Outro 295

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

TEMAT NUMERU:

str /

www.outro.pl /

Ze świata kultury strona 8 Rozsyłana tradycja strona 10 Między sacrum a profanum strona 18 Co kupić molowi? strona 28 Jest pięknie strona 36 Wszyscy kochamy Kevina strona 40 Pierwsze święta strona 48 Magia świąt strona 52

str /

www.outro.pl /

Tymi słowami, według św. Łukasza, powitał anioł śpiących pasterzy, zapraszając ich jednocześnie do żłóbka, by uczcić narodziny Syna Bożego w ludzkiej postaci. Współcześnie pośród wszystkich świątecznych przygotowań brakuje często czasu na refleksję: Skąd to wszystko się wzięło?

Boże Narodzenie to jedno z najstarszych świąt obchodzonych przez Kościół, jednak nie powstało, jak choćby Wielkanoc, wraz z początkiem dziejów wspólnoty chrześcijańskiej. Przez wieki podlegało licznym przemianom, zmieniał się jego charakter, a czasem wręcz odmawiano mu prawa do występowania w kalendarzu.

Współcześnie trudno sobie wyobrazić grudzień bez tych magicznych kilku dni spędzonych w rodzinnym gronie.

Gwiazdka kojarzy się z wieloma różnymi przedmiotami i zdarzeniami. Dzisiaj dla większości z nas to czas spotkań, prezentów, beztroskiej radości, słuchania i śpiewania kolęd i świątecznych przebojów, oglądania szopek, zajadania się wszelkiej maści przysmakami. Nasze postrze-

ganie tego święta częściowo zmieniło się pod wpływem trendów wyznaczanych przez świat zachodni, z którego przejęliśmy po 1989 roku zwyczaje i symbole związane z obchodami Bożego Narodzenia.

Wydaje mi się, że najpiękniejszym momentem Wigilii, a zarazem całych świąt, jest moment dzielenia się opłatkiem. Warto przytoczyć w tym miejscu piękny wiersz pióra Cypriana Kamila Norwida: Jest w moim kraju zwyczaj, że w dzień wigilijny, Przy wzejściu pierwszej gwiazdy wieczornej na niebie, Ludzie gniazda wspólnego łamią chleb biblijny Najtkliwsze przekazując uczucia w tym chlebie.

Opłatek tworzy kontrast między obrazem dosłownym

str /

a znaczeniem metaforycznym. Na pozór to tylko cienka niczym kartka papieru odrobina wody i mąki, jednak w sensie przenośnym niesie ze sobą potężny ładunek emocjonalny, wnosi ciepło, atmosferę wspólnoty, pojednania i wzajemnej odpowiedzialności. Życzenia bożonarodzeniowe nie są jedynie formalnością czy niespełnialnymi fantasmagoriami.

Naprawdę się spełniają! Jednak aby mogło się tak stać, odrobinę wysiłku muszą w to wsadzić obie strony, adresat, jak i nadawca życzeń.

W czasach życia Norwida, pod zaborami, na emigracji łączność duchowa między Polakami była szczególnie istotna. Dzisiaj jednak wspólnota jest niemniej potrzebna.

Oby więc nie istniała tylko w czasie Gwiazdki! Krzysztof

www.outro.pl /

Outro – wychodzimy poza schemat

Szefowie działów:

ISSN: 2299-5242

Olimpia Orządała (korekta), Monika Stankiewicz (graficy), Martyna Kłos (promocja)

Ogólnopolski miesięcznik młodzieżowy Wydawca: Fundacja Nowe Media www.outro.pl

Webmaster: Maciej Perkowski

mail: redakcja(@)outro.pl, Promocja: Martyna Kłos, Żaneta Chwiałkowska, Bartosz Simiński

rekrutacja(@)outro.pl Redaktor naczelny: Krzysztof Andrulonis

Korekta: Olimpia Orządała, Natalia Popławska, Barbara Truchan, Paulina Kos, Janusz Pyrkosz, Klaudia Sodryl, Justyna Grzesiowska

Skład wydania i fotoedycja: Krzysztof Andrulonis Projekt okładki: Krzysztof Andrulonis

Grafiki: Monika Stankiewicz, Julia Dałek

str /

www.outro.pl /

NEWSY NA ŚWIĘTA str /

www.outro.pl /

Świąteczny rynek w Katowicach redaktor: Martyna

Kłos

Podczas tegorocznego Jarmarku Bożonarodze-

więc nam połączyć przyjemne z pożytecznym i

niowego w Katowicach, trwającego od 23 li-

po zakupowym szaleństwie odprężyć się jeż-

stopada do 23 grudnia, zwiedzający jak co ro-

dżąc na łyżwach przy dźwięku świątecznych

ku mogą nabyć na stoiskach wystawców m.in.

piosenek lecących z głośnika. W tym roku ter-

tradycyjne ozdoby bożonarodzeniowe, alkoho-

min odbywania się Jarmarku wypadł w tym sa-

le, oleje, przyprawy i słodkości, wełniane skar-

mym czasie, co szczyt klimatyczny, co pozwo-

petki i czapki, a gdy zgłodnieją zjeść ciepłe

liło lepiej zareklamować się miastu wśród za-

pancakesy. Poza zwyczajowymi atrakcjami do-

granicznych turystów, których wśród stoisk

datkowo można również skorzystać z lodowi-

można było spotkać wyjątkowo wielu.

ska, karuzeli i pociągu. Organizatorzy pozwolili

str /

www.outro.pl /

ROZSYŁANA

str /

A TRADYCJA www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

redaktor:

Gabriela Szczepanik

Boże Narodzenie to dla Polaków najważniejsze i najbogatsze w tradycje święta w całym roku. Zwyczaje związane z tą uroczystością kształtowały się przez wieki, stare tradycje przeplatane były z nowszymi, jednak to, co od lat pozostało prawie niezmienne to wysyłanie bliskim i znajomym kartek z najlepszymi świątecznymi życzeniami.

Początki wysyłania kartek sięgają starożytne-

nych

życzeń

zapoczątkował

Anglik

John

go Egiptu, gdzie wiadomości pisano na papiru-

Horsley w 1846 roku. Był pomysłodawcą świą-

sie, czy Chin, gdzie życzenia wysyłano na czer-

tecznej karki z życzeniami, którą wtedy, z oba-

wonych kartkach, bo ten kolor w szczególności

wy na to jak się ta nowinka przyjmie, wydruko-

kojarzył się z Nowym Rokiem. Mimo tylu wie-

wano tylko pięćdziesiąt razy. Minęło ponad

ków, pewne tradycje nadal pozostały nie-

trzydzieści lat nim pomysł Horsleya wszedł do

zmienne – nawet dzisiaj, w dobie Internetu,

obiegu. Historia znanej dzisiaj kartki bożona-

gdy komputery i komórki wyręczają nas prak-

rodzeniowej zaczęła się od sira Henry’ego Co-

tycznie we wszystkim, niektórzy nadal pamię-

la – ówczesnego dyrektora Muzeum Wiktorii

tają o wysłaniu świątecznych życzeń jeszcze

i Alberta w Londynie. Mężczyzna miał wielu

w tej tradycyjnej, klasycznej formie.

