Drodzyczytelnicy,
jako StudenckieKołoNaukoweZrównoważonegoRozwoju„oikos” Warsaw chcielibyśmy przedstawić nasz nowy projekt - Informator ESG.
Celem tej broszury jest dostarczenie wartościowych informacji dotyczących przyszłości biznesu w kontekście nowych regulacji raportowania ESG. Po przeczytaniu dowiecie się m. in. od czego pochodzi ten trzy literowy akronim, czy istnieją kursy i szkolenia dla osób zainteresowanych zdobywaniem wiedzy z opisywanego zakresu oraz poznacie odpowiedzi na ważne pytania zadane ekspertomzColliers,AllegroorazMateriality.
Nasze koło, “oikos Warsaw”, jest jedynym polskim oddziałem międzynarodowej organizacji studenckiej „oikos” International, którazajmujesięedukowaniemnatematzrównoważonegorozwoju w biznesie oraz w życiu codziennym. W niniejszym projekcie, dzięki współpracy z partnerami, przede wszystkim Colliers, a także Allegro orazMateriality,przekażemyWamopiniespecjalistówzodmiennych branż,abyzwrócićuwagęnaróżneperspektywy.
Twórcy tego Inforamtora, członkowie “oikos” Warsaw oraz współpracującego z nami Studenckiego Koła Naukowego ESG, to studenci z pasją, którzy widzą swoją rolę jako promotorów świadomego i odpowiedzialnego biznesu bardzo poważnie. W imieniu całej organizacji chciałabym serdecznie zaprosić Was do lektury i mam nadzieję, że dowiecie się ciekawych rzeczy związanychzESG.
PrzewodniczącaSKNZrównoważónegoRozwoju “oikos”Warsaw ZofiaSzajner
Autorka:KlaudiaUrbaniak I Redaktorka:WiktoriaKulesza
Raportowanie ESG to sprawozdawczość niefinansowa firm, która obejmujetrzyobszarydziałalności:E-environmental(środowisko),S - social (uwarunkowania społeczne), G - governance (zarządzanie firmą)[1]. Więcej na temat każdego z tych trzech obszarów ESG dowiecie się z innych artykułów zamieszczonych w niniejszym informatorze.
Od 1 stycznia 2024 roku zaczęła obowiązywać dyrektywa CSRD[2] zastępująca dotychczasową dyrektywę NFRD[3]. Według poprzedniej dyrektywy obowiązkiem raportowania niefinansowego były objęte firmy zatrudniające ponad 500 osób oraz będące jednostkami zainteresowaniapublicznego,cooznacza,że….Wrazznowądyrektywą gronofirmobjętychobowiązkiembędziesięstopniowoposzerzać.
Duże jednostki już obecnie raportujące będą musiały zastosować nowe standardy raportowania w raportach za rok 2024. Rok później, czyli w roku 2026 raporty za 2025 rok będą musiały opublikować duże spółki, czyli takie, które spełniają przynajmniej dwa z trzech kryteriów: suma bilansowapowyżej20mlnEUR,
przychody netto powyżej 40 mln EUR, liczba pracowników powyżej 250.
W ostatniej kolejności, obowiązkiem raportowania zostaną objęte małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na giełdzie (z wyjątkiem notowanych mikroprzedsiębiorstw). Po raz pierwszy będą musiały złożyćraportyzarok2026.[4]
W dyrektywie CSRD zapisano, iż informacje dot. sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju najprawdopodobniej będą włączonedoogólnychsprawozdańzdziałalnościjednostki.Dyrektywa zakłada również, że sprawozdania z działalności będą publikowane w formacieXHTML.
Sprawozdania te powinny zostać podane do wiadomości publicznej przy wykorzystaniu dwóch systemów sprawozdawczych:
Elektronicznego Systemu
Przekazywania Informacji (ESPI) i zarządzanego przez Giełdę
Papierów Wartościowych w Warszawie systemu EBI (ElektronicznaBazaInformacji).[5]
Przedsiębiorstwa będą zobowiązane do uwzględnienia w raportach ESGnastępującychaspektów:
strategii oraz modelu biznesowego w nawiązaniu do zrównoważonegorozwoju zarządzania i organizacji w odniesieniu do zrównoważonego rozwoju
ocenyistotnościwpływu,ryzykaiszanszwiązanychze zrównoważonymrozwojem środkówwykonawczych,obejmującychpolityki,cele,działaniai plany,alokacjęzasobów wskaźnikówwydajności
European Sustainability Reporting Standards czy tzw. ESRS to europejskie standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju przygotowane na zlecenie Komisji Europejskiej przez Europejską Grupę Doradczą ds. Sprawozdawczości Finansowej-EFRAG.Wedługnichspółkibędąprzedstawiaływswoich sprawozdaniach z działalności informacje dotyczące kwestii środowiskowych,społecznych,prawczłowiekaorazładu
korporacyjnego.[6]
Standardy ESRS są zbudowane modułowo, co oznacza, że w ich skład wchodzą oddzielne, lecz powiązane ze sobą elementy opisaneponiżej.
ESRS1Wymaganiaogólne
Jesttostandardprzekrojowy,któryniezawierażadnychwskaźników,a jedynie opisuje ogólne zasady posługiwania się standardami oraz tworzeniaraportówESGzgodniezESRS
ESRS2Ujawnieniaogólne
Drugi standard przekrojowy, zawierający zestaw obowiązkowych 12 ujawnień, dotyczących informacji ogólnych o podmiocie raportującym, jego strategii, metodach zarządzania, jak również o przeprowadzonejnapotrzebyraportuanalizieistotności.
ESRSE
Pierwsza grupa standardów tematycznych odnosi się do środowiska. Składa się ze standardów dotyczących zmian klimatu (E1), zanieczyszczenia (E2), zasobów wodnych i morskich (E3), bioróżnorodnościiekosystemów(E4)orazwykorzystywaniazasobówi gospodarkioobieguzamkniętym(E5).
ESRSS
Kolejna grupa odnosi się do tematów społecznych. Obejmuje standardy dotyczące zatrudnienia(S1),pracownikóww łańcuchu wartości (S2), otoczenia społecznego (S3) oraz konsumentów i użytkowników końcowych(S4).
ESRSG
Ostatnia grupa standardów to standardy w zakresie ładu zarządczego. Obejmuje ona standardy dotyczące praktyk biznesowych.
ESRS wprowadzają bardzo szczegółowe zasady. Przygotowanie raportu będzie największym wyzwaniem dla podmiotów z niewielkim lub żadnym doświadczeniem w obszarze raportowania niefinansowego.Biorąctopoduwagę,wartozadbać,bypodmiotyjak najszybciej zapoznawały się z ESRS oraz, co najważniejsze, odpowiednio wcześnie rozpoczęły transformację modelu biznesowegowzakresiezrównoważonegorozwoju.[7]
WrazzdyrektywąCSRDnadejdąpewnezmiany.Jednązistotniejszych jest to, iż raporty niefinansowe będą podlegały obowiązkowemu audytowi, a podanie nieprawdziwych informacji podlegać będzie odpowiedzialności karnej i finansowej. Dyrektywa wprowadza również zasadę, że sprawozdawczość w zakresie zrównoważonego rozwoju będziewymagałaatestacjiprzezbiegłegorewidentalubniezależnego akredytowanegocertyfikatora.
Raporty będą poddawane sprawdzeniu m.in. pod kątem ich zgodności ze standardami ESRS. W pierwszym etapie nastąpi wprowadzenie audytu raportów na poziomie tzw. ograniczonego poziomu zapewnienia. A w drugim zostanie on podniesiony do poziomu uzasadnionej pewności, by docelowo osiągnąć podobny poziom zapewnienia w zakresie sprawozdawczości jak w przypadku sprawozdawczościfinansowej.
Kolejną znaczącą zmianą jest wprowadzenie zasady podwójnej istotności, według której spółki zostały zobowiązane do przekazania informacji nie tylko koniecznych do zobrazowania ich sytuacji, ale także tych niezbędnych do zrozumienia wpływu działalności firmy na kwestie środowiskowe, społeczne, dotyczące poszanowania prawczłowieka,przeciwdziałaniakorupcjiorazłapówkarstwu.
Informacje przekazywane w raportach będą musiały być istotne z perspektywy finansowej, jak i wpływu działalności organizacji na każdy z trzech obszarów ESG. W istotności finansowej chodzi oto,byinformacjebyłyistotne dlazewnętrznych
Kierując się zasadą podwójnej istotności, firma wyznacza, które ze standardów tematycznych ESRS będzie ujmować w raporcie. Jeśli zdecyduje się pominąć któryś standard, wybór ten będzie musiała uzasadnić. interesariuszy oraz pomagały im w podejmowaniu decyzji np. inwestycyjnych. Natomiast perspektywa istotności wpływu dotyczy spojrzenianato,jakiwpływmafirmanaswojeotoczenie.
