Գինը՝ 100 դրամ
| № 85 (325), հինգշաբթի, հունիսի 20, 2013 թ., www.civilnet.am
տ ն տ ե ս ա կ ա ն
Օֆշորային վարչապետ խմբագրական
էջ 2 ›››
Ձախողման պատմություն Հայկ Խանումյան, տեսակետ
օ ր ա թ ե ր թ
«Գազպրոմի» հետ դեռ գործարք չի կնքվել
MNP-ն տեղափոխել է ժամ կ ետները Բջջային հեռախոսահա մարների տեղափոխելիու թյան (MNP) ծառայությու նը Հայաստանում պետք է գործարկվի 2014թ. հուն վարի 1-ից. համակարգի ներդրման ժամանակա ցույցը հուշում է, որ ժամ կետը, ամե նայն հավա նականությամբ, կվերա նայվի։ «Բջջային եռյակը» երկու ամսով ուշացրել է MNP-ի ներդրման միջո ցառում ն երն իրականաց նող կազմակերպության ստեղծումը։
էջ 2 ›››
Լրագրողները պաշտպանված չեն
Հարցազրույց Պետրոս Ղազարյանի հետ էջ 3 ›››
Արտագաղթը կրճատում է գործազրկու թյունը էջ 4 ›››
Մետրոպոլիտենի վերա կառուցման ծրագրին ևս €5 մլն կուղղվի էջ 5 ›››
Ավելի թափան ցիկ ու քիչ օֆ շորացված
Մեծ ութնյակը փոխում է գլոբալ հարկային համա կարգը էջ 6 ›››
ԱՄՆ-ը ուղիղ բանակցություն ներ է սկսում «Տալիբանի» հետ
Քաբուլում կոշտ են արձագանքում էջ 7 ›››
Ֆոտոլուր
Հանուն ցածր եկամուտներով սոցիալական խմբերի
Արմե ն Մովսիսյանն ասում է, որ բանակցում են, որպեսզի «երկարատև ժամանակաշրջանի համար ավելի ապահոված գազամատակարարում ունենանք»:
«Գազպրոմի» հետ դեռ որևէ գոր ծարք չի կնքվել, երեկ հայտարարեց էներ գետիկայի և բնական պա շարների նախարար Արմե ն Մովսիսյանը Ազգային ժո ղովում լրագրողների հետ ճեպազրույցում: «Որևիցե գործարք կա տար ված չէ: Այս պա հին բանակցություններ են ընթանում, և բանակ ցությունների սեղանին դրված է «ՀայՌուսգա զարդի» 20% բաժնետոմ սերը տալ-չտալու հար ցը: Բանակցությունների սեղանին, սակայն, միայն
այդ հարցը չէ դրված, կան այլ հար ցեր ևս»,– ա սաց նախարարը: Նա նշեց, որ մինչև ամս վա վերջ բանակցություն ները կավարտվեն: Հար ցին, թե ինչ ի մաստ ու նի 20%-ը հանձ նել «Գազպ րո մի ն», քա նի որ այդ դեպքում ռուսական կող մը կկարողանա ցանկա ցած գին թե լադ րել, Ար մեն Մովսիսյանը պատաս խանեց. «Խնդիրն այդպես չի դրված, որ ինչ ուզենան, անեն, բանակցություննե րը հենց դրա հա մար են գնում, որ ինչ ու զեն, այն
չանեն, այլ որպեսզի մենք երկարատև ժամանակաշր ջանի համար ավելի ապա հոված գազամատակարա րում ունենանք»: «Գազպրոմի» տարա ծած հաղորդագրության համաձայն՝ հունիսի 17-ին Մոսկվայում՝ «Գազպրոմի» գլխամասային գրասենյա կում, տե ղի է ու նե ցել աշ խատանքային հանդիպում ընկերության վարչության նախագահ Ալեքսեյ Միլե րի և Արմե ն Մովսիսյանի միջև, և կողմերը քննարկել են «ՀայՌուսգազարդում» «Գազպրոմի» մասնաբաժի
նը մինչև 100% բարձ րաց նելու հնարավորությունը: «ՀայՌուսգազարդի» 20%-ը պատկանում է Հայաստանի կառավարությանը: Միլե րը և Մովսիսյանը քննարկել են նաև գազային ոլորտում հայ-ռուսական համագոր ծակցության զարգաց ման հիմ ն ական խնդիրնե րը, այդ թվում՝ «Գազպ րո մի» մասնակցությունը Հա յաստանում իրականացվող էներգետիկ ծրագրերին, ինչպես նաև Հայաստանի սպառողների համար գազի գնագոյացման հարցերը: n Նվարդ Հովհաննիսյան
MNP համակարգի հեռան կարներին հունիսի 19-ին անդրադարձել է «Օրանժ Արմե նիայի» գլխավոր տնօրեն Ֆրանսիս Ժելիբ տերը։ Ընկերության կող մից տարածված հաղոր դագրությունում նշվում է, որ հունիսի 15-ին ուժի մեջ է մտել «Հեռահաղորդակ ցության մասին» ՀՀ օրեն քում (խոսքն իրականում «Էլեկտրոնային հաղոր դակցության մասին» օրեն քի մասին է - Ա.Չ.) կատար ված փոփոխությունը, ըստ որի՝ 2014թ. Հայաստանում հնարավոր կլինի ներդնել շարժական կապի համար ների տեղափոխելիության ծառայությունը։ «Օրանժ Արմե նիայի» գլխավոր տնօրեն Ֆրան սիս Ժելիբտերը լրագրող ների հետ հանդիպման ժամանակ ողջունել է այն փոփոխությունները, որ այդ ծառայության ներդր ման արդյունքում տե ղի կունենան Հայաստանի շարժական կապի շուկա յում և բաժանորդների հա
էջ 5 ›››
Կիզակետում
Ոստիկանապետը՝ «օֆշորային սկանդալի» մասին Հայաստանի ոստիկանա պետ Վլադիմիր Գասպար յանը չորեքշաբթի Արզնիում կայացած զորավարժու թյուններից հետո, «Ազատու թյուն» ռադիոկայանի հար ցերին ի պատասխան անդ րադառնալով «օֆշորային սկանդալի» գործին և հե տախուզման մեջ գտնվող գործարար Աշոտ Սուքիաս յանին, հայտարարել է, որ երկրագնդի վրա ոչ մեկի գտնվելու վայրը «անհայտ չի կարող լինել». ոստիկա նությունը կատարում է բոլոր անհրաժեշտ օպերատիվ և քննչական գործողություննե
րը, և ոստիկանապետն այս տեղ խնդիրներ չի տեսնում: «Հետք» պարբերականի հայտնի հրապարակումից հետո (ըստ որի՝ Սուքիասյա նը «Հայաստան» հանրախա նութի սեփականատեր Փայ լակ Հայրապետյանի միջոց ները յուրացրել է կիպրոսյան օֆշորային մի ընկերության միջոցով, որի հիմ ն ադիր ներից են նաև Հայաստանի վարչապետն ու Արարատյան թեմի առաջնորդական փո խանորդ Նավասարդ արքե պիսկոպոս Կճոյանը)՝ երեկ, հայտնի դարձավ Սուքիաս յանին մեղադրանք առա
ջադրելու, նրա նկատմամբ խափանման միջոց կալա նավորումն ընտրելու և հե տախուզում հայտարարե լու մա սին: Հարկ է նշել, որ քրեական գործը հարուցվել է մոտ մեկ տարի առաջ: «Ազատություն» ռադիո կայանի հարցին, թե ինչու է մեկ տարի առաջ հարուցված քրեական գործով երեկ մե ղադրանք առաջադրվել, եթե նրա գտնվելու վայրն արդեն անհայտ է, Վլադիմիր Գաս պարյանը պատասխանել է. «Ոչ մեկի գտնվելու վայրը եր կիր մոլորակի վրա անհայտ չի կա րող լի նել: Գո նե մենք
այս ընթացքում ապացուցել ենք, որ ամենահեռու երկր նե րից ենք բե րում մեր զբո սաշրջիկ իրավախախտնե րին: Այս տեղ ես խնդիր չեմ տեսնում: Ինչո՞ւ մի տարի (մի քիչ ավելի քիչ ժամանակ է եղել), որովհետև ուսում ն ա սիրությունների պրոցեսում այլ երկրների հետ գրագրու թյուն նե րը շատ դժվար են, շատ եր կար են տևում: Ե թե մենք հին սովետական որոշ երկրների հետ ուղղակի հե ռախոսային կապով կարո ղանում ենք որոշակի խնդիր ներ լուծել, ապա այլ պետու թյունների հետ դիվանագի
տական, ինտերպոլի և այլ խողովակներով ենք աշխա տում, դա ունի իր բյուրոկրա տական ձգձգման պրոցես ները: Դա է մեծ հաշվով»: Հարցին, թե արվում է հնա րավորը նրան հայտնաբերե լու ուղղությամբ, ոստիկանա պետը պատասխանել է. «Ն րան հայտնաբերելու խնդիր ներ չունենք, աշխատում ենք, համարյա գիտենք՝ ով որ տեղ է գտնվում: Կաշ խա տենք. հի մա ե թե ես ա սեմ՝ վաղը կբերենք, վաղը չենք բե րի: Մենք ու նենք ծանր դեպքերով հետախուզվող ներ, որոնք հայտնաբերված
են այս կամ այն երկ րում, և 2-3 ամիս է՝ մենք չենք կարո ղանում բերել նորից նրանց օրենքների հետ կապված խնդիրների պատճառով»: Հետախուզման մեջ գտնվող Աշոտ Սուքիասյանը հու նի սի 18-ին նա մակ է ու ղարկել այն մասին, թե ինքն է կիպրոսյան հայտնի օֆշո րային կազմակերպության հիմ ն ադիրը և ինքն է բաժնե մասեր գրել Տիգրան Սարգս յանի ու Նավասարդ Կճոյանի անուններով՝ «առանց նրանց գիտության և առանց նրանց համաձայնության»: n Azatutyun.am
| № 85 (325), հինգշաբթի, հունիսի 20, 2013 թ.
2 | Տեսանկյուն Խմբագրական
Օֆշորային վարչապետ Կիպրոսյան օֆշորային Wlispera Holdings Limited ընկե րության իրավաբանական փաստաթղթերով՝ ՀՀ վար չապետ Տիգրան Սարգսյանի բիզնես գործընկեր, գործա րար Աշոտ Սուքիասյանը ՀՀ գլխավոր դատախազ Աղ վան Հովսեփյանին նամակ է ուղարկել, որտեղ փորձում է լույս սփռել օֆշորային հայտնի սկանդալի վրա: Նա մակում ՀՀ ոստիկանության կողմից հետախուզման մեջ գտնվող Սուքիասյանը մասնավորապես նշում է. «Նախ ասեմ, որ այս [Wlispera Holdings Limited] կազմակերպու թյան հիմ ն ադիրը ես եմ և ես եմ բաժնեմասեր գրել Տ. Սարգսյանի և Ն. Կճոյանի անուններով՝ առանց նրանց գիտության և առանց նրանց համաձայնության: Դա արել եմ նրա համար, որպեսզի իմ բիզնեսը զերծ պահեմ տար բեր ոտնձգություններից: Չեմ գիտակցել, որ այն կարող է հետևանքներ ունենալ»: Ուշագրավ է, որ հենց առաջին պարբերության մեջ Աշոտ Սուքիասյանն անուղղակիորեն խոստովանում է, որ Հայաստանում այդքան էլ անվտանգ չէ բիզնես անե լը, քանի որ կարող ես ենթարկվել տարատեսակ ոտնձ գությունների: Իսկ այդ ոտնձգություններից պաշտպան վելու արդյունավետ ճանապարհը ոչ թե ՀՀ օրենսդրու թյունն է, այլ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի և արքե պիսկոպոս Նավասարդ Կճոյանի հովանավորությունը: Այլ կերպ ասած՝ Աշոտ Սուքիասյանն ակնարկում է, որ վար չապետն ու արքեպիսկոպոսը «տանիք» են ծառայում որո շակի բիզնես շրջանակների համար, ու նրանց անունների օգտագործումը բավարար է այդպիսի «տանիք» ունենա լու համար: Ինչպես հայտնի է, բիզնեսին «տանիքություն» անելու համար բավական լավ վարձահատույց են լինում: Տարօրինակ զուգադիպությամբ՝ Աշոտ Սուքիասյանը հենց օֆշորային գործարքների ժամանակահատվածում թան կարժեք Bentley ավտոմեքենա է նվիրում օֆշորային ըն կերությունում իրավաբանական փաստաթղթերով իր հետ բաժնեմաս ունեցող Նավասարդ Կճոյանին: Սուքիասյանն իր նամակում ինքնախոստովանությամբ պարզապես փորձում է փրկել Տիգրան Սարգսյանին և Նա վասարդ Կճոյանին: Սուքիասյանին թերևս ստիպել են, որ նա իր վրա վերցնի օֆշորային ընկերությունում Տիգրան Սարգսյանի և Նավասարդ Կճոյանի անունների «ներգրա վումը»: Որ Աշոտ Սուքիասյանն է օֆշորային խարդախու թյան մեջ դառնալու քավության նոխազը, պարզ էր այն պահից, երբ Տիգրան Սարգսյանը դիմեց ՀՀ գլխավոր դա տախազություն՝ պարզելու, թե ով է իր անունից կիպրոս յան օֆշորում ընկերություն գրանցել: Բնականաբար Սու քիասյանից բացի՝ որևէ մեկին դժվար էր մեղադրանք ներ կայացնել ու հիմ ն ավորել օֆշորում ընկերություն գրան ցելու համար: Իսկ որպեսզի հեշտացվի դատախազության գործը, Սուքիասյանին «բարեկամաբար» հորդորել են իր վրա վերցնել կատարվածի պատասխանատվությու նը և ամենայն հավանականությամբ ինչ-ինչ երաշխիքներ են տվել նրան: Այսպիսով՝ Տիգրան Սարգսյանը իրավա կան առումով բոլոր հնարավորություններն ունի «ջրից չոր դուրս գալու» համար, սակայն հանրային ընկալման մեջ նա, ի թիվս այլ որակում ն երի, մնալու է նաև որ պես «օֆշորային վարչապետ»: n Դ.Մ.
