marzenia Platona o dochowaniu się godnego ucznia doczekały się spełnienia. Ok. 367 r. p.n.e. do Akademii trafił 17-letni chłopak

badania naukowe.

o imieniu Arystoteles. W szkole spędził kolejne

str /

www.outro.pl /

20 lat. Przez ten czas pokonywał szczeble

życia Lykeionu, tj. szkoły filozoficznej ulokowa-

w hierarchii: od zwykłego uczniaka, poprzez

nej na obrzeżach Aten. Nauczano tam nie tyl-

osobistego asystenta Platona, aż do osiągnię-

ko filozofii, ale i ogółu ówczesnej wiedzy.

cia samodzielnej pozycji naukowej. Finalnie

Od nazwy tej szkoły powstało używane po dziś

Arystoteles nie tylko doścignął swego mistrza,

dzień słowo „liceum”.

ale i stworzył własny, odmienny od platońskiego system filozoficzny.

Ta rozbieżność pomiędzy uczniem a mistrzem

Dziedzictwo Ateńczyków

spowodowała, że gdy Platon zmarł w 348 r.

Trzech wielkich ateńskich mistrzów filozofii

p.n.e., Arystoteles, naturalnie typowany do roli

pozostawiło

jego następcy na stanowisku przełożonego

ogromne dziedzictwo intelektualne. Przez wie-

Akademii, nie objął tej funkcji. Stało się tak

ki górowało ono nad kształtem europejskiej

właśnie przez umysłową niezależność filozofa

filozofii, a i współcześnie stanowi arcyważny

i podążanie zgoła odmiennym szlakiem inte-

punkt odniesienia na osobistej mapie intelek-

lektualnym niż jego patron i założyciel szkoły.

tualnej niemal każdego myśliciela.

Jako filozof Arystoteles był twórcą nadal obo-

Jednak równie ważna w przypadku trójki:

wiązujących podstaw myślenia naukowego –

Sokrates–Platon–Arystoteles jest łącząca ko-

- opartych na indukcji i dedukcji oraz empirycz-

lejne części tego ogniwa więź między mento-

nym badaniu faktów. W kwestiach etycznych

rem a jego następcą. Przejawiała się ona nie

postulował z kolei odrzucenie rozwiązań skraj-

tylko w personalnych zależnościach łączących

nych i postawienie na umiarkowanie, co z bie-

tych filozofów, ale i w inicjatywach organizacyj-

giem lat zyskało nazwę koncepcji „złotego

nych, jakie podejmowali oni w swoim życiu.

środka”. Był też – w przeciwieństwie do Plato-

W końcu gdyby nie Akademia Platona, nie by-

na – przedstawicielem myśli, którą należy

łoby współczesnych uczelni wyższych w takim

określić jako materialistyczna. To radykalnie

kształcie, a gdyby nie arystotelesowski Lyke-

odmienny kierunek od platońskiego idealizmu.

ion świat szkolnictwa i edukacji wyglądałby

Arystoteles również niezwykle wysoko cenił relacje mistrz–uczeń i starał się je szerzyć.

Wyrazem tego było chociażby powołanie do

str /

po

zgoła odmiennie.

sobie

przede

wszystkim

www.outro.pl /

S E J Z R T S I M CZY str /

www.outro.pl /

?

Y N B E Z R T O P ST str /

www.outro.pl /

redaktor: Anna

Adamczyk

Epoką, która zyskała miano odrodzenia sztuk i nauk jest renesans. W XVI wieku ludzie postanowili powrócić do antyku, który dziś uważamy za kolebkę kultury. Najważniejszymi nurtami filozoficznymi w renesansie stały się antropocentryzm oraz humanizm.

W centrum świata znalazł się człowiek i jego rozwój, humanista bowiem – jak uważano – to osoba wszechstronna.

Zdobywając wiedzę, może czasem nieświado-

krates jest przywoływany jako wzór mistrza.

mie, odwołujemy się do mistrzów. W szkole

Po ogrodach Akademii Platońskiej przecha-

to nauczyciele są wzorcami i oni przekazują

dzali się filozofowie otoczeni przez grupkę

wiedzę. Na każdym etapie edukacji czuwa nad

uczniów. Najlepsi uczyli się od najlepszych.

nami ktoś mądrzejszy, bardziej doświadczony,

Platon był uczniem Sokratesa, Arystoteles zaś

swego rodzaju mentor, który pokazuje ścieżki

– uczniem Platona. W Akademii uczyli najwy-

rozwoju i pomaga wzbić się na wyższy szcze-

bitniejsi starożytni myśliciele. Ich podopieczni

bel. Relacja mistrz–uczeń ma wielkie znacze-

dzięki naukom wyrastali na równie dobrych,

nie w odkrywaniu tajemnic świata i samego

a niejednokrotnie zdarzało się, że uczeń prze-

siebie.

rastał swojego mistrza.

Kolebka naszej cywilizacji sięga do starożytności, w tym również Biblii. Mówiąc o mistrzach,

Najwięksi mistrzowie

nie można pominąć jednego z ważniejszych

Idea kształcenia przez mistrzów znana jest od

nauczycieli. Chrystus uczył i był autorytetem

starożytności, zwłaszcza w cywilizacji greckiej

apostołów. W Piśmie Świętym jest zapisanych

i chrześcijańskiej. W kulturze europejskiej So-

najwięcej jego nauk. W Ewangelii wg św. Jana

str /

www.outro.pl /

znajdujemy zdanie: Wy mnie nazywacie Nau-

wiera się prośba Jezusa, by przekazywać zdo-

czycielem i Panem i dobrze mówicie, bo nim

bytą wiedzę i pozyskiwać nowych uczniów.

jestem. Po zmartwychwstaniu Jezus polecił swoim

uczniom

kontynuować

nauczanie.

W Biblii również zostało przedstawione najbar-

Mistrz, czyli kto?

dziej podstawowe pojęcie ucznia. Jest to ktoś,

Jak mówi jedna z definicji w encyklopedii

kto znajduje sobie nauczyciela, który jest dla

PWN, mistrz to człowiek zdecydowanie lepszy

niego przewodnikiem moralnym i duchownym,

od innych w jakiejś dziedzinie. Jest osobą, któ-

a także czerpie od niego wiedzę, słuchając je-

ra czuwa nad uczniem. Posiada doświadcze-

go nauk. Uczniem Jezusa jest ten, kto w mo-

nie, mądrość i wiedzę, którą może przekazy-

mencie gdy usłyszy jego naukę, idzie za nim

wać innym. Przyciąga uczniów swoją nauką

stara się pełnić wolę Bożą. W zdaniu: Idźcie

i przygotowuje ich do tego, by w przyszłości

i nauczajcie wszystkie narody… Uczcie je za-

mogli stać się mistrzami dla innych. Natomiast

chowywać wszystko, co wam przykazałem, za-

str /

www.outro.pl /

uczeń to ten, który uczy się w szkole, ale również zwolennik i kontynuator czyjeś nauki, twórczości. Pragnie on zdobyć przymioty mistrza, by kiedyś móc nawet go przerosnąć.