Celem raportowania ESG jest dostarczenie transparentnych informacji inwestorom, interesariuszom i społeczeństwu na temat wpływu działalności firmy na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Obowiązek raportowania to spore wymaganie wobec firm. Niesie jednak ze sobą istotne korzyści, takie jak poprawa wizerunku firmy, lepsze zarządzanie ryzykiem czy, przede wszystkim, przyczynieniesiędozrównoważonegorozwoju.
źródła
[1]MChmielewska(2023)Raportowanieniefinansowe-raportowanieESGadyrektywaCSRD [2]CSRD-CorporateSustainabilityReportingDirective [3]KompasESG(2023)CzymjestdyrektywaNFRDijakwpływanaraportowanieESG [4]Envirly(2024)Sprawozdawczośćzrównoważonegorozwoju-coprzyniesiedyrektywaCSRD? [5]StowarzyszenieInwestorówIndywidualnych(2012)CotojestESPIiEBI?
[6]RKamiński(2023)RaportowaniezrównoważonegorozwojuprzedsiębiorstwwświetleregulacjiUniiEuropejskiej [7]KPMG(2024)RaportowanieESG-czymsąESRSiwjakisposóbrozpocząćichwdrażanie?
[8]R Kamiński(2023)DyrektywaParlamentuEuropejskiegoiRady2464/2022wodniesieniudosprawozdawczościna tematzrównoważonegorozwojuprzedsiębiorstwi rozporządzeniaKomisjiEuropejskiejdotyczące“taksonomii”- założeniaicele
[9]GrantThornton(2023)RaportowanieESG-jakiezmianyprzyniesie2024rok?
Autorka:ZofiaSzajner I Redaktor:PiotrSzumski
Środowisko. To pierwszy filar, którego dotyczą nowe wytyczne raportowania wprowadzone przez Unię Europejską dzięki dyrektywie CSRD. Ten dokument ma na celu skierowanie firm w stronę bardziej zrównoważonego budowania wartości, niż miało to miejsce dotychczas. Samo pojęcie ESG zaistniało po raz pierwszy już w 2004 rokuwpublikacjachONZ[1],jednaknadalniekażdyznaswie,cokryje się pod poszczególnymi literkami. Jest to angielski skrót od trzech filarów (Environment, Social, Governance), w obrębie których organizacje są zobowiązane wprowadzać zmiany dla dobra planety oraz społeczeństwa. Poniższy artykuł to pierwsza z trzech części, w którychrozszyfrujemytenekologicznyakronim.
Wskaźniki środowiskowe umożliwiają monitorowanie, w jaki sposób działalność danej organizacji wpływa na jej otoczenie. Wyróżnione zostały 4 kategorie: zmiany klimatyczne, zasoby naturalne, zanieczyszczeniaiodpadyorazszansaśrodowiskowa[2].
To kategoria, która koncentruje się na wielkości śladu węglowego danej organizacji oraz emisji CO2. Pracownicy zajmujący się obliczaniem tych wielkościtworząm.in.specjalne analizy emisji bezpośrednich (spalanie paliw w źródłach energetycznych, technologicznych i w środkach transportunależącychdo
organizacji oraz emisje związane z ubytkiem czynników chłodniczych np. z urządzeń klimatyzujących pomieszczenia) oraz emisji pośrednich (powstałe poza organizacją emisje energetyczne związane z zakupioną energią elektryczną, cieplną, parą technologiczną, chłodem oraz związane z zakupionymi przez organizacjęsurowcami,usługamilubproduktami)[3].
Ponadto istotne jest zbadanie, na jaką skalę organizacja finansuje działania, których celem jest przekształcenie jej w bardziej zrównoważoną. W budżecie powinny występować środki do przeznaczenia na zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko. W tej kategorii została również uwzględniona predyspozycja danej organizacjidobyciapoważniedotkniętąprzezzmianyklimatyczne.
Monitorowanie takiego wskaźnika umożliwia samej organizacji dostosowywanie swojej strategii do klimatycznych wyzwań i ryzyk, ale także pozwala porównywać organizacje między sobą [4]. Dzięki temu możliwe będzie stworzenie odpowiednich programów pomocowych dla sektorów najbardziej uzależnionych od stabilności środowiska.
Następna kategoria uwzględnia analizę sposobu, w jaki organizacje zarządzają posiadanymi zasobami. Po pierwsze wskaźniki powinny monitorowaćtzw.streswodny.Oznaczato,żenależykorzystaćzwody tak, aby nie naruszała ona granicy jej dostępności w danym regionie wokreślonymprzedzialeczasowym.
Przekroczenie tej granicy, wywołuje stres wodny oraz prowadzi w długim okresie destabilizacji terenu poddanego stresowi [5]. Do zasobów, które powinny być mierzone, należy również sposób wykorzystywania posiadanej ziemi. W tej podkategorii istotne jest dbanie o zachowanie bioróżnorodności organizmów oraz odpowiedzialnauprawaziemi,któranieprowadzidojejzniszczenia.
Istotne jest również wybieranie odpowiednich źródeł wykorzystywanych surowców. Obecnie istnieją dokumenty, które dla przemysłu przetwórczego wyznaczają konkretne przedziały ilości substancji, które mogą być używane, m.in. dyrektywaRoHS[6](ograniczastosowanie substancji niebezpiecznych), czy rozporządzenie REACH [7] (ograniczenie wykorzystaniasubstancjichemicznych).
Kolejna kategoria wskazuje organizacjom, jak należy monitorować ilość produkowanych zanieczyszczeń oraz sposób zarządzania nimi. Wskaźnik produkcji toksycznych emisji oraz odpadów jest istotny do określenia poziomu degradacji środowiska powodowanej substancjami dostającymi się do wody, ziemi i powietrza na skutek procesów produkcyjnych. Ważne dla organizacji jest również posiadanie systemu gospodarowania odpadami, m.in. elektronicznymi. Odpowiednie wyrzucanie sprzętów elektronicznych jest bardzo istotne dla zmniejszenia negatywnego wpływu na ekosystemy.
Co więcej, do omawianej kategorii zaliczane jest również tworzenie opakowań w jak największym stopniu podlegających recyklingowi oraz wymagających zużycia jak najmniejszej ilości materiałów. Unia Europejska udostępniłanowestandardy
orazwytycznedotyczącewyglądu,budowyoraztransportupaczek,a zastosowanie się do nich znajdzie swoje bezpośrednie odzwierciedleniewjednymzewskaźnikówśrodowiskowychESG[8].
Pojęcie „szansy środowiskowej” odnosi się do pewnego rodzaju nadziei, jaką niosą ze sobą współczesne rozwiązania gospodarcze. Podczas zrównoważonej transformacji potrzebne są nowe źródła wartości, które pozwolą organizacjom stać się bardziej przyjazne dla środowiska, ale przy jednoczesnym zachowaniu swojej konkurencyjności [9]. Szanse środowiskowe tworzą m.in. nowe technologieICT,zielonebudownictwoorazenergiaodnawialna.
Każda z tych branż koncentruje się na dostarczaniu nowoczesnych rozwiązań skomplikowanych problemów środowiskowych związanych np. z nadmierną emisją gazów cieplarnianych czy nieodpowiedzialnym gospodarowaniem zasobami wodnymi. Jako wskaźniki przeznaczone do monitorowania organizacji, polegają one na raportowaniu, jakirodzajorazilerozwiązańjestwprowadzanych do funkcjonowania firmy w celu zwiększenia zaangażowania w zrównoważonyrozwój.
Opisanewskaźnikisąkluczowenietylkodlasamejorganizacji,któraz ich wykorzystaniem ulepsza swoją strategię oraz sposób działania. Interesariusze, którzy działają w otoczeniu organizacji, są coraz bardziej zainteresowani jej faktycznym wpływem na środowisko, ponieważspołeczeństwopostrzegatentematjakobardzoważny[10].
Jednak w kontekście zrównoważonego rozwoju, do którego powinny dążyć gospodarki, wskaźniki środowiskowe są jedynie częścią istotnych do przeanalizowania tematów. Zapraszamy do przeczytania kolejnych artykułów, które rozszyfrują dla Was pozostałe literkiskrótuESG.
źródła
[1]TheCorporateGovernanceInstitute-WhatisthehistoryofESG?
[2]PWC-ESG,what’sitallabout?
[3]TerazŚrodowisko-Jakwyliczyćśladwęglowy?
