Chemia. Poziom podstawowy. Zestawy zadań egzaminacyjnych - Zdzisław Głowacki

OFICYNA WYDAWNICZA

Zdzis³aw G³owacki

Chemia Poziom podstawowy.

Zestawy zadañ egzaminacyjnych przygotowuj¹cych do nowej matury z modelami oceniania i rozwi¹zaniami

Redakcja techniczna, opracowanie graficzne, ³amanie i przygotowanie do druku:

Robert Ciechanowski, RC PRO [www.rc-pro.eu] Projekt ok³adki:

Miros³aw G³odkowski, Zdzis³aw G³owacki Korekta

Iwona Cieœlak

© Copyright by Oficyna Wydawnicza „Tutor” Wydanie I. Toruñ 2007 r.

Oficyna Wydawnicza „Tutor” ul. Warszawska 14/2 87-100 Toruñ tel./fax (0-56) 66-408-66 e-mail: tutor@tutor.torun.pl Wysy³kowa Ksiêgarnia Internetowa: www.tutor.edu.pl

ISBN 978-83-89563-32-3

Spis treﾅ田i Wstﾃｪp

4

Zestaw 1.

Arkusz egzaminacyjny I Odpowiedzi

5 111

Zestaw 2.

Arkusz egzaminacyjny I Odpowiedzi

21 121

Zestaw 3.

Arkusz egzaminacyjny I Odpowiedzi

39 133

Zestaw 4.

Arkusz egzaminacyjny I Odpowiedzi

57 147

Zestaw 5.

Arkusz egzaminacyjny I Odpowiedzi

73 159

Zestaw 6.

Arkusz egzaminacyjny I Odpowiedzi Tablice chemiczne

89 169 107

Wstêp

Chemia. Poziom podstawowy. Zestawy zadañ egzaminacyjnych — to seria szeœciu arkuszy egzaminacyjnych, odpowiadaj¹cych pierwszemu arkuszowi maturalnemu, przygotowana z myœl¹ o m³odzie¿y ucz¹cej siê chemii w szko³ach œrednich, a zw³aszcza uczniach, którzy przygotowuj¹ siê do egzaminu maturalnego.

Kolejna publikacja bêdzie zawiera³a zestawy zadañ egzaminacyjnych przygotowuj¹cych do nowej matury z chemii zdawanej na poziomie rozszerzonym.

Nowy egzamin maturalny stawia przed zdaj¹cymi zmienione oraz ujednolicone wymagania. Najwa¿niejsz¹ zmian¹ w nowej maturze jest fakt, ¿e jest to egzamin zewnêtrzny. Nie jest ju¿ tak, ¿e ten sam nauczyciel kszta³ci swoich uczniów, a potem uk³ada maturalne zestawy egzaminacyjne i jest dla nich egzaminatorem wystawiaj¹cym ocenê. Oceny wiadomoœci i umiejêtnoœci maturzysty dokonuj¹ zewnêtrzne komisje egzaminacyjne.

Zamieszczone tu zadania zosta³y starannie dobrane i opracowane w oparciu o standardy wymagañ egzaminacyjnych z chemii obowi¹zuj¹ce na zewnêtrznej maturze w roku 2007 i w latach nastêpnych. Samodzielne rozwi¹zywanie zestawów egzaminacyjnych i ich analiza w oparciu o autorskie odpowiedzi jest doskona³ym treningiem przed zewnêtrznym egzaminem maturalnym, który bêdzie jednoczeœnie egzaminem wstêpnym na wiele kierunków studiów.

Zebrane w tej ksi¹¿ce zestawy zadañ maturalnych zosta³y opracowane przez doœwiadczonego nauczyciela, prowadz¹cego od wielu lat zajêcia przygotowuj¹ce uczniów do egzaminów zarówno maturalnych z chemii, a wczeœniej równie¿ do egzaminów wstêpnych na wy¿sze uczelnie. ¯yczymy wszystkim uczniom wytrwa³oœci w przygotowaniach i zadowalaj¹cych wyników na maturze.

www.szkolna.pl

dysleksja Miejsce na naklejkê z kodem

Zestaw 1.

