Popo December 2020

MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO

December 2020

POLDERS OM DE POPOCATEPETL Jaargang 57, nr 3

VAN DE REDACTIE Het afgelopen jaar was een heel bijzonder jaar waarin een groot deel van de normale activiteiten tot bijna volledige stilstand kwam, school, werk, economie, … Na bijna een jaar met het coronavirus is iedereen er wel klaar mee, maar we moeten nog even geduld hebben, hoe lang is volstrekt onduidelijk.

Uiteraard had de coronacrisis ook gevolgen voor de Nederlandse gemeenschap in Mexico met nu online borrels, bijeenkomsten en vergaderingen. Een groot deel van de activiteiten zijn afgelast en/of uitgesteld. De leden van de Dutch Business Club moesten het dit jaar doen met een digitale nieuwsbrief (waarvoor overigens hartelijk dank, Henk) in plaats van de traditionele lunch in San Angel Inn. Ook de PoPo is dit jaar alleen digitaal verschenen (https://nvmexico.com).

Zoals gebruikelijk blikken we in de laatste PoPo van het jaar terug op de activiteiten van de Nederlandse Vereniging in Mexico met een bijdrage van de bestuurstafel, het jaarverslag, het financieel overzicht en een verslag van de algemene ledenvergadering die zoals zoveel evenementen dit jaar online plaatsvond.

Het tweede deel van deze editie bestaat uit bijdragen van Esther van de Vosse over de Nederlandstalige school De Sprinkhaan, Wilfred Mohr met nieuwtjes over de ambassade, ons nieuw redactielid Jurjen Roerdinkholder over het Vlaams en Nederlands in tijden van corona (overigens benieuwd hoe zijn naam uitgesproken wordt in Mexico) en Ad ten Kate over de helden en overwinnaars van de Mexicaanse revolutie.

Het laatste deel van dit nummer wordt wederom in beslag genomen door een selectie van stukjes uit de nieuwsbrieven die Henk Keizer heeft rondgestuurd aan de leden van de Dutch Business Club met bijdragen van Henk zelf over bubbels en van alles wat, Bob Dijks over toerisme, Désirée Larenas over vaccins en last but not least Joost Draaisma over de economie.

Veel leesplezier en de allerbeste wensen voor de feestdagen en een gelukkig, voorspoedig, gezond en coronavrij 2021.

Jorrit, Jurjen en Roelof

1.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

2.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

INHOUDSOPGAVE

COLOFON

Van de Redactie

1

Inhoudsopgave

3

Van de bestuurstafel Door Ruud Buitelaar Jaarverslag Nederlandse Vereniging Door Ruud Buitelaar Financieel Overzicht Door Ruud Buitelaar Verslag Algemene Ledenvergadering Door Ruud Buitelaar De Sprinkhaan Door Esther van de Vosse Van de ambassade Door Wilfred Mohr Van viruswappie tot knuffelcontact Door Jurjen Roerdinkholder Helden en overwinnaars Door Ad ten Kate Bubbels Door Henk Keizer Toerisme in tijden van Corona Door Bob Dijks Mazelenvaccin Door Désirée Larenas Van alles wat Door Henk Keizer Economische ontwikkelingen in Mexico Door Joost Draaisma Algemene informatie

5

De PoPo is het officiële blad van de Nederlandse Vereniging in Mexico en verschijnt drie of vier maal per jaar.

Abonnement Alle Leden van de Nederlandse Vereniging die dat willen ontvangen een papieren versie van de PoPo.

7 10 11

13 15 17

Redactie Roelof Bijker Jurjen Roerdinkholder Jorrit Tolhoek Kopij Kopij is van harte welkom. Liefst in het nederlands, maar spaanse en engelse teksten worden ook geaccepteerd. Teksten in Word aanleveren; foto’s en ander materiaal graag in PDF, JPEG, e.d. Alles per email opsturen naar depopomexico@gmail.com.

20

24

De redactie behoudt zich het recht voor alle ingezonden kopij zonder overleg aan te passen, in te korten, niet te plaatsen, etc.

26 Advertenties Advertenties kosten: 1 pagina: $2.500 per jaar ½ pagina: $1.250 per jaar ¼ pagina: $625 per jaar Speurders : $100 per keer

27 29 31 34

Oplage: 130 stuks

3.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

SPONSORS

ADVERTENTIE

4.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

VAN DE BESTUURSTAFEL Door Ruud Buitelaar Het zijn geen gemakkelijke tijden voor een gezelligheidsvereniging. We houden ons strikt aan de voorschriften en raadgevingen en organiseren sinds maart dit jaar geen samenkomsten van Nederlanders in Mexico.

Daar komen we natuurlijk ook wel een keer overheen, zo erg is dat niet. Voor veel mensen en bedrijven is het veel erger. Ieder van ons heeft in deze periode wel een dierbaar familielid of een goede kennis verloren. Dat is erg triest. Velen hebben moeten omschakelen en leren leven met minder.

De situatie biedt ook kansen en leert ons op een andere manier naar dingen kijken. De Nederlandse Vereniging in Mexico heeft op succesvolle manier Koningsdag, de jaarlijkse ledenvergadering en Sinterklaas online (mede) georganiseerd. Daardoor zijn we meer en beter in contact gekomen met Nederlanders die wel in Mexico, maar niet in Mexico-stad wonen. Ook voor die mensen blijken we toch wel wat te kunnen betekenen. Online activiteiten zullen ongetwijfeld een vast onderdeel van het programma van de Vereniging worden en de contacten met Nederlanders in heel Mexico zullen daardoor beter worden.

Mede daarom heeft De Sprinkhaan ook taal- en cultuurles kunnen aanbieden aan Nederlandse en Vlaamse kinderen buiten de stad. Elders in dit nummer meer daarover.

De pandemie heeft een zestal personen actief in de Vereniging, de school en de PoPo, genoopt om werk te maken van het opzetten van een Mexicaanse rechtspersoon. Dat is gelukt in de vorm van de Asociación Cultural Neerlandesa Anna Maria van Schurman. Deze culturele vereniging is breed opgezet en richt zich op een Mexicaans publiek maar kan zeker ook voor Nederlanders in Mexico interessante activiteiten gaan ontplooien. Kijk maar eens op de website acneerlandesa.org.mx. Net een paar dagen geleden heeft deze AC de zogenaamde “estatus donataria” verkregen, hetgeen vrijstelling betekent van inkomstenbelasting over verkregen donaties en subsidies ten bate van culturele activiteiten.

We kunnen daarom het nieuwe jaar 2021 vol vertrouwen tegemoet zien. De Nederlandse Vereniging in Mexico zal in zekere zin versterkt uit de coronacrisis te voorschijn komen en hoopt voor meer mensen meer gezellige activiteiten te kunnen gaan organiseren.

Helaas hebben zich geen mensen aangemeld om bestuurslid te worden van de gezelligheidsvereniging. Mocht je mee willen doen, neem contact op, bijvoorbeeld door een mailtje naar info@mexico.com.

Gelukkig zijn er veel mensen en organisaties die zich inzetten voor de Nederlandse gemeenschap in Mexico. Om te beginnen hebben we altijd steun van de ambassade en de consuls. Met de PoPo, De Sprinkhaan, de culturele vereniging, het Koningin Juliana Fonds Mexico, het Holland House Mexico, 5.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

diverse facebookpagina´s en organisaties van Nederlanders in plaatsen zoals Quintana Roo, Guadalajara, Querétaro, León, Monterrey en Puebla kan gesteld worden dat de Nederlandse gemeenschap in Mexico geen gebrek heeft aan organisatorische capaciteit. Samen kunnen we het heel gezellig maken. Laten we dat vooral doen.

Namens de Nederlandse Vereniging in Mexico wens ik alle lezers van de PoPo hoopvolle feestdagen en een voorspoedig 2021. Tot gauw!

6.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

JAARVERSLAG NEDERLANDSE VERENIGING Door Ruud Buitelaar Dit is een verslag van de activiteiten van de Nederlandse Vereniging van november 2019 tot november 2020 dat begint met de ALV van 21 november 2019 en eindigt met de ALV van 18 november 2020.

Algemene ledenvergadering 2019 De algemene ledenvergadering van 21 november 2019 ter residentie was met 46 deelnemers redelijk goed bezocht. Met veel enthousiasme werden er plannen gemaakt voor het jaar 2019-2020, zoals uit het verslag van die vergadering blijkt.

Sinterklaas bezocht Mexico in 2019 De eerste activiteiten beloofden weer veel gezelligheid. Sinterklaas was zoals altijd op bezoek in Mexico. Op zondag 1 december was hij nota bene op drie plaatsen tegelijk, en wel in Playa del Carmen, Mexico-stad en Guadalajara. Op zondag 8 december was hij in Querétaro en Cholula.

De NVMexico was verantwoordelijk voor de ontvangst van de Sint in Mexico-Stad en werkte mee met een groep enthousiaste Nederlanders in Puebla voor het eerste bezoek ooit van de Sint aan Cholula.

De ontvangsten in Playa del Carmen, Guadalajara en Querétaro werden georganiseerd door lokale ontvangstcomités, zonder medewerking van de NVMexico op wat publiciteit na.

In Mexico-Stad waren er als vanouds bijna 90 kinderen en ruim 100 volwassenen. Met ruim 200 mensen in de tuin in Lomas de Chapultepec was het een erg geslaagde middag.

In Cholula waren 25 kinderen bijeengekomen voor het bezoek van de Sint aan de staat Puebla. Het was enorm gezellig.

Nieuwjaarsborrel 2020 Het werd een epische nieuwjaarsborrel in het, voor de gelegenheid verruimde, restaurantje Pitas Sâleh op vrijdag 17 januari waar gastheren Oscar Nissen en Janneke de Geus het prima voor elkaar hadden. Het lukte de dj om de beentjes van de bijna 50 deelnemers van de vloer te krijgen!

Schaatsen met de kinderen van De Sprinkhaan De eerste cultuurdag van het jaar op de Nederlandse Taal- en Cultuurschool De Sprinkhaan werd op 26 januari gehouden op de schaatsbaan in Bosques de la Reforma. Veel leerlingen en ouders hebben ervan genoten! Leden van de Nederlandse Vereniging in Mexico waren ook uitgenodigd en iedereen mocht meedoen. We hopen dat deze cultuurdagen in de toekomst ook druk zullen worden bezocht door kinderen van Nederlandse families in Mexico die niet op De Sprinkhaan zitten!

7.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

Beter Laat dan Nooit In februari kwam het programma “Beter Laat Dan Nooit” van RTL4 op bezoek in Mexico. In november 2019 hadden het tv-programma contact opgenomen met het bestuur van de NVMexico om ideeën op te doen voor activiteiten. Uiteindelijk kregen we ze zover om samen danzón te leren dansen in Salón Los Angeles. Peter Faber en Barrie Stevens waren van de partij, samen met een dozijn van onze leden.

Het was enorm geslaagd en de uitzending werd in Nederland zeer goed ontvangen.

