Recent verschenen tekst: richard bennaars foto: fred brekelmans
Catalogus The Museum of Everything #4 Bij de vierde tentoonstelling van The Museum of Everything (3 september tot en met 6 november 2011) in Selfridges in Oxford Street, Londen, verscheen een lijvige catalogus. In deze editie met ‘open rug’, in een grijs pel-kartonnen box met goudgeel linnen band presenteert de Britse verzamelaar James Brett zijn recent verworven kunstwerken van outsiders uit vijfenzeventig studio’s wereldwijd, steeds voorzien van commentaar van artistiek begeleiders. “The Manifesto of Everything”
De 226 pagina’s tellende uitgave is, evenals de voorgaande edities, in hetzelfde bijzondere design vormgegeven. De roodzwarte tekst lijkt afkomstig van een typemachine en de eveneens roodzwarte lijnen en tekeningen geven het boek een uitstraling die past bij het ‘onconventionele etaleren’ van deze kunst door James Brett. Creative director Alannah Weston van Selfridges schrijft in het voorwoord hoe zij bevangen werd door de kunst in The Museum of Everything, door haar getypeerd als “fresh, rough, curious and real”. Geen merk, geen artiest en geen organisatie kreeg ooit zoveel ruimte in dit belangrijke warenhuis als deze kunstverzameling. Een unicum. De samenwerking met Brett, door Weston betiteld als “Brettridges”, mondde uit in een artistieke hegemonie; in alle etalages aan de drukke winkelstraat kwam dezelfde vormgeving terug. “Studio’s & Artists”
Volgens een vast stramien worden studio’s en kunstenaars beschreven en wordt het verzamelde werk afgebeeld. In de korte hoofdstukjes ‘studio’, ‘statement’ en onder de kunstenaarsnamen, lichten medewerkers een en ander toe. Waardevol, want zo wordt duidelijk hoe zij
www.musevery.com
36
OUT OF ART MEI 2012
tegen hun organisatie aankijken en hoe zij over de kunstwerken vertellen. Hun commentaren worden steeds aangevuld met de naam van de studio, de locatie, de datum van oprichting, de grootte van de staf en het aantal kunstenaars; handig voor vakgenoten. Het is bijzonder dat James Brett en zijn staf zoveel tijd hebben besteed aan het onderzoeken van de verschillende studio’s. Uit eigen ervaring weet ik dat Brett zijn keuze voor de werken geheel zelfstandig maakt. In deze collectie is dan ook een voorkeur te zien van kunst met een groot en krachtig lijnenspel, zoals van Romina Bafaro (1983) van Atelier 5, Donald Mitchell (1951) van Creative Growth, Julius Bockelt (1983) van Goldstein, Leonhard Fink (1982) van Gugging, Everette Ball (1982) van HAI, Eric Derkenne (1960) en Josiane Herman (1970) van La Hesse, Katsuhiro Terao (1960) van Incurve en Josef Hofer (1945) van Lebenshilfe. Ook werken met tekst komen veelvuldig voor. Denk hierbij aan kunst van Harald Stoffers (1961) van Galerie Der Villa, Giovanni Galli (1955) van La Tinaia, Michel Dave (1941) van La Pommeraie, Marianne Schipaanboord (1965) van Galerie Atelier De Kaai, Kunizo Matsumoto (1962) van Hiko, Melvin Way (1954) van hai en Dan Miller (1961) van Creative Growth. Verder zijn er bijzonder fraaie bouwwerken in de collectie opgenomen, zoals de beschilderde speelgoedkranen van Roland Kappel (1949) van Atelier 5, de kleurige botsautootjes van Uwe Breckner (1973) van Atelier 23, de opmerkelijke architectonische bouwsels van Stefan Häfner (1959) van Goldstein en de fantasieapparaten van Benjamin Binder (1989) van Die Schlumper. “The Appendix of Everything”
In de losse appendix zijn interviews en informele gesprekken opgenomen met, zoals The Museum of Everything # 4 226 pagina’s, € 50,ISBN: 978-0-9565223-3-7
Brett dat noemt, “sommige van de meest vooraanstaande denkers en doeners van de 21e eeuw” . Een kleine greep hieruit toont dat hij in staat is geweest meningen en uitspraken van specialisten aan deze editie te koppelen. Zo zijn er gesprekken opgetekend met David Byrne (1952) kunstenaar, muzikant, schrijver en filmmaker, met Tom Di Maria, directeur van Creative Growth in San Francisco en met Lynne Cooke, hoofdconservator van Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia in Madrid en conservator van de Dia Art Foundation in New York. Zij was ondermeer verantwoordelijk voor de geweldige tentoonstelling met werk van Martin Ramirez (1895-1963) in de Reina Sofia in 2010. De kritische blik van Chris Dercon, directeur van Tate Modern, in Londen is, als altijd, verfrissend. Verder lezen we gesprekken met Dr. Johann Feilacher van Gugging, Dr. Jacqueline Porret-Forel, directeur van de Aloïse Corbaz Foundation en Colin Rhodes, kunsthistoricus en professor aan de Universiteit van Sydney. De heldere, herkenbare vormgeving van tentoonstelling en catalogus bereikt een breed publiek. De kunstwerken staan centraal en er wordt respectvol mee omgegaan. Ondanks de commerciële uitstraling is deze catalogus een aanwinst voor iedereen met belangstelling voor hedendaagse Outsider Art.