MF-W1A1-051 EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII Arkusz I

Arkusz I

Czas pracy: 120 minut

Instrukcja dla zdaj¹cego 1. SprawdŸ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 16 stron. Ewentualny brak zg³oœ przewodnicz¹cemu zespo³u nadzoruj¹cego egzamin.

2. Mo¿esz korzystaæ z wybranych tablic chemicznych do³¹czonych do arkusza (w tej ksi¹¿ce znajduj¹ siê na koñcu).

3. Rozwi¹zania i odpowiedzi przy ka¿dym zadaniu zapisz czytelnie, w miejscu na to przeznaczonym.

4. W rozwi¹zaniach zadañ rachunkowych przedstaw tok rozumowania prowadz¹cy do ostatecznego wyniku oraz pamiêtaj o podaniu jednostek obliczanych wielkoœci. Uwaga! W miejscu przeznaczonym na rozwi¹zanie nie musisz zapisywaæ wszystkich obliczeñ — wystarczy, ¿e przedstawisz poœrednie i koñcowe wyniki.

5. W trakcie obliczeñ mo¿esz korzystaæ z kalkulatora.

Twój wynik:

PUNKTÓW

PROCENT

6. Pisz czytelnie. U¿ywaj d³ugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. Nie pisz o³ówkiem.

7. Nie u¿ywaj korektora.

8. B³êdne zapisy wyraŸnie przekreœl.

9. Pamiêtaj, ¿e zapisy w brudnopisie nie podlegaj¹ ocenie.

10. Obok ka¿dego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, któr¹ mo¿na uzyskaæ za jego poprawne rozwi¹zanie.

¯yczymy powodzenia!

Za rozwi¹zanie wszystkich zadañ mo¿na otrzymaæ ³¹cznie

60 punktów

(Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy)

PESEL ZDAJ¥CEGO

KOD ZDAJ¥CEGO

www.szkolna.pl

Zestaw 1. Poziom podstawowy

1

Zadanie 1.

W poni¿szym schemacie przedstawiaj¹cym równania reakcji chemicznych: O] O] a + H 2 O ® b ¾[¾ ® c ¾[¾ ®d

b + d ® octan etylu

litery a i b oznaczaj¹: a

b

A.

etan

etanol

B.

eten

etanol

C.

etanol

kwas octowy

D.

etyn

kwas octowy 3

Zadanie 2.

Wyznacz wspó³czynniki stechiometryczne x, y i z dla reakcji: yMnO -4 + xNO -2 + 2 z..... ®

x NO -3 + z H 2 O + yMn 2+

Wpisz je do tabeli oraz ustal œrodowisko, w którym zachodzi ta reakcja chemiczna poprzez uzupe³nienie lewej strony równania o jony H+ lub OH-, podaj wzór i nazwê: reduktora i utleniacza. x

y

z

utleniacz: reduktor:

www.szkolna.pl

œrodowisko

7

Zestaw 1. Poziom podstawowy

3

Zadanie 3.

W produktach przemian promieniotwórczych stwierdzono wystêpowanie dwóch izotopów pierwiastka o liczbie atomowej 84. Nastêpnie wyznaczono ich zawartoœæ procentow¹. L¿ejszego izotopu o liczbie masowej 212 by³o 75%, resztê stanowi³ ciê¿szy izotop posiadaj¹cy w j¹drze o 4 neutrony wiêcej od l¿ejszego izotopu. Na podstawie podanych zawartoœci izotopów oblicz œredni¹ masê atomow¹ dla tego pierwiastka. Podaj nazwê tego pierwiastka oraz uzupe³nij poni¿sz¹ tabelê.

izotop l¿ejszy

izotop ciê¿szy

liczba atomowa liczba masowa zawartoœæ procentowa w próbce liczba protonów w j¹drze liczba neutronów w j¹drze 3

Zadanie 4.

a) Uzupe³nij tabelê, wpisuj¹c jaki rodzaj wi¹zania ³¹czy atomy w cz¹steczce, oraz podaj, jaka jest krotnoœæ wi¹zania.

