Kasteel-
De route van een Hertogdom routes
de auto Met
Tussen Theux en Raeren doorkruist deze route de voormalige landerijen van het Hertogdom Limburg. Het is een gebied met een rijke geschiedenis en met een van de grootste bossen van België.
Kasteel van Haut-Neubois
Dorp Sart-Lez-Spa
Kasteel van Franchimont
Kerk van Theux Tiendenboerderij van Jevoumont
Dorp Limbourg
Kasteel van Raeren
© Les compagnons de Franchimont ASBL
Kasteel van Franchimont
Kasteel van Franchimont
Of je nu vanuit Theux, Spa of Jevoumont komt, het is onmogelijk om de indrukwekkende ruïnes van het kasteel van Franchimont te missen. Ze illustreren perfect de kracht van deze versterkte burcht, die diende ter bescherming van de oostelijke grenzen van het Prinsbisdom Luik. Door zijn strategische ligging op het einde van een heuvel werd de toegang tot de valleien in de omgeving versperd. Toen tegen het einde van de middeleeuwen vuurwapens steeds belangrijker werden, was het nodig om de verdedigingsfunctie van het kasteel opnieuw te evalueren. Franchimont moest worden aangepast aan de moderne tijd. Een tweede periode van werkzaamheden begon in 1507 toen Erard de la Marck (1505-1538) besloot om al zijn kastelen die de grenzen van het prinsdom beschermden, extra te versterken. In Franchimont werd een nieuwe muur van 264 meter gebouwd. Het mocht niet baten. De strategische rol verdween helemaal na de 16e eeuw, toen krachtige artillerie het kasteel kon verwoesten. De troepen van Lodewijk XIV brachten in 1676 een eerste genadeslag toe. Tijdens de Franse Revolutie werd het kasteel geplunderd en verwoest. De tijd heeft het trotse Franchimont misschien wel aangetast, maar het prestige en de macht zijn nog altijd voelbaar tijdens een bezoek aan deze ruïnes.
Allée du Château 17 4910 Theux www.chateau-franchimont.be
Versterkte stad Limbourg
Limbourg domineert de regio vanaf een hoge rotspunt. De hoofdstad van het voormalige Hertogdom Limburg was ooit een oninneembare vesting. Vandaag is het goed bewaard gebleven centrum geklasseerd als Uitzonderlijk Erfgoed in Wallonië en bekroond met de titel Mooiste Dorp van Wallonië. Er zijn ook talrijke gebouwen die op de monumentenlijst staan, denk maar aan de gotische Sint-Georgeskerk, de Arvô (het vredegerecht), de kastelen, de fontein van de Maagd... Dit architecturale erfgoed voert je terug naar de middeleeuwen. Flaneer door de smalle straatjes waar de tijd is blijven stilstaan en geniet van het prachtige uitzicht over de streek.
4830 Limbourg www.beauxvillages.be
PBVWRita Van de walle
Les compagnons de Franchimont ASBL
Kasteel van Raeren
Raeren, gelegen in het hinterland van het Rijnland, was in de 14e en 15e eeuw een van de belangrijkste pottenbakkerscentra van Europa. Het grensstadje leefde van deze kunstvorm, waarvan de werken over de hele wereld te vinden waren. Deze traditie wordt voorgesteld in het 14e-eeuwse kasteel. Je komt dit prachtige gebouw binnen via een stenen brug over de slotgracht en een poort. Binnen worden in het Pottenbakkerijmuseum meer dan 2.000 voorwerpen tentoongesteld die 500 jaar Rijnlandse keramiekgeschiedenis weergeven. Ook hedendaagse keramiek komt aan bod.
Burgstraße 103 4730 Raeren www.toepfereimuseum.org
Wat valt er te zien in de buurt
Kasteel van Haut-Neubois
Het kasteel van Haut-Neubois werd in 1908 gebouwd in een stijl die doet denken aan de grote hotels van Normandië. In het begin van de 20e eeuw kwam het gebouw tijdens de zomermaanden helemaal tot leven, toen gekroonde hoofden en illustere figuren door Spa struinden om het thermale water te drinken. Dit idyllische beeld van de periode van de Belle Époque verdween helemaal tijdens de Eerste Wereldoorlog. Spa werd bezet en werd een Duitse garnizoensstad. Tijdens de laatste 8 maanden van de oorlog was het kasteel van Haut-Neubois het hoofdkwartier van keizer Wilhelm II. Tegenwoordig is Ceran eigenaar van het kasteel. Er worden residentiële taalcursussen georganiseerd.