znajomych, których świąteczne pozdrawianie zajmowało mu zbyt wiele czasu. Postanowił więc zgłosić się z prośbą o wykonanie rysunku

Życzenia płynące po świecie

do znajomego malarza, a następnie powielić

Praktykę wysyłania pocztą do znajomych oraz

wykonany obraz w drukarni, by rozesłać do

dalszych krewnych świątecznych i noworocz-

bliskich. Autorem projektu pierwszej kartki,

str /

www.outro.pl /

któremu zawdzięczamy zwyczaj ich wytwarza-

na. Po wielu perypetiach, pierwsza ilustrowa-

nia, był właśnie John Calcott Horsley.

na karta pocztowa została wysłana dopiero 16 lipca 1870 roku. Na początku, pocztówki rozsyłane były jedynie w obiegach lokalnych,

Listówki, otwartki, pisanki…

dopiero pięć lat później trafiły do obiegu mię-

Popularność kartek z życzeniami na samym

dzynarodowego. Szacuje się, że w roku 1879

początku była raczej minimalna, prawdziwej

rozesłano blisko 350 milionów kartek poczto-

rewolucji dokonały dopiero same pocztówki,

wych, z których znaczna większość to te ze

które nie wymagały koperty. Projekt takiej

świątecznymi

pocztówki został zgłoszony podczas Niemiec-

w Warszawie ogłoszono konkurs na odpowied-

kiej Konferencji Poczt w 1865 roku przez He-

nią nazwę dla bożonarodzeniowej kartki.

inricha von Stephena – radcę dworu pruskie-

Uczestnicy

go. Propozycja została na początku odrzuco-

otwartkę czy pisankę, jednak wygrała propozy-

str /

życzeniami.

proponowali

W

1900

liścik,

roku

listówkę,

www.outro.pl /

cja Henryka Sienkiewicza, który zaproponował

najbardziej znani artyści, którzy dzięki pocz-

pocztówkę.

tówkom i swoich ilustracjom na nich zyskali

Także we Włoszech w 1709 roku znalazła się

jeszcze większą popularność. Pomysły były

osoba, która zapoczątkowała rozsyłanie kar-

niezwykle zróżnicowane, jednak to sposób

tek bożonarodzeniowych. Był to niejaki Nicolo

przedstawienia Świętego Mikołaja w szczegól-

Monte Mellin. Jego idea z kartkami zainspiro-

ny sposób nieustannie zaskakiwał kupujących

wała aż dwie drukarnie w Mediolanie, które na

świąteczne kartki.

pewno przyczyniły się do międzynarodowej sła-

Można było wybrać Mikołaja klasycznego - ta-

wy dzisiejszych pocztówek. Od tamtego czasu

kiego, którego pokazuje się po dziś dzień dzie-

zainteresowanie kartkami stale rosło, w XIX

ciom – z czerwoną czapką, workiem na pre-

wieku w Niemczech zaczęto pracować nad ko-

zenty, w czerwonej szacie, ale i Mikołaja ame-

lorami, by mogły one jeszcze bardziej cieszyć

rykańskiego – z czarną twarzą. Najbardziej

oczy zarówno kupujących i wysyłających, jak

zaskakującą interpretacją był Mikołaj, które-

i tych, którzy otrzymali życzenia świąteczne

mu towarzyszył podczas nocnej wędrówki

pocztą.

Krampus czyli niegrzeczny, przerażający diabeł ze spiczastym językiem, rogami i ciemnym owłosieniem. Według dawnych wierzeń miał

Różne oblicza Mikołaja Pocztówkowy

interes

trwał

zwyczaj bawić się z grzecznymi dziećmi, ale nieprzerwanie

od 1870 roku, aż do I wojny światowej. Pomysł z kolorowymi ilustracjami podchwycili później inni wydawcy na całym świecie widząc jak duże zapotrzebowanie jest na świąteczne karki z obrazkami. Prześcigali się w rozmaitych ilustracjach, a każda kolejna była coraz ciekawsza. Zresztą da się to zauważyć nawet dziś – - mamy ogromny wybór, a na każdej kartce święta przedstawione są niezwykle ciepło i magiczne. Za erę pocztówek uznaje się okres między 1898 a 1918 rokiem. Tworzyli wtedy

str /

niegrzecznym mógł pogrozić srogim biciem, a nawet wrzuceniem do ognia!

W Europie pojawiła się w tamtym okresie niemiecka wersja Świętego Mikołaja, nazywana często Belznickiel. Ubrany był w futro bądź szaty w kolorach bieli, szarości, czasem pomarańczy, którego zadaniem było częstowanie posłusznych dzieci smakołykami.

W tradycji świątecznej na całym świecie pojawia się wiele niezrozumiałych tradycji, często zapożyczonych jeszcze od ludów germańskich, tyle niejasnych przekazów czy nieodkrytych

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

symboli… Jednak czy to właśnie nie jest pięk-

Szkoda, że z biegiem czasu coraz więcej trady-

ne i… magiczne? Może właśnie to sprawia, że

cji znamy tylko od starszego pokolenia i, że te

święta mają taką atmosferę, że czekamy na

piękne, błyszczące, magiczne kartki świątecz-

nie już od listopada?

ne często zostają zastępowane krótkimi SMS-ami.

str /

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

Między a prof

str /

sacrum fanum www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

rozmawiał: Krzysztof

Andrulonis

Zarzuty co do rosnącej komercjalizacji Bożego Narodzenia stały się już nową, świecką tradycją tego czasu w roku. W podstawowym przesłaniu są słuszne, ponieważ przyjście na świat Jezusa Chrystusa to przede wszystkim wydarzenie religijne. Z drugiej strony, jesteśmy jako społeczność w Polsce i na świecie na tyle mocno przesiąknięci wizerunkiem świąt stworzonym przez świat mediów czy różne środowiska opiniotwórcze. Od kiedy właściwie Boże Narodzenie zaczęto obchodzić tak hucznie?