Lp.

cz¹steczka

rodzaj wi¹zania chemicznego

krotnoœæ wi¹zania

1.

H2

kowalencyjne

pojedyncze

www.szkolna.pl

8

Arkusze egzaminacyjne z chemii

Lp.

cz¹steczka

2.

O2

3.

N2

4.

HBr

5.

NaCl

rodzaj wi¹zania chemicznego

krotnoœæ wi¹zania

b) Uzupe³nij tekst.

Wi¹zanie pojedyncze pomiêdzy dwoma atomami jest zawsze typu . Wi¹zanie podwójne jest zbudowane z jednego wi¹zania typu oraz z jednego wi¹zania typu

.

W sk³ad wi¹zania potrójnego wchodz¹: jedno wi¹zanie typu oraz dwa wi¹zania typu

. W przypadku dwóch wi¹zañ typu

gêstoœæ elektronowa skupiona jest w p³aszczyznach prostopad³ych do siebie — przenikaj¹cych siê wzd³u¿ osi ³¹cz¹cej oba atomy. Z uwagi na rozmieszczenie ³adunku poza t¹ osi¹ wi¹zania typu

s¹

s³absze i powoduj¹, ¿e cz¹steczki zawieraj¹ce je s¹ podatne na reakcje chemiczne.

1

Zadanie 5.

W uk³adzie okresowym w miarê wzrostu liczby atomowej elektroujemnoœæ pierwiastków: A. w grupach roœnie, w okresach maleje B. w grupach i okresach maleje C. w grupach i okresach roœnie D. w grupach maleje, w okresach roœnie

www.szkolna.pl

dysleksja Miejsce na naklejkê z kodem

Zestaw 4.

MF-W1A1-051 EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII Arkusz I

Arkusz I

Czas pracy: 120 minut

Instrukcja dla zdaj¹cego 1. SprawdŸ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 16 stron. Ewentualny brak zg³oœ przewodnicz¹cemu zespo³u nadzoruj¹cego egzamin.

2. Mo¿esz korzystaæ z wybranych tablic chemicznych do³¹czonych do arkusza (w tej ksi¹¿ce znajduj¹ siê na koñcu).

3. Rozwi¹zania i odpowiedzi przy ka¿dym zadaniu zapisz czytelnie, w miejscu na to przeznaczonym.

4. W rozwi¹zaniach zadañ rachunkowych przedstaw tok rozumowania prowadz¹cy do ostatecznego wyniku oraz pamiêtaj o podaniu jednostek obliczanych wielkoœci. Uwaga! W miejscu przeznaczonym na rozwi¹zanie nie musisz zapisywaæ wszystkich obliczeñ — wystarczy, ¿e przedstawisz poœrednie i koñcowe wyniki.

5. W trakcie obliczeñ mo¿esz korzystaæ z kalkulatora.

Twój wynik:

PUNKTÓW

PROCENT

6. Pisz czytelnie. U¿ywaj d³ugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. Nie pisz o³ówkiem.

7. Nie u¿ywaj korektora.

8. B³êdne zapisy wyraŸnie przekreœl.

9. Pamiêtaj, ¿e zapisy w brudnopisie nie podlegaj¹ ocenie.

10. Obok ka¿dego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, któr¹ mo¿na uzyskaæ za jego poprawne rozwi¹zanie.

¯yczymy powodzenia!

Za rozwi¹zanie wszystkich zadañ mo¿na otrzymaæ ³¹cznie

60 punktów

(Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy)

PESEL ZDAJ¥CEGO

KOD ZDAJ¥CEGO

www.szkolna.pl

Zestaw 4. Poziom podstawowy

2

Zadanie 1.

Podane nuklidy mog¹ tworzyæ ró¿ne grupy izotopów i izobarów (nuklidy posiadaj¹ce jednakow¹ liczbê nukleonów w j¹drze). Poni¿ej wypisz tylko te nuklidy, które tworz¹ najwiêkszy zbiór izotopów i najwiêkszy zbiór izobarów.