Avenue des Petits Sapins 27 4900 Spa
© Christian Charlier
Pierre Pauquay
Versterkte kerk van Theux
Sart-lez-Spa en zijn marktplein
Sart is een van de dorpjes in de zogenaamde ‘graslanden’ van de Ardennen. Het heeft zijn typische karakter met zijn vele 18e- en 19e-eeuwse boerderijen weten te behouden. De Place du Marché wordt gekenmerkt door de typische bouwstijl van de streek rond Spa. Let op de versierde portieken en op de eik die minstens 500 jaar oud is. De eik is sinds 1960 geklasseerd als opmerkelijke boom. De lage huizen met hun smalle ramen getuigen van het harde klimaat op het hoogplateau. Het leven aan de rand van de open vlakte was bijzonder hard. Mannen hakten grote open plekken in het bos waar ze gewassen konden verbouwen. Etymologisch gezien heeft het dorp zijn naam hieraan te danken.
4845 Sart-lez-Spa (Jalhay) www.tourismejalhaysart.be
Versterkte kerk van Theux
De 13e eeuw stond synoniem met woelige tijden in de omgeving rond Theux. Gewapende bendes trokken door de streek en slachtten en plunderden alles wat op hun pad kwam. In het open landschap kon de bevolking alleen bij zichzelf bescherming zoeken. In het kleine gehucht Theux werden er rond het kerkhof kleine muren gebouwd. Ook het schip en het dak van de kerk werden versterkt. De kerk van Theux, met zijn toren met schietgaten, werd een bolwerk tegen deze gewapende bendes. Vandaag is ze, samen met de kerk van Bastogne, het enige voorbeeld van een versterkte kerk in België.
Rue de la Chaussée
4910 Theux
Tiendenboerderij van Jevoumont
Aan het einde van de 8e eeuw werd door keizer Karel de Grote een soort belasting ingevoerd, de ‘tiende’. Elke boer moest een tiende van zijn oogst afstaan aan de prins-bisschop van Luik en de kerk. Het systeem, dat bijna duizend jaar lang deel uitmaakte van het plattelandsleven, werd aan het einde van de 18e eeuw afgeschaft. De versterkte boerderij van Jevoumont was met zijn hoektorens en schietgaten de kluis van de kerk, die er haar verzamelde goederen opsloeg. De boerderij is nu omgebouwd tot een ontvangstzaal.
Jevoumont 6 4910 Theux
Tiendenboerderij
© WBT
Pierre Pauquay
WBTPierre Pauquay
Sart-lez-Spa
Rond het kasteel van Franchimont voet Te
Tijdens deze tocht wandel je langs weiden en hagen. Onderweg geniet je van het uitzicht over de gemeente Theux en het kasteel van Franchimont. Via het riviertje de Hoëgne kom je aan in Theux, dat in het westen gedomineerd wordt door zijn versterkte kerk. Daarna keer je terug naar Franchimont. Je steekt de weilanden over via draaihekken of trapjes, die typisch zijn voor het vlakbijgelegen Land van Herve.
Vertrek Aan de ingang van het kasteel van Franchimont
(Allée du Château 17, 4910 Theux)
Afstand 5,4 km
Duur 1u10
Moeilijkheidsgraad Gemiddeld
© WBTArnaud Siquet
Parking
Nuttige plaats
Speeltuin
Religieus gebouw
Kasteel
Bewegwijzering
Advies
Hoogteverschil
130 m
Parking
Plein aan het kasteel van Franchimont
Aan de brug over de Hoëgne (punt 6 van ‘stap voor stap’) kun je een kort ommetje maken naar de versterkte kerk van Theux. Steek de rotonde over en volg de rue Chinrue om de kerk te bereiken.
240 m
Kasteel van Franchimont
240 m
Kasteel van Franchimont
Stap voor stap
Loop aan de ingang van het kasteel langs de muren naar beneden.
Stap verder naar beneden aan de linkerkant.
Ga langs de gebouwen van het Collège Saint-Roch. Volg hier tegenover de laan langs de spoorlijn en de Hoëgne.
Ga onder de spoorlijn door en wandel verder naar rechts langs de oude industriële gebouwen.
Steek de brug over de Hoëgne over en volg de rivier naar rechts (rue de la Hoëgne).
Je passeert de brandweerkazerne. Stap verder langs de rivier.
Je komt bij de brug over de Hoëgne. Steek hier over naar de andere oever en steek de spoorwegovergang over.
Neem op de heuvel de tweede straat rechts (chemin de Pierreuchamps).
Kasteel van Franchimont
Dicht bij de top van de heuvel wordt de weg een pad. Ga vlak voor het bankje naar rechts. Je passeert een laddertje.
Aan het eind van de weide ga je linksaf en dan onmiddellijk rechtsaf. Het smalle pad leidt je door struiken.
In het kreupelhout volg je het pad links dat steil omhoog loopt.
Loop langs een eigendom en wandel rechtdoor op de weg.