տ ն տ ե ս ա կ ա ն
օ ր ա թ ե ր թ
Լույս է տեսնում 2011թ. սեպտեմբերի 21-ից: Հիմնադիր և հրատարակիչ՝ «Սիվիլիթաս» հիմնադրամ, վկայական` 03Ա080303, տրվ. 20.05.08թ. Հասցե՝ ք. Երևան, Հյուսիսային պողոտայի 1 Հեռ.՝ +37410 500 119, էլ. փոստ՝ info@civilnet.am, www.civilnet.am Գլխավոր խմբագիր՝ Կարեն Հարությունյան Թողարկման պատասխանատու՝ Մարատ Յավրումյան Վաճառք և բաժանորդագրություն՝ +374 10 500119, +374 55 026249 Գովազդ և մարքեթինգ՝ +374 55 441351 Մեջբերումներ անելիս հղումը «Օրակարգ»-ին պարտադիր է: Թերթի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց «Օրակարգ»-ին հղման արգելվում է: Նյութերը չեն գրախոսվում և հեղինակներին չեն վերադարձվում: Գովազդների և R տառով հրապարակվող նյութերի բովանդակության համար խմբագրությունը պատասխանատվություն չի կրում: Տառատեսակը՝ Էդիկ Ղաբուզյանի Հրատարակության 3-րդ տարի Ստորագրված է տպագրության՝ 19.06.2013թ. Տպաքանակը՝ 1100
Օրաթերթը տպագրվում է «Տիգրան Մեծ» հրատարակչության տպարանում, ք.Երևան, Արշակունյաց 2:
Ձախողման պատմություն Հայկ Խանումյան
Հ
այ-ռուսական հարաբերություն ները մեր երկրի ամենաբարդ հարաբերություններն են, չնայած դրա մասին հայաստանյան որոշում ընդունողները կարծես չեն գիտակ ցում: Մի գու ցե հենց դա է պատ ճա ռը, որը Մոսկվայում միշտ դեսպան են նշանակվել ոչ կարևոր անձինք, որոնք առավելապես արարողակարգային նշանակություն ունեն: Ռուսաստանում հետաքրքիր դեր ունեն հայկական լոբ բիստական կազմակերպությունները, որոնք ավելի ու ավելի են վերածվում հայության շահերի դեմ ուղղված ռու սական գործակալական ցանցերի: Այդ կազմակերպություններն ուղղակի օգ տագործվում են Մոսկվայի կողմից որ պես ՀՀ-ի նկատմամբ վարվող քաղա քականության արդարացնողներ կամ լավագույն դեպքում հակահայկական քայլերին չարձագանքողներ: Ո՛չ պաշտոնական Երևանը, ո՛չ էլ հայկական լոբբինգային կազմակեր պություններն ի վիճակի չեն որևէ բան փոխել Ռուսաստանի հակահայկա կան քայլերի մեջ: Սա առավել ակնհայտ է դառնում Ադրբեջանին ռուսական զենքի հեր թական խմբաքանակի վաճառքի պայ
մաններում: ՀՀ իշխանություններն այս փաստին ընդամենը արձագանքում են կառավարությանը պատկանող հերթական ակտիվը ռուսներին օտա րե լու ձևով: Այս եր կու լու րի հա մադ րու թյու նը պարզ ցույց է տա լիս, թե ինչն է հետաքրքրում ռուսներին. Հա յաստանում նրանք տեր են կանգնում ենթակառուցվածքներին, եկամտաբեր ձեռնարկություններին, իսկ Ադրբեջա նը զեն քի վա ճառ քի շու կա է: Պարզ կայսերական մոտեցում կայսրության նախկին տարածքների նկատմամբ: Ինչ վերաբերում է ռազմավարական գործընկերությանը: Այստեղ պետք է հստակ գիտակցել, որ սահմանափակ սուվերենությամբ երկրի և գերտերու թյան միջև ռազմավարական համա գործակցություն չի լինում, լինում է ենթակայություն: Հայաստանը սահ մանափակել է իր սուվերենությունը՝ երկրի կարևորագույն տնտեսական օբ յեկտները օտարելով: Ցավալի է, որ ակ տիվ ն երի մի մասն ուղղակի հանձնվել է գազի գնի բարձրացումն ընդամենը մի քանի տարով հետաձգելու համար: Ռուսաստանն ազատ է ՀՀ-ի նկատ մամբ վար վել այն պես, ինչ պես ցան կա նում է՝ ան կախ ՀՀ-ի հետ կնքած պայմանագրերի, ընդհանուր ռազ մաքաղաքական դաշինքում գտնվե
լու փաստի և այլ հանգամանքնե րի: Նման ազատություն Ռուսաստա նին տվել են հայության տարբեր շեր տեր. ՀՀ իշխանությունները վերոնշյալ վարքագծով, հայաստանյան ընդ դիմությունը՝ Մոսկվային ռևերանս ներ անելով և տեղի-անտեղի Մոսկ վա գնալ-գալով, ռուսահայ համայնքը, հայ քաղաքական-վերլուծական միտ քը՝ բաժակաճառերի մակարդակի մո տեցում ն երով: Նման դեպքում չօգտ վել «դաշնակցի» շահերին հակա սող զենքի վաճառքի ազատությունից, ուղղակի անմտություն է, տրամաբա նության մեջ չտեղավորվող արարք: Չեն կարող գոյություն ունենալ ռազմավարական հարաբերություն ներ, եթե դաշնակից կողմերից մեկը զինում է մյուս կողմի համար թշնամի համարվող երկրին: Ռուսաստանին մեղադրելն այս պա րագայում զգացմունքային դաշտի մեջ է: Նման իրավիճակը մեր վարած քաղա քականության արտացոլումն է: Արտա քին քաղաքական և տնտեսական ձա խողման ավելի մեծ ապացույց, քան դաշ նակցի կողմից «քցված» լինելը, չի կարող լինել: Սակայն սա դեռ ամենացավալին չէ: Սարսափելին այն է, որ նման ճակա տա գիր մեզ սպաս վում է այլ երկր նե րի հետ հարաբերություններում ևս: n
Ասք պապիկի ու թոռնիկի մասին Հրանուշ Խառատյան, Ֆեյսբուքի էջից
Մ
ի օր, երբ Հայաստանի Հանրա պետության նախագահի թոռ նիկն այնքան մեծանա, որ մեր և իր հայրենիքի իրողությունների մասին ինքնուրույն դատողություններ անի, նա իր պապիկին անպայման հարց նելու է, թե այն ժամանակ, երբ «Ան կախ ու ա զատ Հա յաս տան» կար, ին չու և ինչ պես ե ղավ, որ նրա ղե կավարած Հայաստանում ամե ն օր մարդ էր սպան վում: Շատ մար դիկ: Սպանվում էին փողոցում, իրենց տանը, աշխատավայրում, ընկերնե րի տանը կամ տան մոտ, ռեստորա նում, ռեստորանի բակում: Թոռնիկը զարմանալու է, որ միայն 2012թ. ընտանեկան բռնության զո հերից սպանվածների թիվը 365-ից ավելի էր (այդ մասին նա կարդալու է անցյալի սովորական ոստիկանա կան տեղեկատուներում), և հարցնե լու է պապիկին, թե բա ինչպե՞ս էիք ասում, որ այն ժամանակվա Հա յաստանում ընտանիքն իբր Հայաս տանի ամե նակարևոր սոցիալական միավորն էր: Այդ փոքրիկ Հայաստա նում ամե ն օր որևէ ընտանիքում մե կը մյուսին սպանում էր, ինչպե՞ս կա րող էր այն լինել ամե նակարևոր սո ցիալական միավոր: Պապիկն ասելու է, որ այն ժամանակվա Հայաստա նում շատ թշվա ռու թյուն և չա րու թյուն կար, որովհետև ադրբեջան ցիներն ու թուրքերը շրջափակել էին Հայաստանը, և Հայաստանի բնակ չությունը չքավորության մեջ էր: Բայց, ա սե լու է պա պի կը, հայ ժո ղովուրդն ընդհանրապես բարի ժո ղովուրդ է, մարդասեր, հյուրընկալ, և այն ժամանակվա Հայաստանում այդ երևույթները կային բացառա պես ստեղծված օբյեկտիվ պայման ների հետևանքով: Այդ օբյեկտիվ պայմանը Հայաստանի շրջափա կումն էր թշնամի ների կողմից: Հա յաստանում նաև շատ պատվարժան մար դիկ կա յին, ով քեր բարձր էին
պահում մեր երկրի ու մեր ժողովր դի պատիվը: Թոռնիկը, որ արդեն հասուն մարդ է լինելու, հարցնելու է, թե ով էր այն ժամանակվա Հայաստանում պատ վավոր մարդ կոչվում: Պապիկն ասե լու է, որ «այն ժամանակվա Հայաս տանի» պատվավոր մարդկանց ին քը զանազան մեդալներ ու շքան շան ներ է տվել: Դ րանք հա րուստ մար դիկ էին, ով քեր, չքա վոր չլի նելով, չէին դաժանացել: Եվ որով հետև չէին դաժանացել, ինքը (այ սինքն՝ պա պի կը) նրանց էր վստա հում Հայաստանի պետական բարձր պաշտոններն ու Հայաստանի կառա վարումը: Դրանք,– ասելու է պապի կը,– այն ժամանակվա Հայաստանի նախարարներն էին, մարզպետները, պատգամավորները: Դրանք,– ասե լու է պապիկը,– այն ժամանակվա Հայաստանի պատվավոր մարդիկ էին: Թոռնիկը, որ արդեն հասուն մարդ է լինելու, տեսնելու է, որ մե դալներ ու շքանշաններ ստացած մարդկանց այն ժամանակվա Հա յաստանում այնքան էլ պատվավոր մարդ չեն համարել, որ նրանք իրենք իրենց ստիպված էին պաշտպանել հաստավիզ թիկնապահներով, և այդ թիկնապահներն իրենք կատա րել են բազմաթիվ սպանություններ: Ար դեն հա սուն մարդ դար ձած թոռ նիկն իր արդեն ծերացած պապիկին հարցնելու է, թե ինչու այն ժամանկ վա Հայաստանում «պատվավոր մարդիկ» պաշտպանվելու կարի՞ք ու նեին: Ումի՞ց պետք է նրանք պաշտ պանվեին: Չէ՞ որ պատվավոր էին: Չէ՞ որ նրանք էին կառավարում երկի րը: Ումի՞ց էին նրանք պաշտպանվում իրենց կառավարած երկրում: Չէ՞ որ պատվավոր մարդիկ իրենց երկրնե րում ամե նուր հարգանքի են արժա նանում: Պապիկը բացատրելու է, որ «այն ժամանակվա Հայաստանում» պաշտպանվելու կարիք ունեին բոլո րը, բայց ամե ն մեկը պաշտպանվում էր ինչպես կարող էր՝ մեկը՝ թիկնա պահներով, մյուսը՝ թիկնապահնե
րից վախենալով և տնից դուրս չգա լով: Պա պիկն ա սե լու է, որ «պատ վավորները» պաշտպանվում էին Հայաստանում թշվառությունից դա ժանացած հասարակությունից: Պապիկն ասելու է, որ Հայաստա նի թշվառ ժողովուրդն այնքան էլ չէր հասկանում, թե պատվավորն ու ան պատիվը որն է, և թիկնապահներն անհրաժեշտ էին, որպեսզի նրանց բացատրեն այդ տարբերությունը: Բացատրելու ընթացքում նրանք եր բեմն էլ ստիպված էին սպանել այդ տարբերությունը համառորեն չհաս կացողներին: Միաժամանակ դա «դաս էր լինում» ուրիշներին: Թոռ նի կը հարց նե լու է՝ ի՞նչ դաս էր լի նում: Պա պիկն ա սե լու է, որ դասն այն էր, որ նրանք էլ պետք է ապրեն պատվավոր մարդկանց նման: Այն պես, ինչպես պատվավորներն են ապրում: Պապիկն ասելու է, որ այդ պես է ամբողջ աշխարհում, միշտ և ամե նուր պատվավոր մարդիկ օրի նակ են ծառայում բոլորին: Եվ թոռնիկը հասկանալու է, որ այն ժամանակվա Հայաստանում մարդիկ իրենց ընտանիքներում մե կը մյու սին սպա նում էին՝ այն ժա մանակվա Հայաստանի պատվա վոր մարդ կանց նման լի նե լու հա մար: Տարբերությունն այն էր, որ այն ժամանակվա Հայաստանում պատ վավոր մարդիկ սովորաբար իրենք չէին սպա նում, այլ ի րենց թիկ նա պահները: Նրանք շատ քիչ դեպքե րում էին ի րենք սպա նում, երբ կամ թիկնապահն այդ պահին մոտը չէր, և իրենք էին հարկադրված բացատ րել, կամ բացատրությունն այնքան բարդ էր, որ թիկնապահը չէր կարող անել: Թոռնիկը հասկանալու է, որ «այն ժամանակվա Հայաստանում» պատվավոր լինելու համար սպանե լը պարտադիր էր: Թոռնիկը հասկա նալու է, որ պաշտպանվելու համար ոչ թե երկիրը պետք է ուժեղացնել, այլ ինքն իրեն պաշտպանելու հնա րավորությունները: Եվ իր ամբողջ կյանքը ծախսելու է դրա վրա: n
№ 85 (325), հինգշաբթի, հունիսի 20, 2013 թ. |
