It’s my opinion that if you want to produce plays in a city like Hamburg, Brussels or Ghent, you have to take the sound of the city into account. Which languages are spoken in the street? What will people identify with? What I want to express explicitly in this production is that language is like water, constantly finding its own level. People from various language regions come together and try to make themselves understood. It is a process that is constantly in motion. And all these languages are also continuously intermingling with each other, both within the security of the family and in public settings.
zwaard. Maar er is geen andere optie. En dat is waar deze voorstelling over gaat: je kunt niet overleven zonder de hulp van anderen. Vroeg of laat hebben wij westerlingen ook hulp nodig. Dan is het onze beurt. Ik geloof dus niet dat angst in zo’n situatie een goede raadgever is. Die reflex zie je nochtans overal opduiken: hier in Duitsland bijvoorbeeld leeft de vrees dat het land, als enige in Europa, overspoeld zal worden door vluchtelingen. En zo las ik vandaag in de krant dat men erover nadenkt om de buitengrenzen van het Europese continent te sluiten. Dat lijkt me echt een compleet foute reactie. We hebben die nieuwe Europeanen nodig op termijn, onder meer voor onze arbeidsmarkt. Als ik met deze voorstelling iets wil bereiken, is het dat: als een appel op ons mededogen. En op het gezond verstand. JE KUNT NIET OVERLEVEN ZONDER DE HULP VAN ANDEREN. VROEG OF LAAT HEBBEN WIJ WESTERLINGEN OOK HULP NODIG. DAN IS HET ONZE BEURT. Met name Casy doet denken aan de eenzame, tragische figuren bij Beckett. LP Absoluut. Voor mij is hij de zinzoeker in deze configuratie. Hij heeft zich afgewend van God en beweert het antwoord in de realiteit, tussen de mensen, te vinden. Daar zit voor hem de echte heiligheid, in die spirituele dimensie. Tegelijk merk je dat, als hij tussen de mensen staat, hij van hen vervreemd is. Hij heeft weinig écht contact met de familie. Als zij hem we-
10
PREMIÈRE OOGST VAN DE WROK
zenlijke vragen stellen, zoals de vraag om een gebed wanneer een van de grootouders sterft, of de vraag of het water drinkbaar is, dan heeft hij geen antwoord. Opnieuw is er gekozen voor meertaligheid. Een beetje zoals bij FRONT het geval was, maar daar ging het over een internationaal conflict: de Eerste Wereldoorlog. Hier spreken de leden van één familie soms verschillende talen. Waarom? LP Meertaligheid is voor mij een vorm van muzikaliteit. Maar niet alleen dat. Het is ook een weerspiegeling van de cultuur waarin wij leven. Ik ben zelf opgegroeid op en rond een voetbalveld. Veel van de andere jongens waren migrantenkinderen, er werd toen van alles door elkaar geschreeuwd: Italiaans, Spaans, Pools… Ik vond dat normaal. Je leerde ook woorden van elkaar. En dat ging allemaal redelijk snel. Een goal is een goal, in welke taal ook. Daarna ben ik bij het toneel terechtgekomen, en daar heb ik gemerkt dat de verhouding tussen taal en toneel eigenlijk twee doeleinden heeft, in België maar ook hier in Duitsland. Niet alleen dient het om de mensen de canon van de toneelliteratuur bij te brengen; tegelijk is het ook de kunst van de welsprekendheid, en dient het theater om het volk enige eloquentie bij te brengen. Zeker vroeger was dat zo. In Duitsland heb je nog steeds het Bühnendeutsch: een zeer beschaafde podiumtaal die is gegroeid vanuit de klassieke literatuur. Een beetje zoals vroeger ook het Vlaams volkstoneel door het land reisde om het volk te verheffen. Maar we leven nu uiteraard in een compleet andere tijd.