Pierwotnie dzień narodzin Zbawiciela trakto-

skiej śmierci Chrystusa i jego zmartwychwsta-

wany był podobnie jak pozostałe święta w ka-

nia droga do pośmiertnego zbawienia została

lendarzu liturgicznym. Był to czas wolny od

otwarta dla wszystkich osób wierzących, które

pracy, w którym Kościół powszechny przeżywał

kończą swe życie doczesne. Owszem, można

wspomnienia najistotniejszych dla jego po-

by rzec, że nie byłoby Wielkanocy bez przyjścia

wstania wydarzeń. Nie wiązał się jednak z ob-

Jezusa na świat, jednak z drugiej strony był to

chodami na wielką skalę, pełnymi przepychu

jedynie początek realizacji Boskiego planu,

i kosztującymi bardzo wiele wysiłku, który ni-

którego apogeum znalazło swą realizację na

jak nie wpływa na przygotowanie duchowe do

Golgocie i w pustym grobie w trzy dni po egze-

pełnego przeżycia tych kilku dni.

kucji. Zrozumienie niezwykłej fascynacji cza-

Paradoksalne wręcz jest, że Boże Narodzenie

sem Bożego Narodzenia powinno stać się ła-

obchodzi się huczniej nawet niż Wielkanoc,

twiejsze, gdy poznamy proces dziejowy, w wy-

która przecież dla katolików jest czasem naj-

niku którego ukształtował się dzisiejszy model

ważniejszym – to właśnie wskutek męczeń-

świętowania tych kilku dni.

str /

www.outro.pl /

konywanych na podstawie tekstów biblijnych

W starożytnym Rzymie

i zachowanych z okresu życia Chrystusa matePierwszą istotną trudnością było ustalenie prawdopodobnej daty przyjścia Zbawiciela na świat. Najwcześniejsze warte uwagi ustalenia pochodzą z II w. p.n.e., ze starożytnego Egiptu, w którym Klemens Aleksandryjski, uznawany za jednego z ojców Kościoła wschodniego, wskazywał jako dzień narodzin 20 maja w 28. roku panowania

Oktawiana Augusta, czyli

w 1 r. n.e. Podawał też kilka innych postulowanych podówczas dat, jak 19 kwietnia czy 17 listopada. Wszystkie wynikały z ustaleń do-

str /

riałów historycznych.

Przez pierwsze trzy wieki swego funkcjonowania Kościół katolicki nie znał Bożego Narodzenia jako odrębnego święta. Samo zdarzenie było istotne jako potwierdzenie tego, że w postaci Chrystusa na świat przychodzi Mesjasz, odkupiciel swego Kościoła. Dopiero św. Hipolit w III w. wspomina w swych zapiskach o wspomnieniu narodzin Chrystusa w Betlejem dnia 25 grudnia. Ustanowienie oficjalnego święta nastąpiło dopiero za pontyfikatu Juliusza I

www.outro.pl /

(337 – 352 r.), choć jego obchody prawdopo-

ści w całym państwie. Pierwszy ten spis odbył

dobnie rozpoczęły się wcześniej, być może po

się wówczas, gdy wielkorządcą Syrii był Kwiry-

edykcie mediolańskim z 313 r. wprowadzają-

niusz. Wybierali się więc wszyscy, aby się dać

cym swobodę wyznania i kultu na obszarze

zapisać, każdy do swego miasta. Udał się tak-

Cesarstwa Rzymskiego. Papież odwoływał się

że Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei,

do spisu powszechnego z obszaru Judei po-

do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem,

chodzącego sprzed ponad 300 lat, w którym

ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida,

pojawiła się podobno wzmianka o Józefie

żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Mary-

i Maryi z Nazaretu. Odpowiadałoby to słowom

ją, która była brzemienna (Łk 2, 1-5).

z Ewangelii według św. Łukasza, które odczy-

Wielu historyków podważa możliwość posiada-

tujemy przed rozpoczęciem wieczerzy wigilij-

nia przez Głowę Kościoła danych ze spisu, któ-

nej: W owym czasie wyszło rozporządzenie Ce-

ry odbył się trzy wieki wcześniej, i to w dużym

zara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludno-

oddaleniu od Rzymu. Skłonni są raczej uznać,

str /

www.outro.pl /

że obchody Bożego Narodzenia stanowiły od-

szość wyznań protestanckich odrzuciła obcho-

powiedź Kościoła na obchody święta Natalis

dy wspomnienia narodzin Chrystusa w takiej

Solis Invicti, które zostały ustanowione przez

formie, jak czynią to katolicy obrządku rzym-

cesarza Aureliusza między 270 a 275 r. Wią-

skiego, to w anglikanizmie zachowany całą ich

zało się ono z kultem boga Słońca, który znaj-

bogatą oprawę, być może za sprawą osobiste-

dował się w sprzeczności z monoteistycznym

go upodobania do tego czasu w roku, który był

systemem chrześcijańskim. Stąd prawdopo-

udziałem Henryka VIII. Świętować na dworze

dobna jest hipoteza, że obchody Bożego Naro-

królewskim zaczynano już 24 grudnia, obcho-

dzenia ustanowiono niejako w konkurencji do

dy trwały zaś aż do święta Trzech Króli, czyli

pogańskiego święta, aby wykazać, że jedynym

równo 12 dni! Każdy dzień charakteryzował

Światłem na oświecenie pogan (Łk 2,37) oraz Światłością świata (J 8,12) jest Chrystus.

W kolejnych wiekach O pierwszych stuleciach obchodów świąt Bożego Narodzenia nie wiemy zbyt wiele. Na obszar średniowiecznej Polski obyczaj świąteczny przybył prawdopodobnie wraz z chrztem w 966 r., jednak początkowo był bardzo ograniczony. Najczęściej Wigilia charakteryzowała się postem oraz wcześniejszym kończeniem pracy, natomiast w Boże Narodzenie odbywały się uroczyste biesiady. Rozwój tradycji, które dzisiaj uważamy za odwieczne, rozpoczął się tak naprawdę dopiero wraz z początkiem nowożytności.

Prawdopodobnie najhuczniejsze Boże Narodzenie obchodziło się w Wielkiej Brytanii za panowania Tudorów. Choć znacząca więk-

str /

www.outro.pl /

się innymi atrakcjami, wspominano także inne

wella w 1647 uczynili 25 grudnia dniem pra-

postaci czy zdarzenia z dziejów Kościoła. Prze-

cującym. Boże Narodzenie przywrócono dopie-

ciwko takiej formie świętowania wystąpili an-

ro po śmierci dyktatora oraz jego syna.

gielscy purytanie, nie wprost podważający

Splendorowi świąt sprzeciwiali się także zwo-

w ogóle znaczenie Bożego Narodzenia jako

lennicy Marcina Lutra, który osobiście zarzu-

święta katolickiego. Otwarcie zakwestionowali

cał papieżowi, że Boże Narodzenie jest wyko-

natomiast dopuszczalność podziwiania obra-

rzystywane przede wszystkim jako czas rozpu-

zów i szopek bożonarodzeniowych oraz stroje-

sty zamiast kontemplowania przyjścia Zbawi-

nia choinek, uznając te obyczaje za formy kul-

ciela na świat. Wynikałoby stąd, że początków

tu pogańskiego. Ostatecznie dopięli swego

szeroko pojętej komercjalizacji, zmieszania

i wymazali Boże Narodzenie z kalendarza,

sfer sacrum i profanum nastąpiło bardzo

zmieniając je w „Mszalny Dzień Papieski”, na-

wcześnie, a Boże Narodzenie od wieków obda-

tomiast rewolucyjny parlament i rząd Crom-

rzone jest nie tylko przesłaniem religijnym.

str /

www.outro.pl /

w ogóle, to wręczano właśnie tego dnia, póź-

Główny bohater

niej dopiero upowszechnił się zwyczaj obdaroPierwowzorem dzisiejszych wyobrażeń św. Mikołaja był biskup Mikołaj z Miry, położonej w dzisiejszej Turcji, święty Kościoła wschodniego i zachodniego. Co ciekawe, zwyczaj obdarowywania się nawzajem prezentami we wspomnienie świętego 6 grudnia wziął swój początek właśnie w Bizancjum, gdzie istniał od ok. X w. Dopiero w kolejnych wiekach przeniósł się do Europy Zachodniej, w XII w. we Francji

dzień

„mikołajkami”.

ten

zaczęto

Pierwotnie

nazywać

prezenty,

jeśli

str /

wywania się nawzajem drobnymi upominkami w Wigilię lub Boże Narodzenie.