[4]EuropeanEnvironmentalAgency-ClimateChangeVulnerabilityIndex
[5]EuropeanEnvironmentalAgency-WaterStressDefinition
[6]EuropeanCommission-RoHSDirective
[7]EuropeanUnion-Registration,Evaluation,AuthorisationandRestrictionofChemicals
[8]EuropeanUnion-PackagingandPackagingWaste
[9]D.B.Neele-Environmentalopportunity/analysisoncorporatestrategy/performance
[10]TheEuropeanInvestmentBankClimateSurvey2022-2023
Autorka:DominikaMachul I Redaktorka:ZofiaSzajner
W dobie intensywnej globalizacji koncepcje zrównoważonego rozwoju oraz społecznej odpowiedzialności biznesu zyskują miano nadrzędnych fundamentów na rynku. To bez wątpienia kluczowe elementydeterminującesukcesdanejfirmy.FilarS(ang.Social-pl. Społeczność), druga litera akronimu ESG, koncentruje się na wpływiedziałalnościprzedsiębiorstwanaspołeczeństwo.Grupuje bogaty zakres przedsięwzięć m.in prawa pracowników, a także stosunkibiznesowezklientamiiinwestoramiorazzaangażowanie wżycielokalneiochronęśrodowiska.
Dbanie o społeczność to bezsprzecznie nieodłączny element konspektu zrównoważonego rozwoju, który odgrywa istotną rolę w definiowaniu aspektów odpowiedzialnej działalności korporacyjnej. Wskaźnikinależącedogrupy“S”wgłównejmierzedotykająrelacjiz pracownikami, zaangażowania w rozwój lokalnych grup społecznych, ochrony praw człowieka, zróżnicowania społecznego oraz etyki biznesu. Niezwykle istotne jest stwierdzenie, iż dobrostan pracujących powinien być równie ważnym priorytetem niczym zyskidanegoprzedsiębiorstwa.
To ludzie są sercem każdej organizacji. Systematyczne wdrażanie powyższych zasad gwarantuje firmom długotrwałe relacje z otaczającą społecznością, a także pomoże promować ważne wartości etyczneniezbędne w dzisiejszych czasach.
Z całkowitym przekonaniem obecność społecznego filaru w etycznym zarządzaniu przedsiębiorstwem ułatwi uzyskanie wielu korzyści takich jak: pozytywna reputacja, przewaga konkurencyjna na rynku, umocnienie zaufania wśród konsumentów oraz zwiększenie motywacji pracowników, dzięki którym firma istnieje. Znaczenie owej koncepcji wynika z obserwacji, iż nowoczesne korporacje są o wiele bardziej świadomespołecznie.
Oczywiście, ich działania w olbrzymiej mierze dobrane są w sposób, który wpływa pozytywnie na ich sukces, jednak coraz częściej istotna staje się chęć posiadania realnego oddziaływanianaotoczenie,wktórymdanafirmafunkcjonuje.
Prawa zatrudnionych pracowników, jak i właścicieli firm są integralnym czynnikiem w każdym przedsiębiorstwie. Wynika to ze słusznego stwierdzenia, iż pracodawcy, którzy nieustannie dbają o bezpieczeństwo i dobre samopoczucieswoich podwładnych,przyczyniająsięnietylkodolepszychwyników operacyjnych, ale również budują pozytywny wizerunek organizacji na rynku. To samo tyczy się równości szans oraz przestrzegania zasad niedyskryminacji, tj. eliminowanie przekonań dotyczących m.in. płci, pochodzenia, wieku, orientacji seksualnej, niepełnosprawności. Pracodawcy zobowiązani są do zapewnienia pracownikom bezpiecznych udogodnieńowysokimstandardziehigienyiergonomii.
Inwestycja w szkolenia to kolejny ważny aspekt rozwoju organizacji. Rozwój kompetencji pracowników, skuteczne zarządzaniekapitałemludzkimibezpieczeństwowfirmiesącoraz bardziej zależne od przedsiębiorców. Takowa potrzeba kształtuje warunki korzystne dla odbudowy przewagi konkurencyjnej oraz struktursprawnierealizującychpotrzebynietylkopracowników,a także pracodawców. Szansa na udział w warsztatach ogólnorozwojowych i programach edukacyjnych zwiększa zaangażowanie, produktywność, jakość działania pracowników, co z kolei przekłada się na dalsze efekty. Celem jest istotne zwiększenie efektywności wykorzystania zasad wartości etycznych w zarządzaniu organizacją ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnościspołecznej.
Autor:PiotrSzumski I Redaktorka:WiktoriaKulesza
Pojęcia związane z zarządzaniem są jak przysłowiowy koń z dawnej encyklopedii – jakie są, każdy widzi – często jednak trudno jest je wytłumaczyć formalnymi definicjami. Podobnie jest z zagadnieniem ładu korporacyjnego, czyli trzeciego filaru ESG. Określenie to daje się częściowozrozumiećzapomocąintuicji,jednakdokładnewyjaśnienie jego znaczenia okazuje się nieco bardziej problematyczne. Postaram sięwięczwięźledokonaćtegowniniejszymtekście.
Ład korporacyjny, z ang. corporate governance, oznacza w istocie szereg zróżnicowanych zagadnień z obszaru zarządzania przedsiębiorstwem, których wzajemne powiązania, a także relacja do kwestii środowiskowego i społecznego wpływu firmy, determinują w kluczowy sposób zaufanie interesariuszy. Wypełnianie standardów ładukorporacyjnegostanowiwpewnymsensiewarunekdostateczny pozytywnej percepcji działań przedsiębiorstwa. W skrócie: przedsiębiorstwo musi grać fair i zasłużyć sobie na zaufanie otoczenia. Ale jakie konkretne działania może podjąć, by je zdobyć? Niezbędne jest tu wskazanie, jakich kwestii dotyczy tak naprawdę mitycznalitera„G”.
Autorzy opublikowanego przez GPW tekstu „Wytyczne do raportowania ESG. Przewodnik dla spółek” dzielą je na dwie szersze kategorie. Pierwsza z nich związana jest ze sferą odpowiedzialnego zarządzania,awięcobszaremdotyczącymprzestrzeganiaproceduri transparentnej polityki informacyjnej, prawidłowego wyłaniania i kontrolinajwyższychorganówfirmy,atakżerespektowaniempraw udziałowców, również mniejszościowych. Druga dotyczy z kolei etyki biznesu, czyli kodeksu etycznego firmy, polityki antykorupcyjnej i dostępnościmechanizmówzgłaszanianaruszeń.Ponadtoobszarem wymienionym w przewodniku z osobna, ale również ujętym w ramy ładukorporacyjnego,jestbezpieczeństwodanych[1].
Przez te zawiłe meandry pojęciowe najlepiej poruszać się po kolei. Warto zacząć od pierwszej wymienionej kwestii, czyli zarządzania wysokiego szczebla. By działania firmy mogły zostać uznane za zgodne z zasadami ładu korporacyjnego, musi ona sprawiedliwie traktować najbardziej wpływowych interesariuszy. Oznacza to, że pozycjażadnegoznichniemożebyćszczególnieuprzywilejowana.W praktycechodziorównowagękompetencjizarząduiradynadzorczej, przejrzystość i różnorodność personalnej struktury tych organów, a także odpowiedzialną politykę wynagrodzeń, tak by nie pogłębiała ona rozwarstwienia między kierownictwem firmy, a niżej postawionymipracownikami.
Równie ważny jest aspekt polityki firmy wobec udziałowców. Wzorzec ładu korporacyjnego wymaga kształtowania struktury udziałów w sposób możliwie zdywersyfikowany, tak by nie dominował w niej zbytnio jeden podmiot. Ponadto duże znaczenie ma poszanowanie praw wszystkich akcjonariuszy, co przejawia się m.in. w otwartej politycedostępudoobradwalnychzgromadzeń.
Kwestie etyki biznesu dotyczą całej działalności przedsiębiorstwa, jednak dla oceny jego działań w tym obszarze potrzebna jest formalizacja zasad wyznawanych przez firmę. Z tego powodu bardzoistotnymelementemładukorporacyjnegojestprzedstawienie przezprzedsiębiorstwoczytelnegokodeksuetycznego.Równieistotna jest strategia antykorupcyjna firmy, która może być częścią szerszego dokumentu określającego standardy postępowania bądź opublikowanaoddzielnie.
Wskazuje ona, jakie działania przedsiębiorstwo zamierza podejmować w typowych sytuacjach, gdy występuje ryzyko korupcji. Ponadto firma powinna posiadać określone procedury naprawcze i udostępniać interesariuszom klarowny mechanizm zgłaszanianaruszeńprawnych lubetycznych,którypowinienzapewniaćskutecznośćianonimowość.
Kolejnym nieodzownym elementem ładu korporacyjnego jest ochronadanychosobowychpracowników,klientówidostawców.