W cyklu Czesława Miłosza Świat: poema naiwne, a konkretnie w wierszu Ojciec w bibliotece, mędrcem staje się ojciec. Swoim wyglądem przypomina postać maga, który posiada tajemną wiedzę. Jego mądrość charakteryzuje wysokie czoło, a zwichrzone włosy mogą być oznaką geniuszu. W oczach dzieci jest czarodziejem, który w rękach trzyma czarodziejską księgę – czyli książkę, i zna zaklęcia – czyli posiada wiedzę. Jest figurą mistrza. Zdaje się być postacią niedostępną dla dzieci. Wersy: Jakie są dziwy, co w księdze się dzieją, / Dowie się, kogo Bóg czarów nauczy sugerują nam, że „nauka czarów” oznacza czytanie, możliwość zdobywania wiedzy, a Bóg może być mistrzem.

To on bowiem objawia człowiekowi naukę. Jedynie Bóg wie wszystko i jest największym mędrcem.

Bądź mistrzem, pozostając uczniem Gdy wzbijesz się już do etapu mistrzowskiego, nieraz jesteś zmuszony zejść niżej. Osiągnąwszy pewien poziom, nie można z góry zakładać, że wiemy wszystko i powrót do postawy ucznia nie jest dla nas. Taki powrót do postawy ucznia to niełatwe zadanie, ale jednak pozwala wzbić się jeszcze wyżej i utrzymać wysoki poziom. Na życiowej drodze można spotkać wielu wartościowych ludzi. Warto być otwartym na to, co mają do przekazania i czerpać od nich wiedzę.

str /

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

Nie czytaj dzi str /

www.outro.pl /

iecku książek! str /

www.outro.pl /

redaktor: Gabriela

Szczepanik

A właściwie nie czytaj dziecku marnych książek. Nie czytaj dziecku, a czytaj z dzieckiem. Nie czytaj mu byle czego, a właśnie lektury. Tylko pojawia się pytanie – czy wszystkie obowiązkowe książki są wartościowe i przyjemne w lekturze? Czy książki znajdujące się na obowiązkowej liście do przerobienia nauczą czegoś, wskażą właściwe wybory, rozwiną wyobraźnię czy raczej odejdą po przeczytaniu w zapomnienie?

Książkowy rynek pełen jest zarówno dobrych,

ki wydawały się kosmicznie małe, natomiast

ale niedocenianych tytułów, jak i tych nieco

sama okładka była w kolorze wyblakłego błęki-

tandetnych, znajdujących się na topliście. Taki

tu. Jednak po przeczytaniu można było stwier-

sam mechanizm dotyczy lektur szkolnych.

dzić, że przygody Lasse, Bosse, Lisy, Olly, Brit-

Mam dużo młodszego brata i dlatego wiem, co

ty i Anny zapamiętamy na długi czas! Poza tym

dzisiaj przerabiają dzieci w szkołach podsta-

szwedzka pisarka na kanwie przygód małych

wowych. Mogę więc porównać, czy na prze-

bohaterów potrafiła pokazać, że takie wartości

strzeni lat coś się zmieniło. I, o dziwo, bardzo

jak miłość i przyjaźń są najważniejsze i że tyl-

dużo!

ko do tego sprowadza się cały nasz życiowy bieg. Może właśnie dlatego historia ta przez kilka pokoleń jest wspominana jako rozczula-

Językowa żałość

jąca? Niestety, mój brat i jego rówieśnicy już

Pamiętacie Dzieci z Bullerbyn? Wydanie, które

nie spotkali się z tą książką i bardzo prawdo-

miałam w rękach, okładką nie zachęcało

podobne jest, że nie zdążą jej przeczytać…

do czytania. Książka była mała i gruba, a liter-

Zamiast tego przechodzili okrutne męki nad Małym Lordem Frances Hodgson Burnett i

str /

www.outro.pl /

przygodami siedmioletniego Cedresa dziedzi-

wa tu oczywiście o Opowieściach z Narnii oraz

czącego ogromną fortunę. I może książka sa-

ich pierwszym tomie Lew, Czarownica i stara

ma w sobie nie jest taka zła, jednak trudne

szafa. To powieść fantasy o walce dobra ze

słowa i obco brzmiące nazwiska, co do których

złem i o wielkiej potędze pozytywnych uczuć,

miałam wątpliwości, jak powinno się je po-

którą przy okazji czyta się jednym tchem.

prawnie przeczytać, skutecznie zniechęcały

Książka C.S. Lewisa to zdecydowanie nadal

jedenastolatka do dalszego czytania.

mój książkowy must have, który, w mojej opinii, powinien być znany także każdemu współczesnemu dziecku uczęszczającemu do szkoły

Kiedy zazdrościmy

podstawowej, jednak, ku mojemu ogromnemu zdziwieniu, u mojego brata do tej pory nie wid-

bohaterom przygód

nieje jako lektura szkolna. Pozostaje mi tylko Nie znam nikogo w swoim wieku, kto choć raz nie przekroczyłby drzwi magicznej szafy… Mo-

str /

mieć nadzieję, że będzie obowiązkowa w kolejnej klasie, ponieważ książka napisana jest

www.outro.pl /

językiem niezwykle ciepłym, barwnym i treści-

wej, powinny być treściwe, pięknie oprawione,

wym. Można by wrócić do niej po raz tysięczny,

z dużą czcionką, przystępnie i zrozumiale na-

gdyby nie to, że powieść jest tak wspaniała, że

pisane, a co najważniejsze, przepięknie zilu-

już po pierwszym przeczytaniu doskonale pa-

strowane. Nie wspominam tu już o treści, bo

mięta się cały przebieg akcji. Trudno znaleźć

to, że jest najważniejsza, nie ulega wątpliwo-

drugą tak wspaniałą książkę.

ści. Jeśli jednak te warunki zostaną spełnione, sprawi to, że dziecko nie potraktuje czytania jako przykrego obowiązku i dzięki oprawie gra-

Sztywny kanon lektur

ficznej chętniej sięgnie po lekturę. Funkcją

Literatura powinna być dla mnie rozrywką, za-

książki jest nie tylko zabawa, lecz także nau-

bawą i przygodą. Czytanie czegoś, co sprawia

ka. Przypuszczam, że z tego powodu ktoś kie-

mi trudność, na pewno nie jest niczym intere-

dyś wpadł na pomysł wprowadzenia do szkół

sującym i na pewno nie będzie takie dla dziec-

obowiązkowej listy książek do przerobienia.