Frans Bloem Een bijkomstigheid was dat we Frans Bloem beter leerden kennen. Deze Nederlandse cabaretier, die in New York woont en werkt, komt regelmatig voor optredens in Mexico. Een viertal leden van de Nederlandse Vereniging in Mexico is bij zijn optredens in Mexico-stad en San Miguel de Allende geweest, in de maand maart. Ze waren erg enthousiast over de zangkwaliteiten.

Koningsdag online En toen overviel het Coronavirus Mexico en moesten we alle geplande activiteiten stilleggen. Samen met de ambassade en het Holland House Mexico hebben we Koningsdag online gevierd en dat was erg geslaagd.

COMMUNICATIEKANALEN

Website De website van NVMexico werd dit jaar aanzienlijk minder bezocht dan voorgaande jaren, een direct gevolg van de pandemie, die als gevolg had dat er gedurende 2020 nauwelijks evenementen of nieuwsfeiten werden aangekondigd via de website. Sinds mei houdt de website de statistieken goed bij. Daaruit komt het volgende naar voren.

Aantal bezoekers op de website tot 4 november 2020: Best bezochte dag:

1725 24 juni 2020 (224 keer)

5 best bezochte artikelen en pagina’s op de website: Titel México de mi corazón NV Mexico – Home news De Nederlandse gemeenschap in Mexico Popo oktober 2020 Homepage / Archief

8.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

Aantal keer bekeken 444 305 232 204 64

PoPo Het magazine van de Nederlandse Vereniging, de PoPo, is uitgekomen in december 2019 en in april, oktober en december 2020. Deze laatste drie nummers zijn alleen online gedistribueerd. Zoals altijd werden de artikelen goed gewaardeerd.

Facebook De Facebookpagina van de Nederlandse Vereniging in Mexico is in 2018 hernieuwd. In twee jaar tijd heeft de pagina ruim 300 volgers gekregen. De posts met het grootste bereik, doorgaans over voetbal, werden gezien door bijna 3000 personen.

Nieuwsbrief De nieuwsbrief, die uitkomt wanneer er iets interessants te melden is, heeft ruim 800 abonnees. Het verloop is relatief gering. De nieuwsbrieven worden doorgaans geopend door ongeveer de helft van de ontvangers. Weer een kwart daarvan reageert op de brief. Daarmee blijft de nieuwsbrief een nuttig communicatiemiddel.

NIEUWE INITIATIEVEN

Mini-ruilbibliotheek In de snackbar en coffeeshop Holland Wafels is een boekenkast ingericht met Nederlandstalige boeken om in te ruilen of mee te nemen. Adres: Versalles 78, colonia Juárez, delegación Cuauhtémoc.

Openingstijden: elke dag van 09.00 tot 21.00 Asociación Cultural Neerlandesa “Anna María van Schurman”, A.C. In samenwerking met de Nederlandse taal- en cultuurschool De Sprinkhaan heeft de Nederlandse Vereniging in Mexico het initiatief ondersteund van zes mensen, waaronder bestuursleden van beide organisaties en de hoofdredacteur van het magazine de PoPo, om een Asociación Civil op te richten.

Het betreft een culturele Vereniging zonder winstoogmerk die tot doel heeft de aanwezigheid en de toegankelijkheid van de Nederlandstalige cultuur in Mexico te bevorderen.

9.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

FINANCIEEL OVERZICHT Door Ruud Buitelaar

10.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

VERSLAG ALGEMENE LEDENVERGADERING Door Ruud Buitelaar

Verslag Algemene Ledenvergadering NVMexico, woensdag 18 november 2020, 19.00-20.30 uur.

Een kleine 30 deelnemers waren getuige van de eerste online ledenvergadering ooit van de Nederlandse Vereniging in Mexico. Deelnemers kwamen onder andere uit Monterrey, Chiapas, Cancun, San Luis Potosí, Cuernavaca en Mexico-Stad. Kwalitatief was het in ieder geval een uitstekende opkomst.

Onmiddellijk na zijn welkomstwoord gaf de voorzitter de microfoon aan Wilfred Mohr, de nieuwe ambassadeur van Nederland in Mexico en in die hoedanigheid volgens traditie erevoorzitter van de NVMexico. De ambassadeur schetste heel kort zijn achtergrond en stelde zijn vrouw Ellen aan de vergadering voor. Hij gaf aan zeer ingenomen en vereerd te zijn met de kans om Nederland hier te lande te vertegenwoordigen en dat hij graag alle landgenoten in heel Mexico wilde ontmoeten. Zodra de situatie zich daartoe leent wil hij de NVMexico uitnodigen om een sociale activiteit ter residentie te organiseren.

De voorzitter bedankte de ambassadeur namens alle aanwezigen en verzekerde hem ervan de uitnodiging met groot genoegen te accepteren.

De orde van de dag omvatte het jaarverslag, het verslag van de kascommissie, de presentatie van de nieuwe Asociación Cultural Neerlandesa Anna María van Schurman, de bestuurssamenstelling en het programma van activiteiten voor 2021. Elders in dit nummer van de PoPo zijn de betreffende stukken te vinden.

Het jaarverslag geeft een beeld van een enthousiast begin, vervolgens een abrupte stopzetting en daarna een omschakeling naar activiteiten online. Het is niet anders. Het financiële verslag laat zien dat de Vereniging geïnvesteerd heeft, met name in het opzetten van een Mexicaanse rechtspersoon in de vorm van de culturele vereniging. Het eigen vermogen is mede daarom teruggelopen. Het bestuur stelt voor de jaarlijkse contributie te verhogen tot 400 pesos.

De voorzitter bedankte Janneke de Geus voor haar inzet gedurende 12 jaar als bestuurslid van de Vereniging. Dankzij haar hebben we allen veel gezellige momenten samen kunnen doorbrengen en zijn de communicatiekanalen, met name via de website en de nieuwsbrief, sterk gemoderniseerd.

Voor het bestuur van de Nederlandse Vereniging in Mexico voor 2021 zijn er na het vertrek van Janneke slechts twee personen beschikbaar, namelijk Ruud Buitelaar als voorzitter en Anne Schouten als penningmeester. Dat is te weinig en voldoet ook niet aan de norm zoals vastgesteld in de statuten.

Het programma van activiteiten zal dan ook minimaal zijn en het moeten hebben van samenwerking met andere organisaties binnen de Nederlandse gemeenschap in Mexico.

11.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

Na de verschillende presentaties konden deelnemers vragen stellen.

Uit de discussie bleek dat de deelnemers de informatie waardeerden en goedkeurden. Men sprak waardering uit voor de online organisatievorm en de deelname van Nederlanders uit heel Mexico.

Men was ook geïnteresseerd in de nieuwe culturele vereniging die in potentie een grote stap vooruit is wat betreft de organisatorische capaciteit van diverse initiatieven binnen de Nederlandse gemeenschap in Mexico. Alle voorstellen werden goed bevonden, inclusief bestuurssamenstelling en programma van activiteiten voor 2021.

De voorzitter bedankte de deelnemers en sloot de vergadering om 20.30 uur.

Steun de Nederlandse Vereniging en wordt lid! Je kan de jaarlijkse contributie van 400 peso storten op rekening van Bank: Intercam Beneficiario: Asociación Cultural Neerlandesa “Anna Maria van Schurman” Número de cuenta: 001894890017 CLABE 136180018948900174 Concepto: donativo NVMexico en je naam Stuur aub het betalingsbewijs per mail naar info@nvmexico.com

12.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

DE SPRINKHAAN Door Esther van de Vosse Cultuur online met De Sprinkhaan: op de boerderij, in de Vlaamse keuken en met de Sint De Nederlandse taal- en cultuurschool in Mexico, De Sprinkhaan, organiseert elk jaar vijf à zes cultuurdagen waar de kinderen naast de wekelijkse lessen Nederlands, op een leuke, speelse manier met de Nederlandse taal en cultuur in aanraking komen. Deze cultuurdagen zijn overigens niet alleen voor de leerlingen van De Sprinkhaan toegankelijk maar ook voor alle andere kinderen met een Nederlandse of Belgische achtergrond. Dit schooljaar is uiteraard alles anders dan anders omdat de lessen allemaal online plaatsvinden, en de cultuurdagen ook.

De eerste cultuurdag stond, mede naar aanleiding van het Kinderboekenweek thema ‘En toen…’, in het teken van de historische boerderij. Van tevoren hadden de leerlingen al veel woorden en begrippen geleerd die met de boerderij te maken hebben. Een stuk of twintig kinderen bezocht virtueel de historische boerderij Gijbeland in Bleskensgraaf, Zuid-Holland. Deze boerderij is nu in gebruik als museum en Jan Boele gaf de kinderen een rondleiding over de boerderij en beantwoordde de vragen van de kinderen. De rondleiding begon op het erf met de boenstoep en de moestuin, waarna de kinderen onder andere de opkamer, een bedstee, de keuken, en de voorraadkelder bezochten. De boerderij bevatte ook een kaasmakerij en een klompenmakerij. In en om de boerderij waren ook allerlei mensen in klederdracht aanwezig en zij lieten zien hoe je de bedstee opmaakt, en hoe je kaas maakt en klompen. Het was een heel leuke ochtend en de kinderen hadden veel vragen.

De tweede cultuurdag stond in het teken van de Vlaamse cultuur. In de weken ervoor maakten de kinderen in de klas kennis met onder andere Belgische monumenten, Belgische stripfiguren en typisch Vlaamse gerechten. Voor de cultuurdag moesten de ouders wat inkopen doen want de kinderen gingen samen een Vlaamse maaltijd koken. Ballekes met appelcompôte en frieten stonden op het menu. Nadine Huylebroeck in Dendermonde hielp de kinderen stap voor stap met het bereiden van elk gerecht. Er waren meer dan twintig kinderen thuis 13.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

enthousiast aan het schillen, snijden, mengen, bakken en smullen. Vervolgens liet Bart van Ruymbeke, chocolatier in Gent, zien hoe hij chocoladefiguurtjes maakt. Dat vonden de kinderen ook heel leuk om te zien en ze kregen spontaan allemaal trek in chocolade. Deze cultuurdag was ook zeer geslaagd en de kinderen leerden ook wat typisch Vlaamse woorden.

De derde cultuurdag, op 5 december, stond natuurlijk in het teken van Sinterklaas. De leerlingen van De Sprinkhaan en alle kinderen die waren aangemeld voor het ochtendprogramma ontvingen van tevoren een pakket thuis met daarin alle benodigde knutselspullen, een chocoladeletter, en een zakje pepernoten. Tijdens de cultuurdag deden de kinderen allerlei activiteiten: ze knutselden onder andere een pietenpet, een stoomboot met sint, en een pakje. Ook deden ze een quiz met Sint- en-Pietgerelateerde vragen en deden ze pietengym. Al deze activiteiten leverden letters op: P E P E R , die ze in konden vullen op hun magische diploma, waarmee de magische Piet vervolgens een cadeautje tevoorschijn toverde. Daarna bezochten de kinderen Sinterklaas, die kort met elk kind sprak. Er waren heel veel kinderen die meededen, niet alleen leerlingen van De Sprinkhaan maar ook kinderen van (ver) daarbuiten, zoals uit Puebla, Acapulco, Guadalajara, en QuerĂŠtaro. Vanaf twaalf uur waren ook kinderen die niet met de knutselochtend meededen welkom om de Sint te ontmoeten. Al met al was het een hele leuke ochtend.