Drogi, które doprowadziły do powstania współczesnej kreacji św. Mikołaja, są pełne przypadkowych zbiegów okoliczności. Podstawę dał w 1823 r. amerykański poeta Clement Clarke Moore za pomocą krótkiego wiersza poświęconego obchodom Wigilii Bożego Narodzenia (nie został przetłumaczony nigdy na język polski), rozpoczynającego się od słów:

www.outro.pl /

Twas the night before Christmas,

Blisko 60 lat po powstaniu utworu inspirację

when all thro' the house

w jego treści odnalazł grafik Thomas Nest, któ-

Not a creature was stirring,

ry zaprojektował serię pięknych ilustracji do

not even a mouse.

kolejnych przygód głównej postaci dzieła. Były

Moore jako pierwszy opowiedział historię Mi-

to pierwsze graficzne przedstawienia św. Mi-

kołaja jako spokojnego i pogodnego starca,

kołaja, które przypominają współczesną po-

żyjącego wraz ze swoją żoną i gromadką elfów

stać znaną nam ze świata reklam czy filmów.

na dalekiej Północy, zajmującego się rozdawa-

Po raz pierwszy ukazały się na łamach

niem prezentów grzecznym dzieciom. Również

„Harper’s Weekly” w 1881 roku. Dzisiejszy

ten sam poeta wymyślił imiona reniferów

strój św. Mikołaja wykreowała finalnie reklama

w zaprzęgu Mikołaja, które stosuje się po dziś

Coca-Coli z 1930 roku, autorstwa Freda

dzień.

Mizena.

str /

www.outro.pl /

Co ciekawe, jako ostatnie powstało imię ame-

ta, a więc kontemplowaniu, przeżywaniu raz

rykańskiej św. Mikołaja – „Santa Claus”, które

jeszcze i uświadamianiu sobie wielkiej roli

świat zawdzięcza dzieciom pewnej imigranc-

przyjścia Chrystusa na świat. Przyszedł po to,

kiej rodziny holenderskiej, która osiedliła się

by zbawić ludzi wierzących i umrzeć za nich na

pod koniec XIX w. w Stanach Zjednoczonych.

Krzyżu, przyjął powłokę cielesną, by wejść po-

Sam Moore proponował przydomek „St. Nick”,

między ludzi, choć przecież był jednym z Bo-

dzisiaj już raczej zapomniany.

skich wcieleń i mógł dowolnie wpływać na swe losy. Geneza Bożego Narodzenia dotyczy właśnie tych odległych czasowo wydarzeń, o któ-

Ile święta w święcie?

rych prawie nic nie wiemy z punktu widzenia

Boże Narodzenie od wielu wieków stanowiło

historii, a które obok Wielkanocy i zmartwych-

okazję do wspólnego świętowania w gronie

wstania stanowią kluczowe wydarzenia dla

rodzinnym oraz obdarowywania się prezenta-

wyodrębnienia się wyznania chrześcijańskie-

mi. Na przełomie XIX i XX w. komercyjny wy-

go.

miar tych obchodów zaczął rosnąć w siłę i dzi-

Sacrum i profanum powinny znajdować się

siaj trudno wyobrazić sobie Gwiazdkę bez św.

w idealnej harmonii ze sobą. Naturalny porzą-

Mikołaja ubranego w czerwony kubrak, stosów

dek świata decyduje o tym, że niemożliwe jest

wszelkiej maści propozycji na piękny prezent

wypełnienie go w całości tylko jednym lub dru-

święcących triumfy na sklepowych półkach,

gim pierwiastkiem. W obliczu tej wiedzy należy

szału promocyjnego na najbardziej pożądane

dążyć do tego, aby jednego z nich nie było zbyt

produkty czy wreszcie kanonu „filmów obo-

wiele, a drugiego za mało. Choć współczesna

wiązkowych” osadzonych w tematyce świą-

rzeczywistość daje szereg możliwości uświet-

tecznej przyciągających co roku rzesze widzów

nienia tego magicznego czasu w roku, jakim

przed telewizory.

jest Boże Narodzenie, warto spróbować zacho-

Z jednej strony udział tych wszystkich dodat-

wać umiar w korzystaniu z tych dobrodziejstw.

ków dodaje Bożemu Narodzeniu więcej magii,

Poszukaj złotego środka!

pomaga być może w zatopieniu się w jego pięknej atmosferze. Nadmiar pierwiastka profanum prowadzi jednak do sytuacji, w której nie potrafimy skupić się na istocie tego świę-

str /

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

Co kupić molowi? Święta tuż-tuż, a ty wciąż nie masz prezentu? Jak zwykle kupujesz na ostatnią chwilę… Nieładnie! Jeśli szukasz inspiracji, to świetnie trafiłeś.

str /

www.outro.pl /

redaktor:

Olimpia Orządała

Najlepsze prezenty to te dopasowane do pre-

ków jest tak duża, że nie sposób wszystkich

ferencji adresata – w przypadku moli książko-

wymienić – wspomnijmy chociażby porachunki

wych wybór okazuje się szczególnie trudny, bo

mafijne, pogrom wsi prawosławnych na Podla-

książka książce nierówna. Kłopot może poja-

siu, seryjnego podpalacza oraz teorie spisko-

wić się też w sytuacji, gdy chcesz zachęcić ko-

we na temat transformacji ustrojowej. Każde

goś do czytania. Co kupić, żeby daną osobę

ze śledztw prowadzonych przez główną boha-

jeszcze bardziej nie zniechęcić do czytania?

terkę prowadzi do odkrycia jej tajemniczej

A może szukasz podarunku dla samego

przeszłości, dlatego powieści należy czytać po

siebie?

kolei. Co ważne, cykl jest całkowicie zamknięty i nie trzeba czekać x lat na kontynuację, tak jak w przypadku chociażby Gry o tron.