Kluczowym zadaniem przedsiębiorstwa w tym obszarze jest zapobieganie ich wyciekowi, co stawia wymagania związane z wdrażaniem i odpowiednim stosowaniem systemów cyberbezpieczeństwa. Ponadto firma powinna w sposób czytelny informowaćinteresariuszyoceluizakresieprzetwarzaniaichdanych oraz umożliwiać wycofanie zgód na ten proceder zgodnie z przepisamiprawa.
Zapewnienie przestrzegania zasad ładu korporacyjnego przez przedsiębiorstwo wymaga możliwości oceny jego działań za pomocą ustandaryzowanych procedur. W związku z tym regulatorzy wprowadzają w życie kolejne legislacje mające na celu umożliwienie rzetelnych porównań działań firm w tym obszarze. W Unii Europejskiej takim instrumentem są Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju [2]. Obowiązują one na podstawie rozporządzenia Komisji Europejskiej przyjętego w lipcu 2023 r. i nakładają obowiązek sprawozdawczy w obszarze ESG na część największych przedsiębiorstw już za 2024 r. Kwestii ładu korporacyjnegodotyczyjedenzobszarówtematycznychdyrektywy:Z1 „Postępowaniewbiznesie”.
Wspólnym mianownikiem działań w obszarze ładu korporacyjnego jest zwiększanie zaufania interesariuszy do firmy. Docelowo ma to stymulować rozwój biznesu dzięki przychylnemu spojrzeniuinwestorów,
atakżeumożliwiaćograniczanienegatywnegowpływuigenerowanie określonych korzyści przez przedsiębiorstwo dla jego otoczenia. Ponadto przestrzeganie standardów w tym obszarze zwiększa wiarygodność pozytywnych działań firmy w kwestiach środowiskowych i społecznych. Obecnie wprowadzane w życie na poziomie europejskim akty prawne mające na celu regulację i standaryzację działań przedsiębiorstw w kwestiach ładu korporacyjnego potwierdzają, że kwestia nabiera coraz poważniejszegoznaczenia.Wszystkowskazuje,żeprzyszłośćstoipod znakiem litery „G”, mam więc nadzieję, że niniejszy tekst będzie pomocnywzrozumieniujejznaczenia.
[1]GiełdaPapierówWartościowychwWarszawie(2023)WytycznedoraportowaniaESG:Przewodnikdlaspółek [2]MinisterstwoFinansów(2023)EuropejskieStandardySprawozdawczościZrównoważonegoRozwojuprzyjęte.
Autorka:LidiaSurgiel I Redaktorka:WiktoriaKulesza
ESG(środowisko,społeczeństwoizarządzanie)wdzisiejszychczasach otwiera wiele nowych dróg rozwoju, zarówno dla pojedynczych jednostek, jak i dla firm i organizacji. Jest to nie tylko kluczowa kwestia związana z odpowiedzialnym prowadzeniem biznesu, ale takżeistotnyczynnikwpływającynastrategieinwestycyjne,reputację firmyorazrelacjezklientamiiinteresariuszami.
Istnieje coraz więcej możliwości pozyskania wiedzy w tej dziedzinie, abymócskuteczniezarządzaćaspektamiESGiwykorzystywaćjejako narzędzie do osiągnięcia sukcesu w życiu zawodowym. Jednym z najbardziej popularnych rozwiązań są kursy online. Nic dziwnego –swoją dostępnością oraz zróżnicowaniem przyciągają rzeszę zwolenników. Tego rodzaju szkolenia oferują m.in. wprowadzenie do ESG, analizę ESG w finansach, wiedzę na temat zrównoważonych inwestycji czy zrównoważonego modelu biznesu. Takowe kursy pozwalająuczestnikomzdobyćwartościowekwalifikacje.
Na rynku dostępne są również kursy specjalistyczne, skoncentrowane na konkretnych aspektach ESG, takich jak zarządzanie ryzykiem ESG, raportowanie zrównoważonego rozwoju, audyt społeczny czy zielone technologie. Ich celem jest pogłębienie wiedzyiumiejętnościwposzczególnychobszarachzwiązanychzESG.
Ciekawąinicjatywąsąszkolenianatematzrównoważonegodesignu czy zrównoważonej architektury. W przypadku kursów dla designu zajęcia skoncentrowane są na projektowaniu produktów, usług i infrastruktury z uwzględnieniem aspektów zrównoważonego rozwoju. Ich celem jest kształtowanie umiejętności projektowania zgodnie z zasadami ESG, minimalizowanie wpływu na środowisko oraz promowanie innowacyjnych i ekologicznych rozwiązań. Kursy zrównoważonej architektury oferują natomiast wiedzę na temat projektowania i budowy budynków zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju, takich jak energooszczędność, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, efektywne wykorzystanie zasobów naturalnych oraz tworzenie przestrzeni przyjaznych dla użytkownikówiśrodowiska.
Kolejnym ważnym elementem w działalności ESG są certyfikaty, które oznaczają nie tylko powiększenie wiedzy i umiejętności, ale również prestiż czy dostęp do sieci profesjonalistów. Posiadając takowy dokument, przedsiębiorca zwiększa zaufanie klientów oraz inwestorów, co może być kluczowe dla rozwoju biznesu i budowania pozytywnejreputacji.
Takimi certyfikatami są przykładowo CFA Institute ESG czy CFA UK Certificate in ESG Investing. Niestety zdobycie certyfikatu ESG wiąże się z kosztami, które mogą być znaczące. Całkowity wydatek może wynosićodkilkudonawetkilkunastutysięcyzłotych.Nacenęskładają się m.in. opłata rejestracyjna, koszt kursów lub materiałów edukacyjnychikosztyegzaminacyjne.
Warto zwrócić uwagę na oferty edukacyjne niektórych uniwersytetów – część z nich daje możliwość podjęcia studiów zarówno na poziomie licencjackim, jak i magisterskim, których program jest powiązany z ideą ESG. . Kierunki te mogą kształcić w zakresie zarządzania zrównoważonym rozwojem, zrównoważonych finansów czy studiów środowiskowych. Charakterystyką takowych studiów jest interdyscyplinarność; często łączą w sobie ekonomię, nauki społeczne czy nauki ścisłe i techniczne, aby zapewnić możliwie najbardziejkompleksowepodejściedoESG.Podczasuczęszczaniana taki kierunek, poprzez wielorakie projekty badawcze, współprace z firmami czy organizacjami działającymi w sferze zrównoważonego rozwoju, student jest w stanie zdobyć dużą dawkę praktycznej wiedzy orazsiećmiędzynarodowychkontaktów.
Inną opcją są szkolenia korporacyjne - niektóre firmy bądź organizacje oferują szkolenia ESG dla swoich pracowników w celu zwiększenia ich świadomości w tematyce zrównoważonego rozwoju, zasad odpowiedzialnego inwestowania i praktyk społecznieodpowiedzialnych.
CelemtakichszkoleńjestdostosowanieESGdopotrzebfirmy.Wiedza pracownikównatentematpozwalaprzedsiębiorstwudziałaćbardziej etycznie i prowadzić swoją działalność zgodnie z ideą dbania o środowisko. Bardzo popularne są również inne szkolenia branżowe –szczególnie w takich branżach jak sektor energetyczny czy przemysł spożywczy.
Wiedza powiązana z ESG w tych dziedzinach jest ściśle połączona z pozyskiwaniem odnawialnej energii, zanieczyszczeniami środowiska, badaniem wpływu różnych substancji na środowisko oraz na życie i zdrowieludzi.
Powszechną acowników sektora publicznego skierowane do urzędników, pracowników administracji publicznej i decydentów politycznych, mające na celu zwiększenieichwiedzynatematpolitykipraktykzwiązanychzESG.Te programy mogą obejmować tematy takie jak planowanie przestrzenne, gospodarka odpadami, ochrona przyrody czy zarządzaniekryzysowe.
Organizowane są także warsztaty i seminaria poświęcone konkretnym zagadnieniom powiązanym z ESG, mogą to być m.in. kryzys klimatyczny, prawa pracownicze, pozyskiwanie i eksploatacja surowców bądź społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR). Uczestnicy takich warsztatów dyskutują na wymienione przykładowe tematy oraz dzielą się swoimi doświadczeniami i opiniami odnośnie najnowszychtrendówiinnowacjiznimipowiązanymi.
Jakmożnazauważyć–ideaESGjestcorazbardziejpopularnawwielu dziedzinach. Zasady zrównoważonego rozwoju otwierają wiele nowychmożliwościrozwoju.Stosowanieichwpraktyce,stwarzadobre rokowanianaprzyszłość.
Autorka:ZuzannaBielska I Redaktorka:WiktoriaKulesza
WywiadColliersPoland-napytaniaodpowiada AndrzejGutowski-DirectorCEE|Sustainability Services
Jak Państwo myślą, jak będzie wyglądał rozwój ESG w polskim biznesiewnastępnychkilkulatach?