Uiteraard zouden we de Nederlandse lessen en de cultuurdagen het liefst allemaal in levende lijve willen meemaken maar het lijkt erop dat ook het komende halfjaar alles online blijft. Ondanks de uitdagingen waren de online cultuurdagen heel leuk en leerzaam, en we gaan uiteraard ons best doen om ook komend half jaar weer leuke activiteiten te organiseren. Om de hoogte te blijven van de activiteiten van De Sprinkhaan kan je ons volgen op onze website of op onze Facebookpagina.

14.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

VAN DE AMBASSADE Door Wilfred Mohr De Nederlandse Ambassade in tijden van Covid 2020, Een jaar met veel uitdagingen Het jaar 2020 was voor de Nederlandse ambassade door de Covid-epidemie een veelbewogen jaar.

Mexico werd sterk geraakt en heeft bij het schrijven van dit stukje nog steeds te maken met een hoog percentage besmettingen en doden en een zwaar getroffen economie.

Met name het voorjaar en de zomer van dit jaar waren intensieve periodes voor de collega’s van de ambassade. Op grote schaal hebben we consulaire ondersteuning geboden aan de meer dan 2000 Nederlandse toeristen in Mexico zodat zij veilig en snel terug naar Nederland konden reizen, een hele operatie. Nederlanders die voor langere tijd in Mexico wonen hadden vaak vragen of hulpverzoeken.

Na die tijd pakten we het gewone werk weer op. Veel geplande evenementen moesten worden afgeblazen. Maar door de ambassade georganiseerde mensenrechtenprojecten mochten juist nu niet tot stilstand komen, handelsmissies moesten in een andere vorm georganiseerd worden, consulaire hulp en voorlichting moesten doorgaan en culturele projecten waren juist nu belangrijk. Want ondanks alles, blijft Mexico een belangrijke partner voor Nederland en een grote markt voor de Nederlandse export en investeringen. Daarom heeft de ambassade de geplande activiteiten zoveel als mogelijk naar digitaal omgezet. Zo werd in het najaar een digitale tuinbouw handelsmissie opgezet en werden drie webinars, samen met het Holland House Mexico, georganiseerd op het terrein van energie en maritieme zaken. Ook heeft de ambassade met Mexicaanse ministers digitale gesprekken georganiseerd op gebied van mensenrechten, een primeur.

Alles wat we sindsdien deden was uiteraard met inachtneming van de sana distancia. De collega’s van de ambassade werken zoals de meesten in het land vooral vanuit huis. Veel collega’s moesten werken met kinderen om zich heen die niet naar school konden. Sommigen van ons hadden zorgen over hun eigen gezondheid, of die van kwetsbare familie of vrienden.

Een positief punt ten slotte van afgelopen jaar was de voltooiing van het EU-Mexico Global Agreement, een belangrijke stap in de handelsbetrekkingen tussen Europa en Mexico.

2021, Kijken naar wat er wél kan Dat handelsakkoord is een brug naar volgend jaar. Ook volgend jaar zal het werk van de ambassade voor een groot deel afhankelijk zijn van de manier waarop de covid-epidemie zich ontwikkelt. En de perspectieven voor de Mexicaanse economie zijn momenteel niet positief. Maar toch blijft Mexico met meer dan 120 miljoen inwoners een aantrekkelijke afzetmarkt voor Nederlandse bedrijven en een belangrijke politieke speler op regionaal en internationaal niveau.

15.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

Natuurlijk kennen alle Nederlanders die in Mexico wonen de ambassade vooral van de consulaire dienstverlening, de paspoorten bijvoorbeeld. In 2021 zullen, net als in Mexico, in Nederland verkiezingen worden georganiseerd. Nederlanders in Mexico kunnen stemmen voor de Tweede Kamer verkiezingen op 17 maart. Daarvoor dient u zich voor 3 februari te registreren (mocht u dat al niet gedaan hebben voor eerdere verkiezingen).

De registratie kan digitaal (https://www.nederlandwereldwijd.nl/wonen-werken/stemmen-vanuit-het-buitenland). Zoals altijd kunnen Nederlanders bij de ambassade terecht om hun stembiljet per post in Nederland te krijgen.

Naast die consulaire taak heeft de ambassade het stimuleren van handel en het ondersteunen van mensenrechten als hoofdprioriteiten. Ook komend jaar zal de ambassade zich weer sterk maken voor bijvoorbeeld vrouwenrechten, LHBTI-rechten en persvrijheid. Op multilateraal terrein proberen we met Mexico op te trekken op thema’s als klimaat. Bovendien zal Mexico vanaf 1 januari een zetel hebben in de veiligheidsraad van de VN; ook daar zoekt de ambassade manieren om samen te werken.

Op gebied van handel wil het economisch team het komende jaar gebruiken om, na de verkiezingen in Mexico van juni 2021, de banden met lokale- en deelstaatregeringen meer aandacht te geven.

Belangrijke thema’s zijn klimaat, duurzame ontwikkeling, naast de agro-sector en energie/maritiem.

De ambassade is van plan om een aantal evenementen op gebied van klimaat en fietsen te organiseren.

Tot slot de culturele banden, onze derde prioriteit. We bekijken of het mogelijk is, in digitale vorm, het komende jaar tentoonstellingen van Nederlandse kunstenaars naar Mexicaanse musea te krijgen. De oprichting van de culturele stichting Maria Schurman biedt aanknopingspunten. Mexico heeft drie grote tentoonstellingen in Nederland op stapel staan: Frida Kahlo in het Drents Museum in Assen, een overzichtstentoonstelling van de Azteken in het Volkenkundig Museum in Leiden en een tentoonstelling van Mexicaanse kunstenaars in het Cobra Museum in Amstelveen.

Voor Nederlandse burgers en bedrijven staan de (digitale) deuren hoe dan ook in 2021 altijd open.

Aarzel niet om contact met ons op te nemen.

Namens het hele team van de ambassade goede feestdagen gewenst en een gezond 2021!

16.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

VAN VIRUSWAPPIE TOT KNUFFELCONTACT Door Jurjen Roerdinkholder Vlaams en Nederlands in beweging in tijden van corona “Ewa drerrie je gedraagt je als een simp!”. Hé? Wat? Het betekent: “Hé gast, je doet echt teveel moeite om dat meisje te versieren.” Ewa drerrie is gekozen tot kinderwoord van het jaar van 2020 in België. Het komt uit het Marokkaans-Arabisch en wordt door Belgische kinderen gebruikt om elkaar te begroeten als je elkaar tegenkomt. Een simp is een jongen die te veel moeite doet voor het meisje dat hij leuk vindt en is in België verkozen tot tienerwoord van het jaar.

Kinderwoorden Bijna 20.000 kijkers van het Belgische kinderprogramma Ketnet (VRT) deden mee aan de verkiezing voor kinderwoord van het jaar. Op de tweede plaats eindigde het woord “yeet” (Joepie!), en op de derde plaats “idk” wat een afkorting is van “I don´t know”. Idk is een informele afkorting die vooral door jongeren gebruikt wordt tijdens het chatten in applicaties als WhatsApp, Facebook Messenger, Telegram en Snapchat. Het is kort en makkelijk te typen en kan dus snel als antwoord worden gebruikt.

Yeet was in 2019 het tienerwoord van het jaar in België. Wat erop wijst dat kinderen de taal van jongeren overnemen. De tieners maakte hun keuze uit een shortlist van het tienerkanaal nws.nws.nws, ook van de VRT (spreekt uit: nieuws nieuws nieuws). De verkiezing door tieners bestaat sinds twee jaar.

TikTok Het favoriete tienerwoord, “simp”, wordt in België door een brede groep middelbare schooljongeren gebruikt. Het komt van TikTok, de meest gedownloade app van 2020 op zowel iOS en Android en daarmee dus populairder dan facebook en whatsapp. Eind 2019 verscheen er op TikTok een populaire challenge, Simp Nation, waarbij tieners - vooral jongens - elkaar uitdaagden om in geuren en kleuren te vertellen hoe zij iets aardigs zouden doen voor iemand anders, gewoonlijk een meisje. Sindsdien komt het woord voor in memes en videos die jongeren met elkaar delen. Daarom wordt simp echt gezien als een woord dat deze groep in 2020 kenmerkt.

Het woord heeft ook een andere, oudere betekenis. Simp is een Engelstalige acroniem (een afkorting die wordt uitgesproken als een woord) van 'Suckas Idolising Mediocre Pussy'. Er zijn volwassenen die het woord simp daarom mysogien (vrouwenhaat) vinden. Het is maar de vraag of de Belgische tieners van de generatie Z (geboren tussen 2000 en 2010) die deze term onschuldig en voor de grap gebruiken hier weet van hebben.

Het Belgische tienerwoord van het jaar wordt op grote afstand gevolgd door nummer twee “periodt”.

Dat wordt gebruikt aan het eind van een zin om aan te geven dat iemand zijn punt heeft gemaakt: Periodt!, ofwel: ´en daarmee uit’. Het derde woord dat in 2020 populair is onder Belgische tieners is “kaas” wat zoveel betekent als “dat is klote!,” of, “wtf!“ , of, “balen!”.

17.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

De verkiezing van kinderwoord van het jaar is afgeleid van de volwassen variant van de woord van het jaar verkiezing, die bestaat in België, en natuurlijk ook in Nederland. Met de verkiezing van het kinderen tiener-woord van het jaar loopt België voor op Nederland dat nog niet zo´n verkiezing kent.

Invloed coronacrisis In Nederland is “anderhalvemetersamenleving” gekozen tot het woord van het jaar van in 2020 en in België “knuffelcontact”. Beide woorden hangen natuurlijk nauw samen met het coronavirus dat de levens van iedereen op onze aardbol in 2020 heeft beheerst en dat komend jaar zal blijven doen. De verkiezing van het woord van het jaar wordt in beide landen georganiseerd door Van Dale, o.a. uitgever van de Dikke en Grote Van Dale-woordenboeken.

Fabeltjesfuik, viruswappie, blokjesverjaardag en hoestschaamte voltooien de top 5 in Nederland. In België bezetten covidioot, hoestschaamte, lockdownfeestje en anderhalvemetersamenleving de plaatsen twee tot en met vijf. Vijftien woorden uit de Nederlandse top twintig zijn afgeleid van de coronacrisis, in België zijn dat er negen.

De meeste woorden spreken voor zichzelf. Knuffelcontact is typisch Belgisch en refereert aan de sociale bubble die er tijdens de eerste coronagolf door de zuiderburen werd gehanteerd. Vanaf moederdag in mei mocht een Belgisch huishouden maximaal vier gasten thuis ontvangen. Twee huishoudens van vier personen vormen samen een corona-bubble.