Օրակարգ | 3
Լրագրողները պաշտպանված չեն Անցած շաբաթ «Շանթ» հեռուստաընկերությունը հեռուստամեկ նաբան Արմե ն Դուլյանին հեռացրեց աշխատանքից ֆեյսբուքյան գրառման պատճառով: Արդյո՞ք այդ դեպքը նշանակում է, որ Հա յաստանում խոսքի ազատությունը մնում է ոտնահարված: Սիվիլ Նեթը այս և այլ թեմաների շուրջ զրուցել է «Կենտրոն» հեռուս տաընկերության մեկնաբան Պետրոս Ղազարյանի հետ: Զրույցը կրճատում ն երով ներկայացված է ստորև: դու պայ քա րես և պա կաս խոս քի ազատություն ստանաս, և հա կառակը՝ դու չպայքարես, ու մեկ էլ լավ իշխանություններ գան ու ա սեն՝ նվի րում ենք ձեզ խոս քի ազատություն: Այդպես չի լինում: Հասարակության ցուցիչներից մեկն է, թե ինչպես ենք մենք վե րաբերվում լրատվությանը, խոս քի ազատությանը, մեր ինֆոր մացիա ստանալու իրավունքին: Իսկ եթե լրագրողը պաշտպան ված չէ, բնա կա նա բար այդ ին ֆորմացիան լինելու է թերի: Ինչ քան լրագրողի պաշտպանվածու թյունը քիչ է, այնքան նրա խոսքը հեռու է ճշմարտությունից, ավե լի հեռու է օբյեկտիվ լինելուց և ընդհանրապես՝ սեփական պատ կերացում ն երով գործելուց: Մեր լրագրողների զգալի հատվածը նման է մեր քաղաքական գործիչ նե րին, ո րոնք ինչ-որ բան ա սում են, բայց իրենք արդեն մոռացել են, որ ի րենք պետք է սե փա կան պատկերացում ունենան, կար ծիք ունենան, միտք ունենան: Դա ամենավատ բանն է, որ կարող է լինել ոչ միայն մասնագետի, այլև մարդու հետ: — Այն, ինչ կատարվեց Դուլյանի հետ, կարող է կատարվել յուրաքանչ յուր լրագրողի հետ: Ինչ պե՞ս եք գնահատում լրագ րողների արձագանքը, արդյոք այն ադեկվա՞տ էր կատարվածին: — Այնպես չէ, որ Դուլյանի դեպ քով է սկսվում այն, որ լրագրողնե րը ադեկվատ չեն հանրային ինչոր մի վատ ա րար քի նկատ մամբ, և այնպես չէ, որ Դուլյանինը ամե նա վատ դեպքն էր, ո րի հար ցում մենք ոչ ա դեկ վատ ենք: Ինձ հա մար լրագ րո ղը սկսում է սե փա կան պատկերացումը ունենալուց,
Սարգիս Բուլղադարյան/«Օրակարգ»
— Ես հա մա ձայն չեմ, որ խոս քի ազատությունը մնում է ոտնա հարված: Եթե խոսքի ազատու թյան առումով մենք ինչ-որ միան շա նակ բան ա սենք, դա կլի նի ամենամեծ սխալը: Այսօր, իհար կե, կա շատ ավելի մեծ ազատու թյուն, շատ ավելի լրատվամիջոց ներ, դա ունի և՛ սուբյեկտիվ, և՛ օբ յեկտիվ պատճառներ: Օբյեկտիվ՝ որովհետև կա ինտերնետ, և իշ խանությունը այլևս լրատվության նկատմամբ մենաշնորհ չունի՝ ու զենա-չուզենա, կոշտ լինի, փա փուկ լինի: Սուբյեկտիվ՝ որով հետև իշխանությունն ինքը նույն պես հասկացել է, որ ավտորիտար մեթոդներով չի կարելի շատ հե ռու գնալ, դա բերում է հակառակ էֆեկտի: Մյուս կողմից՝ երկրում լրագրողները պաշտպանված չեն, և դա ցույց տվեց Դուլյա նի գոր ծը: Լրատվամիջոցները պաշտ պանված չեն, լրատվամիջոցների նկատ մամբ շատ մեծ է տար բեր խմբերի ազդեցությունը: Ամեն մե կի դեպքում մեկ առանձին պատ մու թյուն է, բայց սա հա մա կար գային բնույթ ունի: Ամենակարևո րը՝ ես չեմ ուզում ասել՝ Դուլյանն է ճիշտ, «Շանթն» է ճիշտ: Դա էա կան չէ. հասարակության վերա բերմունքն է կարևոր… մեկ-երկու օր, ու մոռացվեց գնաց: Իսկ հա սարակությունը պետք է շահախն դիր լինի իր տեղեկատվության աղբյուրների նկատմամբ: «Ա1+»-ը փակ վեց, եր կու ան գամ մի տինգ ա րե ցին, իսկ եր րորդ անգամ արդեն մոռացան, որ ի րենք «Ա1+»-ի հա մար պայ քարում են: Ցանկացած երկրում խոսքի ազատությունը լինում է այնքան, ինչքան այդ հասարա կությունը պատրաստ է պայքա րել այդ խոսքի ազատության հա մար: Ա վել չի լի նում, պա կաս էլ չի լի նում: Չի կա րող լի նել, որ
յոք դա վարչահրամայակա՞ն է, թե՞ փոխադարձ հարգանքով:
Պետրոս Ղազարյան. «Ցանկացած երկրում խոսքի ազատությունը լինում է այնքան, ինչ քան այդ հասարակությունը պատրաստ է պայքարել այդ խոսքի ազատության համար»:
նա պետք է սեփական կարծիքը ունենա, պետք է արժեքային հա մակարգ ունենա, որպեսզի ցան կանա աշխատել, ցույց տալ, ասել: Այդ ամեն ինչը չի լինում նրա հա մար, որ նա եկել է աշխատավարձ ստա նա լու, ա սենք՝ 9-ից 6-ը աշ խատում է, 6-ից հետո՝ ջհանդամ, թե երկիրը չի կործանվում: Այդ պես չէ, նա պետք է ապ րի այդ պես, զգա, պատկերացում ունե նա, հետևա բար՝ կար ծիք հայտ նի: Ես կարող եմ մատներիս վրա հաշվել՝ քանի լրագրող կա, որ ոչ միշտ, գոնե մերթընդմերթ կարևո րագույն իրադարձություննե րի վերաբերյալ սեփական կար ծիքն է հայտնում՝ չվախենալով դրա հետևանքներից: Նման կա յացած լրագրողներ, որոնց կար ծիքի հետ նաև հասարակությունն ու լրագրողական դաշտն են հաշ վի նստում, ցա վոք եր կու, ե րեք, չորսն են: Մնացածը կա՛մ այդ օրը մտնում են ջրի հա տա կը, որ պես զի անցնի վտանգը, կա՛մ փորձում են քծնել անուղղակի ձևով իշխա նությանը՝ դիվիդենտներ ստա նալու համար: Ես, օրինակ, ողջու նում եմ այն լրագրողներին, ովքեր գտնում են, որ իշխանության կուր սը լավն է, հիմ ն ավորում են, պատ րաստ են բանավեճի: Սա նույնպես հրապարակախոսության թեմա է, բայց երբ դա անում ես անուղղա կի, դա լրագ րու թյուն չէ, այլ ցա վոք՝ մեր անճաշակ հասարակու թյունում աշխատող փիար, որը,
ինչպես սերիալները, երկար կյանք չի ունենա: — Հաճախ է խոսվում նա խագահականից հեռուս տաեթերի և առհասարակ արդեն ինտերնետային կայ քերի վերահսկման մասին: Դուք, լինելով հեռուստաըն կերության և հեռուստաե թերի մարդ, որքանո՞վ եք Ձեզ վրա զգում Բաղրամ յան 26-ի գրաքննությունը: Կա՞ նման բան: — Ես չեմ կարող բոլորի տեղը ա սել: Ես պետք է ա սեմ, որ մեզ վրա ոչ մի գրաքն նու թյուն չկա, ան կեղծ: Դա՝ մեկ: Երկ րորդ՝ ես այս պես եմ մտա ծում, որ նա խա գահի ինստիտուտը (բոլորը, չգի տես ին չու, խո սում են Բաղ րամ յան 26-ի մա սին), մեր երկ րում ամենահզոր քաղաքական լծակ ունեցող ինստիտուտն է, և նա չի կարող ուղղակի իրեն հեռու պա հել, չեմ ասում՝ ճնշումից, համա գործակցությունից: Այստեղ ար տաքին քաղաքական խնդիրներ կան, ռազմական ու ներքաղա քական խնդիրներ կան: Անկեղծ ասենք՝ Միացյալ Նահանգներում էլ, Եվրոպայում էլ այնպես չէ, որ հեռուստաընկերությունները դու ռը փա կել են և որևէ մե սիջ չեն ստանում, որևէ աշխատանք չեն տանում նախագահականի հետ: Դա աննորմալ կլիներ: Խնդիրը աշխատանքի ձևի մասին է՝ արդ
— Ինտերնետային կայքերն էլ վերահսկվում են տար բեր խմբերի կողմից: — Դա արդեն որակի խնդիր է: Հիմա ես, ենթադրենք, այսինչ-այ սինչյանն եմ ու պատվեր եմ տա լիս անել այսինչ գործը: Մենք դրա հետ պետք է նաև ճա շակ ու նե նանք, այսինքն՝ ես ի՞նչ եմ պատ վեր տվել. պատ վեր եմ տվել քննադատել իքս կուսակցությա նը: Իսկ դու ոնց ես անում: Կա մի լրագրող, որը ապուշություններ է գրում ինչ-որ կուսակցության մասին, ինձ էլ դուր է գալիս՝ որ պես պատվիրատու: Գրում է ոչ կոռեկտ, գրում է հիմար, գրում է սուտ: Այդ լրագրողը ինչ ձև գրում է, իրականում նա հենց այդ լրագ րողն է: Եթե ես նրա պատվիրա տուն եմ, և ինձ դուր է գալիս, ու րեմն ես եմ այդպես՝ ես ոչ կոռեկտ եմ, ես ստա խոս եմ: Եվ սա կա մաց-կամաց հասկացվելու է: Օրինակ՝ մեր հեռուստաընկե րության մասին գիտեք՝ «Բարգա վաճ Հայաստան»-«Կենտրոն» հե ռուստատեսություն: Այնտեղ տեղ չկա՞ քննա դա տե լու: Շատ տեղ կա: Բայց դու երբ նայում ես «Բարգա վաճ Հայաստանի» վրա մասնագի տացած որոշ լրագրողների քննա դատությանը, հասկանում ես, որ այդ մարդիկ քննադատելու ոչ մի ցանկություն չունեն: Նրանք ցան կություն ունեն սևացնելու, հայհոյե լու, կռիվ անելու, հարվածելու: Դա քննադատության հետ բացարձակ կապ չունի: Ես վստահ եմ՝ ցանկա ցած ուժի համար, որը ցանկանում է ինչ-որ լավ բան անել Հանրապե տականի համար, «Օրինաց երկրի» համար, ՀԱԿ-ի, Դաշնակցության կամ «Բարգավաճի» համար, ճիշտ քննադատությունն օգնություն է այն մարդկանց, որոնք ներսում ցանկանում են ինչ-որ բան փոխել: Նրանք դրա կարիքն ունեն, նրանք պետք է դա վերցնեն ու ասեն՝ տե սեք արդեն հասարակությունն էլ է տեսնում այս խնդիրները: n Զրուցել է Արփի Մախսուդյանը
Բառապաշարային կոնֆլիկտ Մհեր Արշակյան
Լ
րագրող Գոհար Վեզիրյանի և հանրապետական պատ գամավոր Վարդան Այվազյ անի՝ ԱԺ-ում տեղի ունեցած կոնֆլիկ տը սոցցանցերում հակասական մեկնաբանությունների առիթ տվեց։ Սեփական նախագահի արժանապատվությունը պաշտ պանող պատգամավորը լրագ րողին կոչ է անում «չվնգստալ»։ Լրագրողը հակադարձում է՝ բոմժ։ Սրանցից որում է վիրավո րական արտահայտության թա փը մեծ։ Ան կաս կած՝ չվնգստա լու մեջ։ Քանի որ բոմժը մարդ է, որը բնակավայր չունի։ Նույնիսկ խաչբառերում կարելի է հան դիպել այս արտահայտությա նը։ Իսկ ահա վնգստում են շնե րը։ Պատգամավորը նախագահի արժանապատվությունը բարձ րության վրա պահելու համար լրագրողին անվանում է շուն։
Կարո՞ղ է այս պատմությունից ԱԺ էթիկայի հանձնաժողով դի մե լու հոտ գալ։ Կար ծում եմ՝ ոչ։ Էթիկայի հանձնաժողովը չի կա րող «բոմ ժը» դի տար կել» ոչ հա տուկ բնակության տեղ» ունեցո ղի իմաստով, հանձնաժողովն ան միջապես կդիտարկի, որ լրագ րողն ագրեսիվ է դրսևորել իրեն։ Իրականում, սակայն, հնարավոր է մտածել էթիկայի հանձնաժողով դիմելու մասին, քանի որ այն պետք է քննի, թե ով ինչպես է հրահրել պատգամավորին, այլ, թե ինչպես է իրեն դրսևորել պատգամավո րը։ Գոհար Վեզիրյանի փոխարեն կարող էր լինել բոլորովին մեկ այլ մարդ՝ բոմժ, որը նախկինում եղել է լրագրող։ Եվ նա կարող է պատ գամավորին հիշեցնել հանքարդ յունաբերության ոլորտում տեղի ունեցած չարաշահում ն երում Վար դան Այվազյ անի դերի մասին։ Ինչո՞ւ պետք է պատգամավորը նրան հակադարձի «մի վնգստա»