33 37 32 36 36 32 40 34 36 16 Ax, 17 Bx, 16 Cx, 18 Dx, 19 Ex, 16 Fx, 18 Gx, 16 Hx, 17 Ix

izotopy izobary

1

Zadanie 2.

W czterech s³oikach bez etykietek znajduj¹ siê sole: BaCl2, SrCl2, NaCl i CaCl2. Podaj prosty sposób zidentyfikowania tych soli.

1

Zadanie 3.

W kwadraty obok symboli pierwiastków wpisz, ile elektronów walencyjnych zawiera dany atom:

www.szkolna.pl

Na

Si

Al

Br

Be

O

Zdzisław Głowacki

CHEMIA. Ćwiczenia dla licealistów Zdzisław Głowacki

Chemia. Ćwiczenia dla licealistów Ćwiczenia i zadania z chemii zawarte w kolejnych częściach tej serii wydawniczej zostały opracowane zgodnie z podstawą kształcenia ogólnego dla szkół ponadgimnazjalnych. Mogą być one pomocne podczas realizacji dowolnego programu nauczania chemii dopuszczonego do użytku szkolnego.

Niektóre zadania zawierają treści interdyscyplinarne – problemy typowo chemiczne połączone są z fizyką, biologią czy z matematyką. Ma to na celu rozszerzenie i uzupełnienie wiedzy, która jest przedstawiana w podręcznikach szkolnych.

Zróżnicowane, w formie i w treści, ćwiczenia uczą rozwią

zywania problemów chemicznych, krótkiego definiowania stosowanych pojęć, wyszukiwania informacji, opracowywania i graficznego przedstawiania danych, wyciągania wniosków z opisów przemian chemicznych, analizowania tekstów popularnonaukowych itp. Stopień trudności ćwiczeń jest zróżnicowany – nauczyciel będzie mógł je wykorzystywać w pracy z uczniami liceum a także przygotowując gimnazjalistów do udziału w konkursach chemicznych.

Do każdej części ćwiczeń został opracowany poradnik dla nauczyciela, który zawiera rozwiązania zadań i problemów oraz komentarze do zagadnień będących treścią pytań.

Wszystkie części ćwiczeń wraz z poradnikami są doskonałą pomocą dla uczniów samodzielnie przygotowujących się do zmagań konkursowych w gimnazjum i dla licealistów powtarzających zagadnienia z chemii przed sprawdzianami i do egzaminu maturalnego.

Część 1

! uczniów ambitnych ! kandydatów na studia medyczne ! uczestników konkursów chemicznych

Ćwiczenia z chemii rekomendowane dla:

Treści zestawów ćwiczeń

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Budowa atomu Układ okresowy pierwiastków chemicznych Mol, masa molowa i objętość molowa gazów Wiązania chemiczne Właściwości wybranych metali i niemetali Systematyka związków nieorganicznych Chemia w Internecie

Część 2b – Chemia organiczna 1. Alkany 2. Węglowodory nienasycone (alkeny, alkiny, dieny i cykloalkeny) 3. Węglowodory aromatyczne i związki heterocykliczne 4. Fluorowcopochodne (halogenopochodne) węglowodorów 5. Alkohole i fenole

Część 2a – zakres podstawowy i rozszerzony 1.

2.

3.

4.

Reakcje chemiczne Podstawy obliczeń chemicznych Roztwory i mieszaniny Reakcje w roztworach wodnych elektrolitów

6. Aldehydy i ketony 7. Kwasy karboksylowe, estry i tłuszcze 8. Związki organiczne zawierające azot 9. Cukry 10. Chemia na co dzień

Pełną ofertę znajdziesz na www.tutor.edu.pl

59

Zestaw 4. Poziom podstawowy

5

Zadanie 4.

W tabeli podano w procentach masowych zawartoœci wybranych pierwiastków w skorupie ziemskiej.