Tematyka ESG rozwija się niezwykle szybko – szacuje się, że w kolejnych 3 latach około 4000 polskich firm będzie zmuszone do publikacji raportów z zakresu zrównoważonego rozwoju i obszarów pozafinansowych. Kompetencje oraz doświadczenie w tematyce ESG sąwzwiązkuztymcorazbardziejpożądaneiposzukiwane.
Sam zrównoważony rozwój
nie ogranicza się jednak tylko do raportowania. ESG wyznaczanoweobszary
Kompetencje w tematyceESG są corazbardziej pożądane
konkurowania firm, może oznaczać transformację czy modyfikację obecnych usług,monitorowanie odpowiednich wskaźników dostawców czy wyznaczanie nowych zakresówwspółpracyzklientami–towszystkootwierafirmynanowe pola działalności, które jednak wymagają specjalistów, podejrzewam, że w nadchodzących latach będzie miał miejsce wyścig o takich pracowników.
Jakieznaczenieobecniemającertyfikacjeśrodowiskowebudynków wpaństwadziałalności?
Certyfikacjebudynkówstanowiąbardzoważnyaspektnaszychusług–od wielu lat to właśnie certyfikaty ekologiczne (jak LEED czy BREEAM) i certyfikaty wellbeingowe (np.: WELL) wydawane dla budynków wprowadzałynarynekinnowacyjnewymogiśrodowiskoweispołeczne. Certyfikacjebudynkówpozwalająnaniezależnąweryfikacjęstandardu budynku ich właścicielom czy deweloperom, ale z drugiej strony, stanowią olbrzymi zasób dobrych praktyk i rozwiązań dla sektora nieruchomości. Z uwagi na użyteczność certyfikacji, które są łatwym sposobem weryfikacji i oceny, jak budynek może wpasować się w wymogi funduszy, właścicieli czy najemców, ich popularność stale rośnie, obejmując kolejne sektory nieruchomości – biura, magazyny, centrahandloweczyprojektymieszkaniowe.
Jak oceniają Państwo stopień przygotowania firm z branży do zbliżających się wymogów związanych z raportowaniem zrównoważonegorozwoju?
Obserwujemy bardzo duże zróżnicowanie wśród firm – z jednej strony instytucje finansowe i duże spółki giełdowe stanowią ewidentnych liderów i mocno przygotowują się do raportowania, ale z drugiej większość rynku cały czas nie posiada pełnej świadomości nadciągającej legislacji i wymogów. Spodziewam się jednak coraz większej aktywności spółek, szczególnie im bliżej roku 2025 - z tego roku bowiem dane muszą zostać zaraportowane w 2026 przez wszystkie duże organizacje, również pozagiełdowe, nieobjęte dotąd wymogiemsprawozdawczościpozafinansowej.Widząc,jakdużoczasu potrzeba na przygotowanie się do raportowania, opracowując analizy istotnościczyudrażniająckanałyinformacji,firmymogąsięobudzićza późno.
Co myślą Państwo o kierunku, w jakim idą regulacje unijne i czego oczekują państwo od potencjalnych standardów branżowych w ramachESRS?
Standardy raportowania (ESRS) zostały już opublikowane. Firmy będą mogły raportować tylko istotne aspekty i wskaźniki w ramach ESRS, co jestistotnązmianąwobecwstępnychplanówiwymoguraportowania pełnego pakietu wskaźników. Regulacje na pewno idą w kierunku transparentności i dostępu do danych ESG – skoro mają to być obszary konkurencji, na których spółki będą budować strategie biznesowe, dostęp i jakość danych będzie kluczowa. Stąd rozwijające się przepisy i wymogi raportowania, w ramach SFDR, CSRD czy Taksonomii.
CzywPaństwadoświadczeniu klienci w branży nieruchomości mają wyższe oczekiwania dotyczące zrównoważonego rozwoju i/lubwskaźnikówESG?
Nafirmach nieruchomościowych ciążywiększa odpowiedzialność
Sektor nieruchomości bardzo mocno wpływa na środowisko, stąd i na firmach nieruchomościowych ciąży większa odpowiedzialność. W zasadzie każda firma posiada lub wynajmuje nieruchomość, stąd zawsze ten element łańcucha wartości będzie istotny, choćby pod kątem emisji CO2. Ale podobnie jak w reszcie rynku – świadomość i nastawienie firm z sektora jest mocno zróżnicowana – część organizacji widzi w tym szanse, inna ryzyka, jeszcze inna oczekuje na rozwójsytuacji.
JakwyglądapracaekspertaodzrównoważonegorozwojulubodESG wPaństwabranży?Ostatniomożnazauważyćwieleofertwłaśniena takiestanowisko.
Eksperci zrównoważonego rozwoju mogą zajmować się szerokim obszarem–wkontekścienieruchomościnajczęściejbędziechodziłoo kwestie prowadzenia certyfikacji ekologicznych budynków czy powierzchni, opracowywania strategii dla nieruchomości, planów dekarbonizacyjnych i oceny budynków pod kątem wspomagania potrzeb raportowych albo zgodności z Taksonomią – unijnym narzędziemoceny„zielonych”działalnościgospodarczych.
7ak Państwo oceniają poziom edukacji i świadomości o nowych wytycznychESG?
Bardzo trudno utrzymać tempo w kontekście znajomości nowych wytycznychiobszarówESG.Należysięspodziewaćdalszejspecjalizacji ekspertów ESG – tematyka nawet w ograniczeniu do sektora nieruchomości może obejmować kwestie od technologii wspierających raportowanie, monitoring zużyć na budynkach czy liczenieśladuwęglowego,poprzezanalizydostępnościbudynkówiich wpływu na komfort użytkowników, przez ocenę podwykonawców, dekarbonizacje organizacji i budynków aż do samego formalnego raportowania ESG. Ilość dyrektyw, dobrych praktyk i regulacji jest bardzo duża, a do tego dynamicznie rośnie. Natomiast fala zrównoważonego rozwoju właśnie nabiera wysokości, warto wejść w tematteraziwspółtworzyćrynkowestandardyipraktyki.
Autorka:ZuzannaBielska I Redaktorka:WiktoriaKulesza
WywiadAllegro-napytaniaodpowiada AnnaGoraczka-ESG&Sustainability GroupManager
Jak wygląda praca eksperta ds. zrównoważonego rozwoju w Państwafirmie?
Na początek chciałabym podkreślić jak rozumiem zrównoważony rozwój i ESG. W moim rozumieniu, pojęcie to dotyczy transformacji odpowiedzialności firmy i jej działania, a nie tylko komunikacji. W efekcie ESG wymaga fundamentalnych zmian w biznesie, procesach oraz sposobie działania ludzi w firmie, takiej jak Allegro, ale również w innych firmach współpracujących. Dlatego też kompetencje potrzebne do wykonywania tego zawodu obejmują umiejętność wpływania na innych, zrozumienie biznesu, odwagę, wytrwałość oraz cierpliwość. Transformacje wymagają bowiem czasu, nie dzieją się one z dnia na dzień czy nawet w ciągu miesiąca, ale często zajmują lata.
Wszystko zaczyna się od opracowywania strategii i planowania długoterminowego rozwoju. Cele, do których dążymy, nie są ustalane przeze mnie indywidualnie, ale na poziomie całej organizacji. W efekcie to niesąceleESG,leczcelefirmy.
Wielu pracowników firmy pracujenadosiągnięciemtych celów, nawet jeśli ich stanowiska nie są bezpośredniozwiązanezESG.
Transformacje wymagajączasu, częstozajmująlata
Moja codzienna praca polega na monitorowaniu postępów, motywowaniu i wspieraniu innych w tej długiej drodze transformacji. Przykładowobyzmniejszyćśladwęglowyfirmy,koniecznajestzmiana sposobu działania organizacji, zwłaszcza w operacjach własnych, w magazynach i transporcie. To zwykle obszary, których ślad węglowy jest największy, ale często niezauważalny dla konsumentów. Transformacja polega na współpracy z pracownikami odpowiedzialnymi za te obszary, którzy muszą zrozumieć potrzebę zmianyiwprowadzićnowesposobydziałańnp.poszukaćsposobyna zmniejszenie ilości zużycia energii czy pozyskanie energii z odnawialnych źródeł. Praca w obszarze ESG to przede wszystkim pracanadpostawamiizachowaniamiludziorazmotywowanieichdo zmian.
Jak wygląda zaangażowanie w działania nakierowane na ESG i zrównoważony rozwój pracowników, którzy niekoniecznie są bezpośrednioztymikwestiamizwiązani?