կոչով։ Պատգամավորը էթիկա կան առումով իրեն դրսևորել է կարգավիճակից դուրս, նա «մի վնգստա» արտահայտությամբ Գոհար Վեզիրյանին «հրավի րել» է փողոց։ Սովորական քա ղաքացին կարող է պատգա մավորի մասին դատել լրատ վամիջոցներում եղած հրապա րակում ն երով։ Եվ ի՞նչ։ Բոլորի՞ն պետք է պատգամավորը կոչ ա նի «չվնգստա՞լ»։ Վար դան Այ վազյ անն իր կո չով լրատ վա միջոցներին հասկացնում է, որ ցանկացած մեղադրանք՝ հիմ ն ա վոր, թե անհիմն, վնգստոց է։ Նա չի ա սում, որ ոչ մի դա տա րան չի ապացուցել իր անմեղությու նը, չի ա սում, որ դա տի է տվել «Հետքին», և դատարանն ապա ցուցել է, որ «Հետքը» զրպարտել է իրեն։ Միանգամից հակադար ձում է՝ մի վնգստա։ Այս ի րա վիճակում լրագրողն անմիջա պես դեն է նետել կարևորագույն
զենքը, այսինքն՝ լրատվամիջոցի ներկայացուցիչ լինելու փաստը, և Վարդան Այվազյանի հետ խո սել «մերկ»։ Այ սինքն՝ «վնգստո ցից» հետո ինքը լրագրողի «ծի րանի» չունի։ Գոհար Վեզիրյա նը անմիջապես իրեն դրել է բո լոր այն քաղաքացիների տեղը, որոնք Վարդան Այվազյ անի նա խարարական գործունեության մասին ունեն նույն կասկածները, ինչ ինքը, քանի դեռ որևէ դատա րանով ապացուցված չէ Վար դան Այվազյ անի անմեղությունը։ Եթե ընթերցողը հետևել է միջադեպի մասին ֆեյսբուք յան և յութուբյան քննարկում ն ե րին, նկատած կլինի, որ մեծ մա սը զզվանքով է արտահայտ վում հանրապետականի մասին։ Ն րանք չեն քննար կում, թե ինչ քանով է իրեն լրագրողի նման պահել Գոհար Վեզիրյանը, նրանք ա սում են, որ Վար դան Այվազյ անն արժանի էր «բոմժ»
կոչվելուն։ Գոհար Վեզիրյանը հետագայում ասում է, որ ափսո սում է այդ բառի համար, քանի որ զգում է, որ «բոմժի» թիկուն քում այնուամե նայնիվ մարդն է, որը, հնարավոր է, իր մեղքով չի հայտնվել փողոցում։ Լրագ րողն ասում է, որ պատգամավո րին կանվաներ «համբալ»։ Սա, իհարկե, կսրեր բախումը, հնա րա վոր է՝ այն դարձ ներ ան կա ռավարելի։ Սակայն զուտ բառա պաշարային կոնֆլիկտի առու մով բախումը կլիներ համար ժեք։ «Համ բալ» կա րող է լի նել նաև էշը, գոմեշը, ձին։ Այսինքն՝ կենդանու դիմաց՝ կենդանի։ Ես կխուսափեմ որակել լրագրո ղի արարքը այն պահից, երբ նա որոշում է գործել շարքային քա ղաքացու կերպարով, որին կոչ են անում չվնգստալ։ Բայց ոչ մի դեպքում ոչ մեկին ես «բոմժ» չէի ա սի։ «Մի վնգստա»-ն այլ ինք նախոստովանություն է։ n
| № 85 (325), հինգշաբթի, հունիսի 20, 2013 թ.
4 | Փողեր
Հայաստանում ձևավորված սոցիալտնտեսական ներկա իրավիճակում աշ խատանքային ռեսուրսների արտահա նումը տնտեսական աճի ապահովման լավագույն ճանապարհներից է:
հիմ ն ական բաղադրիչն իրակա նում աշխատանքային ռեսուրս ներն են։ Համեմատության հա մար՝ այս տար վա չորս ա միս ներին Հայաստանից արտա հանման ծավալները կազմել են $455 մլն, մասնավոր տրանս ֆերտները՝ $437 մլն։ Ընդ որում՝ աշխատանքա յին ռեսուրսների արտահանումը տնտեսական տեսակետից ավե լի շահավետ է, եթե հաշվի առ նենք, որ Հայաստանի արտա հանման հիմ ն ական ապրանքա տեսակների (հանքարդյունաբե րական արտադրանք և ոգելից խմիչքներ) մասնաբաժինն ընդ հանուր կառուցվածքում կազ մում է շուրջ 70%։ Իհարկե, աշխատանքային ռեսուրսների արտահանումից ստացվող եկամուտների ծա վալը կախված է համաշխար հային և մասնավորապես՝ Ռու սաստանի տնտեսություն վիճա կից, բայց պետք է հաշվի առնել, որ հանքարդյունաբերական ար տադրանքի և ոգելից խմիչքների արտահանումը նույնպես ենթա կա է նույն ազդեցությանը։ Ստացվում է, որ Հայաստանում ձևավորված սոցիալ-տնտեսա կան ներկա իրավիճակում աշ խատանքային ռեսուրսների ար տահանումը տնտեսական աճի ապահովման լավագույն ճանա պարհներից է։ Արժույթի միջազգային հիմ նադրամի մասնագետների հաշ վարկով՝ մասնավոր տրանս ֆերտների 10%-ով ավելացումը բերում է Հայաստանում ՀՆԱ-ի 0,4% աճի: Ըստ պաշտոնական վիճակագրության՝ արտասահ մանից ստացվող տրանսֆերտ ները Հայաստանում ապահո վում են տնային տնտեսություն ների եկամուտների ավելի քան 11%-ը: Մասնավոր դրամական փոխանցում ն եր/ՀՆԱ ցուցանի շով Հայաստանը համաշխար հային առաջատարների քսան յակում է։ Ցանկում առաջինը Տաջիկստանն է՝ 47% ցուցանի շով, ապա Լիբերիան՝ 31%-ով։ Հայաստանում ցուցանիշը մոտ 20% է։ n Արմե նակ Չատինյան
«Հայ ազգային կոնգրես» կու սակցությունը (ՀԱԿԿ) կդիմի դա տարան՝ բողոքարկելու Գլխա վոր դատախազության և Հա տուկ քննչական ծառայության (ՀՔԾ) «անգործությունը»՝ պայ մանավորված Երևանի քաղա քապետ Տարոն Մարգարյանի ու նեցվածքի ձեռքբերման օրինա կանությունը վիճարկող դիմումը քննության առարկա չդարձնելու հանգամանքով: Այս մասին Սի վիլՆեթի հետ զրույցում ասաց ՀԱԿԿ իրավական աջակցության կենտրոնը համակարգող Ար մեն Խաչատրյանը՝ վկայակոչե լով Քրեական դատավարության օրենսգրքի 290-րդ հոդվածը, որը նախատեսում է հետաքննության մարմ ն ի աշխատակցի, քննի չի, դատախազի և օպերատիվհետախուզական գործունեու թյուն իրականացնող մարմի ննե րի անօրինական և անհիմն որո շում ն երի և գործողությունների բողոքարկումը դատարան: Գլխավոր դատախազությունը հիմ ն ավոր էր համարել ՀԱԿԿ-ի դիմումի մերժումը ՀՔԾ-ի կող մից, որով վերջինս հրաժարվել էր քննության առնել Տարոն Մար գարյանի ունեցվածքի օրինակա նությունը վիճարկող հաղորդումը: «Քննիչները բովանդակային որևէ քննու թյուն չեն ա րել, որ պեսզի մենք իմանանք, թե ինչն է հանդիսացել այդ հարստության հիմք»,– ասաց Խաչատրյանը՝ նշելով, որ քրեական դատավա րության ամենակարևոր կետերից մեկը օբյեկտիվ և բազմակողմա նի քննություն իրականացնելն է: Խաչատրյանի խոսքով՝ եթե քննիչները կատարեին բազմա կողմանի քննություն, այդ պա րագայում իրենք միգուցե բավա րարված լինեին պատասխանով,
Գլխավոր դատախազությունը հիմ ն ավոր էր համարել ՀՔԾ-ի որոշումը, որով վերջինս հրաժարվել էր քննության առնել Տարոն Մարգարյանի ունեցվածքի օրինականությու նը վիճարկող հաղորդումը:
իսկ քա նի որ, ըստ Խա չատր յա նի, ընդհանրապես քննություն չի իրականացվել, և խուսա փողական պատասխաններ են տրվում այդ հաղորդումը քննու թյան առարկա չդարձնելու հա մար, այս պարագայում քննիչնե րը պետք է պատասխանեն: «Իրենց պատճառաբանությու նը հետև յալն է, որ դա հա ղոր դում չէ հանցագործության մա սին, այն պարագայում, որ հանցա գործության մասին հաղորդման բոլոր տարրերը պահպանված են եղել դատախազություն ուղարկ ված հայտարարության մեջ: Նախ քննիչ նե րը պետք է ա սեն՝ թե որ մա սով է, որ նրանք այդ հայ տա րարությունը չեն համարում հա ղորդում, երբ հստակ գրված է եղել հանցակազմի և դրանից բխող քրեական հետապնդում իրակա նացնելու համար անհրաժեշտ պայմանները, ինչպես նաև արարք, որի համար Քրեական օրենսգիր քը նախատեսում է քրեական պա տասխանատվություն»,– ասաց նա:
Խաչատրյանը նշեց, որ իրենց ներկայացրած փաստերը բա վա րար հիմք են, որ պես զի վա րույթ իրականացնող մարմի նը, տվյալ դեպքում՝ Հատուկ քննչա կան ծառայությունը, քննություն սկսեր: Ըստ Խաչատրյանի՝ Հա յաստանի քրեական դատավա րությունը վարույթ իրականաց նող մարմ նի վրա դնում է ոչ միայն մեղադրական եզրակա ցություն տալու, այլև արդարաց նելու իրավունք: Հարցին, թե ինչ սպասելիքներ ունեն դատարանից, Խաչատր յանը պատասխանեց, որ ի տար բերություն ՀՔԾ քննիչի գործո ղությունների՝ այս վարույթով արդեն նախատեսվում է հրա պարակային դատաքննություն, և սպասելիքները կախված են նաև հասարակական ճնշում ն ե րից և հնչեղությունից: ՀԱԿԿ ներկայացուցիչը նշեց, որ դատարան կդիմե ն սահման ված ժամ կ ետներում: n Անի Գրիգորյան
Հայկական մեղրը Եվրոպա կարտահանվի 2014-ից Հայաստանից մեղրի արտա հանման ուղղությամբ համապա տասխան աշխատանքները Եվ րոպական Միության հետ ավար տա կան փու լում են: Այս մա սին հայտարարվել է երեկ վարչա պետ Տիգրան Սարգսյանի և Հա յաստանի «Ֆերմերների ազգա յին միա վոր ման» (ՖԱՄ) խորհր դի անդամ ն երի՝ երեկ կայացած հանդիպմանը: Կառավարության տարա ծած հաղորդագրության համա ձայն՝ ՖԱՄ-ի խորհր դի ան դամ ները՝ Ռոզա Ծառուկյ անի ղեկա վարությամբ, վարչապետի հետ քննարկել են գյուղատնտեսու թյան տարբեր ճյուղերին առնչ վող մի շարք հարցեր: «Ռոզա Ծառուկյ անն ակնա ռու է համարել գյուղատնտե սու թյան, այդ թվում՝ ա նաս նապահության զարգացումը և ներկայացրել մեղվաբուծու թյան զարգացման ուղղությամբ առաջարկվող քայլերը: ՖԱՄ ղե կավարը շնորհակալություն է հայտնել կառավարությանը մեղ
Հայաստանից մեղրի արտա հանման ուղղու թյամբ համապա տասխան աշխա gov.am
Թեև արտագաղթը համարվում է բացասական երևույթ՝ երկարա ժամ կ ետ կտրվածքով ստեղծելով անվտանգության ռիսկեր, կար ճաժամ կ ետ և միջնաժամ կ ետ հե ռանկարում այն Հայաստանում ապահովում է սոցիալ-տնտեսա կան վիճակի բարելավում։ Նախ՝ արտագաղթը նպաս տում է գործազրկության կրճատմանը։ Այսպես՝ անցած տարի Հայաստան ժամանածնե րի և երկրից մեկնածների հաշ վեկշիռը բացասական է եղել 44,8 հազ-ով (այդքան մարդ լքել է Հայաստանը), ինչի արդ յունքում գործազրկության մա կարդակը նվազել է 1,1-տոկոսա յին կետով՝ մինչև 17,3%, զբաղ վածության մակարդակն աճել է 0,5-տոկոսային կետով՝ մինչև 51,9%։ Թեև Ազգային վիճակագրա կան ծառայությունը դեռ չի հրա պարակել աշխատաշուկայի ըն թացիկ տարվա հիմ ն ական ցու ցանիշները, միջազգային սահ մանահատում ն երի տվյալներից երևում է, որ աշ խա տան քի շու կայում արձանագրվելու է բա րե լա վում։ Բանն այն է, որ հա մաձայն Միգրացիոն պետա կան ծառայության տվյալների՝ այս տարվա առաջին եռամսյա կում (չորս ամիսների տվյալներն այդպես էլ չեն հրապարակվում) միգրացիոն հոսքերը բացասա կան են ե ղել 37,1 հազ-ով, այ սինքն՝ այդ քան մարդ, հիմ նա կանում՝ աշխատունակ, մեկնել է Հայաստանից։ Երկրորդ՝ աշխատանքային ռեսուրսների արտահանումը նպաստում է երկրում եկամուտ ների ավելացման։ Ընթացիկ տարվա առաջին եռամսյակում և անցած տարի արտահան ված աշխատանքային ռեսուրս ները նպաստել են, որ այս հուն վար-ապրիլին ֆիզիկական ան ձանց ոչ առևտրային նպատակ ներով բանկային համակարգով կատարված մասնավոր փոխան ցում ն երի ծավալն աճի 12,6%ով կամ $49 մլն-ով՝ հասնելով $437 մլն-ի։ Որ մասնավոր փո խանցում ն երի աճը գրեթե ամ բողջովին ապահովել են աշ խատանքային միգրանտներն ու արտերկրում մշտական բնակու թյուն հաստատածները, վկա յում է այս տար վա չորս ա միս ներին Ռուսաստանից կատար ված մասնավոր փոխանցում ն ե րի դինամիկան. ծավալն աճել է 12,6%-ով կամ $40 մլն-ով՝ կազ մելով $356 մլն։ Ստացվում է, որ Հայաստա նի արտահանման կառուցվածքի