Fabeltjesfuik en viruswappie (virusontkenner) komen alleen in Nederland voor. Het neologisme fabeltjesfuik werd in oktober geïntroduceerd door de Nederlandse tv-presentator Arjen Lubach.

Fabeltjes verwijst naar fakenews en complottheorieën. Fuik is afgeleid van het recente begrip socialemediafuik: de val waarin socialemediagebruikers die gevoelig zijn voor complottheorieën op sociale media terechtkomen doordat ze als gevolg van de daar gebruikte algoritmes alleen nog fakenews te zien krijgen, waardoor ze in hun overtuiging worden bevestigd dat nepnieuws - fabeltjes – waar is.

Het nieuwe Nederlandse woord blokjesverjaardag betekent dat je je verjaardag verspreid over de dag viert. Je ontvangt verjaardagsvisite van maximaal twee of drie personen per keer, in tijdsblokken van bijvoorbeeld twee uur, verspreid over de dag met het doel de vorming van grote groepen te vermijden en zo de kans op besmetting met corona te minimaliseren. Mark Rutte introduceerde de term voor het hele land tijdens een persconferentie. Sindsdien zijn ook andere samenstellingen als ‘blokjesfeest’ en ‘blokjesbruiloft’ gehoord.

Top 20 De invloed van het coronatijdperk laat zich ook gelden in de top 20 van woorden die voor het eerst in 2020 opdoken: coronamoe, lockdownfeestje, kuchscherm, eenzaamheidsvirus, zelfquarantaine, jojolockdown, covid, sportbubbel, infodemie en testsamenleving.

Een jojolockdown is langgerekte periode van sociale beperkingen tijdens een virusepidemie, waarbij periodes van een strenge lockdown (die dienen ter voorkoming van overbelasting van de zorg) worden

18.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

afgewisseld door periodes waarin de lockdown wordt versoepeld (en het virus zich weer wat meer kan verspreiden) Een infodemie is de zich vooral via de sociale media snel verspreidende hoeveelheid (onjuiste) informatie over een problematiek, die feitelijke en betrouwbare beeldvorming daarover verhindert.

Een testsamenleving is een samenleving waarin personen alleen aan bepaalde activiteiten kunnen deelnemen, wanneer ze met een recente negatieve (virus)test kunnen aantonen dat ze geen besmettelijke ziekte onder de leden hebben.

Laten we hopen dat nieuwe Nederlandse woorden in 2021 vooral zullen zijn afgeleid van succesvolle vaccinatiecampagnes, razendsnel genezende covidpatiënten, leeglopende ziekenhuizen en IC´s, het einde van lockdowns, de heropening van de economie en de culturele sector en het opbloeien van de reis en toerismesector.

Wat zijn nieuwe Mexicaanse woorden uit coronajaar 2020? Stuur reacties en suggesties voor Mexicaanse neologismen uit het coronatijdperk naar de redactie van de PoPo.

Willy de Winter Officieel tolk- vertaler bij diverse Mexicaanse instanties en als zodanig erkend door praktisch alle ambassades van Amerika en Europa Nederlands (Vlaams) - Frans Duits - Engels - Spaans Italiaans - Portugees en andere talen.

Avenida Horacio 528 (404), Colonia Polanco, 11570, Mexico D.F.

Tel.: 5545 5764 / 5254 7446, Fax: 5531 0348

Marijke J. Larenas-Linnemann Drs. Spaanse taal en letterkunde Lerares M.O. Spaans Beëdigd tolk-vertaler Privé- en groepslessen Spaans, Engels, en Nederlands Vertaalwerk Spaans, Portugees, Engels, Frans, Duits en Nederlands Clases privadas y en grupo de Español, Inglés y Holandés Traducciones Español, Portugués, Inglés, Francés, Alemán y Holandés TEL/FAX 5675.4404

19.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

HELDEN EN OVERWINNAARS Door Ad ten Kate Eén misdrijf maakt van een man een schurk, duizend misdrijven maken hem een held.

Desiderius Erasmus Als je de gemiddelde, niet al te hoog opgeleide Mexicaan vraagt wie de revolutie van het begin van de vorige eeuw gewonnen heeft, kan je er donder op zeggen dat hij op de proppen komt met Pancho Villa en Emiliano Zapata. Niet is minder waar. Villa en Zapata waren de grote verliezers. De winnaar was Venustiano Carranza, een generaal van het constitutionele leger, later president, van wie de gemiddelde niet al te hoog opgeleide Mexicaan niet veel meer weet dan dat er in iedere Mexicaanse stad van enige omvang wel een straat naar hem vernoemd is. Maar wat die wou en wat ie bereikt heeft, is een vraag te ver.

Carranza was ook een revolutionair, net als zijn voorganger Victoriano Huerta. Maar in die tijd zei dat niet zoveel. Na Porfirio Díaz was iedere zichzelf respecterende machthebber revolutionair. Zoals na de bevrijding heel Nederland in het verzet ging. Arme Huerta werd al snel uit het zadel geworpen en vermoord als verrader van de revolutionaire idealen. Carranza wachtte een soortgelijk lot, maar bij hem heeft het wat langer geduurd.

Uiteindelijk heeft Carranza het dus ook niet overleefd, maar een vredige dood sterven was wat te veel gevraagd voor een president van Mexico in die woelige tijden.

Wel heeft hij z’n grondwet van 1917 erdoor gekregen en die was wat professioneler dan het zogenaamde Plan de Ayala van Zapata. Dat Plan van Ayala was een documentje van vijftien bladzijden waarvan er twee en een half met handtekeningen gevuld waren en wat er overbleef evenredig verdeeld was over de onderwerpen landverdeling, modder smijten naar de grootgrondbezitters en wie de interim president moest kiezen als de revolutie gewonnen zou zijn.

Zapata ging er dus vanuit dat die door hem en de zijnen gewonnen zou worden.

Villa en Zapata waren de helden van de revolutie, niet de overwinnaars. En die vallen niet altijd samen.

Tot 1914 leefden ze in een overwinningsroes en eind 1914 hadden ze de belangrijkste steden, inclusief Mexico-Stad, veroverd. Maar toen wisten ze niet hoe het verder moest. En in de vier jaren die volgden ging het geleidelijk aan bergafwaarts. Ze werden door Carranza en zijn legerleider Álvaro Obregón steeds verder teruggedreven naar hun uitgangspunten. Voor Villa was dat Chihuahua en voor Zapata Morelos. Zapata werd uiteindelijk vermoord in 1919 en Villa vier jaar later. En van hun plannen is weinig terecht gekomen.

20.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

Beiden waren helden met charisma, beiden spraken tot de verbeelding van de gemiddelde Mexicaan maar daar bleef het bij. Geen van beiden had vatbare ideeën over staatsinrichting. Zapata had wel wat ideeën, maar de vatbaarheid liet te wensen over. Villa had geen ideeën. Villa was meer de lefgozer die een spoor van moord en doodslag achter zich liet. En niet te vergeten een hele reut onwettige kindertjes.

Vooral dat laatste spreekt de gemiddelde Mexicaan aan, ditmaal zonder uitsluiting van de wat hoger opgeleiden. En die kindertjes waren niet eens allemaal onwettelijk. Pancho schepte er een speciaal genoegen in om eerst met z’n nieuwe geliefde in het huwelijk te treden alvorens de lakens van het bruidsbed open te slaan. Dat vond hij romantisch. Eerst scheiden van de vorige was teveel gevraagd.

Zapata was een heel ander type. Hij was zwaar getraumatiseerd door het onrecht dat de inheemse landbouwers werd aangedaan door de grootgrondbezitters. Waar het hem om ging was dat de grond teruggeven zou worden aan degenen van wie het was afgepakt. Eeuwen terug had de Spaanse Kroon inderdaad eigendomsrechten verleend aan de inheemse bevolking over het land dat ze bewerkten, meestal in de vorm van collectief eigendom. Dat land was hen ontfutseld door de grootgrondbezitters met hun veel lucratievere suikerrietplantages. Dus had Zapata gelijk, het land moest teruggegeven worden; alleen ging z’n verbeelding ging nauwelijks verder dan dat. Als al die afgepakte grond teruggegeven zou zijn aan de wettige eigenaars, zou iedereen verder lang en gelukkig leven.

Vandaag de dag hebben we er een die er ook zo over denkt. Trouwens, een groot bewonderaar van Zapata. Bij hem zijn het niet meer de grootgrondbezitters, maar de conservatieven die in het verdomhoekje zitten. Oftewel de neoliberalen. Dat is allemaal hetzelfde. Die zijn corrupt en die zijn het dus niet met hem eens. Ook dat is hetzelfde: als je corrupt bent, ben je het niet met ‘m eens, en als je het niet met hem eens bent, ben je corrupt. Dus moeten ze de gevangenis in, inclusief de laatste vijf presidenten die we gehad hebben, en als dat eenmaal gelukt is, zal iedereen verder lang en gelukkig leven. Ook zijn verbeeldingsvermogen gaat niet veel verder dan dat.

Nou ja, toch wel iets verder. Kortgeleden heeft hij zichzelf gepatenteerd. Dit om te voorkomen dat anderen zijn naam of z’n image te gelde maken. Daarom noem ik hem hier niet met naam en toenaam en krijgt hij ook geen plaatje in dit stukje, want dat zou wel eens tot een schadeclaim kunnen leiden waar ik niet tegen opgewassen ben.

Tijdens de revolutie ging alles in het begin van een leien dakje. Zapata boekte de ene overwinning na de andere en brandde de ene hacienda na de andere plat. Samen met Villa en Carranza wist Zapata alle belangrijke steden (behalve Veracruz) te bezetten. Maar na 1914 ging het niet meer. Carranza, nog 21.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

het meest staatsman van de drie, nam de touwtjes in handen, maar werd al gauw tot verrader verklaart door de andere twee, toen hij hier en daar wat afweek van wat Zapata in gedachten had over het afpakken van grond en herverdelen. Maar hij heeft wel wel de revolutie gewonnen.

Teruggedreven in z’n eigen staat werd Zapata geconfronteerd met het probleem waar iedere staatsman vroeg of laat mee te maken krijgt. Hoe hou je al die onderdanen, die allemaal uit de gemeenschappelijke pot mee eten, maar het niet eens zijn met de portie die hen ten deel valt, in vrede en harmonie bij elkaar? Vroeger hielp de koning daarbij. En de kerk. Maar die waren sinds de Franse Revolutie uit de mode. Bovendien had de kerk vóór de revolutie aan de verkeerde kant gestaan, dus daar kon Zapata moeilijk op terugvallen.