Zaangażowanie pracowników zaczyna się od ustalenia wspólnych celów i strategii firmy. Ważne jest określenie obszarów istotnych dla firmy i priorytetów transformacji. Jednakże, aby to osiągnąć, niezbędnejestuwzględnienieróżnorodnychperspektywpracowników i innych interesariuszy, nawet tych, którzy nie są zaznajomieni z pojęciemESG. W ramach tego procesu przeprowadziliśmy ankietę, w której udział wzięło udział ponad 5000 pracowników oraz inne zainteresowane strony,takiejaksprzedającyikupujący.Opierającsięnaichopiniach Rada Nadzorcza zatwierdziła priorytety firmy Dzięki temu uzyskaliśmy legitymację do dalszej pracy nad tymi zagadnieniami. Przechodząc do realizacji działań, ważne jest, aby być blisko operacji i ludzi odpowiedzialnych za dany obszar. To właśnie oni posiadają wiedzę i doświadczenie niezbędne do efektywnej transformacji. Zrozumienie biznesu oraz znajomość operacji są kluczowe dla skutecznego zarządzaniaESG.
Przykładowo jednym z naszych priorytetów jest dążenie do zrówonoważonych opakowań we własnych operacjach wobec czego podejmujemy rozmowy na temat sposobów poprawy tego aspektu z wszystkimi osobami, które mają wpływ na zakup czy użytkowanie opakowań. Tylko poprzez bliską współpracę z pracownikami oraz zrozumienie procesów i potrzeb biznesowych możemy osiągnąć sukceswdziedziniezrównoważonegorozwoju.Dopierowtedymożemy efektywniezarządzaćtransformacjąiwprowadzaćpozytywnezmiany. Współpraca, dialog oraz znajomość zarówno ludzi, jak i biznesu stanowią fundament udanego zaangażowania w kwestie ESG i zrównoważonyrozwój.
Z perspektywy eksperta do spraw zrównoważonego rozwoju, jak według Pani wygląda zapotrzebowanie na rynku pracy na osoby z tejdziedziny?
Na portalach rekrutacyjnych obserwujemy obecnie rosnące z prędkością światła zapotrzebowanie na ekspertów ds. ESG. Wynika to głównieznowychregulacjiunijnych,którebędąmiaływpływnacoraz większe grono podmiotów. Ponadto regulacje cały czas się zmieniają co sprawia, że eksperci ds. ESG będą musieli nieustannie uczyć się i dostosowywać do zmieniających się wymagań. Choć dzisiaj może brakować pewnych kompetencji, to warto pamiętać, że te umiejętności można zdobyć poprzez odwagę, wytrwałość, pokorę, znajomośćprocesówbiznesowychorazchęćciągłegodoskonalenia.
Należy pamiętać, że raportowanie ESG to jedynie część procesu. Dlatego istotne będzie nie tylko raportowanie, ale również prowadzenie rzeczywistych transformacji, motywowanie pracowników, nadzorowanie procesów, a przede wszystkim współpraca. Wkrótce zapotrzebowanie na osoby prowadzące transformacjeESGmożeokazaćsięrównieduże,jaknaekspertówds. raportowania.
Czy prowadzili Państwo badania albo sprawdzali, jak ważne jest angażowanie się w zrównoważony rozwój przez Państwo firmę dla użytkowników Allegro - zarówno dla sprzedających, jak i dla kupujących?
Badania przeprowadzone przez Kantar pokazują, że większość Polaków dostrzega pilną potrzebę działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, jednakże często brakuje im wiedzy na temat konkretnych sposobów,wjakimoglibyprzyczynićsiędotejtransformacji.Tosamo dotyczy zarówno klientów Allegro, jak i sprzedających. Dlatego zdecydowaliśmy się nie tylko na edukację, ale także na dostarczanie gotowych rozwiązań. Naszym celem jest uczynienie zrównoważonego rozwoju domyślnym wyborem, eliminując dyskomfort decyzyjny dla klientów. Nasze działania obejmują wprowadzenie ekologicznych opakowań dla sprzedających oraz promowanie dostaw do automatów paczkowych, które generują ponad 30% niższy ślad węglowyniżdostawykurierskieprostododomów.Chcemy,abynasze rozwiązania były łatwo dostępne, odpowiedzialne i wygodne dla każdego..
Na jakich obszarach ESG planują się państwo zaangażować w przyszłości?
Obszary te będą wyraźnie widoczne w naszym najnowszym raporcie ESG opublikowanym na koniec maja. Nasze plany wynikają z celów postawionychnabazieanalizypodwójnejistotności.
Bez wątpienia, głównym obszarem jest dekarbonizacja, zatwierdzona poprzezinicjatywę"ScienceBasedTargets",obejmującaambitnecele redukcji emisji o 38% w naszych własnych operacjach. Chcemy przekształcać nasz biznes w sposób nie zawsze widoczny dla klienta, leczistotnywewnętrznie,dotyczącyenergizodnawialnychźródeł,floty oraz gospodarki obiegu zamkniętego. Opakowania i cyrkularność są kolejnym istotnym aspektem naszej odpowiedzialności środowiskowej, na który również zwracamy uwagę. W raporciezawrliśmypriorytetowe obszary, cele oraz nasze obecne działania z zakresie zrównowazonych opakowań. Zapraszam do lekturytegodokumentu,któryjestefektemnaszejstrategicznejpracy wewspółpracyznaszymipartneramibiznesowymi.
Co Państwo jako firma myślą o zmianach w regulacjach unijnych i czegoPaństwooczekująodpotencjalnychstandardówbranżowych wramachESRS?
Rzeczywiście,regulacjezmieniająsię,acałabranża,jaksłyszędzisiaj, jest bardzo skoncentrowana na ilości wskaźników do raportowania. Pojawiasięwieleemocjiwokółtegotematu,zwłaszczagdywspomina sięoliczbiewskaźników,którasięganawet1400czy1800.Jednakżemy podchodzimydotegobardzopragmatycznie.Niezaczynamyodzera, ponieważraportujemyjużodkilkulat.
Zrobilismy analizę podwójnej istotności i wiemy co jest dla nas priorytetem. antycypując regulacje, przygotowujemy się do raportowania zgodnie z ESRS. Przeglądając listę obszarów, które są istotne dla naszej działalności, dostosowujemy się do wymagań dyrektywy.Naszewcześniejszedoświadczeniaułatwiajątenproces.
JakogólnieoceniaPanipoziomwiedzyiprzygotowanieosób,które będą teraz odpowiedzialne za raportowanie, nie tylko w państwa firmie,aleteżogólniewpolskimbiznesie?
Dzisiaj wytyczne CSRD, a także ESRS wraz z ich specyficznymi wskaźnikami i definicjami są teraz łatwo dostępne dla każdego zainteresowanego. Tempo, w jakim ta informacja zostanie zaabsorbowana przez biznes, zależy głównie od samych firm i osób zarządzających tym procesem. Wydaje mi się, że poziom wiedzy na tentematjestjużdośćwysoki,biorącpoduwagęobecnośćtematyki CSRDnawielukonferencjachipanelachdyskusyjnych.Jednakżeteraz nadszedł czas na sprawdzenie, jak teoretyczna wiedza przekłada się na praktykę. Z punktu widzenia teorii, uważam, że jesteśmy dobrze przygotowani, ale praktyczne wyzwania nadal przed nami. Dotyczą one głównie jakości i wiarygodności gromadzonych danych oraz audytu, który w przypadku raportów niefinansowych staje się coraz bardziejrestrykcyjny.Todużazmianawpodejściuiodpowiedzialności firm, która może jeszcze nie być w pełni uświadomiona. W Allegro już zaczęliśmy zadawać sobie pytania na temat źródła i wiarygodności danych oraz procesów ich zbierania, ale wiele osób w branży może wciąż nie zdawać sobie sprawy z pełnego zakresu zmian, jakie niesie za sobą obowiązkowy audyt i większa odpowiedzialność za raportowanie niefinansowe. Mam nadzieję, że te zmiany doprowadzą do bardziej wiarygodnego i przejrzystego raportowania, co zostanie docenioneprzezcałeśrodowiskobiznesowe.
Jak według Pani będzie się rozwijało ESG w najbliższych latach w Polsce?
Aby dobrze zrozumieć tę transformację, musimy się cofnąć kilka kroków do czasów, kiedy zaczęła się rewolucja w zakresie CSR-u (SpołecznejOdpowiedzialnościBiznesu).
W Polsce ten proces rozpoczął się kilka lub kilkanaście lat temu poprzez różnorodne inicjatywy, które skupiały się głównie na działaniach społecznych, ale także na odpowiedzialności wobec środowiska. Te programy wspierania zaangażowania społecznego były bardzo ważne, ale nie obejmowały szeroko rozumianego spektrum, które terazdefiniujeESG.