Ֆոտոլուր
Աշխատանքային ռեսուրսների արտահանումը (արտագաղ թը) նպաստում է ոչ միայն ար տաքին վճարային հաշվեկշ ռի պակասուրդի կրճատմանը, այլև երկրում աղքատության ու գործազրկության մակար դակի նվազմանը։ Մասնավոր տրանսֆերտները կազմում են ՀՆԱ-ի մոտ 20%-ը, դրանց 10%ով ավելացումը ապահովում է ՀՆԱ-ի 0,4% աճ։
ՀԱԿ-ը դատախազության և ՀՔԾ-ի «անգործությունը» կբողոքարկի դատարանում
Ֆոտոլուր
Արտագաղթը կրճատում է գործազրկությունը
վաբուծությունն ուշադրության կենտրոնում պահելու համար և մեծապես կարևորել մեր երկրում արտադրվող բարձրորակ մեղ րի արտահանման հարցը: Տի կին Ծառուկյ անը վստահություն է հայտնել, որ դա կնպաստի այս ճյուղի հետագա զարգացմանն ու ընդլայնմանը»: Նախատեսվում է, որ հայկա կան մեղրի արտահանումը եվ րոպական երկրներ հնարա վոր կլինի իրականացնել 2014թ. սկզբից: Հանդիպմանը անդրադարձ է կատարվել արոտավայրերի,
տանքները ԵՄ-ի հետ ավարտա կան փուլում են:
ոռոգման և խմելու ջրի խնդիր ներին: Վարչապետը հանձնա րարել է ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարությանը ՖԱՄ ներ կայացուցիչների մասնակցու թյամբ ստեղծել հանձնաժողով և ուսում ն ասիրել բարձրացված հարցերը: Հանդիպմանը քննարկվել են նաև թռչնաբուծության և բեր քի իրացման ոլորտներում ՖԱՄ անդամ ն երին հուզող հարցերը, որոնց ուղղությամբ տրվել են համապատասխան պարզաբա նում ն եր և հանձնարարական ներ: n
№ 85 (325), հինգշաբթի, հունիսի 20, 2013 թ. |
Փողեր | 5
Հանուն ցածր եկամուտներով սոցիալական խմբերի Մետրոպոլիտենի վերակառուցման ծրագրին ևս €5 մլն կուղղվի Երևանի մետրոպոլիտենի վերակառուցման ծրագրի շրջանակում Եվրոպական ներդրումային բանկից (ԵՆԲ) €5 մլն-ի վարկային մի ջոցներ ներգրավելու անհրաժեշտությունը ֆինանսների նախա րարությունում հիմ ն ավորել են «ցածր եկամուտներ ունեցող սո ցիալական խմբերին օգնելու» նպատակադրությամբ։ Պնդումը վիճահարույց է այնքանով, որ մայրաքաղաքում հասարակական տրանսպորտի բոլոր տեսակների, այդ թվում՝ մետրոյի ուղեվար ձը 100 է (բացառություն են թերևս տրոլեյբուսները, որոնցում ուղեվարձը 50 է)։ Կառավարության հունիսի 20-ի նիստի օրակարգում ներառ վել է «Հայաստանի և Եվրոպա կան ներդրումային բանկի միջև 2013թ. մայիսի 2-ին Երևանում և մայիսի 10-ին Լյուքսեմբուրգում ստորագրված «Երևանի մետրո պոլիտենի վերակառուցում երկ րորդ փուլ» ֆինանսական պայ մանագրին հավանություն տա լու մասին» որոշման նախագիծը։ Ֆինանսների նախարարու թյան կողմից ներկայացված փաս տաթղ թում նշվում է, որ Երևանի մետրոպոլիտենի վե րականգնման ծրագրի իրակա նացման համար Եվրոպական ներդրումային բանկից նախա տեսվում է ներգրավել €5 մլն-ի վարկային միջոցներ։ Ֆինանսա վորվելու են հիմ ն ականում գե րակա կապիտալ ներդրում ն երը, մասնավորապես՝ նվազեցվելու է ջրի ներհոսքը մետրոյի թունել
ներ: «Տվյալ ներդ րում նե րը մայ րաքաղաքում հանրային տրանս պորտի մատուցած ծառայու թյունների բարելավմանն ուղղ ված ու հանրային տրանսպորտի բարեփոխման միջոցառում ն ե րի մասն են կազ մում: Ծ րա գի րը հիմ ն ականում նպատակամղ ված է օգնելու ցածր եկամուտ ունեցող սոցիալական խմբե րին, որոնք ներկայում օգտվում են մետրոյի համակարգից»,– նշվում է ֆինանսների նախարա րության կողմից ներկայացված փաստաթղթում։ Ծրագրի երկրորդ փուլի շրջա նակում նախատեսվում է վերա կառուցել և ընդլայնել մետրոյի դրենաժային համակարգը։ Գոր ծող դրենաժային թունելը հասց վելու է մինչև Հանրապետության հրապարակ, ինչը թույլ է տալու ապահովել ամբողջ տարածքի համար ստորգետնյա ջրերի մա
1.55 q 0.38%
410
19.06
19.03
եվրո/դրամ
550.28
1.45 q 0.26%
550
530
510 19.12
19.03
ռուբլի/դրամ
19.06
12.79
0.08 q 0.62%
Երևանի մետրոպոլիտենի վերակառուցման ծրագրի երկրորդ փուլով աշխատանքնե րի իրականացման ժամ կ ետի ավարտ է նշվում 2015թ. դեկտեմբերի 31-ը։
կարդակի իջեցում ու բարելավե լու է թունելների շահագործման պայմանները։ Նախատեսվում է նաև թունելների վերակառու ցում, կայարանների և ծառայո ղական շինությունների բարելա վում, վագոնների վերանորոգում և արդիականացում, շարժա կազմերի համալրում յոթ նորաց ված վագոններով։ Ծրագրի ավարտ նշվում է 2015թ. դեկտեմբերի 31-ը։ Երևանի մետրոպոլիտենի վե րակառուցման ծրագրի երկ րորդ փուլով աշխատանքնե
րի իրականացման համար Վե րակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկը (ՎԶԵԲ) անցած տարի հատկացրել է €5 մլն-ի վարկային միջոցներ՝ 15 տարի մարման ժամ կ ետով և EURIBOR+1% տոկոսադրույ քով։ Ծրագրի առաջին փուլը ֆի նանսավորվել է ՎԶԵԲ-ի, ԵՆԲ-ի և ԵՄ-ի կող մից տրա մադր ված €15 մլն միջոցների հաշվին։ Մետրոպոլիտենի վերակառուց ման ծրագրի ընդհանուր արժե քը €30 մլն է։ n Արմե նակ Չատինյան
Ծառայության ներդրման հեռանկարը կրկին անորոշ է ‹‹‹ էջ 1
«Մենք շատ ուրախ ենք, որ շուտով հայ սպառողները նույնպես կկարողանան ունենալ ընտրության ազատություն»,– 2014-ից Հայաստանում MNP ծառայության ներդրման հնարավորությանն անդրադարձել է «Օրանժ Արմե նիա» ընկերության գլխավոր տնօ րեն Ֆրանսիս Ժելիբտերը։
Հաս կա նա լի է, որ այս պայ մաններում հետաձգվելու են նաև ժամանակացույցով նախա տեսված մյուս միջոցառում ն երը։ Մասնավորապես՝ մինչև հունի սի 1-ը պետք է մշակվեր տեղա փոխված հեռախոսահամարնե րի կենտրոնացված տվյալների բազայի ստեղծման մրցութային փաթեթը։ Մինչև սեպտեմբերի 1-ը պետք է տեղի ունենա մրցու թային գործընթացի կազմակեր պումը և մրցութային հայտերի ստացումը, իսկ մինչև հոկտեմ բերի 1-ը՝ արդեն ընտրվի բազա յի մատակարարը։ Հաշվի առնելով ստեղծված իրավիճակը՝ ՀԾԿՀ-ն ամե նայն հավանականությամբ ստիպված
410.96
420
400 19.12
MNP-ն տեղափոխել է ժամ կ ետները մար, ասվում է ընկերության հա ղորդագրությունում։ «Արևմտյան Եվրոպայում և այլ երկրներում, որտեղ ներդրվել է շարժական կապի համարների տեղափոխե լիության ծառայությունը, շու կան մեծապես բարելավվել է, և մենք շատ ու րախ ենք, որ շու տով հայ սպառողները նույնպես կկարողանան ունենալ ընտրու թյան ազատություն: Orange-ը երկար ժամանակ կողմ է եղել Հայաստանում այս ծառայության ներդրմանը»,– ասել է «Օրանժ Արմե նիայի» տնօրենը։ Հանրային ծառայություննե րը կարգավորող հանձնաժողո վի (ՀԾԿՀ) 2012թ. նոյեմբերի 14-ի որոշմամբ և սահմանած ընթա ցակարգով նախատեսված է, որ MNP ծառայությունը պետք է գոր ծի 2014թ. հունվարի 1-ից։ Այդու հանդերձ, համակարգի ներդր ման նախապատրաստական գործընթացներում որոշ խնդիր ներ են առաջացել։ Ըստ սահմանված ժամանա կացույցի՝ հայաստանյան երեք օպերատորները մինչև ընթացիկ տարվա մայիսի 1-ը պետք է ստեղ ծեին ոչ առևտրային կազմակեր պություն հիմ ն ադրամ, որը և ըստ էության պետք է իրականացներ համակարգի ներդրումը։ Վերջ նաժամ կ ետից անցել է մոտ երկու ամիս, կազմակերպությունն այդ պես էլ չի հիմ ն ադրվել, օբյեկտիվ՝ օրենսդրական պատճառներով։
դոլար/դրամ
կլինի վերանայել MNP-ի ներդր ման ժամակացույցը։ Թեև MNP-ն բաժանորդների համար նոր ծառայություն է ու հեռահաղորդակցության ոլոր տում նոր տեխնոլոգիաների ներդրում, այլ երկրների փոր ձը ցույց է տալիս՝ գործարկվե լու է մի հա մա կարգ, ո րի պա հանջարկն այդքան էլ մեծ չի լի նելու։ ԱՊՀ այն երկրներում, որ տեղ վեր ջերս է ներդր վել այս ծառայությունը, բաժանորդների հոսունությունը մեկ օպերատո րից մյուսին՝ հեռախոսահամա րի պահպանմամբ, չի գերազան ցել ընդհանուր բազայի 1%-ը։ Ստացվում է, որ Հայաստանում այս ծառայությունից տեսա
կանորեն օգտվելու է 34 հազ. բաժանորդ։ Բջջային օպերատորների ընդ հանուր բազան Հայաստանում դեկտեմբերի վերջի դրությամբ կազ մել է 3,4 մլն, շու կա յի թա փանցելիության մակարդակը՝ 113%։ Հաշվի առնելով, որ քաղա քացիների ստվար մի հատվածը միաժամանակ մի քանի օպերա տորի բաժանորդ է, ծառայությու նից օգտվողների թիվը կարող է է՛լ ավելի փոքր լինել։ Բացի այդ՝ մեկ օպերատորից մյուսին բաժա նորդների հոսունությունը կարճ է տևելու՝ ծառայության ներդրման առաջին մի քանի ամիսը։ Հաշվի առնելով մի կողմից Հայաստանի բջջային հեռախո սակապի փոքր շուկան, մյուս կողմից՝ MNP-ի համար անհրա ժեշտ ներդրում ն երը՝ օպերա տորների համար այս ծառայու թյունն ամե նայն հավանակա նությամբ տնտեսապես վնասա բեր է լինելու՝ ներդրում ն երը չեն վերադառնալու։ Այլ երկր նե րի փոր ձը ցույց է տալիս, որ միասնական բազայի ստեղծման համար ներդրում ն ե րը կարող են կազմել մոտ $5 մլն։ Օպերատորների ներդրում ն ե րը սեփական ցանցերում՝ հա մատեղելիության ապահովման հա մար, կա րող են կազ մել ևս $3-5 մլն։ Բացի այս ներդրում ն ե րից՝ օպերատորներըն ընթացիկ ծախսեր են կատարելու միաս նական բազայի շահագործման համար։ n
13,50
12,80 19.12 եվրո/դոլար
19.06
19.03
1.339
0.00 q 0.04%
1,33
1,26 19.12
19.03
WTI Brent
նավթ
19.06
98.63 0.19 p 0.19% 106.36 0.34 p 0.32%
US$/bbl.