ka, dlatego lista lektur obowiązkowych musi

Niech te książki coś wnoszą, niech uczą, ba-

być przeanalizowana i przygotowana ze szcze-

wią, niech pokazują dzieciom, co dobre, a co

gólną uwagą. Uważam, że powieści, bajki, opo-

złe, ale przy tym niech będą także dostosowa-

wiadania, z którymi rozpoczyna swoją przygo-

ne do ich wieku i umiejętności. Czy do poświę-

dę dziecko uczęszczające do szkoły podstawo-

cenia czemuś swojego czasu zachęca was

str /

www.outro.pl /

spędzanie go nad czymś, czego nie umiecie,

Alcybiadesa, Czarnych stopach czy Chłopcach

co was nudzi, czego nie jesteście w stanie do-

z Placu Broni. Po rozmowach ze znajomymi

brze zrozumieć? Pewnie nie. Łamanie sobie

z innych szkół mam jednak świadomość tego,

języka przez archaiczne wyrazy czy – nie wiem

że każda placówka ma swoją listę lektur, którą

co gorsze – angielskie nazwiska nie będzie

realizuje. Według mnie to kolejna rzecz do po-

sprzyjało przyjaźni dziecka z literaturą, a chy-

prawy. Niby są stworzone odgórne listy pozycji

ba nie o to chodzi w założeniach edukacyj-

obowiązkowych, niby w każdej szkole powinny

nych?

być te same, a jakoś dzieje się tak, że kole-

Lista obowiązkowych lektur zmienia się właści-

żanka w szkole przerabiała lekturę pod tytu-

wie w mgnieniu oka. O tytułach, które przera-

łem x, a mnie – jej rówieśniczce, tylko uczęsz-

biane były cztery lata przed tym, zanim ja za-

czającej do placówki w innej miejscowości –

częłam swoją przygodę z edukacją i obowiąz-

tytuł doskonale jej znany jedynie obił się

kowymi książkowymi pozycjami, jedynie sły-

gdzieś o uszy.

szałam. Mówię tu o chociażby Sposobie na

str /

www.outro.pl /

ogromne emocje, możesz płakać i śmiać się

Czytanie lektur

jednocześnie, pamięć o książce również zosta-

a dojrzałość emocjonalna

je na długo. Jednak tutaj kieruję pytanie do

Skoro od lat czytanie lektur jest wielkim pro-

osób, które przeczytały obie te lektury: którą

blemem nie tylko dla dzieci, ale i rodziców,

z nich lepiej będzie się czytało jedenastolet-

którzy muszą się porządnie nagłowić, jak za-

niemu dziecku? Pod względem językowym wy-

chęcić dziecko do czytania, to najwyższa pora

brałabym o psie, który jeździł koleją…

zastanowić się, dlaczego tak jest i co warto

Czytanie książek powinno sprawić, że stanie-

zmienić. Lektury muszą pokazywać, jak radzić

my się lepszymi ludźmi, lektury będą mieć

sobie z codziennymi problemami, co stanowi

wpływ na to, jak będziemy funkcjonować

prawdziwą wartość. Lektury muszą nauczyć

w społeczeństwie, jakie relacje będziemy bu-

czytelnika empatii, a dużo chętniej czytane

dować i jakich wyborów będziemy dokonywać.

streszczenie raczej nie wspomni o tym, jak

Lektury mają wpływ na to, czy w przyszłości te

ważne są współczucie i lojalność. Kiedy ja

dzieci będą chciały zmieniać świat i właśnie

uczęszczałam do szkoły podstawowej, czyta-

dlatego tak ważne jest odpowiednio do wieku i

łam O psie, który jeździł koleją, mój brat nato-

dojrzałości emocjonalnej dziecka dobranie

miast czyta Tajemniczy Ogród. Niezaprzeczal-

wartościowej literatury.

ny jest fakt, że obie te pozycje wzbudzają

str /

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

Czego nauc w Żywej Bib str /

www.outro.pl /

czysz siÄ™ bliotece? str /

www.outro.pl /

redaktor: Sebastian

Sosnowski

Według badań przeprowadzonych na zlecenie Rzecznika Praw Obywatelskich w 2018 roku jedynie 5% przestępstw z nienawiści zgłoszono na policję1. Jednocześnie Biuro RPO alarmuje – z roku na rok ich liczba rośnie, a polskie organy ścigania nie mogą podejmować skutecznych działań. A gdyby tak likwidować źródło tych czynów – nienawiść wobec innych?

Ta idea leży u podstaw Żywej Biblioteki.

Na początku chciałbym zaznaczyć, że w trak-

Przeciw przemocy

cie swojej edukacji spotkałem wielu nauczycieli, którzy przekazali mi nie tylko wiedzę ujętą w podręcznikach, lecz także mądrość życiową, i doskonalili we mnie empatię. To dzięki nim jestem ciekawy świata, działam jako wolontariusz, występuję w obronie ważnych dla mnie wartości. Ten tekst chciałbym zadedykować właśnie moim nauczycielom i nauczycielkom, ponieważ poza wiedzą ogólną w szkole mogłem rozwinąć swoją inteligencję emocjonalną. Od moich znajomych wiem, że nie każ-

Takiej okazji nie miała również duńska młodzież w latach 90. XX wieku. W Europie i na świecie był to burzliwy okres. Wiele krajów postkomunistycznych wciąż zmagało się z kryzysem gospodarczym i społecznym. Po rozpadzie socjalistycznej Jugosławii na Bałkanach wybuchł najkrwawszy europejski konflikt po II wojnie światowej. Tysiące uchodźców z Bośni przedostało się do zachodniej Europy, między innymi do Danii. Poza tym przybywało do niej wielu migrantów z Afryki czy Azji. Duńskie

dy ma to szczęście.

Źródło: https://www.rpo.gov.pl/pl/content/jedynie-5-przestepstw-motywowanych-nienawiscia-jest-zglaszanych -na-policje-badania-rpo-i-odihrobwe (dostęp z dn. 18.04.2019).

1

str /

www.outro.pl /

społeczeństwo nie było gotowe na tak wielkie

o zorganizowanie wydarzenia towarzyszącego

zróżnicowanie kulturowe. Bardzo szybko zni-

Festiwalowi w Roskilde. Właśnie wtedy pojawił

koma wiedza o nowych grupach narodowo-

się pomysł utworzenia pierwszej Menskebi-

ściowych i etnicznych obrosła w stereotypy,

blioteke (pol. Żywa Biblioteka).

które później przekształciły się w uprzedzenia i dyskryminację, prowadzące m.in. do aktów przemocy fizycznej.

Ogromny potencjał w prostej idei

Po jednym z takich ataków grupa znajomych

Żywa Biblioteka działa podobnie jak zwykła

ofiary postanowiła działać. W 1993 roku w Ko-

biblioteka. Mamy więc Bibliotekarzy i Bibliote-

penhadze założyła stowarzyszenie „Stop Vol-

karki, zarejestrowanych Czytelników i Czytel-

den” (pol. „Przeciw Przemocy”), które bardzo

niczki. Poza tym każda Żywa Biblioteka ma

szybko zdobyło sympatyków w ich lokalnym

swój Katalog Książek, można pokrótce zapo-

otoczeniu. W 2000 roku grupę poproszono

znać się z ich tytułami i opisami (tzw. prologa-

str /

www.outro.pl /

mi). Czytelnik spotyka Bibliotekarza, który pro-

raz więcej aktywistów z różnych miast Polski

ponuje mu wypożyczenie jednej z Książek, aby

organizuje Żywe Biblioteki. Z punktu widzenia

mógł „przeczytać” ją na miejscu. Różnica tkwi

organizatorów ważne jest, żeby inicjatywa nie

w tym, że Żywymi Książkami są ludzie – osoby

była jednoroczna, ale działała w wieloletniej

ze względu na swoją tożsamość narażone na

perspektywie.

