ÖÀÃÀÀÍ ÑÀÐ
ÁËÎÃ http://tsagaansar.blogspot.com
ÀËÀà ÌÝËÕÈÉ ªÐªÕ Алаг мэлхий буюу яст мэлхийг монголчууд эртнээс нааш тоглосоор ирсэн юм. Эртний уламжлалт энэ тоглоомоор тоглох хүүхдүүд шоо орхиж, нүхний нь тоогоор мэлхий өрж тоглодог. 92 эсвэл 108 шагайгаар тоглож, эрхтэн бүрийг тодорхой тооны дараалалтай өрдөг. Тухайлбал: мэлхийн давсàгийг нэг, бөөрийг хоёр, толгойг гурав, шилбийг дөрөв, хүзүүг тав, нурууг зургаан шагай гэхчлэн ºрдºг. Битүүнд алаг мэлхий өрж хонуулаад шинийн нэгэн буцаан авч тоглодог уламжлалтай. Яст мэлхийн эрхтэн: - Давсаг 1 шагай, - Ç¿рх 1 шагай, - Í¿д 2 шагай, - ×их 2 шагай, - Áөөр 2 шагай, - Òолгой 3 шагай, - Ñ¿¿л 3 шагай, - Øилбэ 4 шагай - Ñарвуу 5 шагай - Íуруу 6 шагай - Õ¿з¿¿ 6 шагай Алаг мэлхий тоглох журам: Алаг мэлхийг шагай өрж д¿рсэлсэн хөлөг дээр шагайг өрж тоглоход бэлтгээд тоглогчид нь ээлжээр нэг шоо орхино. Хэрэв шоо хоёр н¿хээрээ буувал тэр хvн 2 н¿д, 2 чих, 2 бөөрний аль нэгийг авна. Нөгөөдөх х¿н шоог зургаа н¿дээр нь буулгавал х¿з¿¿ нурууны аль нэг эгнээний 6 шагайг авна. Энэ мэтээр тоглосоор байтал мэлхийн эрхтнийг д¿рсэлсэн шагай дуусч эхэлдэг. Энэх¿¿ дууссан эрхтний шоо буувал шооны н¿хний тоо ёсоор дууссан эрхтнийг тэр х¿н авсан шагайгаасаа нөхөж тавина. Хамгийн олон шагай авсан х¿н нэгд¿гээр суурийг эзлэн хожно.
16