120
95
70 19.12 ոսկի
19.03
կբ 100 հհ comex
19.06
1366.8 18.0 q 1.30% 1372 5.1 p 0.37%
US$/t oz.
1800
1700 1600 1500 1400 1300 19.12
19.03
(LME)
պղինձ
6969
19.06 16.5 p 0.24%
US$/tonne
8300
7500
6700 19.12 ցորեն
(cbt)
19.03
252.33
19.06 0.28 q 0.11%
US$/tonne
300 280 260 240 19.12
19.03
19.06
Տվյալները վերցված են 19.06, Երևան, ժ. 16:00 Աղբյուրը՝ ՀՀ ԿԲ, Bloomberg և Forex
| № 85 (325), հինգշաբթի, հունիսի 20, 2013 թ.
6 | Մեծ փողեր
Ռուսաստանի տնտեսությունը առանց կառավարության, պե տական բանկերի և պաշտոնյաների հատուկ ջանքերի տնտե սա կան նոր մո դել է մշա կել՝ ա ճի ցածր, սա կայն կա յուն տեմպ՝ առանց հեղափոխական ու կտրուկ քայլերի, գրում է Finmarket գործակալությունը։ ծախս եր ը կգեր ազանց են սահ մանված առ ավելագ ույն մա կարդակ ը»,– նշել է ԱՄՀ առ ա քելութ յան ղեկ ավար ը։ ԱՄՀ-ն ան արդյ ուն ավետ է համ ար ել նաև ռուբլու ար ժեզրկմ ան միջ ոց ով տնտե սութ յուն ը խթան ելու հնար ա վոր ութ յուն ը, ինչ ի մաս ին հու նիս ի 18-ին բարձր աձ այն ել է ֆին անսն եր ի նախ ար ար Ան տոն Սիլու ան ով ը։ Ըստ ԱՄՀ-ի՝ ռուբլու արժ եզրկ ում ը միայն կսահմ ան ափ ակ ի հզոր ութ յուն ներ ի օգտ ագ ործ ում ը։ Հիմ ն ադր ամ ի մասն ագետ ներ ի կարծ իք ով՝ Ռուս աստ ա նը տնտես ութ յան զարգացմ ան երկ ու տարբ եր ակ ուն ի՝ ար ագ, սակ այն ոչ երկ ար ատև, կամ դան դաղ, բայց կա յ ուն: Հիմ նադր ամ ը Մոսկվայ ին խոր հուրդ է տվել ընտր ել երկր որդ տարբ եր ակ ը և դա ան ել ոչ թե դրամ ակ ան խթան ում ն եր ի, այլ բար եփ ոխ ում ն եր ի միջ ոց ով։ Համ աձ այն ԱՄՀ «դեղատ ոմ սի»՝ Մոսկ վան պետք է պահ պան ի մակր ոտնտ ես ակ ան ձեռք բերված կայ ուն ութ յուն ը, արդյ ուն ավետ տնօր ին ի հիմ նակ ան կապ իտ ալում արված ներդր ում ն եր ը՝ բարձր ացն ե լով պետ ակ ան ծախս եր ի արդ յուն ավետ ութ յուն ը և ապ ահ ո վելով նոր ներդր ում ն եր ի հոսք. այս ամ են ի համ ար անհր ա ժեշտ կլին ի գործ ար ար միջ ա վայր ի բար ելավում։ Ըստ ԱՄՀ-ի՝ բար եփ ոխ ում ներ ը պետ ակ ան և մասն ավոր սեկտ որ ում հնար ավոր ութ յուն կտան ավել ի շատ ներդր ում ներ ներգր ավել և մեծ ացն ել արտ ադր ակ ան ներ ուժ ը։ «Տն տես ակ ան քաղաք ակ ան ութ յան լայն ած ավալ բար եփ ոխ ում ներ ը զարգացմ ան միակ կա յուն ճան ապ արհն են»,– աս ել է Սփ իլ իմբ երգ ոն։ n
maxpark.com
Այսպես՝ 2013թ. առաջին եռամս յակում Ռուսատանի ՀՆԱ-ն աճի վատթարագույն տեմպն է ար ձանագրել ճգնաժամից ի վեր՝ 1,6%՝ 2012թ. չոր րորդ ե ռամս յակի 2,1%-ի համեմատ։ Մյուս կողմից՝ արձանագրվել է այն քան սպասված կայունու թյուն. տնտեսական աճը «սա ռել է» ցածր, սա կայն դրա կան մակարդակում։ Այս ֆոնին Արժույթի միջազ գային հիմ ն ադրամը (ԱՄՀ) 2013թ. համար Ռուսաստանի տնտեսական աճի կանխատե սումը նվազեցրել է մինչև 2,5%՝ ապրիլյան 3,3%-ի համեմատ։ ԱՄՀ-ն աճի տեմպի դանդաղու մը պայմանավորել է ներդրում ների կրճատմամբ և արտաքին պահանջարկի անկմամբ։ Ռուս աստ ան ում ԱՄՀ առ ա քելութ յան ղեկ ավար Անտ ոն իո Սփ իլ իմբ երգ ոյ ի խոսք ով՝ ար տադր ութ յուն ը երկր ում «նե րուժ այ ին մակ արդակ ում» է, ին չ ի մա ս ին վկա յ ում են գոր ծազրկ ութ յան ցածր մակ ար դակ ը, արտ ադր ակ ան հզոր ու թյունն եր ի մեծ ծանր աբ եռն ված ութ յուն ը և բարձր գնա ճը: «Այս ամ են ը նշան ակ ում է, որ տնտես ութ յուն ը պե տակ ան ծախս եր ի ավելաց ման և դր ամ ավարկ այ ին ընդ լայն ողակ ան քաղաք ակ ա նութ յան միջ ոց ով խթան ելն ան իմ աստ է. սա կհանգեցն ի գնաճ ի ար ագացմ ան ու կնվա զեցն ի տնտես ութ յան նկատ մամբ վստահ ութ յուն ը»,– աս ել է Սփ իլ իմբ երգ ոն։ ԱՄՀ-ն քնն ադատ ել է նավ թայ ին եկ ամ ուտն եր ը ենթ ակ ա ռուցվածք այ ին նախ ագծ եր ում ներդն ելու Ռուս աստ ան ի կա ռավար ութ յան մտադր ութ յու նը: «Գործն ակ ան ում դա նշա նակ ում է բյուջ ետ այ ին կան ոն ներ ի խախտ ում՝ պետ ակ ան
Արժույթի միջազգային հիմ ն ադրամը 2013թ. համար Ռուսաստանի տնտեսական աճի կանխատեսումը նվազեցրել է մինչև 2,5%՝ ապրիլյան 3,3%-ի համեմատ։
Մեծ ութնյակը փոխում է գլոբալ հարկային համակարգը Հյուսիսային Իռլանդիայի ԼոխԷռն քաղաքում հունիսի 17-18ը կայացած գագաթաժողովի արդյունքներով Մեծ ութնյակի անդամ երկրների ղեկավար ները գլոբալ հարկային հա մակարգի թափանցիկության ավելացման հռչակագիր են ստորագրել։ Մեծ ութնյակի առաջնորդները կոչ են արել կորպորատիվ հարկային կանոններում արմատական փո փոխություններ կատարել. հա մաձայնություն է ձեռք բերվել պարբերական և ավտոմատաց ված վերահսկողություն սահմա նել «հարկային այն հանգստա վայրերի» նկատմամբ, որտեղ անդրազգային կորպորացիները թաքցնում են շահույթները։ Հռչակագիրը տասը կետ է պարունակում. այն առաջար կում է հարկային տվյալների, ինչպես նաև ընկերությունների սեփականատերերի մասին տե ղեկատվության գլոբալ փոխա նակում, կառավարություններին հանքարդյունաբերական ընկե րությունների հարկային հայտա րարագրերի տրամադրում, բյու րոկրատական քաշքշուկի կրճա տում և այլն։ Փաստաթղթում ամրագրված մի շարք դրույթ ներ գործ նա կանում բավական բարդ կլինի կյանքի կոչել. առանձին երկրնե րի խորհրդարաններում դրանք կարող են կոշտ դիմակայու թյան առերեսվել: Փորձագետ
bundesregierung.de
ԱՄՀ-ն նվազեցրել է Ռուսաստանի տնտեսական աճի կանխատեսումը
Ավելի թափանցիկ ու քիչ օֆշորացված
Մեծ ութնյակի առաջնորդները Հյուսիսային Իռլանդիայի Լոխ-Էռնում, հունիսի 18։
ների կարծիքով՝ ստորագրված փաստաթուղթը, այդուհանդերձ, կարող է շոշափելի արդյունքներ ապահովել։ Խոսքն առաջին հերթին տվյալ ների ավտոմատ փոխանակման համակարգի ներդրման մա սին է: Թեև մե խա նիզ մը մշակ ման փու լում է, այն հեն վե լու է տվյալների փոխանցման և փո խանակման արդեն իսկ գործող համակարգերի վրա: Մեծ ութն յակի առաջնորդները համակար գը կարևորել են հատկապես տնտեսությունների օֆշորացու մը նվազեցնելու տեսանկյ ունից։ Գագաթաժողովի շրջանակում համաձայնություն է ձեռք բերվել նաև ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի միջև Անդ րատլանտյան ազատ առևտրի գոտու ստեղծման և ներդրումա
յին գործընկերության բանակ ցությունների մեկնարկի շուրջ։ Փոխհամաձայնությունը Եվրո պական խորհրդի նախագահ Հերման վան Ռոմպույը պատմա կան է անվանել: Նրա խոսքով՝ նման գոտու ստեղծումը ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի միջև առևտրաշրջանա ռության ծավալները կավելացնի տարեկան $160 մլրդ-ով։ Ըստ բրիտանական լրատվա միջոցների՝ ազատ առևտրի գո տու կամ «տնտեսական ՆԱՏՕ-ի» ստեղծման շուրջ բանակցություն ների առաջին փուլը կմեկնարկի հուլիսին։ Փորձագետների կարծի քով՝ բանակցությունները բավա կանին լարված կլինեն, թեև Բրյու սելը լավատեսորեն է տրամադր ված ու նա խա տե սում է դրանք ավարտել արդեն 2014թ.։ n
Վերանայել Կիպրոսը Նիկոսիան խնդրում է փոխել ֆինանսական աջակցության պայմանները Կիպրոսի նախագահ Նիկոս Անաստասիադիսը դիմել է եվ րոգոտու երկրների առաջ նորդներին՝ խնդրելով վերա նայել երկրին հատկացվող €10 մլրդ ֆինանսական աջակ ցության պայմանները. Նի կոսիան ամե նայն հավանա կանությամբ դրանք չի կարո ղանա կատարել։ Անաստա սիադիսի խոսքով՝ ընթացիկ պայմանները Կիպրոսի տնտե սությանն ու բանկային համա կար գին ա վե լի շատ վնաս են պատճառում, քան գնահատ վում էր մինչ այս, տե ղե կաց նում է The Financial Times-ը։ Անաստասիադիսի կարծիքով՝ երկրի երկու խոշորագույն բան կերի վերակառուցումը կատար վել է առանց մանրամասն ծրագ րի՝ փոշիացնելով մի շարք ընկե րությունների շրջանառու միջոց ները։ Տնտեսությունը տուժում է նաև կապիտալ աննախադեպ վերահսկողության պատճառով։ «Տնտեսությունը խոր ռեցեսիայի մեջ է, այն կհանգեցնի գործազր կության մակարդակի հետագա բարձրացման և ֆինանսա-բյու ջետային կոնսոլիդացման բար դաց ման։ Ես կոչ եմ ա նում դի
Կիպրոսի նախա գահ Նիկոս Անաստասիադի սը կոչ է արել վերանայել երկ pottsmerc.com
Բարեփոխում ն երը՝ միակ կայուն ճանապարհ
տարկել հնարավորություններ, որոնք Կիպրոսի և կիպրացի ների համար կենսունակ հեռան կարներ կապահովեն»,– ասել է նախագահը։ Նա կոչ է ա րել հրա ժար վել երկրի երկու խոշորագույն բան կերի վերակառուցումից և մաս նակի միավորումից. դրանց բա ժին է ընկնում Կիպրոսի բանկա յին համակարգի 80%-ը։ Ակնկալ վում է, որ Կիպրոսի նախագահի նամակը եվրոգոտու երկրնե րի ֆինանսների նախարարները կքննարկեն հինգշաբթի՝ հունի սի 20-ին։ Փորձագետների խոսքով՝ Անաստասիադիսը, ըստ էու