Zbrodnia zawsze w cenie Jeśli szukasz powieści kryminalnych, które nie są klasycznym kryminałem w stylu Agathy

Coś dla sportowca

Christie, lecz bliżej im do kryminałów skandy-

Kto nie zna Kuby Błaszczykowskiego, ręka w

nawskich, mających bardzo rozbudowane tło

górę! Nikt nie podnosi? I bardzo dobrze. W

społeczno-obyczajowe i wymagają myślenia

końcu to jeden z najpopularniejszych i najbar-

oraz nieustannej czujności, to śmiało sięgnij

dziej lubianych piłkarzy polskiej reprezentacji.

po cykl Cztery żywioły Saszy Załuskiej Katarzy-

Ostatnio została wydana uzupełniona wersja

ny Bondy. Tetralogia, na którą składają się Po-

opublikowanej w 2015 roku biografii Kuba.

chłaniacz, Okularnik, Lampiony i Czerwony

Dogrywka 2015–2018. Błaszczykowski w roz-

Pająk, opowiada o tytułowej profilerce, zmaga-

mowie z dziennikarką Małgorzatą Domagalik

jącej się z demonami przeszłości. Liczba wąt-

opowiada o trudnym dzieciństwie, tragicznej

str /

www.outro.pl /

śmierci matki i o drodze (nie bez przeszkód)

Ellen wynajmuje lokal od Flinta, który począt-

na piłkarski szczyt. To przejmująca opowieść

kowo nie wie, czym zajmuje się kobieta. Praw-

sportowca, który zawsze miał pod górkę. Pozy-

nikowi szybko zaczyna przeszkadzać jej profe-

cja obowiązkowa dla fanów piłki nożnej, ale

sja muzykoterapeutki i chce jej wypowiedzieć

chętnie przeczytają ją także pozostałe osoby,

wynajem lokalu. Sprawa się jednak kompliku-

nieinteresujące się na co dzień sportem, po-

je, ponieważ syn Flinta zdążył polubić Ellen…

nieważ to historia nie tylko o piłkarzu, lecz tak-

Jest miłość, dramat, są sceny erotyczne, czyli

że o (nie)zwykłym człowieku.

wszystko to, co tygryski lubią najbardziej. Autorka pisze swobodnym stylem, a na pochwałę zasługuje wykreowanie interesującego boha-

Miłości nigdy za wiele Szukasz romansu? W takim razie polecam powieść Pan Perfekcyjny Jewel E. Ann. Młoda

str /

tera zmagającego się z autyzmem. To idealna pozycja na długie zimowe dni.

www.outro.pl /

Dla młodzieży i nie tylko

Nie tylko papier rządzi

Wyobraźcie sobie świat, w którym nie ma wo-

Jeśli szukasz droższego prezentu dla książko-

jen, ludzie są nieśmiertelni, a nad liczbą popu-

holika, polecam… czytnik e-booków. Już słyszę

lacji czuwają kosiarze… Co się stanie, gdy na-

głosy oburzenia, że jak to?, przecież papier

stąpi rozłam wśród kosiarzy? Jeśli jesteście

rządzi i żaden czytnik nie może go zastąpić!

ciekawi, polecam cykl Żniwa śmierci Neala

To prawda, nie da się zastąpić przyjemnego

Shustermana, który stworzył swoistą utopię.

szelestu kartek czy obłędnego zapachu ksią-

Dotychczas powstały dwie książki – Kosiarze

żek, jednak czytnik jest świetnym uzupełnie-

oraz Kosodom. Powieści te skierowane są do

niem biblioteczki mola książkowego. Bo co,

młodzieży, ale również dorosły na pewno się w

jeśli ktoś wybiera się na wakacje, a akurat

nie wciągnie, bo Shusterman stworzył historię

czyta grubą książkę (powiedzmy To Stephena

dość refleksyjną i głęboką.

Kinga, liczące ponad 1000 stron!), która waży

str /

www.outro.pl /

zdecydowanie za dużo i trudno ją trzymać na

jeden wśród czytników to Kindle Paperwhite,

plaży? Jeszcze gorzej jeśli taka osoba czyta

który ma najlepsze recenzje i jest chwalony

kilka książek tygodniowo… W takim przypadku

przez wielu czytelników, m.in. za wytrzymałą

czytnik zdaje egzamin. Jest wprost stworzony

baterię, intuicyjne menu, podświetlany ekran

do podróży – nie zabiera dużo miejsca, a ile

oraz szybkość i stabilność działania.

książek może się w nim zmieścić! Mieć przy sobie na wakacjach 100 książek… Bezcenne!

Ekran

przypomina

kartkę

papieru

(tzw.

e-papier), dzięki czemu nasz wzrok nie męczy się tak, jak w przypadku czytania na smartfonie czy tablecie. Osobiście moim numerem

str /

Kochamy gadżety!

My, książkoholicy, uwielbiamy książkowe gadżety. Dobrym pomysłem na prezent jest kupienie na przykład kubka z motywem czytelniczym, który idealnie się sprawdzi w zimowe

www.outro.pl /

wieczory. Przydatna okaże się także torba na książki – w końcu w czymś trzeba nosić biblioteczne łowy, nieprawdaż? Mól książkowy na pewno nie pogardzi również nawet zwykłą zakładką! Zwłaszcza że zakładki lubią się gubić… A o czym skrycie marzy każdy książkoholik? O… ekslibrisie! To rzecz absolutnie pożądana przez prawdziwego czytelnika. Wiele sklepów oferuje wykonanie ekslibrisów – można wybrać wzór, a nawet stworzyć własny.

Możliwość

oznaczenia

własnych

na pewno ucieszy każdego mola.

str /

książek

www.outro.pl /

Mam nadzieję, że te kilka propozycji prezentów zainspirowały cię, drogi czytelniku. Ważne, żeby trafić w gust obdarowywanego, wtedy święta Bożego Narodzenia staną się jeszcze bardziej radosne. Książki i gadżety z nimi związane to świetny podarunek nie tylko dla książkoholika, lecz także dla osoby, która nie czyta, bo kto wie, może właśnie w ten sposób zachęcisz ją do czytania? A teraz – marsz do sklepu!

str /

www.outro.pl /

św

str /

www.outro.pl /

JEST PIĘKNIE

czyli spotkania przy wiątecznym stole

str /

www.outro.pl /

redaktor: Barbara

Truchan

Zacznę banalnie – z rodziną najlepiej na zdjęciu. Obecna moda proklamująca zdjęcia z brzusiem, bez brzusia, w mikołajowej czapce, na sankach i w worku na śmieci zdaje się jedynie potwierdzać, że ludzie znacznie bardziej wolą wyblakłe fotografie cioci Zenobii niżeli głębokie rozmowy o planach na życie.

Co kryje się za fasadą dobrych obyczajów, które każą utrwalać to, co w gruncie rzeczy nie istnieje?