O Si Al Fe Ca

46,1% 28,2% 8,2% 5,6% 4,2%

Na Mg K H P

2,4% 2,3% 2,1% 0,14% 0,11%

a) Dla pierwiastków wymienionych w tabeli (z wyj¹tkiem tlenu, krzemu i wodoru) wpisz odpowiednio do tabeli wzór jego tlenku, w którym pierwiastek wystêpuje na swoim najwy¿szym stopniu utlenienia. tlenki kwasowe tlenki zasadowe tlenki amfoteryczne b) Jaki jest stosunek masy tlenu do masy wodoru w skorupie ziemskiej?

c) Oblicz, ile atomów tlenu przypada w skorupie ziemskiej na dziesiêæ atomów wodoru. Wynik podaj w zaokr¹gleniu z dok³adnoœci¹ do jednego atomu.

www.szkolna.pl

60

Arkusze egzaminacyjne z chemii

d) Za³ó¿my, ¿e krzem zawarty w skorupie ziemskiej wystêpuje tylko w postaci krzemionki SiO2. Oblicz, jak¹ masê mia³aby krzemionka oraz jaka by³aby masa zwi¹zanego z krzemem tlenu znajduj¹ca siê w 1 tonie skorupy ziemskiej.

3

Zadanie 5.

Wpisz w odpowiednie prostok¹ty wzory chemiczne dwóch przyk³adowych cz¹steczek dwuatomowych, w których wystêpuj¹ typowe wi¹zania. jonowe I.

II.

kowalencyjne I.

II.

kowalencyjne spolaryzowane I.

II.

2

Zadanie 6.

Wyznacz wspó³czynniki stechiometryczne dla podanej reakcji: aS 4 O 26- + bBr2 + c ...... dSO 24- + eBr - + f H 2 O

www.szkolna.pl

61

Zestaw 4. Poziom podstawowy

Wpisz je do tabeli oraz ustal œrodowisko, w którym zachodzi ta reakcja chemiczna, poprzez uzupe³nienie lewej strony równania o jony H+ lub OH-. Podaj wzory: reduktora i utleniacza. a

b

c

d

e

f

œrodowisko

reduktor

utleniacz

2

Zadanie 7.

a) Podaj pe³n¹ konfiguracjê elektronow¹ (rozmieszczenie elektronów na poszczególnych orbitalach) dla atomu chloru oraz dla jego prostego jonu. Elektrony walencyjne przedstaw w zapisie klatkowym.

b) Wpisz do tabeli, na którym stopniu utleniania wystêpuje atom chloru w podanych zwi¹zkach chemicznych. zwi¹zek chemiczny

HCl

AlCl3

Mg(ClO3)2

NaClO2

HClO

stopieñ utlenienia chloru 3

Zadanie 8.

a) Wska¿ grupê soli, która zawiera tylko sole nieulegaj¹ce hydrolizie.

A. NaCl, CH3COONa, K2CO3

B. K2SO4, LiNO3, CaCl2

C. FeCl3, K2S, KCl

D. NaNO3, K2SO4, Na2CO3

www.szkolna.pl

62

Arkusze egzaminacyjne z chemii

b) Spoœród podanych wy¿ej soli wybierz jedn¹ sól, tak¹ która hydrolizuje zasadowo, i zapisz dla niej cz¹steczkowo i jonowo równania reakcji hydrolizy.

3

Zadanie 9.

a) W roztworze kwasu fluorowodorowego znajduje siê 0,4 mola jonów H+ i 1,6 mola cz¹steczek niezdysocjowanych HF. Ile procent wynosi w tych warunkach stopieñ dysocjacji tego kwasu?

b) Aby zwiêkszyæ stopieñ dysocjacji tego elektrolitu nale¿y: A. dodaæ stê¿onego HF do roztworu B. zmniejszyæ stê¿enie roztworu C. obni¿yæ temperaturê roztworu D. odparowaæ wodê 2

Zadanie 10.