Een gemeenschappelijke vijand kan ook heel nuttig zijn als het gaat om vrede en harmonie tussen de onderdanen. Maar die was er niet meer. De grootgrondbezitters die op tijd eieren voor hun geld gekozen hadden, zaten in Parijs en degenen die dat niet gedaan hadden, waren met hun hacienda mee verbrand of hingen aan een boom. Waar je nog een beetje mee uit de voeten zou kunnen als gemeenschappelijke vijand, waren de verraders, zoals Carranza, maar dat was niet zo overtuigend meer, en het werden er steeds meer. Zapata liet zelfs z’n eigen compadre fusilleren omdat deze er wat ideeën op nahield die hij er later zelf door, de nood gedwongen, ook op na zou gaan houden.

Morelos was een van de meest welvarende staten van Mexico geweest. Dankzij het suikerriet. Dus raadde Zapata de nieuwe grondbezitters aan suikerriet te verbouwen, maar dat was geen gewas waar ze bekend mee waren en zo eenvoudig was dat nou ook weer niet. Dus werd het weer mais en bonen, net als vroeger. Oftewel terug naar de kleinschaligheid en de armoede die dat met zich meebracht. En behalve zichzelf moesten ze ook nog dat hele vrijheidsleger te eten geven. Zonder dat leger konden ze ook niet, want Mexico-Stad in handen krijgen was één ding, Mexico-Stad in handen houden was wat anders.

Dus had Zapata vanaf 1915 z’n handen vol. Ten eerste moest hij z’n volgelingen tevreden houden en dat is geen eenvoudige opgave met mais en bonen, en zonder gemeenschappelijke vijand. Onze Emiliano had geen munitie en geen eten meer voor z’n soldaten, geen grootgrondbezitters meer om wat van af te pakken en een meute volgelingen die hij zelf geleerd had om opstandig te zijn. Dus gingen die ruzie maken over van alles en nog wat. Juan José liet z’n koeien grazen aan de overkant van de rivier die niet van hem was; Jorge, een kapitein van het bevrijdingsleger, schaakte de dochter van de overbuurvrouw en weigerde daarvoor een redelijke bruidsschat te betalen; en meer van dat soort onverkwikkelijke zaken.

Dat kreeg Zapata allemaal op z’n bord. In Morelos werd hij de wetgevende macht, de uitvoerende macht en de rechtsprekende macht, allemaal tegelijk. Daarbij was hij ook nog opperbevelhebber van een bevrijdingsleger zonder voedsel en munitie. Er is weinig fantasie nodig om te raden hoe dat afliep.

Fout. Geleidelijk aan brokkelde het draagvlak af, zakte de geloofwaardigheid in en trokken de nagestreefde idealen zich steeds verder terug achter de horizon. Zoals vermeld, werd Zapata uiteindelijk vermoord door handlangers van Carranza.

In de moord op Villa heeft Carranza geen rol meer gespeeld. Carranza was al drie jaar eerder vermoord. Maar bij Villa waren het geen onvervulde beloftes over staatsinrichting die hem de nek 22.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

omdraaiden. Het was meer dat spoor van moord en doodslag dat hij achter zich gelaten had. En ook die hele reut kindertjes. Dat kan je allemaal ongestraft doen zolang je de macht hebt, maar als je die kwijt bent, weten ze je te vinden. En dat wisten ze. Om vermoord te worden heb je geen gemeenschappelijke vijand nodig. Een individuele is voldoende.

Ik vraag me af in hoeverre men leiders en machthebbers gebrek aan inschattingsvermogen kan aanrekenen als dat leidt tot het verlies van miljoenen mensenlevens. We hebben nogal wat gevallen in de geschiedenis van de mensheid. Ik denk dat dat in principe kan, maar zou niet weten hoe je dat in de praktijk zou moeten brengen. Ook vraag ik me wel eens af hoe het Mexico zou zijn vergaan als er helemaal geen revolutie geweest was. Ik heb wel eens horen beweren dat Mexico dan samen met de Verenigde Staten mee ontwikkeld zou zijn naar een hoogontwikkelde welvaartsstaat. Dat lijkt me wat al te optimistisch. Ik ben bang dat de katholieke kerk die niet meer mee heeft mogen doen, maar altijd mee is blijven doen, een belangrijke dwarsligger zou zijn gebleven. Wel denk ik dat Mexico er zonder revolutie beter aan toe zou zijn geweest dan met, maar ook dat is maar een inschatting.

Hoe het Mexico zal vergaan met die man van vandaag de dag aan het roer is ook verborgen in de schoot van de toekomst. ‘t Zal wel weer een afbrokkelende geloofwaardigheid worden, maar hoe snel dat zal gaan, hangt voornamelijk af van hoe hardnekkig leiders en volgelingen volhouden dat ze op de goede weg zitten. Hoe hardnekkiger, deste groter de schade. In mijn ervaring is ons menselijke ras meer geneigd om zich hardnekkig vast te klampen aan idealen, hoe onbereikbaar ook, dan aan eerste levensbehoeftes. Dus kan het wel even duren.

23.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

BUBBELS Door Henk W. Keizer Het is toch wat....zo dacht ik ruim drie weken geleden Nederland in relatieve Covid-kalmte achtergelaten te hebben, barst me daar de tweede Golf in alle hevigheid los! "Blijf toch lekker nog ´n tijdje genieten van de perfecte fietspaden, de bossen, de rivieren, de parken, de Hertogh Jans, poffertjes, rijsttafels, pannenkoeken, Doesburgse Mosterdsoep, Arnhemse Meisjes en Deventer koeken. Laat dat gevaarlijke Mexico nog even links (als je naar de aardbol kijkt) liggen". De verleiding kriebelde diep maar de roep naar dit (nog steeds) prachtige land was krachtiger en dus vertrokken we via de inmiddels bekende routineroute: een halfleeg Schiphol, de voor driekwart lege blauwe Dreamliner (mondkapjes, rubber handschoentjes, plastic spit masks, desinfectie gel) naar een eveneens rustig Benito Juárez.

Naar de zorgvuldig ingevulde gezondheidsverklaringen werd niet omgekeken maar elke inkomende werd wel tig keer beschoten met remote temp meters!

Enkele heethoofden haalde men uit de lange rij en werden door "witte maanpakjes" afgevoerd naar Dios sabe donde. Enfin, wij waren niet heet genoeg en mochten dus doorlopen naar onze gereedstaande Jeep (bedankt Niels). En zo reden we door nachtelijk Mexico City in onze Jeep-bubbel (1) naar ons Ajusco-huis (bubbel 2)... wat ´n verademing trouwens om dan eindelijk weer verlost te zijn van met het virus dreigende medemensen. Of je nou wilt of niet, iedereen raakt tijdens deze coronapandemie in een hogere staat van opwinding/alertheid/paraatheid als er meerdere soortgenoten in de buurt zijn! Je survival instinct flitst aan, let maar op, bij elk kuchje, hoestje of onschuldig rocheltje, spring je opzij!! In een paar woorden, je adrenalinepeil vliegt omhoog en dat kost energie! In je eigen (veilige) bubbel heb je die zorgen niet en komt je systeem dus weer tot rust En zo arriveer ik dan op ´t thema van dit verhaal.... "bubbels".....

Zelfs in Nederland, waar zoals al gezegd de tweede golf nu huishoudt met officieel ca. 10.000 besmettingen en tientallen doden per dag, is het "bubbelen" niet zo overduidelijk als hier in Mexico.

Overigens lijken de cijfers van de laatste dagen te duiden op ´n kleine besmettingsafname.

Niettemin blijft het kabinet overwegen nog strengere restricties in te voeren.

In de betere buurten van Mexico-Stad zijn de City Markets en de Chedraui Selects een oase van afstand, voetbadjes, desinfecties en temperatuurmetingen. Palacio de Hierro en Liverpool lijken zelfs schoner dan ´n gemiddeld Nederlands ziekenhuis van voor corona! Eigenlijk gevoelsmatig dus ook "veilige" Bubbels!! Beter dan de AH's en Jumbo's moet ik zeggen maar sowieso hebben die allemaal minder vierkante meters, smallere gangpaden en dus meer close encounters! IntraTuin scoort beduidend beter op dat vlak maar daar koop je je wekelijkse kroppen sla en linksdraaiende magere Alpro yoghurt niet!

Hetzelfde in de goeie restaurants in Mexico waar je zelfs in plastic cubiculos virusvrij je perfecte Argentijnse churrasco kunt nuttigen! Maar kom je dan in de periferie oftewel buiten je Lomas-, Condesa-, San Francisco-, Sayaveedra-, San Angel-, Coyoacan-, Pedregal- of Roma-bubbel (om er maar eens ´n paar te noemen) dan wordt ´t een ander verhaal. Dat 's morgens en 's avonds de metros, peseros en bussen overvol zitten met pendelende mensen is bekend. De anderhalvemeter afstand in die kleine ruimtes is geen optie en dus is er ondanks alle mondkapjes een grote kans op besmetting.

Die mensen hebben echter geen alternatief want ze kunnen of mogen niet thuiswerken (en werk is geld en geld is eten). Maar dan komt er de verrassing. De taquerias, de quesadilla-restaurantjes, de dorpsfeesten op de plazas, de voetbalvelden met ditto "nadrink" abarrotes-winkels, zijn hutjemutje 24.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

propvol!!! Hier worden massaal de mondkapjes afgedaan, de tamales verslonden, uit volle borst meegezongen met de lokale marriachi. En uiteraard vloeit de alcohol rijkelijk! "Pero sigo siendo el Rey" ten top! Oftewel, mij kan niets gebeuren! Uiteraard is eenieder zijn of haar pleziertjes gegund en zeker in normale omstandigheden schetst dit juist het karakteristieke kloppend hart van Mexico, waar met name buitenlanders zo hoog van opgeven. "Daar in Mexico wordt echt geleefd" zegt men dan als ze weer thuis zijn! Da's mooi en waar, zou de gemiddelde nuchtere Nederlander zeggen maar ´n dergelijke "echt leven-stijl" is mij even te dodelijk! In dit geval zijn het niet de mensen zonder alternatief, die gedwongen naar hun werk moeten. Het zijn de Mexicanen, die gewoon niet tijdelijk van hun rijke sociale leven afscheid kunnen nemen. Ze kunnen hun volksaard niet verloochenen en trekken dus naar dergelijke buitenbubbelige en dus risicovolle, activiteiten! Ik wil hier niet oordelen of met het vingertje wijzen (in Europa worden er eveneens dergelijke domme dingen gedaan) maar ik verwacht dat alleen al deze twee groepen mensen (de gedwongen pendelaars en de socialiserende "levensgenieters) een groot aantal miljoenen mensen representeren. Misschien dat virus-tzar LópezGattel plus zijn bovenbaas dit prettig vinden omdat zo groepsimmuniteit eerder bereikt zou kunnen worden, maar burgemeester C. Sheinbaum (nu net zelf ook geïnfecteerd), die het liefst CDMX knalrood zou willen verklaren, wenst eigenlijk een gedeeltelijke lockdown met regels teneinde dit soort risicovol gedrag de pas af te snijden! De conclusie van het bovenstaande is simpel: De mensen, die zich een leven van bubbel naar bubbel kunnen permitteren, passen hun levensstijl aan en zijn behoorlijk Covid-veilig bezig! Ze beseffen ook dat het ´n tijdelijke inlevering van vrijheid inhoudt en zijn dat van plan vol te houden totdat er geen moros en la costa meer zijn!