Okres Świąt jest sprawdzianem wytrzymałości

Przy wigilijnym stole nie wolno pewnych tema-

i proszę tu nie mylić jej z tężyzną. To często

tów poruszać. O nieboszczkach się nie rozma-

czas cichych wojen, kopania pod stołem,

wia. O zdradach wujka spod Gdańska.

by się zamknąć czy też ironicznych uśmiesz-

O tym, kto ile ma (czasu i pieniędzy). Świątecz-

ków w kącie. Jest przecież bosko – jest stajen-

ne spotkania mają być okazję do tego, by po-

ka, a tam Jezus, Syn Boży, jak należy. Należa-

chwalić się, kto ma droższy samochód, więcej

łoby skupić się na próbach niezadławienia się

dzieci i widział Papieża. Nawet jeśli jest nieco

ością karpia, kiedy to w drzwiach domu pojawi

mdło, to taki urok mają Święta, że po kilku

się dawno niewidziany jegomość, który jest

dniach człowiek ma ochotę wymiotować zgnili-

tak obcy, że już przestał tworzyć rodzinę. Być

zną udawania.

może pojawią się w takiej chwili oklaski, może

W Boże Narodzenie można pomarzyć o tym, by

posypią się pochwały za odwagę przybycia,

się wreszcie wyspać, mieć mniej na głowie

a może ktoś zbyt głośno powie, że nie ma

i więcej spokoju. Niektórzy niczym prawdziwe

ochoty go widzieć.

odludki decydują się nikogo nie odwiedzać

str /

www.outro.pl /

i nikogo nie zapraszać. Wszak poruszenie du-

czynku niż czasem na kolejne selfie grupowe

szy jest tym, co przyprawia kobiety o zmarszcz-

z ciotkami i wujkami.

ki, a mężczyzn o chęć sięgnięcia po szklankę

A może warto odpuścić? Po prostu pobyć ze

whiskey, dlatego też warto go unikać. Można

sobą, nawet jeśli nie jest idealnie i dziadek

by rzec – jeśli chcesz żyć spokojnie, żyj sam.

wciągający gile nas irytuje, a kuzyni powtarza-

W Polsce jest coraz większa grupa osób, które

ją znane już wszystkim anegdoty. Zbyt wielu

decydują się na spędzenie Świąt na Madaga-

okazji w tym gronie może nie być, dlatego by

skarze, Hawajach czy Chorwacji. Taką decyzję

żyć teraz, co trzeba docenić chwilę. A rodzina

podejmują najczęściej ci, którzy przez więk-

to taki kameralny showbiznes, który przelukro-

szość tygodnia pracują niezwykle intensywnie,

wany staje się nudny.

a Święta dla nich są bardziej czasem odpo-

str /

WSZY

www.outro.pl /

KOCHAMY

Ma blond włosy, jest chuderlawy i mie A do tego ledwie skończył 8 lat.

każdego roku przyciągać do str /

Jaką moc kryje w sobie

www.outro.pl /

YSCY Y KEVINA

eszka z rodzinฤ daleko za oceanem.

Nie przeszkadza mu to jednak

o siebie milionรณw Polakรณw!

e Kevin (sam w domu)?

str /

www.outro.pl /

redaktor:

Kamil Durajczyk

Nie ulega wątpliwości, że w ciągu ostatnich

prawdy. Nie może więc dziwić, że rokrocznie

kilkunastu lat do bogatej kolekcji ornamentyki

oglądamy ten sam film. Zwłaszcza jeśli jego

świątecznej dołączył film „Kevin sam w do-

pokaz ma miejsce w jeden z najbardziej ma-

mu” (wraz z kontynuacją „Kevin sam w No-

gicznych wieczorów w roku.

wym Jorku”). Znaczna część Polaków po pro-

Wigilia to czas absolutnie szczególny, moment

stu nie wyobraża sobie bez niego świąt; ba!

wręcz mistycznego uniesienia, w który – jak

dla wielu jest to pierwsze, odruchowe skoja-

chcemy wierzyć – na kilka godzin świat staje

rzenie z wieczorem wigilijnym.

się lepszy i piękniejszy. Wszystko co robimy

Nic jednak w kulturze nie dzieje się przypadko-

w ten wyjątkowy dzień jest w związku z tym

wo i każda, nawet najgłupsza moda – jeśli

okryte płaszczem wyjątkowości. Nawet jeżeli

w istocie jest bezsensowna i pozbawiona głębi

to tylko złudzenia, to i tak sprawiają, że wyka-

– przeminie z wiatrem bardzo szybko. Przygo-

zujemy tego dnia zwiększoną podatność na

dy Kevina wciąż jednak trwają na piedestale

wszelką rytualizację i symbolizację naszych

nowych, świeckich zwyczajów Polaków. Muszą

zachowań.

się z tym kryć jakieś racjonalne motywacje.

Seans sentymentalny W szponach nawyku

Nawyk jednak nie powstanie, jeśli nie zwiąże-

Lubimy piosenki, które już słyszeliśmy, kocha-

my go silnie z warstwą emocjonalną - musi

my odwiedzać miejsca, w których już kiedyś

wzbudzać nasze uczucia. A do tego konieczne

byliśmy, wracać do ludzi, których kiedyś znali-

jest powiązanie z jakimś uzasadnieniem,

śmy – to wszystko stare i powszechnie znane

choćby mitycznym. W przypadku Kevina jest

str /

www.outro.pl /

ono proste i czytelne: to sentyment. Zwyczaj-

Synku, przedstawiam Ci Kevina

ny, ludzki sentyment do tej filmowej historii.

Skoro kochamy Kevina i tak silnie utożsamia-

Wynieśliśmy go z dzieciństwa.

Jako małolaty z zapartym tchem śledziliśmy na ekranach telewizorów losy Kevina, napawając się jednocześnie atmosferą wigilijnego spotkania w rodzinnym gronie. Nasze umysły powiązały te emocje i na zawsze je ze sobą spoiły. Teraz automatycznie przenosimy nasze emocje związane z Wigilią na chęć obejrzenia po raz kolejny filmu o rezolutnym dzieciaku, który przez fatalną pomyłkę rodziny został sam w domu na święta.

str /

my go ze świąteczną atmosferą, to siłą rzeczy chcemy przenieść to na swoje dzieci. W końcu pokazując świat własnym pociechom staramy się zademonstrować im wszystko to co nas samych pasjonowało i przyprawiało o szybsze bicie serca, kiedy byliśmy w ich wieku. To naturalny mechanizm – człowiek chce zobaczyć w oczach swojego potomka tę samą iskrę, którą miał kiedyś sam. Chce dać mu radość i frajdę. Zwłaszcza w święta.

www.outro.pl /

W ten oto sposób napędza się wokół filmu

świątecznych produkcji porwała publiczność

o Kevinie znakomita koniunktura – wiemy już,

do tego stopnia, że na stale wpisała się w bo-

że oglądają go zarówno dorośli z rozrzewnie-

żonarodzeniowy repertuar?

niem wspominający swoje własne dzieciń-

Szukając odpowiedzi na to pytanie nie można

stwo, jak i dzieci tychże dorosłych, które w ten

zapominać o najprostszej z możliwości: dzieło

sposób przejmują dziejową pałeczkę. Ten łań-

Chrisa Columbusa (autora m.in. pierwszych

cuch pokoleń zapewnia rytuałowi oglądania

części filmów z serii o Harrym Potterze) to po

„Kevina samego w domu” szansę długiego

prostu znakomity przykład kina familijnego

trwania.

i jeden z najlepszych filmów z tego gatunku w całej historii kina. Łączy w sobie m.in. fantastyczną, wciągającą fabułę, masę akcentów