W trakcie æwiczeñ na lekcji chemii uczniowie badali wskaŸnikami kwasowo-zasadowymi odczyny wody destylowanej i roztworów wodnych ró¿nych substancji: HCl, KCl, NH4Cl, CH3COONa, CH3COOH, K2CO3, etanolu oraz wody z myd³em i soku jab³kowego.

www.szkolna.pl

63

Zestaw 4. Poziom podstawowy

Badane substancje przedstawiono na rysunku.

I

II

III

IV

V

woda destylowana

5% HCl

5% KCl

5% NH4Cl

5% CH3COONa

VI

VII

VIII

IX

X

5% CH3COOH

5% K2CO3

etanol

woda z myd³em sok jab³kowy

Wpisz do tabeli numery kolb sto¿kowych z substancjami zgodnie z wartoœciami pH, które zmierzyli uczniowie. pH > 7

pH = 7

pH < 7

2

Zadanie 11.

Oblicz, jak¹ objêtoœæ bêdzie mia³ w warunkach normalnych gaz, który powstanie podczas dzia³ania wod¹ na 8,5 g stopu zawieraj¹cego 54,1% sodu oraz 45,9% potasu. Zapisz równania chemiczne zachodz¹cych reakcji.

www.szkolna.pl

64

Arkusze egzaminacyjne z chemii

2

Zadanie 12.

Ustal, jakie zwi¹zki mog¹ byæ substratem A w reakcji addycji zapisanej poni¿szym schematem. Podaj wzory i nazwy co najmniej dwóch wêglowodorów, z których w tej reakcji mo¿na otrzymaæ zapisany produkt.

CH3 A + HBr ®

CH CH3

CH2

CH

CH3

Br

2

Zadanie 13.

Jakie kolejno reakcje nale¿y przeprowadziæ, ¿eby z benzenu otrzymaæ produkt przedstawiony wzorem pó³strukturalnym? Narysuj schemat przemian chemicznych, podaj¹c wzory pó³strukturalne reagentów.

www.szkolna.pl

65

Zestaw 4. Poziom podstawowy

NO2 NH2

+

O2N

NH2 1

Zadanie 14.

Dokoñcz zdanie, wpisuj¹c nazwê grupy zwi¹zków naturalnych.

Naturalne estry kwasów t³uszczowych z alkoholami jednowodorotlenowymi .

o d³ugich ³añcuchach wêglowych to 2

Zadanie 15.

Uczniowie analizowali przebieg reakcji chemicznej, opisanej poni¿szym równaniem, zachodz¹cej w fazie gazowej w zamkniêtym reaktorze ciœnieniowym.

CO + Cl2 ® COCl2

DrH = -109 kJ

Ka¿dy z nich poda³ swoje wnioski dotycz¹ce przebiegu tej reakcji w ró¿nych warunkach. Wnioski przedstawili w postaci 10 punktów. Nie byli jednak zgodni co do prawid³owoœci podanych stwierdzeñ. Wpisz do zestawienia numery prawid³owych wniosków.

1. Reakcja jest endotermiczna.

2. Sta³a równowagi tej reakcji roœnie ze wzrostem temperatury.

3. Sta³a równowagi tej reakcji nie zmieni siê po podwy¿szeniu ciœnienia w reaktorze.

4. Energia w formie ciep³a jest przekazywana z uk³adu do otoczenia.

5. Wzrost temperatury powoduje przesuniêcie równowagi w lewo.

6. Wzrost temperatury powoduje wzrost wydajnoœci tej przemiany.

www.szkolna.pl

66

Arkusze egzaminacyjne z chemii

7. Obni¿enie ciœnienia powoduje wzrost wydajnoœci tej przemiany.

8. Zwiêkszenie ciœnienia chloru spowoduje wzrost wydajnoœci tej reakcji.

9. Zmiana ciœnienia w reaktorze nie ma wp³ywu na przebieg reakcji.

10. Wzrost ciœnienia powoduje przesuniêcie równowagi w lewo.

Prawdziwe s¹ zdania oznaczone numerami:

2

Zadanie 16.

