გლობალიზაცია და ეკონომიკის მდგრადი განვითარების პერსპექტივები

Page 55

TinaTin gugeSaSvili ekonomikis doqtori, quTaisis akaki wereTlis saxelobis universitetis asocirebuli profesori saqarTvelo, quTaisi evropis finansuri krizisis ramdenime aspeqtis Sesaxeb geoekonomikur da geopolitikur evolucias gaaCnia ganviTarebis ara sworxazovani, aramed talRiseburi, cikluri xasiaTi. politikur da ekonomikur Zlierebas yovelTvis axasiaTebda aRmavali, daRmavali, stagnaciis da mere isev aRorZinebis periodebi. miuxedavad amisa 1989-1991 wlebi unikaluria. am dros damTavrda xangrZlivi cikli kacobriobis istoriaSi, romelic moicavda ramdenime aseul weliwads. 1991 wlis 25 dekembers damTavrda epoqa. am dRes diSala sabWoTa kavSiri da pirvelad TiTqmis 500 wlis manZilze ukve arc erTi evropuli saxelmwifo ar warmoadgenda globalur Zalas. arc erT evropul qveyanaSi aRar iyo integrirebuli ekonomikuri, samxedro da politikuri Zala globaluri masStabiT. 1492 wlidan moyolebuli, esa Tu is evropuli saxelmwifo dominirebda msoflioSi. iqneboda es portugalia, espaneTi, safrngeTi, inglisi Tu sabWoTa kavSiri. 1991 wels msoflioSi arsebobda mxolod erTi globaluri Zalis mqone saxelmwifo _ amerikis SeerTebuli Statebi. igi awarmoebda msoflio mTliani Sida produqtis 25 %-s weliwadSi. meore msoflio omamde aSS-is ekonomika Zlierdeboda saerTaSoriso sistemis periferiaze. omis Semdgom periodSi igi aRmoCnda orpolusian msoflioSi sabWoTa kavSiris pirispir. aSS wrmoadgenda globalur Zalas TiTqmis 20 wlis ganmavlobaSi. Tumca droTa ganmavlobaSi Tavi iCines rigma problemebma. amerika moumzadebeli aRmoCnda instituciurad da fsiqologiurad am poziciisaTvis. pirveli ryevis niSnebi gamoCnda 11 seqtembris Semdeg militaristul islamur saxelmwifoebTan omis Sedegad. rodesac erTaderTi globaluri Zala koncentrirebuli aRmoCnda mxolod erT regionze, danarCeni msoflios politikurma da ekonomikurma balansma mkveTri ryeva ganicada. swored es daubalansebloba gvevlineba dResac globaluri sistemis mTavar maxasiaTebel Tvisebad. amrigad, rogorc ukve avRniSneT, sabWoTa kavSiris daSlam daasrula evropuli epoqa. amavdroulad dasrulda is erac, romelic arsebobda 1945 wlidan moyolebuli da dakavSirebuli iyo ZalTa axal gadanawilebasTan. paralelurad, 19891991 wlebi aRiniSneba rogorc iaponuri ekonomikuri saswaulis dasasruli. pirvelad kacobriobis istoriaSi msoflio gaocebuli adevnebda Tvals aziuri saxelmwifoebis stabilur ekonomikur aRzevebas da Semdeg dacemas. 1991 wels maaxstrixtis xelSekrulebiT Caeyara safuZveli evropis ekonomikuri da politikuri integraciis process. am dokumentiT ganisazRvreboda civi omis Semdgomi periodis evropis samoqmedo miznebi da amocanebi. amavdroulad CineTmac dasaxa Tavisi ganviTarebis axali 20-wliani kursi, riTac upasuxa sabWoTa kavSiris daSlas. miuxedavad imisa, rom mmarTvel Zalad am qveyanaSi komunisturi partia rCeboda, am kursma ganapiroba ekonomikis seriozuli ganviTareba CineTSi. mesame sakvanZo momenti aRniSnuli movlenebis paralelurad, es iyo sadam huseinis SeWra sparseTis yureSi eray-iranis omis Semdeg, ramac gamocdis winaSe daayena amerikis SeerTebuli Statebi - daiwyebda Tu ara oms civi omis damTavrebisTanave. 1989-1991 wlebSi msoflioSi Seicvala is gzebi da meTodebi, rac gamoiyeneboda saukuneebis ganmavlobaSi. es iyo zedmiwevniT gansakuTrebuli periodi, romlis

55


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.