uprzedzenia lub dyskryminację. Zadaniem Żywej Biblioteki jest więc tworzenie neutralnej przestrzeni do otwartej rozmowy oraz umożli-

Po co nam Żywa Biblioteka?

wienie spotykania się twarzą w twarz z osoba-

Jak już wspomniałem, Żywa Biblioteka ma

mi, które na co dzień są wykluczane społecz-

dwa zasadnicze cele – tworzenie przestrzeni

nie.

do dialogu, wymiany doświadczeń przez osoby

W pierwszej Żywej Bibliotece brało udział 75

narażone na dyskryminację oraz przekazywa-

Książek, m.in. Policjant, Feministka, Graffi-

nie rzetelnej wiedzy na temat określonych

ciarz. Wydarzenie spotkało się z energicznym

grup społecznych reprezentowanych przez

i życzliwym przyjęciem. Wkrótce idea rozprze-

Książki. Nadrzędną wartością jest wzajemny

strzeniła się po Europie, a w 2004 roku zosta-

szacunek, szczególnie wobec Książek, ponie-

ła uznana przez Radę Europy za oficjalną me-

waż każda z nich została wydana wyłącznie

todę edukacji antydyskryminacyjnej.

w jednym egzemplarzu. Dzięki rozmowie Czy-

Nie trwało długo, nim Żywe Biblioteki dotarły do Polski. Dwie pierwsze przygotowano w Warszawie (Stowarzyszenie Lambda Warszawa)

telnik może zrozumieć, jak trudno mierzyć się z własną tożsamością w środowisku, które może jej nie akceptować.

oraz we Wrocławiu (przez ekipę Doroty Moło-

Problem przestępstw z nienawiści jest coraz

dyńskiej-Kuentzel). Od tego momentu corocz-

powszechniejszy, czego dowodzą prowadzone

nie w czerwcu Żywa Biblioteka pojawia się we

badania2. Sama kategoria tego typu zbrodni

Wrocławiu. Stolica Dolnego Śląska to ośrodek

jest bardzo rozmyta. Śledczy muszą zweryfiko-

najprężniej działający przy użyciu tej metody,

wać, czy sprawca był motywowany różnicami

ale nie jedyny w Polsce. Na przestrzeni lat co-

etnicznymi, narodowościowymi lub religijnymi.

Źródło: https://www.rpo.gov.pl/pl/content/skala-przestepstw-motywowanych-uprzedzeniami-i-nienawi%C5% 9Bci%C4%85-w-Polsce-badania-rpo-i-odhir (dostęp z dnia 21.04.2019).

2

str /

www.outro.pl /

Te wyznaczniki wyczerpują definicję jako prze-

nieświadomie stereotypy. Poza tym wszystkie

stępstwa z nienawiści według Kodeksu karne-

osoby zaangażowane w wydarzenie przyczy-

go. Tym samym poza ochroną prawa pozosta-

niają się do zmiany myślenia, która postępuje

ją np. osoby nieheteronormatywne, ostatnio

krok po kroku. W przestrzeni Żywej Biblioteki

stygmatyzowane w debacie publicznej. Żywa

każda osoba może być mistrzem i uczniem.

Biblioteka ma na celu pokazywać, jak ważne jest zagwarantowanie praw chroniących osoby narażone na dyskryminację.

Zapraszamy do Żywej Biblioteki

Jako Bibliotekarz miałem okazję poznać wielu

Razem z Fundacją Rubin i Studenckim Kołem

wyjątkowych ludzi – moich współpracowników

Naukowym Psychoterapii Dialog organizujemy

i współpracowniczki oraz Żywe Książki, które

Żywe Biblioteki w Warszawie już 11 maja i 22

miały ogromną wiedzę i zapał do wykonywanej

czerwca (link do wydarzenia: https://

przez nie roli. Znajomi, którzy brali udział

www.facebook.com/

w wydarzeniu, mogli w różny sposób spojrzeć

events/409019093249247/). Zapraszamy

na życie innych oraz własne. Niektórzy pisali

do zapoznania się z informacjami dotyczącymi

do mnie, dziękując za zaproszenie lub dzieląc

Żywych Bibliotek na stronie sieci Żywa Biblio-

się swoimi przemyśleniami.

teka Polska oraz do śledzenia kalendarza wy-

Dzięki Żywej Bibliotece zmieniamy myślenie o

darzeń i uczestnictwa w najbliższych spotka-

problemach społecznych. Przynosi to wymier-

niach w najdogodniejszym dla Was terminie i

ne korzyści dla Czytelników i Czytelniczek. Mo-

miejscu (http://zywabibliotekapolska.pl/

gą oni wychodzić poza wpajane lub kreowane

wydarzenia/).

str /

(Nie)praktyczn (Nie)praktyczn praktyki praktyki www.outro.pl /

Przyszli lekarze i lekarze dentyści muszą zdobywać praktyczną wiedzę i umiejętności, które są kluczowe w ich zawodzie. Służyć mają temu obowiązkowe wakacyjne praktyki w trakcie studiów i staże podyplomowe dla absolwentów.

Nie zawsze jednak spełniają swoją rolę.

str /

ne

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

redaktor: Katarzyna

Giemza

Po I roku studiów na kierunku lekarsko-

Wakacje krótsze

dentystycznym należy odbyć dwutygodniowe

o cztery tygodnie

praktyki pielęgniarskie z zakresu organizacji

Po ukończeniu każdego roku studiów – z wy-

ochrony zdrowia i lekarskie na oddziałach chi-

jątkiem ostatniego – na kierunkach lekarskim

rurgii ogólnej, chirurgii szczękowo-twarzowej

i lekarsko-dentystycznym studenci są zobowią-

albo chorób wewnętrznych.

zani do odbycia wakacyjnych praktyk w miejscu swojego stałego zamieszkania. Te praktyki trwają po cztery tygodnie, a w przypadku choroby praktykanta trwającej co najmniej tydzień mogą zostać przedłużone o okres jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Szczegółowy program praktyk jest ustalany przez Radę Wydziału Lekarskiego danej uczelni. Na każdej uczelni medycznej w Polsce obowiązują te same zagadnienia, które należy zrealizować w czasie praktyk w poszczególnych latach, ale dopuszczalna jest ich różna kolejność. Dla kierunku lekarskiego są to: opieka nad chorym po I roku, lecznictwo otwarte i pomoc doraźna

Po II roku praktyki są skoncentrowane na asystowaniu, przygotowaniu gabinetu czy sterylizacji i dezynfekcji sprzętu. Później praktyki są bardziej „lekarskie” i ich program obejmuje wykonywanie prostych zabiegów. Po III roku są to przykładowo takie zabiegi higienizacyjne, jak usuwanie złogów nazębnych. Wtedy też powinniśmy nauczyć się asystowania przy trudniejszych zabiegach, np. chirurgicznych – - opowiada Małgorzata Żak, studentka III roku kierunku lekarsko-dentystycznego na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.

po II roku, choroby wewnętrzne po III roku oraz intensywna terapia, chirurgia, pediatria i gine-

Z kolei praktyki po IV roku dotyczą głównie or-

kologia z położnictwem. Cztery ostatnie zagad-

ganizacji i pracy gabinetu stomatologicznego

nienia są realizowane w różnej kolejności po

oraz pogłębienia wiedzy z takich dziedzin, jak

IV i V roku.

periodontologia czy chirurgia stomatologiczna.

str /

www.outro.pl /

W niektórych miejscach studenci po IV roku

jest tylko, żeby wszystkie formalności były za-

mogą wykonywać proste zabiegi, a w innych

łatwione i żeby studenci zakończyli praktyki do

raczej uczą się, przyglądając się pracy star-

końca tego terminu – wyjaśnia pragnąca za-

szych kolegów po fachu. Dużo zależy od miej-

chować anonimowość studentka VI roku kie-

sca, w którym się odbywa praktyki.

runku lekarskiego.