Feitelijk ´n gedisciplineerde luxe dus. Onder de rest van de bevolking zullen vele malen meer slachtoffers vallen.

Het klasseverschil in Mexico wordt helaas door deze realiteit nog meer geaccentueerd dan dat het al was en zonder moralistisch te worden, denk ik dat de meesten onder ons, ondanks de eigen moeilijkheden in deze tijden, extra zullen beseffen hoe gepriviligieerd wij eigenlijk zijn!

Tja, we zullen ook moeten inleveren, de meeste van onze bedrijven lopen matig (enkele met name in de online business maar ook in de export draaien echter verrassend goed), sommigen van ons hebben hun baan verloren, anderen zijn actief bezig met het opnieuw uitvinden van hun zakelijke activiteiten en tevens zijn er onder ons die kijken naar ´n terugkeer naar Nederland. Klinkt misschien allemaal ernstig maar het is geweldig dát we al die alternatieven hebben. We hebben keuzes en dat voorrecht hebben veel (armere) Mexicanen niet! Laten we dus niet bij de pakken neer gaan zitten en met frisse moed, ieder voor zich, uitstippelen waar onze (zakelijke) krachten liggen zodat we met nieuwe activiteiten en inzichten tijdens, en vooral ná de crisis, verloren kapitaal weer opbouwen!!

Ondertussen: Blijf allemaal gezond!!!

DBC Nieuwsbrief 21, november 2020

Noot van de redactie: Dit stuk is geschreven voordat zowel in Nederland als in Mexico in december 2020 een tweede lockdown is afgekondigd, in elk land op zijn eigen manier.

25.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

TOERISME IN TIJDEN VAN CORONA Door Bob Dijks Toerisme in tijden van corona: op zoek naar herstel Het jaar 2020 zal de geschiedenisboeken ingaan als het jaar waarin de wereld één gemeenschappelijk vijand kreeg: SARS-CoV-2, in de volksmond bekend en berucht als het coronavirus. Waar we eerst nog met een beschuldigende vinger wezen naar de Chinese eetcultuur, houdt het virus ons inmiddels vooral zelf een spiegel voor. Corona is here to stay en er rest ons niets anders dan met het beestje te leren leven.

Ook de toeristische sector wordt flink in de tang genomen door corona. Om gelijk met de deur in huis te vallen: volgens een rapport van de World Tourism Organization zal het aantal internationale reizigers dit jaar met tot wel 80 procent krimpen. Wat dat voor Mexico betekent? Over 2019 was het toerisme goed voor 15,5 procent van het bruto binnenlands product. Naar schatting zijn ongeveer 10 miljoen Mexicanen direct of indirect verbonden aan het toerisme. Dat zijn gigantisch veel monden om te voeden. Desalniettemin wordt de sector ijskoud in de steek gelaten door de Mexicaanse overheid.

Er is geen steunplan voor de bedrijven die actief zijn in het toerisme, waardoor velen van hen ernstig moeten vrezen voor hun voortbestaan.

Mexico heeft zijn grenzen overigens nooit op slot gegooid en iedere toerist is daarom in principe welkom. Zelfs de deuren van de belangrijkste musea en archeologische sites zijn sinds september weer open. Om de bezetting weer een beetje op pijl te krijgen, is het bij de strandresorts de afgelopen periode iedere dag Black Friday geweest. Helaas zijn de scherpe deals in de huidige staat van het toerisme allesbehalve doorslaggevend. Er zijn simpelweg teveel factoren die roet in het eten gooien.

Denk aan negatieve reisadviezen, de tweede besmettingsgolf en vooral ook angst om te reizen. Het Secretaría de Turismo meldt dat de gemiddelde hotelbezetting in Mexico dit jaar 25,7 procent bedraagt, tegenover gemiddeld 60 procent in 2019. De enige reden waarom dat percentage niet nóg lager ligt, is omdat de pre-coronamaanden januari en februari tot het piekseizoen behoorden. Als we kijken naar de herkomst van de toeristen die in 2020 per vliegtuig naar Mexico afreisden, zien we dat de top-3 achtereenvolgens door Amerikanen, Canadezen en Colombianen wordt opgemaakt. We hebben het dan hoofdzakelijk over strandtoerisme. Ofwel pak ‘m beet anderhalve week op je luie reet in de zon liggen, om vervolgens met de woorden “wat een prachtig land is Mexico zeg” op het thuisfront terug te keren. Het landtoerisme, de rondreizen langs de parels die in het binnenland liggen, is al maandenlang nagenoeg dood.

Gemiddeld is het internationale luchtverkeer richting Mexico tussen januari en augustus dit jaar met 59,4 procent afgenomen, ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Niet geheel verrassend zijn het vooral de Europese landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Frankrijk en Duitsland, die Mexico sinds de uitbraak van het coronavirus links hebben laten liggen.

De verwachting is dat er pas vanaf de tweede helft van 2021 enige sprake van herstel zal zijn in de reiswereld. Hoe snel het toerisme uit het coronadal kan klimmen, is grotendeels afhankelijk van de beschikbaarheid van een werkend vaccin tegen het virus. In de tussentijd probeert de sector zich 26.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

massaal heruit te vinden en worden er talloze maatregelen geïmplementeerd om het vertrouwen van de toerist te versterken. Feit is dat de reisbranche veel veerkracht heeft. Van 9/11 tot de H1N1 en nu dus het coronavirus: na iedere crisis keert onze reislust altijd vanzelf weer terug.

DBC Nieuwsbrief 21, november 2020

MAZELENVACCIN Door Désirée Larenas Mazelenvaccin lijkt ook te bescherming te bieden tegen Covid-19 Dat suggereert een onderzoek, uitgevoerd in Mexico, waarbij 255 mensen met een verhoogd risico op Covid-19 het vaccin toegediend kregen. Van de 255 mensen, liepen er 36 ook daadwerkelijk het coronavirus op. En allemaal ontwikkelden ze symptomen die veel milder waren dan je op basis van hun gezondheidstoestand en leeftijd zou verwachten. Dat schrijven onderzoekers in het blad Allergy.

Getrainde immuniteit Het lijkt misschien een beetje gek dat een vaccin dat niet ontwikkeld is om bescherming te bieden tegen Covid-19 dat toch doet. Maar het is niet zo vergezocht als het klinkt. Na jaren van onderzoek weten we nu dat er zoiets bestaat als ‘getrainde immuniteit’. Het betekent eigenlijk dat je het immuunsysteem extra kunt wapenen tegen een ziekte door het bloot te stellen aan een heel andere, onverwante ziekteverwekker. Wat in de jaren tachtig van de vorige eeuw – toen onderzoekers aantoonden dat Afrikaanse kinderen die ingeënt waren tegen de mazelen ook een grotere weerstand ontwikkelden tegen andere infectieziekten – nog een controversieel idee leek, is anno 2020 – mede door inzet van de Nederlandse onderzoeker Mihai Netea – een geaccepteerd idee geworden. Door mensen middels vaccinatie bloot te stellen aan een (verzwakte) ziekteverwekker, kun je ervoor zorgen dat het immuunsysteem bij blootstelling aan een heel andere ziekteverwekker ook veel sneller en effectiever reageert, waardoor het ziekteverloop milder is. En zo kunnen sommige vaccins – zoals het mazelenvaccin – niet alleen voorkomen dat mensen de ziekte waartegen gevaccineerd wordt, oplopen, maar mensen tevens helpen om andere ziekteverwekkers het hoofd te bieden.

BCG en BMR Dat – inmiddels mede dankzij Netea dus wel bewezen – idee kwam opnieuw in het middelpunt van de belangstelling te staan toen het coronavirus SARS-CoV-2 zich begin dit jaar snel over de wereld verspreidde. Een vaccin is er niet. En dus gingen onderzoekers op zoek naar manieren om ons immuunsysteem een extra steuntje in de rug te geven, waardoor het bij een eventuele ontmoeting met SARS-CoV-2 beter tegen het virus opgewassen is. Netea experimenteert op dit moment in Nederland bijvoorbeeld met het BCG-vaccin, dat ontwikkeld is om bescherming te bieden tegen tuberculose, maar mogelijk middels de hierboven beschreven getrainde immuniteit ook leidt tot een milder verloop van Covid-19. En in Mexico richtten ze zich – onder leiding van dr. Desiree LarenasLinneman, oorspronkelijk afkomstig uit Nederland en zeer vertrouwd met het werk van Netea – op het BMR-vaccin.

27.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

Het onderzoek Dit vaccin – dat ook in Nederland onderdeel uitmaakt van het rijksvaccinatieprogramma – biedt oorspronkelijk bescherming tegen de bof, mazelen en rode hond. Maar eerder dit jaar suggereerden onderzoekers al dat het vaccin mogelijk ook geknipt is om ons immuunsysteem op scherp te zetten, waardoor het bij blootstelling aan SARS-CoV-2 snel in actie kan komen en de infectieziekte milder verloopt. Onderzoek onder leiding van Larenas-Linneman lijkt dat nu te onderschrijven.

Het onderzoek vond plaats in Mexico, waar de opkomst van SARS-CoV-2 samenviel met een plotselinge toename van het aantal mensen dat de mazelen kreeg. Het Mexicaanse ministerie van Gezondheid riep mensen dan ook op om zich opnieuw tegen de mazelen in te laten enten en zo ontstonden eigenlijk de ideale omstandigheden voor het testen van het idee dat het BMR-vaccin bescherming kon bieden tegen Covid-19. Vanaf maart raadden de onderzoekers al hun patiënten aan om zich tegen de mazelen in te laten enten.

Resultaten Vervolgens werden 255 van deze tegen de mazelen ingeënte personen goed in de gaten gehouden.

Het ging voornamelijk om mensen die – omdat ze familie waren van of zorg verleenden aan Covid-19patiënten – een veel grotere kans hadden om die nieuwe ziekte op te lopen. 36 van de ingeënte personen liepen in de maanden erna het coronavirus op. Dertien van hen hadden een verhoogde kans op een ernstig ziekteverloop, omdat ze bijvoorbeeld een hoge bloeddruk of diabetes hadden, rookten of zwaarlijvig (obese) waren. Desalniettemin verliep de virusinfectie bij alle proefpersonen mild. En geen enkele proefpersoon had extra zuurstof nodig. “We waren opgelucht dat het BMR-vaccin – dat doorgaans gezien wordt als een vaccin voor kinderen – ook oudere, volwassen patiënten lijkt te kunnen helpen om de storm te doorstaan,” stelt Larenas-Linneman.

