Henri pirenne ortacag kentleri

Bazıları, Şarlman'ın uzağı gören bir siyasal ekonomi izle­ diğini öne sürmeye kalkışmışlardır. Bu, ne denli büyük bir deha olduğunu varsaysak da Şarlman'm 793 yılında başlat­ tığı, Rednitz'i Altmühl'e bağlamaya, böylece de Ren ve Tu­ na arasında ulaşım sağlamaya yönelik tasarıların, birliklerin taşınmasından başka bir amacı olabileceğini, ya da Avarlar'a karşı girişilen savaşların, Konstantinopolis'e bir ticaret yo­ lu açmak isteğinden doğmuş olduğunu hiç kimse bir olası­ lık olarak öne süremez. Emirnamelerin, başka bakımlardan işlerliği olmayan, para basımına, ölçü ve ağırlıklara, geçiş vergisi ve pazarlara ilişkin hükümleri, Karolenj yasalarının belirgin özelliği olan genel düzenleme ve denetim sistemi­ ne sıkı sıkıya bağlıydı. Aynı şey, tefeciliği önlemek için alı­ nan önlemler ve ruhban sınıfının ticarete atılmasının yasak­ lanması için de geçerlidir. Bu önem ve yasakların amacı, do­ landırıcılık, düzensizlik ve disiplinsizlikle savaşmak ve hal­ ka Hıristiyan ahlakını kabul ettirmekti. Ancak önyargılı bir bakış açısı, bu önlemlerde, imparatorluğun ekonomik geli­ şimini harekete geçirme çabası görebilir. Şarlman yönetimini bir canlanma dönemi olarak görme­ ye öylesine alışmışız ki, bilinçsizce, her alanda aynı gelişimi görmeye itiliyoruz. Yazık ki, edebiyat kültürü, dinsel devlet, örf ve adetler, kurumlar ve devlet yönetimi için söylenebile­ cek sözler ulaşım ve ticaret için söylenemez. Şarlman'm her büyük başarısı, askeri gücü ya da Kilise ile bağlaşıklığı saye­ sinde gerçekleşmiştir. Bu bakımdan ne Kilise ne de silahla, Frank lmparatorluğu'nun dış pazarlardan yoksun kalması­ na yol açan koşulların üstesinden gelebilirdi. Gerçekte im­ paratorluk, kaçınılmaz olarak önceden belirlenmiş bit duru­ ma kendisini uydurmak zorundaydı. Tarih, başka bakımlar­ dan ne denli göz kamaştırıcı olursa olsun, Şarlman dönemi­ nin ekonomik açıdan bakıldığında bir gerileme dönemi ol­ duğunu kabul etmek zorundadır.

36