Nie ma także jednego, ściśle określonego ter-

Między studiami a specjalizacją

minu, w którym wszyscy muszą odbyć praktyki. Jest na to czas od końca sesji, czyli pierwszego tygodnia lipca, do połowy września, kiedy kończy się sesja poprawkowa. Każdy student indywidualnie się umawia z placówką, w której ma odbyć praktyki. Dla uczelni ważne

str /

Już po ukończeniu ostatniego roku studiów i zdaniu egzaminu końcowego przyszli lekarze i

dentyści

odbywają

staż

podyplomowy.

Dla lekarzy trwa on trzynaście miesięcy od 1 października albo 1 marca, a dla lekarzy

www.outro.pl /

dentystów dwanaście. W uzasadnionych przy-

Staż obejmuje mającą na celu pogłębianie

padkach minister zdrowia może wyrazić zgodę

wiedzy praktycznej i teoretycznej pracę na róż-

na rozpoczęcie stażu w innym terminie.

nych oddziałach. Absolwenci kierunku lekarskiego muszą poświęcić najwięcej czasu –

W czasie trwania stażu lekarze i lekarze dentyści mogą pracować wyłącznie w miejscu, w którym go odbywają, i tylko pod nadzorem tzw. opiekuna, czyli przydzielonego im odpowiedniego dla danego oddziału lekarza specjalisty pracującego w swoim zawodzie od co najmniej pięciu lat.

- aż jedenaście tygodni – na choroby wewnętrzne, a najmniej – po trzy tygodnie – na anestezjologię i intensywną terapię oraz medycynę ratunkową. Na pozostałych oddziałach spędzają odpowiednio cztery (psychiatria), sześć

(medycyna

rodzinna),

(położnictwo i ginekologia) i osiem (pediatria z neonatologią oraz chirurgia) tygodni.

str /

siedem

www.outro.pl /

Z kolei przyszli lekarze dentyści muszą odbyć

przewidzianym w indywidualnym harmonogra-

po dziesięć tygodni stażu na oddziałach sto-

mie realizacji stażu, zgodnie z przytoczonym

matologii zachowawczej i dziecięcej, na chirur-

w książce Mali bogowie. O znieczulicy polskich

gii i protetyce stomatologicznej po osiem tygo-

lekarzy

dni, na ortodoncji pięć tygodni, a na periodon-

„Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 26 wrze-

tologii cztery tygodnie. Najmniej czasu, bo tyl-

śnia 2012 roku w sprawie stażu podyplomo-

ko dwa tygodnie, poświęcają medycynie ratun-

wego lekarza i lekarza dentysty”. Z kolei denty-

kowej. Staż dla lekarzy i lekarzy dentystów

ści jeszcze przed przystąpieniem do kolo-

obejmuje także po dziesięć dni szkoleń z za-

kwium są zobowiązani złożyć sprawdziany ze

kresu orzecznictwa lekarskiego i bioetyki

wszystkich dziedzin objętych stażem, z wyjąt-

(łącznie po sześć dni) oraz prawa medycznego

kiem medycyny ratunkowej.

Pawła

Reszki

fragmentem

(po cztery dni).

Praktyki bez wiedzy praktycznej Staż podyplomowy dla lekarzy kończy się złożeniem kolokwium z zakresu wiedzy teoretycznej i umiejętności określonych odpowiednio ramowym programem tego stażu, w terminie

str /

W książce Mali bogowie liczni stażyści mówią, że staż podyplomowy nie pozwala im na zdobywanie wiedzy praktycznej. Często są zmu-

www.outro.pl /

szani do wypełniania papierów, bo starsi koledzy po fachu ich nie dopuszczają do bliższego kontaktu z pacjentami, który ma uczyć praktyki lekarskiej. Jeśli chodzi o to, żeby człowiek dotknął medycyny praktycznej, to staż jest do niczego, bo tam nie dotyka się medycyny.

Może ma to taki sens, że ogląda się wszystkie oddziały, co może pomóc w wyborze specjalizacji. Jednak uważam, że człowiek, który kończy studia, i tak wie, a przynajmniej powinien wiedzieć, co chciałby robić, specjalistą od czego chciałby być. A więc i z tego punktu widzenia staż jest bez sensu – opowiadał w trzecim rozdziale książki lekarz kończący specjalizację.

W pewnym stopniu można odnieść te stwierdzenia także do wakacyjnych praktyk na kierunkach lekarskim i lekarsko-dentystycznym. Małgorzata Żak opowiada: Bardzo różnie bywa z przebiegiem praktyk pielęgniarskich. Niektórzy wychodzą z nich zadowoleni i bogaci w praktyczną wiedzę, a inni niewiele robią i nikt się nimi nie interesuje.

str /

www.outro.pl /

Wszystko zależy od tego, na jaki oddział i na jakich ludzi tam pracujących się trafi. Dlatego studenci często wymieniają się doświadczeniami i starają się wybierać takie oddziały, gdzie mogą się czegoś nauczyć, bo te praktyki jako jedyne oferują możliwość nauczenia się takich rzeczy, jak zmiana kroplówki, mierzenie ciśnienia czy pobieranie krwi. Pogłębianie praktycznej wiedzy, która jest niezbędna w pracy lekarza czy lekarza dentysty, powinno być głównym celem praktyk.