Transformacja z CSR-u do ESG polega na mocnym wpisaniu zasad ESG w procesy biznesowe. To podejście skupia się mocniej na transformacjimyślenia,integrującwsobierównieżaspektyCSR,takie jak działanie dla dobra społecznego. Jednak ESG idzie dalej, koncentrując się na pomiarach i nie ograniczając się wyłącznie do aspektuspołecznejodpowiedzialności.
Patrząc w przyszłość, spodziewam się, że ESG ewoluować będzie w kierunku tworzenia wartości (value creation). To podejście zakłada pełną integrację aspektów finansowych i niefinansowych firmy, co oznacza,żefirmatworzywartość,którąinwestorzysągotowidocenić, a klienci wyrażają chęć wsparcia poprzez zakupy. Uważam, że znajdujemy się właśnie w połowie tej transformacji z CSR-u do ESG, a dalejzmierzamywkierunkuvaluecreation.Topodejściepodkreśla,że firma,którauwzględniaaspektyESG,jestbardziejodpornanakryzysy, a także ma większą wartość rynkową. Widzę tę transformację jako budowanie wartości firmy, która opiera się na pełnej integracji aspektówfinansowychiniefinansowych.
Jak Pani zdaniem należałoby rozwijać komunikację między interesariuszamiadecydentamiwewdrażaniuESG?
Z mojego punktu widzenia kluczową kwestią w komunikacji jest uważność, a także poszukiwanie wspólnych obszarów współpracy, patrząc nie tylko na krótkoterminowe cele, ale również na długoterminowescenariuszezmian.Wkontekściekomunikacjimiędzy interesariuszami i współpracy z nimi, warto kłaść nacisk na długoterminową współpracę, uwzględniając szeroki zakres aspektów orazróżnorodnychinteresariuszy.Interesariuszamimogąbyćnietylko klienci,aletakżespołecznościdotkniętedziałalnościąfirmylubcałego ekosystemu. Warto również pamiętać, że interesariuszem jest także nasza planeta, która może być postrzegana jako cichy interesariusz, nie zawsze wyrażający swoje myśli werbalnie. Uważność w komunikacjijestkluczowa,obejmujewzajemnesłuchanieipozytywne spojrzenie na przyszłość. Jest to istotne dla budowania długoterminowejwartości,któranieograniczasięjedyniedowartości finansowej, ale obejmuje również wartość społeczną i dobrobyt. Budowanie tej wartości opiera się na uwzględnianiu perspektyw długoterminowych oraz aktywnym wsłuchiwaniu się w potrzeby interesariuszy.
Kluczowawkomunikacjijest
Autorka:KlaudiaŚwiatek I Redaktorka:ZofiaSzajner
WywiadMateriality-napytaniaodpowiada PiotrBiernacki-ESG ManagingPartner
W związku z tym, że pełni Pan wiele funkcji na poziomie Unii Europejskiej,cosądziPanokierunku,wjakimidąregulacjeunijne?
Obserwujętworzenieregulacjinapoziomieunijnymodkilkudziesięciu lat,bojeszczeodczasu,gdystudiowałemwSzkoleGłównejHandlowej oraz na uczelniach zagranicznych, m.in. francuskich. Natomiast od dobrych kilku lat uczestniczę w tworzeniu tych regulacji, m.in. w ramach EFRAG-u. Podsumuję to tak: ostatnie kilka lat dało nam dużo regulacji dotyczących zrównoważonego rozwoju, przede wszystkim były one związane z główną strategią rozwoju Unii Europejskiej. Kiedy UrsulavonderLeyenobejmowałaprzewodnictwoKomisjiEuropejskiej opracowano i ogłoszono Europejski Zielony Ład. W ramach niego rzeczywiście powstały liczne dyrektywy i rozporządzenia, dotyczące międzyinnymizrównoważonegorozwoju.
Ja obserwowałem oraz uczestniczyłem w tworzeniu regulacji dotyczących sektora finansowego banków, towarzystw ubezpieczeniowych oraz firm inwestycyjnych w kontekście zrównoważonych finansów, a także związanych z tym obowiązkówdlaspółek.
Tych regulacji powstało dużo, niektóre już zaczęły obowiązywać np. unijnataksonomiadziałalnościzrównoważonejśrodowiskowo,zkolei inne dopiero w obecnym bądź w przyszłym roku wejdą w życie, tak jak chociażby obowiązki z zakresu raportowania przez duże przedsiębiorstwazagadnieńzrównoważonegorozwoju.
Moim zdaniem te regulacje niekoniecznie powstawały dokładnie w takiej kolejności w jakiej powinny, natomiast dzisiaj, kiedy już większość z nich mamy uchwalonych, to myślę, że to się układa w pewną całość i powstaje przemyślany system. Takie prawdziwe efekty tych regulacji zobaczymy dopiero za conajmniej 2 lata, ale zmiany regulacyjne idą ewidentnie we właściwym kierunku. Niestety przy tak wielu regulacjach istnieje obawa, że albo Unia się zatrzyma w połowie drogi i nie zostaną one dokończone albo nie wejdą w tak ambitnejpostaci,wjakiejbyłyplanowane.
Jakdużofirmchciałoraportowaćprzedwprowadzeniemobowiązku przez Unię Europejską i na jakich działaniach im najbardziej zależało?
Obowiązek raportowania zrównoważonego rozwoju, wprowadzany dyrektywą CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) wchodzi od 2024 r. i stopniowo w 2025 r. i 2026 r. będzie obejmował kolejne grupy spółek. Natomiast historycznie mieliśmy już jeden obowiązek dotyczący raportowania tzw. informacji niefinansowych. Dyrektywa, która go wprowadziła, obejmowała tylko największe spółki giełdowe i instytucje finansowe. W Polsce było ich ok. 150, czyli relatywnie niewiele w porównaniu do liczby wszystkich przedsiębiorstw w kraju. W skali Unii Europejskiej to było ok. 11000 największychfirmnotowanychnagiełdachiwzasadzietylkotespółki raportowały. Poza spółkami zobowiązanymi do raportowania było może jeszcze kilkadziesiąt innych firm, które dobrowolnie raportowały kwestie zrównoważonego rozwoju. Niestety te raporty przed wprowadzeniem obowiązku dla dużych spółek giełdowych, miały charakter komunikacyjno-PRowy, czyli w zasadzie firmy sobie wybierały, co chcą w nich zamieścić i opisywały różne swoje pozytywneinicjatywy.Rzetelnegoraportowaniawzakresiezagadnień
klimatu, środowiska naturalnego, ludzi czy praw człowieka było relatywnieniedużo,boniktnienadzorowałtego,cospółkipublikowały w raportach. Raporty nie podlegały audytowi przez biegłych rewidentów. Te raporty, które największe spółki giełdowe pokazywały byłyjużpodpewnymnadzorem.UrządKomisjiNadzoruFinansowego (UKNF)sprawdzał,czyraportysąopublikowane,natomiastjeszczenie podlegały one audytowi – był on dobrowolny. Z tego powodu wiele spółek dziś przeżywa szok, ponieważ okazuje się, że raport nie służy pokazywaniu tylko pozytywnych aspektów, ale faktycznego stanu rzeczy, zarówno pozytywnego jak i negatywnego. Muszą być opisane szanse i ryzyka, negatywny wpływ jaki wywiera się na ludzi, czy na środowisko naturalne, a także w jaki sposób redukowany jest ten negatywnywpływijakiesąpozytywnedziałania.Tewszystkiezmiany orazobowiązekaudytuwprowadzadopierodyrektywaCSRD.
Panazdaniem,jakąbranżęczekająnajwiększezmianyiwyzwania związane z raportowaniem oraz coraz nowszymi dyrektywami Unii Europejskiej?
Chyba dla wszystkich branż przejście na obowiązkowe raportowanie jest tak samo dużym wyzwaniem, bo to są nowe obowiązki i zupełnie nowestandardy.Wartozauważyć,żenp.międzynarodowestandardy sprawozdawczości finansowej, zgodnie z którymi duże spółki raportują,powstawałyprzezkilkadziesiątlatispółkistopniowosięich uczyły.Potrzebnebyłyszkolenia,abywszyscygłówniksięgowi,
dyrektorzy finansowi, controlling finansowy i inni pracownicy się tego nauczyli. Tutaj mówimy o jednorazowym narzuceniu na spółki 12 standardów, od razu dla wszystkich, a za chwilę dojdą jeszcze standardysektorowe,aichzkoleibędzieokoło40.