Vervolgonderzoek Hoewel de resultaten hoopgevend zijn, is meer onderzoek nodig om met zekerheid vast te kunnen stellen dat het vaccin echt bescherming biedt. Maar daar wordt aan gewerkt. In New Orleans wordt momenteel een zogenoemde randomised trial opgezet onder eerstehulp- en zorgverleners. Een deel van de proefpersonen krijgt het mazelenvaccin en een ander deel doet dienst als controlegroep en vervolgens zal naar verloop van tijd moeten blijken of virusinfecties in de groep die het BMR-vaccin toegediend heeft gekregen, significant milder verlopen dan onder de controlegroep. Ook zijn onderzoekers van plan om een onderzoek op te zetten in verpleegtehuizen.

BCG versus BMR Ondertussen blijft men in Nederland onderzoek doen naar het BCG-vaccin. In september startte een groot onderzoek in 22 ziekenhuizen waarbij het vaccin wordt aangeboden aan kwetsbare ouderen.

Het onderzoek moet uitwijzen of deze doelgroep – die een verhoogde kans heeft om aan Covid-19 te overlijden – baat heeft bij het vaccin. Mocht dat zo zijn, dan kan het wellicht preventief worden toegediend aan de risicogroepen en zorgverleners. Iedereen vaccineren lijkt lastig te worden.

Tuberculose is – met zo’n 1,5 miljoen sterfgevallen per jaar – nog altijd de meest dodelijke infectieziekte op aarde en de vaccins zijn dan ook hard nodig om kinderen wereldwijd tegen de ziekte te beschermen. Het is voor Larenas-Linneman en collega’s één van de redenen om verder te kijken en de pijlen te richten op het BMR-vaccin. Wereldwijd wordt momenteel natuurlijk ook gewerkt aan een vaccin dat specifiek bedoeld is om infectie door SARS-CoV-2 te voorkomen. Het is echter nog zeer 28.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

onzeker wanneer er een bewezen effectief en veilig vaccin beschikbaar komt. En dus blijven onderzoekers ook kijken naar de mogelijkheden die bestaande vaccins bieden. Tot grote vreugde van Peter Aaby, een pionier op het gebied van de getrainde immuniteit: “Nu de urgentie door de coronacrisis groot is, is het heel goed om te zien dat ook de potentie van niet-specifieke immuuneffecten serieus wordt genomen.”

DBC Nieuwsbrief 21, november 2020

VAN ALLES WAT Door Henk W. Keizer

Een overvloed aan nieuws en nieuwtjes de afgelopen weken. Hierbij in absoluut niet logische volgorde enkele voorbeelden: MARADONA gestorven (1960-2020) en dat gaf, in coronatijd, weer massale taferelen in Buenos Aires en Napoli te zien. Toptalent maar wat ´n triest leven en einde! Diego wordt bijna heilig verklaard en zijn behandelend arts gedagvaard. Verder ´n mooi land dat Argentinie! MUSK schoot volgens Bloomberg/Quote in slechts negen maanden van de 37ste naar de tweede plek op de miljardairslijst dankzij de ongelooflijke waardestijging van TESLA's aandelen. Doet me een beetje denken aan Nina Brink (WOL) maar Elon's materiële manifestaties zijn toch ´n tikkie tastbaarder dan de Nina-praatjes van toen!! Alleen Jeff Bezos staat nog boven hem. Overigens draait ook Musk's SpaceX op volle toeren en dreigt komende jaren nog succesvoller te worden!

BEST BUY trekt zich terug uit Mexico… ELEKTRA's Salinas Pliego meldt dat zij zeker, ondanks zware tijden, op de Mexicaanse markt blijven. Best Buy, op zijn beurt, wenst SP sterkte toe met zijn belastingschulden. Overigens heeft SP recentelijk zijn BANCA AZTECA verkocht aan investeerders in Peru!! (dat weer wel). BBVA trouwens cashte ook smakelijk 11 miljard dollar met de verkoop van zijn USA-activiteiten! En zo draait de carrousel maar door...

Ex-Minister van Defensie, generaal CIENFUEGOS, reisde onlangs na ´n ietwat langer dan gepland USAuitje, in een privé-Streamliner (reisje van ca. 63.000 dollar) terug naar Mexico, waar hij nu geniet van het mooie weer en veel vrije tijd. Hoe en waarom AMLO hem uit handen van de Amerikaanse justitie heeft gekregen is nog niet helemaal duidelijk maar er zijn vele versies (te bedenken). Dat AMLO het leger steeds meer uitvoerende macht geeft is duidelijk. Het ´mag´ het Santa Lucia Airport construeren, tegenwoordig ook de openbare veiligheid waarborgen en BANSEFI met 2700 filialen uitbreiden (kosten: een half miljard US dollar). Het leger controleert nu ook Puertos y Aduanas en het mag sinds kort AMLO's Banco del Bienestar (verdeling van sociale programma´s .... eveneens een half miljard USD) gestalte geven, en dat weer tezamen met hun andere bank BANJERCITO. We zouden ons eens kunnen afvragen waar deze ´gezagsuitbreidingen´ gaan stoppen. Wat dat betreft komt La Marina er tamelijk bekaaid af, terwijl juist zij de meeste Narco-arrestaties verrichten. How come?

Ook een bemoedigend nieuwtje is dat onze enkele maanden geleden nog verguisde (en tegenwoordig geroemde) meneer LOZOYA (ex-directeur Pemex) goed gezelschap krijgt van mevrouw ROSARIO ROBLES (ex nummer 1 van CDMX/ 2x oud-minister), je weet wel die vd Estafa Maestra. Ook zij 29.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

verklaart zich, na aangeklaagd te zijn, gedeeltelijk schuldig en biedt zich aan als testigo protegido y coloborador. We mogen aannemen dat Emilio's en Rosario's komende ´bekentenissen´ dankbaar en ethisch zinvol door de 4T gebruikt zullen worden. Videgaray kijkt de grote vakantiegids al in! By the way, nu we het daar toch over hebben, ik heb de kersverse GUÍA ÉTICA para la Transformacion de Mexico in 20 hoofdstukjes - ´t zijn slechts 27 paginas - doorgelezen. Buitengewoon stichtelijke teksten en als iedereen zich daar de komende vier jaar onder AMLO aan houdt, dan mag Andrés wat mij betreft als de Ghandi van Mexico de geschiedenisboeken in!! Ik beschouw het als het ´Handboek voor de weg naar het Paradijs´!

Uit NEDERLAND goed nieuws voor alle bewoners onder de 65. Hoewel de tweede coronagolf langer duurt en meer besmettingen telt dan de eerste, is er in die leeftijdscategorie vrijwel geen oversterfte.

De ongeveer 3900 mensen die tijdens de eerste negen weken van de tweede golf zijn gestorven, waren bijna allemaal 65-plussers. En ondanks het feit dat de tweede golf met name in Europa aan het afnemen is, voorziet men niettemin een karige decembermaand … de sinterklaasverhuurders smijten de mijters richting de wilgen en ook de Pieten, van welke kleur dan ook, zijn werkloos! Kerst zonder familie, voor sommigen een verademing, wordt de regel! Over Oud en Nieuw nog maar gezwegen.

Ook als je slechts in je uppie vuurwerk afsteekt is dat illegaal. Wel mag je nog carbidschieten in Drenthe maar alleen buiten de bebouwde kom. Gezellig toch!?

Niettemin gloort er hoop in deze donkere decemberdagen… Onze pharma-vrienden Pfizer, Moderna, AstraZeneca, SinoPharm en Sputnik V meldden allemaal als ´n soort kerstgeschenk een hoogwaardig, vaccin te hebben dat voor meer dan 90 procent effectief is. Uiteraard zijn de bijwerkingen op de langere termijn nog niet bekend maar momenteel wordt dat letterlijk op duizenden mensen getest!

Vandaag werd zelfs bekend dat er in Moskou al begonnen is met eerste vaccinaties voor de lokale bevolking. Zonder ironie een fenomenale prestatie om in zo'n korte tijd een werkend vaccin te produceren. Voorlopig nemen we aan dat in Europa de eerste miljoenen vaccinaties in het eerste kwartaal van het komende jaar kunnen plaatsvinden! Indien zo, dan kijken we toch uit op ´n prettiger 2021!

Volgens Rene van Rijswijk, de opperbaas van ING, kunnen de banktaken van het ING personeel in 2021 voor 50 procent, vanuit Home Office uitgevoerd blijven worden. Robert Swaak van de ABN AMRO sluit zich daarbij aan en meldt zelfs dat ´t Zuidas HQ waarschijnlijk op termijn verkocht zal worden! Stel dat nog veel meer grote bedrijven hun vaak immense hoofdkantoren gaan afstoten dan zal dat zeker enorme reuring veroorzaken in de onroerendgoedmarkt. Zou ombouwen tot appartementen de nieuwe trend worden?? Als dat voor de gehele financiële- en service branche zou gelden dan rijden we weer van Arnhem naar Amsterdam in 40 minuten! Als we dan tenminste niet vanwege stikstof/methaan/lood/CO2 footprint of zure regen, ´n max van 80 km p/u opgelegd krijgen! Trouwens knappe koppen in Den Haag (die schijnen er echt te zijn !) hadden berekend dat er met 9 procent minder verkeer maar liefst 50 procent minder files zouden zijn. Ik kijk er naar uit!

Bloomberg is niet alleen actief met ´t al eerder genoemde turven van alle miljardairs op onze planeet maar kwam ook vorige week met een lijst waar het al dan niet goed vertoeven is tijdens deze coronaperiode. 53 landen werden tegen ´t licht gehouden en raad eens ... Mexico kwam uit op plek 53. Beschamend! Zeker als je ziet dat van de eerste 55 landen op de Worldometer-ranking, Mexico wat het testen per 1 miljoen inwoners betreft ook op ´n trieste 53ste positie staat. Een beetje minder geld 30.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

naar zinloze constructies als Santa Lucia en Dos Bocas en wat meer naar de aankoop van testen zou toch wat humaner zijn!!

Wellicht kan AMLO via de (gedwongen) terugtrekactie van de familie Ancira uit het Mexicaanse staalbedrijf Grupo Acerero del Norte (GAN), de holding company van het geïntegreerde staalbedrijf Altos Hornos de México (AHMSA), het verlies compenseren van de 200 miljoen dollar die de Mexicaanse overheid volgens hem teveel heeft betaald aan diezelfde familie Ancira toen in december 2013 het kunstmestproducent Agro Nitrogenados verkocht aan Pemex, dat toen nog geleid werd door Emilio Lozano. Onze altijd goed geïnformeerde Everard van Zoelen sprak hier ruim 2 jaar geleden al over op de DBC. Misschien kan de Mexicaanse president met dit ´schaamgeld´ miljoenen coronatesten kopen!! De Mexicaanse overheid heeft inmiddels de fraude-aanklacht tegen Alonso Ancira ingetrokken.

Zelfs in deze barre tijden zijn er nog positieve commerciële ontwikkelingen te melden. Zo heeft het fenomeen van de zogenoemnde dark kitchens wereldwijd en zeker ook in CDMX een enorme impuls gekregen. Simpel uitgelegd ...vanuit ´n professionele keuken maar niet perse ´n fysiek restaurant , hoewel ondermeer Italiannis, Cheescake Fact, Starbucks er ook mee begonnen zijn, kan men per internet een prima maaltijd bestellen, die keurig binnen ´n uur op je woonadres wordt bezorgd.