րին հատկացվող €10 մլրդ ֆինան սական աջակցու թյան պայմաննե րը։
թյան, առաջակում է ամբողջո վին չեղյալ հայտարարել փրկու թյան ծրագիրը, կառավարությու նը պարզապես պատրաստ չէ կատարել այն։ Կիպրոսին ֆինանսական աջակցության հատկացման նա խապայմանների թվում Bank of Cyprus-ի վերակառուցումն է. €100 հազ-ը գերազանցող ավանդների դեպքում վնասը կազմելու է 30%։ Երկրի երկրորդ խոշորագույն բանկը՝ Laiki-ն, փակվելու է, փոխհատուցվելու են միայն €100 հազ-ը չգերազան ցող ավանդները։ n Էջը պատրաստեց Լիլիթ Միքայելյանը
№ 85 (325), հինգշաբթի, հունիսի 20, 2013 թ. |
Աշխարհ | 7
ԱՄՆ-ը ուղիղ բանակցություններ է սկսում «Տալիբանի» հետ Քաբուլում կոշտ են արձագանքում
նականում կողմերի փոխադարձ պահանջների ուսում ն ասիրմա նը։ Ընդ որում՝ բանակցություն ներն իրականացվում են պայ մանով, որ տալիբները կհրա ժարվեն բռնությունից, կխզեն կապերը «Ալ Կաիդայի» հետ և կհարգեն Աֆղանստանի Սահ մանադրությունը, այդ թվում՝ կանանց ու փոքրամասնություն ների իրավունքները։ Ամերիկացի պաշտոնատար անձինք հայտարարել են, որ խոսքը շատ երկար ճանապարհի առաջին քայլի մասին է՝ հավելե լով, որ հաջողության որևէ երաշ խիք չկա։ Ինչպես նշել է Հյուսի սային Ամերիկայում BBC-ի թղթա կից Մարկ Մարդելը, տալիբները կարող են միանգամայն այլ կերպ հասկանալ սպասվող շփում ն երի իմաստը, քան աֆղան և ամերի կացի ներկայացուցիչները։ Հունիսի 18-ին «Տալիբան» շարժումը հայտարարություն
Սպիտակ տունը հունիսի 18ին հայտարարել է, որ Միացյալ Նահանգները պատրաստ է ու ղիղ բանակցություններ սկսել «Տալիբան» շարժման հետ։ Առա ջին հանդիպումը տեղի կունե նա առաջիկա օրերին Կատարի մայրաքաղաք Դոհայում, որտեղ տալիբները նախօրեին բացել են իրենց առաջին ներկայացուցչու թյունը։ Աֆղանստանի նախա գահ Համիդ Քարզայը նույն օրը հայտարարել է, որ առաջիկայում Կատար կուղարկվեն աֆղանա կան կառավարության ներկա յացուցիչներ՝ «Տալիբանի» հետ խաղաղ բանակցություններ վա րելու նպատակով։ ԱՄՆ-ի ներկայացուցիչները հայտարարել են, որ տալիբների հետ քննարկում ն երի օրակար գում ներառվելու է գերիների փոխանակումը, սակայն բանակ ցությունների առաջին շաբաթ ները նվիրված են լինելու հիմ
sueddeutsche.de
Աֆղանստանի իշխանությունները դադարեցնում են ԱՄՆ-ի հետ բանակցությունները անվտանգության երկկողմ համաձայնագրի շուրջ՝ «Տալիբան» շարժման հետ խաղաղ բանակցություններում Վաշինգտոնի «անհետևողական հայտարարությունների և գոր ծողությունների» պատճառով, տեղեկացնում է Reuters-ը՝ վկա յակոչելով Աֆղանստանի նախագահ Համիդ Քարզայի ներկայա ցուցչի հայտարարությունը։
է տարածել՝ նշելով, որ Դոհա յում ներկայացուցչության բաց ման հիմ ն ական նպատակներից մեկը «աֆղանների հետ շփում ներ պահելն է»։ Տալիբները, աս ված է նաև հայտարարությու նում, շփում ն եր կպահեն ՄԱԿ-ի, տարածաշրջանային ու միջազ գային կազմակերպությունների, ինչպես նաև ոչ կառավարական ինստիտուտների հետ։ Դոհայում «քաղաքական բյու րո» բացելով՝ «Տալիբանի» ներ կայացուցիչ Մոհամեդ Նաիմը հայ
տարարել էր, որ շարժումը ցան կանում է լավ հարաբերություն ներ հաստատել Աֆղանստանի բոլոր հարևանների հետ։ Նախկի նում տալիբները միշտ հրաժար վել են նախագահ Քարզայի կամ նրա կառավարության անդամ ն ե րի հետ անմիջական հանդիպում ներից՝ վստահեցնելով, որ նրանք ԱՄՆ-ի խամաճիկներն են։ Հունիսի 18-ին Աֆղանստա նում ա վարտ վել էր նաև երկ րի անվտանգության ապահովման վերահսկողությունը ՆԱՏՕ-ի
Դոհայում տալիբ ներն արդեն բա ցել են իրենց առաջին ներկա յացուցչությունը։
զինծառայողներից աֆղանական ուժերին փոխանցելու գործըն թացը, որը սկսվել էր 2011թ.։ Այս մասին Համիդ Քարզայը պաշ տոնապես հայտարարել էր երկ րի 95 շրջաններում վերահսկո ղության փոխանցման հատուկ արարողությանը։ Միջազգային զորախումբը Աֆղանստանում կմնա մինչև 2014թ. վերջ՝ անհ րաժեշտության դեպքում ռազ մական օգնություն ցուցաբերե լով աֆղանական ազգային բա նակին։ n
Թուրքիայում, ինչպես Չինաստանում
Խաղաղություն ընտրություններից առաջ
Իշխող կուսակցությունն առաջարկում է կարգավորել սոցցանցերը
Տուարեգները Մալիում համագործակ ցելու են իշխանությունների հետ
«Մեզնից պետք չէ սպասել որևէ անակնկալ և արգելքներ՝ նույն պես։ Կս տեղ ծենք ռեեստր, ինչ պես դա արվում է քաղաքակիրթ երկրներում։ Մենք չենք անի այն պիսի բան, որը կհակասի Եվ րամիության չափանիշներին»,– մեջբերում է Չելիկի խոսքը թուր քական NTV հեռուստաալիքը։ Կուսակցության ներկայացուց չի խոսքով՝ սոցիալական ցան ցերն անհրաժեշտ է կարգավո րել այնպես, ինչպես դա արվում է արևմտյան երկրներում։ «Ար գելքների մասին խոսք չկա։ Մեզ, հավանաբար, համեմատում են Չինաստանի հետ։ Բայց անգամ Չինաստանը չի արգելում»,– նշել է նա։ Թուրքիայի վարչապետ Ռե ջեփ Թայիփ Էրդողանը բազմիցս հայտարարել է, որ սոցիալական ցանցերը մեծ դեր են խաղացել Գեզի այգու վերակառուցման ծրագրերով պայմանավորված բողոքի ակցիաների (որոնք վե
Մալիի կառավարությունը համաձայնագիր է ստորագրել ապս տամբ տուարեգների հետ. սա կարող է թեթևացնել լարվածու թյունը երկրում հուլիսին կայանալիք նախագահական ընտրու թյուններին ընդառաջ, հաղորդում է BBC-ն։
ria.ru
Թուրքիայի իշխանություննե րը չեն պատ րաստ վում ար գելել սոցիալական ցանցերը, բայց մտադիր են կարգավորել դրանք, հայտարարել է երկրի իշխող «Արդարություն և զար գացում» կուսակցության փոխ նախագահ Հուսեյն Չելիկը։
«Կանգնած մարդ» բողոքի լուռ ակցիան «Թաքսիմ» հրապարակում։
րաճեցին հակակառավարական ելույթների) կազմակերպման հարցում։ Նախօրեին Թուրքիա յի ներքին գործերի նախարար Մուամեր Գյուլերը հայտարարել է, որ կառավարությունն անհրա ժեշտ է համարում սոցիալական ցանցերի վերաբերյալ օրենսդ րական կանոնակարգի մշակում, քանի որ դրանք հաճախ օգտա գործվում են «մանիպուլյացիա ների, կեղծ տեղեկատվության տարածման համար»։ Ավելի քան երեք շաբաթ տևած հակակառավարական ցույցերից հետո Ստամբուլի «Թաքսիմ»
Էջը պատրաստեց Սյուզաննա Հովհաննիսյանը
հրապարակն ու Գեզի այգին ոս տիկանական ուժերի վերահս կողության տակ անցան հունիսի 15-ին։ Հունիսի 16-ին Ստամբու լի և Անկարայի իշխանություն ները հայտարարեցին քաղաքի կենտրոնում զանգվածային հա վաքների ու ցույցերի արգելքի մասին՝ սպառնալով կոշտ հա կազդեցությամբ ու ձերբակա լություններով։ Հայտարարու թյունից հետո «Թաքսիմ» հրա պարակում սկսվեց «կանգնած մարդ» բողոքի լուռ ակցիան, որը սոցիալական ցանցերի մի ջոցով շատ արագ վերածվեց Թուրքիայում բողոքի շարժման նոր ձևի։ n
Համաձայնագիրը նախատե սում է զինադադար և կառա վարական զորքերի վերահսկո ղության վերականգնում երկրի հյուսիսային Կիդալ քաղաքում։ Տուարեգները Կիդալը գրավել էին այն բա նից հե տո, երբ այս տարվա հունվարին ֆրանսիա կան զոր քերն ու Մա լիի բա նա կը այն տե ղից դուրս էին մղել իսլամիստներին։ Խաղաղության համաձայնա գիր կնքած տուարեգների ապս տամբ խմբավորումը՝ «Հանուն Ազավադի ազատագրման շար ժումը», 2012թ. դաշինք էր կնքել «Ալ Կաիդայի» հետ կապեր ունե ցող իսլամիստների հետ։ Միու թյունը, սակայն, արագ փլուզվել էր, և իսլամիստները գրավել էին «Հանուն Ազավադի ազատագր ման շարժման» հենակետերը։ Մալիի կառավարության և «Հանուն Ազավադի ազատագր ման շարժման» ներկայացուցիչ ները համաձայնության են հասել Բուրկինա Ֆասոյի մայրաքաղաք Ուագադուգուում երկրի նախա գահ Բլեզ Կոմպաորեի միջնոր դությամբ գրեթե երկու շաբաթ տևած բանակցություններից հե տո։ Մալիի բանակը սպառնացել
էր ուժով վերցնել Կիդալը, եթե չհաջողվեր համաձայնության հասնել։ Մալիի կառավարության ներ կայացուցիչ Տիեբիլե Դրամեն հայտարարել է, որ կողմերին հա ջողվել է հաղթահարել տարա ձայնությունները։ «Գոյություն ու նի միջազգային կոնսենսուս, ինչ պես նաև ազգային կոնսենսուս հիմ ն արար խնդիրների շուրջ, այդ թվում՝ մեր տարածքային ամբողջականության, ազգային միասնության և մեր պետության հանրապետական ու աշխարհիկ բնույթի հարցում»,– ասել է նա։ ՄԱԿ-ը ծրագրում է հուլիսի 28ին նշանակված նախագահա կան ընտրությունների նախաշե մին Մալիում խաղաղապահ զո րախումբ տեղակայել (12 հազ. զինծառայող)։ Ընտրությունները կլինեն առաջինը 2012թ. գարնա նը իրականացված ռազմական հեղաշրջումից հետո։ «Հանուն Ազավադի ազա տագրման շարժումն» ի սկզբա նե պահանջում էր հյուսիսում տուարեգների անկախ պետու թյան ստեղծում, համաձայնագ րում ամրագրվել է ինքնավարու թյան նրանց իրավունքը։ n
| № 85 (325), հինգշաբթի, հունիսի 20, 2013 թ.