Chybadlawszytskichbranż obowiązkoweraportowanie
Tych wyzwań nie podzieliłbym branżowo, ale raczej w kontekście spółek giełdowych i niegiełdowych. Spółki giełdowe mają już pewne doświadczenie,możenietakszczegółowegoraportowania,alejednak nie startują od zera. Natomiast dla wielu spółek prywatnych, nienotowanychnagiełdzie,tojestzupełnezaskoczenie.Obawiamsię, że część dużych spółek prywatnych w ogóle nie wie jeszcze, że te obowiązki nadchodzą, mimo że w mediach specjalistycznych już o tym się pisze. Istotnym wyzwaniem dla wszystkich dużych spółek będzie znalezienie ekspertów, którzy pomogą im się wdrożyć w te obowiązki,bokompetencjiwewnątrzspółeknajczęściejniema.Mówię tomożenietylkowzakresiesamegoraportowania,alenawetszerzej. Zarządzanie kwestiami zrównoważonego rozwoju, to szeroki obszar, w którym można się specjalizować w tematyce m.in. emisji gazów cieplarnianych i dekarbonizacji, gospodarki cyrkularnej, zarządzania surowcami, materiałami i odpadami, a także w zakresie praw pracowniczych, praw człowieka. Na razie ekspertów od tego jest naprawdę niewielu. Dziedzina zrównoważonego rozwoju i raportowania jest moim zdaniem obszarem, gdzie ewidentnie będzie potrzeba specjalistów, a jednocześnie na uczelniach trudno jest znaleźć kursy czy studia podyplomowe, żeby wykształcić niezbędną kadrę.
Czy uważa Pan, że praca w obszarze ESG jest i staje się nową potencjalnąścieżkąkarierydlastudentów?
Zdecydowanie tak. Przykładem tego są w MATERIALITY osoby, które przyszłydonasjeszczenaetapieczwartegoczypiątegorokustudiów.
Kiedykończyliuczelnięjużzaczynaliunaspracę,następniecałyczas się rozwijali, a niektórzy nawet już są z nami ponad 5 lat i zdążyli awansować do poziomu menedżerskiego. Są już konsultantami, którzy doradzają różnym firmom i tak naprawdę bardzo dużą część tej edukacji (lub nawet całą) w zakresie zrównoważonego rozwoju uzyskali już u nas pracując, ponieważ są to osoby z bardzo różnych kierunków - od ekonomicznych i bardziej ścisłego obszaru (np. finanse, zarządzanie danymi), przez środowiskowe (np. ochrona środowiska, zarządzaniem odpadami), aż po architekturę, inżynierię lądowąlubpsychologię.Niewszyscyznichprzyszlidonaspodkoniec studiów czy tuż po nich, niektórzy dopiero po początkowej karierze realizowanej w innych firmach. Moim zdaniem, żeby zajmować się zrównoważonym rozwojem nie trzeba mieć określonego konkretnego wykształceniakierunkowego,bodzisiajciężkojestznaleźćtakiepełne studia licencjackie i magisterskie, które dotyczyłyby tylko zrównoważonego rozwoju. Istotne jest pozyskiwanie ludzi specjalizujących się w różnych obszarach i mających ogólne pojęcie otematycezrównoważonegorozwoju.
Istotnejestpozyskiwanieludzispecjalizujących sięwróżnychobszarachimającychogólne pojęcieotematycezrównoważonegorozwoju
Czy myśli Pan, że polskie firmy poradzą sobie ze zbliżającymi się obowiązkamizwiązanymiznowymistandardamiraportowania?
Myślę, że docelowo sobie poradzą, tylko obawiam się, że jeszcze nie oznaczatoraportówzarok2025.Momentrozpoczęciaobowiązywania przepisów w 2025 r. dla 3,5 tysiąca spółek może być ciężki i właśnie kluczowym problemem stanie się brak specjalistów. Tak jak w wielu innych obszarach, można do tego raportowania podejść minimalistycznie, czyli po prostu wykonać obowiązek w minimalnym stopniualbomożnadotegopodejśćbardziejambitnie.
Niestety myślę jednak, że liczba spółek, które podejdą do tego bardziejambitniebędzienapoczątku raczej nieduża, natomiast pojawiają się tutaj jeszcze dwa inne czynniki. Po pierwsze zauważyłem, że różne spółki dużo chętniej zaczynają zajmować się zrównoważonym rozwojem, kiedy czująpresjęzestronyswoichklientów albozestronyinstytucjifinansowych.
Natomiast drugi czynnik jest taki, że kiedy prowadzimy badania istotności, ryzyk i szans dotyczących zrównoważonego rozwoju, to na początkowymetapieichdefiniowaniaprezesizauważająkonieczność skonfrontowania wskazanych ryzyk, ponieważ są poważne, a wcześniej nie widzieli takiego zagrożenia. Podejmowane są decyzje o aktywnym zarządzaniu, żeby przeciwdziałać negatywnym skutkom, a także wyróżnić się wśród konkurencji na zasadzie „my musimy być lepsi” pod względem dostosowania się do regulacji. Proces zbierania informacjidoraportówuruchamiawieleinnychprocesówwspółkach, którepowodują,żezrównoważonyrozwójtoniejestcośobokbiznesu, jakiśdodatkowykosztczypobocznadziałalność,ajesttotemat,który przenikakażdyelementdziałalnościoperacyjnejspółki.
W jakim obszarze w zakresie ESG polskie firmy poczyniły Pana zdaniemnajwiększepostępy?
Myślę, że największy postęp jest zauważalny w obszarze najbardziej uporządkowanym, czyli w zakresie dotyczącym zmiany klimatu, a konkretnie obliczania emisji gazów cieplarnianych. Kilka lat temu małoktóraspółkapotrafiłaliczyćemisjęgazówcieplarnianych,ajeśli już, to brały pod uwagę tylko swoje emisje bezpośrednie (tzw. zakres pierwszy). Potem nauczyły się liczyć zakres drugi, a teraz już z tych największychspółekbardzowieleumieliczyćcałeemisjezwszystkich trzech zakresów. Oczywiście liczbowo jest to nadal pewnie raczej mniejspółekniżsumatych,którejużregularnieraportują,aletuwidzę postęp.KilkalattemurazemzMichałemStalmachemopracowaliśmy badanie, które miało na celu analizę świadomości klimatycznej spółek i w tym badaniu analizowaliśmy raporty 150 największych spółek giełdowych i ocenialiśmy, czy raportują emisje, w którym zakresie,jakdokładnie,czytedanesąaudytowaneitp.Jesttobardzo precyzyjne badanie prowadzone przez Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych i Fundację Standardów Raportowania, a my jako MATERIALITY uczestniczymy w nim. Patrząc na wyniki od 2017 roku do 2023 widać ewidentny postęp, jednak obecnie najwyższy poziom jest nadalminimalnymwymaganymprzeznoweregulacje.Cowięcej,na pytanieczyspółkiredukująswójnegatywnywpływnaśrodowiskoiw jakisposób,jesttematemnazupełnieinnebadanie.
Jak ocenia Pan przygotowanie polskich regulatorów do zaadaptowaniaunijnychprzepisówdoprawapolskiego?
Popierwszesątoprzepisyunijne,dokładniejdyrektywa,czylijątrzeba do naszych przepisów zaimplementować i tutaj mamy świeżą informację. Pod koniec kwietnia Ministerstwo Finansów przedstawiło dopublicznychkonsultacjiprojektustawyimplementującejdyrektywę iruszyłcałyproceslegislacyjny.
Teoretycznie powinniśmy do połowy roku zaimplementować tę dyrektywę, ale obawiam się że nie jest to realistyczne w przypadku Polski. Sądzę jednak, że pewnie większość państw członkowskich UE będzie posiadała pewne opóźnienia. Co więcej, wiele przepisów dotyczących zrównoważonego rozwoju na poziomie unijnym jest wydawanych w formie rozporządzeń. One obowiązują bezpośrednio, czyliichnietrzebawPolscewdrażaćdonaszychprzepisów,poprostu od określonego dnia zaczynają obowiązywać. Natomiast istotna jest tutaj rola np. KNF z nadzorem nad spółkami giełdowymi, które raportują historycznie informacje niefinansowe, a za chwilę będą to raporty na temat zrównoważonego rozwoju. KNF rzeczywiście z czasem zaczyna robić coraz więcej. Obecnie urzędnicy czekają na raporty spółek i wysyłają do spółek pisma ze wskazanymi niezgodnościami z przepisami, zadając jednocześnie pytania dlaczegotakjest.Myślę,żestopniowomysiędotegodostosujemy,bo generalnie Polska dość sprawnie implementuje większość dyrektyw unijnych,. Moim zdaniem na tle innych krajów unijnych nie jesteśmy najlepsi,aleteżniejesteśmynasamymkońcu.
WiktoriaKulesza
ZuzannaBielska
AlexBeaumont
MaksymilianPuścian
PiotrSzumski
KlaudiaŚwiątek
KlaudiaUrbaniak
DominikaMachul
LidiaSurgiel