Praktyki wakacyjne i staże podyplomowe nie zawsze zapewniają przyszłym lekarzom i lekarzom dentystom możliwość zdobycia niezbędnej wiedzy i praktycznych umiejętności. Użyteczność takich zajęć zależy od miejsca, w którym się je odbywa, i ludzi, z którymi się wtedy pracuje. Trzeba mieć szczęście i dobrze trafić, by z czystym sumieniem móc powiedzieć, że te zajęcia nie mijają się z celem.

str /

www.outro.pl /

Szkoła

Amerykański psycholog Philip Zimbardo powiedział kiedyś: de dziecko powinno czuć, że szkoła pomaga mu stać się l

szym człowiekiem. Bohaterem. Czy polska oświata realizuje

postulat? A tak właściwie, czy jesteśmy w stanie to ocenić str /

www.outro.pl /

a życia

Każ-

ep-

e ten

ć? str /

www.outro.pl /

redaktor: Aleksandra

Keister

Wielu uczniów jest przekonanych, że szkoła to

szkolne, których są nauczani młodzi, niosą ze

placówka, w której muszą zdobywać jedynie

sobą wiele wartości:

wiedzę teoretyczną. To, że przekazuje inne

Specyfika lekcji języka polskiego zależy od

wartości nie zawsze dociera do młodego czło-

konkretnego szczebla edukacji. Podczas pro-

wieka – traktuje to jako obowiązek poddania

cesu nauczania uczeń dowiaduje się o podsta-

się procesowi edukacji. Jednak z biegiem cza-

wowych zasadach pisowni, wymowy, gramaty-

su, wraz z kształtowaniem się osobowości,

ki, ortografii i interpunkcji. Następnie wkracza

uczniowie zaczynają odbierać szkołę jako przy-

opanowanie sztuki pisania wypracowań i two-

gotowanie do życia. Wszystko zależy od podej-

rzenia wypowiedzi ustnych. Język polski przy-

ścia ucznia i od tego, jaki ma stosunek do na-

gotowuje człowieka do wypowiadania się, pro-

uczyciela. Nauczyciel powinien być postrzega-

wadzenia dyskusji, a także do wyciągania

ny jako mentor, którego obowiązkiem jest nie

wniosków. Ponadto, porusza obszary refleksji

tylko przekazywanie wiedzy podręcznikowej,

z pozostałych przedmiotów humanistycznych

ale przede wszystkim zaszczepianie umiejęt-

poprzez interpretację obrazów lub rzeźb.

ności formułowania wniosków i nauczenie sa-

To samo tyczy się wiedzy o kulturze lub historii

modzielności.

– czerpie się z nich wiele mądrości, oraz inspirują do rozwoju, uczą postępowania w każdych okolicznościach i pomagają w rozumie-

Od poszukiwań

niu psychiki człowieka.

do „odkrycia siebie”

Przedmioty

Proces nauki, w pewnym momencie, pokazuje

w kształtowaniu słuchu – dzięki muzyce udo-

uczniowi jakie posiada predyspozycje i talenty.

skonala się rozróżnianie dźwięków, dostrzega-

Nie dzieje się to bez przyczyny – przedmioty

nie piękna i zrozumienie utworu, poczucie je-

str /

wiedzy artystycznej pomagają

www.outro.pl /

go emocji. Muzyka i plastyka rozwijają myśle-

Warto wspomnieć, że poza obowiązkowymi

nie kreatywne. Pomagają także ćwiczyć pa-

lekcjami w szkołach organizowane są również

mięć i rozwijają wrażliwość. Interpretacja obra-

wycieczki, warsztaty, zajęcia dodatkowe, wy-

zów, rzeźb i utworów muzycznych w przyszło-

stąpienia publiczne i konkursy. One także

ści owocuje rozumieniem i rozróżnianiem

kształtują

emocji oraz radzeniem sobie z nimi. Wielu tak-

i zwiększają pewność siebie. Są niejako od-

że sztuka potrafi natchnąć, zainspirować,

skocznią odkazuj codzienności, niosącą ze so-

a nawet zmotywować do działania.

bą nowe doświadczenia, zainteresowania

zdolności,

poszerzają

wiedzę

i umiejętności. Pokazują także, jakie predyspozycje posiada uczeń, dzięki czemu sam mo-

O naukach ścisłych słów kilka O

matematyce

często

słyszy

się

że później zdecydować, w jakim kierunku chce

jako

się rozwijać.

o „królowej nauk”. Jest to nauka ścisła, wyma-

Każdy z nas miał lub ma swój ulubiony przed-

gająca analitycznego i logicznego myślenia

miot w szkole. Każdy z nich uczy czegoś, co

oraz dobrej pamięci. Przedmiot ten przygoto-

pomaga w życiu, procentuje w przyszłości

wuje do życia codziennego – chociażby do

i rozwija nasz mózg. Opinie na temat przed-

przeliczania pieniędzy podczas robienia zaku-

miotów „zbędnych” są różne, ale do tej samej

pów. Później jest nieświadomie używana przez

szkoły może uczęszczać przyszły lekarz i mu-

ludzi

problemów.

zyk, inżynier i filolog, a nawet sportowiec i ku-

Z matematyką wiążą się także fizyka i chemia,

charz. Lekcje uznawane za niepotrzebne są

gdzie liczenie jest niezbędne. Poza tym, dają

dla niektórych uczniów początkiem drogi, ja-

możliwość zrozumienia funkcjonowania świata

kiej będą chcieli się podjąć w przyszłości.

podczas

rozwiązywania

i tak samo, jak matematyka, pomagają w logicznym myśleniu.

str /

www.outro.pl /

BYĆ JAK P redaktor: Maja

Najdek

Współcześnie znajomość jednego języka to zdecydowanie za mało. Dwa to minimum, a umiejętne posługiwanie się trzema daje gwarancję na sukces. Co powoduje, że dają one tak wielką szansę na udaną przyszłość?

Zagadnienie to było poruszane mnóstwo razy.

Każdy z nas wie, że bogaty zasób słownictwa ułatwia komunikowanie się np. na zagranicznych wakacjach, daje szansę na awans oraz poszerza dostęp do informacji. A jakie jeszcze korzyści płyną z nauki języka, o których być może nie wiedzieliśmy?

str /

POLIGLOTA www.outro.pl /

1. ĆWICZENIE MÓZGU. Wyobraź sobie związek między dwiema osobami. Co by było, gdyby nagle przestali się spotykać? Czy ich relacja mogłaby przetrwać? Zdecydowanie nie! Podobne zależności zachodzą między organem a językiem obcym - ćwicząc usprawniamy intelekt i stymulujemy szare komórki, dzięki czemu procesy myślowe zachodzą szybciej.

2. PODEJMOWANIE PRAWIDŁOWYCH DECYZJI Badania opublikowane w 2012 r. przez naukowców z University of Chicago potwierdzają, że osoby wielojęzyczne nie popełniają tylu błędów przy podejmowaniu decyzji. Są wtedy mniej podatni na wpływ negatywnych emocji.

3. WZMACNIANIE STRUKTURY MÓZGU Istota szara odpowiadająca za język, pamięć czy inteligencję u ludzi posługujących się językiem obcym jest gęstsza, niż u tych, którzy używają tylko mowy ojczystej.

4. POZNAĆ DRUGI JĘZYK TO TAK, JAKBY OTRZYMAĆ DRUGĄ DUSZĘ Tak powiedział kiedyś Karol Wielki. Jestem w pełni skora do tego, aby się z tym zgodzić, ponieważ nauka języka poszerza nasze horyzonty i daję szansę na rozwój.

5. ENDORFINY - HORMONY SZCZĘŚCIA Wydzielają się w trakcie uczenia! str /

Cd. na następnej stronie

www.outro.pl /

BYĆ JAK P

Zatem jak uczyć się obcego słownictwa, by się go nauczyć?

1. SŁUCHAJ, CZYTAJ, MÓW, PISZ Najważniejsza jest różnorodność, pozwala nam to zdobywać wiedzę o drogach przyjmowania bodźców.