Kruispuntje (er staat een bankje). Neem het pad rechts naar beneden in de richting van de huizen van het gehucht Sassor.
Volg de weg rechts om terug aan de ingang van het domein van het kasteel van Franchimont aan te komen.
Wat valt er te beleven in de buurt
Kasteel van Franchimont
Het kasteel van Franchimont werd in de 11e eeuw gebouwd op een rots die uitkijkt over 3 valleien in de noordelijke Ardennen. Deze archeologische site in Theux, vlak bij Spa, is een walhalla voor geschiedenisliefhebbers. Bezoek zeker ook het museum!
Allée du Château 17 • 4910 Theux www.chateau-franchimont.be
Aqualaine - Toeristisch centrum voor Wol en Mode
In het interpretatiecentrum van wol en mode in Verviers kun je het parcours ‘Du Fil à la Mode’ volgen. Je leert er niet alleen hoe wollen stoffen worden gemaakt maar je komt er ook meer te weten over de belangrijkste etappes in de geschiedenis van de mode door de eeuwen heen.
Rue de la Chapelle 30 • 4800 Verviers www.aqualaine.be
Thermen van Spa
Kom ontspannen in de Thermen van Spa, een majestueus complex waar traditie en moderniteit in elkaar overvloeien. Het complex in het centrum van de Unesco-stad biedt een compleet aanbod aan faciliteiten die traditionele thermale behandelingen en modern welzijn combineren.
Colline d’Annette et Lubin • 4900 Spa www.thermesdespa.com
Spa Adventure, buitenactiviteiten
Spa Adventure biedt een ruime waaier outdooractiviteiten aan. Geniet samen met vrienden of familie van verschillende activiteiten: boomklimmen, kajakken, mountainbiken, klimmen en rappel, elektrische steps, speleologie...
Route du Congrès de Polleur 53 4910 Polleur (Theux) www.spaadventure.be
© O. Beart
© Pierre Pauquay
© Thermes de Spa Spa Adventure
Bosje in Theux
Thermen van Spa
Waar overnachten
Gastenkamers
Ferme du Banoyard
Rue Banoyard 817 4910 Theux
www.fermedubanoyard.be
Landelijke gîte
Un Coin de Campagne
Fagne Saint-Remacle 25 4910 Vieux Cortil (Theux) www.gitesdewallonie.be
Vakantiewoning
Chemin de Traverse
Rue de Tolifaz 21/2 4910 Theux
www.chemindetraverse.be
Gastenverblijf Escapades
Place de l’Eglise 7 4910 La Reid (Theux) www.escapades-spa.be
Legende
Toeristische dienstverlener met ‘Fiets Welkom’-certificaat, ingericht om te voldoen aan de behoeften van fietsers.
fiets Per
In de buurt van het kasteel van Raeren
Na het vertrek aan het rustgevende stuwmeer van Eupen zet je koers naar het prachtige kasteel van Raeren. Eerst doorkruis je een stuk van het Hertogenwald. Via de Vennbahn, een mooie groene route, kom je aan in de Hoge Venen. Daarna wordt de tocht veel wilder. Via de oevers van het Getzbach-beekje bereik je terug de oevers van het stuwmeer.
Vertrek
Ter hoogte van de stuwdam van Eupen (Langesthal, 4700 Eupen)
Afstand
50 km
Duur 3u00
Moeilijkheidsgraad Gemiddeld
Parking
Kasteel
Picknicktafel
Accommodatie
Bewegwijzering
Hoogteverschil
405 m
Parking
Aan de andere kant van de stuwdam is er een grote parking.
Type fiets
Volg de fietsknooppunten: 42, 43, 44, 30, 60, 29, 48, 61, 9, 11, 12, 16, 24, 51, 52, 53, 54, 55, 41 en 42. Download de route
Advies
Bij KP 54, in de richting van KP 84, kun je een klein ommetje maken van een paar honderd meter tot aan het restaurant van Ternell.
368 m
Racefiets, trekking
m
Stap voor stap
Bij de stuwdam zet je koers naar de oevers van het meer.
Op de top van een kleine heuvel (KP 43) volg je het bospad aan de linkerkant.
I n Neudorf ga je rechtsaf in de Bachstraße.
Kruispunt met de hoofdstraat van Raeren. Fiets rechtdoor naar het kasteel Raeren (Burgstraße 103).
Kort na het kasteel (KP 29) moet je klimmen. Neem de derde weg rechts (Turmstraße).
Draai af naar links. Iets hogerop bereik je de Vennbahn (KP 48). Rijd gedurende ruim 12 km over deze groene weg, in de richting van Roetgen en Monschau.
Ter hoogte van het dorp Konzen en KP24 verlaat je de Vennbahn om via kleine - voor alle verkeer verbodenwegen in de Hoge Venen aan te komen.