W wyniku hydrolizy pewnego estru o masie cz¹steczkowej 116 u powsta³ kwas karboksylowy oraz alkohol. Po utlenieniu alkoholu otrzymano ten sam kwas, który powsta³ w procesie hydrolizy. Zapisz za pomoc¹ wzorów pó³strukturalnych przebieg hydrolizy tego estru.

2

Zadanie 17.

Tlenek wêgla(II), nazywany popularnie czadem, jest gazem palnym. Zapisz równanie reakcji spalania czadu. Oblicz, jaka objêtoœæ powietrza jest niezbêdna do ca³kowitego spalenia 20 dm3 czadu.

www.szkolna.pl

Oficyna Wydawnicza ul. Warszawska 14/2, 87-100 Toruń, tel./fax 56 65-999-55, tel. kom. 603-929-227

Magiczna chemia. Zagadnienia z chemii nie tylko dla olimpijczyków – gimnazjalistów i licealistów – to obszerny wybór zagadnień i zadań dla uczniów zamierzających szerzej poznać chemię. Intencją autora było wypełnienie luki występującej pomiędzy chemią szkolną a wiedzą chemiczną niezbędną do udziału w konkursach i w olimpiadzie chemicznej oraz do podjęcia studiów obejmujących przedmioty przyrodnicze, takie jak: chemia, biochemia, farmacja czy medycyna.

W kolejnych rozdziałach można znaleźć zagadnienia i zadania obejmujące takie tematy, jak: powstawanie pierwiastków we Wszechświecie, izomeria i analiza konformacyjna, aktywność optyczna związków chemicznych i ich biomolekularna homochiralność czy aromatyczność węglowodorów. W odrębnym rozdziale przedstawiono osiągnięcia chemików uhonorowane nagrodami Nobla. Są tu też zadania, których treść jest oparta na historycznie ważnych odkryciach chemicznych. Uczeń znajdzie tu różne teorie budowy i działania kwasów i zasad oraz soli i roztworów buforowych. Całość książki zamyka kilka anegdot o chemikach. Do większości pytań, zadań i problemów dołączono odpowiedzi i komentarze. Na końcu autor zamieścił zestawienie książek, po które powinien sięgnąć każdy ciekawy otaczającego go świata uczeń, nie tylko ten interesujący się chemią.

Autor książek – Zdzisław Głowacki – jest doktorem nauk chemicznych, absolwentem Politechniki Gdańskiej. Studiował fizykę i chemię. W latach 1982-93 pracował w Katedrze Chemii Organicznej PG. Był nauczycielem i wykładowcą w Medycznym Studium Zawodowym w Toruniu oraz adiunktem na Wydziale Chemii UMK. Od 1991 roku jest dyrektorem Studium Oświatowego „Tutor” w Toruniu – m.in. prowadzi zajęcia dla licealistów przygotowujących się do egzaminów na studia medyczne. W 1993 roku założył Oficynę Wydawniczą „Tutor” – wydawnictwo o profilu edukacyjnym, nakładem którego ukazało się kilkadziesiąt tytułów.

Jest autorem kilkunastu prac naukowych z zakresu zastosowań NMR do oznaczania składu enancjomerycznego związków organicznych oraz książek, m.in. Po naszej stronie lustra. Złamana symetria Wszechświata oraz Chemiczna dialektyka. Testy egzaminacyjne z chemii dla gimnazjalistów i cyklu zbiorów zadań Chemia. Ćwiczenia dla licealistów. Jest współautorem książek: Odlotowa matematyka. Zadania dla najmłodszych olimpijczyków – uczniów szkół podstawowych i gimnazjów i Pewniaki. Próbne egzaminy gimnazjalne.

Interesuje się szeroko pojętymi dyscyplinami matematyczno-przyrodniczymi. Wypoczywa w wiejskim domku – pracując w ogrodzie. Jego hobby to geograficzne i historyczne wędrówki śladami przodków.

www.szkolna.pl www.tutor.torun.pl