2. NIE NARZEKAJ! Nie mów, że nie masz czasu czy pieniędzy. W dobie internetu wszystko jest możliwe, daje nam on szeroki zasób słownictwa i wiele filmów obcojęzycznych.

Liczą się tylko chęci!

A JAKIE JĘZYKI WARTO ZNAĆ?

Niewątpliwie jest to język angielski, choć umiejętność posługiwania się nim nie wyróżnia cię z tłumu. Zaraz po nim plasuje się niemiecki, francuski czy hiszpański.

Strzałem w dziesiątkę może okazać się inwestycja w mało znany język obcy. Niegdyś ludzie posługujący się japońskim, norweskim czy czeskim jako językiem obcym uważani byli za dziwaków, a dziś daje im to możliwość znalezienia lepszej oferty pracy, zaimponowania znajomym, a przede wszystkim podniesieniu swojej samooceny.

Podsumowując, nic nie stoi na przeszkodzie, by wziąć się za naukę języka mając nieograniczony zasób możliwości. Pamiętaj tylko, żeby się nie zniechęcać! str /

POLIGLOTA www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

W zamierzchłych czasach, gdzieś na początku historii, bogowi

dzi. A mieli być oni słabsi od dawców swego życia. Było tak, p

dzie nie posiadali tajemnej wiedzy – sekretnej istoty bytowan

mieli tak niezachwiane przekonanie o swej wyższości, tak ba

słabości i nieporadności ludzi, że nie zabezpieczyli dostatec co dawało im największą moc. str /

IMPRESJE

www.outro.pl /

Szumy

ie stworzyli lu-

ponieważ lu-

nia. Stwórcy

ardzo pewni

cznie tego, str /

www.outro.pl /

redaktor: Weronika

Siemińska

Z czasem ludzie zaczęli coraz więcej rozu-

błonie, świerki, sosny, dęby, wierzby i wielość

mieć. Nauczyli się mówić, a więc mogli dzielić

innych drzew. Sprawiono także, że pamięć

się z innymi swoimi myślami. Co jakiś czas

każdego, kto znajdzie się zbyt blisko ogarnię-

zdarzał się człowiek, który pojmował więcej niż

cia umysłem istoty wszechświata, zostanie

inni. Tłumaczył więc pozostałym niezrozumiałe

pozbawiona tego, co miałoby być zagrożeniem

zjawiska, a zdarzało się także, że spotykał

dla Stwórców.

osobę podobną sobie. Jeśli tak się zdarzyło, mogli dyskutować i przez to pojąć jeszcze wię-

Bogowie pozbawili ludzi odpowiedzi,

cej. W ten sposób świadomość i wiedza gatun-

ale zapomnieli odebrać im pytania.

ku ludzkiego rosły w siłę.

Gdy Panowie świata dostrzegli, że ludzie stanęli na progu poznania ich tajemnej wiedzy, postanowili działać. Doszło do szumnej narady, podczas której zdecydowano, że ludzie wiedzący zbyt wiele zostaną zamienieni w ja-

Od tej pory, przez losy wszystkich ludzi przetaczały się liczne niepokoje. Musieli poszukiwać, ale nie wiedzieli czego i dlaczego, gdyż pamięć o tamtych wydarzeniach została im odebrana.

Biel – sztuczne światło razi w oczy. Biel, ozna-

sza. Chyba że ktoś otworzy okno, wtedy szum.

czająca czystość, kojarzy się ze spokojem. Nie

A stacje przemykają. Wzrok. Na czym skupić

ta biel. Chcę słońca, a tylko biel. Jadę. Chciało-

wzrok? Wędruje przed siebie: rząd ludzkich

by się móc powiedzieć, że stacje przemykają

twarzy bez wyrazu. Nie dziwię się, że bez wyra-

za oknem. Nie – przemyka tylko szarość. A wa-

zu, przecież jest biel, za oknem szarość,

gon wypełnia biel. A przestrzeń przepełnia ci-

a w uszach szum albo cisza, jeśli nikt nie

str /

www.outro.pl /

otworzy okna. Wzrok szuka miejsca, żeby od-

Twarze ruchome. Powoli wyjeżdżam na po-

począć. Kolorowe telebimy. Metro w pętli i na

wierzchnię.

nich pętla. Gdzie skierować wzrok?

Patelnia. Tak, to określenie pasuje idealnie.

Głos przecina szum: Następna stacja: Cen-

Nie chodzi tylko o okrągły kształt niewielkiego

trum. Prosimy pamiętać o zabraniu baga-

placu. Rojowisko. Ktoś właśnie miesza potra-

żu. Pociąg hamuje. Wychodzę, znaczy wycho-

wę na patelni. Przedzieram się. Z megafonu

dzimy, bo razem ze mną wynurza się cały tłum

słyszę głos krytykujący aborcję. Teraz cisza

pasażerów. A może ja wynurzam się razem

w metrze wydaje się błoga. Na środku stoisko

z tłumem? Wierzę, że nie, bo miło jest zacho-

partii politycznej, młody mężczyzna zbiera pod-

wać cząstkę swej jednostkowości, choćby tyl-

pisy pod jakąś petycją. Człowiek w zielonej ko-

ko na piśmie. Tłum w jedną stronę, tłum w

szulce z napisem GREENPEACE próbuje mnie

drugą, idę, przedzieram się. Schody ruchome.

zatrzymać. Nie pamięta, że rozmawiałam z nim już dwa razy. Wspinam się po schodach,

str /

www.outro.pl /

na poręczy siedzi mężczyzna z kartką: na alko-

i odjeżdżające pociągi. Otwarcie drzwi. Tłum

hol i szlugi, mijam go. Chcę stąd uciec. Dlacze-

wychodzi. Tłum wchodzi. Zamknięcie drzwi.

go ci wszyscy ludzie czegoś ode mnie chcą?

Pociąg odjeżdża. Kolejny skład. Tłum. Otwar-

Klimat, polityka, nienarodzone dzieci/nie-

cie. Tłum. Zamknięcie. Odjazd. Kolejny pociąg.

dzieci, tematy ważne, ale nie w tym momen-

Sekwencja się powtarza. Czy to taniec syn-

cie. W tej chwili myślę jedynie o tym, by opu-

chroniczny? Co za wyższość. Tłum i ja-

ścić to miejsce jak najszybciej. Czuję się osa-

jednostka. Szara masa i ja-odrębność. Owczy

czona. Nie chcę myśleć, pragnę stąd wyjść.

pęd i ja-indywidualność. Co za wyższość. Że

U szczytu schodów siedzi kolejny bezdomny

niby niewplątana, że niby wolna. A może wszy-

mężczyzna. Mam jeszcze niezjedzoną kanap-

scy wolni, a może nikt niewplątany?

kę. Podchodzę. Pyta, z czym jest. Z serem.

Mówi, że z serem nie może.

Zaraz potem przychodzi kolejna myśl: a dokąd ja pędzę? Zerkam na zegarek, za minutę mój

Obserwuję i zastanawiam się, dokąd ci wszy-

pociąg. Przydałoby się chwilę podbiec. Wska-

scy ludzie pędzą. Patrzę na przyjeżdżające

kuję do wagonu w ostatniej chwili.