Bij KP 53 draai je af naar rechts. Je daalt af langs de Getzbach tot aan de oevers van het meer.
Raeren
Christian Charlier
Distilleerderij Radermacher
Wat valt er te beleven in de buurt
IKOB Museum van Hedendaagse Kunst
De grensoverschrijdende ligging van het IKOB-museum maakt het mogelijk om het werk van internationale kunstenaars te exposeren. Naast de permanente collectie zijn er ook tijdelijke tentoonstellingen die de huidige trends in de kunst weerspiegelen.
Rotenberg 12b 4700 Eupen www.ikob.be
Distilleerderij Radermacher
Dit instituut produceert een breed scala aan kwaliteitslikeuren en -aperitieven, stuk voor stuk geproduceerd met natuurlijke en biologisch geteelde ingrediënten. Ontdek ze tijdens een rondleiding. Je kunt ook genieten van een unieke culinaire ervaring in het restaurant.
Spitalstraße 50 4730 Raeren www.distillerie.biz
Kasteel en Pottenbakkerijmuseum Raeren
De waterburcht van Raeren is een prachtig gebouw omringd door water. Het kasteel herbergt duizenden objecten in keramiek. Ze weerspiegelen de geschiedenis van wat ooit een van de belangrijkste Europese centra voor aardewerk was.
Burgstraße 103 4730 Raeren www.toepfereimuseum.org
Museum Vieille Montagne
Dit museum nodigt je uit om de politieke, industriële en sociale geschiedenis van de ministaat Neutraal Moresnet te ontdekken. De zinkmijn van Vieille Montagne zorgde voor welvaart. Tijdens een bezoek leer je er alles over!
Lütticher Staße 278 4720 Kelmis - La Calamine www.mvm-kelmis.be
©
Distillerie Radermacher
Waar overnachten
Kaleo-gîte Eupen
Judenstraße 79
4700 Eupen www.kaleo-asbl.be/fr/gites/eupen/
Hotel Zum Onkel Jonathan
Hauptstraße 49 4730 Raeren www.onkel-jonathan.be
Gastenverblijf Landhauszimmer
Kreuzstraße 28
4730 Raeren www.landhauszimmer.eu
Hotel Kloster Heidberg Bahnhofstraße 4 4700 Eupen www.klosterheidberg.be
Legende
Toeristische dienstverlener met ‘Fiets Welkom’-certificaat, ingericht om te voldoen aan de behoeften van fietsers.
Toeristische dienstverlener met ‘Bed+ Bike’-certificaat, ingericht om te voldoen aan de behoeften van fietsers in de Oostkantons.
© Christian Charlier
©
WBT-V. Ferooz
Pottenbakkerijmuseum
Hotel Kloster Heidberg
Andere kasteelroutes ontdekken?
Een productie van VISITWallonia (Wallonie Belgique Tourisme vzw) – Ondernemings-nummer 0888.366.085. Grasmarkt 25-27 • 1000 Brussel (hoofdzetel) / Avenue Comte de Smet de Nayer, 14 • 5000 Namen (exploitatiezetel) • Editor: Etienne Claude, Managing Director van WBT • Coördinatie: Aline Robert • Coverfoto’s: © Christian Charlier • Ontwerp en lay-out: .becoming • Alle informatie in deze brochure is met de grootste zorg samengesteld en wordt uitsluitend ter informatie gepubliceerd. Deze brochure is niet contractueel en de uitgever aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid. VISITWallonia (Wallonie Belgique Tourisme vzw) kan niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele fouten, onvrijwillige weglatingen of latere wijzigingen. Gedrukt in 2024.
Registratienummer: D/2024/9186/42
Tussen Haspengouw en de Maas
Het classisme van Maaslandse kastelen.
De Maasvallei
Prachtige romantische vestingen.
De romantiek van de Condroz
De romantiek van de Condroz, tussen versterkingen en lustkastelen.
Picardisch Wallonië
Uitzonderlijke kastelen door de eeuwen heen, van de middeleeuwen tot de 19e eeuw.
Van de Lesse tot de Maas
Sprookjesachtige kastelen in de Maasvallei, van Montaigle tot Dinant.
De Gaume
Charmante ruïnes en natuur.
Langs de Ourthe
Versterkte kastelen en lustkastelen van de Ardennen.
Naams Haspengouw
Prachtige vlaktekastelen.
Langs de Semois
De krachtige middeleeuwse forten langs het water.
De Laars van Henegouwen
De kastelen en versterkte steden van de Graven van Henegouwen.
De Oostkantons
Middeleeuwse kastelen en abdijen.
Van de Borinage naar de Centrumregio
Kastelen te midden van de Waalse industrie.