Bo to, proszę Pana,

komediowych dopasowanych do wszystkich

dobre kino jest

typów odbiorców, znakomicie dobraną obsa-

Dlaczego akurat „Kevin…”? Dlaczego to ten film, a nie którakolwiek z setek innych około-

str /

dę, a także świetną reżyserię i niezapomnianą ścieżkę dźwiękową. Czegóż chcieć więcej?

www.outro.pl /

Pusty, kilkupiętrowy dom rodzinny to wprost

Spełnione marzenie dzieciaków

nieograniczona przestrzeń do przeróżnych zaOś fabularna filmu, a więc pozostawienie małego chłopca samego w ogromnym rodzinnym domu to także - o czym wielu zapomina - wizja stanowiąca urzeczywistnienie marzenia milionów rówieśników głównego bohatera, rozsianych po całym świecie. Choć z perspektywy dorosłego może wydawać się to niezrozumiałe, to dla dziecka w wieku postaci granej przez Macaulaya Culkina stanowi to przedmiot wielkiego pożądania.

str /

baw, spełniania fantazji, ale także - po prostu zabawy w dorosłość. Zwłaszcza ten ostatni element wydaje się tu niezwykle istotny, bo jak wiadomo dzieciaki marzą o tym, by jak najszybciej dołączyć do „elitarnego” świata dorosłych, w którym (jak się im wydaje) nie ma już zakazów i nakazów, a panuje za to słodka wolność.

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

który sam w sobie stanowi piękną alegorię o odwiecznej konfrontacji dobra i zła, zbudowaną na przykładzie domowego ogniska.

Zostaje ono Kevinowi nagle i zupełnie nieoczekiwanie skradzione, zmuszając do odbycia przyspieszonego kursu dojrzewania. To na swój sposób wzruszająca metafora, której przesłanie jest łatwe do odczytania: wchodząc w dorosłość porzucamy magiczny i bezpieczny krainę dzieciństwa; zostajemy rzuceni na żer wszelkim zagrożeniom, jakie niesie ze sobą samodzielność. Bezpieczna przystań ciepła domu rodzinnego skonfrontowana jest tu z mrocznym, ale i pełnym pożądliwości światem dorosłości. „Kevin sam w domu” jest urzekającą przypowieścią filmową, która robi ogromne wrażenie zwłaszcza dzięki porze, w której jest emitowana w całej Polsce. Idealnie wpasowuje się

Domowe ognisko

w atmosferę wieczoru wigilijnego, kiedy więkamerykańskiego

szość z nas celebruje przebywanie w cieple

chłopca szybko spotykają się z brutalną rze-

domowego ogniska. Być może, tak jak film

czywistością. Początkowy entuzjazm Kevina

ukazuje utratę tego ciepła, by finalnie - po-

wkrótce mija, a w to miejsce pojawiają się licz-

przez powrót rodziny Kevina (nie docenianej

ne problemy i wyzwania – samotność, tęskno-

przez niego przed utratą) – znowu je odnaleźć,

ta oraz… duet wrednych złodziejaszków. Zu-

tak i wielu widzom pomaga odkryć w sobie

pełnie jak w prawdziwym życiu.

na nowo dziecko, by znów, ze słodką naiwno-

Wyidealizowane

marzenia

Tu dochodzimy do najgłębszej i najpoważniejszej warstwy fenomenu „Kevina samego w domu” – jest nim filozoficzne przesłanie filmu, str /

ścią, doceniać przebywanie z bliskimi. A w ten sposób - choćby na kilka godzin - uciec od ponurego marazmu świata dorosłych.

www.outro.pl /

str /

www.outro.pl /

PIERWSZE ŚWIĘTA Zwyczaj dawania prezentów w naszej rodzinie nigdy nie był specjalnie pielęgnowany. Owszem, młodsze rodzeństwo czasem dostawało prezenty w postaci czekolad czy tańszych zabawek. A że było nas dużo, co nie sprzyjało puli pieniędzy na rodzinnym koncie, nikt nigdy nie prosił o nic.

str /

www.outro.pl /

redaktor: Klaudia Sordyl

Jednak tej zimy wszystko miało potoczyć się

święty mikołaj nagle przeniósł się w góry ota-

inaczej… W wigilijny poranek, gdy obudziliśmy

czające naszą wioskę i postanowił przywitać

się ze świadomością, że trzeba jeszcze czekać

się jeszcze przed wigilią? Hm… Wszystkie

do wieczora na kolację, nikt nie był zachwyco-

paczki wyglądały tak samo i każda była podpi-

ny. Niecierpliwie wypatrywaliśmy momentu,

sana. Imiona obdarowywanych się zgadzały.

w którym zapadnie zmrok i pierwsza gwiazdka

Jednak brakowało jednego. Ha! Już wiedzieli-

pojawi się na niebie. Wtedy zgodnie z tradycją

śmy, kto w tym roku postanowił zostać świę-

można rozpocząć modlitwę, dzielić się opłat-

tym mikołajem. Był to nasz najstarszy brat.

kiem i wielką „wyżerką”, np. pierogami z kapu-

Hojny darczyńca oczywiście nie umiał kłamać,

stą i grzybami, które były moim ulubionym da-

toteż po zapytaniu: Czy to ty?, odpowiedział

niem.

z niepewnością: Nie wiem. Ale i tak wiedzieli-

Jednak już z samego rana coś przykuło naszą

śmy, że to on. Paczuszki były małe, prostokąt-

uwagę – były to malutkie prezenciki leżące

ne, a gdy się nimi potrząsnęło, każda wydawa-

pod choinką, która wydawała się przez to bar-

ła taki sam odgłos chrobotania. Co to może

dziej majestatyczna. Każda bombka lśniła cu-

być? – zastanawiali się wszyscy.

downie jak światła latarń odbijające się w no-

W tym roku pierwsza gwiazdka nie chciała na-

cy w śniegu, a jedna z nich – ta największa w

dejść tak szybko. O, jak okropnie dłużył się

kształcie gwiazdy na szczycie choinki – wyglą-

nam czas… Zupełnie jakby zegar stanął na go-

dała jakby przybyła z jakiejś baśni lub dobrego

dzinie pierwszej po południu i ani myślał iść

opowiadania. Myślę, że to przez te paczuszki,

dalej. Oczywiście musieliśmy pomagać mamie

tak ładnie opakowane w papier ze świątecz-

w przygotowywaniu kolacji, co nie było naszym

nym motywem i przewiązane czerwonymi

ulubionym zajęciem – aż do tej pory. Pierwszy

wstążeczkami. Co mogło w nich być? Czyżby

str /

www.outro.pl /

raz bowiem, odkąd pamiętam, wszyscy chęt-

z kapustą, reszta trochę rozmywa się w mojej

nie spieszyli się z szykowaniem wieczerzy wigi-

pamięci. Po tym wszystkim nadeszła odpo-

lijnej, wymieniając się przy okazji spostrzeże-

wiednia chwila, aby rozwiązać zagadkę chro-

niami o tym, co też może znajdować się w ta-

botania paczuszek. Ale – żeby nie było nie-

jemniczych paczkach.

sprawiedliwie – najpierw każdy otrzymał pacz-

W końcu nadeszła pierwsza gwiazdka – w mo-

kę do rąk z zastrzeżeniem, że nie może jej

mencie kiedy z młodszym bratem, już wystro-

otwierać. Dopiero gdy wszystkie zostały rozda-

jeni w najlepszy zestaw ubrań, ładnie pachną-

ne, równocześnie otwieraliśmy opakowania.

cy i gotowi, spoglądaliśmy przez okno w kuch-

Cóż znajdowało się w środku? Żarówki energo-

ni na niebo. Cóż to była za radość! Już nic się

oszczędne! Po jednej dla każdego. Początko-

nie liczyło, nawet przestałam myśleć o uko-

wo nastąpiła chwila konsternacji, jednak póź-

chanych pierogach – ważne było tylko to, kie-

niej wybuchł pośród domowników gromki

dy w końcu otworzymy tajemnicze prezenty.