Delantal, DiDi Food , UberEats, Rappie et cetera breiden het sowieso al grote aantal motorkoeriers in CDMX nog steeds uit. ´t Wordt weer druk op straat :=) . Andere indrukwekkende ontwikkelingen zijn de bezorgdiensten waarmee je de wekelijkse (of dagelijkse) boodschappen thuis kunt laten bezorgen.

Cornershop van Marinus van Gestel is er een succesvol voorbeeld van. In DBC-editie 23 wijdt hij een artikel daaraan.

DBC Nieuwsbrief 22, december 2020

ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN IN MEXICO Door Joost Draaisma “When my information changes, I change my mind. What do you do, Sir?” Deze quote, toegeschreven aan Keynes, is zeer van toepassing op de analyse van economische ontwikkelingen in het algemeen en die van dit jaar in het bijzonder. In deze bijdrage aan de laatste maandelijkse DBC-editie van dit bijzondere jaar, wil ik dit toepassen op recente informatie omtrent economische ontwikkelingen in Mexico en hoe die informatie onze kijk op de nabije toekomst heeft beïnvloed. Uiteraard zou deze quote ook moeten gelden voor het beleid van de overheid, maar daarover wellicht in de toekomst nog wat meer.

Vorige week was een drukke week voor wat betreft de publicatie van macro-economische statistieken in Mexico. De cijfers die gepubliceerd zijn, onder meer het bruto binnenlands product (bbp) en de betalingsbalans over het derde kwartaal, geven een inzicht in het verloop van de huidige economische crisis en kunnen aanleiding geven tot een herziening van eerdere ramingen van economische groei.

31.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

Verschillende landen hebben inmiddels hun bbp-cijfers voor het derde kwartaal bekend gemaakt. Het algemene beeld dat daaruit naar voren komt is een sterker herstel van de economische activiteit na een desastreus tweede kwartaal. Zo groeide de Mexicaanse economie in het derde kwartaal met 12 procent ten opzichte van het tweede kwartaal, nadat het bbp in het tweede kwartaal (t.o.v. het eerste kwartaal) met 17 procent gekrompen was. Een soortgelijk beeld zien we bijvoorbeeld in de V.S. met groeicijfers voor het tweede en derde kwartaal t.o.v. de voorgaande periode van respectievelijk -9.0 en 7.4 procent en voor Nederland van -8.9 en 7.3 procent. Maar dat betekent tegelijkertijd in al deze gevallen dat we in het derde kwartaal een aanzienlijk lagere productie hadden dan in dezelfde periode van het vorige jaar: in Mexico -8.6 procent, in de V.S. -2.9 procent en in Nederland -3.5 procent.

Als gevolg van de cijfers voor het derde kwartaal zijn de ramingen voor economische groei voor het hele jaar 2020 nu iets beter en voor 2021 iets lager dan voorheen. Zo publiceerde het Centraal Plan Bureau zojuist voor Nederland de Novemberraming met een groeiverwachting voor 2020 en 2021 van respectievelijk -4.2 en 2.8 procent. Ter vergelijking, voor Prinsjesdag was de verwachting nog respectievelijk -5.0 en 3.5 procent. Voor de Verenigde Staten geldt nu een verwachte groei van -3.7 en 3.8 voor 2020 en 2021, respectievelijk, terwijl die verwachting drie maanden geleden nog op respectievelijk -5.2 en 4.0 procent lag. En voor Mexico heeft de centrale bank zojuist een basisscenario gegeven van -8.9, 3.3 en 2.6 procent groei voor 2020, 2021 en 2022. Drie maanden geleden waagde de centrale bank zich nog niet aan een basis-scenario en was de verwachting onder de analisten er een van, respectievelijk, -9.9, 3.0 en 2.0 procent.

Het basis-scenario van de Banco de México komt ruwweg overeen met de verwachtingen die zowel de Wereldbank als het IMF nu voor Mexico hebben. Daarbij zijn nog een paar opmerkingen op z’n plaats.

Allereerst, de maandelijkse index van economische activiteit (IGAE – Indicador Global de la Actividad Economica) laat zien dat het spectaculaire, maar gedeeltelijke herstel gedurende het derde kwartaal snel in intensiteit is afgenomen. Zo hadden we na de gedeeltelijke lockdown in april en mei, een sterk herstel van de economische activiteit in juni met een groei van 8.8 procent t.o.v van mei. De maandelijkse groeicijfers namen vervolgens af naar 5.7 procent in juli, 1.4 procent in augustus en 1.0 procent in september (allen t.o.v. de voorgaande maand). In deze trend gaat de raming voor de groei in 2020 uit van een groei in het vierde kwartaal van ongeveer 1 procent t.o.v. het derde kwartaal. In de tweede plaats gaan deze projecties ervan uit dat de groei van de Mexicaanse economie op de middellange termijn terugvalt naar zo’n 2 procent per jaar, in vergelijking met de gemiddelde jaarlijkse groei over de afgelopen decennia van 2.4 procent. Deze verwachting van een lagere potentiële groei valt volledig toe te schrijven aan lagere investeringen door een minder aantrekkelijk investeringsklimaat. Een laatste opmerking voor wat betreft het niveau van het bbp en het bbp per capita. De huidige verwachtingen van de economische groei laten zien dat het bbp pas in 2024 het niveau bereikt dat het in 2018 had en dat het nog eens zes jaar extra duurt voordat het bbp per hoofd van de bevolking terug is op het niveau van 2018. Met name deze laatste verwachting is dramatisch te noemen.

Zoals gezegd, waren er afgelopen week nog meer opmerkelijke cijfers die nu een beter beeld verschaffen van de macro-economische ontwikkelingen in Mexico. En dan heb ik het met name over de betalingsbalans over het derde kwartaal en de handelsbalans voor de maand oktober. De cijfers voor het derde kwartaal van de betalingsbalans laten een opmerkelijk hoog overschot van US$ 17.5 miljard zien op de lopende rekening van de betalingsbalans. Het grootste deel hiervan, US$ 16.3 32.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

miljard, kan worden toegeschreven aan een overschot op de handelsbalans (export minus import van goederen). En hoewel Mexico wel vaker een (kleiner) overschot op de handelsbalans heeft laten zien is er normaliter een (gering) tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans. Terwijl een tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans betekent dat Mexico per saldo kapitaal aantrekt, betekent een overschot het tegenovergestelde, namelijk dat Mexico per saldo kapitaal uitleent of investeert in de rest van de wereld.

De buitenlandse handel cijfers voor oktober laten zien dat de trend van een sterkere groei van export dan die van de import nog voortzet met een overschot op de handelsbalans van maar liefst US$ 6.2 miljard. Terwijl de export van goederen terug is op het niveau van vorig jaar is de import nog zo’n 14 procent lager dan die van vorig jaar.

Uit de combinatie van de bbp en de betalingsbalans cijfers kunnen we afleiden dat de binnenlandse bestedingen diep in elkaar gezakt zijn gedurende het tweede en derde kwartaal. Met vrijwel onveranderde overheidsbestedingen betekent dit dat de privé-consumptie bestedingen en investeringen sterker gekrompen zijn dan het bbp. Voor wat betreft het tweede kwartaal wisten we dit al uit cijfers gepubliceerd door INEGI eind september die een afname lieten zien in privéconsumptie van meer dan 20 procent en in private investeringen van zo'n 37 procent t.o.v. dezelfde periode van het vorige jaar. Dat deze tendens zich heeft voortgezet in het derde en wellicht ook het vierde kwartaal is ronduit zorgwekkend.

Voor een deel is deze afname in consumptie te verklaren uit gedwongen besparingen, mensen met een vast inkomen die hun geld niet kunnen uitgeven omdat ze niet uit eten, op vakantie of naar de bioscoop kunnen of durven te gaan. Maar een groot deel komt ook voor rekening van mensen die hun inkomsten drastisch hebben zien afnemen door een gebrek aan vraag of vanwege een van overheidswege opgelegde tijdelijke sluiting van de activiteiten om infecties te voorkomen. Een pakket van overheidssteunmaatregelen aan deze tweede groep mensen zou nogal wat maatschappelijke ellende, armoede en honger kunnen voorkomen en een krimp van het bbp kunnen beperken. Voor een ander deel zou een beperkt aantal steunmaatregelen aan het bedrijfsleven een aantal faillisementen en daarmee blijvende schade aan de productiecapaciteit van de Mexicaanse economie kunnen voorkomen.

De financiering van een dergelijk pakket zou op korte termijn geen probleem moeten zijn gezien het overschot op de lopende rekening van de betalingsbalans. De geloofwaardigheid in de zin van houdbaarheid van de overheidsfinanciën kan worden gewaarborgd door een aantal belastingmaatregelen die voor 2022 verwacht worden nu al aan te nemen. Helaas, in meerdere opzichten, en in tegenstelling tot vele andere overheden, heeft de huidige Mexicaanse overheid geen boodschap aan Mr. Keynes.

DBC Nieuwsbrief 22, december 2020

33.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico

ALGEMENE INFORMATIE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO Bestuur Nederlandse Vereniging in Mexico Ere-Voorzitter: Zijner Majesteits Ambassadeur drs. Wilfred T. Mohr Voorzitter: Ruud Buitelaar mob. 6868 6998 rmbuitelaar@gmail.com Penningmeester: Anne Schouten mob. 777-7884992 ampschouten@gmail.com PoPo: depopomexico@gmail.com Website Nederlanse Vereniging in Mexico: www.nvmexico.com

Lidmaatschap Het lidmaatschap is open voor Nederlanders, hun partners en anderen die zich verbonden voelen met Nederland. De contributie voor het jaar 2021 is vastgesteld of 400 pesos.

Leden ontvangen het blad de Popo en worden uitgenodigd om deel te nemen aan de jaarlijkse ledenvergadering. De Vereniging staat ook open voor donaties, zowel van leden als van niet-leden.

Aanvraag om lid te worden Een e-mail sturen naar info@nvmexico.com met vermelding van naam, adres en telefoonnummer.

Website www.nvmexico.com

DÉSIRÉE LARENAS LINNEMANN Alergologe en kinderarts (kinderen en volwassenen)

HOSPITAL MÉDICA SUR Puente de Piedra n° 150 Col. Toriello Guerra - Del. Tlalpan 14050 Mexico D.F. Torre 2, consultorio 602 tel/fax: (52-55) 5171-2248, 5606-6222 ext.4372 Celular: (52 of 044)-55-8509.5950 www.dra-desiree-larenas.medem.com Officieel bedrijfsarts van de Nederlandse Ambassade Opleiding: Rijksuniversiteit Utrecht.

Instituto Nacional de Pediatría, México

34.-

POPO, Magazine van de Nederlandse Vereniging in Mexico