n a name collectie daarmee dan ook automatisch erkend? Het museum wil de plastische en esthetische kwaliteiten van de werken aanprijzen en niet hun ‘marginale’ kenmerken. De term ‘différencié’ is inmiddels verworden tot een ‘vergaarbak’ van de socio-culturele sector en wordt daarom in het museum nauwelijks meer gehanteerd. Selectiecriteria
van de ‘brut’-kunstenaar die onbesmet door culturele invloeden ‘zijn ding doet’. ‘Vergaarbak’
Hoewel het begrip ‘art différencié’ dubbelzinnig blijft, gaat het hier eigenlijk om niet meer dan een formule waarbinnen een grote hoeveelheid artistieke producties wordt ingedeeld met als enige gezamenlijke kenmerk dat ze zijn gemaakt door verstandelijk beperkte kunstenaars. Maar grenzen tussen psychische aandoening en verstandelijke handicap of zelfs sociale handicap zijn vaag omdat zij steeds worden bepaald door de tolerantie van een cultuur ten opzichte van afwijkend gedrag of gewoonweg ‘anders-zijn’. Bovendien geeft het natuurlijk geen pas een artistieke categorie in te delen op basis van een ziektebeeld of een lichamelijk kenmerk. Hoofdvraag is nu op welke wijze deze kunst pretendeert anders te zijn. Nu het Mad officieel als kunstmuseum is erkend, worden de objecten in de museum
Daniel Strerckx Zonder titel, 1992 Kleurkrijt op gekartonneerd papier, 64 x 47 cm Madmusée, Luik
38
OUT OF ART DECEMBER 2008
Met de geleidelijke wijziging van de museumnaam tot het Mad, is de gewichtigheid van de term ‘différencié’ aan het verdwijnen en zal het museum doelstellingen van conservering, bescherming, verrijking van de collectie en ontwikkeling van onderzoek scherp blijven stellen. Bij het vaststellen van selectie- en conserveringscriteria spelen vragen een rol als: welke werken moeten bewaard worden, hoe blijf je alert op de kwaliteit zonder dat het museum zich overgeeft aan woekerhandel of modegrillen en hoe voorkom je met de komst van een internationaal netwerk het risico van overhaastheid van aankoop? Een kritisch en haalbaar instrument voorkomt dat werken van twijfelachtige kwaliteit tentoongesteld worden en dat daarmee verstandelijk beperkte kunstenaars en hun creaties in een verkeerd daglicht zouden komen te staan. De erkenning van deze kunst en kunstenaars is louter gebaseerd op de kwaliteit van hun werk, niet op liefdadigheid. Nu het Mad zich geleidelijk losmaakt van de term ‘art différencié’ wil het de kennis van en het begrip en de waardering voor deze kunst blijven stimuleren zonder het in één bepaalde categorie op te sluiten. Vanuit een onderscheid tussen anderszijn en bijzonderheid heeft het museum een tentoonstelling- en distributiesys-
teem ontwikkeld en een proces in het kader waarvan de werken zorgvuldig worden gearchiveerd, bestudeerd, geconserveerd en gepropageerd. Hopelijk blijft dit systeem bestaan zodat het artistieke proces kan voortduren zonder dat het een andere naam nodig heeft of opeist. Wisselende exposities in Luik
Ook voor wie minder genuanceerd nadenkt over termen en criteria dan de museumstaf zelf maar gewoon van kunst wil genieten, is een bezoek aan Luik de moeite waard. De komende jaren worden in de Mad Galerie wisselende tentoonstellingen georganiseerd (zie ook Agenda p. 42) terwijl het museumgebouw aangepast wordt om de vaste collectie op een beter museaal niveau te kunnen presenteren. Ondertussen zullen delen van de vaste collectie op andere plekken te zien zijn (zie voor informatie de website) en biedt de recent uitgekomen collectiecatalogus een goede indruk van de omvangrijke verzameling. * Dit artikel is een samenvatting van de collectiecatalogus ‘Madmusée Collection 1998-2008’, Madmusée 2008 (ca. 300 p.p. € 30,- brigitte@madmusee.be). Auteur Sébastien Biset is afgestudeerd in Kunst en Beschavingen en mede oprichter van de non-profit organisatie sic, die de waarde van hedendaagse artistieke uitingen wil vaststellen en promoten ** In het Documentatiecentrum van het Mad kunnen literatuur en dvd’s geraadpleegd worden over kunst en handicap en Outsider Art, Art Brut etc. Speciale aandacht is er voor de zogenaamde ‘hors-normes’ architectuur.
www.madmusee.be