śmiech. Tymczasem taki upominek to nie tyl-

Pierwsza gwiazda zalśniła i mogliśmy rozpo-

ko dowcip, lecz także coś bardzo pożyteczne-

cząć rytuały wigilijne. Wszyscy złożyliśmy sobie

go – w czasach horrendalnie wysokich rachun-

życzenia – osobiste, prosto z serca. Później

ków za prąd każda ilość zaoszczędzonej ener-

szczególnie spieszyliśmy się z jedzeniem.

gii się liczy. Oby więcej takich przemyślanych,

Pamiętam, że pierwszym daniem był groch

praktycznych prezentów!

str /

www.outro.pl /

MAGIA ŚWIĄ

My, Polacy, jesteśmy bardzo związani z tradycją. Dbamy o naszą kulturę i staramy się ją rozpowszechniać. To obcowanie ze zwyczajami jest dostrzegalne najbardziej w okresie świąt Bożego Narodzenia. str /

www.outro.pl /

Ä„T

str /

www.outro.pl /

redaktor: Anna Adamczyk

W moim domu święta w każdym roku wygląda-

kami i grzybami czy też karpia. Powinien także

ją bardzo podobnie. Pamiętam, że jak byłam

pojawić się dodatkowy talerz dla niespodzie-

dzieckiem, to zawsze siadaliśmy do stołu z ro-

wanego gościa. Po wieczerzy, z pełnymi już

dzicami, dziadkami, wujkami i ciociami. Podo-

brzuchami, śpiewamy kolędy, otwieramy pre-

bała mi się obecność całej rodziny, dzięki cze-

zenty, a o północy idziemy na pasterkę.

mu zawsze było wesoło. Przez kilka dni w roku

Myślę, że wyżej wymienione zwyczaje zna każ-

każdy starał się, aby atmosfera była jak naj-

dy z nas. Jednak ostatnio miałam okazję po-

lepsza. Dziś, mimo że jestem już starsza, na

znać inne tradycje. Takie, których nie znałam

święta zawsze cieszę się jak dziecko. Jest to

z rodzinnych okolic. Przekonałam się o tym, że

dla mnie moment wytchnienia i rodzinnych

w każdym domu są kultywowane trochę inne

spotkań. W dzisiejszych czasach, gdy każdy

obyczaje. Jedzenie podczas wigilii zupy rybnej,

jest zabiegany, miło jest usiąść razem przy

co czynią mieszkańcy na południu Małopolski,

stole.

czy też podkładanie pod talerz wszystkim gościom grosika na szczęście – wszystkie te zwyczaje świąteczne były dla mnie zaskoczeniem.

Bożonarodzeniowe zwyczaje

Z ciekawości zaczęłam czytać o innych obyczaŚwięta to nie tylko czas rodzinnych spotkań.

Bardzo ważna jest tradycja i dbałość o zwyczaje. Uroczystą kolację wigilijną rozpoczynamy modlitwą i łamaniem opłatka. W okolicach, skąd pochodzę (czyli spod Krakowa), na stole nie może zabraknąć barszczu z uszkami, z grochem, kompotu z suszu, żurku z ziemnia-

str /

jach świątecznych w całej Polsce. Między innymi dowiedziałam się, że do dziś na Podlasiu ustawia się resztki wieczerzy wokół pieca.

Przed nim stawia się ławkę, posypuje popiołem i zostawia się jedzenie na całą noc.

Rdzenna ludność z tamtego obszaru wierzy

www.outro.pl /

w odwiedziny zmarłych, a gdy na siedzisku po-

dzięki obyczajom powstaje niepowtarzalna

zostają ślady, zgadują, kto ich odwiedził i zjadł

magia. Dzięki temu święta mogą być bardzo

resztki. Na Warmii i Mazurach funkcjonuje

rodzinne, ale też tradycyjne i przede wszyst-

zwyczaj wyciągania słomek spod obrusa. Oso-

kim religijne. Jest to ten czas w roku, na który

ba, która wyciągnie proste źdźbło, będzie wio-

czeka się niecierpliwie. I nawet gdy już nad-

dła życie pozbawione trosk i stresów, a jeśli

chodzi dzień wigilijny, to poranek dłuży się nie-

komuś trafi się pokrzywiona – niestety czekają

samowicie, a po wieczerzy te kilka dni mija

go nieszczęścia. Na Mazowszu z kolei domow-

bardzo szybko. I znów trzeba czekać kolejny

nicy wróżą, z czego się da: z chmur, siana albo

rok…

wizyty sąsiadów. Wierzą, że Boże Narodzenie

Rozpoczął się grudzień, za oknem właśnie lek-

to czas magiczny, w którym można przewi-

ko prószy śnieżek – trudno uwierzyć, że utrzy-

dzieć przyszłość.

ma się do 24. dnia tego miesiąca, ale i tak będę się łudzić jak zwykle. To najwyższy czas na organizowanie prezentów dla najbliższych.

Czas oczekiwania

Pisząc ten tekst, już czuję, jakby były święta.

Mamy swoje tradycje, które co roku kultywuje-

I to nie za sprawą przystrojonych galerii czy

my: wyciągamy słomki, jemy zupę rybną czy

świątecznych piosenek – tylko, choć banalnie

wkładamy łuski karpia do portfela. To właśnie

to brzmi, po prostu czuję to w sercu.

str /

www.outro.pl /

Z okazji zbliżających się

świąt Bożego Narodzenia składamy najserdeczniejsze życzenia: aby ten czas był pełen magii i miłości, by nie zabrakło w nim jedności i wspólnoty.

Wyłącznie takich ludzi, którzy dają pozytywną energię i nowe inspiracje, a także potrafiących podnieść na duchu nawet w najtrudniejszych sytuacjach.

Wielu szczęśliwych chwil z uśmiechem na twarzy, jak najmniej powodów do zmartwień i trosk oraz spełnienia wszystkich marzeń!

WESOŁYCH ŚWIĄT! Redakcja „Outro – wychodzimy poza schemat”

str /