Czuję przytłoczenie, miasto mnie przygniata.

tylko tirli- tirli i szum liści. Jakże przyjemny ro-

Teraz jestem już poza nim, ale nadal to czuję.

dzaj szumu. Czerwcowe słońce przebija się

Co za dziwna energia. Co za siła! A może cho-

przez zielone blaszki, teraz przypominające

dzi tu o moją niewielkość? Mam tysiące możli-

kunsztowne mozaiki. Sztuka. Zatrzymuję się

wości, ale wszystkie układają się w kształt pa-

w miejscu, gdzie drzewa ustawiły się w charak-

jęczej sieci. Sieć jest lepka, jest wszędzie.

terystyczny krąg. Opieram się o pień jednej

I ono (miasto) każe mi: szybciej! Szepce do

z jabłoni, przypominający literę „V”. Moje ciało

ucha: rób więcej, za mało! I patrzę na dół: cier-

idealnie wpasowuje się w zagłębienie. Naj-

pienie, a ono chichoce i każe nie patrzeć.

pierw z pewną dozą ostrożności, potem już śmielej pozwalam objąć się jabłoni. Odchylam

Chcę się odciąć, więc wchodzę w zieloność: to

głowę do tyłu i przyglądam się falującym li-

jest sad jabłoni. Zagłębiam się. W uszach już

ściom. Wyobrażam sobie, że są innym świa-

str /

www.outro.pl /

tem, że świat jest kształtem, jakby kalejdosko-

jakby wlewa się w moją egzystencję To chwila

pem, że to te ruchy tworzą całą rzeczywistość.

zapomnienia. Moment niebycia. Albo bycia

Mogę w niej zatonąć. Patrzeć tak długo, aż sa-

jeszcze bardziej.

ma poczuję się tym ruchem, zielonością, liściem, aż w końcu jabłonią.

I tak jak ludzie przez wieczność mieli szukać, tak drzewa przez wieczność miały szumieć,

Promienie słoneczne delikatnie przebijają się

w im tylko zrozumiałym języku, tylko im i bo-

przez gałęzie. Nie są rażące, a jeśli nawet, to

gom jasne prawdy. Choć ludzie nie wiedzieli,

delikatnie przymykam oczy, potem rytmicznie

to czuli, że w szumie kryje się jakaś tajemna

je otwierając, bym znowu mogła je zamknąć.

mądrość. Nie wiedzieli też, ale czuli, że bez

Wtedy czuję jeszcze lepiej słoneczne ciepło na

poznania tych prawd nigdy nie doświadczą

mojej twarzy.

spokoju. Tak więc zbliżali się do drzew, kładli się na pachnącej ziemi, patrzyli w niebo i słu-

Nasza relacja powoli posuwa się do przodu.

chali śpiewu ptaków. Wszystko po to, by zrozu-

Pozwoliłam sobie odwzajemnić uścisk zielonej

mieć. Choć nie wiedzieli, ale czuli, że nie mo-

pani. Teraz dokładnie czuję fakturę kory, jest

gą poznać odpowiedzi. Mieli rację, bo odpo-

szorstka, ale w taki swojski sposób. Chłodna,

wiedź znajdowała się tak samo daleko, jak

dająca ukojenie w skwarny dzień. Zanurzam

przy rozpoczęciu poszukiwań. Odnajdywali

się w nią coraz głębiej. Przechylam głowę

jednak coś innego, wcale nie mniej ważnego

w taki sposób, że dokładnie mogę poczuć jej

niż tajemna wiedza, a był to spokój, jaki dawa-

zapach.

ła im bliskość natury. Bo drzewa już wiedziały

Tak

pachnie

spokój.

Powoli

i ja spokojnieję – nie potrzebuję o niczym myśleć, niczego wiedzieć. To wspólne trwanie,

str /

i dlatego były spokojne.

www.outro.pl /

Z Outro

wychodź poza schemat jako dziennikarz, grafik, fotograf i nie tylko!

Outro to miesięcznik, w którym każdy znajdzie swoje miejsce. Zajmujemy się różnorodnymi tematami, podejmujemy dyskusję na każdy interesujący czytelników temat, nie unikamy zagadnień trudnych czy konfliktogennych.

Jeśli chcesz z nami współpracować, zapraszamy do kontaktu pod adresem e-mail: rekrutacja@outro.pl lub za pośrednictwem formularza na naszej stronie internetowej: http://outro.pl/rekrutacja/ Władze redakcji są otwarte na wszystkie formy inicjatyw, pochodzących od redaktorów oraz pozostałych członków redakcji – grafików, osób zajmujących się promocją magazynu, korektorów i innych. Żaden pomysł nie zostaje u nas zmarnowany!

Poszukujemy osób w wieku 15-30 lat, chętnych do pracy w charakterze wolontariatu na takim stanowisku, jakie tylko będzie im odpowiadać. Oferujemy wiele możliwości: - pisanie artykułów prasowych, publicystycznych, prowadzenie wywiadów, tworzenie reportażów - sprawdzanie nadesłanych tekstów pod kątem poprawności gramatycznej i stylistycznej - projektowanie grafik, zajmowanie się składem technicznym wydania - robienie zdjęć, uwiecznianie tego co uważasz za ciekawie i dzielenie się tym z nami - pokazywanie talentu plastycznego, poprzez przygotowywanie autorskich ilustracji do wydań magazynu - prowadzenie fanpage’a na Facebooku oraz na innych portalach społecznościowych, publikowanie postów, obmyślanie haseł reklamowych, proponowanie nowych form kampanii promocyjnych - jeśli będziesz chciał, możesz znaleźć dla siebie zupełnie nowe miejsce –jesteśmy otwarci na propozycje!

Co oferujemy? Dlaczego warto nas wybrać?

- opieka merytoryczna doświadczonych redaktorów, a w razie potrzeby możliwość współpracy ze specjalistami z fundacji Nowe Media - możliwość pracy w otwartym gronie młodych dziennikarzy, chętnie dzielących się własnymi przemyśleniami i pomocnych na każdym kroku - indywidualne podejście do każdego dziennikarza, szczegółowa korekta tekstów z komentarzami od sprawdzającego, co pozwala bardzo szybko poprawić umiejętności dziennikarskie na własnych błędach - liczne możliwości podnoszenia własnych kwalifikacji, np. poradniki dla dziennikarzy i możliwość warsztatów elektronicznych z doświadczonymi redaktorami Outro - różnorodność tematyczna – w każdym miesiącu piszemy o czymś innym - wolność wyboru tematu – redaktor sam decyduje o czym chce napisać i realizuje swój pomysł za zgodą władz redakcji.

Zapraszamy do wychodzenia razem z nami poza schemat! Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji lub już zdecydowałeś się na współpracę, to zapraszamy do kontaktu przez adres e-mail: rekrutacja@outro.pl lub za pośrednictwem formularza na stronie internetowej: http://outro.pl/rekrutacja/ Czekamy właśnie na Ciebie!

str /