8 | Մշակույթ
Պատրաստվում ենք «Ոսկե ծիրանին» Հուլիսի 7-ից 14-ը կայանալիք «Ոսկե ծիրանն» այս տարի հոբել յան է տոնում: Արդեն տասը տարի փառատոնը ոչ միայն հնարա վորություն է ապահովում մեծ էկրանին դիտել վերջին տարինե րի լավագույն ժապավենները, այլև շփվել համաշխարհային կի նոյի ներկայացուցիչների հետ։ «Ոսկե ծիրանին» այս անգամ կհյուրընկալվեն կինոյում մեծ վաստակի համար «Փարաջա նովյ ան թալլերի» արժանացած նշանավոր կինոգործիչներ Քշիշ տոֆ Զանուսին, Գոդֆրի Ռե ջիոն, Յոս Ս տե լին գը։ Շառլ Ազ նավուրի անվան հրապարակում կտեղադրվի աշխարհահռչակ շանսոնյե, կինոդերասան Շառլ Ազնավուրի աստղը: Ի դեպ՝ նրա հա մար ար դեն գնված է ինք նաթիռի տոմս, սակայն, ինչպես նշեց կինոփառատոնի ծրագրերի տնօրեն Միքայել Ստամբոլցյա նը, դեռ հստակ չէ՝ կկարողանա՞ արդյոք Ազնավուրը ներկա լինել փառատոնին, թե՞ ոչ։ Փառատոնը չորս մրցութա յին ծրագիր ունի՝ Խաղարկային, Վավերագրական, «Հայկական համայնապատկեր» և «Կորիզ» (կարճամետրաժ ֆիլմեր)։ Միքա յել Ստամբոլցյանի խոսքով՝ այս տարի ռեկորդային քանակի հայ տեր են ստաց վել՝ 1200-ը, շուրջ 96 երկ րից, ո րոն ցից մոտ 200-ն արդեն ընդգրկվել է հիմ ն ական ծրագ րում: «Ես լուրջ մտա հոգ ված եմ՝ ինչպես ենք կարողանա լու դրանք բոլորը ցուցադրել»,– ասաց նա մամուլի ասուլիսի ժամանակ։ Խաղարկային մրցույթում ներ կա յաց ված է 12 ֆիլմ: «Մոսկ վա» կինոթատրոնում կցուցադր վեն հույն ռե ժի սոր Նի կոս Կոր նիլիոսի «11 հանդիպում հորս հետ» ֆիլմը, Բորիս Խլեբնիկովի «Երկար, երջանիկ կյանքը», որն ընդգրկվել է Բեռլինի 63-րդ կի նոփառատոնի հիմ ն ական ծրագ րում, կորեացի Սանհուն Փարկի «Սոսկ կյանք» կրի մի նալ դրա ման, սերբ ռեժիսոր Սրդան Գո լուբովիչի «Շրջանները», չեխ ռե ժիսոր Միրա Ֆորնայի «Իմ մար դասպան շունը», իրանցի Մա ջիդ Բարզեգարի «Փարվիզը», լեհ Մաչեյ Ադամեկի «Լուսանկա րը», ֆրանսիացի Աննա Նովիո նի «Հանդիպում Կիրունայում» ժապավենը, հոլանդացի Ռենե Հոուենի «Հերոինը», ինչպես նաև Բելգիայի, Ֆրանսիայի և Նիդեռ լանդների համատեղ արտադ րանք, ռեժիսորներ Պիտեր Բրո սենսի և Ջեսիկա Վուդուորթի «Հինգերորդ եղանակը»։ Միջազ գային մրցույթում ներկայացված միակ հայկական ֆիլմը Վիգեն
Չալդրանյանի «Ձայն լռության» դրաման է։ Ըստ կարևորության երկ րորդ ծրագիրը «Հայկական հա մայնապատկերն» է, որում ցու ցադրվում են աշխարհի տար բեր ծայրերում հայ ռեժիսորնե րի ստեղծած ֆիլմերը։ Այս տարի կներկայացվի 23 խաղարկա յին, վավերագրական և կարճա մետրաժ աշխատանք՝ Լատվիա յից, Ռուսաստանից, Վրաստա նից, Ֆրանսիայից, Շվեդիայից, ԱՄՆ-ից, Կանադայից և Հայաս տանից: Մրցույթին մասնակ ցում է նաև Մա րիա Սա հակյա նի «Այդ ես չեմ» ֆիլմը, որը ցու ցադրվել է մի շարք հեղինակա վոր կինոփառատոներում։ Վավերագրական մրցույթին այս տարի մասնակցում են Մահ դի Ֆլեյֆելի «Աշխարհ, որ մե րը չէ» ֆիլմը (Մեծ Բրիտանիա), Լորանս Պերիգոյի «Երկու հոգու միջև» (Շվեյցարիա) ժապավենը, Սթիվ Հուվերի «Արյունակից եղ բայրը» (ԱՄՆ), Սուրավ Սարան գիի «Չար… ան տե րունչ կղզին» (Հնդկաստան), Լինաս Միկու տայի «Ձուկիայի եզը» (Լիտվա), Վերենա Պարավելի և Լուսիեն Կաստենգ-Թեյլորի «Լևիաթանը» (Մեծ Բրիտանիա), Եվգենյա Մոն տանյայ Իբանյեսի «Քայլի՛ր, քայ լի՛ր, ձախով» (Ռուսաստան), Նա գիբ Խայայի «Իմ Աֆղանստան. կյանքն արգելված գոտում» (Դա նիա), Սվետոսլավ Ստոյանովի «Սև ծովի վերջին ծովահենները» (Բուլղարիա), Թինաթին Գուր չիանիի «Ամե ն ինչ անհետացնող մեքենան» (Վրաստան) և Մաշա Դրնդիչի «Սպասարանը» (Խոր վաթիա) ժապավենները: Փառա տոնի վավերագրական ծրագրի ղեկավար Արա Խանջյանի խոս քով՝ այս մրցույթում ֆիլմերի ընտրության համար փառատոնը դիմել է երիտասարդ կինոքննա դատների օգնությանը։ «Կորիզ» կարճամետրաժ ֆիլ մերի ծրագրի ղեկավար, կինո ռեժիսոր Արամ Շահբազյ անը տեղեկացրեց, որ մրցույթում նե րառվել են հիմ ն ականում երի տասարդ ռեժիսորների ժապա վեններ, ինչը հրաշալի հնարա վորություն է հայ երիտասարդ ների համար՝ ծանոթանալու աշխարհում իրենց հասակակից ների գործերին:
Բորիս Խլեբնիկովի «Երկար, երջանիկ կյանք» սոցիալական դրաման անհաջողակ ֆերմերի կյանքի մասին է։
«Ոսկե ծիրանն» այս տարի իր տասնամյա
Իրանցի ռեժիսոր Մաջիդ Մարզեգարի «Փավրիզը» ներկայաց
հոբելյանն է տոնում:
ված է միջազգային խաղարկային մրցույթում։
Հարուստ են «Ոսկե ծիրա նի» արտամրցութային, այդ թվում՝ «Երևանյան պրեմիերա ներ», «Հետահայաց ցուցադրու թյուններ» և «Հարգանքի տուրք» ծրագրերը։ Փառատոնի շրջանա կում կնշվի Արամ Խաչատրյա նի 110, Արտավազդ Փելեշյանի և Ներսես Հովհաննիսյանի 75-ամ յակները։ Այս տարի ներկայաց վելու են նաև «Վրացական կի նո», «Քույր փա ռա տոներ» և «Հա յեր. հա յացք ներ սից և դր սից» ծրագրերը: «Երևանյան պրեմիերանե րի» շրջանակում ներկայացվե լու է ավստրիացի ռեժիսոր, սցե նարիստ և պրոդյուսեր Ուլրիխ Զայդլի «Դրախտ…» եռապա տումը: Առաջին՝ «Դրախտ. սեր» ֆիլմն անցած տարի ցուցադրվել է «Ոսկե ծիրանում», եղել 2012թ. Կաննի «Ոսկե արմավենու» հա վակնորդ: Կցուցադրվեն նաև «Դ րախտ. հույս» և «Դ րախտ. հավատ» ժապավենները։ Ծրագրի շրջանակում կցու ցադրվի նաև հոլանդացի ռեժի սոր և սցենարիստ, «Ոսկե ծիրա նի» լավ բարեկամ Յոս Ստելինգի «Աղջիկը և մահը»։ Կներկայացվի ռուս ռեժիսոր և սցենարիստ Բո րիս Խլեբնիկովի «Քանի դեռ գի շերը չի բաժանել մեզ» ֆիլմը: Կկայանա Փոլ Քուրդիի «Սիրե լու իրավունք» ժապավենի պրե միերան: Գերմանուհի Մարգա
րեթ ֆոն Տրոտան, որը կարիե րան սկսել է որպես դերասանու հի և արդեն կայացած ռեժիսոր է, կներկայացնի իր «Հաննա Արենդտը»։ Ի դեպ՝ «Երևանյան պրեմիերաներում» ցուցադրու թյուններն անցկացվում են ռեժի սորների ներկայությամբ։ Հոբելյանական տարում ներ կայացվելու են նաև «Ոսկե ծի րանի» քույր՝ Ռոտերդամի և Պուսանի փառատոներում հաղ թած ֆիլմերը։ Ծրագրի բացումը կտրվի «Ա սիա կան Կանն» հա մարվող Պուսանի կինոփառա տոնի նախագահ Կիմ Դոն Հոյի ֆիլմով։ Այնուհետև կցուցադրվի Թամարա Ստեփանյանի Embers ժապավենը, որն անցած տա րի Պուսանի փառատոնի վավե րագրական ֆիլմերի մրցույթում արժանացել է գլխավոր մրցա նակի։ Ռոտերդամից կներկա յացվեն «Իմ մարդասպան շունը» և «Ճարպազատում» իրանական ֆիլմը։ «Հետահայաց ցուցադրու թյուններում» ներառվելու է Շառլ Ազնավուրի երեք ֆիլմ։ Ծրագ րի բացումը կկայանա վերջի նիս հայտնի «Կրակեք դաշնա կահարին» ֆիլմով։ Կցուցադր վի նաև «Ա րա րա տը», որն ան ձամբ Շառլ Ազնավուրն է խնդրել ներառել ծրագրում, ինչպես նաև «Տաքսի դեպի Տոբրուկ» ֆիլ մը։ Կներկայացվեն նաև անգ
լիացի հայտնի ռեժիսոր Սթիվեն Ֆրիրզի օսկարակիր «Թագու հին»՝ Հելեն Միրենի մասնակ ցությամբ, և «Վտանգավոր կա պերը»՝ Միշել Փֆայֆերի, Քիա նու Ռիվզի և Ջոն Մալկովիչի մասնակցությամբ։ «Ոսկե ծիրանի» միջազգա յին մրցույթի ժյուրիի նախագահ, հունգարացի հայտնի ռեժիսոր Իշտվան Սաբոն կներկայանա իրեն մեծ ճանաչում բերած «Հայ րը», օսկարակիր «Մեֆիստո» ու ևս չորս ժապավեններով։ Իտա լացի ռեժիսոր Պիետրո Մարչել լոյից կներկայացվի երեք աշխա տանք, այդ թվում՝ Ար տա վազդ Փելեշյանին նվիրված «Փելեշյա նի լռությունը»։ Խաղարկային ֆիլմերի միջազ գային մրցույթի ժյուրին կգլխա վորի հունգարացի կինոռեժի սոր, համաշխարհային կինո յի դասական Իշտվան Սաբոն, վավերագրական ֆիլմերի մի ջազգային մրցույթի ժյուրին՝ 2012թ. «Ոսկե ծիրանի» դափնե կիր Սերգեյ Լոզնիցան: «Հայկա կան համայնապատկերը» «կդա տի» Screen International հեղինա կավոր պարբերականում վերլու ծությունների հեղինակ Դեյվիդ դ՚Արսիի նախագահած ժյուրին, «Կորիզին» կհետևի ֆրանսիացի պրոդյուսեր Էդիտա Յանչակ-Հի րիարտի գլխավորած խումբը։ n Մարիա Հովսեփյան
Պայքար «Մրգային Դալիի» համար
«Մրգային Դալի» շարքի աշխա տանքներում նկարիչը «խաղում է» 19-րդ դարի գիտական վիմագ րությունների ավանդույթի հետ՝ բույսերի պատկերներին միահ յուսելով սյուրռեալիզմին բնո րոշ տարրեր։ «Կտավ ն երի շարքն առաջացրել է ամբողջ աշխար հից հավաքորդների հետաքրք
րությունը, ինչի մասին էր վկա յում սրահում ներկա և աճուրդին հեռախոսով կամ համացանցով մասնակցող գնորդների միջև պայքարը»,– պատմել է աճուր դի տան ներկայացուցիչը՝ հավե լելով, որ յուրաքանչյուր կտավի առավելագույն արժեքը կազմել է 91,25 հազ. ֆունտ ստեռլինգ։
«Շատ գոհ ենք վաճառքի արդ յունքներից: Գներն արտացոլում են նկարների հետաքրքիր ծա գումն ու հրաշալի վիճակը. դրանք Դալիից հետո ընդամենը հավա քորդի մոտ են պահվել»,– աճուր դի արդյունքները մեկնաբանել է Bonhams-ի իմպրեսիոնիզմի բաժ նի վարիչ Ուիլյամ Օ’Ռեյլին: Վեր ջինիս խոսքով՝ նկարները Դա լիի ստեղծագործական մոտեցման հրաշալի օրինակ են։ Դրանցում նկարիչը համադրում է ավանդա կան պատկերներն ու սեփական
շարքի աշխա տանքներում նկա րիչը «խաղում է» 19-րդ դարի գիտա կան վիմագրու gettyimages.com
Իսպանացի աշխարհահռչակ նկարիչ Սալվադոր Դալիի ջրաներ կով ար ված 14 աշ խա տանք հու նի սի 18-ին 726 հազ. 700 ֆունտ ստեռլինգով վաճառվել է Լոնդոնում կայացած Bonhams-ի երեկո յի ժամանակ, հաղորդում է աճուրդի տան կայքը։
«Մրգային Դալի»
գեղարվեստական «բառարանը»։ Աշխատանքներն իրենց ստեղծ ման պահից՝ 1968-ից ի վեր, գտնվել են մասնավոր հավաքածունե
թյունների ավան դույթի հետ՝ բույսե րի պատկերներին միահյուսելով սյուրռեալիզմին բնորոշ տարրեր։
րում, և յուրաքանչյուրը գնահատվել է 40-70 հազ. ֆունտ ստեռլինգ։ n Պատրաստեց Ստելլա Մեհրաբեկյանը